SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  35
TelencephalonTelencephalon
 Beyin hemisferlerinin (hemispherium cerebri) oluşturduğu
telencephalon santral sinir sisteminin en büyük kısmıdırtelencephalon, santral sinir sisteminin en büyük kısmıdır.
 Beyin hemisferlerini,
 dış tarafta cortex cerebri
 bunun altında beyaz cevher
(substantia alba) tabakasından oluşur.
 İçerisinde bazal ganglionlar yer alır İçerisinde bazal ganglionlar yer alır.
Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi
 Sağ ve sol beyin hemisferleri Sağ ve sol beyin hemisferleri,
fissura longitudinalis cerebri ile
bi bi l i dbirbirlerinden,
 Fissura transversa cerebri ile
cerebellum’dan ayrılmıştır.
 Fissura longitudinalis cerebri
içerisine falx cerebri,
 Fissura transversa cerebri
içerisine ise tentorium cerebelli
uzanıruzanır.
Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi
 Beyin hemisferlerinin dış
yüzünde gyrus (gyri
cerebri)
 bunların arasında sulcus bunların arasında sulcus
(sulci cerebri) adı verilen( )
yarıklar yer alır.
Beyin hemisferleri morfolojisi
 Erken döneminde ortaya çıkan
Beyin hemisferleri morfolojisi
 Erken döneminde ortaya çıkan
sulcus’lar, her şahısta belirgindir.
 Bu sulcuslar hemisferi;
 lobus frontalis,
 lobus parietalis,
 lobus occipitalis,lobus occipitalis,
 lobus temporalis,
l b i l i (i l ) lobus insularis (insula) ve
 lobus limbicus olmak üzere altı
lobus’a ayrılır.
Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi
 Lobus limbicus ayrı bir lobusy
olmayıp, içerisinde limbik sisteme
ait kortikal yapılar bulunurait kortikal yapılar bulunur.
 Lobus limbicus’u hemisferlerin
medial yüzünde bulunan
 lobus frontalis,
 lobus parietalis,
 lobus occipitalis vep
 lobus temporalis’in
birbirleri ile devam eden kısımlarıbirbirleri ile devam eden kısımları
oluşturur.
Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi
Beyin hemisferlerinin
 facies superolateralis,
 facies medialis ve facies medialis ve
 facies inferior olmak
üzere üç yüzü vardır.
Facies superolateralisFacies superolateralis
 Bu yüzde;
 sulcus centralis ve
 sulcus lateralis
d il iki l ddenilen iki sulcus vardır.
 Sulcus centralis, lobus
frontalis ile lobus parietalis
arasındadırarasındadır.
Facies superolateralis
 Sulcus lateralis: (Sylvius yarığı) lobus frontalis’in
Facies superolateralis
Sulcus lateralis: (Sylvius yarığı) lobus frontalis in
alt kısmı ile lobus temporalis’in ön kısmı arasından
başlayarak arkaya ve yukarıya doğru uzanır.
Facies superolateralisFacies superolateralis
 Lobus frontalis en büyük lobdur.
 Lobus frontalis’in dış yüzündeLobus frontalis in dış yüzünde
 gyrus precentralis,
 gyrus frontalis superior,
 gyrus frontalis medius vegy
 gyrus frontalis inferior
d il ’l ladı verilen gyrus’lar yer alır.
Facies superolateralisFacies superolateralis Facies superolateralis
 Sulcus centralis’e paralel olarak uzanan gyrus
Facies superolateralis
Sulcus centralis e paralel olarak uzanan gyrus
precentralis’in ön tarafında sulcus precentralis
bulunur.
Facies superolateralisFacies superolateralis
 Lobulus parietalis inferior’un alt kısmında gyrus
supramarginalis ve gyrus angularis olmak üzere iki gyrus
vardır.
 Bunlardan gyrus supramarginalis sulcus lateralis’in Bunlardan gyrus supramarginalis, sulcus lateralis in
ramus posterior’unun uç kısmını; gyrus angularis isep ç ; gy g
sulcus temporalis superior’un uç kısmını çevreler.
Facies superolateralis
LobusLobus
insularis
 Kabaca üçgen şeklinde olan
insula’nın çevresi sulcus
circularis insulae ilecircularis insulae ile
sınırlanmıştır.
Lobus insularisLobus insularis
Lobus insularisLobus insularis
 Lobus frontalis, lobus parietalis ve lobus temporalis’in
insula’ya komşu kortikal kısımları daha fazla büyüyerekinsula ya komşu kortikal kısımları daha fazla büyüyerek
sulcus lateralis’in çevresinde yer alan ve operculum adı
verilen geniş katlantıları oluşturur.
 Operculum frontale Operculum frontale,
 Operculum parietale(operculum frontoparietale) ve
 Operculum temporale insula’yı dış taraftan örter.
Facies medialisFacies medialis
 Medial yüzde lobus occipitalis ile lobus parietalis’iMedial yüzde lobus occipitalis ile lobus parietalis i
birbirinden ayıran sulcus parietooccipitalis lateral
yüze doğru kısmen uzanır.
Facies medialis
 Beyin hemisferlerinin birbirlerine bakan yüzüne facies
Facies medialis
Beyin hemisferlerinin birbirlerine bakan yüzüne facies
medialis denir.
 Facies medialis’te en belirgin olarak göze çarpan yapı,
corpus callosum’dur.p
Facies medialisFacies medialis
 Corpus callosum ile bunun üzerinde yer alan gyrus
cinguli’nin arasında sulcus corporis callosi bulunur.cinguli nin arasında sulcus corporis callosi bulunur.
 Sulcus corporis callosi, corpus callosum’un splenium
kısmının etrafından dolandıktan sonra lobus
temporalis’te sulcus hippocampalis olarak devam
eder.
Facies medialisFacies medialis
gyrus cinguli
sulcus corporis callosi
gyrus cinguli
sulcus hippocampalissulcus hippocampalis
Facies medialis
 Sulcus parietooccipitalis’in
Facies medialis
arkasında ise cuneus yer
alıralır.
 Cuneus’un kaudal sınırını
sulcus calcarinus
oluşturur.oluşturur.
 Sulcus calcarinus öne
doğru uzanırken sulcus
parietooccipitalis ilep p
kesişir.
Lobus limbicusLobus limbicus
Lobus limbicus’u;
 lobus frontalis,
 lobus parietalis lobus parietalis,
 lobus occipitalis ve
 lobus temporalis’in
hemisferlerin medialhemisferlerin medial
yüzünde birbirleri ile devam
eden ve corpus callosum ile
diencephalon’u çevreleyenp ç y
kortikal kısımlar oluşturur.
Lobus limbicusLobus limbicus
 Gyrus cinguli
 Gyrus fasciolaris
 Gyrus parahippocampalis
 Hippocampus Hippocampus
 Area subcallosa
 Gyrus dentatus tarafından oluşturulur.
Facies inferior
L b f t li ’i lt
Facies inferior
 Lobus frontalis’in alt
yüzünde bulunan sulcus
olfactorius içerisinde
bulbus olfactorius ve tractusbulbus olfactorius ve tractus
olfactorius yer alır.
 Tractus olfactorius kaudalde
stria olfactoria medialis vestria olfactoria medialis ve
stria olfactoria lateralis
olmak üzere iki dala ayrılır.
Facies inferiorFacies inferior
 Stria olfactoria medialis ve
stria olfactoria lateralis
arasında kalan üçgenarasında kalan üçgen
şeklindeki sahaya
substantia perforata
anterior adı veriliranterior adı verilir.
Facies inferiorFacies inferior
 Arkadan başlayan ve lobus
’temporalis’in uzunluğu
boyunca öne doğru uzanan
oluğa sulcus collateralis
denirdenir.
Beyin Hemisferleriy
Cortex cerebri’nin fonksiyonely
bölgeleri
Cortex cerebri’nin fonksiyonely
bölgelerig
 Duyu bölgeleri: Duyuların şuura ulaştığı bölgelerdir.
 Motor bölgeler: Motor fonksiyonların istek doğrultusunda
başlatıldığı veya sonlandırıldığı bölgelerdirbaşlatıldığı veya sonlandırıldığı bölgelerdir.
 Assosiasyon bölgeleri: Birçok duyunun edinilmiş
deneyimler doğrultusunda değerlendirilmesini ve kişiye özel
davranış özelliklerini ortaya çıkaran bölgelerdirdavranış özelliklerini ortaya çıkaran bölgelerdir.
Duyu bölgeleriDuyu bölgeleri
 Primer duyu bölgeleri: Cortex cerebri’ye
thalamocortical lifler aracılığıyla gelen duyuların ilk
olarak şuura ulaştığı ve spesifik duyuların
değerlendirildiği kortikal merke lerdirdeğerlendirildiği kortikal merkezlerdir.
 Sekonder duyu bölgeleri: Primer duyu bölgelerinden
gelen spesifik duyular daha üst düzeyde değerlendirilir.
P i tik d k iPrimer somatik duyu merkezi
 Genel somatik duyular ile ilgili olan primer somatik duyu
merkezi, gyrus postcentralis ile lobulus paracentralis’in arkamerkezi, gyrus postcentralis ile lobulus paracentralis in arka
kısmında yer alır.
B k B d ’ 3(3 3b)1 2 l Bu merkez Brodmann’ın 3(3a ve 3b)1,2 numaralı
sahalarına karşılık gelir.
 3b ve 1 nolu sahalar deriden gelen mekanik
 2 nolu saha derin dokulardan gelen basınç2 nolu saha derin dokulardan gelen basınç
 3a nolu saha kas iğciklerinden gelen stimuluslara
h thassastır.
P i tik d k iPrimer somatik duyu merkezi
 Bu alanların uyarılmasında parestezi, lezyonlarında
anestezi veya hipoestezi görülür ancak ağrı ısı duyularıanestezi veya hipoestezi görülür, ancak ağrı ısı duyuları
kabaca algılanır.
S k d ik d k iSekonder somatik duyu merkezi
 Sulcus lateralis’in üst kenarında,sulcus centralis’ten
başlayarak arkaya uzanırbaşlayarak arkaya uzanır.
 Bu bölge aynı zamanda operculum parietale’ye karşılık
gelir.
Somestetik assosiasyon sahası
’l B d h l
Somestetik assosiasyon sahası
5,7 no’lu Brodmann sahaları
Lobulus parietalis superior’da yerleşmiştir.
Duyular primer merkez yanında buraya da ulaşır ve gelen
duyuların değerlendirilmesi gerçekleşirduyuların değerlendirilmesi gerçekleşir.
Kısaca duyu hafıza merkezi olarak ta tanımlanabilir
Okuma merkezi, gyrus angularis’te bulunur.
Harabiyetinde alexia, okuyamama ortaya çıkar.
P i ö k iPrimer görme merkezi
 Lobus occipitalis’te yer alan ve Brodmann’ın 17 nolu
sahası olarak bilinen bu cortex bölgesine laminasahası olarak bilinen bu cortex bölgesine,lamina
granularis interna’da yer alan stria occipitalis’ten dolayı
striate cortex de denir.
 Afferent lifleri corpus geniculatum laterale’den radiatiop g
optica ile gelir.
S k d ö k iSekonder görme merkezi
 Brodmann’ın 18,19 ve 39 nolu sahaları sekonder
görme alanlarıdırgörme alanlarıdır.
 Primer görme merkezinden gelen impulsları
değerlendirerek objelerin şekillerinin analiz edilmesini,
hareket eden objelerin gözlenmesini, aynı renklerinj g , y
değişik tonlarının ayırt edilmesini sağlar.
P i i i k iPrimer işitme merkezi
 Gyri temporales transversi’de yer alan bu merkez,
Brodmann’ın 41 nolu sahasına karşılık gelirBrodmann ın 41 nolu sahasına karşılık gelir.
 Corpus geniculatum mediale’den radiato acustica
aracılığı ile afferent lifler gelir.
 Brodmann’ın 42 nolu sahası işitmenin assosiasyonş y
bölgesi olarak kabul edilir.
Sekonder işitme merkeziSekonder işitme merkezi
 22 no’lu Brodmann sahası
 İşitmenin assosiasyon alanıİşitmenin assosiasyon alanı
 Primer merkezin hemen
arka tarafındadır ve
işitileni anlamaş
merkezidir.
Sensori al kon şma merke iSensoriyal konuşma merkezi
 Sensorial konuşma merkezi, WERNICKE alanı
 Yalnızca dominant hemisferde vardırYalnızca dominant hemisferde vardır .
 Gyrus temporalis superior’da sulcus lateralis’in arka ucu
çevresinde yerleşmiştir.
 Motor konuşma merkezi ile bağlantısı vardır.ş ğ
 Okunan ve konuşulan şeylerin anlaşılmasını sağlar.
B kl ğ i l f i d i Bozukluğuna sensorial afazi denir.
T k iTat merkezi
 Operculum parietale’de yer alan bu
merkez Brodmann’ın 43 nolu sahasına karşılık gelirmerkez,Brodmann ın 43 nolu sahasına karşılık gelir.
 Bu merkeze thalamus’un VPM nucleus’undan tat ile ilgili
afferent lifler gelir.
M böl lMotor bölgeler
 Primer motor bölge
 Premotor bölgePremotor bölge
 Yardımcı motor bölge
 Frontal göz sahası
P i bölPrimer motor bölge
 Gyrus precentralis ile lobulus paracentralis’in ön kısmında yer
alır ve Brodmann’ın 4 nolu sahasına karşılık gelir.ş g
 Motor homonculus
 Pyramidal hücrelerin %3 kadarını Betz’in dev pyramidal Pyramidal hücrelerin %3 kadarını Betz in dev pyramidal
hücreleri oluşturur.
 Uyarılması ile basit ritmik kas kasılmaları, lezyonlarında karşı
vücut yarımında parezi veya gevşek paralizi ve derin tendon
reflekslerinde artış, yüzeyel reflekslerde ise kayıp oluşur.
P bölPremotor bölge
 Beyin hemisferlerinin lateral yüzünde yer alır ve
Brodmann’ın 6 nolu sahasına karşılık gelir.
 İşitme, görme ve somatik duyular ile aktive olur.
İ t kli t h k tl i l l d İstekli motor hareketlerin planlanmasında ve
başlatılmasında rolü vardır.
 Betz’in dev hücreleri yoktur.
 Lezyonlarında beceri gerektiren kompleks haraketler Lezyonlarında beceri gerektiren kompleks haraketler
(yürüme gibi) yapılamaz.
Y d bölYardımcı motor bölge
 Büyük kısmı hemisferlerin medial yüzünde yer alan bu
bölge Brodmann’ın 6 nolu sahasının üst kısmınabölge, Brodmann ın 6 nolu sahasının üst kısmına
karşılık gelir.
 Primer motor bölgedeki nöronların aktivitelerini
düzenlediği ve öğrenilmiş motor cevaplarınğ ğ ş p
programlanmasında rol oynadığı ileri sürülmüştür.
A d k h k tl i l d ö lidi Ardışık haraketlerin yapılmasında önemlidir
Suplementer motor alan
Primer motor alan
Primer somatik duyu alanıSuplementer motor alan
Somatik duyu assosiasyon alanı
Prefrontal alan
Sekonder vizüel alan
34
Primer vizüel alan
28
Primer koku alanı Sekonder koku alanıPrimer koku alanı Sekonder koku alanı
(entorinal korteks)
Hemisferin iç yüzündeki Brodmann alanları
F l ö hFrontal göz sahası
 Premotor bölgenin hemen önündedir ve Brodmann’ın 8
nolu sahasının alt kısmına yerleşirnolu sahasının alt kısmına yerleşir.
 İstek doğrultusunda yapılan ve objelerin görüntüsünü
odaklamaya yönelik konjuge göz hareketleriyle ilgilidir.
 Uyarılması gözlerin karşı tarafa, lezyonu ise gözleriny g ş , y g
aynı tarafa deviye olmasına yol açar.
D i h i fDominant hemisfer
 Bazı üst düzey fonksiyonların yerine getirilmesinde
hemisferlerden biri ön plândadır.
 Dominant hemisfer: Lisan aritmetik analitik Dominant hemisfer: Lisan, aritmetik, analitik
 Dominant olmayan hemisfer: Müzikâl yetenek, emosyon,
objeler ve yüzleri tanıma gibi fonksiyonlarla ilgilidir.
A i böl l iAssosiasyon bölgeleri
 Çevrede olup bitenlerden haberdar olma, düşünme,
sonuç çıkarma plânlama hafıza lisan emosyonelsonuç çıkarma, plânlama, hafıza, lisan, emosyonel
davranışlar gibi üst düzey fonksiyonlar ile yakından
ilgilidir.
 Posterior parietal, prefrontal, temporal assosiasyonp , p , p y
bölgeleri olarak sınıflandırılmıştır.
MOTOR VE DUYU BÖLGELER (BRODMANN SAHALARI)
Brodmann Lob Gyrus Fonksiyonu
3,1,2 Parietal postcentralis Somatik duyu merkezi
5,7 Parietal parietalis superior Duyu assosiyasyon mrk, duyu hafıza mrk5,7 Parietal parietalis superior Duyu assosiyasyon mrk, duyu hafıza mrk
4 Frontal precentralis Primer Motor merkez
4 S Frontal precentralis’in önü Supressor Motor merkez
6.... Frontal precentralis’in önü, frontalis med Premotor merkez
8 Frontal precentralis’in önü, frontalis med Frontal göz sahası(motor)8 Frontal precentralis in önü, frontalis med Frontal göz sahası(motor)
9,10,11,12 Frontal frontalis’lerin önü, orbitalis, cinguli Şahsiyet merkezi
17 Occipital Fissura calcarina üst-altı ve arkası Primer görme merkezi
