Projektimi i Shtresave Rigjide ne Porte

Projekt Diplome
Diplomanti:
ERISELA OZUNI
ProjektDiplome
PROJEKTIMI I SHTRESAVE
RIGJIDE NE PORTE

PROJEKTIMI I SHTRESAVE RIGJIDE NE PORTE
Diplomanti: ERISELA OZUNI faqe 2
REPUBLIKA E SHQIPERISE
UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
FAKULTETI INXHINIERISE SE NDERTIMIT
Departamenti i Konstruksioneve dhe Infrastruktures se Transporteve
PROJEKT DIPLOME
“PROJEKTIMI I SHTRESAVE RIGJIDE NE PORTE”
Dekani: Prof. As. Andrea MALIQARI
Pergjegjesi i Departamentit: Dr. NeritanSHKODRANI
Udheheqesi: Dr. Neritan SHKODRANI
Diplomanti: Erisela OZUNI
TIRANE, Korrik 2009

REPUBLIKA E SHQIPERISE
UNIVERSITETI POLITEKNIK
FAKULTETI INXHINIERISE SE NDERTIMIT
DEPARTAMENTI I KONSTRUKSIONEVE TE NDERTIMIT
DHE INFRASTRUKTURES SE TRANSPORTIT
DEKANI
Prof. As. Andrea MALIQARI
DETYRE PER HARTIMIN E PROJEKTIT TE DIPLOMES
Studenti diplomant Erisela Murat Ozuni, Dega Ndertim Profili I
Pergjithshem Nr. Regj_______.
Ngarkohet te hartoje Projekt Diplomen me teme: “PROJEKTIMI I
SHTRESAVE RIGJIDE NE PORTE”
DETYRAT E PROJEKTIMIT
PJESA TEORIKE
1. Metoda e projektimit te shtresave rigjide ne industrite e renda
2. Materialet qe perdoren per shtresat rigjide, Specifikime
3. Ngarkimi i shtresave rigjide ne porte
4. Projektimi i shtresave rigjide ne porte
5. Rehabilitimi i shtresave rigjide
PJESA APLIKATIVE
1. Shembull i projektimit te shtresave rigjide sipas metodes se perdorur ne
manualin e projektimit
2. Shembull per vleresimin e gjendjes se shtresave
3. Shembull per rehabilitimin e shtresave
4. Projektimi i shtresave ne portin e Durresit dhe kalates se portit
5. Menyra analitike per llogaritjen e shtresave sipas standartit ROM 4.1-94
TE DHENAT BAZE MBESHTETESE PER PROJEKT DIPLOMEN
1. Heavy Duty Pavements -The Structural Design of Heavy duty pavements for
Ports and other industries, Edition 4 i publikuar nga The precast concrete paving
and Kerb Association

2. ROM 4.1-94 – Guidelines for the design and construction of Port Pavement
3. Principle of Pavement Design- John WILEY
Detyren e mori per te kryer diplomanti ERISELA OZUNI.
Data e dorezimit te projekt diplomes ______________.
Udheheqesi: Dr. Neritan SHKODRANI Firma
________
Diplomanti: ERISELA OZUNI Firma ________
Kontrolli i pare date ____________ Kontrolloi Pergj. Seksionit: Ervin PAÇO
Kontrolli i dyte date Kontrolloi Pergj. Seksionit: Ervin
PAÇO
PERGJEGJES I DEPARTAMENTIT
Dr. Neritan
SHKODRANI

Shenim: Kjo flete plotesohet ne dy kopje. Njera i bashkengjitet relacionit te
projekt diplomes dhe tjetra ruhet ne department.
PERMBAJTJA E DIPLOMES
 METODA DHE KRITERETE PROJEKTIMIT TE SHTRESAVE
RIGJIDE NE PORTE
 SHEMBULL KONKRET I LLOGARITJES SE SHTRESAVE NE
PORTE
 KRITERET DHE TEKNIKAT E REHABILITIMITTE SHTRESAVE
NE PORTE
TEMAT:
1. HYRJA
2. PARATHENIE
3. PERSHKRIMI I MANUALIT
3.1 –PROJEKTIMI I SHTRESAVE NE SIPERFAQET ME TRAFIK
3.2 –PROJEKTIMI I SHTRESAVE TE DEPERTUESHME NE
SIPERFAQET ME TRAFIK
3.3 –PRINCIPET E PROJEKTIMIT
4. TEKNIKA E PERDORUR NE ANALIZA
4.1 –METODA E ELEMENTEVE TE FUNDEM
4.2 –SIPERFAQJA E SHTRESAVE STRUKTURA DHE THEMELI

5. KALIBRIMI I METODESSE PROJEKTIMIT
5.1 –KALIBRIMI
5.2 –PARMIET BAZE TE KALIBRIMIT
5.3 –PERPILIMI I GRAFIKEVE DHE TABELAVE TE PROJEKTIMIT
6. DETAJE TE MODELIT TE ELEMENTEVE TE FUNDEM
6.1 –ELEMENTET E FUNDEM AKSI-SIMETRIK
6.2 –PERMASAT DHE DETAJET E ELEMENTIT FUNDOR
6.3 –KONTRIBUTI I STRUKTURES SE PLLAKAVE TE BETONIT NE
SIPERFAQEN E SHTRESAVE
7. MATERIALETE SHTRESAVE
7.1 –MATERIALET STANDARTE PER SIPERFAQEN DHE SHTRESEN E
BAZES
7.2 –MATERIALI I STANDARTIT TE PROJEKTIMIT,SPECIFIKIME
7.3 –MATERIALET PER SHTRESEN E BAZES DHE NENBAZES
7.4 –MATERIALET PER SIPERFAQEN
7.5 –SPECIFIKIME PER MATERIALET E SHTRESAVE
7.6 –FAKTORET E EKUIVALENTIMIT TE MATERIALEVE
7.7 –TABELA E FAKTOREVE TE EKUIVALENTIMIT TE MATERIALEVE
7.8 –KARAKTERISTIKAT KRYESORE TE SHTRESAVE
7.9 –KRITERET E ZGJEDHJES SE SHTRIMIT ME BLLOK BETONI
8. NGARKIMI I SHTRESAVE
8.1 –NGARKESA NJESORE EKUIVALENTE (SEWL)
8.2 –NGARKESA E APLIKUAR NGA PAJISJET LEVIZESE
8.3 –PERCAKTIMI I NGARKESES KRITIKE
8.4 –SHPERNDARJA E PESHES SE KONTENIEREVE
8.5 –PESHA KRITIKE E KONTENIEREVE
8.6 –EFEKTET E GOMAVE TE MAKINERIVE
8.7 –FAKTORET DINAMIKE
8.8 –NGARKESA E SHKAKTUAR NGA VENDOSJA E KONTENIEREVE
8.9 –MEKANIZMAT(RROTAT) E TRAILERAVE
8.10 –FAKTORET E EKUIVALENTIMIT TE NDIKIMIT TE RROTAVE
8.11 –LLOGARITJA E NGARKESES SE MAKINERIVE

8.11.1-FRONT LIFT TRUCKS AND REACH STACKERS
8.11.2-STRADDLE CARRIERS
8.11.3-SIDE LIFT TRUCKS
8.11.4- VINÇ URE
8.11.5-TRACTOR DHE TRAILERA
8.11.6-VINÇ I LEVIZSHEM
9. PROJEKTIMI I SHTRESAVE
9.1 –SHTRESA E NENBAZES DHE THEMELIT
9.2 –INVESTIGIMI I SIPERFAQES SE NDERTIMIT
9.3 –MATERIALET ALTERNATIVE PER NENBAZAT
10. ZGJIDHJAE FUGAVE NE SIPERFAQET RIGJIDE
10.1 – FUGAT NE SHTRESEN E SIPERFAQES PREJ BETONI TE
PAPERFORCUAR
10.1.1 - FUGAT NE SIPERFAQET RIGJIDE
10.1.2 - NYJET NDARESE DHE IZOLUESE
10.1.3 - LIDHJE KONSRUKTIVE
10.1.4 - SHPERNDARJA E NGARKESES
10.2 – FUGAT NE SHTRESEN E SIPERFAQES PREJ BETONI TE
PERFORCUAR
10.3 – FUGAT NE SHTRESEN E SIPERFAQES PREJ BETONI
VAZHDUESHMERISHT TE PERFORCUAR
11. REHABILITIMI I SHTRESAVERIGJIDE
11.1 – PARATHENIA
11.2 – REHABILITIMI I SHTRESAVE ME BETON TE PARAPERGATITUR
11.3 – REHABILITIMI I SHTRESAVE ELESTIKE
11.4 – PERMBLEDHJE E PROCEDURAVE TE REHABILITIMIT TE
SHTRESAVE
11.5 – TEKNIKA E PERDORUR PER PROJEKTIMIN E REHABILITIMIT TE
SHTRESAVE
11.6 – PROÇEDURA E TRANSFORMIMIT TE SHTRESAVE

12. PJESA APLIKATIVE E METODES SE PROJEKTIMIT
12.1 –PROJEKTIMI I SHTRESAVE –SHEMBULL 1
12.2 –PROJEKTIMI I SHTRESAVE –SHEMBULL 2
12.3 –APLIKIMI I FAKTOREVE TE EKUIVALENTIMIT TE MATERIALEVE
12.4 –VLERESIMI I GJENDJES SE SHTRESAVE
12.5 –REHABILITIMI I SHTRESAVE
12.6 –RELACION I PROJEKTIMIT TE SHTRESAVE NE PORTIN E DURRESIT
12.7 –METODA ANALITIKE NE PROJEKTIMIN E SHTRESAVE RIGJIDE
SIPAS HIPOTEZES SE WESTERGARD
13.KUSHTET E PROJEKTIMIT(DESIGN CHARTS)
1.HYRJA
Qëllimi i procesit te projektimit te shtresave ne porte dhe ne industri te renda te
ngjashme eshte sigurimi i funksionalitetit te tyre per një periudhë të paracaktuar kohe.
Ekzistojnë kater kategoritë dështimit të detyres se projektimit te shtresave per keto
industri,te cilat jane:
- Dështimi ne lidhje me mjedisin
- Dështimi i Struktures
- Dështimi i sipërfaqes se shtresave
- Dështim operacional
Secila prej këtyre kategorive mund të shkaktoje defekte në një nga tre kategorite e
tjera,per kete arsye eshte e nevojshme qe ne projektimin e shtresave ne porte te
studiohen te gjitha kategorite e elementeve te perfshire ne permbushjen e qellimit te
projektit.
Për te arritur ne nje studim te plote projekti duhet te permbaje elementet vijuese:
 Projektimi i sistemeve te qendrueshme te kullimit te ujrave
 Projektimi strukturor
 Projektimi i sistemit te drenazhimit te siperfaqes
 Karakteristikat e sipërfaqes

 Parashikimi i shërbimeve te mundshme nëntokësore
 Menaxhimi i trafikut dhe magazinimi i materialeve te kantierit
 Ndikimi ne objektet tjera dhe strukturat ekzistuese
 Zgjedhja e teknikave të përshtatshme të ndërtimit
 Ndikimi ne mjedis
 Ana estetikë e vepres
Ky manual është i perqndruar veçanërisht ne projektimin strukturore te shtresave te
shërbimit ne porte e industri të tjera. I rekomandohet projektuesit të marrë në
shqyrtim të gjitha çështjet e permendura më lart, duke patur parasysh se ne projekte
të veçantë lind nevoja te studiohen edhe elemente te tjera specifike të cilat nuk janë të
dhëna, por që mund të jenë të rëndësishme në projektimin e sakte te vepres.
Neglizhimi i një ose më shumë komponenteve të procesit të projektimit mund të çojë
në pakësim progresiv te punës se vepres se projektuar, derisa te arrihet ne nje ose më
shumë prej tre kategorive të dështimit.
2.PARATHENIE
Ne manualin mbi te cilin bazohet ky relacion per projektimin e shtresave rigjide ne
Porte dhe industri te renda për herë të parë, përfshihet në metodën e projektimit një
mënyrë e re radikale për të analizuar shtresat rigjide. Studimet kërkimore mbi të cilat
ishin bazuar specialistet ne Edicionet e mepareshme te tij u bene në vitet 1970 dhe per
analizimin e tyre u perdoren programe kalkuluese kompjuterike. Kjo do të thotë se
sforcimet dhe deformimet relative mund të llogariten saktësisht vetëm ne një ose dy
pika të veçanta të strukturës se shtresave.
Kjo ka bërë që procesi i projektimit te bazohet në konceptin e NGARKESES NJESORE
EKUIVALENTE TE MEKANIZMIT(RROTES) duke marre ne konsiderate trafikun qe do
te pesojne shtresat.
Ky koncept beri qe studimet e kryera, ne te cilat bazohet edhe ky edicion i manualit, të
tregojnë se procesi i projektimit të shtresave rigjide mund të ndahet në tre faza:
 Zgjedhja e siperfaqes
 Projketimi i shtreses se bazës
 Projketimi i pershtatshem per shtresen e mbeshtetjes(nenbaza,themeli)
Duke bëre këtë ndarje, saktesia e projektimit eshte me e madhe dhe procesi i projektimit
eshte me i thjeshtuar aq sa per kete eshte e nevojshme ti referohemi vetem nje grafiku
dhe tabele. Keto do te përdoren për te zgjedhur ne proporcionin e duhur zhvillimin e
shtreses se bazes te nje pakete me shtresa rigjide.
Gjate 25 viteve te fundit jane perdorur me sukses ne projektimin e shtresave rigjide

FAKTORET E KONVERTIMIT TE MATERIALEVE apoFAKTORET E
EKUIVALENTIMIT TE MATERIALEVE në mënyrë që ketofaktore tani mund të
përdoren si një mjet për të shkëmbyer në mënyrë efektive një material për një tjetër
gjatë procesit të projektimit dhe gjithashtu në projektimin e shtreses se mbulimit ne
rikonstruksionin e shtresave ekzistuese.
Kjo do të thotë se kur një projekt eshtë prodhuar duke përdorur keto grafik
projektimi(Design Chart), projektuesit mund të gjenerojnë zgjidhje te shumta
alternative duke përdorur materiale te ndryshme dhe të hetojë në mënyrë të plotë një
sërë zgjidhjesh.
3.PERSHKRIMI I MANUALIT
Ky Manual mund të përdoret për të projektuar shtresa rigjide qe i nenshtrohen veprimit
te ngarkesave nga ato me vlera me te ulta ne rruge e autostrada deri ne ngarkesa shume
te medha si ato qe hasen në porte dhe industri te tjera te rënda.
3.1–PROJEKTIMI I SHTRESAVE NE SIPERFAQET ME TRAFIK
Megjithëse manuali mund të përdoret për një gamë të gjerë kombinimesh te
materialeve, në vijim janë dhene paketat e shtresave me te përdorura dhe te provuara të
suksesshme:
 Shtrim me blloqe betoni me bazë te çimentos te lidhur
përfshin komponentët e mëposhtëm:
80mm trashesi per blloqet e betonit
30mm trashesiper materialet e shtreses lidhese
Baza me material cimento te lidhur
Nen-baza me mateterial shkemb te grimcuar ose me cimento te lidhur
Material I fraksionuar per shtresen e tokes(Subgrade) nqs CBR eshte me e vogel se 5%.
 Shtrim me beton te parapergatitur
përfshin komponentët e mëposhtëm:
Pllaka te plota betoni te parapergatitur ose te perforcuara
Nen baza me Shkemb te grimcuar ose me cimento te lidhur
Cakell I fraksionuar per shtresen Subgrade nqs CBR eshte me e vogel se 5%.

