2. Mga Imperyo sa Mesopotamia
• Imperyong Akkadian
- Pinamunuan ni Haring Sargon
- Napagtagumpayan niya na mapag-isa ang
mga lungsod-estado ng Sumer sa kaniyang
pamamahala noong dakong 2300 B.C.E.
- Naging abala siya sa pagpapalawak ng lupain
at sa pagpapapaga at pagkukumpuni ng dike
at sistema ng patubig sa Mesopotamia.
3. - Pinabantayan din niya sa kaniyang mga
mandirigma ang mga pangunahing rutang
pangkalakalan ng imperyo.
- Inakin nila ang cuneiform.
- Dahil sa paghalili kay Sargon ng mahihinang
pinuno ay humina at tuluyang bumagsak ang
Imperyong Akkadian.
4. Imperyong Babylonian
• Ang pagsakop ng Babylon sa Sumer at Akkad
ang nagbigay-daan sa pagkakatatag nito.
• HAMMURABI – pinakatanyag na pinuno ng
mga Babylon.
- Naging hari ng imperyo mula
dakong 1792 B.C.E. hanggang
1750 B.C.E.
5. Mga Nagawa ni Hammurabi sa
Imperyong Babylonian
• Naging isang malakas na imperyo ang
Babylonia
• Nagpaggawa ng malaking ziggurat para kay
Marduk, ang pangunahing diyos ng Babylon.
• Nagpaggawa ng matitibay na pader na
nagbigay-proteksiyon sa Babylon
• Muling isinaayos ang mga kalsada at rutang
pangkalakalan kaya dumagsa ang mga
mangangalakal mula pa sa India at China.
6. • Mahusay at kinatatakutan ang kanyang mga
mandidirigmang mananakop.
• Pinatatag niya ang pamahalaan ng Imperyong
Babylonian.
7. Ang Code of Hammurabi
• Nakabatay ang ilang batas sa prinsipyong
“mata sa mata, ngipin sa ngipin.”
• Kung ano ang ginawang kasalanan ng isa ay
siya ring kaniyang daranasin bilang parusa.
• Ang panahon na pamamahal ni Hammurabi ay
tinaguriang “Ginuntuang Panahon ng
Babylon”.
• Sa kanyang pagkamatay, humina ang Babylon
at muling nahati ang Mesopotamia sa iba’t-
ibang maliliit na estado.
8. Imperyong Assyrian
• Naging makapangyarihan sa pagitan ng 900
B.C.E. at 700 B.C.E.
• Matatagpuan ito sa lambak-ilog ng Tigris sa
Mesopotamia.
• Gumamit din ng cuneiform bilang siatema ng
pagsulat.
• Kinatatakutan ang mga mandigmang Assyrian
dahil sa kanilang marahas at malulupit na
pakikidigma.
9. • Nagsagawa ng sistematikong paglalakbay
gamit ang mga chariot, helmet, sibat, at
espadang yari sa bakal.
• Sinunog nila ang bawat lugar na kanilang
nasakop.
• Walang awa nilang pinaslang, pinugutan ng
ulo, at sinunog ng buhay ang mga nadakip
nilang kaaway.
• Ang mga natirang buhay ay ginawa nilang
alipin.
• Ang iba ay ipinatapon sa malalayong lugar.
10. • Sa pagkakatatag ng Nineveh, ang kabisera ng
Imperyong Assyrian, naging higit na
makapangyarihan ang mga Assyrian sa Kanlurang
Asya.
• ASHURBANIPAL – itinuturing bilang
isa sa mga dakilang pinuno ng
sinaunang kasaysayan.
• Ipinag-utos niya na gumawa ng silid
kung saan ilalagak ang may halos
25,000 clay tablet.
• Nakasulat sa mga tablet na ito ang tungkol sa mga
pinuno, mahahalagang pangyayari, at iba pang
paglalarawan sa pamumuhay ng tao sa
Mesopotamia.
11. • Noong 1852, natuklasan ng isang arkeologong
Turkish ang mga labi ng silid at ang
napreserbang clay talet.
• Kinilala si Ashurbanipal bilang taong
nagpagawa ng unang aklatan sa daigdig.
• Ang wakas ng paghahari ni Ashurbanipal, pag-
aalsa ng mga mamayang sinakop ng Assyrian
at ang pagpataw ng mataas na buwis ang
nagpaigting sa paghina ng Assyria.