18,19 Occipital Fissura calcarina daha üst-altı Sekonder görme merkezi,assosiation
34 Temporal Uncus Koku merkezi34 Temporal Uncus Koku merkezi
28,35 Temporal Uncus’un derinleri Yardımcı koku merkezi,assosiation
39 Parietal Gyrus angularis Okuma yazma
40 Parietal Gyrus supramarginalis konuşulanı anlama merkezi
41,42 Temporal Gyrus temporalis transversus İşitme merkezi41,42 Temporal Gyrus temporalis transversus İşitme merkezi
37 Temporal Gyrus temporalis inferior Görme ve işitmenin assosiation mrk.
22 Temporal Gyrus temporalis superior Sekonder İşitme mrk,işitilen sesi tanımlama,
43 Parietal Operculum, insula Tad merkezi
44,45 Frontal frontalis inf.,Pars triangularis Konuşma merkezi44,45 Frontal frontalis inf.,Pars triangularis Konuşma merkezi
ve opercularis
(44,45,) 40,39,22,37 Alanların hepsine birden Broca’nın ve Wernicke’nin konuşma alanları adı verilir)
frontal-parietal Lobulus paracentralis mixion ve defecation merkezi
TEMPORAL LOB YAKIN HAFIZA MERKEZI
FRONTAL LOB UZAK HAFIZA MERKEZI
Beyaz Cevher
SubstantiaSubstantia albaalba
y
SubstantiaSubstantia albaalba
Hemispherum cerebriHemispherum cerebri
Bir beyin hemisferi;
cortex cerebri,
beyaz cevherbeyaz cevher,
nuclei basales venuclei basales ve
ventriculus lateralis’ten
oluşmuştur.
S b t ti lbSubstantia alba
 Beyaz cevher içindeki lifler 3 kısımdır
 Assosiasyon lifleri
 Commisural lifler Commisural lifler
 Projeksiyon lifleri
Beyaz cevheri oluşturan lifler, seyir
yönlerine göre 3 grupta toplanır
I- Fibrae associationis telencephali
Aynı hemisferdeki çeşitli kortikal alanları birbirine bağlayany e s e de çeş t o t a a a a b b e bağ aya
sagittal seyirli liflerdir.
İki komş g r s’ ada ak g r s’lar bağlarlarİki komşu gyrus’u yada uzak gyrus’ları bağlarlar.
Komşu gyrus’ları bağlayanlara fibrae associationis breves
(“U” lifleri, fibrae arcuatae), uzak gyrus’ları bağlayanlara da
fibrae associationis longae adı verilir.g
F i lFasciculus arcuatus
 Insula’nın etrafında dolanır, yelpaze şeklinde açılmış
olan ön kısımları lobus frontalis’in ön tarafına arkaolan ön kısımları lobus frontalis in ön tarafına,arka
kısımları ise lobus temporalis’in içine kadar uzanır.
FIBRAE ASSOCIATIONES TELENCEPHALIFIBRAE ASSOCIATIONES TELENCEPHALI
Fibrae associationis breves
Ci l
(fibrae arcuatae)
Cingulum
Fasciculus longitudinalis sup.
Fasciculus fronto-occipitalis
Fasciculus uncinatus
Fasciculus arcuatusFasciculus arcuatus
(il ti ti i f i)(ileti tipi afazi)
Fasciculus longitudinalis inf.
Fibrae associationis longae
F i lFasciculus arcuatus
 Liflerin bir kısmı Broca’nın konuşma merkezi ile
Wernicke sahasını birbirine bağlar Bu sahaları bağlayanWernicke sahasını birbirine bağlar. Bu sahaları bağlayan
yolun harabiyetinde iletim tipi aphasi olur
 Konuşma bozukluğu yok fakat doğru kelimelerin yerine
yanlış kelimeleri kullanırlaryanlış kelimeleri kullanırlar
 Yüksek sesle okuyamazlar fakat sessiz okuyup
okuduklarını anlarlar
 Kelimeleri tekrar edebilme yetenekleri çok azalmıştıry ç ş
Fasciculus longitudinalis superiorFasciculus longitudinalis superior
Görme ve onun assosiasyon merkezleri ile lobus
frontalis’te bulunan göz hareketleri ile ilgili Brodmann’ın 8
no lu sahası arasındaki önemli bağlantılardan biridir
II- Fibrae commissura telencephali
 İki hemisferin aynı veya farklı kortikal alanlarını bağlayan
transvers seyirli liflerdirtransvers seyirli liflerdir
K i l liflKommissural lifler
 Corpus callosum
 Comissura anterior
 Comissura posterior
 Comissura habenularum
 Comissura hippocampi
Corp s callos mCorpus callosum
Commissural yolların en büyüğüdür.
Yaklaşık 10 cm uzunluğundadırYaklaşık 10 cm uzunluğundadır.
İki hemisferdeki eşit merkezleri birbirine bağlar.ş ğ
Fissura longitudinalis cerebri’nin dibinde bulunur.
üst yüzünde
indusium griseum
stria longitudinalis lateralis ve medialis vardır.
C llCorpus callosum
Alt yüzüne önde septum pellucidum, arkada fornix’in
corpus kısmı tutunurcorpus kısmı tutunur
Alt yüzün dış kısmı ventriculus lateralis tavanının büyükAlt yüzün dış kısmı ventriculus lateralis tavanının büyük
bölümünü yapar
C llCorpus callosum
Rostrum corporis callosi
Genu corporis callosiGenu corporis callosi
Truncus corporis callosi
Splenium corporis callosi
C llCorpus callosum
T
R
G
S
C i t iCommissura anterior
Lamina terminalis’de çapraz yapan liflerce oluşturulmuştur.
Chiasma opticum’un 1-2 cm. üzerinde bulunur.
Karşılıklı olarak bulbus olfactorius’ları, nuclei
d l id i’l i b t ti f t t i ’lamygdaloidei’leri ve substantia perforata anterior’ları
bağlar
Commissura posteriorp
(commissura epithalamica)
Aquaductus cerebri’nin hemen üstünde, epifiz kökü
yakınında çaprazlaşmış liflerce oluşturulur.
İ diği lifl d d bi i i i f k i bili kt diİçerdiği liflerden sadece birisinin fonksiyonu bilinmektedir.
O da pretectal alan nukleuslarından gelen ve pupilla ışıkO da pretectal alan nukleuslarından gelen ve pupilla ışık
refleksinde rolü olan liflerdir.
Commissura habenularum
Epifiz bezi kökünün (sapının) çatısında çapraz yapan liflerce
Commissura habenularum
Epifiz bezi kökünün (sapının) çatısında çapraz yapan liflerce
oluşturulur.
Habenular nukleus’ları birbirine bağlar
FIBRAE COMMISSURA TELENCEPHALIFIBRAE COMMISSURA TELENCEPHALI
Commissura
posterior
Commissura
habenularum
Commissura anteriorCorpus callosum
CC
Commissura
h b lhabenularum
Commissura
posterior
(epithalamica)(epithalamica)
Commissura fornicis
(commissura hippocampi)
Columna fornicis’ler arasında geçiş yapan liflerce oluşturulur.g y
İki tarafın formatio hippocampileri’ni bağlar.
Bu nedenle commissura hippocampi adı ile de bilinir.
Splenium corporis callosi’nin altındadır.
Fornix harabiyetlerinde yakın hafıza ile ilgili bozukluklar
ortaya çıkar.
III Fibrae projectionis telencephaliIII. Fibrae projectionis telencephali
 Vertikal seyirli liflerdir Afferent (kortikopetal) ve efferent Vertikal seyirli liflerdir. Afferent (kortikopetal) ve efferent
(kortikofugal) yollar tarafından yapılır. Cortex cerebri ile
beyin sapı ve medulla spinalis arasındaki geniş bir lif
sistemidir. Cortex cerebri’nin altında ışınsal bir şekilde
görülen bu lif kitlesine corona radiata adı verilir. Büyük
bölümünü radiatio thalami’ler yaparbölümünü radiatio thalami ler yapar
 Aşağıya doğru birbirlerine yaklaşan lifler, 0.5 cm
kalınlıktaki capsula interna denilen kompakt bir fibröz bant
oluşturur. Bu bandın medialinde nucleus caudatus ve
thalamus, lateralinde nucleus lentiformis bulunur
P j k i lifl iProjeksiyon lifleri
 Cortex cerebri ile daha alt merkezleri bağlayan bu
lifler corpus striatum civarında corona radiatalifler,corpus striatum civarında corona radiata
denen,yelpaze şeklindeki geniş beyaz cevher kitlesini
oluşturur
Daha aşağıda corona radiata’nın lifleri yaklaşıp capsula
interna’yı oluşturur
FIBRAE PROJECTIONES TELENCEPHALI
CORONA RADIATACORONA RADIATA CAPSULA INTERNACAPSULA INTERNA
C l iCapsula interna
 Tüm projeksiyon liflerini kapsar.
 crus anterius: nucleus lentiformis ile nucleuscrus anterius: nucleus lentiformis ile nucleus
caudatus’un caput’u arasındadır.
 crus posterius: thalamus ile nucleus lentiformis
arasındadır.
 genu: iki crus’un birleştiği açıdır.
Nuc. caudatus
( t) Crus anterius
C t i
Genu
(caput)
Nuc. lentiformis
Crus posterius
Thalamus
Nuc. lentiformis
BEYİN ZARLARI
i i iti
BEYİN ZARLARI
meninx primitiva
1. Dura mater (ektomeninx)
2. Arachnoid mater
(endomeninx)
3. Pia mater
(endomeninx)
pia mater + arachnoid mater = Leptomeninges
dura mater = Pachymeninges
DDura mater
Lamina externaLamina externa
(periosteal, endosteal
tabaka)
Dura mater cranialis
Dura mater spinalis
Lamina interna
(meningeal tabaka)
Dura materDura mater
Beyinde epidural aralık bulunmazken medulla spinalis’te
epid ral aral k me c tt repidural aralık mevcuttur.
Medulla spinalis’teki epidural aralığın karşılığı beyindekiMedulla spinalis teki epidural aralığın karşılığı beyindeki
sinus’lardır.
Periostal dura ile cerebral dura arasındaki ekstra dural venler
biraraya toplanarak sinus dura mater’i oluştururlar.
Dura mater
Sinus sagittalis superior
Dura mater
Dura mater
Falx cerebri
Dura materDura mater Dura mater
Dura mater’in iç tabakasından ayrılan ve M S S kısımları
Dura mater
Dura mater in iç tabakasından ayrılan ve M.S.S. kısımları
arasına giren dört uzantı vardır.
Bunlara dura oluşumları adı verilir ve beynin pozisyonunun
korumasında rol oynarlar:
1 Falx cerebri1. Falx cerebri
2. Falx cerebelli
3 Tentorium cerebelli3. Tentorium cerebelli
4. Diaphragma sella ,
Dura materDura mater
Falx cerebri:
Crista galli ile protuberentia occipitalis interna arasında
uzanır.
İki beyin hemisferi arasında yer alır.İki beyin hemisferi arasında yer alır.
Corpus callosum’un üzerine kadar uzanır.
sinus sagittalis superior
sinus sagittalis inferior
Dura ile occipital kemiğin iç yüzündeki sulcusDura ile occipital kemiğin iç yüzündeki sulcus
transversus’lar arasında sinus transversus’lar yer alır
Sinus transversus’lar ön altta sinusSinus transversus lar ön altta sinus
sigmoideum’larla devam eder
Si i id f j lSinus sigmoideum, foramen jugulare
hizasında vena jugulare interna’lara
açılır
Falx cerebelli:
Beyincik hemisferleri
arasında bulunur.
Arka kenarı crista occipitalis
interna’ya tutunur ve sinusinterna ya tutunur ve sinus
occipitalis’i oluşturur
Tentorium cerebelli:
Beyincik ile beyin arasında yer alır.
Sulcus sinus transversus’un kenarlarından başlarSulcus sinus transversus un kenarlarından başlar,
processus clinoideus anterior ve posterior’a tutunur. Tentorium
cerebelli’nin ön tarafında incisura tentoriale adı verilen çentik
b l i i i d h lbulunur ve içerisinden mesencephalon geçer
transtentorial herniasyon (uncal – central)
Diaphragma sella:
Fossa hypophysialis’i üstten örter ve hipofiz bezinin
infindibulum’u tarafından delinir.
Dura mater
Dura mater basınç duyusuna hassastır
Dura mater
Dura mater basınç duyusuna hassastır.
Kesilerinde herhangi bir ağrı duyusu alınmaz, gerilmeg ğ y g
duyusu alınır.
Duramater sinirlerini
supratentorial kısımda n trigeminus’un her 3 dalından altsupratentorial kısımda n.trigeminus un her 3 dalından, alt
tarafta ise n.vagus’tan, üst servikal sempatik ganglionlardan,
spinal sinirlerden alır.
A h idArachnoidea mater
Beyin sulcusları içine girmez ve sulcus’ları atlayarak
gyrus’ların üzerini örter ve kranial sinirlerin kök kısımlarını
sarar.
Dura mater spinalis ile birlikte S2 vertebra seviyesinde
kapanırkapanır.
Arachnoidea mater
Sinus sagittalis superior
Arachnoidea mater
Dura mater
Falx cerebri
Arachnoidea mater
Arachnoidea materArachnoidea mater
Dura ile arasında subdural aralık, pia mater ile arasında
içinde BOS’un bulunduğu spatium subarachnoidea bulunur
Beynin alt yüzünde ve beyin sapı çevresinde cisternae
subarachnoidea denilen geniş boşluklar vardır
Bunlardan en genişi
cisterna
cerebellomedullariscerebellomedullaris
(cisterna magna)’tir
Cisternae subarachnoidea
1- Cisterna cerebello-medullaris (cisterna magna):
Cisternae subarachnoidea
Medulla oblongata ile cerebellum arasındadır.
En büyüğü budurEn büyüğü budur
2- Cisterna interpeduncularis (cisterna basalis):
Crus cerebri’ler arasındadır
İçerisinde Willis poligonu ve n. oculomotorius bulunur
3- Cisterna pontinus:
Pons’un ön yüzündedir.Pons un ön yüzündedir.
İçinde a.basilaris bulunur.
Cisternae subarachnoidea
4- Cisterna superior (cisterna ambiens):
Cisternae subarachnoidea
Splenium corporis callosi ile mesencephalon’un arka üst
tarafındadır
İçerisindeİçerisinde
v.cerebri magna,
i lcorpus pineale,
a.cerebri posterior
a.superior cerebelli yer alır
Cisternae subarachnoideaCisternae subarachnoidea
5- Cisterna chiasmatica (chiasmatis):
Chiasma opticum çevresinde bulunur.
6- Cisterna lateralis:
Sulcus lateralis cerebri üzerinde bulunur a cerebri media bulunurSulcus lateralis cerebri üzerinde bulunur, a. cerebri media bulunur
*7-Cisterna lumbalis:
Medulla spinalis’in alt ucundan S2 vertebra seviyesine kadar olan
subarachnoidal aralığa cisterna lumbalis adı verilir, filum terminale
ve cauda equina yer alır.ve cauda equina yer alır.
Arachnoidea materArachnoidea mater
Sinus sagittalis superior’a yakın yerlerde, dura mater’in
lamina interna’sını delerek Sinus sagittalis superior’a açılang p ç
uzantılar oluşturur.
Bunlara arachnoid granülasyon (granulationes arachnoideaBunlara arachnoid granülasyon (granulationes arachnoidea
- Pacchioni cisimcikleri).
Bunlar BOS’nın subaraknoid aralıktan venöz sisteme tek
yönde geçişine izin verir
Arachnoidea mater
Sinus sagittalis superior
Arachnoidea mater
Granulationes archnoidea
Dura mater
Falx cerebri
Arachnoidea mater
PIA MATERPIA MATER
Pia mater iki kısımdan oluşur:
1-Pia intima (iç tabaka): Beyni sıkıca sarar ve beslenmesi BOSa t a ( ç taba a) ey s ca sa a e bes e es OS
ile olur.
2 Lamina epipia (d ş tabaka) Corte ’in kon eks ü e inde2-Lamina epipia (dış tabaka): Cortex’in konveks yüzeyinde
epipial tabaka yoktur. Bu tabaka medulla spinalis’te filum
terminale yapısına ve lig. denticulatum’ların yapısına katılır.
Arachnoid
mater
Pia mater
PIA MATERPIA MATER
Lamina externa, medulla spinalis’in iki yanında
kalınlaşarak arachnoidea mater ile birlikte dura
mater’in iç yüzüne yapışan lig denticulatum’larımater in iç yüzüne yapışan lig. denticulatum ları
oluştururlar.
Lig. denticulatum’lar genellikle 21 çifttir
PIA MATERPIA MATER
Pia mater ventriküllerde iki kat pia’dan oluşan telaa ate e t ü e de at p a da o uşa te a
choroidea’ları oluşturur ve bunlarda daha derindeki epandim
tabakası ile birlikte damarlardan zengin plexus
choroideus’ları oluştururlar ve buralardan BOS salgılanırchoroideus ları oluştururlar ve buralardan BOS salgılanır
BEYIN SINUS’LARIBEYIN SINUS’LARI
İki dura yaprağının belirli yerlerde birbirlerinden ayrılarak
oluşturduğu dural venöz sinus’lardır
Cerebral venler ile gelen kan, arachnoid granüller ile gelen
BOS, vv. emissariae aracılığı ile gelen vv. diploicae kanı burada
bulunur ve v. jugularis interna’ya drene olur
Si i li iSinus sagittalis superior
Tektir.
For.caecum - falx cerebri - confluens sinium arasında
uzanır.
Lacuna: Sinus sagittalis superior’un yaptığı genişlemişg p y p ğ g ş ş
çıkıntılardır.
Arachnoid granülasyon’lar buraya açılır