3.2–PROJEKTIMI I SHTRESAVE TE DEPERTUESHME NE SIPERFAQET ME
TRAFIK
Ka tre sisteme kryesore të përshtatshme për projektimin e shtresave te depërtueshme
duke përdorur si veshje te siperfaqes blloqe betoni.
SISTEMI A = DEPERTUESHMERI TOTALE
Ky sistem lejon te gjithe ujin qe bie mbi trotuar të depërtoje poshtë nëpërmjet fugave
midis blloqeve te betonit, duke kaluar nëpër strukturen e shtresave më poshtë dhe
përfundimisht arrin ne token natyrale subgrade. Do te kemi nje grumbullim te
përkohëshem te ujit ne shtresen e nen bazes i cili lejon nje depozitimin fillestar te ujit
përpara se të kaloje me poshte. Ky sistem eshte i njohur si sistem me zero shkarkim
meqenese asnje pjese e ujit qe deperton nuk shkarkohet ne sistemet konvencionale te
kullimit.
Paketa e shtresave përfshin komponentët e mëposhtëm:
80mm trashesi per blloqet e depertueshme te betonit
Baza betoni me cimento te lidhur
Shtrese materiali gjeotekstili
SISTEMI B = DEPERTUESHMERI PJESORE
Ky sistem lejon nje pjese te ujit të depërtoje nëpër shtresa por, ndryshe nga Sistemi A,
një serie tubash jane futur në nivelin e shtreses se nenbazes ne menyre qe ujrat e
mbetura të shkarkohen ne sistemet e ndryshme te drenazhimit të tilla si kanalet, vijat e
ujit etj. Sistemi B mund të përdoret në situata ku toka natyrale ekzistuese mund të mos
jetë e aftë të përthithë të gjithe ujin. Ky sistem, mund te parandaloje humbjen e
stabilitetit te tokes ekzistuese.
SISTEMI C = PA DEPERTUESHMERI
Ky sistem lejon kapjen e plotë te ujit duke përdorur një membrane te padepertueshme,
fleksibël e cila vendoset në krye të nivelit te formacionit dhe siper anëve te zhvillimit te
shtresave në mënyrë qe të formohet një rrjet kullimi efektiv. Ky system eshtë përdorur
në situatat kur toka natyrale ekzistuese ka depërtueshmërishume te ulet ose nje
fortesi të vogel dhe do të dëmtohej nga futja e nje mase uji shtesë. Ai mund të përdoret
gjithashtu për të mbrojtur zona të ndjeshme ndaj permbytjeve. Një sërë tubash jane

vendosur në krye të membranes te padepertueshme për të transmetuar ujin ne kanalet,
linjat e tubave,vijat e ujit apo sistemet e tjera te trajtimit te ujit.
Paketa e shtresave përfshin komponentët e mëposhtëm:
80mm trashesi per blloqet e depertueshme te betonit
Baza betoni me cimento te lidhur
Shtrese prej 2000njesi materiali polythene rezistent ndaj ujit ne siperfaqe te perimetrit.
Nen baza me material shkemb te copezuar ose cimento te stabilizuar
Cakell I fraksionuar nqs toka natyrale ka CBR me te vogel se 5%.
Per te treja tipet e sistemeve te pershkruara me siper baza no-fines e betonit do te
zgjidhet e tille qe kubiket 1x1 gjate 28 diteve te arrijne nje rezistence kompresive prej
10N/mm2 ne menyre qe te jene ekuivalente te C8/10 Mix Granulare me baze Cimento, I
cili eshte edhe materiali standart I perdorur gjate procesit te projektimit.
Ne tabelen me poshte jepet shperndarja permasave te grimcave no-fines te betonit:
Permasat e Sites (mm) % e materialit qe kalon
40 100
20 90-99
10 25-75
4 0-15
1 0
Vlerat limit te permasave te grimcave te materialeve te shtreses poshte siperfaqes duhet
te jene sipas tabeles me poshte.
Permasat e sites (mm) % e materialit qe kalon
14 100
10 99-100
6.3 80-99
2 0-20
1 0.5

3.3-PRINCIPET E PROJEKTIMIT
Principet e projektimit ne kete manual bazohen ne kriterin qe shtresat rigjide duhet te
projektohen ne menyre te tille qe te qendrojne ne sherbim gjate gjithe jetes se
projektimit. Nga ana strukturore prishja e performances se sherbimit ne shtresat rigjide
ndodh per 2 arsye kryesore; per shkak te lindjes se sforcimeve teper te medha
horizontale ne shtresen e bazes ose per shkak sforcimeve kompresive vertikale
gjithashtu teper te medha ne shtresen e tokes natyrale sub-grade. Per shtresat me baze
te lidhur nderjet terheqese ne shtresen e bazes jane ato qe perdoren per projektim
ndersa per shtresat ku baza eshte prej materiali granular per llogaritje gjate procesit te
projektimit merren sforcimet terheqese ne toke(Sub-grade).
Nqs deformimi I siperfaqes se trotuarit arrin ne vlerat 50mm-75mm atehere kemi
prishjen e struktures se shtresave.
4.TEKNIKA E PERDORUR NE ANALIZA
4.1- METODA E ELEMENTEVE TE FUNDEM
Per të arritur ne grafiket dhe tabelat perfundimtare ne baze te te cilave do te zhvillohet
procesi i projektimit, shtresat janë analizuar duke përdorur metodën e elementeve te
fundit,metode ne te cilen është studiuar një model qe të përfaqësojë të gjitha elementet
e paketes se shtresave. Karaketristikat elastike dhe vlerat e koficientit te Puasonit janë
zgjedhur për të përshkruar sjelljen e çdo elemnti te platformës. Lodhja e shtresave eshte
marrë parasysh duke percaktuar nderjet limit ndaj te cilave mund te eksopozohet
platforma gjate kalimit vetem një here te nje ngarkese të lëvizshme dhe pastaj të
zvogëlojë vleren e ketyre nderjevepër llogari lodhjes se platformes gjate kalimeve të
shumëfishta te ngarkesave.
4.2- SIPERFAQJA E SHTRESAVE, STRUKTURA DHE THEMELI
Studiuesit ne kete manual kane perdorur një metodë te re projektimi e cila lejon një
procedure më të thjeshtë te zhvillimit te ketij procesi. Sipas kesajmetode ndahet
projektimi i shtresave ne tre pjese, ne studimin e shtresave te
mbeshtetjes(nenbaza,themeli) , ne studimin e struktures dhe ne studimin e siperfaqes

ne mënyrë që trashesia e struktures(bazës) mund të zgjidhet ne proporcionin e duhur qe
të perballoje ngarkesen e aplikuar dhe ajo e mbeshtetjes te zhvillohet ne menyren e
duhur per ti ofruar suportin e nevojshem shtresave ne pjesën e sipërme, duke marrë
parasysh kushtet e terrenit. Ne procesin e projektimit te shtresave per autostradat jepen
edhe udhezimet ne lidhje me shtresen e themelit te rruges te cilat bejne lidhjen e
specifikimeve te nen-bazes dhe materialit per shtresen e mbeshtetjes me aftesine
mbajtese te tokes natyrale aq sa ne Sub-grade gjithmone nderjet jane ne nivel te
krahesueshem me aftesine mbajtese te tij.
E njejta teknike eshte huazuar ne kete manual per shtresen e mbeshtetjes, eshte rritur
trashesia ne menyre qe te mund te perballoje ngarkesa shume me te medha se atyre qe i
nenshtrohet nje autostrade. Në thelb, zhvillimet e fundit në metodat e projektimit te
shtresave rigjide ne industrite e renda e kanë ndara procesin e projektimit ne:
projektimin e themelit te platformes i cili bazohet në aftesine mbajtese te tokes
(subgrade), projektimin e bazes e cila është e bazuar në regjimin e ngarkimit dhe
projektimin e siperfaqes e cila bazohet ne nevojat operacionale te saj(megjithate sipas
disa metodave merren parasysh ne kete faze edhe dobite e karakteristikave te
materialeve te perdorura per siperfaqen sidomos ne rastet e shtresave bituminoze,
materialet e perdorura per siperfaqen kane karakteristika te ndryshme nga ato te
perdorura per per shtresen e bazes).
5.KALIBRIMI I METODËS SE PROJEKTIMIT
5.1 –KALIBRIMI
Të gjitha procedurat e projektimit te bazuara në analiza mekanike, perfshire ketu edhe
analizat e elementeve te fundem, kërkojnë kritere te provuara për nivelet e sforcimeve
apo deformimeve te cilat jane ne vlera limit,pra nuk mund te kalohen. Zakonisht ,këto
kritere perbehen nga sforcime terheqese qe njihen qe ekzistojnë në dizejnime te
suksesshme te produkteve nepermjet metodave empirike te projektimit. Kjo do të thotë
se modeli mekanik kalibrohet ne menyre efektive dhe rezultatet qe jep procesi I
projektimit I bazuar ne kete model do të ketë të njëjtin nivel të integritetit si ato të
prodhuara duke përdorur metodën empirike te projektimit. Meqenese regjimi I
ngarkimit ne trotuaret rigjide eshtë shume kompleks, procesi I projektimit nuk mund të
bazohet në vlerësimin e aftesise mbajtese te materialeve nga teste të thjeshta mbi
elasticitetin ose flexibilitetin e tyre sepse duhen marre parasysh edhe ndërveprimet
komplekse të deformimeve te vete materialit.
Çdo material i dhene nuk ka elasticitet, flexibilitet dhe aftesi ngjeshese te njejte
gjithmone. Këto vlera janë të varur nga forma, madhësia e objekteve në të cilat janë

formuar materialet dhe nderjet ekzistuese në plane të tjera. Fakti që një fraksion kubik
apo cilindrike i materialit jep nje aftesi mbajtese te caktuar nuk do të thotë se pikërisht i
njëjti material si pjese e paketes se shtresave te nje trotuari do të ketë të njëjten aftesi
mbajtese(edhe në rastin e kur materiali eshte njelloj i kompaktesuar).
Tabela E3 (Shtojcën E të TRL615) tregon se per një klasë te dhënë te materialit me baze
çimento te lidhura (CBM3), me rezistence ne terheqje 0.99 N/mm2 ka rezistence ne
perkulje 1.65N/mm2
5.2 - PARMIET BAZE TE KALIBRIMIT
Në këtë manual vlera e sforcimeve te lejuara mbi të cilat jane formuluar tabelat dhe
grafiket e projektimit jane percaktuar si vijon:
Një metodë e provuar projektimi gjysmë-empirike u përdor për të vlerësuar nivelet e
nderjeve në pika kritike sipas menyres se meposhtme. BS 75336 (standartet e
projektimit britanike) është përdorur për të prodhuar një seri shembujsh që mbulojnë
një gamë të gjerë te situatave ne te cilat mund te ndodhet paketa e shtresave dhe me pas
ketojane analizuar duke përdorur të njëjtën metode te elementeve lineare elastik fundor
per te përcaktuar ne këtë menyre nderjet e lejueshme.
Nderjet te cilat jane vertetuar nga metoda me siper se ekzistojne ne paketen e shtresave
sipas BS 7533 janë përdorur në këtë manual si sforcimet kritike te projektimit.
Me fjalë të tjera, tabelat dhe grafiket e projektimit janë prodhuar duke përdorur të
njëjtin model te elementeve fundor, model i cili u përdor për të analizuar një sërë
situatash ne te cilen mud te ndodhet trotuari te nxjerra nga BS 7533. Duke u nisur nga
përvoja dhe metodologjia e BS7533 eshte bere i mundur projektimi i te gjithe atyre
trotuareve qe hasen ne rastet e projektimit te shtresave rigjide.
Shtresat ne tabelen 1 jane llogaritur sipas metodes se elementeve te fundit per nje
ngarkese vetem 70kN. Kjo ngarkese eshte eshte nje nga ngarkesat qe shtresat e paketes
mund te mbajne duke marre parasysh edhe dinamiken e mjeteve.
Tabela 1: Te dhenat e marra nga analiza e elementeve te fundem sipas BS 75336
(standartet e projektimit britanike)
Millions of
Standart Axles
Trashesiae bazes
(mm)
Sforcimet ne Modelin e
Elementeve te fundem
(N/mm2
)
Sforcimet e lejuara
(N/mm2
)
0.25-1.5 105 1.766 1.178
1.5-4 145 1.404 0.936

4 to 8 195 1.046 0.697
8 to 12 245 0.791 0.527
Grafiket dhe tabelat ne te cilat referohet projektimi i shtresave rigjide jane formuluar
duke dhene trashesite bazes te tille qe te jape sforcime ne vlera te ngjashme me ato te
paraqitura ne tabelen me siper.
Vlerat e mara nga 56 analizat e bera per 56 kombinime te ngarkeses njesore ekuivalente
te mekanizmit (SEWL) me trashesi te ndryshme te bazes jepen ne tabelat me poshte.
Tabela 2: Te dhenat e analizes se elementeve te fundem per trashesi te bazes 700mm.
Ngarkesa(kN) Rezistenca (N/mm2
) Shmangia (mm)
750 1.262 0.406
700 1.192 0.383
650 1.117 0.358
600 1.041 0.333
550 0.962 0.308
500 0.886 0.285
450 0.804 0.26
400 0.72 0.236
350
300
250
200
150
100
50
Ngarkesa(kN) Rezistenca(N/mm2) Shmangia (mm)
750 1.452 0.474
700 1.370 0.446
650 1.286 0.418
600 1.199 0.389
550 1.110 0.36
500 1.020 0.332
450 0.925 0.302
400 0.830 0.272
350 0.739 0.244

