Saglik Hizmetleri Meslek Yuksekokulu'ndaki Anatomi Derslerim

1. 10.10.2014
1
ANATOMİ
Prof.Dr. Çağatay BARUT
BEÜ Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı
ANATOMİNEDİR?
Anatomi: Yunanca (grekçede) kesip, parçalara ayırmak anlamındadır
Ana: içinden, baştan sona
Tome: kesip, parçalara ayırmak
Başarılı bir hekim olmanın en önemli koşullarından biri, iyi bir anatomi bilgisinesahip olmaktır.
İnsan anatomisi,
insan vücudunun normal şekil ve yapısını
inceleyen bir bilim dalıdır
ANATOMİNEDİR?Neden Anatomi?
Anatomi bilgisinden yoksun hekimler köstebeğe benzerler
Belirsizlikler içinde –karanlıkta-çalışan elleri ile birçok mezarlar yaratırlar
ANATOMİ
Anatomieneskitemeltıpbilimidir.ResmiolarakilkdefaM.Ö.500yılındaMısır’daçalışıldı
DahasonraM.Ö.460-377yıllarındatıbbınbabasıveAnatomi’ninbulucusuolarakkabuledilenHippocratestarafındanYunanistan’daçalışıldı
Hippocrates, Anatomi ile ilgili bir kaç kitap yazmıştır
ANATOMİ
Galen isimli araştırmacı hayvanlar üzerinde anatomik çalışmalar yapmış,
Leonardo da Vinci de yaptığı anatomik çalışmaları resimlemiştir

2. 10.10.2014
2
ANATOMİ
Başka bir Yunanlı doktor ve bilim adamı Aristotle, komperativ anatomi ve gelişimsel anatomi (embriyoloji) üzerine çalışmalar yapmış ve ilk defa “kesip ayırma, parçalama” anlamına gelen Anatomi terimini kullanmıştır
Bu terim, Latince “dissecare, dissectio” kelimesi ile eş anlamlıdır
ANATOMİ
16.yy.’da Andreas Vesalius (1514-1564) çok sayıda kadavra diseke ederek, insan vücudunu incelemiş ve 28 yaşında iken “De fabrica corporis humani” denilen bir kitap yazmıştır
Anatomi’de yaptığı önemli çalışmaları nedeniyle Vesalius, Anatomi’nin babası olarak kabul edilmektedirANATOMİ
Türkler’de ilk defa Hekim Şanizade Mehmet Ataullah Efendi 1816 yılında Teşrih (Anatomi) isimli bir kitap yazmıştır
Türkiye’de modern Anatomi’nin kurucusu ise Mazhar paşadır
Bundan sonra Ord.Prof.Dr. Nurettin Ali Berkol ve sonrada Ord.Prof.Dr. Zeki Zeren’in ülkemizde Anatomi’nin gelişmesine büyük katkıları olmuşturMikroskopikanatomi
Sitoloji
HistolojiMakroskopikanatomi
Topografik(bölgesel) anatomi
Sistemik anatomi
Yüzeyelanatomi
Radyolojik anatomi
Gelişim anatomisi
Klinik anatomi
Artistik anatomiFonksiyonel anatomi
ANATOMİ
SistemikAnatomi:
Vücutkısımlarınıveorganlarıfonksiyonelyöndensistematikolaraktarifetmek, Anatomieğitimindeçokdahayararlıdır.
ANATOMİ
Hareket sistemi (systema locomotorium)
Dolaşım sistemi (systema cardiovasculare)
Sindirim sistemi (systema alimentarium)
Solunum sistemi (systema respiratorium)
İdrar ve üreme sistemi (systema urogenitale)
İç salgı bezler sistemi
Sinir sistemi (systema nervosum)
Duyu organları (organa sensoria)
ANATOMİ

3. 10.10.2014
3
Topografik Anatomi :
Bir bölgedeki yapıları ve aralarındaki ilişkileri yüzeyelden -derine doğru inceler
Buna göre vücut; toraks, abdomen, pelvis - perine, sırt, alt ekstremite, üst ekstremite ve baş -boyun olarak bölgelere ayrılır
ANATOMİAnatomik pozisyon
Ayakta dik duran, yüzü öne dönük,
gözleri ile karşıya bakan,
kolları yanlarda sarkık –avuç içleri öne bakan,
ayakları bitişik bir şekilde
duran kişinin pozisyonu
normal anatomik pozisyondur
Bütün anatomik tarifler, bu pozisyondaki bir insanın vücudundan geçen hayali düzlemlerle ilişkisine göre yapılırAnatomik pozisyondaki bir vücuttan geçen 3 tane hayali düzlem vardır
Planum sagittale; vücutdan vertikal olarak geçen düzlemlerdir
Vücudu sağ ve sol iki kısma ayırırlar
Vücudun tam ortasından geçerek, vücudu sağ ve sol iki eşit yarıma ayıran düzleme planum sagittale medianum adı verilir
Planum medianum’a paralel geçen düzlemler, planum paramedianum (sagittale) olarak bilinir

4. 10.10.2014
4
Planum frontale (coronale):
Median düzleme dik düzlemlerdir
Vücudu ön ve arka olarak iki kısma ayırırlar
Frontal kemiğe (yada sutura coronalis’e) paralel oldukları için bu isimle anılırlar Anatomik pozisyondaki bir vücuttan geçen 3 tane hayali düzlem vardır
Planum horizontale:
Önceki düzlemlere dik olan bu düzlemler, vücudu üst ve alt iki kısma ayırırlar
Anatomik pozisyondaki bir vücuttan geçen 3 tane hayali düzlem vardır
Planum
frontale/coronale
Planum sagittale/medianum
Planum
horizontale/transversum
Vücudun içindeki herhangi bir organın izafi pozisyonu; medial, lateral, anterior, posterior, superior veya inferiordiye tanımlanır.
Bazen bunların karışımları kullanılır.
Posterolateral, anteromedialgibi.