Si i li i f i
T k i
Sinus sagittalis inferior
Tektir
Falx cerebri’nin iki yaprağı arasında ve alt kısmında arkayaFalx cerebri nin iki yaprağı arasında ve alt kısmında arkaya
doğru uzanır ve sinus rectus’a açılır.
V. cerebri magna ile birleşip sinus rectus’u oluşturur
Sinus sagittalis inferior
V. cerebri magna
Sinus rectus
SiSinus rectus
Tektir
V. cerebri magna
Si itt li i f iSinus sagittalis inferior
Confluens sinuumConfluens sinuum
Sinus transversus (genellikle sol) ile devam eder
SiSinus transversus
Sulcus sinus transversus’ta bulunur
Genellikle sağdaki sinus sagittalis superior’un, soldaki ise
sinus rectus’un devamı şeklindedirsinus rectus un devamı şeklindedir
Sinus sigmoideus ile devam eder
Si i id
S l i i id i’d b l
Sinus sigmoideus
Sulcus sinus sigmoidei’de bulunur.
Sinus transversus ile v. jugularis interna arasında uzanır
Si i i liSinus occipitalis
Tektir
Falx cerebelli’nin arka kısmında, foramen magnum ile
confluens sinuum arasında bulunur
Plexus venosus vertebralis internus ile bağlantılıdır
Si i it liSinus occipitalis
SiSinus cavernosus
Sella turcica’nın iki yanında yer alır.
Sinus cavernosus’a
vena ophthalmica’lar,
vena cerebri mediavena cerebri media
v. centralis retina
sinus sphenoparietalis açılır
Sinus petrosus superior ile sinus transversus’a;
Sinus petrosus inferior ile v. jugularis interna’ya drene olurlar.
Confluens sinuum:
Protuberentia occipitalis interna’nın sağ tarafındadır ve sinusProtuberentia occipitalis interna’nın sağ tarafındadır ve sinus
rectus ile sinus sagittalis superior’un açıldığı yerdeki
genişlemedir.
BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ
 Dört tane beyin ventrikülü vardır;
 Ventriculus lateralisVentriculus lateralis
 Ventriculus tertius
 Ventriculus quartus
BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ
 Lateral ventrikül’ler, thalamus’un ön ucunda yer alan for.
interventriculare aracılığı ile 3.ventrikül’e irtibatlanırğ
BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ
 3.ventrikül de mezensefalon’un içinden geçen 1,5-2 cm
uzunluğundaki aqueductus mesencephali ile 4.ventrikül’eğ q p
bağlanır
 4.ventrikül medulla spinalis’teki canalis centralis ile devam
eder
 Ayrıca çatısındaki apertura lateralis ve apertura mediana ile
subaraknoidal boşluğa bağlanırsuba a o da boş uğa bağ a
BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ
Ventriculus lateralis
Ventriculus tertius
Ventriculus lateralis
(cornu occipitale
Ventriculus lateralis
(cornu frontale,
cornu anterius)
Ventriculus lateralis
(pars centralis)
(cornu occipitale,
cornu posterius)
Foramen
interventriculare
(Monro deliği)
Aqueductus
mesencephali
(Sylvius kanalı) (Monro deliği)
Ventriculus lateralis
(cornu temporale,
cornu inferius)
(Sylvius kanalı)
Apertura mediana
(foramen Magendie)
cornu inferius)
Ventriculus
quartus
Apertura lateralis
(foramen Luschka)
Beyin ventrikülleri ve bağlantıları
VENTRICULUS LATERALISVENTRICULUS LATERALIS
 Her bir hemisfer içinde bulunan ‘’C’’şekilli boşluktur Her bir hemisfer içinde bulunan C şekilli boşluktur
 Beyindeki ventriküllerin en büyüğüdür.
VENTRICULUS LATERALISVENTRICULUS LATERALIS
 Lateral ventriküllerin çatısını
truncus corporis callosi,
tabanını ve dış duvarının
büyük bölümünü caput nucleibüyük bölümünü caput nuclei
caudati oluşturur
İki t f l t l t ikülü İki taraf lateral ventrikülün
gövdeleri (pars centralis)
septum pellucidum ile ayrılır
VENTRICULUS LATERALIS’İN
Ö Ü İBÖLÜMLERİ
 Cornu anterius;
 frontal lob içinde, septum
pellucidum ile nucleusp
caudatus’un başı
arasındadırarasındadır
 Cornu posterius;
 oksipital lob içinde,
splenium’un altındadır
VENTRICULUS LATERALIS’İN
Ö Ü İBÖLÜMLERİ
 Cornu inferius; lateral ventrikülün en
büyük parçasıdır
 Temporal lob içinde, nucleus
caudatus’un kuyruğunun altındadır
 Tabanı, trigonum collaterale (atrium)
denilen bir genişleme gösterir
 Burada, cornu posterius ve pars
centralis’le birleşir
B l l t l t ikülü i Bu alan lateral ventrikülün en geniş
bölgesidir ve beynin dejeneratif
hastalıklarında en erken genişlemehastalıklarında en erken genişleme
gösteren yerdir
VENTRICULUS LATERALIS’İN
Ö Ü İBÖLÜMLERİ
 Pars centralis;
 for. interventriculare’den, splenium
corporis callosi’ye kadar olan
parçadır
 Pariyetal lob içinde
 Thalamus ve fornix’in üstünde
 Truncus corporis callosi’ninp
altındadır
VENTRICULUS TERTIUSVENTRICULUS TERTIUS
İki t f th l İki taraf thalamus ve
hypothalamus’ların iç yüzleri
arasında, corpus callosum ile
fornix’in altındadır
 Önden; lamina terminalis ve
commissura anteriorcommissura anterior,
 Arkadan; epifiz bezi ve
commissura posterior ile
sınırlanır
VENTRICULUS QUARTUSVENTRICULUS QUARTUS
 Bulbus, pons ve cerebellum arasındadırp
 Yukarıda aqueductus mesencephali
 Aşağıda canalis centralis’le devam eder Aşağıda canalis centralis le devam eder
VENTRICULUS QUARTUSVENTRICULUS QUARTUS
 Çatısını; velum medullare Çatısını; velum medullare
superius, ortada cerebellum
ve aşağıda velum medullare
inferius yapary p
 BOS, çatının alt bölümünde
bulunan apertura mediana
denilen açıklık ile
4.ventrikülden cisterna
cerebellomedullaris’e geçercerebellomedullaris e geçer
VENTRICULUS QUARTUSVENTRICULUS QUARTUS
 Lateral sınırlarını; yukarıda
pedunculus cerebellaris superiorpedunculus cerebellaris superior,
aşağıda pedunculus cerebellaris
inferior yapar
 Tabanını; pons ile bulbus’un arka
yüzleri oluşturur
 Eşkenar dörtgen şeklindeEşkenar dörtgen şeklinde
olduğundan fossa rhomboidea denir
apertura mediana
ventriculi quarti
(Magendi)
apertura lateralis ventriculi
quarti’ler (Luschka)quarti ler (Luschka)
apertura lateralis ventriculi quarti’ler (Luschka) LIQUORQ
CEREBROSPINALIS (BOS)
 Berrak ve renksiz bir sıvıdır.
Pl b Plazmaya benzer.
 Ancak özellikle elektrolit içeriği bakımından farklıdır
 Na, Mg ve Cl, plazmadakinden daha yüksek
konsantrasyonda bulunury
 K ve Ca konsantrasyonu ise plazmadakine göre daha
düşüktürdüşüktür
LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS
(BOS)( )
 BOS, ventriküllerde bulunan
plexus choroideus’larda yapılırplexus choroideus larda yapılır
ve salgılanır
S d l t l t üküll i Sadece lateral ventrüküllerin
cornu anterius ve cornu
posterius’unda plexus
choroideus yoktur
 BOS’un çoğu lateral
ventriküllerde yapılırventriküllerde yapılır
LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS
(BOS)( )
 Plexus choroideus
(ependim+piamater),
ependim içine invagine olan
vasküler pia mater
uzantısıdır
 İleri yaşlarda plexus
choroideus içinde görülenchoroideus içinde görülen
kalsifikasyonlara psammoma
cisimleri denir
Ventriculus lateralis
(cornu temporale)cisimleri denir (cornu temporale)
LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS
(BOS)
 Beyni mekanik etkilerden korur
( )
 İntrakranyal basıncı düzenler
 Nöral dokuların beslenmesini
sağlar
Beynin ağırlığını azaltır Beynin ağırlığını azaltır
 Nöral metabolizma sonucu
oluşan atıkların
uzaklaştırılmasına yardım eder
Ventriculus lateralis
(pars centralis)(pars centralis)
LIQUORQ
CEREBROSPINALIS (BOS)
 Toplam miktarı yaklaşık 140 ml dir
 Bu miktarın yaklaşık 30 ml.si ventriküllerde,
 110 ml si subaraknoidal boşluktadır
 Dakikada 0 35 0 4 ml (günde 500 ml) üretilir Dakikada 0.35-0.4 ml (günde 500 ml) üretilir
 Dansitesi düşüktür (1006-1009 g/ml)
 Basıncı 65-195 mm su arasında değişir
LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS
(BOS)( )
 BOS’un esas absorbsiyon
yeri, dural sinüsler içine
uzanan villiuzanan villi
arachnoideae’lerdir
 Yapısal olarak her bir
araknoid villus, dura,
mater’i delen araknoidal
bi di tikülü dübir divertikülümdür
Beynin arterleri (Arteriae cerebri)y ( )
Beyin iki a. carotis interna ve iki
a. vertebralis olmak üzere toplama. vertebralis olmak üzere toplam
4 ana arter ile beslenir.
 Bu arterler spatiumBu arterler spatium
subarachnoideum içinde
bulunurlar.
Beynin alt yüzünde, hipofiz sapı
etrafında birbirleri ile anastomozetrafında birbirleri ile anastomoz
yaparak circulus arteriosus cerebri
(Willis poligonu)’yi oluştururlar.( p g ) y ş
Kalp debisinin yaklaşık 1/5’ini alan
beyin dokusundan 800 ml/dk kanbey do usu da 800 /d a
geçer.
A. carotis interna’nın bölümleri
Pars cervicalis
Pars petrosa
aa. caroticatympanici
a. canalis pterygoidei
Pars cavernosa
R. sinus cavernosi
R. ganglionis trigeminalis
A hypophysialis inferiorA. hypophysialis inferior
R. meningeus
Pars cerebralis
A ophthalmicaA. ophthalmica
A. hypophysialis superior
A. cerebri anterior
A b i diA. cerebri media
A. communicans posterior
A. choroidea anterior
Pars cavernosa
R. sinus cavernosi
R. ganglionis trigeminalis: Ggl. trigeminale’ye gider.R. ganglionis trigeminalis: Ggl. trigeminale ye gider.
A. hypophysialis inferior
R. meningeus: Fossa cranii anterior’daki beyin zarlarını
besler.
Pars cerebralis’in dalları:
A. ophthalmica: Orbita içindeki yapılara, alın derisine, sinus
f t li i th id li b t b lfrontalis, sinus ethmoidalis ve burun sırtını besler.
A. hypophysialis superior
A. cerebri anterior
A b i diA. cerebri media
A.communicans posterior
A. choroidea anterior
A. cerebri anterior’un
a. orbitofrontalis
medialis
a. polaris frontalis
kortikal dalları
p
a. callosomarginalis
a. pericallosa
rr paracentrales
A. pericallosa
R.paracentralis
R.cingularis
R.frontalis posteromedialis
R.frontalis intermediomedialis
R.frontalis anteromedialis
rr. paracentrales
rr. precuneales
A. callosamarginalis
A. polaris frontalis
Rr.precuneales
Rr.parietooccipitales
A. polaris frontalis
A.frontobasalis
(orbitofrontalis)
medialis
A.striata medialis
A.communicans
anterior
(Heubner’in rekürren arteri)
A.cerebri
media’nın
kortikal dallarıkortikal dalları
a. temporalis anterior
a. temporalis posteriorp p
a. parietalis anterior
a. parietalis posterior
a orbitofrontalis lateralisa. orbitofrontalis lateralis
a. frontalis ascendens (Candelabra)
a. sulci precentralis (Pre-rolandic arter)
a. sulci centralis (Rolandic arter)
r. gyri angularis
A. communicans posteriorp
 A. cerebri anterior ve media’nın ayrıldığı yer yakınında a. carotis
interna’dan ayrılan ince bir daldır.y
N. oculomotorius’un yukarısında arkaya doğru uzanarak circulus
arteriosus cerebri (Willis poligonu)’nin yapısına katılır.
A. vertebralis’in bölümleri
pars prevertebralis
pars cervicalis (transversaria)
Rr. spinales
Rr. musculares
pars atlantis
i i li ( b li )pars intracranialis (cerebralis)
Rr meningei:
A. spinalis anterior:
A spinalis posterior:A. spinalis posterior:
A. inferior posterior
cerebelli:
Rami medullares anteriores
ve posteriores
Arteria basilaris:
A. pontis:
A. labyrinthi:
A. inferior anterior cerebelli:
A. superior cerebelli:
A. cerebri posterior:
Rami choroidea
A vertebralis (pars intracranialis)A. vertebralis (pars intracranialis)
Rr meningei: Foramen
magnum seviyesinde
a. vertebralis’ten ayrılan
ince dallar, fossa cranii
posterior’da kemik ve
i t dperiosteum arasında
dallarına ayrılır.
Arasında seyrettiği kemikArasında seyrettiği kemik
ve periosteum ile falx
cerebelli’yi beslercerebelli yi besler.
 A. spinalis anterior:
A e teb alis’in sonlanma e iA. vertebralis’in sonlanma yeri
yakınında ayrılan ince sağlı sollu 2
daldır. 2 tarafın damarı medulla
oblongata’nın ön tarafında aşağıya
iner. Medulla spinalis ve pia
mater’i besler.
 A. spinalis posterior: Medulla
bl ’ fl doblongata’nın yan taraflarında
a. vertebralis veya a. inferior
posterior cerebelli’den ayrılır.posterior cerebelli den ayrılır.
Radix posterior’un ön tarafında
olmak üzere aşağıya inerken
canalis vertebralis’e giren spinal
dalların katılmasıyla takviye
diliedilir.
A. inferior
posteriorposterior
cerebelli
 A. vertebralis’in en kalın dalıdır. Medulla oblongata’nın arka tarafından geçerek
n. vagus ve n. accessorius’un kökleri arasına girer. Pedunculus cerebellaris inferior’un
ö t f d k b ll ’ lt ü ü li B d d ll lön tarafından geçerek cerebellum’un alt yüzüne gelir. Burada dallarına ayrılır.
Cerebellum alt yüzü ve çekirdeklerini besler. Bunun yanı sıra bulbus ve 4. ventrikül
plexus choroideus’una dal gönderir.
A. basilaris
Labyrinthine
artery
A. pontis: A. vertebralis’in her iki tarafından dik açı ile ayrılan bir
çok ince dal olup, pons ve komşu beyin bölümlerini besler.
A. labyrinthi
A. basilaris’in ortalarından ayrılan ince uzun bir arterdir. Sıklıkla a. inferior
anterior cerebelli’den ayrılır. N. facialis ve n. vestibulocochlearis ile
beraber meatus acusticus internus’a girer. İç kulağı besler.
A. inferior anterior cerebelli
Arkaya ve dış tarafa doğru uzanarak cerebellum’un ön ve alt
kısmını besler.
A i b lliA. superior cerebelli:
A. basilaris’in son kısmından
ayrılırayrılır.
N. oculomotorius’un hemen
altından geçen bu dalaltından geçen bu dal
pedunculus cerebri etrafında
dönerek cerebellum’un üstdönerek cerebellum un üst
yüzüne gelir. Cerebellum’un
üst yüzü ile birlikte pons,üst yüzü ile birlikte pons,
epiphysis cerebri ve velum
medullare superior’u besler.p
A superior cerebelliA. superior cerebelli
A. cerebri posterior
A. cerebelli superior’dan daha kalındır.
İki dal arasından
n oculomotorius geçer A superiorn. oculomotorius geçer. A. superior
cerebelli’ye paralel olarak dışa doğru
uzanırken, a. carotis interna’dan gelen
a. communicans posterior ile birleşir.
Mesencephalon’un etrafından
dolanarak lobus occipitalis’in altdolanarak lobus occipitalis’in alt
yüzüne gelir. Burada r. corticalis’leri
lobus temporalis’in alt-dış ve iç
yüzlerini, ayrıca lobus occipitalis’in dış
ve iç yüzlerini besler. Ramus centralis
ise thalamus’un bir kısmı nucleusise thalamus un bir kısmı, nucleus
lentiformis, mesencephalon, corpus
pineale ve corpus geniculatum
mediale’yi besler.
mi choroidea’lar ise ventriculus lateralis’in cornu inferius’undan girer ve
radaki plexus choroideus’ta dağılır. Aynı zamanda 3. ventriküldeki plexus
oroideus’ta dağılır
Circulus arteriosus cerebriCirculus arteriosus cerebri
(Willis poligonu)
 Cisterna interpeduncularis içinde a.carotis interna ile
a. basilaris’in dalları ve bunlar arasındaki
anastomozların meydana getirdiği circulus arteriosus
cerebri’nin oluşumuna katılan arterler şunlardır:
A cerebri anteriorA. cerebri anterior
A. communicans anterior
A.cerebri posterior
A.communicans posterior