300
250
200
150
100
50
750 1.686 0.552
700 1.592 0.519
650 1.496 0.486
600 1.396 0.452
550 1.292 0.418
500 1.189 0.384
450 1.081 0.35
400 0.971 0.314
350 0.865 0.282
300 0.751 0.246
250
200
150
100
50
Tabeal 5: Te dhenat e analizes se elementeve te fundem per trashesi te bazes 500mm.
750 2.320 0.802
700 2.193 0.753
650 2.062 0.704
600 1.927 0.654
550 1.784 0.623
500 1.647 0.554
450 1.496 0.500
400 1.346 0.450
350 1.200 0.415
300 1.043 0.350
250 0.882 0.297

200 0.715 0.243
150
100
50
750
700
650
600
550
500 2.398 0.813
450 2.184 0.735
400 1.970 0.659
350 1.757 0.585
300 1.530 0.507
250 1.296 0.428
200 1.053 0.347
150 0.804 0.267
100
50
750
700
650
600
550
500
450
400
350 3.023 0.806
300 2.420 0.761
250 2.051 0.639
200 1.678 0.518
150 1.286 0.394

100 0.882 0.267
50
750
700
650
600
550
500
450
400
350
300
250
200 3.023 0.806
150 2.330 0.612
100 1.605 0.415
50 0.835 0.211
5.3-PERPILIMI I GRAFIKEVE DHE TABELAVE TE PROJEKTIMIT
Grafiket e projektimit (Design chart) jane perpiluar duke analizuar rezultatet e marra
nga analizat e paraqitura ne tabelat me siper. Nga ketorezultate arrihet ne perfundimin
qe vlerat maximale te sforcimeve ne materialin standart te perdorur qe eshte C8/10Mix
Granulor me baze cimento jane si me poshte:
Ngarkesa ekuivalente Njesi REZISTENCA(N/mm2
)
>250000 1.3
250000 deri 1.5*106
1.1
1.4*106
deri 4*106
0.9
4*106
deri 8*106
0.7
8*106
deri 12*106
0.5

6.DETAJE TE MODELIT TE ELEMENTEVE TE
FUNDEM
6.1- ELEMENTET E FUNDEM AKSI-SIMETRIK
Modeli i Elementeve fundor të përdorur në zhvillimin e tabeles dhe grafikeve te
projektimit(Design Chart) dhe në ushtrimin e kalibrimit përbehet nga nje model ideal
axi-simetrik me forme cilindrike me diametër 12 metra dhe thellësi 6metra. Ky model
eshte modeluar nga 480 elemente te fundem tre-dimensional
aksi-simetrik. Ne diagramen e mëposhtme ilustrohet menyra se si elementet fundor tre
aksial jane kombinuar per te formuar një pakete shtresash.
Sipas metodes se Elementeve fundor, secila nga të dy format rrethore si dhe ajo
qendrore përbëjnë një Element fundor aksi-simetrik ndersa forma rrethore e fundit jep
nje pakete shtresash te ndertuar nga keto 3 elemente te fundem. Diagrama 3-
dimensionale tregon modelin e përdorur.

6.2- PERMASAT DHE DETAJET E ELEMENTIT FUNDOR
Siç tregohet ne modelin me shtresa rigjide, Figura 1 përbëhet nga 24 Elemente fundor
koncentrik ku çdonjeri prej tyre formon shtresa me diametër 12 metra.
Sipërfaqja(blloku I betonit plus materialin e shtreses lidhese) përbëhet nga një shtresë
prej 24 Elementesh axi-simetrik fundor. Baza përfshin tetë shtresa prej24 Elementesh
axi-simetrik fundor, e nën-baza përfshin dy shtresa të prej 24 Elementesh axi-simetrik
fundor dhe terreninatyral është modeluar nga shtatë shtresa prej 24 Elementesh axi-
simetrik fundor me një thellësi prej 6 metra. Edhe pse nuk përdoren në zhvillimin e
Design Chart, modeli lejon simulimin e shtresave te terrenit natyral me karakteristika te
ndryshme inxhinierike. Për shembull, mund të parashikohet ne model ndikimi i një
shtresë torfë qe permban depozita aluviale.
 DETAJE TE ELEMENTIT TE FUNDEM

Cdo pike nyjë ne perimetrin e modelit është përmbajtur horizontalisht dhe në nivelin
më të ulët është i kufizuar si horizontalisht dhe vertikalisht. Një ngarkesë është aplikuar
në krye qendër të modelit duke aplikuar presion për dy Elementet fundor më te thellë
dhe duke bere rregullimin e gjeometrisë për të siguruar që rrezja e jashtme e unazes se
dytë te përputhet me siperfaqen e kontaktit të gomave te mekanizmave ose siperfaqja e
kontaktit gjate vendosjes se kontenierit. Rrjezja e veprimit te ngarkesës percaktohet nga
marrja e ngarkesës si nje presion që aplikohet ne vleren 1.0N/mm2 per rastin e
mekanizmave me goma pneumatike.
6.3 –KONTRIBUTI I STRUKTURES SE PLLAKAVE TE BETONIT NE
SIPERFAQEN E SHTRESAVE
Zhvillimi i studimeve ka treguar se variacione të mëdha ne shtangësine e sipërfaqes
kane pak ndikim mbi punën e shtresave. Për të ilustruar këtë, një seri analizash
Elementesh fundor jane kryer duke përdorur katër vlerat e shtangësise se sipërfaqes te
treguara në Tabelën 9.
Tabela 9: Ndryshimi i sforcimeve terheqese ne shtresen e bazes sipas ndryshimir te
shtangesise se siperfaqes.
Secila prej katër vlerave qe japin shtangesi siperfaqes u përdoren per te krijuar nje
model Elementesh fundor, modeli i cili duhet te përballoj një ngarkesë 300kN mbi
token natyrale(subgrade) me një CBR prej 3%. Tabela 9 tregon se një ndryshim në
shtangesine e sipërfaqes nga 1000N/mm2 në 8000N/mm2 të çon në një ndryshim
vetëm prej4% në nderjet maksimale ne shtresen e bazes. Pjesa me e madhe e
autoriteteve konsiderojnë se blloqet e betonit per shtrim kane një ngurtësi midis
1000N/mm2 dhe 5000N/mm2 e cila do të çojë në një ndryshim të nderjeve ne shtresen
e bazes me vlere më pak se 2%. Kjo sugjeron se çdo permiresim I struktures me
Shtangesia e siperfaqes
(N/mm2)
Sforcimet max ne Baze
(N/mm2)
1000 1.18
2000 1.16
4000 1.15
8000 1.13

elemente te ndryshme, te cilat mund të aplikohen ne bllokun e betonit me menyra te
ndryshme inxhinierike do te jepte pak ose aspak pasoja ne permiresimin e punes se
shtresave rigjide. Në thelb, blloqet e betonit duhet të zgjidhen mbi bazën qe sipërfaqja
mbetet e qëndrueshme nën regjimin e ngarkesave.
Pllaka e betonit qe duhet te perdoret per te plotesuar kriteret e mesiperme ka ne plan
forme drejtkendore me dimensione 200mm x 100mm dhe trashesi 80mm. Shume
blloqe betony me forme jo drejtkendore gjithashtu mund te arrijne nje nivel te
kenaqeshem stabiliteti.
Arsyetimii mësipërme nuk do të thotë se performanca strukturore e blloqeve te betonit
ka kontribut dhe rendesi te vogel. Dobite kryesore qe jep struktura e betonit per shtrim
eshte në ngritjen e ngarkesës nëpër lartesine e bllokut dhe neper kursin e materialit
(110mm). Nëse blloqet dhe materiale nga te cilat perbehet janë lënë jashtë nga modeli i
Elementeve fundor,atehere nderjet ne shtresen e bazës do te rriten ndjeshëm. Nga kjo
analizë tregohet se është siguruar qe blloqet janë instaluar dhe do te mbeten te
qëndrueshem, nuk ka asnjë përfitim në konsiderimin e llojeve të ndryshme te blloqeve.
Rritja e trashesise se pllakave, psh ne 100mm ose 120 mm, do të ndihmonte por
zakonisht nuk eshte e nevojshme dhe ka disavantazhe ne kosto.
7.MATERIALET E SHTRESAVE
7.1-MATERIALET STANDARTE PER SIPERFAQEN DHE SHTRESEN E BAZES
Me futjen e teknologjive me te fundit ne fushen e makinerive, sot ne industri te renda
operojne pajisje te afta te vendosin një kontejner te rende siper nje grumbulli prej kater
kontenierësh, struktura kryesore per te ndertuar siperfaqet rigjide ne industri te renda
jane bere materialet e blloqet e betonit, Materiale te tjera si; materialet me baze
hidrologjike (HBM), mix granular me baze cimento(CBGM), Mix materiale skorje(SBM)
and Mix materiale hiri(FABM) eshte vertetuar se jane material me kosto te larte dhe qe
kerkojne mirembajtje te vazhdueshme ndonjëherë janë të përfshira edhe materiale me
baze bituminoze.
Prandaj, në metodën e projektimit të paraqitur në këtë Manual, HBM sherben si nje
mbështetje per blloqet e betonit te perdorura per ndertim.
Sipas ketij manuali projektuesit i lejohet qe te marrë në shqyrtim edhe material te tjera,
por rekomandohet që ato perdoren vetem ne ato raste kur specifika e projektit kerkon
shmangie nga ajo qe eshte eksperienca 30 vjecare ne kete fushe.

7.2-MATERIALI I STANDARTIT TE PROJEKTIMIT,SPECIFIKIME
Ne tabelat 10 dhe 11 eshtë përcaktuar equivalenca dhe karakteristikat strukturore te
materialeve me baze hidrologjike(HBM).
Në këtë Manual, procesi i projektimit përfshin zgjedhjen shtresave te një pakete duke
përdorur kategorinë e CBGM referuar si C8/10 (shih më poshtë), dhe me pas
zevendesimin me material alternative nepermjet Faktorit te Ekuivalentimit te
Materialeve (MEF).
C8/10 është ekuivalente me CBM3 e cila ishte materiali standart i përdorur ne edicinin e
tretë te ketijManuali, i cili u botua në vitin 1996.
Pranimi i një materiali standart bazë në zhvillimin e analizave dhe me pas zevendesimi i
tij me materiale të tjera mbi bazën e Faktoreve te Ekuivalentimit te Materialeve (MEF) e
thjeshtëson se tepermiprocesin e projektimit dhe në të njëjtën kohë lejon gjenerimin e
menjëherëshem te shume zgjidhjeve alternative dhe si rrjedhim edhe krahesimin e
ketyre zgjidhjeve alternative.
Kjo është një metodologji projektimi e perqafuar nga shume projektues te kesaj fushe
dhe kjo per arsye te pervojes se autorit te kesoj metode behet e mundur qe kjo qasje te
jete e shpejtë dhe më rigoroze se sa metodat e perdorura me hershem.
 SPECIFIKIME TE MATERIALI STANDARD C8/10 MIX GRANULOR ME
BAZE ÇEMENTO
Tabela dhe grafiket e projektimit (Design Chart) te dhena ne kete Manual bejne qe
perocesi i projektimit te zhvillohet për paketa shtresash ne te cilat baza eshte e perbere
prej Mix Granular me baze Çimento(CBGM) në përputhje me normat e projektimit ne
vendet e perendimit.
Ne ketonorma përfshihen dy sisteme klasifikimi për CBGM.
Sistemi i pare ben klasifikimin e CGBM ne funksion te karakteristikave te aftesise
mbajtese sic tregohet ne tabelen 11 ndersa Sistemi i dyte e ben klasifikimin ne funksion
te nderjeve dhe modulit te elasticitetit ne diten e 28 te mostres cilindrike.
Ne kete manual perdoret vetem sistemi i pare.
Rezistenca aksiale ne terheqje = 0.3 (Rezistenca karakteristike cilindrike)2 /3
(pranojme H/D = 2 raportin e dimensioneve te cilindrit)

7.3- MATERIALET PER SHTRESEN E BAZES DHE NENBAZES
Me poshte jepet nje diskutim i shkurter per karakteristikat e materialeve te ndryshme qe
mund te perdoren si nenbaza(shtrihet direkt mbi subgrade ne rastin kur kualiteti I ketij
te fundit eshte jo I mire) dhe bazave (shtrihen poshte siperfaqes. Diskutimi kerkon te
permbledhe te gjitha mundesite e mundshme, por vetem disa prej tyre jane mare direkt
ne konsiderate ne katalogun e
projektimit te shtresave.
7.3.1 Nenbaze(subbase) kokrrizore.
Kjo pjese e vendosur midis shtreses se bazes dhe shtreses se fundit te tokes, nuk eshte
gjithmone prezente. Ne shtresat e porteve nenbaza zakonisht eshte nje shtrese e
vazhduar e perbere me materiale te cilat jane mare nga gropa zhavorore, te cilat jane
perdorur ashtu sic jane ose te modifikuara duke eliminuar kokrrizat e ashpra ose ate
shume te imta.
7.3.2 Baza(base) kokrrizore.
Baza eshte vendi ku qendron pjesa e siperfaqes e cila eshte e vendosur mbi subgrade.Ka
dy lloj bazash te cilat varen nga lloji i materialit te perdorur:
Baze kokrrizore dhe baze e trajtuar me binder bituminoz, pucolanik ose hidraulik. Bazat
granulare jane te perbera totalisht ose pjeserisht prej kokrrizash te coptuara te cilat
mund te kene kategori te vazhduar ose uniforme. Sot mix macadam ne te lagesht jane
me shume te perdorura megjithse kjo nuk do te thote qe teknika e kufirit te macadamit
ne te thate nuk duhet konsideruar. Duhet te merret ne konsidrate perdorimi i skorjeve
dhe i materialeve te tjera te panevojshme por mbas coptimit te materialit.
7.3.3 Toke e qendrueshme me cimento
Ky material eshte nje perzierje e tokave te zgjedhura, cimentos, ujit dhe ne disa raste
dhe i aditiveve. Ndryshe nga materialet e diskutuara me siper te cilat perdoren me
shume ne bazat, ky lloj materiali mund te perdoret dhe ne shtresat e bazes dhe te
nenbazes.
7.3.4 Material granular me baze cimento.
Ky material eshte perzierje e agregateve me cilesi te mire te cimentos, ujit dhe ne disa
raste dhe i aditiveve. Agregatet jane plotesisht ose pjeserisht te coptuara. Permasat max
te agregateve nuk duhet te jene me shume se 25mm per te penguar ndarjen dhe
perqindja e grimcave te imta jo plastike te cilat kalojne siten 0.08mm duhet te jete e
vogel. Forma kokrrizore e ketij materiali eshte nje perzierje macadam ne te lagesht.