12. Mga Tanyag na Pinuno na Imperyong
Assyrian
• Adad-Nirari II
- namahal mula dakong 911 hanggang 891
B.C.E. Sa kanyang pagkakaluklok bilang hari ay
naging makapangyarihan at malakas ang
Imperyong Assyrian.
13. • Sennacherib
- namahala mula dakong 704 hanggang 681
B.C.E. Malupit na sinakop ang 89 na lungsod at
820 pamayanan. Ipinasunog din niya ang
Babylon at iniutos na paslangin ang mga
naninirahan dito. Itinatag niya ang Nineveh
bilang punong lungsod ng Assyria.
14. • Tiglath Pileser III
- namahala mula dakong 744 hanggang 727
B.C.E. Isinailalim ang Syria at Armenia sa
Assyria. Pinag-isa ang Babylonia at Assyria.
Nagtalaga rin siya ng mga pinunong Assyrian
bilang tagapangasiwa ng mnga sakop na
lupain.
15. • Ashurbanipal
- namahala mula dakong 668 hanggang 627
B.C.E. May koleksiyon ng mahigit 25,000 clay
tablet at nagpatayo ng isang sinaunang
aklatan.
16. Imperyong Chaldean
• NABOPOLASSAR – pinuno ng Chaldea
• Tinagurian sa kasaysayan bilang
“Ikalawang Imperyong Babylonian” o
Imperyong Neo – Babylonian ng Mesopotamia.
• Pinakadakilang hari ng Chaldea ay si
Nebuchadnezzar.
• Babylonian Captivity – pagsakop sa
Jerusalem at itinaboy ang libu-libong
Jew mula sa kanilang lupain
patungong Babylon bilang mga alipin.
17. • Naging sentro ng kalakalan ang Babylon.
• Pinrotektahan ang lungsod ng mga pader na may
taas na umaabot sa 300 talampakan at may kapal
na 80 talampakan.
• Ang pinakamarangyang pader ay tinawag na Ishtar
Gate.
• Napalamutian ng mga guhit na toro at dragon ang
kulay asul na pader nito.
• Namahala si Nebuchadnezzar sa loob ng 43 taon.
• Noong 539 B.C.E. sinakop ng mga Persian, sa
pangunguna ni Haring Cyrus the Great ang lungsod
ng Babylon.
18. Iba Pang Kabihasnan sa Kanlurang
Asya
• Hittite
- Sila ang unang nakapagtatag ng mahusay na
kabihasnan sa Asia Minor.
- Ang Hattusas (o Hatusha) ang naging kabisera
ng Kahariang Hittite.
- Naging malakas na imperyo sa Kanlurang Asya
sa loob ng halos 450 taon.
- May pagkakataong nasakop nito ang Babylon at
naging mahigpit na katunggali ng Egypt sa
pagkontrol sa hilagang Syria.
19. • Nagkaroon ng kasunduan sa pagitan ng mga
Hittite at mga Egyptian upang wakasan ang
kanilang hidwaan.
• Ang kasunduang ito ang kauna-unahang
kasunduang pangkapayapaan sa kasaysayan
ng daigdig.
• Mahusay sila sa pakikidigma dahil sa paggamit
ng chariot at ng mga sandatang yari sa bakal.
• Ang pagiging magaan at madaling paandarin
ng chariot ang mga dahilan sa mabilis na
pagkilos ng mga Hittite sa pakikidigma.
Karaniwang kabayo ang humihila sa chariot.
20. • Ipinapalagay na ang mga Hittite ang kauna-
unahang pangkat ng tao sa Kanlurang Asya na
tumunaw ng bakal upang gawing sandata.
• Sinalakay ng mga dayuhang nagmula sa
hilagang bahagi ng Asia Minor ang imperyo at
sinunog an Hattusas.
• Ito ang nagpabagsak sa kabihasnang Hittite.
21. Lydian
• Matatagpuan sa dulong kanluran ng Fertile
Cresent at silangan ng Mediterranean Sea.
• Ang kabisera ng kaharian ay Sardis.
• Isa sa pangunahing kabuhayan ay ang
pakikipagkalakalan.
• Ang kauna-unahang pangkat ng tao na
gumamit ng barya sa daigdig.
• Yari sa pinaghalong ginto at pilak ang mga
barya at may tatak ng sagisag ng hari ng Lydia.