Contenu connexe

Tendances

8 cerv-plexsus-dis-3-2015
8 cerv-plexsus-dis-3-20158 cerv-plexsus-dis-3-2015
8 cerv-plexsus-dis-3-2015Cagatay Barut
 
1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]
1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]
1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]Cagatay Barut
 
7 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-2015
7 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-20157 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-2015
7 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-2015Cagatay Barut
 
9 sinir sistemi-shmyo
9 sinir sistemi-shmyo9 sinir sistemi-shmyo
9 sinir sistemi-shmyoCagatay Barut
 
5 parotis-dis-3-2015
5 parotis-dis-3-20155 parotis-dis-3-2015
5 parotis-dis-3-2015Cagatay Barut
 
Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...
Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...
Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...www.tipfakultesi. org
 
Fossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇na
Fossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇naFossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇na
Fossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇naÖZAN DENTAL KLİNİK
 
Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇
Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇
Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇ÖZAN DENTAL KLİNİK
 
9 boyunkoku-dis-3-2015
9 boyunkoku-dis-3-20159 boyunkoku-dis-3-2015
9 boyunkoku-dis-3-2015Cagatay Barut
 
2 tme-cignemekaslari-dis3-2015
2 tme-cignemekaslari-dis3-20152 tme-cignemekaslari-dis3-2015
2 tme-cignemekaslari-dis3-2015Cagatay Barut
 
2 tme-cignemekaslari-2015
2 tme-cignemekaslari-20152 tme-cignemekaslari-2015
2 tme-cignemekaslari-2015Cagatay Barut
 
Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet SongurAnatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet SongurDoktorlar Sitesi
 
Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇
Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇
Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇--About Human Anatomy--
 
Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar 71-
Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar  71-Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar  71-
Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar 71-Buse Akyıldız
 
1 kafaiskeletibutunu-dis-3-2015
1 kafaiskeletibutunu-dis-3-20151 kafaiskeletibutunu-dis-3-2015
1 kafaiskeletibutunu-dis-3-2015Cagatay Barut
 

Tendances (20)

8 cerv-plexsus-dis-3-2015
8 cerv-plexsus-dis-3-20158 cerv-plexsus-dis-3-2015
8 cerv-plexsus-dis-3-2015
 
1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]
1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]
1 kafaiskeletibutunu-2015 [uyumluluk modu]
 
7 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-2015
7 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-20157 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-2015
7 fossa-infratemp-pterygopalatina-dis-3-2015
 
9 sinir sistemi-shmyo
9 sinir sistemi-shmyo9 sinir sistemi-shmyo
9 sinir sistemi-shmyo
 
5 parotis-dis-3-2015
5 parotis-dis-3-20155 parotis-dis-3-2015
5 parotis-dis-3-2015
 
Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yüz anatomisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...
Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...
Fossa temporalis, fossa infratemporalis, fossa pterygopalatina(fazlası için w...
 
Fossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇na
Fossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇naFossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇na
Fossa temporali̇s, i̇nfratemporali̇ ve pterygopalati̇na
 
Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇
Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇
Di̇l, tükürük bezleri̇ ve boyun üçgenleri̇
 
9 boyunkoku-dis-3-2015
9 boyunkoku-dis-3-20159 boyunkoku-dis-3-2015
9 boyunkoku-dis-3-2015
 
2 tme-cignemekaslari-dis3-2015
2 tme-cignemekaslari-dis3-20152 tme-cignemekaslari-dis3-2015
2 tme-cignemekaslari-dis3-2015
 
Anatomi ozetnot
Anatomi ozetnotAnatomi ozetnot
Anatomi ozetnot
 
2 tme-cignemekaslari-2015
2 tme-cignemekaslari-20152 tme-cignemekaslari-2015
2 tme-cignemekaslari-2015
 
Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet SongurAnatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
 
Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇
Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇
Karin Ön ve Yan Duvarlari Anatomi̇si̇
 
El
ElEl
El
 
Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar 71-
Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar  71-Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar  71-
Yan karıncıklar, beyin zarları ve dural sinus'lar 71-
 
NÖROLOJİK MUAYENE
NÖROLOJİK MUAYENENÖROLOJİK MUAYENE
NÖROLOJİK MUAYENE
 
Tme ve çi̇ğneme kaslari
Tme ve çi̇ğneme kaslariTme ve çi̇ğneme kaslari
Tme ve çi̇ğneme kaslari
 
1 kafaiskeletibutunu-dis-3-2015
1 kafaiskeletibutunu-dis-3-20151 kafaiskeletibutunu-dis-3-2015
1 kafaiskeletibutunu-dis-3-2015
 

En vedette

Clinical digital photography in orthodontics
Clinical digital photography  in orthodonticsClinical digital photography  in orthodontics
Clinical digital photography in orthodonticsFaizan Ali
 
Clinical orthodontic photography
Clinical orthodontic photography Clinical orthodontic photography
Clinical orthodontic photography Khaled Wafaie
 
Clinical Digital Photography in Orthodontics
Clinical Digital Photography in OrthodonticsClinical Digital Photography in Orthodontics
Clinical Digital Photography in OrthodonticsMustafa Haddad
 
Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...
Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...
Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...Indian dental academy
 
Clinical photography in dentistry
Clinical photography in dentistryClinical photography in dentistry
Clinical photography in dentistryOnkar Khot
 
Clinical photography
Clinical photography Clinical photography
Clinical photography Saba Basit
 

En vedette (6)

Clinical digital photography in orthodontics
Clinical digital photography  in orthodonticsClinical digital photography  in orthodontics
Clinical digital photography in orthodontics
 
Clinical orthodontic photography
Clinical orthodontic photography Clinical orthodontic photography
Clinical orthodontic photography
 
Clinical Digital Photography in Orthodontics
Clinical Digital Photography in OrthodonticsClinical Digital Photography in Orthodontics
Clinical Digital Photography in Orthodontics
 
Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...
Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...
Clinical photography /certified fixed orthodontic courses by Indian dental ac...
 