Permbajtja e cimentos zakonisht vijon midis 3.5 dhe 5% te peshes se agregatit, ndersa
permbajtja e ujit varion nga 4.5 dhe 6.5%.
7.3.5 Perzierja zhavor-skorrje.
Kjo perzierje eshte e bazuar ne te njejta principe si materali granular me baze cimento.
Binderi eshte prej pjesesh granulare te skorrjeve te furnaltave me perberje nga 10 deri
20% te peshes se agregatit. Meqenese binderi eshte pucolane, mund te shtohet nje
agjent veprues sic eshte gelqerja normale me 1% te peshes se agregatit. Gjendet nje
perzierje e vecante zhavor-skorrje e perbere prejagregatesh te kristalizuara te skorrjeve
te furnaltave. Gjithashtu ky material ka perparesi ne krahasim me materialin granular
me baze cimento, eshte me e gjate koha e shfrytezimit, eshte e afte te shperndahet ne
trashesi te ndryshme dhe ka nje lidhje te ngushte midis forces se elasticitetit dhe
modulit te ngurtesimit.Gjithashtu mund te perdoret si alternative brenda distances prej
100 km nga uzina qe prodhon skorrje.
7.3.6 Perzierja zhavor-asfalt.
Ne kete rast perdoret nje emulsion bitumi i ngadalshem, zakonisht me perberje nen 3%
binder asfalti. Emulsionet katonike dhe anionike perdoren ne varesite llojit te agregatit.
Gjithashtu fortesia e saj eshte me e vogel se materialet granulare me baze cimento. Ajo
ka perparesinga disa materiale si psh ajo nuk cahet nga tkurrja dhe mund te
shperndahet ne nje rrjesht te gjere ne trashesi.
7.3.7 Beton I varfer.
Ka 2 teknika ne lidhje me kete material, te cilat ndryshojne nga procedurat e vendosjes
dhe permbajtja e ujit qe kerkojne. Teknika e pare merr ne konsiderate nje permbajtje
me te larte te materialit granular me baze cimento dhe si rrjedhim vendoset me rulim ne
vend. Teknika e dyte mer ne konsiderate qe betoni te kete permbajtje me te vogel te
cimentos se normalja (rreth 150 kg/m3 sesa normalja 300 kg/m3 ) dhe vendoset ne
kantier me vibrim.
7.4- MATERIALET PER SIPERFAQEN
Materialet per siperfaqet ndryshojne gjeresisht me qellimin e perdorimit ne port. Disa
prej tyre si psh betoni i vibruar mund te konsiderohen me rendesi te madhe ne shtresat
e portit kurse te tjera sic jane shtresat e kullimit mund te perdoren ne rrethana te

caktuara. Megjithese te gjitha mundesite e mundshme jane perfshire, vetem disa prej
tyre jane mare ne konsiderate ne standartet e projektimit te shtresave.
7.4.1 Betoni i vibruar.
Keto shtresa jane te formuar nga pllaka me trashesi te ndryshme qe mund te variojne
me perafersinga 0.15-0.40m. Siperfaqja e tyre eshte rreth (5x5)m2 dhe trashesia mund
te ndertohet deri diku me e madhe, siperfaqja nuk duhet te jete me shume se 25 here te
trashesise. Eshte menduar se pllakat me trashesi me pak se 0.20m nuk duhet te
perdoren sepse trashesite e vogla rezultojne shume kritike per peshat e renda. Betoni i
perbere me agregate te pershtatshme, min 300 kg/m3 cimento, raporti uje/cimento nen
0.5. dhe aditivet ne baze te kerkesave perzihen, shperndahen, vibrohen derisa te arrijne
homogjenitetin, forcen elastike dhe rezistencen e veshjes se materialit. Forca elastike
eshte karakteristika kryesore e trotuareve me beton ne krahasim me forcen ngjeshese,
gjithashtu mund te vendosen dhe lidhje midis te dyjave. Projektuesit duhet te vendosin
beton HP40 me karakteristika 28 ditore te forces elastike prej 4MPa. Kur perdoret
beton HP35 renia e fortesise duhet te kompesohet duke rritur trashesine me 0.03m.
Pervec kesajduhet te jete e qarte qe nuk ka rendesi vetem garancia per forcen elastike te
pllakes por gjithashtu karakteristika te larta per forcen e betonit eshte e vetmja garanci
kunder prishjes se betonit nga goditja (psh sip mbajtese te gjirit te detit) dhe sip
ndarese(tek sip ne trafikun e automjeteve).
Atje ku forca elastike nuk mund te vendoset dhe duke u nisur nga
pikpamja e informacionit qe na jepet, betoni HP40 mund te zevendesohet me beton
H300 (me force shtypese 28 ditore prej 30MPa) dhe beton HP35 me beton H250 (force
shtypese 28 ditore prej 25MPa). Ne rruget e medha dhe te ngushta qe kane volum te
madh dhe trafik te ngjeshur, pllakat prej betoni duhet te vendosen ne nje bazament qe
nuk ka erozion. Ne siperfaqet e portit mbeshtetja duhet te jete ne shtresa granulare ose
edhe nen toke nqs ajo ka standarte cilesore. Vendosja mund te kryhet duke perdorur
procedura te ndryshme, duke shperndare betonin midis derrasave ose formave te tjera
te punes, duke e kompaktesuar fillimisht me vibratore te brendshem dhe pastaj me trare
vibrues. Mbas disa oresh nga vendosja (6-18ore), atje ku betoni eshte vendosur me copa,
jane vene re lidhje te terthorta (dhe bashkime gjatesore atje ku copat e betonit jane mbi
5m te gjata)
Perparesite me te medha te ketyre shtresave jane:
-Atoju qendrojne vendosjes se presioneve te medha.
-Atojapin nje siperfaqe shume te mire per trafikun e mjeteve ne
port.
-Atojane rezistente nga rreshqitja.

-Atozakonisht nuk japin deformacione duke i bere shume te pershtatshme per mjetet e
renda ne trafik.
-Siperfaqja nuk dobesohet nga derdhja e vajit, gazit apo produkteve te tjera te ngjashme
dhe as nga temperaturat e larta.
7.4.2 Beton i kompaktesuar me rul.
Keto jane shtresa te rrafshta betoni qe kane permbajtje te vogel te ujit (raporti
uje/cimento eshte 0.35-0.40) te cilat ashtu si materialet granulare me permbajtje
betoni, duhet te kompaktesohen me vibrim dhe me makina rul. Permbajtja e cimentos
eshte te pakten 300 kg/m3 dhe me tip cimento V me pembajtje te larte te hirit. Rendesia
me e madhe per te ardhmen e kesaj shtrese eshte se per konstruksion nuk eshte nevoja
per makineri speciale dhe kryesisht per strukturen e saj qe eshte mjaft rezistente e cila
ben te mundur qe ajo te funksionoje menjehere ne trafik duke evituar periudhen e
zakonshme qe kerkohet per betonin e vibruar. Ne rastin kur ekziston frika se trafiku
mund te shkaktoje shperberje siperfaqesore, betoni i kompaktesuar me rul mund te
mbrohet nga disa veshje siperfaqesore. Gjithsesi ketoshtresa kerkojne nje mbeshtetje
me kapacitet te mjaftueshem mbajtes keshtu qe betoni duhet te jete kompakt.
7.4.3 Betoni i perforcuar.
Qellimi i perforcimit te pjeseve ne shtresa eshte te lidhe copat qe tkurren bashke. Nje
rast i vecante eshte fortesimi i rende i betonit qe mund te shfrytezohet per gjiret
mbajtese te kontenierit ku duhet nje garanci e plote.
7.4.4 Shtresat e perforcuara me beton.
Qellimi i perforcimit te pjeseve ne ketoshtresa eshte te lidhe pjeset e cara terthor qe
shfaqen ne menyre te pa shmangshme ne gjatesi te pllakes
(8-30m). Kjo siguron tansmetimin e ngarkesave ne te cara, zvogelon permbajtjen e ujit
dhe kullimit dhe pengon zgjerimin e te carave poshte trafikut. Mund te konsiderohet si
nje teknike e vjeter qe ka me shume te meta sesa perparesi e cila nuk ka rruge per te
kompesuar koston e larte te perfshire ne te.
7.4.5 Perforcim i vazhdueshem i shtresave prej betoni.

Bashkime te terthorta jane eleminuar ne ketoshtresa fale rritjes se vleres me 0.7% te
hekurit ne komplet seksionin qe nga pjeset e gjata te perforcura. Shfaqen shume te cara
me gjeresi me pak se 0.5mm, zakonisht ne intervale nga 1-3m te cilat praktikisht jane te
pa konceptueshme. Ne shtresat e porteve kjolloj shtrese mund te jete me interes per
trafikun e rende sepse perforcimi i sigurte kerkon mirembajtje. Vec kesaj trashesia
pllakes mund te jete e vogel deri (4-5cm), gjithashtu kjo nuk e shton koston e
perforcimit te pjeseve.
7.4.6 Beton i perforcuar me shufra.
Porcione te pershtatshme te shufrave te hekurit jane shtuar ne beton per ti dhene veti
fizike dhe mekanike te shtresave tradicionale prej betoni. Pjesa me efektive e ketyre
llojeve te shufrave eshte e perbere prej tel hekuri te terhequr mbarimet e te cilave jane
ne forme kanxhe, forma e te cilave garanton me mire ankorimin ne beton. Shufrat duhet
te lidhen ne formen e nje kreheriper te penguar krijimin e xhungave ne betonin mix.
Puna e fiber - beton peson renie me raportin gjatesi/diameter.
Kur fibrat jane te vendosura ne forme kreheri, diametri ekuivalent eshte me i madh dhe
si rrjedhim puna rritet. Forca e tendosjes se shufrave duhet te jete afersisht 1200 MPa
dhe doza nuk duhet te jete poshte 30-40 kg/m3
Avantazhet me te medha te ketyre shtresave jane:
-Forca me e madhe sidomos forca perkulese dhe rezistenca me e madhe dinamike
lidhese, keshtu trashesia e pllakes mund te pakesohet.
-Rezistence me e madhe lidhje per siperfaqen.
-Tensioni tkurres absorbohet dhe shperndahet me mire,keshtu hapesirat bashkuese
mund te rriten me 50%.
-Rritje qendrueshmerise fale grades se vogel te carjeve.
7.4.7 Pllaka betoni te parapergatitura.
Keto pllaka rrethore ose drejtkendore kane force shtypese te madhe (rreth40MPa). Ato
zakonisht perforcohen dhe mund te pajisen perreth me qoshe mbajtese. Masat e tyre
variojne nga 1.5-3m per anet dhe 0.16-0.l8m te trasha. Ne pergjithesi rezultatet e marra
jane te keqija sepse rrethimet kane synim te humbasin duke shkaktuar deme ne
automjete. Nje bllok betoni i rrafshet 0.25m i gjere me sip prej 2m2 ka treguer
performanca me te mira.
Tiparet me te mira te ketij materiali jane si ne vazhdim :
-Ajo adopton shume zgjidhje te mundshme.
-Arrihen sherbime edhe ne nen toke.
-Lehtesi per rregullime dhe rehabilitime .

-Elementet lehtesisht mund te riperdoren megjithse ne praktike kjo nuk eshte dicka e
thjeshte.
7.4.8 Shtrimi me bllok betoni.
Blloqet e betonit jane elemente te parapregatitura dhe permasat e tyre pengojne
shtrimin me dore. Ato ndryshojne ne varesite formes por zakonisht jane drejtkendore.
Transmetimi I ngarkesave vertikale drejt bllokut eshte kryesore
per te garantuar sjelljen e tyre dhe eshte arritur nepermjet reres qe mbush vendet ne
fuga. Per te garantuar reagimin ndaj terheqjes horizontale,shtresa e rruges duhet te jete
e perbere prejelementesh rigjide. Rera ne bashkime dhe tek shtrimi i rruges ka efekt ne
kete reagim. Per sa i perket seksionit ne kryqezime, rruget ne ketozakonisht shtrohen
ne bazament granular me permbajtje te vogel te grimcave te imta. Keto lloj shtresash
kane shume karakteristika te njejta si te siperfaqes se betonit, me perjashtimin e
rezistences nga deformimi e cila eshte me e madhe ne blloqet e betonit. Ajo ka
karakteristika te tjera si:
-Siperfaqe drenazhuese
-Hyrje direkte ne sherbimet ekzistuese.
-Aftesia per te mbajtur ngarkesa dinamike goditese dhe statike me qendrese goditese
dhe pika ngarkimi shume te renda pa deformime shume te medha.
-Aftesia per te pershtatur zgjidhje per rregullim atje ku duhet.
Disavantazhi i ketyre shtresave duke u nisur nga fakti qe ato kane fuga te mbyllura,
eshte siperfaqja e tyre e madhe duke e bere ate shume te zhurmshme ne trafik me
shpejtesi te larte. Ne siperfaqet e porteve kjo ka rendesi te vogel duke qene se trafiku
eshte mjaft i vogel. E meta e mundshme ne siperfaqet e shtruara me bllok betoni eshte
se uji nentokesor mund te gerryeje mbeshtetjen duke shkaktuar rreshqitje lokale. Nje
zgjidhje e mundshme mund te jete zevendesimi i pllakes se betonit me beton (psh H -
175) me min e trashesise se mundshme qe eshte 15cm per shtresa te bazes granulare ose
shtresa te trajtuara me cimento.
Duke u nisur nga mundesia e grumbullimit te pisllekut ne pjeset e fugave, disa shtresa
nuk jane te rekomandueshme ne hapesira te medha per magazinim.
Kostoja e larte e shtresave eshte e meta me e madhe e tyre.
7.4.9 Shtrimi me gure
Shtresat me gure jane paraardheset e shtresave prejbetoni. Sot ato zevendesojne nje
shtrim shume te kushtueshem duke ofruar avantazhe teknike shume te pakta. Per nje

