Koçluğun bir meslek olarak kabulü ve bunun Resmi Gazetede yayınlanmasının (29.06.2013) ardından çok önemli bir gelişme de “Mesleki Yeterlilik” kriterlerinin belirlenmesi ve MYK (Merkezi Yeterlilik Kurumu) tarafından onaylanması oldu (22.07.2015).

1. Koçluk
Mesleğinde
Yeni
Bir
Adım:
MESLEKİ
YETERLİLİK
Çağlar
Çabuk
(Koç,
Eğitmen)
20
Ekim
2015
Koçluğun
bir
meslek
olarak
kabulü
ve
bunun
Resmi
Gazetede
yayınlanmasının
(29.06.2013)
ardından
çok
önemli
bir
gelişme
de
“Mesleki
Yeterlilik”
kriterlerinin
belirlenmesi
ve
MYK
(Merkezi
Yeterlilik
Kurumu)
tarafından
onaylanması
oldu
(22.07.2015).
Belki
gurur
duyabileceğimiz
bir
diğer
nokta
da
dünyada
böyle
bir
sonuca
ulaşan
ilk
ülke
oluşumuz.
Başka
ülkelerde
bu
sorunun
nasıl
çözüldüğünü
incelemek
üzere
araştırdığımda
benzer
bir
sonuca
başka
bir
yerde
rastlamadım.
Güney
Afrika’da
benzer
bir
durum
var
(COMENSA),
ama
bizimki
kadar
net
değil.
Avrupa’da
temel
ilkelerin
ve
iyi
uygulamaların
belirlenmesi
için
uluslararası
koçluk
kurumlarının
Avrupa
Birliğine
ortak
başvuruları
olmuş,
ama
henüz
net
bir
sonuç
yok.
ABD
ve
Avrupa
başta
olmak
üzere
dünyada
genellikle
özel
sektör
yapıları
var.
Eğer
benim
ulaşamadığım
başka
bir
bilgi
yoksa,
galiba
bu
konuda
önde
gidiyoruz,
ne
mutlu
bize.
“Koçlukta
Mesleki
Yeterlilik”
Ne
demek?
Koçlukta
yeterlilik,
bir
kişinin
başarılı
bir
koçluk
hizmeti
sunabilmesi
için
sahip
olması
gereken
bilgi,
beceri
ve
yetkinlikler
ile
bunları
kanıtlamak
için
nasıl
bir
ölçme
ve
değerlendirme
sürecinden
geçmesi
gerektiğini
belirleyen
alt
yapı
demek.
Biraz
daha
açık
anlatabilmek
için
yukarıdaki
cümlede
yer
alan
“koçluk”
kelimesini
“avukatlık”
kelimesi
ile
değiştirelim.
Yanıt
gayet
net:
En
az
4
yıl
süren
hukuk
eğitimini
alması
gerekir.
Peki
yeterliliğini
nasıl
anlarız?
Bunun
yöntemi
de
belli:
Şekli
ve
içeriği
belirlenmiş
bir
dizi
sınavdan
geçerek
hukuk
diploması
alacak.
Ancak
bu
da
yetmez.
Avukatlık
stajını
yaptıktan
ve
avukatların
meslek
odası
olan
“Baro”ya
kaydolduktan
sonra
“Ben
avukatım”
diye
ortaya
çıkabilir
ve
mahkemelerde
insanların
haklarını
savunabilir.
İşte
koçluktaki
mesleki
yeterlilik
de
bunun
gibi.
MYK
(Mesleki
Yeterlilik
Kurumu)
sitesindeki
tanımlama
aynen
şöyle:
Ulusal yeterlilikler ile uyumlu ölçme, değerlendirme ve belgelendirme
faaliyetleri, MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu) tarafından yetkilendirilmiş
belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilir. Yapılan sınavlar sonucu başarılı
olan bireylere MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilir. (Kaynak: myk.gov.tr)
İki
kavram:
“Ulusal
meslek
standartları”
ve
“Ulusal
yeterlilikler”
aynı
şey
mi?
UMS
(Ulusal
Meslek
Standartları)
denince
yukarıdaki
cümlenin
ilk
yarısı
anlaşılır.
Yani
“Bir
işin
kapsamı
ve
hangi
bilgi
ve
becerilere
sahip
olunması
gerektiği”.
Cümlenin
ikinci
yarısı
ise
“Ulusal
yeterlilikler”
kavramına
ait:
Ulusal
yeterlilik
kriterleri,
meslek
standartlarını
temel
alarak
geliştirilir
ve
“Mesleki
Yeterlilik
Belgesi”
sahibi
olmak
isteyenlerin
nasıl
bir
ölçme
ve
değerlendirme
sürecine
tabi
tutulacağına,
başarı
ve
belgelendirme
şartlarına
ilişkin
unsurları
içerir.