22. • Naging tanyag si Croesus, ang itinuturing na
pinakamayamang monarko ng kaniyang
panahon.
• Nakasalalay ang kalakalan ng mga sinaunang
pamayanan sa barter o pagpapalitan ng
produkto o serbisyo sa isa’t-isa.
• Humina ito at tuluyang bumagsak nang
sakupin ng mga Persian ang mga Lydian.
23. Phoenician
• Bahagi ito ng kasalukuyang Lebanon at Syria.
• Nagmula sa salitang latin na phonice at Greek na
phoinikes na nangangahulugang “lupain ng mga
lila”
• Mga Lungsod Estado
- Binubuo ng mga lungsod-estado ang Phoenicia.
Ilan dito ang Tyre, Byblos, at Sidon. Sa Kabila ng
pagiging malayang mga lunsod-estado, mayroon
lamang silang iisang wika ar relihiyon. Upang
Maiwasan ang paglalabanan, lumagda sila ng
kasunduang pangkapayapaan sa mga karatig-
lugar.
24. • Kabuhayan
- Itinuon nila ang pansin sa kalakalang pandagat.
- Ang pinaka mahalagang produkto ay ang
mamahaling tinang kulay-lila na galing sa murex,
isang uri ng suso.
- Ginamit ang tina sa tela ng paglaon ay naging
pangunahing kasuotan ng mga monarko sa
Europe.
- Nakapagtatag ng mga kolonya sa babayin ng
Sicily at Sardinia sa Italy; Spain; at hilagang Africa.
- CARTHAGE – ang pinakamahalagang kolonya ng
mga Phoenician.
25. • Ang Alpabeto
- Isa sa mga dakilang ambag ng mga
Phoenician ang alpabeto o mga simbolong
nabuo mula sa mga tunog.
- Binubuo ng 22 katinig
- Dito hinango ng mga Greek ang ilang bahagi
ng kanilang alpabeto.
- Ang alaph at beth ng mga Phoenician ang
katumbas ng alpha at beta ng mga Greek
26. Hebrew
• Nanirahan sa timog ng Phoenicia.
• Tanyag sa kasaysayan hindi dahil sa aspektong
politikal o militar kung hindi dahil sa relihiyon.
• Nagpasimula ng monoteismo sa kasaysyan ng
daigdig.
• Itinatag nila nag Judaism, isang relihiyong
sumasamba sa iisang diyos na si Yahweh.
- Pinag-ugatan ng dalawa sa maimpluwensiyang
relihiyon sa kasalukayang panahon: ang
Kristiyanismo at Islam.
27. Ilang Mahahalagang Pangyayari sa
Kasaysayan ng Hebrew
• Sa Mesopotamia
- Ayon sa bibliya, iniutos ni Yahweh na lisanin
ni Abraham at kaniyang pamilya ang
kinagisnang lugar at magtungo sa lupain ng
Canaan.
- Pagkaraan ng ilang henerasyon, nagkaroon
ng matinding tagtuyot at napilitang umalis ang
mga Hebrew patungong Egypt.
28. • Sa Egypt
- Ginawang alipin ng mga Egyptian ang mga
Hebrew at dumanas sila ng matinding hirap.
- Sa panahon ito nakilala si Moses, ang
nanguna sa mga Hebrew patungo sa lupang
pinangako ni Yahweh.
- Ang paglisan ng mga Hebrew sa Egypt ay
tinawag na exodus.
29. • Sa Sinai Desert
- Ipinapalagay na nilakbay ng mga Hebrew ang
disyerto ng sa loob ng 40 taon.
- Sa bundok ng Sinai sinasabing inihayag ni
Yahweh ang Sampung utos.
30. • Sa Canaan
- Nanirahan ang mga Hebrew na nahahati sa
12 tribo.
- Paglaon, nagkaisa ang mga ito at nagtatalaga
ng mga hari na sina Saul, David, at Solomon.
- Sa pagkamatay ni Solomon, nag-alsa ang mga
Hebrew sa hilagang bahagi ng Canaan.
- Nagtatag sila ng sariling kaharian na tinawag
na Israel.
- Samantala, Judah ang naging kaharian sa
timog na bahagi.
31. • Noong 722 B.C.E., napasakama ng mga
Assyrian ang Israel
• Sinakop ng mga Chaldean ang Judah noong
586 B.C.E.
• Nang mag-alsa ang mga Hebrew, winasak ng
mga Chaldean ang Jerusalem at templo nito.