kualitet te mire duhet te perdoren gure te prere, perndryshe edhe hapsirat e medha jane
te parehatshme per kembesoret.
7.4.10 Shtrimi me asfalt
Tipet themelore te ketyre rrugeve jane si ne vazhdim:
Veshja siperfaqesore konsiston ne cakell te shperndare ose llac (gjithmone me emulsion
bitumi).
-Materiale mix ne te ftohte(te bere me bitum) me trashesi relativisht te vogel 4-8cm.
Perdoren gjithashtu ne rruge provizore ose ne rruge te qendrueshme
-Materiale te perziera ne te nxehte(te bere me bitum) sic eshte asfalto-betoni. Ne rruget
qe kerkojne trafik te rende duhet qe trashesia te jete me pak se 15cm dhe ne disa raste
mund te jete 35-40cm.
Ne disa siperfaqe te caktuara te porteve perdorimi i asfaltit per shtrimin e siperfaqes
eshte i limituar per keto arsye:
-Mund te shfaqen deformime plastike kur kalojne ngarkesa te renda me shpejtesi te
vogel.
-Rezistence e vogel, me presion te kontaktit e madh.
-Atje ku vaji, gazi, ose produkte te tjera te ngjashme jane shperndare, materialet lidhese
bituminoze treten ngadale dhe rruga mund te shkaterrohet.
7.4.11 Shtresat kulluese
Keto shtresa pembajne nje shtrese kompakte te vibruar ne forme cilindrike afersisht
40cm te trashe e mbuluar me makadam pa permbajtje te imtash. Zakonisht u shtohet
cimento me rreshire dhe me pas vibrime cilindrike. Mbas perzierjes lihet derisa te arrije
forcen e kerkuar. Shtresat kulluese perdoren atje ku kerkohet qe shtresat te jene me
shume fleksibel se betoni, rezistente ndaj ndryshimit te temperaturave, derdhjes se vajit
dhe shpimeve.
Ato jane gjithashtu te ndjeshme ndaj tensioneve tendosese qe mund te shfaqen brenda
shtreses. Shtresat e ketij lloji per shkak te cilesive te tyre antiabsorbuese dhe rezistences
shkarrese mund te perdoren ne peshkim.
7.4.12 Shtreter zhavorri
Keto shtresa jane te kufizura nga nje hendek betoni dhe pajisjet do te kalojne ne ane te
shtratit. Nga brenda, shtreterit jane te perbere nga copa zhavori te cilat kane vetem nje
permase me gjeresi 0.35-0.4m, te shtrira ne nje shtrese mbeshtetese , te niveluara dhe te

kompaktesuara ashtu sic duhet. Permasa max e agregatit nuk duhet te jete me shume se
50mm dhe me koeficent Los Angels jo me te madhe se 30.
Forca e ketyre shtresave shtrihet ne qoshe dhe ne rezistencen abrazive te agregatit te
perdorur si dhe ne permbajtjen anesore e imponuar nga hendeku i betonit. Keto
siperfaqe kane nje drenazhim te shkeqyer dhe ne saje te ketij fakti, arrihet nje
shperndarje e shkelqyer e ngarkesave te aplikuara. E meta e madhe eshte se ato jane jo
shume fleksible nga pikpamja e veprimeve prandaj ate jane te paperdorshme.
Duhen mare masa per te garantuar qe grimcat e imta ne thellesi te trotuarit ose anash
siperfaqes te mos prishin shtratin e zhavorit. Si rjedhim ato duhen zgjedhur duke
filtruar ato te nevojshmet. Kur toka nuk eshte e depertueshme mjaftueshem, eshte i
domsdoshem qe sistemi i drenazhit te drenazhoje ujin duke filtruar permes shtratit te
zhavorit. Gjeja kryesore qe kerkohet eshte rilevimipas disa muajsh perdorimi. Ato
duhen bere ne kohen e duhur per te shmangur pengesat e veprimeve ne port.
7.5-SPECIFIKIME PER MATERIALET E SHTRESAVE
 Specifikime per mbushjet e shtresave mbuluese.
Nga njera ane mbushjet e shtresave mbuluese mund te behen prej materialesh te
vecanta por nga ana tjeter mund te perdoren te njejtat materiale si ato qe perdoren per
mbulimin e shtresave tek rruget e gjera me kalldrem. Tokat qe perdoren duke i
klasifikuar nga kategoria me e ulet te ajo me e larte jane: toke e pershtatshme,toke e
zgjedhur,ose toke e zgjedhur me CBR>20.
 Specifikime per materialet e shtresave.
Ne pergjithesi tipi i shtresave varet kryesisht nga cilesia e materialeve te perdorura ne
shtresa te ndryshme, keshtu qe difeketet e materialeve mund te kompesohen pjeserisht
ose plotesisht nga trashesia e shtreses e projektuar. Megjithese portet jane te vetme ne
llojin e tyre, vecantia qe vjen pas konstruksioneve ne rruget e gjera duhet te
konsiderohet si pikenisja me e mire. Megithate kufizimet e mundshme ne procedurat e
konstruksionit ne porte duhet vezhguar dhe duhet kushtuar kujdes ne zgjedhjen e
materialeve sa me shume te jete e mundur.
 Materiale kokrrizore te palidhura.
Materialet e perdorura jane agregate natyrale te pacoptuara nga gropat me zhavor ose
grumbuj natyrale. Mund te perdoren psh me skorje pa rrezik nga veprimi kimik apo fizik
i ujit apo substancave te tjera. Keto materiale duhet te kene CBR te pakten 20, duke
qene se percakton nje lageshti te mostres kompakte me 97% te max te densitetit te thate.
Materiali gjithashtu duhet te kete limitet e rrjedhshmerise poshte 5 dhe plasticitet

poshte 6. Duhet te shtrohet nje shtrese e vetme agregatiatehere kur shtresa eshte nen
300mm e trashe dhe dy shtresa me trashesiafersisht te njejte atehere kur trashesia
eshte me e madhe se 300mm. Materiali duhet te kompaktesohet dhe kjo duhet te
vazhdoje derisa densiteti nuk duhet te jete me pak se 95% e max te testit Proctor qe
eshte kerkuar. Kompaktesimi mund te monitorohet me tekniken e izotropeve. Vlera e
modulit E2 te perftuar nuk duhet te jete me e vogel se 55MPa. Raporti E2 /El nuk duhet
te jete mbi 2. Siperfaqja e mbaruar nuk duhet te ndryshoje nga siperfaqja e projektur ne
asnje menyre me shume se 30mm.
 Mix makadam i lagesht.
Mund te perdoren gure te copetuar, gjithashtu gurore ose depozita natyrale te pakten
50% e copezave te perftuara nga sita 5 µm duhet te kene te pakten dy faqe. Vlera
gerryese e LoS Angels duhet te jete poshte 35 dhe ekuivalenti i reres mbi 30. Mix
makadam i lagesht duhet te shtrihet ne shtrese te vetme me nje makine niveluese.
Materialet duhet te kompaktesohen dhe kjo duhet te vazhdoje derisa te arrije densitetin
jo me pak se 97 te max te testit Proctor. Kompaktesimi mund te monitorohet duke
perdorur tekniken e izotopeve. Vlera e arritur e E2 me anen e testit te mbajtjes se pjates
nuk duhet te jete nen 80MPa. Raporti E2 /El nuk duhet te jete mbi 2. Siperfaqja e
perfunduar nuk duhet te ndryshoje nga siperfaqja e projektuar ne asnje pike me shume
se 20mm.
 Kufiri I thate I makadam.
Perdoren agregate me te njejten permase ,te ashpra me vlere abrazive te Los Angels 30
ose me pak dhe me te pakten 75% te copave te coptuara me dy ose me shume faqe.
Mbasi agregati eshte shperndare dhe ngjeshur ajo duhet te mbushet me rere. Grimcat
nen 80 µm nuk duhet te jene plastike, te cilat zene jo me shume se 25% te peshes se
materialit.
 Toke-cimento.
Toka duhet te plotesoje kerkesat e dhena te tokave te zgjedhura. Çimentoja duhet te jete
sipas te quajtures "force e vogel" tipi (II-25,III-25,IV-25,V-25). TipiVI I alumino
cimento nuk duhet te perdoret ne asnje rrethane. Permbajtja e ujit ne perzierje gjate
kompaktesimit duhet te jete nje gjysem nga 1% nen optimalen e Proves Procter te
modifikuar.
 Mix zhavor-skorrje.

Agregatet e perdorura mund te dallohen nga ato qe perdoren ne materiale granulare me
baze cimento, nga permbajtja e ulet e materialeve me te vogla se 80µm. Ne pergjithesi
nga te gjitha limitet e specifikuara duhet te perdoret shkallezimi GEG 1. Lidhesi duhet te
jete me baze skorrje e granuluar me koeficent reaktivitetimbi 20 dhe madhesia e
skorrjeve qe duhet shtruar
varet nga kjo vlere : nga 20% te peshes se thate ku agregatet kane koeficent reakteviteti
te ulet deri 10%, ku koeficenti i reaktivitetit eshte mbi60. Me tej duhet te shtohet 1% e
gelqeres si rregull per te rritur forcen. Procesi i prodhimit dhe shperndarjes ndryshon
nga ato te pershkruara tek materialet granulare me baze cimento.
 Mix zhavorr - emulsion.
Specifikimet ne force japin dy limite te klasifikimit: GEA 1 dhe GEA 2. Ndryshimi midis
te dyjave qendron ne treguesin max te permases se agregatit, ne carjet me te vogla qe
mer. Ne te gjitha rastet agregatet duhet te kene vleren e Los Angels jo me te madh se 35,
vleren e coptimit jo me te madh se 35 dhe te
pakten 50% te materialit te trashe, me dy ose me shume carje te faqeve. Indeksi i
plasticitetit te agregateve te imta nuk duhet te jete asnjehere mbi 10 dhe ekuivalenti i
reres duhet te jete te pakten 30. Mix zhavor - emulsion duhen prodhuar ne fabrika ne
menyre te vazhduar. Gjithashtu ato mund te prodhohen ne menyre tradicionale ne
fabrikat e asfaltit. Perzierja mund te vendoset direkt ne kamion dhe kova duhet te jete e
tille qe te evitoje ndotjen ose carjen perpara transportit. Duke qene se transporti nuk
kerkon masa paraprake, materiali mund te transportohet si cdo material tjeter i perziere
ne te ftohte. Perzierja mund te shperndahet ne rastin kur perzierja zhavorr-emulsion
mix duhet te hapet ne trafik para se veshja korresponduese te jete shtruar. Trajtimi
duhet te konsistoje ne shperhapjen e shtreses ne nje mjedis te menjehershem me
emulsion dhe me rere te hapur rreth 4 l/m2
 Beton I varfer.
Ky material eshte subjekt i specifikimeve te cilat jane arritur ne disa artikuj te
ndryshem. Çimentoja duhet te jete me force mesatare e tipit (II-35,III-35,IV-35,V-35).
Nuk duhet te perdoret cimento me permbajtje te larte alumini ne asnje lloj
rrethane.Doza e cimentos duhet te jete te pakten 140 kg/m3 . Duhet te perdoren agregate
me te pakten tre permasa : 0-5mm, 5-20mm dhe
20-40mm. Agregatet e imta duhet te kene ekuivalentin e reres mbi 70. Per 28 dite forca
kompresive e betonit duhet te jete te pakten 10 MPa. Prodhimi i betonit ne fabrika duhet
te jete i mjaftueshme per te arritur nje shtrirje te vazhdueshme ne shtresen mbajtese.
Nenshtresa granulare duhet te shtrohet para se betoni te jete hedhur. Perdorimi i
makinave shtruese duhet te arrije nje nivel tolerance sipas kerkesave me pak se 10mm,

me rul prej 3m. Betoni varfer duhet te shperhapet me te njejten teknike si ato te
shtresave te betonit. Duhet te merren te njejtat masa paraprake ne lidhje me
temperaturen, lageshtine e ajrit dhe shiut.
 Shtresat prej cimento betonite vibruar.
Çimentoja duhet te jete e perziere me 'force mesatare' tipi (II-35,III-35,IV-35 dhe V-35).
Gjithashtu alumino cimento dhe cimento me aditive mund te perdoren. Shtrimi nuk
duhet te nise para se te kalojne 2 ore. Gjithsesi betoni duhet te shtrohet kur temperatura
te jete mbi 25°C dhe mbulimi te filloje mbas nje ore. Permasa max e agregatit duhet te
jete mbi 40mm. Ashpersia e agregatit duhet te jete prej te pakten e 3 permasave te
ndryshme: 5-12mm, 12-25mm dhe
25-40mm. Ekuivalenti i reres i agregateve te imta nuk duhet te jete nen 80. Agregatet e
imta duhet te kene nje permbajtje silici prej te pakten 30% ne linjen hyrese dhe 20% ne
te gjitha llojet e tjera te siperfaqes. Perzieja e betonit duhet te jete ne perputhje me te
dhenat e meposhtme.
- UNE 83281 Reduktim i ujit dhe i plasticitetit.
- UNE 83282 R2duktim i ujit me veprim te shpejte.
- UNE 83282 Akselarotor ne vendosjen e betonit.
- UNE 83286 Agjente ngarkues ne ajer.
Perdorimi i secilit prej ketyre perzieresveduhet te jete aprovuar nga inxhinieret
kompetent. Agjentet ngarkues ne ajer duhet te jene ne ate mase qe flluskat qe formon ne
ajer te kene nje diameter midis 10 dhe 200 µm dhe te shperndahen rregullisht jashte
betonit. Nqs superplstifikatoret jane perdorur per te rritur forcen, doza duhet te
limitohet deri ne 0.4 kg/m3 . Ne pergjithesi , betoni HP40 me karakteristika 28 ditore
prej te pakten 4MPa, duhet te perdoret per shtresa. Te carat e betonit te matura me
konin e Abramit nuk duhet te jene nen 0.02 ose mbi 0.06m. Doza e cimentos nuk duhet
te jete nen 300kg per kubik te
cimentos se fresket. Permbajtja e copave qe kalojne ne siten 0.16mm, nuk duhet te jete
me e madhe se 450 kg/m3 te betonit te fresket duke perfshire cimenton dhe perzieresit.
Raporti uje/cimento ne lidhje me peshen nuk duhet te jete mbi 0.5. Shtrirja e betonit
duhet te nderpritet kur bie shi ne menyre te
fuqishme e cila shkakton perkuljen e aneve te pllakes. Kur temperatura te arrije me
shume se 25°C atehere temperatura e betonit duhet te monitorohet ne menyre te
vazhdueshme dhe nuk duhet te kaloje asnjehere vleren e 30°C. Inxhinieri duhet te mare
masa paraprake qe kjo gje te mos ndodhe. Kur temperatura ne ajer eshte nen 5°C,
temperatura e betonit duhet te monitorohet ne menyre te vazhdueshme duke marre
masat paraprake te nevojshme duke perfshire dhe nderprerjen e shtrimit te betonit si
mase e nevojshme. Rekomandohet nje baze parafine e cila sherben si mbeshtetje per
shtresen prej betoni te varfer dhe nje baze rreshire e cila sherben si mbeshtetje per