2. Koçluk
Mesleğinde
Yeni
Bir
Adım:
MESLEKİ
YETERLİLİK
Çağlar
Çabuk
(Koç,
Eğitmen)
20
Ekim
2015
Neden
Ulusal
Mesleki
Yeterlilik?
Bu
soruya
yanıt
aramak
için
önce
mesleğin
gelişimine
kısaca
göz
atalım.
Koçluk
hayli
genç
bir
meslek
dalı.
Bu
deyim
ilk
kez
1830’da
Oxford
Üniversitesinde,
öğrencileri
sınavlara
hazırlayan
kişiler
için
kullanılmış;
sporda
ilk
kullanımı
ise
1861
tarihli.
(Biz,
bu
sözcükle,
önce
basketboldaki
teknik
yönetici
için
kullanıldığında
tanışmıştık).
Bugünkü
anlamında
kullanılması
ise
90’lı
yılların
ortalarında
başlıyor.
Koçlukta
ilk
çatı
örgütü
EMCC
(Avrupa
Mentorluk
ve
Koçluk
Konseyi)
1992
doğumlu.
ICF
(Uluslararası
Koçluk
Federasyonu)
1995’te,
AC
(Koçluk
Derneği-­‐
Londra)
ise
2002’de
oluşturulmuş.
Yani
topu
topu
20
küsur
yıllık
bir
geçmişi
var.
Koçluğun
Türkiye’ye
gelişi
2000’li
yıllarda.
ICF
Türkiye
2007’de
ve
EMCC
Türkiye
2005
yılında
çalışmaya
başlıyor.
Yerli
malı
KPD
(Koçluk
Platformu
Derneği)
ise
2009’da
örgütlenmeye
başlıyor
ve
resmen
dernekleşmesi
2010’da
tamamlanıyor.
Diğer
taraftan
yabancı
eğitim
sistemlerinin
kullanım
hakkını
alarak
koç
eğiten
kurslar
onlardan
da
önce,
2005-­‐2006
yıllarında
yaygınlaşıyor.
Mesleki
deformasyon
ise,
tabii
buna
paralel
olarak
gelişiyor.
Yeni
bir
kavram
olan
“koçluk”,
medya
için
de
taze
bir
haber
kaynağı.
Akla
gelebilecek
her
alanda,
o
alanda
uzman
olduğunu
iddia
eden
koç(!)lar
kendilerine
gazete
sayfalarında
ve
TV
kanallarında
yer
bulunca
doğal
olarak
koçlukla
ilgisi
olmayan
kim
varsa
–falcılar,
medyumlar,
müneccimler,
hatta
çöpçatanlar-­‐
bu
bakir
alana
üşüşüyor,
kendilerini
“şu
koçu”,
“bu
koçu”
diye
tanımlamaya
başlıyorlar.
Bu
durumun
koçluğu
ciddi
bir
meslek
olarak
tanıtmaya
uğraşan
profesyonel
koçları
etkilememesi
tabii
ki
olanaksız.
Kendilerini
şarlatanlardan
ayırt
edebilmek
için
doğal
olarak
uluslararası
koçluk
kurumlarının
akreditasyonunu
öne
çıkarıyorlar.
Adeta
kimliklerinin
tamamlayıcı
bir
parçası
olarak
onunla
nefes
alıp
veriyorlar.
Bu
da
çoklukla
meslek
etiğine
ters,
hatta
yasal
suç
olan
“Haksız
Rekabet”e
varacak
tanımlamalara
götürüyor
onları:
“Falanca
kuruluşa
akredite
olmayan
koçlardan
hizmet
almayın”
gibi.
İşte
“Ulusal
Mesleki
Yeterlilik”
kavramı
bu
kaosa
son
verecek
bir
adım
oldu.
Adım
Adım
Mesleki
Birliğe
Doğru
Koçluk
Platformu
Derneği
KPD’nin
2011
ve
2014
yıllarında
düzenlediği
1.
ve
2.
Koçluk
Zirveleri
önce
bu
dalda
çalışan
meslek
kuruluşlarının
etik
rekabetin
yanı
sıra
mesleki
sorunlar
için
yanyana
gelmesine
önemli
bir
katkıda
bulundu.
Bundan
sonrası
daha
kolay
yürüdü.
Gerek
koçluğun
meslek
olarak
tescili,
gerekse
meslek
standartları
ve
mesleki
yeterliliğin
belirlenmesi,
bu
üç
kurumun
ortak
çabalarıyla
gerçekleşti.