• Pagkaraan, binihag ang mga Hebrew at dinala
sa Babylon.
32. Aramean
• Nanirahan sa gitnang Syria noong dakong 1200 B.C.E.
• Itinatag ang kanilang kabiserang Damascus.
• Hindi naging lubos na makapangyarihan ng mga
pinunong Armean.
• Madaling nagapi ang kanilang pangkat.
• Naging mahusay ng mangangalakal.
• Tinangkilik ng ibang tao ang kanilang wika, ang Armaic
• Ginamit ang wikang ito sa malaking bahagi ng
Kanlurang Asya hanggang sa dakong 800 C.E.
• Ito din ang gamit ng ilan sa may-akda ng Bibliya.
33. Persian
• Nagmula sa isa sa maraming pangkat
etnoligguwistikong naninirahan sa kapatagan
ng gitnang Asya.
• Naglakbay ang mga Persian hanggang sa
makarating sa silangang bahagi ng
Mesopotamia kung saan matatagpuan ang
Iran sa kasalukuyan.
• Naging makapangyarihan ang pamilyang
Achaemenid.
34. • Nagtagumpay silang pag-isahin ang buong Persia.
• Si Cyrus ang naluklok bilang hari noong 559 B.C.E.
• Nagawa niya na palawakin ang
teritoryo ng Persia hanggang sa
maitatag niya ang Imperyong Persian.
• Napasailalim ng kanyang kapangyarihan ang
Mesopotamia at tuluyan sinakop ang Babylon.
• Ipinaubaya ng Cyrus ang pangangasiwa ng
Babylonia sa ilang katutubo.
• Binigyan din niya ng kalayaan ang mga Hebrew,
na tinatawag na Jew noong panahong iyon.
35. • Kinakitaan din siya ng pagmamalasakit sa kultura ng iba
pang imperyo.
• Patunay rito ang impluwensiyang Assyrian, Babylonian,
at Egyptian sa disenyo ng mga palasyo at iba pang
gusali ng Persia.
• Ang mahusay na pamamahala at pag-angat ng Persia
bilang isang makapangyarihang imperyo sa Asya ang
nagbunsod sa paghirang sa kanya bilang Cyrus the
Great.
• Sumunod na namahala ay ang anak ni
Cyrus na si Cambyses.
• Naging hari siya sa loob ng walong taon.
• Sa panahon niya napabilang ang Egypt
sa imperyo na lubhang nagpalawak sa
teritoryo ng Persia.
36. • Pagkaraan ni Cambyses, nalulok bilang hari ng
Persia si Darius the Great, isang maharlikang
kabilang sa mga mandirigma ng hari.
37. Mga Tagumpay ni Darius the Great
bilang Pinuno ng Imperyong Persian
• Napalawak ang teritoryo
- Umabot ang lupaing sakop ng Imperyong
Persian mula sa mga lambak-ilog ng India sa
silangan nito hanggang sa Egypt at Asia Minor sa
kanluran ng imperyo.
• Pilak at gintong barya
- Gumamit siya nito upang magiging higit na
mabilis at maayos ang paggpapalitan ng produkto
sa buong imperyo.
- Mayroon ding iisang sistema ng pagsukat at
timbangan sa kalakalan.
38. • Sistemang Panglalawigan
- Hinati niya ang Persia sa 20 satraphy (lalawigan)
na pinamumunuan ng satrap (gobernador) upang
mapadali ang pamamahala sa imperyo.
- Ang satrap ang nangongolekta ng buwis,
nangangalaga sa satraphy at nangangalap ng
mandirigma.
• Royal Road
- Nagpagawa siya ng mahusay na kalsadang
lumalandas mula sa Lydia sa Asia Minor
patungong Susa, ang pangunahing lungsod ng
Persia.
- Naglagay rin sa mga daanan ng mga himpilan at
kabayong ginamit ng mga mensahero ng hari.
39. • Pagkaraan ng pamamahala ng Darius, humina
ang Imperyong Persian.
• Ilan sa mga dahilan nito ang pagiging maluho
ng mga sumunod na hari ng Persia, pagtaas ng
buwis, at agawan sa trono ng imperyo.
• Tuluyan nang bumagsak ang Imperyong
Persian nang magapi si Darius III ng hari ng
Macedonia na si Alexander the Great.