shtresen prej betoni. Shkalla e shtrirjes se betonit duhet te jete i percaktuar ne baze te
nje testiqe behet ne nje zone dhe duhet te jete te pakten 0.23 kg/m2 per betonin e varfer
dhe 0.25 kg/m2 per shtresat e betonit. Inxhinieri duhet te modifikoje disa raporte te
shperndarjes atje ku kushtet e motit e kerkojne te behet nje gje te tille. Sprucuesit duhet
te sigurojne nje mbulese te vazhduar dhe uniforme per gjate gjithe siperfaqes dhe gjate
pjeseve anesore te pllakes. Ne siperfaqet e vogla te parregullta ose ne siperfaqet qe jane
te pakalueshme nga makinerite, inxhinieri mund te autorizoje perdorimin e
sprucatoreve manuale.
Pllaka mund te jete e permasave afersisht (5x5)m2. Kur vendosja behet me shirita, sapo
betoni nis te forcohet, ne pjeset e bashkimit shfaqen tkurrje terthore cdo 5m. Inxhinieri
duhet te percaktoje masat qe duhen mare per te arritur nje mase te pranueshme dhe ne
siperfaqe per te derdhur betonin dhe te riparoje demet ne siperfaqe. Shmangiet
horizontale qe verehen nuk duhet te jene me te medha se 30mm. Parregullsia ne
tejkalimin e tolerances se lejuar dhe siperfaqet qe permbajne ujra siperfaqesore mund te
rregullohen nga instruksionet e specialitit perkates. Nuk duhet te lejohet te kaloje trafik
konstruktiv deri ne 3 dite mbas shtrimit ose deri sa betoni te kete arritur 8 % te fortesise
se kerkuar. Trafik ipergjithshem nuk duhet te lejohet deri 7 dite mbasi shtresa te jete
shtruar.
 Shtresa betonite perforcuara.
Te gjitha specifikimet qe trajtuam ne shtresat prej cimeto betoni mund te takohen dhe
ne ketoshtresa, duke perjashtuar faktin qe nuk meren masa per fugat e bashkimit.
Perforcimi zakonisht konsiston ne deformimin e shufrave te hekurit me nje force prej jo
me pak se 510 MPa. Gjatesia e seksionit terthor duhet te jete 0.6% duke perdorur shufra
me diameter te pakten 16mm. Shufra terthore me diameter 8mm duhet te perdoren si
shufra shperndarese. Shufrat duhet te vendosen ne qender te pllakes.
 Perforcimi i shtresave prej betoni me shufra hekuri
Ky material duhet te kete te gjitha specifikat qe jane per shtresat prej cimento te vibruar,
me perjashtim te konsistences: Plastifikuesit duhet te perdoren ne mase me te vogel.
Fibrat duhet te jene te vijezuara me ganxha, me force terheqese jo me pak se 1200 MPa.
Diametri i fibrave duhet te jete 800 µm dhe gjatesia min duhet te jete 0.05m. Te pakten
30 kg/m3 e fibrave duhet te shtohen ne beton ne secilin nga sektoret mbajtes.
 Beton i kompaktesur me rul.
Perzierja e agregatit duhet te pershtatet ne varesite limiteve te klasifikimit gradual. Me
permasa max nga 16 deri 20mm dhe duhet te jete e perbere prejte pakten 2 ose 3
fraksione te ndryshme. Specifikimet qe ketoagregate mund te takojne jane te ngjashme

me ato te mix macadamit te lagesht dhe vlera e CBR e perzierjes se agregatit duhet te
jete jo me pak se 65. Çimentoja duhet te jete e perzierjes prej 'force mesatare".
Permbajtja e ujit e perzierjes gjate kompaktesimit duhet te jete me i favorshmi Proctor i
modifikuar. Permbajtja e cimentos duhet te jete min i sasise qe kerkohet per te arritur
forcen e kerkuar, jo me pak se 300 kg/m3 . Koha funksionale e perzieresit duhet qe te
jete e parashikuar. Ne kohe te ngrohte duhet te meren masa ne terren. Betoni duhet te
prodhohet ne fabrikat e grumbullimit dhe ne te gjitha rastet fabrika duhet te jete e
pajisur me mjete qe bejne peshimin e grumbujve. Ne pergjithesi betoni duhet te
transportohet me kamiona te medhenj te hapur. Betoni duhet te kompaktesohet me
vibrim ose me rula prej gome dhe vazhdimisht duhet te kontrollohet per te specifikuar
dendesine. Kur shtrimi eshte bere me breza, duhen mare masa per te arritur qe secili
prej tyre te jete shtruar dhe shperndare ne kohen kur brezi parardhes te jete funksional.
Me qellimin per te penguar tharjen siperfaqesore, mbi beton duhet te shperhapet nje
rrjedhe uji e vazhduar ne kohen para kompaktesimit te betonit dhe deri sa ka
perfunduar ngurtesimi plotesisht. Kur betoni eshte forcuar mjaftueshem, mund te
shohim ne pikat e bashkimit tkurrje terrthore derine formimin e pllakave me permasa
5x5 m2 .
 Shtresa betoni.
Betoni i perdorur ne keto shtresa duhet te kete karakteristika 28 ditore te forces
shtypese prejte pakten 50 MPa. Betoni duhet te jete i perbere me cimento te tipit 1-45 ,
agregat me v1eren abrasive te Los Angels jo me te madh se 20 dhe rere me permbajtje
secili prej te paktes 30%.
Toleranca gjeometrike qe lejohet ne shtresa eshte ±0.002m, ne cdo lloj drejtimi
horizontal dhe toleranca per trashesine ±0.003m. Rera qe perdoret per nivelimin e
shtreses, nuk duhet te jete me e madhe se 5mm, 15% e kokrrizave te jene me madhesi
me te madhe se 2.5mm dhe 5% e kokrrizave jo me te medha se 80µm. Rera qe perdoret
per mbushjet ne bashkimet nuk duhet te jete me e madhe se 2.5mm me te pakten 15% te
kokrrizave me te vogla se 80 µm. Fillimisht shtresat vibrohen dhe pasi pikat e bashkimit
mbushen atehere aplikohet nje kompaktesim dytesor. Rera e tepert duhet te hiqet.
 Veshja siperfaqesore.
Ne kete meterial duhet te perdoren agregate te coptuara, te pastruara, me forme te
rregullt, te jene rezistente (me vleren abrazive te Los Angels nen 30), te mos jene te
lemuara (koeficentin e lemimit ta kene 0.4) dhe te jene uniforme. Atje ku ka pak trafik,
kokrrizat mund te mos jene te lemuara.
Perqindja e binderit dhe agregatit mund te rregullohet me te ashtuquajturen rregulli i
nje-dhjete. Per perdorim te vetem ose per perdorim te dyfishte :

Perqindja e cakullit (D+d)/2 l/m2
Perqindja e bitumit te mbetur : [(D+d)/2]10 kg/m2
Ku D dhe d jane permasat max dhe min (ne mm),respektivisht per cakullin e perdorur.
Perqindja e llogaritur ne kete menyre duhet te konsiderohet thjesht si tregues dhe duhet
te korrigjohet ne elementet e bazes si faktor percaktues i agregatit, thithjes, formes,
depertueshmerise se siperfaqes ne te cilen cakulli eshte hedhur, llojit te binderit qe
eshte perdorur etj. Ne rastin kur teprica e binderit duhet te qendroje e pandryshueshme,
eshte e keshillueshme qe te zvogelojme disi perqindjen e shperhapjes se pare dhe te
rritim perqindjen ne raportin e dyte.
E vetmja teknike e lejuar per shperndarjen e binerit eshte ajo me shperndarje me
cisterne. Per shperndarjen e cakullit ,i cili duhet te jete homogjene ne max, perdoren
shperndares te ndryshem. Ne aplikimet e vecanta, cakulli duhet shtruar me rul me
presion te madh. Per aplikimet dopio para se te shtrohet shtresa e dyte, rekomandohet
qe te rulohet cakulli dhe ruli qe do perdoret te jete i lemuar dhe i shndritshem. Shtresa e
dyte e agregatit duhet te rulohet me te njejten menyre si per aplikacionin e meparshem.
Ne te gjitha rastet, sa me pare te jete e mundur duhet te kalohet ne stadet e ndryshme te
veprimeve.
 Material ne forme llaci.
Llojet e ndryshme te ketij materiali siperfaqesor jane karakteristike per bazat qe kane
agregate me permasa te medha dhe perqindjen e shperhapjes midis 5 dhe 20 kg/m2 .
Atje ku perqindja e shperhapjes eshte shume e larte, shtrohen dy shtresa njera pas
tjetres. Agregatiqe perdoret eshte rere e coptuar fort dhe shume e paster. Kategoria e saj
duhet te adoptohet me nje nga limitet e specifikuara. Binderi duhet te jete me vendosje
te ngadalshme, i kontrolluar, me emulsion bituminoz, te zgjedhura nga karakteristikat
baze te agregatit, te kushteve klimaterike ku do te behet shtrimi dhe e karakteristikave te
mjeteve te nevojshme per shtrim. Karakteristikat e ketij materiali varen nga qellimi i
perdorimit. Duhet te merren ne konsiderate pikat si me poshte: lloji i llacit, perberja,
shpejtesia e shperhapjes dhe numrit te shtresave. Raportet e perberjeve duhet te
vendosen nga laboratori. Konsistenca dhe testimekanik i abrazionit duhet te kryhen
shume shpejt. Permbajtja e ujit duhet te varioje nga 8 deri 20% e peshes se agregatit,
nderkohe qe permbajtja e ujit ne emulsionin btuminoz varion nga 10% deri mbi 20%.
 Asfalto betoni.
Normalisht si binder mund te perdoret tipi bituminoz b 60/70.
Raportet e copave te agregatit me dy ose me shume faqe duhet te jene te pakten 95% ne
shtresat mbuluese dhe te pakten 75% ne shtresat e tjera. Vlera abrazive e Los Angels per
agregatin duhet te jete 30 ne shtresat e ulta dhe te pakten 0.4 ne shtresat mbuluese, por

gjithashtu kjo kerkese mund te mos meret parasysh kur ka pak ose fare trafik. Te gjitha
pjeset e imta te agregateve duhet te vijne nga shtreter rere natyrale. Raportimax i reres
natyrale ne perzierje nuk duhet te mbi 15%. Raporti i mbushesit plotesues duke
perjashtuar pluhurin qe bashkohet me agregatin ne menyre te pashmangshme, duhet te
jete te pakten 100% shtresat mbuluese dhe 50% ne shtresat e bazes. Ne te gjitha rastet,
cimentoja duhet te perdoret si mbushes plotesues pervec te tjerave te autorizuara nga
inxhinieri.
Kurba ose perzieriet duhet te merret nga limitet e meposhtme:
-Shtresa mbuluese S20
-Shtresa te vendosura menjehere poshte shtresave mbuluese S20
-Shtresa te vendosura nen shtresave paraardhese. G25
Raporti i permbajtjes se mbushesit me binderin per nga madhesia duhet te jete afersisht
1.3 per shtresat veshese, 1.2 per shtresat te vendosura nen atyre mbuluese dhe 1 per
shtresat nen atyre te para.
Kriteri mbushes per asfalto betonin duke perdorur keshillat e Marshallit jane si ne
vazhdim:
Nr i goditjeve ne cdo skaj 75
Qendrueshmeria >10 KN
Ngritja 2-3mm
Boshllek ajri 4-5% ne shtresat mbuluese
5-7% ne shtresat poshte mbulueseve.
6-8% ne shtresat nen shtresave parardhese.
Boshlleqet ne agregatet minerale ≥14 % ne perzierjet S20
≥13 % ne perzierjet G25
Pjerresia max e kurbes ne testet per mekanizmat e rrotullimit ne
intervalet midis 105 deri120 min nuk duhet te jete mbi 150µm/min per perzierjet ne
veshje.
Ne cdo rast, doza minimale e bitumit asfaltik nuk duhet te jete nen vlerat e
meposhtme(% e peshes se thate te agregatit).
-Shtresat veshese 4.50%
-Shtresat qe shtrihen menjehere nen shtresat veshese 4.25%
-Shtresa nen shtresave parardhese. 3.75%
-Siperfaqet qe nuk kane limite per shtresat e asfalto betonit nuk duhet te jete me e
madhe se limitet e meposhtme.
-shtresat veshese 0.005 m.
-shtresat e meposhtme 0.007 m.

Tabela 10: Grupet e klasifikimit te materialeve te mepareshme dhe ato qe perdoren sot.
Klasifikimi I mepareshem Klasifikimi I Ri
Material me baze Çimento 1
(CBM1)
Mix Granular me baze Çimento C3/4
Mix Zhavorr-Skorje C3/4
Mix me baze Hiri C3/4
(CBM2)
(CBM3)
(CBM4)
(CBM5)
7.6-FAKTORET E EKUIVALENTIMIT TE MATERIALEVE
Tabela 11 tregon karakteristikat e CBGM siç përcaktohe në normat e projektimit. Vlerat
e forces elastike ne kete tabele jane perdorur ne analizat e zhvilluara per faktoret e
ekuivalentimit te materialeve, faktore te cilet bejne te mundur shkembimin e
materialeve gjate procesit te projektimit.
Megjithatë, vlerat e forcës elastike te treguara në Tabelën 11 mund të tejkalohen ne
strukturen e paketes se shtresave sepse ajo nuk gjendet asnjehere ne kushtet ekstreme te
mbingarkimit.
Tabela 11 përfshin ato vlera të cilat nga analizat tregojnë që mund të jenë te pranishme
në shtresat e projektuara nga metoda te posacme empirike, vlera te cilat janë përdorur
për të ndërtuar tabelen dhe grafiket perfundimtare(Design Chart).