Clinical photography in dentistry
Clinical photography in dentistryClinical photography in dentistry
Clinical photography in dentistry
 
Clinical photography
Clinical photography Clinical photography
Clinical photography
 

Similaire à 15 dishek-3-beyinhemisfer-alanlar-beyazcev-zarlar-sinus-ventr-2015

Anatomy of eye
Anatomy of eyeAnatomy of eye
Anatomy of eyekebaplik
 
Sinir1
Sinir1Sinir1
Sinir1buse74
 
ANATOMİ duyu organları
ANATOMİ duyu organlarıANATOMİ duyu organları
ANATOMİ duyu organlarıSemih Tan
 
8-baş anatomisi.pptx
8-baş anatomisi.pptx8-baş anatomisi.pptx
8-baş anatomisi.pptxMustafaArkMD
 
Orbita anatomisi
Orbita anatomisiOrbita anatomisi
Orbita anatomisiSefa Yaşar
 
ANATOMİ sinir sistemi
ANATOMİ sinir sistemiANATOMİ sinir sistemi
ANATOMİ sinir sistemiSemih Tan
 
Ossa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.ppt
Ossa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.pptOssa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.ppt
Ossa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.pptYukselAydar
 
Laborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.club
Laborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.clubLaborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.club
Laborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.clubBalamir Delibalta
 
Kafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslari
Kafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslariKafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslari
Kafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslariÖZAN DENTAL KLİNİK
 
Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
ANATOMİ solunum sistemi
ANATOMİ solunum sistemiANATOMİ solunum sistemi
ANATOMİ solunum sistemiSemih Tan
 

Similaire à 15 dishek-3-beyinhemisfer-alanlar-beyazcev-zarlar-sinus-ventr-2015 (20)

Anatomy of eye
Anatomy of eyeAnatomy of eye
Anatomy of eye
 
Sinir1
Sinir1Sinir1
Sinir1
 
Sinir Sistemi
Sinir SistemiSinir Sistemi
Sinir Sistemi
 
ANATOMİ duyu organları
ANATOMİ duyu organlarıANATOMİ duyu organları
ANATOMİ duyu organları
 
8-baş anatomisi.pptx
8-baş anatomisi.pptx8-baş anatomisi.pptx
8-baş anatomisi.pptx
 
Orbita anatomisi
Orbita anatomisiOrbita anatomisi
Orbita anatomisi
 
Diencephalon i 149-
Diencephalon i  149-Diencephalon i  149-
Diencephalon i 149-
 
TOPOGRAPHİC ANATOMY (Baş-Boyun-Göğüs- epidural anestezi dahil).pdf
TOPOGRAPHİC ANATOMY  (Baş-Boyun-Göğüs- epidural anestezi dahil).pdfTOPOGRAPHİC ANATOMY  (Baş-Boyun-Göğüs- epidural anestezi dahil).pdf
TOPOGRAPHİC ANATOMY (Baş-Boyun-Göğüs- epidural anestezi dahil).pdf
 
ANATOMİ sinir sistemi
ANATOMİ sinir sistemiANATOMİ sinir sistemi
ANATOMİ sinir sistemi
 
Topografik regio capitis -ders sunuları.pdf
Topografik regio capitis -ders sunuları.pdfTopografik regio capitis -ders sunuları.pdf
Topografik regio capitis -ders sunuları.pdf
 
Kafatasi kemi̇kleri̇
Kafatasi kemi̇kleri̇Kafatasi kemi̇kleri̇
Kafatasi kemi̇kleri̇
 
6 solunum-shmyo
6 solunum-shmyo6 solunum-shmyo
6 solunum-shmyo
 
Oral kavi̇te
Oral kavi̇teOral kavi̇te
Oral kavi̇te
 
Ossa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.ppt
Ossa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.pptOssa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.ppt
Ossa Membri Superioris Y.AYDAR 2017.ppt
 
Sinir dokusu ve sinir sistemi
Sinir dokusu ve sinir sistemiSinir dokusu ve sinir sistemi
Sinir dokusu ve sinir sistemi
 
Laborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.club
Laborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.clubLaborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.club
Laborant ve veteriner sağlık anatomi slaytı - 1 labvet.club
 
İşitme fizyolojisi
İşitme fizyolojisiİşitme fizyolojisi
İşitme fizyolojisi
 
Kafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslari
Kafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslariKafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslari
Kafa deri̇si̇ ve yüz mi̇mi̇k kaslari
 
Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Davranisin norobiyolojik kokenleri (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
ANATOMİ solunum sistemi
ANATOMİ solunum sistemiANATOMİ solunum sistemi
ANATOMİ solunum sistemi
 

Plus de Cagatay Barut

Plus de Cagatay Barut (8)

10 duyu-org-shmyo
10 duyu-org-shmyo10 duyu-org-shmyo
10 duyu-org-shmyo
 
8 urogenital-shmyo
8 urogenital-shmyo8 urogenital-shmyo
8 urogenital-shmyo
 
7 sindirim-shmyo
7 sindirim-shmyo7 sindirim-shmyo
7 sindirim-shmyo
 
5 dolasim-shmyo
5 dolasim-shmyo5 dolasim-shmyo
5 dolasim-shmyo
 
4 myoloji-shmyo
4 myoloji-shmyo4 myoloji-shmyo
4 myoloji-shmyo
 
2 osteoloji-shmyo
2 osteoloji-shmyo2 osteoloji-shmyo
2 osteoloji-shmyo
 
1 anatomi-giris-shmyo
1 anatomi-giris-shmyo1 anatomi-giris-shmyo
1 anatomi-giris-shmyo
 