5. 10.10.2014
5
Internus
Proximalis
Verticalis
Superficialis
Dexter
Externus
Distalis
Horizontalis
Profundus
Sinister
Anterior
Superior
Medialis
Medianus
Apicalis
Centralis
Posterior
Inferior
Lateralis
Intermedius
Basilaris = Basalis
Periphericus
Ventralis
Cranialis
Protruzyon
Elevasyon
Dorsalis
Caudalis
Retruzyon
Depresyon

6. 10.10.2014
6
Ekstremite'nin gövdeye yakın kısmı için proksimal,
Daha uzak kısmı için distalterimi kullanılır.
El ve ayakta el ayası için palmarveya volaryüz,ayak tabanı için plantar yüzterimi kullanılır.
El ve ayak sırtlarının her ikisi için dorsumterimi kullanılır.
Vücudun veya boynun öne bükülmesine fleksiyon, arkaya doğru bükülmesine ise ekstensiyon denir
Yana doğru bükülme hareketine lateral fleksiyon
.
Hareketle ilgili terimler

7. 10.10.2014
7
Uzun bir eksen etrafında olan dönme hareketine rotasyon adı verilir.
Hareketle ilgili terimler
•Ekstremitenin median düzlemden uzaklaşmasına =abduksiyon
•Median düzleme yaklaşmasına =adduksiyondenir.
Hareketle ilgili terimler

8. 10.10.2014
8El başparmağının, el küçük parmağına yaklaşma hareketine oppozisyon, Uzaklaşma hareketine repozisyondenir. Hareketle ilgili terimlerSirkumdiksiyon,bir koniyi tanımlar şekilde ard arda fleksiyon, abduksiyon, ekstensiyon ve adduksiyon hareketlerindenoluşmaktadır. Hareketle ilgili terimler
Ayak tabanına doğru bükülme=Plantar fleksiyon
Ayak sırtına doğrubükülme=Dorsal fleksiyon
Ayak tabanının içe döndürülmesine=İnversiyon
Dışa döndürülmesine Eversiyondenir.
Hareketle ilgili terimler

9. 10.10.2014
9
Protraksiyon; Çene ve omuz kemerinin öne doğru hareketidir.
Retraksiyon; Çene ve omuz kemerinin arkaya doğru harekettir.
Hareketle ilgili terimler
Fleksiyon
Dorsifleksiyon
Abduksiyon
İç rotasyon
Pronasyon
Sirkumduksiyon
Inversiyon
Opozisyon
Ekstensiyon
Plantarfleksiyon
Adduksiyon
Dış rotasyon
Supinasyon
Eversiyon
Repoziyon
SIK KULLANILAN BAZI ANATOMİK TERİMLERİN NOMINA ANATOMICA’DAKİ TEKİL VE ÇOĞULLARI İLE KISALTMALARI
TEKİLÇOĞUL
A.;ArteriaAa.;Arteriae
V.;VenaVv.;Venae
Art.;ArticulatioArticulationes
Cart.;CartilagoCartilagines
Gl.;GlandulaGll.;Glandulae
Lig.;LigamentumLigg.;Ligamenta
M.;MusculusMm.;Musculi
N.;NervusNn.;Nervi
R.;RamusRr.;Rami

10. 10.10.2014
10Dokular
Epitel Doku
Bağ ve destek doku
Kas dokusu
Sinir dokusu
Temel Fonksiyon
İlgili Sistemler
Dış ortamda hareket
İskelet, kas, sinir sistemi ve duyu organları
İç taşıma
Dolaşım sistemi
Hammadde alımı
Sindirim ve solunum sistemleri
Artık maddelerin uzaklaştırılması
Üriner, sindirim ve solunum sistemleri
Dış ortam şartlarına karşı koruma
Deri ve dış ortamla ilişkili yerlerdeki mukozayı oluşturan örtü sistemi
İletişim
Dış dünya ileİç dünya ile
Sinirsistemi,duyuorganları, solunumsistemi(konuşma), kasveiskeletsistemi
Sinir ve endokrin sistemler
Üreme
Erkek ve kadın genital sistemleri ve endokrin sistem

11. 10.10.2014
11KolÖnkolEl
Uyluk
BacakBaldır
AyakCaput-collum (cervix) ThoraxPectusExtremitas superior
Pelvis-perineum
Extremitas inferiorAbdomenDorsum
Brachium
Ante-
brachium
ManusFemurCrus
PedisVücut Boşlukları
Arka boşluk (cavitas dorsalis)
Kafatası boşluğu(cavitas cranii)
Omurga kanalı(cavitas vertebralis)
•Ön boşluk(cavitas ventalis)
•Göğüs boşluğu
•Karın boşluğu
•Pelvis boşluğu
•Ağız boşluğu
•Burun boşluğuAkciğerlerMideİdrar kesesi
Kalp
Bağırsaklarİç genital organlarTimus
Karaciğer
İnce bağırsak kıvrımları
Yemek borusuSafra kesesiRektum
Soluk borusu
Dalak
Büyük damarlar
PankreasDuctus thoracicus
Böbrekler
N. vagusBöbreküstü bezi
Göğüs boşluğu
Karın boşluğu
Leğen boşluğu
N. phrenicusAbdominal aortaÖrtüler
Meninges
Pleura
Perikard
Periton