Materiali Standard i përdorur për të ndërtuar Design Chart në botimin e tretë te ketij
manuali ishte C10 Beton i Varfer,nje material qe per 28 dite mostra kubike arrin nje
force kompresive 10N/mm2 ose Çimento e lidhur 3, material qe per 7 dite mostra kubike
arrin një forcë kompresive 10N/mm2 (që është shumë pranë forces kompresive
10N/mm2 te kubit ne 28 ditë). Kjo ndodh për shkak se faktori qe zakonisht përdoret per
te lidhur forcen e arritur ne 7 ditë me ate per 28 ditë është 1.2. Prandaj, një forcë
mesatare e arritur ne 7 ditë prej 10N/mm2 normalisht do të çojë në një forcë mesatare te
arritur ne 28 ditë prej 12N/mm2 . Duke bere nje shpërndarje normale të forcave
individuale te kubikeve do te merrnim nje mesatare prej 12N/mm2 e cila do te jepte si
force karakteristike përafërsisht forcën 10N/mm2 .
Materialit C10 Beton ne normat e reja te projektimit I korrespondon materiali C8/10, një
material me force kompresive te kubit te arritur per 28 ditë prej 10N/mm2 dhe ky është
sot materiali standart qe perdoret per procesin e projektimit.
Të gjithë vlerat duhet të ndërmerren njesoj si për C8/10 CBGM. Në rastet kur perdoren
materiale te tjera alternative, atëherë duhet të përdoret Tabela 13 për të ndryshuar të
trashesine qe rezulton duke prdorur C8/10 CBGM në bazë të Faktoreve te Ekuivalentimit
te Materialeve(MEFs).
Forca perkulese e një pakete shtresash rigjide është proporcionale me dyfishin e
thellesise dhe është në proporcion të drejtpërdrejt me forcen elastike.
Shtangësia e nje një pakete shtresash rigjide është proporcionale me thellesine e saj ne
fuqi te tretë dhe është në proporcion të drejtpërdrejt me forcen elastike të saj.
Në rastin e materialeve me baze hidraulike( HBMs),Faktoret te Ekuivalentimit te
Materialeve(MEFs) janë bazuar në aftesine mbajtese te tyre, ndërsa në rastin e
materialeve bituminoze janë bazuar në shtangësi.
TABELA 11: Klasifikimi i matrialit Mix Granulor me baze Çimento(CBGM)
Rezistenca
kompresive
karakteristike 28
EMERTIMI
Rezistenca ne
terheqje

TABELA 12-Klasifikimi i matrialeve te tjera Mix zhavorr-skorje, Mix me baze Hiri.
7.7-TABELA E FAKTOREVE TE EKUIVALENTIMIT TE MATERIALEVE
Dite (N/mm2) (N/mm2)
Rezistenca
Cilindrike
(H/D = 2)
Rezistenca
Cilindrike
ose kubike
(H/D = 1)
No Requirement C0 0
1.5 2.0 C1.5/2.0 0.39
3.0 4.0 C3/4 0.62
5.0 6.0 C5/6 0.87
8.0 10.0 C8/10 1.18
12 15 C12/15 1.55
16 20 C16/20 1.87
20 25 C20/25 2.17
Rezistenca karakteristike
kompresive 28 Dite (N/mm2)
EMERTIMI
Rezistenca ne
terheqje
(N/mm2)
Rezistenca
Cilindrike
(H/D = 2)
Rezistenca
Cilindrike
ose kubike
(H/D = 1)
1.5 2.0 C1.5/2.0 0.39
3.0 4.0 C3/4 0.62
6.0 8.0 C6/8 0.98
9.0 12.0 C9/12 1.28
12 16 C12/16 1.55
15 20 C15/20 1.80
18 24 C18/24 2.02
21 28 C21/28 2.24
24 32 C24/32 2.44
27 36 C27/36 2.64

Përvoja në përdorimin e Faktoreve te ekuivalentimit te Materialeve ne procesin e
projektimit te shtresave rigjide ka treguar se brenda një game të kufizuar mundesish,
mund të provohet ne menyre efikase duke u nisur nga nje zgjidhje e dhene gjetja e
zgjidhjeve te tjera alternative, ku secila do te kishte aftësi të ngjashme strukturore.
Kurdo që te behet zëvendësimi i materialeve, projektuesi duhet të sigurojë që materiali i
propozuar është i përshtatshme për qëllimin e projektit, duke marrë në konsiderate
funksionet dhe pozicionin e materialit brenda struktures se paketes se shtresave.
Për shembull, do të ishte gabim te futnim, le te themi, materialin shkemb te copetuar ne
vend te një materiali me baze te lidhur në një pozicion ku nderjet arrijne vlera te tilla qe
mund të çojnë ne paqëndrueshmërinë e materialit. Duhet të konsiderohen vetëm ato
materiale te provuara nga eksperienca se mund te kryejne funksionin e kerkuar.
Materialet duhet të përdoren vetëm në kombinime konvencionale.
Marrëdhënia midis trashesise se shtreses dhe nderjeve te lejueshme jepet nga relacioni
me poshte:
dere = dstand x (σstand /σere)1/2
ku:
dere = trashesia e bazes e korrigjuar per materialin alternativ.
σere = Sforcimet e lejuara per materialin alternativ.
dstand = trashesia e percaktuar gjate projetimit per materialin standart
C8/10CBGM
σstand = Sforcimet e lejuara per materialin standart C8/10 CBGM
Per shembull;
Nqs ne tabelat e grafiket e perdorur per projektimin e vepres tregohet se trashesia e
shtreses per materialin standart C8/10 CBGM duhet te merret 450mm atehere nqs do ta
zevendesonim me nje material C5 /6 trashesia e shtreses duhet te zgjidhet 450 x 1.16 =
522mm.
Tabela 13-Faktoret e ekuivalentimit te materialeve
Grupi I Materialit Klasa e Materialit
Faktori I
Ekuivalentimit te

Materialit (MEF)
MATERIALMIXMEBAZE
HIDRAULIKE
C1.5/2.0 1.74
C3/4 1.38
C5/6 1.16
C6/8 1.10
C8/10 1.00
C9/12 0.95
C12/15 0.87
C15/20 0.79
C16/20 0.79
C18/24 0.76
C20/25 0.74
C21/28 0.72
C24/32 0.68
C27/36 0.63
Faktori I
Ekuivalentimit te
Materialit (MEF)
BETONI
C8/10 1.00
C12/15 0.87
C16/20 0.79
C20/25 0.74
C25/30 0.60
C28/35 0.62
C32/40 0.60
C35/45 0.58
Faktori I
Ekuivalentimit
te Materialit
(MEF)
m
e
b
a
z
e
Ç
I
M
E
N
T
O
T
E
Z
A
K
O
N
S
H
E
M
CBM1
( me 4.5N/mm2
rezistenca karakteristike kubike)
1.60

CBM2
(me 7.0N/mm2
1.20
CBM3
(me 10.0N/mm2
1.00
CBM4
(me 15.0N/mm2
0.80
CBM5
(me 20.0N/mm2
0.7
Beton I varfer per shtresa te
depertueshme 1
Material me
baze
Bituminoze
HDM 0.82
DBM 1.00
HRA 1.25
Material i
palidhur
Shkemb I copetuar per nen-bazen ku
CBR>80%
3.00
Shtrim me
Bllok
Betoni
Blloqe betoni per shtrimin e
siperfaqes (80mm blloku and 30mm
shtresa)
1.00
Keto tabela jane perpiluar per materialin standart CBGM me Rezistence ne Perkulje ne
vlera sic tregohet ne tabelen me poshte:
Ngarkesa njesore
ekuivalente
REZISTENCA(N/mm2
)
>250000 1.3
250000 deri 1.5*106 1.1
1.4 deri 4 0.9
4 deri 8 0.7
8 deri 12 0.5
7.8-KARAKTERISTIKAT KRYESORE TE SHTRESAVE
Karakteristikat kryesore te shtresavete trotuarit janë paraqitur në tabelën 14. Ne kete
rast eshte supozuar se sipërfaqja përbëhet nga blloqe betoni per shtrim me 80mm
trashesia dhe 30mm material lidhes te shtruar.

Përvoja ka treguar se materialet alternative per siperfaqen e trotuarit kanë pak ndikim
mbi qendrueshmerin e trotuarit dhe ketomateriale alternativë mund të zevendesohen
pa patur ndikim te madh në performancën përgjithshme te struktures.Në analizen e
Elementeve Fundor, sipërfaqja është modeluar si një shtrese homogjene me treashesi
110mm prejnjë materiali me modul te elasticitetit te barabarte me 4,000 N/mm2 dhe
koeficient I Puasonit 0,15. Ketovlera jane gjetur edhe ato qe i afrohen me shume
karakteristikave te blloqeve te betonit te perdorur per shtrim te siperfaqes edhe
materialeve me baze bituminoze qe perdoren per te njejtin qellim. Moduli I elasticitetit
per materialin standart te bazës C8/10është supozuar të jetë 40000 N/mm2 , e cila është
një vlere shume e lartë.
Normat e projektimit ne europe rekomandojne vlerat e mëposhtme për Materialet me
baze Çimento të lidhura.
Tabela 14: karakteristikat e materialeve te shtresave
Lloji I Materialit
MODULI I ELASTICITETIT (N/mm2)
Agregat
Granulor
Agregat Shkemb
I Copetuar
Material me baze Çimento 3 33,000 35,000
Marrja e një vlerë të lartë te Modulit te Elasticitetit është në fakt një supozim
konservativ. Elementet e Shtanget brenda çdo strukture nen veprimin e ngarkesave
japin sforcime te brendshme me vlera me te medha se sa shume elemente fleksibël.
Moduli i elasticitetit Dinamik qe është e përdorura në këtë Manual tregon reagimin e
paster te materialit i cili nuk i merr parasysh zbutjet qe mund te pesoje materiali
(tendenca e materialeve te betonit ne veprimin e sforcimeve eshte te ndryshoje formen)
dhe eshte i ngjashem me modulin e percaktuar nga testistatik.
Kjo do të thotë se ky modul është më i lartë se sa moduli statik.
Tabela 15: Karakteristikat e materialeve te shtresave te perdorura per gjenerimin e
tabeles dhe grafikeve te projektimit
Shtresa MODULI I ELASTICITETIT,
E (N/mm2)
KOEF. I
PUASONIT
Siperfaqja (CBP) 4,000 0.15
Baza (C8/10) 40,000 0.15
Nen-Baza 500 0.30
Themeli 250 0.35

Sub-grade 10 x CBR 0.40
7.9-KRITERET E ZGJEDHJES SE SHTRIMIT ME BLLOQE BETONI
Në rastin e Blloqeve te betonit te shtruar me 80mm trashesidhe dimensione ne plan
200mm x 100mm te shtruara në forme zigzag duke perfshire edhe fugat e kanalet eshte
vertetuar se shfaq një nivel të lartë të stabilitetit dhe aftesise mbajtese. Megjithate edhe
lloje të tjera materialesh e modelesh per shtrimin e trotuarit gjithashtu mund të jene të
kënaqshme dhe përdoruesit i këshillohet te kerkoje udhezimet te aprofonduara ne
guidat e projektimit ne ato raste kur deshiron te devijoje nga ajo qe eshte nje zgjidhje e
provuar e suksesshme.
Duhet patur parasysh per ato raste kur projektuesi do te rriti stabilitetin duke marre në
konsideratë përdorimin e specifikuar te materialeve te shtrimit me brenda fugat midis
blloqeve te betonit te parapergatitur me rere te imet sic përdoren për autostradat.
Kjo do të ndihmojë për të shmangur paqëndrueshmërine e sipërfaqes ne rastet me
problematike qe mund te jene kur mekanizmat e makinerive jane ne levizje ndersa vinci
eshte në prehje ose kur mekanizmi i Vincit (RTGs) kthehen 90º ndërsa automjeti
mbetet në prehje, siç tregohet në figurën 2. Megjithatë, për levizjen e normale te
automjeteve duhet të mjaftojnë fugat me rere te imet.
Në disa situata, duhet marre ne konsideratë materiali lidhes stabilizues në mënyrë që të
sigurohen karakteristikat e nevojshme per siperfaqen. Per siperfaqet me material me
baze bituminoze duhet te ushtrohet nje kujdes i vecante, sidomos në kushte ekstreme të
klimës dhe zonat ku do te behet magazinimi i konteniereve. Materialet me baze bitumi
jane te papërshtatshëm për të perballuar veprimin e ngarkesave statike dhe frenimin e
mekanizmave ne kthesa te ngushta. Depërtueshmeria e bitumit si dhe madhesia e
grimcave jane shume te rendesishme ne kete pike.
Depërtueshmeria e bitumit nuk duhet të kalojë 50 dhe madhesia e grimcave nuk duhet
te tejkaloje 10mm.
Zgjedhja e sipërfaqes se trotuarit është konsideruar se varet kryesisht nga rezistenca dhe
karakteristika te tjera qe plotesojne kërkesat e mirefunksionimit te siperfaqes, sic jane
aftesia mbajtese, pershtatshmeria etj, pavarësisht nga kushtet në terren.

Figure 2: Disa makineri arrijne te kthejne rrotat e tyre 90º duke mos qene ne levizje.
Kjo mund te sjelli paqendrueshmeri te siperfaqes
8.NGARKIMI I SHTRESAVE
8.1-NGARKESA NJESORE EKUIVALENTE (SEWL)
Regjimi i ngarkimit që do të përdoret për llogaritjet është i lidhur me Ngarkesen
Ekuivalente Njesore qe përfaqeson gjendjen aktuale te ngarkesave. Kur procesi i
projektimit fillon ketu zakonisht nuk ekziston nje vlere unike qe te karakterizoje
gjendjen e ngarkimit, rrjedhimisht është e nevojshme që të mblidhen te gjitha te dhenat
e disponueshme ne lidhje me ngarkimin e mjedisit në mënyrë që të nxirret nje vlere e
Ngarkeses Ekuivlente Njesore (SEWL) që do të përdoret ne procedurën e projektimit. Së
pari eshte i nevojshem informacioni lidhur me llojet e ngarkesave qe mund të pritet te
ekzistojne te cilat jepen nepermjet faktoreve te ndryshem të cilët duhet të merren

parasysh. Me pas nepermjet nje metode racionale do te percaktohet ngarkesa
ekuivalente e kërkuar.
Figura 3: Disa makineri mund te ngrejne kontenier 12.2m te gjate, te rende duke
aplikuar ne aksin e perparme nje ngarkese 100t.
Figura 4: Nje makineri me
kater rrota transportuese
mund te aplikoje nje ngarkese
deri 20t.

8.2-NGARKESA E APLIKUAR NGA PAJISJET LEVIZESE
Shumë shtresa rigjide janë të ngarkuara nga te njejtat mjete qe hasen ne autostrada ose
nga mekanizma dhe pajisje te tonazheve me te renda. Ngarkesa maksimale ne aks te
mjetit e percaktuar me ligj në një autostradë është
11.500 kg por anketat tregojnë se disa automjetet janë të mbingarkuara dhe e kalojne
kete peshe. Eshte rekomanduar që në mungesë te të dhënave më të sakta,ne trotuaret
me shtresa rigjide te pranohet si vlere maksimale e ngarkeses aksiale vlera 14.000kg.
Kjo vlere merr parasysh fuqine dhe dimaniken e mekanizmave. Mund të ndodhe qe te
projektohet ne paketen me shtresa rigjide per me pak automjete, le te themi 5% e totalit
te automjeteve qe pritet të kalojne nëpër pikat më te ngarkuara te trotuarit dhe kjo për
shkak se vetem nga disa makina do të aplikohen dinamika te plotë mbi shtresa.
Figura 5: Trailerat mund te kene tre akse me rrota ku secili prej tyre aplikon nje
ngarkese prej 11t, gjithashtu mekanizmi prej hekuri ne fund te makines mund te
aplikoje mbi shtresa ngarkesa edhe me te medha ne momentet e parkimit

8.3-PERCAKTIMI I NGARKESES KRITIKE
Ne shume raste ne shresat rigjide ngarkesa i kalon nivelet e autostradës, kjo per arsye te
transportimit te kontenierëve nga makinerite e renda.
Në raste të tilla, vlera e projektimit te ngarkeses se mekanizmit varet nga gama e
ndryshimit te peshes se konteniereve ose materialeve të tjera qe transportohen.
Procesi e projektimit duhet të jetë i bazuar në ngarkesen kritike, e cila është ngarkesa,
vlera e së cilës dhe numri i perseritjeve i shkakton demet me te medhe trotuarit. Duhet
patur parasysh se nje numer me i vogel perseritjesh i nje ngarkese me te madhe sjell me
shume deme per trotuarin se sa nje numer i madh perseritjesh i nje ngarkese me te
vogel. I gjithë regjimi i ngarkimit duhet të shprehet si një numër perseritjesh te
ngarkeses kritike. Vlerësimi i ngarkesës kritike dhe numrit efektiv te perseritjeve te saj
percaktohet si më poshtë.
8.4-SHPERNDARJA E PESHES SE KONTENIEREVE
Tabela 16 tregon shpërndarjen e peshes se kontenierëve te hasur ne nje situate normale
ne porte per konteniere 12.2m dhe kontejnerë 6.1m. Ne rastet kur jane te disponueshme
të dhënat lokale, ato mund të përdoren në vend te Tabeles 16.