3 artroloji-shmyo
3 artroloji-shmyo3 artroloji-shmyo
3 artroloji-shmyo
 

15 dishek-3-beyinhemisfer-alanlar-beyazcev-zarlar-sinus-ventr-2015

  • 1. TelencephalonTelencephalon  Beyin hemisferlerinin (hemispherium cerebri) oluşturduğu telencephalon santral sinir sisteminin en büyük kısmıdırtelencephalon, santral sinir sisteminin en büyük kısmıdır.  Beyin hemisferlerini,  dış tarafta cortex cerebri  bunun altında beyaz cevher (substantia alba) tabakasından oluşur.  İçerisinde bazal ganglionlar yer alır İçerisinde bazal ganglionlar yer alır. Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi  Sağ ve sol beyin hemisferleri Sağ ve sol beyin hemisferleri, fissura longitudinalis cerebri ile bi bi l i dbirbirlerinden,  Fissura transversa cerebri ile cerebellum’dan ayrılmıştır.  Fissura longitudinalis cerebri içerisine falx cerebri,  Fissura transversa cerebri içerisine ise tentorium cerebelli uzanıruzanır. Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi  Beyin hemisferlerinin dış yüzünde gyrus (gyri cerebri)  bunların arasında sulcus bunların arasında sulcus (sulci cerebri) adı verilen( ) yarıklar yer alır. Beyin hemisferleri morfolojisi  Erken döneminde ortaya çıkan Beyin hemisferleri morfolojisi  Erken döneminde ortaya çıkan sulcus’lar, her şahısta belirgindir.  Bu sulcuslar hemisferi;  lobus frontalis,  lobus parietalis,  lobus occipitalis,lobus occipitalis,  lobus temporalis, l b i l i (i l ) lobus insularis (insula) ve  lobus limbicus olmak üzere altı lobus’a ayrılır. Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi  Lobus limbicus ayrı bir lobusy olmayıp, içerisinde limbik sisteme ait kortikal yapılar bulunurait kortikal yapılar bulunur.  Lobus limbicus’u hemisferlerin medial yüzünde bulunan  lobus frontalis,  lobus parietalis,  lobus occipitalis vep  lobus temporalis’in birbirleri ile devam eden kısımlarıbirbirleri ile devam eden kısımları oluşturur.
  • 2. Beyin hemisferleri morfolojisiBeyin hemisferleri morfolojisi Beyin hemisferlerinin  facies superolateralis,  facies medialis ve facies medialis ve  facies inferior olmak üzere üç yüzü vardır. Facies superolateralisFacies superolateralis  Bu yüzde;  sulcus centralis ve  sulcus lateralis d il iki l ddenilen iki sulcus vardır.  Sulcus centralis, lobus frontalis ile lobus parietalis arasındadırarasındadır. Facies superolateralis  Sulcus lateralis: (Sylvius yarığı) lobus frontalis’in Facies superolateralis Sulcus lateralis: (Sylvius yarığı) lobus frontalis in alt kısmı ile lobus temporalis’in ön kısmı arasından başlayarak arkaya ve yukarıya doğru uzanır. Facies superolateralisFacies superolateralis  Lobus frontalis en büyük lobdur.  Lobus frontalis’in dış yüzündeLobus frontalis in dış yüzünde  gyrus precentralis,  gyrus frontalis superior,  gyrus frontalis medius vegy  gyrus frontalis inferior d il ’l ladı verilen gyrus’lar yer alır. Facies superolateralisFacies superolateralis Facies superolateralis  Sulcus centralis’e paralel olarak uzanan gyrus Facies superolateralis Sulcus centralis e paralel olarak uzanan gyrus precentralis’in ön tarafında sulcus precentralis bulunur.
  • 3. Facies superolateralisFacies superolateralis  Lobulus parietalis inferior’un alt kısmında gyrus supramarginalis ve gyrus angularis olmak üzere iki gyrus vardır.  Bunlardan gyrus supramarginalis sulcus lateralis’in Bunlardan gyrus supramarginalis, sulcus lateralis in ramus posterior’unun uç kısmını; gyrus angularis isep ç ; gy g sulcus temporalis superior’un uç kısmını çevreler. Facies superolateralis LobusLobus insularis  Kabaca üçgen şeklinde olan insula’nın çevresi sulcus circularis insulae ilecircularis insulae ile sınırlanmıştır. Lobus insularisLobus insularis Lobus insularisLobus insularis  Lobus frontalis, lobus parietalis ve lobus temporalis’in insula’ya komşu kortikal kısımları daha fazla büyüyerekinsula ya komşu kortikal kısımları daha fazla büyüyerek sulcus lateralis’in çevresinde yer alan ve operculum adı verilen geniş katlantıları oluşturur.  Operculum frontale Operculum frontale,  Operculum parietale(operculum frontoparietale) ve  Operculum temporale insula’yı dış taraftan örter.
  • 4. Facies medialisFacies medialis  Medial yüzde lobus occipitalis ile lobus parietalis’iMedial yüzde lobus occipitalis ile lobus parietalis i birbirinden ayıran sulcus parietooccipitalis lateral yüze doğru kısmen uzanır. Facies medialis  Beyin hemisferlerinin birbirlerine bakan yüzüne facies Facies medialis Beyin hemisferlerinin birbirlerine bakan yüzüne facies medialis denir.  Facies medialis’te en belirgin olarak göze çarpan yapı, corpus callosum’dur.p Facies medialisFacies medialis  Corpus callosum ile bunun üzerinde yer alan gyrus cinguli’nin arasında sulcus corporis callosi bulunur.cinguli nin arasında sulcus corporis callosi bulunur.  Sulcus corporis callosi, corpus callosum’un splenium kısmının etrafından dolandıktan sonra lobus temporalis’te sulcus hippocampalis olarak devam eder. Facies medialisFacies medialis gyrus cinguli sulcus corporis callosi gyrus cinguli sulcus hippocampalissulcus hippocampalis Facies medialis  Sulcus parietooccipitalis’in Facies medialis arkasında ise cuneus yer alıralır.  Cuneus’un kaudal sınırını sulcus calcarinus oluşturur.oluşturur.  Sulcus calcarinus öne doğru uzanırken sulcus parietooccipitalis ilep p kesişir. Lobus limbicusLobus limbicus Lobus limbicus’u;  lobus frontalis,  lobus parietalis lobus parietalis,  lobus occipitalis ve  lobus temporalis’in hemisferlerin medialhemisferlerin medial yüzünde birbirleri ile devam eden ve corpus callosum ile diencephalon’u çevreleyenp ç y kortikal kısımlar oluşturur.
  • 5. Lobus limbicusLobus limbicus  Gyrus cinguli  Gyrus fasciolaris  Gyrus parahippocampalis  Hippocampus Hippocampus  Area subcallosa  Gyrus dentatus tarafından oluşturulur. Facies inferior L b f t li ’i lt Facies inferior  Lobus frontalis’in alt yüzünde bulunan sulcus olfactorius içerisinde bulbus olfactorius ve tractusbulbus olfactorius ve tractus olfactorius yer alır.  Tractus olfactorius kaudalde stria olfactoria medialis vestria olfactoria medialis ve stria olfactoria lateralis olmak üzere iki dala ayrılır. Facies inferiorFacies inferior  Stria olfactoria medialis ve stria olfactoria lateralis arasında kalan üçgenarasında kalan üçgen şeklindeki sahaya substantia perforata anterior adı veriliranterior adı verilir. Facies inferiorFacies inferior  Arkadan başlayan ve lobus ’temporalis’in uzunluğu boyunca öne doğru uzanan oluğa sulcus collateralis denirdenir. Beyin Hemisferleriy Cortex cerebri’nin fonksiyonely bölgeleri
  • 6. Cortex cerebri’nin fonksiyonely bölgelerig  Duyu bölgeleri: Duyuların şuura ulaştığı bölgelerdir.  Motor bölgeler: Motor fonksiyonların istek doğrultusunda başlatıldığı veya sonlandırıldığı bölgelerdirbaşlatıldığı veya sonlandırıldığı bölgelerdir.  Assosiasyon bölgeleri: Birçok duyunun edinilmiş deneyimler doğrultusunda değerlendirilmesini ve kişiye özel davranış özelliklerini ortaya çıkaran bölgelerdirdavranış özelliklerini ortaya çıkaran bölgelerdir. Duyu bölgeleriDuyu bölgeleri  Primer duyu bölgeleri: Cortex cerebri’ye thalamocortical lifler aracılığıyla gelen duyuların ilk olarak şuura ulaştığı ve spesifik duyuların değerlendirildiği kortikal merke lerdirdeğerlendirildiği kortikal merkezlerdir.  Sekonder duyu bölgeleri: Primer duyu bölgelerinden gelen spesifik duyular daha üst düzeyde değerlendirilir. P i tik d k iPrimer somatik duyu merkezi  Genel somatik duyular ile ilgili olan primer somatik duyu merkezi, gyrus postcentralis ile lobulus paracentralis’in arkamerkezi, gyrus postcentralis ile lobulus paracentralis in arka kısmında yer alır. B k B d ’ 3(3 3b)1 2 l Bu merkez Brodmann’ın 3(3a ve 3b)1,2 numaralı sahalarına karşılık gelir.  3b ve 1 nolu sahalar deriden gelen mekanik  2 nolu saha derin dokulardan gelen basınç2 nolu saha derin dokulardan gelen basınç  3a nolu saha kas iğciklerinden gelen stimuluslara h thassastır. P i tik d k iPrimer somatik duyu merkezi  Bu alanların uyarılmasında parestezi, lezyonlarında anestezi veya hipoestezi görülür ancak ağrı ısı duyularıanestezi veya hipoestezi görülür, ancak ağrı ısı duyuları kabaca algılanır. S k d ik d k iSekonder somatik duyu merkezi  Sulcus lateralis’in üst kenarında,sulcus centralis’ten başlayarak arkaya uzanırbaşlayarak arkaya uzanır.  Bu bölge aynı zamanda operculum parietale’ye karşılık gelir.
  • 7. Somestetik assosiasyon sahası ’l B d h l Somestetik assosiasyon sahası 5,7 no’lu Brodmann sahaları Lobulus parietalis superior’da yerleşmiştir. Duyular primer merkez yanında buraya da ulaşır ve gelen duyuların değerlendirilmesi gerçekleşirduyuların değerlendirilmesi gerçekleşir. Kısaca duyu hafıza merkezi olarak ta tanımlanabilir Okuma merkezi, gyrus angularis’te bulunur. Harabiyetinde alexia, okuyamama ortaya çıkar. P i ö k iPrimer görme merkezi  Lobus occipitalis’te yer alan ve Brodmann’ın 17 nolu sahası olarak bilinen bu cortex bölgesine laminasahası olarak bilinen bu cortex bölgesine,lamina granularis interna’da yer alan stria occipitalis’ten dolayı striate cortex de denir.  Afferent lifleri corpus geniculatum laterale’den radiatiop g optica ile gelir. S k d ö k iSekonder görme merkezi  Brodmann’ın 18,19 ve 39 nolu sahaları sekonder görme alanlarıdırgörme alanlarıdır.  Primer görme merkezinden gelen impulsları değerlendirerek objelerin şekillerinin analiz edilmesini, hareket eden objelerin gözlenmesini, aynı renklerinj g , y değişik tonlarının ayırt edilmesini sağlar.
  • 8. P i i i k iPrimer işitme merkezi  Gyri temporales transversi’de yer alan bu merkez, Brodmann’ın 41 nolu sahasına karşılık gelirBrodmann ın 41 nolu sahasına karşılık gelir.  Corpus geniculatum mediale’den radiato acustica aracılığı ile afferent lifler gelir.  Brodmann’ın 42 nolu sahası işitmenin assosiasyonş y bölgesi olarak kabul edilir. Sekonder işitme merkeziSekonder işitme merkezi  22 no’lu Brodmann sahası  İşitmenin assosiasyon alanıİşitmenin assosiasyon alanı  Primer merkezin hemen arka tarafındadır ve işitileni anlamaş merkezidir. Sensori al kon şma merke iSensoriyal konuşma merkezi  Sensorial konuşma merkezi, WERNICKE alanı  Yalnızca dominant hemisferde vardırYalnızca dominant hemisferde vardır .  Gyrus temporalis superior’da sulcus lateralis’in arka ucu çevresinde yerleşmiştir.  Motor konuşma merkezi ile bağlantısı vardır.ş ğ  Okunan ve konuşulan şeylerin anlaşılmasını sağlar. B kl ğ i l f i d i Bozukluğuna sensorial afazi denir. T k iTat merkezi  Operculum parietale’de yer alan bu merkez Brodmann’ın 43 nolu sahasına karşılık gelirmerkez,Brodmann ın 43 nolu sahasına karşılık gelir.  Bu merkeze thalamus’un VPM nucleus’undan tat ile ilgili afferent lifler gelir.
  • 9. M böl lMotor bölgeler  Primer motor bölge  Premotor bölgePremotor bölge  Yardımcı motor bölge  Frontal göz sahası P i bölPrimer motor bölge  Gyrus precentralis ile lobulus paracentralis’in ön kısmında yer alır ve Brodmann’ın 4 nolu sahasına karşılık gelir.ş g  Motor homonculus  Pyramidal hücrelerin %3 kadarını Betz’in dev pyramidal Pyramidal hücrelerin %3 kadarını Betz in dev pyramidal hücreleri oluşturur.  Uyarılması ile basit ritmik kas kasılmaları, lezyonlarında karşı vücut yarımında parezi veya gevşek paralizi ve derin tendon reflekslerinde artış, yüzeyel reflekslerde ise kayıp oluşur. P bölPremotor bölge  Beyin hemisferlerinin lateral yüzünde yer alır ve Brodmann’ın 6 nolu sahasına karşılık gelir.  İşitme, görme ve somatik duyular ile aktive olur. İ t kli t h k tl i l l d İstekli motor hareketlerin planlanmasında ve başlatılmasında rolü vardır.  Betz’in dev hücreleri yoktur.  Lezyonlarında beceri gerektiren kompleks haraketler Lezyonlarında beceri gerektiren kompleks haraketler (yürüme gibi) yapılamaz.
  • 10. Y d bölYardımcı motor bölge  Büyük kısmı hemisferlerin medial yüzünde yer alan bu bölge Brodmann’ın 6 nolu sahasının üst kısmınabölge, Brodmann ın 6 nolu sahasının üst kısmına karşılık gelir.  Primer motor bölgedeki nöronların aktivitelerini düzenlediği ve öğrenilmiş motor cevaplarınğ ğ ş p programlanmasında rol oynadığı ileri sürülmüştür. A d k h k tl i l d ö lidi Ardışık haraketlerin yapılmasında önemlidir Suplementer motor alan Primer motor alan Primer somatik duyu alanıSuplementer motor alan Somatik duyu assosiasyon alanı Prefrontal alan Sekonder vizüel alan 34 Primer vizüel alan 28 Primer koku alanı Sekonder koku alanıPrimer koku alanı Sekonder koku alanı (entorinal korteks) Hemisferin iç yüzündeki Brodmann alanları F l ö hFrontal göz sahası  Premotor bölgenin hemen önündedir ve Brodmann’ın 8 nolu sahasının alt kısmına yerleşirnolu sahasının alt kısmına yerleşir.  İstek doğrultusunda yapılan ve objelerin görüntüsünü odaklamaya yönelik konjuge göz hareketleriyle ilgilidir.  Uyarılması gözlerin karşı tarafa, lezyonu ise gözleriny g ş , y g aynı tarafa deviye olmasına yol açar. D i h i fDominant hemisfer  Bazı üst düzey fonksiyonların yerine getirilmesinde hemisferlerden biri ön plândadır.  Dominant hemisfer: Lisan aritmetik analitik Dominant hemisfer: Lisan, aritmetik, analitik  Dominant olmayan hemisfer: Müzikâl yetenek, emosyon, objeler ve yüzleri tanıma gibi fonksiyonlarla ilgilidir.
