SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  37
Télécharger pour lire hors ligne
Czym jest dozwolony użytek
i co warto o nim wiedzieć?
Prawo autorskie w działalności biblioteki
publicznej
Barbara Szczepańska
bibliotekarka, koordynatorka programu IP fundacji EIFL w Polsce
z ramienia Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych
O czym będziemy mówić
O podstawach prawa autorskiego.
Co mogą biblioteki, a czego nie w świetle obecnego
stanu prawnego?
Jakie korzyści i jakie ograniczenia dla bibliotek
wynikają z obecnych zapisów prawa autorskiego
dotyczących dozwolonego użytku publicznego?
Ustawa prawo autorskie
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego
1994 r.
•definiuje pojęcie utwór i twórca
•precyzuje autorskie prawa osobiste i majątkowe
określa czas trwania autorskich praw osobistych
i majątkowych
•wyznacza zakres dozwolonego użytku prywatnego
i publicznego
•reguluje sposób zawierania umów
przejaw działalności twórczej
(powinna mieć charakter
kreacyjny - oryginalny)
o indywidualnym charakterze
(czynnik odróżniający dany utwór
od innych podobnego rodzaju i
przeznaczenia, niemożliwy do
powstania wcześniej i później)
ustalony w jakiejkolwiek postaci
(nawet nietrwałej, np. w formie
recytacji, wykładu, koncertu)
niezależnie od wartości,
przeznaczenia i sposobu
wyrażenia
Utwór
Utwór czy nie?
• list
• rekonstrukcja utworu, np. rekonstrukcja
uprzednio istniejącego utworu
literackiego
• Polskie Normy
• fotografie malarstwa
• poprawki stylistyczne i korektorskie
• wydania krytyczne
• wersja cyfrowa
Typy utworów wymienione w ustawie
• wyrażone słowem, symbolami
matematycznymi, znakami
graficznymi (literackie,
publicystyczne, naukowe,
kartograficzne oraz programy
komputerowe),
• plastyczne,
• fotograficzne,
• muzyczne i słowno-muzyczne,
• audiowizualne (w tym filmowe).
8
Nie podlegają ochronie
• odkrycia, idee, procedury, metody i zasady
działania oraz koncepcje matematyczne,
• akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
• urzędowe materiały (np. opinie biegłych, „bank
pytań” stosowanych przy egzaminach testowych,
• znaki i symbole (np. herby, pieczęcie),
• opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
• proste informacje prasowe (np. notowania
giełdowe, kursy walut, prognozy pogody).
• podręczniki szkolne
• plany lekcji
• ogólne warunki umów
• SIWZ
Typy utworów w orzecznictwie
• Utwory zbiorowe
• Zbiory, antologie, bazy danych
• Utwory naukowe
• Utwory pracownicze
•
Inne rodzaje utworów
wymienione w ustawie
Utwór rozpowszechniony
i utwór opublikowany
• utwór opublikowany - został
zwielokrotniony za zezwoleniem twórcy
i którego egzemplarze zostały
udostępnione publicznie
• utwór rozpowszechniony - za
zezwoleniem twórcy został w
jakikolwiek sposób udostępniony
publicznie
Podmioty praw
• twórcy
• spadkobiercy
• uprawnieni z tytułu praw autorskich (dysponenci praw
autorskich)
• Skarb Państwa
• wydawcy
• pracodawcy oraz wszelkiego rodzaju podmioty kontraktujące
usługi
• instytucje naukowe
• organizacje zbiorowego zarządzania
• ……
13
Autorskie prawa osobiste
(niezbywalne)
• prawo do autorstwa utworu, oznaczania utworu imieniem,
nazwiskiem, pseudonimem lub do udostępniania go anonimowo
• prawo do nienaruszalności treści i formy utworu do jego
rzetelnego wykorzystania
• prawo do decydowania o jego pierwszym udostępnianiu
publiczności
• prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
14
Autorskie prawa majątkowe
• prawo do rozporządzania utworem
• prawo do otrzymywania wynagrodzenia za
wykorzystanie utworu
• możliwość zbycia i przeniesienia zgodnie z wolą autora
na inne podmioty
Autorskie prawa majątkowe
wygasają po 70 latach:
• od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od
śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych,
• w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od
daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim
nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub
jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość,
• w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa
majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż
twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie
został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia,
• w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci
najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego
reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora
muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.
Przejście autorskich praw
majątkowych
• umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych
• umowa licencyjna
• licencja wyłączna
• licencja niewyłączna
• licencje otwarte (wolne) np. Creative Commons
Pola eksploatacji
• w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu -
wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym
techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego
oraz techniką cyfrową,
• w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na
których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu,
użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy,
• w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż
określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie,
wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie,
a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby
każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez
siebie wybranym.
Domena publiczna
• utwory, które nie są z mocy ustawy chronione
prawem autorskim (akty normatywne lub ich
urzędowe projekty, urzędowe dokumenty,
materiały, znaki i symbole, opublikowane opisy
patentowe lub ochronne, proste informacje
prasowe)
• utwory, do których prawa autorskie wygasły
• utwory, które nie noszą charakteru twórczego
i indywidualnego a zatem nie mają ochrony
prawnoautorskiej
Dozwolony użytek
Dozwolony użytek jako ograniczenie monopolu autorskiego
i element systemu praw autorskich
•wpływa korzystnie na rozwój nauki, edukacji,
kultury
•ułatwia swobodny dostęp do informacji
•równoważy interes prywatny (autora) z interesem
publicznym
•nie wymaga zgody autora, zwykle nieodpłatny,
w określonych wypadkach konieczne jest
odprowadzenie tantiem na rzecz organizacji
zbiorowego zarządzania
Dozwolony użytek prywatny
Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego
utworu w zakresie własnego użytku osobistego.
Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych
egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym,
w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Wyłączenie:
budowanie według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-
urbanistycznego
korzystanie z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu – można
jedynie dla własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
Opłaty reprograficzne
Producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów i innych
podobnych urządzeń, kserokopiarek, skanerów i innych
podobnych urządzeń reprograficznych, czystych nośników
służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku
osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych.
Posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą
działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów
dla własnego użytku osobistego osób trzecich.
Dozwolony użytek publiczny
•Cele informacyjne
•Dla osób niepełnosprawnych
•Prawo cytatu
•Prawo wykonywania utworu (np. ceremonie
świeckie i religijne)
•Reesmisja kablowa
•Cele oświatowe i naukowe
•Biblioteki, szkoły, archiwa
Licencja dla bibliotek
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich
zadań statutowych, egzemplarze utworów
rozpowszechnionych;
2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy
rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia,
zachowania lub ochrony własnych zbiorów;
3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub
poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu
informatycznego (terminali) znajdujących się na
terenie tych jednostek.
Test trójstopniowy – granice dozwolonego użytku
• Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z
utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
• Zawsze należy podawać autora i tytuł dzieła.
Reforma prawa autorskiego – grant fundacji eIFL
Centrum Cyfrowe Projekt Polska i Poznańska Fundacja
Bibliotek Naukowych
http://centrumcyfrowe.pl/projekty/reforma-prawa-
autorskiego-dla-bibliotek/
• Warsztaty z bibliotekarzami
• Projekt ustawy
• Dokument „Co nas uwiera w prawie autorskim”
Problemy praktyczne
„Kopiowanie zabija książkę”
1. Czy takie noty są zgodne z prawem?
2. Czy można ograniczać ilość stron do
kopiowania?
3. Czy należy zabraniać fotografowania
aparatami cyfrowymi?
Problemy mediatek
1. wypożyczanie
zbiory audiowizualne (filmy, dodatki do
czasopism (inserty), audiobooki,
programy komputerowe
2. Ochrona i zachowanie własnych
zbiorów (tworzenie kopii
zapasowych)
Pokazy filmowe w bibliotece
Jaki cel, zakres wykorzystania,
publiczność?
Cały film czy fragment?
Edukacja czytelnicza i medialna czy
klub dyskusyjny?
Czy można legalnie ściągać z Internetu?
…Wszystko co pochodzi z nielegalnych źródeł jest nielegalne…
…Oglądanie jest legalne, ale ściąganie jest nielegalne…
…Uploading jest nielegalny, downloading jest legalny….
Media społecznościowe
• wykorzystywanie materiałów z YT
i innym mediów społecznościowych
– na potrzeby prywatne
– przez instytucje kultury w ramach
realizowanych zadań
• wrzucanie treści na YT i inne portale
społecznościowe
Okładki
na stronach WWW – jako opisy nowości
w katalogach OPAC – jako element
metadanych
Działalność na rzecz osób
niepełnosprawnych
Wolno korzystać z już rozpowszechnionych
utworów dla dobra osób niepełnosprawnych jeżeli:
• korzystanie odnosi się bezpośrednio do ich
upośledzenia,
• nie ma zarobkowego charakteru
• jest podejmowane w rozmiarze wynikającym
z natury upośledzenia
Ochrona wizerunku
Wizerunek jest chroniony w prawie autorskim i na podstawie
Kodeksu cywilnego
Prawo autorskie:
Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby
przedstawionej.
Wyłączenie:
• osoby publicznie znane, jeżeli wizerunek wykonano w
związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w
szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
• osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak
zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Kodeks cywilny:
Wizerunek jako dobro osobiste pozostaje niezależnie od
ochrony na gruncie innych przepisów.
barbara.szczepanska@hoganlovells.com