Për secilen peshe kontenieri te treguar në Tabele, llogariten efektet dëmtuese te
shkaktuara gjate transportimit te tij nga makinerite e posacme. Kjo llogaritje behet
mepermjet ekuacionit te mëposhtme:
D = (W/12000)3.75
(P/0.8)1.25
x N
Ku:
D => efekti demtimit
W => ngarkesa e mekanizmit qe i korrespondon peshes se kontenierit
P => presioni ne goma
N => vlera ne % e marre ne tabelen 16
Figura 6: Keto makineri
perdoren me shume ne
rastet kur duhet te
transportohen
konteniere ne nje
distance te
konsiderueshme
8.5-PESHA KRITIKE E KONTENIEREVE

Pesha e kontenierit që çon në vlere me te madhe efektin e demtimit D quhet pesha
kritike e kontenierit dhe të gjitha llogaritjet pasuese duhet të bazohen mbi këtë
ngarkese. Përvoja ka treguar se kur 100% e kontenireve qe transportohen jane 12.2m ,
Pesha kritike është 22.000kg dhe kur 100% e kontenireve qe transportohen jane 6.1m,
Pesha kritike është 20.000kg. Në përgjithësi, kur kemi kontenire ndermjet 12.2m dhe
6.1m kemi nje Peshe kritike te kontenierit 21.000kg. Këtovlera mund të përdoren në
llogaritjet paraprake. Numri i perseritjeve që do të përdoret per projektin llogaritet me
saktësiduke përdorur një sistem te vleresimit te peshes se konteniereve. Megjithatë, në
qoftë se numri i përgjithshëm i perseritjeve eshte llogaritur vetëm nga të dhënat
operative atehere do te gjenerohet një gabim i papërfillshëm. Në rastin e projektimit te
shtresave ne te cilat automjetet qe do te gjenerojne trafikun jane te njejte me ato ne nje
autostradë, mund të përdoret si vlere ekuivalente e mekanizmit vlera 70kN. Pesha e
konteniereve 12.2m ndryshon nga 37000kg kur kontenieri eshte bosh ne 30250kg kur
eshte i mbushur ne kapacitetin maximal te tij.
Tabela 16: perqindjet shperndarjes se peshes se konteniereve 12.2m dhe 6.1m me pesha
te ndryshme per 5 lloje kombinimesh midis tyre

PESHA E
KONTENIERIT
PROPRTION OF 40ft dhe 20ft KONTENIER
100/0 60/40 50/50 40/60 0/100
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
1000.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
2000.00 0.00 0.18 0.23 0.28 0.46
3000.00 0.00 0.60 0.74 0.89 1.49
4000.00 0.18 1.29 1.57 1.84 2.95
5000.00 0.53 1.90 2.25 2.59 3.96
6000.00 0.98 2.17 2.46 2.76 3.94
7000.00 1.37 2.41 2.67 2.93 3.97
8000.00 2.60 3.05 3.16 3.27 3.72
9000.00 2.82 3.05 3.11 3.17 3.41
10000.00 3.30 3.44 3.48 3.52 3.66
11000.00 4.43 4.28 4.24 4.20 4.04
12000.00 5.73 5.24 5.12 4.99 4.50
13000.00 5.12 4.83 4.76 4.69 4.41
14000.00 5.85 5.38 5.26 5.14 4.67
15000.00 4.78 5.12 5.21 5.29 5.63
16000.00 5.22 5.58 5.67 5.76 6.13
17000.00 5.45 5.75 5.83 5.91 6.21
18000.00 5.55 5.91 6.00 6.10 6.46
19000.00 6.08 6.68 6.83 6.98 7.58
20000.00 7.67 8.28 8.43 8.58 9.19
21000.00 10.40 8.93 8.56 8.18 6.72
22000.00 9.95 7.60 7.02 6.43 4.08
23000.00 5.53 4.31 4.00 3.69 2.47
24000.00 2.75 1.75 1.50 1.25 0.24
25000.00 0.95 0.63 0.55 0.47 0.15
26000.00 0.67 0.40 0.33 0.27 0.00
27000.00 0.72 0.43 0.36 0.29 0.00
28000.00 0.53 0.32 0.27 0.21 0.00
29000.00 0.43 0.26 0.22 0.17 0.00
30000.00 0.28 0.17 0.14 0.11 0.00
31000.00 0.03 0.02 0.02 0.01 0.00
32000.00 0.03 0.02 0.02 0.01 0.00
33000.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
34000.00 0.05 0.03 0.02 0.02 0.00
FIGURE 7a

Ne porte perdoren pajisje te vecanta per ngritjen e kontenierve bosh deri ne 8m lartesi
sic tregohet ne figure. Duhet te tregohet kujdes qe pirgu me kontenier te qendroje ne
stabilitet edhe ne veprimin e forces se eres. Kjo shpesh here arrihet duke vendosur ne
bazen e pirgut ato kontenier me perimeter me te madh.
FIGURE 7b
8.6-EFEKTET E GOMAVE TE MAKINERIVE

Siperfaqja e kontaktit të një gome te nje makinerie transportuese supozohet të jetë ne
forme rrethore me një presion kontakti të barabartë me atë të presionit të gomave.
Disa prej pajisjeve më të mëdha mund të jenë të pajisura me goma për funksionimin
mbi tokë te butë. Kur të tilla goma kalojne mbi trotuarin e betonit atehere siperfaqja e
kontaktit nuk është me rrethore dhe presioni qe peson zona e kontaktit është më e
madhe se presioni i gomave. Ky presion me I madh ka pak efekt në rastet e betonit te
hedhur ne vend, por mund të ketë një efekt mbi stabilitetin e blloqeve te betonit qe
perdoren per shtrimin e trotuarit, te siperfaqeve me material HDM ose DBM.
Mekanizmat per transportimin e konteniereve me goma pneumatike normalisht kane
një presion të gomave prej përafërsisht 1.0N/mm2 . Disa lloje trilerash neper terminale
janë pajisur me goma të ngurta. Presioni ne siperfaqen e kontaktit te ketyre gomave
varet nga ngarkesa ne rimorkio, por një vlerë prej 1.7N/mm2 është tipike e ketyre
gomave dhe presioni i lartë dhe shpërndahet në menyre të kënaqshme ne trotuar,në
mënyrë që Design Chart mund të përdoret direkt.
8.7-EFEKTET DINAMIKE
Efektet e dinamike te ngarkeses te shkaktuara nga kthesat, përshpejtimi, frenimi dhe
disnivelet ne sipërfaqe janë marrë në llogari nga faktori fd.
Ne ate seksion ku shtresat i nenshtrohen veprimit te efeketeve dinamike, vlera e
ngarkeses se mekanizmit rregullohet nga faktori fd te dhënë në tabelën 17. Në disa porte,
dhe industri te tjera te ngjashme se fundmi po futen makineri me shpejtësi te lartë te
automatizuara. Nqs hasen keto raste rekomandohet që faktorët në tabelën 17 të rriten
me 50%.
p.sh. një vlerë prej10% duhet të rritet në 15% ose një vlerë prej 60% duhet te rritet në
90%.
Tabela 17: Faktoridinamik ne perqindje sipas se cilit duhet te rritet vlera e ngarkeses
statike.
Gjendja Lloji I Makinerise fd

Frenim
Reach Stacker/Front Lift Truck ±30%
Straddle Carrier ±50%
Side Lift Truck ±20%
Tractor and Trailer ±10%
Rubber Tyred Gantry Crane
(RTG)* ±10%
Kthesa
(RTG)* zero
Pershpejtim
(RTG)* ±5%
Sip.
joenjetrajtshme
(RTG)* ±10%
Ne rastet kur dy apo tre prej këtyre kushtevetë zbatohen njëkohësisht, fd duhet të
marren parasysh efektet e shumëfishta dinamike. Për shembull, në rastin e një
makinerie ngritese gjate marrjes se ktheses dhe përshpejtimit apo rritjes se shpejtesise
ne terren te pabarabartë, faktori dinamik qe do te merrte parasysh ketoefekte është
40%+10%+20% ,përkatësisht 70%, pra ngarkesa statike e mekanizmit duhet te rritet me
70%.
Në rastin e frenimit, faktori dinamik është shtues(pozitiv) për rrota e përparme dhe
pakesues(negativ) për rrotat e pasme.
Në rastin e makinerive ku rrotat jane shume te vendosura prane njera tjetres,afer
qendres (p.sh. makinerite transportuese), faktori dinamik per frenimin dhe
përshpejtimin që do të zbatohen reduktohen sipas gjeometrisë pajisjes.
8.8-NGARKESA E SHKAKTUAR NGA VENDOSJA E KONTENIEREVE

Ngarkesa statike nga vendosja e konteniereve aplikon nje presion shumë të lartë ne
trotuar. Ky presion mund të asimilohet nga betoni ose blloku i betonit per shtrim por
mund te shkaktohen disa dëme sipërfaqësore ne sipërfaqe.
Konteinerët zakonisht grumbullohen ne rreshta ose blloqe te cilat pergjithesisht deri me
sot nuk i kalonin tre metra lartesidhe maximumi i mundshem ishte 5m lartesi.
Megjithatë, kohëve të fundit kontenieret kane filluar te grumbullohen me blloqe deri ne
8m lartesi. Vendosja e konteniereve 178mm x 162mm dhe shpesh ata japin nje
projeksion 12.5mm nën pjesen e poshtme te konteinerit. Tabela 18 jep vleren maksimale
te ngarkesave dhe te presionit per blloqet e grumbullimit te kontenierve per lartesi te
ndryshme. Meqenese ka shume pak mundesi qe te gjithe kontenieret te jene te
shfrytezuar ne te gjithe kapacitetin e tyre pesha bruto maksimale do të reduktohet sipas
shumes se treguar ne tabele. Vlerat e treguara në tabelën 18 mund të përdoren në
mënyrë të drejtpërdrejtë në Design Chart. Në rastin e konteinerëve te zbrazët ngarkesa
ne trotuar mund të llogaritet në bazë konteinerëve 12.2m me peshe 3.800kg dhe
konteinerë 6.1m me peshë 2.500kg.
TABLE 18: Ngarkesa e transmetuar ne shtresa nga vendosja e konteniereve.
LARTESIA E
BLLOKUT TE
KONTENIERVE
TE
GRUMBULLUAR
REDUKTIMI
I PESHES
NETO
SFORCIMET
NE SIP. E
KONTAKTIT
(N/mm2)
NGARKESA NE SHTRESA(kN)
SINGLY RRESHTIT BLLOKUT
1 0 2.59 76.2 152.4 304.8
2 10% 4.67 137.2 274.3 548.6
3 20% 6.23 182.9 365.8 731.5
4 30% 7.27 213.4 426.7 853.4
5 40% 7.78 228.6 457.2 914.4
6 40% 9.33 274.3 548.6 1097
7 40% 10.9 320 640 1280
8 40% 12.5 365.8 731.6 1463
FIGURA 9: Demtimi i siperfaqes se betonit per shkak te ngarkeses se aplikuar nga
kontenieret e grumbulluar. Nqs deformimi arrin 12mm behet e pamundur per
strukturen te jete funksionale.

8.9-MEKANIZMAT(RROTAT) E TRAILERAVE
Shpesh takohen dy palë rrota të vogla ne trailera të cilat janë
88mm te gjera x 225mm në diametër siç tregohet në Figuren 10. Kur traileri është i
parkuar, siperfaqja e kontaktit është përafërsisht (10 x 88)mm2 dhe presioni 40N/mm2 .
Disa trailera kanë nje bosht metalik siç tregohet në figurën 5 me permasë 150mm x
225mm dhe prodhojnë ne siperfaqen e kontaktit presionin 2.0N/mm2 , i cili është mjaft i
ulët për të shkaktuar ndonje vështirësinë siperfaqe.
Figure 10:Keto rrota te trailerave mund te krijojne probleme ne materialet bituminoze
te siperfaqes.

8.10-FAKTORET E EKUIVALENTIMIT TE NDIKIMIT TE RROTAVE
Nderjet e lejuara qe perdoren ne procesin e projektimit jane nderjet terheqese
horizontale në pjesen e poshtme te bazës. I vetmipërjashtim behet në rastin e un-
dowelled, skorje betoni ku nderjet terheqese horizontale në krye të skorjeve bëhen
kritike në rastin e ngarkimit këndor. Keto shtresa jane të rralle per projektim te
trotuareve me shtresa rigjide ne industritë e rënda. Nëse është vetëm njëri mekanizem
(rrote e makinerise) qe konsiderohet, nderjet maksimale horizontale ndodhin nën
qendrën e mekanizmit dhe reduktohen sipas distances nga qendra e aplikimit. Nëse dy
mekanizma(rrota) janë mjaft afer njera tjetres nderjet nën secilin mekanizem do te
rriten me nje madhesi qe perfaqeson mekanizmin tjeter.
Mekanizmi i afersise është trajtuar me metodën e përshkruar këtu dhe kërkon te njihet
CBR e tokes. Ngarkesat e mekanizmave janë modifikuar nga faktoret e ekuivalentimit te
ndikimit te rrotave te treguar ne Tabelen 19.
Keta fakore jane nxjerre si me poshte:

Projektimi i Shtresave Rigjide ne Porte

Projektimi i Shtresave Rigjide ne Porte

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

En vedette

En vedette (20)

Projektimi i Shtresave Rigjide ne Porte