  • 11. A i böl l iAssosiasyon bölgeleri  Çevrede olup bitenlerden haberdar olma, düşünme, sonuç çıkarma plânlama hafıza lisan emosyonelsonuç çıkarma, plânlama, hafıza, lisan, emosyonel davranışlar gibi üst düzey fonksiyonlar ile yakından ilgilidir.  Posterior parietal, prefrontal, temporal assosiasyonp , p , p y bölgeleri olarak sınıflandırılmıştır. MOTOR VE DUYU BÖLGELER (BRODMANN SAHALARI) Brodmann Lob Gyrus Fonksiyonu 3,1,2 Parietal postcentralis Somatik duyu merkezi 5,7 Parietal parietalis superior Duyu assosiyasyon mrk, duyu hafıza mrk5,7 Parietal parietalis superior Duyu assosiyasyon mrk, duyu hafıza mrk 4 Frontal precentralis Primer Motor merkez 4 S Frontal precentralis’in önü Supressor Motor merkez 6.... Frontal precentralis’in önü, frontalis med Premotor merkez 8 Frontal precentralis’in önü, frontalis med Frontal göz sahası(motor)8 Frontal precentralis in önü, frontalis med Frontal göz sahası(motor) 9,10,11,12 Frontal frontalis’lerin önü, orbitalis, cinguli Şahsiyet merkezi 17 Occipital Fissura calcarina üst-altı ve arkası Primer görme merkezi 18,19 Occipital Fissura calcarina daha üst-altı Sekonder görme merkezi,assosiation 34 Temporal Uncus Koku merkezi34 Temporal Uncus Koku merkezi 28,35 Temporal Uncus’un derinleri Yardımcı koku merkezi,assosiation 39 Parietal Gyrus angularis Okuma yazma 40 Parietal Gyrus supramarginalis konuşulanı anlama merkezi 41,42 Temporal Gyrus temporalis transversus İşitme merkezi41,42 Temporal Gyrus temporalis transversus İşitme merkezi 37 Temporal Gyrus temporalis inferior Görme ve işitmenin assosiation mrk. 22 Temporal Gyrus temporalis superior Sekonder İşitme mrk,işitilen sesi tanımlama, 43 Parietal Operculum, insula Tad merkezi 44,45 Frontal frontalis inf.,Pars triangularis Konuşma merkezi44,45 Frontal frontalis inf.,Pars triangularis Konuşma merkezi ve opercularis (44,45,) 40,39,22,37 Alanların hepsine birden Broca’nın ve Wernicke’nin konuşma alanları adı verilir) frontal-parietal Lobulus paracentralis mixion ve defecation merkezi TEMPORAL LOB YAKIN HAFIZA MERKEZI FRONTAL LOB UZAK HAFIZA MERKEZI Beyaz Cevher SubstantiaSubstantia albaalba y SubstantiaSubstantia albaalba Hemispherum cerebriHemispherum cerebri Bir beyin hemisferi; cortex cerebri, beyaz cevherbeyaz cevher, nuclei basales venuclei basales ve ventriculus lateralis’ten oluşmuştur. S b t ti lbSubstantia alba  Beyaz cevher içindeki lifler 3 kısımdır  Assosiasyon lifleri  Commisural lifler Commisural lifler  Projeksiyon lifleri
  • 12. Beyaz cevheri oluşturan lifler, seyir yönlerine göre 3 grupta toplanır I- Fibrae associationis telencephali Aynı hemisferdeki çeşitli kortikal alanları birbirine bağlayany e s e de çeş t o t a a a a b b e bağ aya sagittal seyirli liflerdir. İki komş g r s’ ada ak g r s’lar bağlarlarİki komşu gyrus’u yada uzak gyrus’ları bağlarlar. Komşu gyrus’ları bağlayanlara fibrae associationis breves (“U” lifleri, fibrae arcuatae), uzak gyrus’ları bağlayanlara da fibrae associationis longae adı verilir.g F i lFasciculus arcuatus  Insula’nın etrafında dolanır, yelpaze şeklinde açılmış olan ön kısımları lobus frontalis’in ön tarafına arkaolan ön kısımları lobus frontalis in ön tarafına,arka kısımları ise lobus temporalis’in içine kadar uzanır. FIBRAE ASSOCIATIONES TELENCEPHALIFIBRAE ASSOCIATIONES TELENCEPHALI Fibrae associationis breves Ci l (fibrae arcuatae) Cingulum Fasciculus longitudinalis sup. Fasciculus fronto-occipitalis Fasciculus uncinatus Fasciculus arcuatusFasciculus arcuatus (il ti ti i f i)(ileti tipi afazi) Fasciculus longitudinalis inf. Fibrae associationis longae F i lFasciculus arcuatus  Liflerin bir kısmı Broca’nın konuşma merkezi ile Wernicke sahasını birbirine bağlar Bu sahaları bağlayanWernicke sahasını birbirine bağlar. Bu sahaları bağlayan yolun harabiyetinde iletim tipi aphasi olur  Konuşma bozukluğu yok fakat doğru kelimelerin yerine yanlış kelimeleri kullanırlaryanlış kelimeleri kullanırlar  Yüksek sesle okuyamazlar fakat sessiz okuyup okuduklarını anlarlar  Kelimeleri tekrar edebilme yetenekleri çok azalmıştıry ç ş Fasciculus longitudinalis superiorFasciculus longitudinalis superior Görme ve onun assosiasyon merkezleri ile lobus frontalis’te bulunan göz hareketleri ile ilgili Brodmann’ın 8 no lu sahası arasındaki önemli bağlantılardan biridir
  • 13. II- Fibrae commissura telencephali  İki hemisferin aynı veya farklı kortikal alanlarını bağlayan transvers seyirli liflerdirtransvers seyirli liflerdir K i l liflKommissural lifler  Corpus callosum  Comissura anterior  Comissura posterior  Comissura habenularum  Comissura hippocampi Corp s callos mCorpus callosum Commissural yolların en büyüğüdür. Yaklaşık 10 cm uzunluğundadırYaklaşık 10 cm uzunluğundadır. İki hemisferdeki eşit merkezleri birbirine bağlar.ş ğ Fissura longitudinalis cerebri’nin dibinde bulunur. üst yüzünde indusium griseum stria longitudinalis lateralis ve medialis vardır. C llCorpus callosum Alt yüzüne önde septum pellucidum, arkada fornix’in corpus kısmı tutunurcorpus kısmı tutunur Alt yüzün dış kısmı ventriculus lateralis tavanının büyükAlt yüzün dış kısmı ventriculus lateralis tavanının büyük bölümünü yapar
  • 14. C llCorpus callosum Rostrum corporis callosi Genu corporis callosiGenu corporis callosi Truncus corporis callosi Splenium corporis callosi C llCorpus callosum T R G S C i t iCommissura anterior Lamina terminalis’de çapraz yapan liflerce oluşturulmuştur. Chiasma opticum’un 1-2 cm. üzerinde bulunur. Karşılıklı olarak bulbus olfactorius’ları, nuclei d l id i’l i b t ti f t t i ’lamygdaloidei’leri ve substantia perforata anterior’ları bağlar
  • 15. Commissura posteriorp (commissura epithalamica) Aquaductus cerebri’nin hemen üstünde, epifiz kökü yakınında çaprazlaşmış liflerce oluşturulur. İ diği lifl d d bi i i i f k i bili kt diİçerdiği liflerden sadece birisinin fonksiyonu bilinmektedir. O da pretectal alan nukleuslarından gelen ve pupilla ışıkO da pretectal alan nukleuslarından gelen ve pupilla ışık refleksinde rolü olan liflerdir. Commissura habenularum Epifiz bezi kökünün (sapının) çatısında çapraz yapan liflerce Commissura habenularum Epifiz bezi kökünün (sapının) çatısında çapraz yapan liflerce oluşturulur. Habenular nukleus’ları birbirine bağlar FIBRAE COMMISSURA TELENCEPHALIFIBRAE COMMISSURA TELENCEPHALI Commissura posterior Commissura habenularum Commissura anteriorCorpus callosum CC Commissura h b lhabenularum Commissura posterior (epithalamica)(epithalamica)
  • 16. Commissura fornicis (commissura hippocampi) Columna fornicis’ler arasında geçiş yapan liflerce oluşturulur.g y İki tarafın formatio hippocampileri’ni bağlar. Bu nedenle commissura hippocampi adı ile de bilinir. Splenium corporis callosi’nin altındadır. Fornix harabiyetlerinde yakın hafıza ile ilgili bozukluklar ortaya çıkar. III Fibrae projectionis telencephaliIII. Fibrae projectionis telencephali  Vertikal seyirli liflerdir Afferent (kortikopetal) ve efferent Vertikal seyirli liflerdir. Afferent (kortikopetal) ve efferent (kortikofugal) yollar tarafından yapılır. Cortex cerebri ile beyin sapı ve medulla spinalis arasındaki geniş bir lif sistemidir. Cortex cerebri’nin altında ışınsal bir şekilde görülen bu lif kitlesine corona radiata adı verilir. Büyük bölümünü radiatio thalami’ler yaparbölümünü radiatio thalami ler yapar  Aşağıya doğru birbirlerine yaklaşan lifler, 0.5 cm kalınlıktaki capsula interna denilen kompakt bir fibröz bant oluşturur. Bu bandın medialinde nucleus caudatus ve thalamus, lateralinde nucleus lentiformis bulunur P j k i lifl iProjeksiyon lifleri  Cortex cerebri ile daha alt merkezleri bağlayan bu lifler corpus striatum civarında corona radiatalifler,corpus striatum civarında corona radiata denen,yelpaze şeklindeki geniş beyaz cevher kitlesini oluşturur Daha aşağıda corona radiata’nın lifleri yaklaşıp capsula interna’yı oluşturur
  • 17. FIBRAE PROJECTIONES TELENCEPHALI CORONA RADIATACORONA RADIATA CAPSULA INTERNACAPSULA INTERNA C l iCapsula interna  Tüm projeksiyon liflerini kapsar.  crus anterius: nucleus lentiformis ile nucleuscrus anterius: nucleus lentiformis ile nucleus caudatus’un caput’u arasındadır.  crus posterius: thalamus ile nucleus lentiformis arasındadır.  genu: iki crus’un birleştiği açıdır. Nuc. caudatus ( t) Crus anterius C t i Genu (caput) Nuc. lentiformis Crus posterius Thalamus Nuc. lentiformis BEYİN ZARLARI i i iti BEYİN ZARLARI meninx primitiva 1. Dura mater (ektomeninx) 2. Arachnoid mater (endomeninx) 3. Pia mater (endomeninx) pia mater + arachnoid mater = Leptomeninges dura mater = Pachymeninges DDura mater Lamina externaLamina externa (periosteal, endosteal tabaka) Dura mater cranialis Dura mater spinalis Lamina interna (meningeal tabaka)
  • 18. Dura materDura mater Beyinde epidural aralık bulunmazken medulla spinalis’te epid ral aral k me c tt repidural aralık mevcuttur. Medulla spinalis’teki epidural aralığın karşılığı beyindekiMedulla spinalis teki epidural aralığın karşılığı beyindeki sinus’lardır. Periostal dura ile cerebral dura arasındaki ekstra dural venler biraraya toplanarak sinus dura mater’i oluştururlar. Dura mater Sinus sagittalis superior Dura mater Dura mater Falx cerebri Dura materDura mater Dura mater Dura mater’in iç tabakasından ayrılan ve M S S kısımları Dura mater Dura mater in iç tabakasından ayrılan ve M.S.S. kısımları arasına giren dört uzantı vardır. Bunlara dura oluşumları adı verilir ve beynin pozisyonunun korumasında rol oynarlar: 1 Falx cerebri1. Falx cerebri 2. Falx cerebelli 3 Tentorium cerebelli3. Tentorium cerebelli 4. Diaphragma sella , Dura materDura mater Falx cerebri: Crista galli ile protuberentia occipitalis interna arasında uzanır. İki beyin hemisferi arasında yer alır.İki beyin hemisferi arasında yer alır. Corpus callosum’un üzerine kadar uzanır. sinus sagittalis superior sinus sagittalis inferior
  • 19. Dura ile occipital kemiğin iç yüzündeki sulcusDura ile occipital kemiğin iç yüzündeki sulcus transversus’lar arasında sinus transversus’lar yer alır Sinus transversus’lar ön altta sinusSinus transversus lar ön altta sinus sigmoideum’larla devam eder Si i id f j lSinus sigmoideum, foramen jugulare hizasında vena jugulare interna’lara açılır Falx cerebelli: Beyincik hemisferleri arasında bulunur. Arka kenarı crista occipitalis interna’ya tutunur ve sinusinterna ya tutunur ve sinus occipitalis’i oluşturur Tentorium cerebelli: Beyincik ile beyin arasında yer alır. Sulcus sinus transversus’un kenarlarından başlarSulcus sinus transversus un kenarlarından başlar, processus clinoideus anterior ve posterior’a tutunur. Tentorium cerebelli’nin ön tarafında incisura tentoriale adı verilen çentik b l i i i d h lbulunur ve içerisinden mesencephalon geçer transtentorial herniasyon (uncal – central)
  • 20. Diaphragma sella: Fossa hypophysialis’i üstten örter ve hipofiz bezinin infindibulum’u tarafından delinir. Dura mater Dura mater basınç duyusuna hassastır Dura mater Dura mater basınç duyusuna hassastır. Kesilerinde herhangi bir ağrı duyusu alınmaz, gerilmeg ğ y g duyusu alınır. Duramater sinirlerini supratentorial kısımda n trigeminus’un her 3 dalından altsupratentorial kısımda n.trigeminus un her 3 dalından, alt tarafta ise n.vagus’tan, üst servikal sempatik ganglionlardan, spinal sinirlerden alır. A h idArachnoidea mater Beyin sulcusları içine girmez ve sulcus’ları atlayarak gyrus’ların üzerini örter ve kranial sinirlerin kök kısımlarını sarar. Dura mater spinalis ile birlikte S2 vertebra seviyesinde kapanırkapanır.
  • 21. Arachnoidea mater Sinus sagittalis superior Arachnoidea mater Dura mater Falx cerebri Arachnoidea mater Arachnoidea materArachnoidea mater Dura ile arasında subdural aralık, pia mater ile arasında içinde BOS’un bulunduğu spatium subarachnoidea bulunur Beynin alt yüzünde ve beyin sapı çevresinde cisternae subarachnoidea denilen geniş boşluklar vardır Bunlardan en genişi cisterna cerebellomedullariscerebellomedullaris (cisterna magna)’tir Cisternae subarachnoidea 1- Cisterna cerebello-medullaris (cisterna magna): Cisternae subarachnoidea Medulla oblongata ile cerebellum arasındadır. En büyüğü budurEn büyüğü budur 2- Cisterna interpeduncularis (cisterna basalis): Crus cerebri’ler arasındadır İçerisinde Willis poligonu ve n. oculomotorius bulunur 3- Cisterna pontinus: Pons’un ön yüzündedir.Pons un ön yüzündedir. İçinde a.basilaris bulunur. Cisternae subarachnoidea 4- Cisterna superior (cisterna ambiens): Cisternae subarachnoidea Splenium corporis callosi ile mesencephalon’un arka üst tarafındadır İçerisindeİçerisinde v.cerebri magna, i lcorpus pineale, a.cerebri posterior a.superior cerebelli yer alır Cisternae subarachnoideaCisternae subarachnoidea 5- Cisterna chiasmatica (chiasmatis): Chiasma opticum çevresinde bulunur. 6- Cisterna lateralis: Sulcus lateralis cerebri üzerinde bulunur a cerebri media bulunurSulcus lateralis cerebri üzerinde bulunur, a. cerebri media bulunur *7-Cisterna lumbalis: Medulla spinalis’in alt ucundan S2 vertebra seviyesine kadar olan subarachnoidal aralığa cisterna lumbalis adı verilir, filum terminale ve cauda equina yer alır.ve cauda equina yer alır.
  • 22. Arachnoidea materArachnoidea mater Sinus sagittalis superior’a yakın yerlerde, dura mater’in lamina interna’sını delerek Sinus sagittalis superior’a açılang p ç uzantılar oluşturur. Bunlara arachnoid granülasyon (granulationes arachnoideaBunlara arachnoid granülasyon (granulationes arachnoidea - Pacchioni cisimcikleri). Bunlar BOS’nın subaraknoid aralıktan venöz sisteme tek yönde geçişine izin verir Arachnoidea mater Sinus sagittalis superior Arachnoidea mater Granulationes archnoidea Dura mater Falx cerebri Arachnoidea mater PIA MATERPIA MATER Pia mater iki kısımdan oluşur: 1-Pia intima (iç tabaka): Beyni sıkıca sarar ve beslenmesi BOSa t a ( ç taba a) ey s ca sa a e bes e es OS ile olur. 2 Lamina epipia (d ş tabaka) Corte ’in kon eks ü e inde2-Lamina epipia (dış tabaka): Cortex’in konveks yüzeyinde epipial tabaka yoktur. Bu tabaka medulla spinalis’te filum terminale yapısına ve lig. denticulatum’ların yapısına katılır. Arachnoid mater Pia mater
  • 23. PIA MATERPIA MATER Lamina externa, medulla spinalis’in iki yanında kalınlaşarak arachnoidea mater ile birlikte dura mater’in iç yüzüne yapışan lig denticulatum’larımater in iç yüzüne yapışan lig. denticulatum ları oluştururlar. Lig. denticulatum’lar genellikle 21 çifttir PIA MATERPIA MATER Pia mater ventriküllerde iki kat pia’dan oluşan telaa ate e t ü e de at p a da o uşa te a choroidea’ları oluşturur ve bunlarda daha derindeki epandim tabakası ile birlikte damarlardan zengin plexus choroideus’ları oluştururlar ve buralardan BOS salgılanırchoroideus ları oluştururlar ve buralardan BOS salgılanır BEYIN SINUS’LARIBEYIN SINUS’LARI İki dura yaprağının belirli yerlerde birbirlerinden ayrılarak oluşturduğu dural venöz sinus’lardır Cerebral venler ile gelen kan, arachnoid granüller ile gelen BOS, vv. emissariae aracılığı ile gelen vv. diploicae kanı burada bulunur ve v. jugularis interna’ya drene olur Si i li iSinus sagittalis superior Tektir. For.caecum - falx cerebri - confluens sinium arasında uzanır. Lacuna: Sinus sagittalis superior’un yaptığı genişlemişg p y p ğ g ş ş çıkıntılardır. Arachnoid granülasyon’lar buraya açılır