3. Koçluk
Mesleğinde
Yeni
Bir
Adım:
MESLEKİ
YETERLİLİK
Çağlar
Çabuk
(Koç,
Eğitmen)
20
Ekim
2015
Bundan
Sonraki
Adım:
Belgelendirme
Merkezleri
Ulusal
yeterliliği
onaylanan
meslek
uzmanları,
MYK
tarafından
yetkilendirilen
ve
TÜRKAK
tarafından
onaylanan
bağımsız
belgelendirme
merkezleri
tarafından
ölçme
ve
değerlendirme
süreçlerine
tabi
tutulacak.
Bu
sınavlara
girmek
yasal
olarak
henüz
zorunlu
değil.
Çünkü
Türkiye’de
koçluğun
bir
meslek
odası
yok
veya
koçluk
görüşmelerini
yapabilmek
için
yüksek
lisans
programları
mevcut
değil.
Sınav
ve
Belgelendirme
Süreci
Nasıl
İşleyecek?
Belgelendirme
için
gerekli
tüm
işlemler
MYK’nın
gözetim
ve
denetimi
altında,
koçluk
mesleğine
ilişkin
yetkilendirilmiş
“Belgelendirme
Merkezleri”
tarafından
yürütülecek
ve
bu
merkezlerin
yapacağı
ölçme
ve
değerlendirme
sonucunda
MYK
Yönetim
Kurulu’nun
onayı
ile
Mesleki
Yeterlilik
Belgeleri
verilecek.
Bu
belgeyi
almak
için
gereken
şartlar
Koç
(Seviye
6)
Ulusal
Yeterlilik
dokümanında
belirtiliyor.
(Bk.
Myk.gov.tr)
“Yetkilendirilmiş
Sınav
ve
Belgelendirme
Kuruluşu”
nasıl
olunabilir?
5544
sayılı
Mesleki
Yeterlilik
Kurumu
Kanunu’na
göre
MYK
tarafından
sınav
ve
belgelendirme
konusunda
yetkilendirilecek
personel
belgelendirme
kuruluşlarının,
Türk
Akreditasyon
Kurumu
(TÜRKAK)
veya
Avrupa
Akreditasyon
Birliği
ile
çok
taraflı
tanıma
anlaşması
imzalamış
diğer
akreditasyon
kuruluşları
tarafından
TS
EN
ISO/IEC
17024
(Uygunluk
Değerlendirmesi
-­‐
Personel
Belgelendirmesi
Yapan
Kuruluşlar
İçin
Genel
Şartlar)
standardına
uygun
oluşturulmuş
sistem
dâhilinde
akredite
edilmiş
olmaları
gerekiyor.
Akreditasyon,
sınav
ve
belgelendirme
sisteminin
oluşturulması,
dokümantasyonu,
uygulanmaya
başlanması
ve
ardından
akreditasyon
kuruluşu
tarafından
yerinde
denetimleri
içeren
bir
süreçtir.
Bu
konuda
Türk
Akreditasyon
Kurumu’ndan
(www.turkak.org.tr)
detaylı
bilgi
edinmek
mümkün.
Yetkilendirmeye
ilişkin
diğer
hususlar
ise
Mesleki
Yeterlilik,
Sınav
ve
Belgelendirme
Yönetmeliği
ile
belirlenmiş
durumda.
(http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/klavuz-­‐ve-­‐formlar/208-­‐yetklendrlm-­‐
belgelendrme-­‐kurululari-­‐bavuru-­‐formu-­‐ve-­‐der-­‐belgeler)

4. Koçluk
Mesleğinde
Yeni
Bir
Adım:
MESLEKİ
YETERLİLİK
Çağlar
Çabuk
(Koç,
Eğitmen)
20
Ekim
2015
Ya
Uluslararası
Düzeyde
Kıyaslanabilirlik?
MYK
Türk
işgücünün
uluslararası
alanda
rekabet
edebilir
nitelik
ve
kaliteye
sahip
olmasını
amaçlıyor.
Koçlukta
yeterlilik
belgelerinin,
akreditasyon
sistemi
ile
kalite
güvencesi
altında
ve
uluslararası
düzeyde
yeterlilik
çerçevelerine
uyumlu
olmasını
sağlıyor.
Bu
konuda
MYK
şunları
söylüyor:
MYK
bu
kapsamda
Avrupa
Yeterlilikler
Çerçevesiyle
uyumlu
Ulusal
Yeterlilik
Çerçevesinin
geliştirilmesini
sağlamakta;
belgelendirme
süreçlerinin
kalite
güvencesi
ise
MYK
tarafından
işletilen
kalite
güvence
önlemlerine
ek
olarak
TÜRKAK
veya
Avrupa
Akreditasyon
Birliği
bünyesindeki
çok
taraflı
tanıma
anlaşmasına
taraf
olan
akreditasyon
kuruluşları
aracılığıyla
sağlamaktadır.