  • 24. Si i li i f i T k i Sinus sagittalis inferior Tektir Falx cerebri’nin iki yaprağı arasında ve alt kısmında arkayaFalx cerebri nin iki yaprağı arasında ve alt kısmında arkaya doğru uzanır ve sinus rectus’a açılır. V. cerebri magna ile birleşip sinus rectus’u oluşturur Sinus sagittalis inferior V. cerebri magna Sinus rectus SiSinus rectus Tektir V. cerebri magna Si itt li i f iSinus sagittalis inferior Confluens sinuumConfluens sinuum Sinus transversus (genellikle sol) ile devam eder SiSinus transversus Sulcus sinus transversus’ta bulunur Genellikle sağdaki sinus sagittalis superior’un, soldaki ise sinus rectus’un devamı şeklindedirsinus rectus un devamı şeklindedir Sinus sigmoideus ile devam eder
  • 25. Si i id S l i i id i’d b l Sinus sigmoideus Sulcus sinus sigmoidei’de bulunur. Sinus transversus ile v. jugularis interna arasında uzanır Si i i liSinus occipitalis Tektir Falx cerebelli’nin arka kısmında, foramen magnum ile confluens sinuum arasında bulunur Plexus venosus vertebralis internus ile bağlantılıdır Si i it liSinus occipitalis
  • 26. SiSinus cavernosus Sella turcica’nın iki yanında yer alır. Sinus cavernosus’a vena ophthalmica’lar, vena cerebri mediavena cerebri media v. centralis retina sinus sphenoparietalis açılır Sinus petrosus superior ile sinus transversus’a; Sinus petrosus inferior ile v. jugularis interna’ya drene olurlar. Confluens sinuum: Protuberentia occipitalis interna’nın sağ tarafındadır ve sinusProtuberentia occipitalis interna’nın sağ tarafındadır ve sinus rectus ile sinus sagittalis superior’un açıldığı yerdeki genişlemedir.
  • 27. BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ  Dört tane beyin ventrikülü vardır;  Ventriculus lateralisVentriculus lateralis  Ventriculus tertius  Ventriculus quartus BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ  Lateral ventrikül’ler, thalamus’un ön ucunda yer alan for. interventriculare aracılığı ile 3.ventrikül’e irtibatlanırğ BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ  3.ventrikül de mezensefalon’un içinden geçen 1,5-2 cm uzunluğundaki aqueductus mesencephali ile 4.ventrikül’eğ q p bağlanır  4.ventrikül medulla spinalis’teki canalis centralis ile devam eder  Ayrıca çatısındaki apertura lateralis ve apertura mediana ile subaraknoidal boşluğa bağlanırsuba a o da boş uğa bağ a BEYİN VENTRİKÜLLERİBEYİN VENTRİKÜLLERİ Ventriculus lateralis Ventriculus tertius Ventriculus lateralis (cornu occipitale Ventriculus lateralis (cornu frontale, cornu anterius) Ventriculus lateralis (pars centralis) (cornu occipitale, cornu posterius) Foramen interventriculare (Monro deliği) Aqueductus mesencephali (Sylvius kanalı) (Monro deliği) Ventriculus lateralis (cornu temporale, cornu inferius) (Sylvius kanalı) Apertura mediana (foramen Magendie) cornu inferius) Ventriculus quartus Apertura lateralis (foramen Luschka) Beyin ventrikülleri ve bağlantıları VENTRICULUS LATERALISVENTRICULUS LATERALIS  Her bir hemisfer içinde bulunan ‘’C’’şekilli boşluktur Her bir hemisfer içinde bulunan C şekilli boşluktur  Beyindeki ventriküllerin en büyüğüdür.
  • 28. VENTRICULUS LATERALISVENTRICULUS LATERALIS  Lateral ventriküllerin çatısını truncus corporis callosi, tabanını ve dış duvarının büyük bölümünü caput nucleibüyük bölümünü caput nuclei caudati oluşturur İki t f l t l t ikülü İki taraf lateral ventrikülün gövdeleri (pars centralis) septum pellucidum ile ayrılır VENTRICULUS LATERALIS’İN Ö Ü İBÖLÜMLERİ  Cornu anterius;  frontal lob içinde, septum pellucidum ile nucleusp caudatus’un başı arasındadırarasındadır  Cornu posterius;  oksipital lob içinde, splenium’un altındadır VENTRICULUS LATERALIS’İN Ö Ü İBÖLÜMLERİ  Cornu inferius; lateral ventrikülün en büyük parçasıdır  Temporal lob içinde, nucleus caudatus’un kuyruğunun altındadır  Tabanı, trigonum collaterale (atrium) denilen bir genişleme gösterir  Burada, cornu posterius ve pars centralis’le birleşir B l l t l t ikülü i Bu alan lateral ventrikülün en geniş bölgesidir ve beynin dejeneratif hastalıklarında en erken genişlemehastalıklarında en erken genişleme gösteren yerdir VENTRICULUS LATERALIS’İN Ö Ü İBÖLÜMLERİ  Pars centralis;  for. interventriculare’den, splenium corporis callosi’ye kadar olan parçadır  Pariyetal lob içinde  Thalamus ve fornix’in üstünde  Truncus corporis callosi’ninp altındadır VENTRICULUS TERTIUSVENTRICULUS TERTIUS İki t f th l İki taraf thalamus ve hypothalamus’ların iç yüzleri arasında, corpus callosum ile fornix’in altındadır  Önden; lamina terminalis ve commissura anteriorcommissura anterior,  Arkadan; epifiz bezi ve commissura posterior ile sınırlanır
  • 29. VENTRICULUS QUARTUSVENTRICULUS QUARTUS  Bulbus, pons ve cerebellum arasındadırp  Yukarıda aqueductus mesencephali  Aşağıda canalis centralis’le devam eder Aşağıda canalis centralis le devam eder VENTRICULUS QUARTUSVENTRICULUS QUARTUS  Çatısını; velum medullare Çatısını; velum medullare superius, ortada cerebellum ve aşağıda velum medullare inferius yapary p  BOS, çatının alt bölümünde bulunan apertura mediana denilen açıklık ile 4.ventrikülden cisterna cerebellomedullaris’e geçercerebellomedullaris e geçer VENTRICULUS QUARTUSVENTRICULUS QUARTUS  Lateral sınırlarını; yukarıda pedunculus cerebellaris superiorpedunculus cerebellaris superior, aşağıda pedunculus cerebellaris inferior yapar  Tabanını; pons ile bulbus’un arka yüzleri oluşturur  Eşkenar dörtgen şeklindeEşkenar dörtgen şeklinde olduğundan fossa rhomboidea denir apertura mediana ventriculi quarti (Magendi) apertura lateralis ventriculi quarti’ler (Luschka)quarti ler (Luschka)
  • 30. apertura lateralis ventriculi quarti’ler (Luschka) LIQUORQ CEREBROSPINALIS (BOS)  Berrak ve renksiz bir sıvıdır. Pl b Plazmaya benzer.  Ancak özellikle elektrolit içeriği bakımından farklıdır  Na, Mg ve Cl, plazmadakinden daha yüksek konsantrasyonda bulunury  K ve Ca konsantrasyonu ise plazmadakine göre daha düşüktürdüşüktür LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS (BOS)( )  BOS, ventriküllerde bulunan plexus choroideus’larda yapılırplexus choroideus larda yapılır ve salgılanır S d l t l t üküll i Sadece lateral ventrüküllerin cornu anterius ve cornu posterius’unda plexus choroideus yoktur  BOS’un çoğu lateral ventriküllerde yapılırventriküllerde yapılır LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS (BOS)( )  Plexus choroideus (ependim+piamater), ependim içine invagine olan vasküler pia mater uzantısıdır  İleri yaşlarda plexus choroideus içinde görülenchoroideus içinde görülen kalsifikasyonlara psammoma cisimleri denir Ventriculus lateralis (cornu temporale)cisimleri denir (cornu temporale) LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS (BOS)  Beyni mekanik etkilerden korur ( )  İntrakranyal basıncı düzenler  Nöral dokuların beslenmesini sağlar Beynin ağırlığını azaltır Beynin ağırlığını azaltır  Nöral metabolizma sonucu oluşan atıkların uzaklaştırılmasına yardım eder Ventriculus lateralis (pars centralis)(pars centralis) LIQUORQ CEREBROSPINALIS (BOS)  Toplam miktarı yaklaşık 140 ml dir  Bu miktarın yaklaşık 30 ml.si ventriküllerde,  110 ml si subaraknoidal boşluktadır  Dakikada 0 35 0 4 ml (günde 500 ml) üretilir Dakikada 0.35-0.4 ml (günde 500 ml) üretilir  Dansitesi düşüktür (1006-1009 g/ml)  Basıncı 65-195 mm su arasında değişir
  • 31. LIQUOR CEREBROSPINALISLIQUOR CEREBROSPINALIS (BOS)( )  BOS’un esas absorbsiyon yeri, dural sinüsler içine uzanan villiuzanan villi arachnoideae’lerdir  Yapısal olarak her bir araknoid villus, dura, mater’i delen araknoidal bi di tikülü dübir divertikülümdür Beynin arterleri (Arteriae cerebri)y ( ) Beyin iki a. carotis interna ve iki a. vertebralis olmak üzere toplama. vertebralis olmak üzere toplam 4 ana arter ile beslenir.  Bu arterler spatiumBu arterler spatium subarachnoideum içinde bulunurlar. Beynin alt yüzünde, hipofiz sapı etrafında birbirleri ile anastomozetrafında birbirleri ile anastomoz yaparak circulus arteriosus cerebri (Willis poligonu)’yi oluştururlar.( p g ) y ş Kalp debisinin yaklaşık 1/5’ini alan beyin dokusundan 800 ml/dk kanbey do usu da 800 /d a geçer. A. carotis interna’nın bölümleri Pars cervicalis Pars petrosa aa. caroticatympanici a. canalis pterygoidei Pars cavernosa R. sinus cavernosi R. ganglionis trigeminalis A hypophysialis inferiorA. hypophysialis inferior R. meningeus Pars cerebralis A ophthalmicaA. ophthalmica A. hypophysialis superior A. cerebri anterior A b i diA. cerebri media A. communicans posterior A. choroidea anterior Pars cavernosa R. sinus cavernosi R. ganglionis trigeminalis: Ggl. trigeminale’ye gider.R. ganglionis trigeminalis: Ggl. trigeminale ye gider. A. hypophysialis inferior R. meningeus: Fossa cranii anterior’daki beyin zarlarını besler. Pars cerebralis’in dalları: A. ophthalmica: Orbita içindeki yapılara, alın derisine, sinus f t li i th id li b t b lfrontalis, sinus ethmoidalis ve burun sırtını besler. A. hypophysialis superior A. cerebri anterior A b i diA. cerebri media A.communicans posterior A. choroidea anterior A. cerebri anterior’un a. orbitofrontalis medialis a. polaris frontalis kortikal dalları p a. callosomarginalis a. pericallosa rr paracentrales A. pericallosa R.paracentralis R.cingularis R.frontalis posteromedialis R.frontalis intermediomedialis R.frontalis anteromedialis rr. paracentrales rr. precuneales A. callosamarginalis A. polaris frontalis Rr.precuneales Rr.parietooccipitales A. polaris frontalis A.frontobasalis (orbitofrontalis) medialis A.striata medialis A.communicans anterior (Heubner’in rekürren arteri)
  • 32. A.cerebri media’nın kortikal dallarıkortikal dalları a. temporalis anterior a. temporalis posteriorp p a. parietalis anterior a. parietalis posterior a orbitofrontalis lateralisa. orbitofrontalis lateralis a. frontalis ascendens (Candelabra) a. sulci precentralis (Pre-rolandic arter) a. sulci centralis (Rolandic arter) r. gyri angularis
  • 33. A. communicans posteriorp  A. cerebri anterior ve media’nın ayrıldığı yer yakınında a. carotis interna’dan ayrılan ince bir daldır.y N. oculomotorius’un yukarısında arkaya doğru uzanarak circulus arteriosus cerebri (Willis poligonu)’nin yapısına katılır. A. vertebralis’in bölümleri pars prevertebralis pars cervicalis (transversaria) Rr. spinales Rr. musculares pars atlantis i i li ( b li )pars intracranialis (cerebralis) Rr meningei: A. spinalis anterior: A spinalis posterior:A. spinalis posterior: A. inferior posterior cerebelli: Rami medullares anteriores ve posteriores Arteria basilaris: A. pontis: A. labyrinthi: A. inferior anterior cerebelli: A. superior cerebelli: A. cerebri posterior: Rami choroidea A vertebralis (pars intracranialis)A. vertebralis (pars intracranialis) Rr meningei: Foramen magnum seviyesinde a. vertebralis’ten ayrılan ince dallar, fossa cranii posterior’da kemik ve i t dperiosteum arasında dallarına ayrılır. Arasında seyrettiği kemikArasında seyrettiği kemik ve periosteum ile falx cerebelli’yi beslercerebelli yi besler.  A. spinalis anterior: A e teb alis’in sonlanma e iA. vertebralis’in sonlanma yeri yakınında ayrılan ince sağlı sollu 2 daldır. 2 tarafın damarı medulla oblongata’nın ön tarafında aşağıya iner. Medulla spinalis ve pia mater’i besler.  A. spinalis posterior: Medulla bl ’ fl doblongata’nın yan taraflarında a. vertebralis veya a. inferior posterior cerebelli’den ayrılır.posterior cerebelli den ayrılır. Radix posterior’un ön tarafında olmak üzere aşağıya inerken canalis vertebralis’e giren spinal dalların katılmasıyla takviye diliedilir. A. inferior posteriorposterior cerebelli  A. vertebralis’in en kalın dalıdır. Medulla oblongata’nın arka tarafından geçerek n. vagus ve n. accessorius’un kökleri arasına girer. Pedunculus cerebellaris inferior’un ö t f d k b ll ’ lt ü ü li B d d ll lön tarafından geçerek cerebellum’un alt yüzüne gelir. Burada dallarına ayrılır. Cerebellum alt yüzü ve çekirdeklerini besler. Bunun yanı sıra bulbus ve 4. ventrikül plexus choroideus’una dal gönderir.
  • 34. A. basilaris Labyrinthine artery A. pontis: A. vertebralis’in her iki tarafından dik açı ile ayrılan bir çok ince dal olup, pons ve komşu beyin bölümlerini besler. A. labyrinthi A. basilaris’in ortalarından ayrılan ince uzun bir arterdir. Sıklıkla a. inferior anterior cerebelli’den ayrılır. N. facialis ve n. vestibulocochlearis ile beraber meatus acusticus internus’a girer. İç kulağı besler. A. inferior anterior cerebelli Arkaya ve dış tarafa doğru uzanarak cerebellum’un ön ve alt kısmını besler. A i b lliA. superior cerebelli: A. basilaris’in son kısmından ayrılırayrılır. N. oculomotorius’un hemen altından geçen bu dalaltından geçen bu dal pedunculus cerebri etrafında dönerek cerebellum’un üstdönerek cerebellum un üst yüzüne gelir. Cerebellum’un üst yüzü ile birlikte pons,üst yüzü ile birlikte pons, epiphysis cerebri ve velum medullare superior’u besler.p A superior cerebelliA. superior cerebelli A. cerebri posterior A. cerebelli superior’dan daha kalındır. İki dal arasından n oculomotorius geçer A superiorn. oculomotorius geçer. A. superior cerebelli’ye paralel olarak dışa doğru uzanırken, a. carotis interna’dan gelen a. communicans posterior ile birleşir. Mesencephalon’un etrafından dolanarak lobus occipitalis’in altdolanarak lobus occipitalis’in alt yüzüne gelir. Burada r. corticalis’leri lobus temporalis’in alt-dış ve iç yüzlerini, ayrıca lobus occipitalis’in dış ve iç yüzlerini besler. Ramus centralis ise thalamus’un bir kısmı nucleusise thalamus un bir kısmı, nucleus lentiformis, mesencephalon, corpus pineale ve corpus geniculatum mediale’yi besler.
  • 35. mi choroidea’lar ise ventriculus lateralis’in cornu inferius’undan girer ve radaki plexus choroideus’ta dağılır. Aynı zamanda 3. ventriküldeki plexus oroideus’ta dağılır Circulus arteriosus cerebriCirculus arteriosus cerebri (Willis poligonu)  Cisterna interpeduncularis içinde a.carotis interna ile a. basilaris’in dalları ve bunlar arasındaki anastomozların meydana getirdiği circulus arteriosus cerebri’nin oluşumuna katılan arterler şunlardır: A cerebri anteriorA. cerebri anterior A. communicans anterior A.cerebri posterior A.communicans posterior