Contenu connexe

Tendances

Direito Civil IV - Aula 5 propriedade (cont.)
Direito Civil IV - Aula 5   propriedade (cont.)Direito Civil IV - Aula 5   propriedade (cont.)
Direito Civil IV - Aula 5 propriedade (cont.)Jordano Santos Cerqueira
 
Правовий статус EULA в Україні - Іларіон Томаров
Правовий статус EULA в Україні - Іларіон ТомаровПравовий статус EULA в Україні - Іларіон Томаров
Правовий статус EULA в Україні - Іларіон ТомаровUBA-komitet
 
Usucapião extrajudicial
Usucapião extrajudicial Usucapião extrajudicial
Usucapião extrajudicial IRIB
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Об’єкти права інтелектуальної власності
Об’єкти права інтелектуальної власності Об’єкти права інтелектуальної власності
Об’єкти права інтелектуальної власності Kyiv National Economic University
 
Caderno de direitos difusos e coletivos
Caderno de direitos difusos e coletivosCaderno de direitos difusos e coletivos
Caderno de direitos difusos e coletivosEsdrasArthurPessoa
 
Публічне і приватне право: історія українських вчень і сучасність
Публічне і приватне право: історія українських вчень і сучасністьПублічне і приватне право: історія українських вчень і сучасність
Публічне і приватне право: історія українських вчень і сучасністьCentre of Policy and Legal Reform
 
Direitos Reais, efeitos da posse
Direitos Reais, efeitos da posseDireitos Reais, efeitos da posse
Direitos Reais, efeitos da posseGuido Cavalcanti
 
Авторське право. Носік Ю.В.
Авторське право. Носік Ю.В.Авторське право. Носік Ю.В.
Авторське право. Носік Ю.В.Constantine Zerov
 
Direito real de laje
Direito real de lajeDireito real de laje
Direito real de lajeIRIB
 
Entendeu direito ou quer que desenhe características dos bens publicos
Entendeu direito ou quer que desenhe   características dos bens publicosEntendeu direito ou quer que desenhe   características dos bens publicos
Entendeu direito ou quer que desenhe características dos bens publicosGenani Kovalski
 
2012.1 semana 4 direitos da personalidade
2012.1 semana 4   direitos da personalidade2012.1 semana 4   direitos da personalidade
2012.1 semana 4 direitos da personalidadeNilo Tavares
 
[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종
[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종
[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종태균 정
 

Tendances (20)

Diritti Soggettivi
Diritti SoggettiviDiritti Soggettivi
Diritti Soggettivi
 
Direito Civil IV - Aula 5 propriedade (cont.)
Direito Civil IV - Aula 5   propriedade (cont.)Direito Civil IV - Aula 5   propriedade (cont.)
Direito Civil IV - Aula 5 propriedade (cont.)
 
Правовий статус EULA в Україні - Іларіон Томаров
Правовий статус EULA в Україні - Іларіон ТомаровПравовий статус EULA в Україні - Іларіон Томаров
Правовий статус EULA в Україні - Іларіон Томаров
 
Usucapião extrajudicial
Usucapião extrajudicial Usucapião extrajudicial
Usucapião extrajudicial
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
 
Об’єкти права інтелектуальної власності
Об’єкти права інтелектуальної власності Об’єкти права інтелектуальної власності
Об’єкти права інтелектуальної власності
 
Civil IV - direitos reais
Civil IV - direitos reaisCivil IV - direitos reais
Civil IV - direitos reais
 
Caderno de direitos difusos e coletivos
Caderno de direitos difusos e coletivosCaderno de direitos difusos e coletivos
Caderno de direitos difusos e coletivos
 
La difesa degli indifesi: l’art. 24 della Costituzione ed il patrocinio a s...
La difesa degli indifesi: l’art. 24 della Costituzione  ed il  patrocinio a s...La difesa degli indifesi: l’art. 24 della Costituzione  ed il  patrocinio a s...
La difesa degli indifesi: l’art. 24 della Costituzione ed il patrocinio a s...
 
Публічне і приватне право: історія українських вчень і сучасність
Публічне і приватне право: історія українських вчень і сучасністьПублічне і приватне право: історія українських вчень і сучасність
Публічне і приватне право: історія українських вчень і сучасність
 
Direitos Reais, efeitos da posse
Direitos Reais, efeitos da posseDireitos Reais, efeitos da posse
Direitos Reais, efeitos da posse
 
Авторське право. Носік Ю.В.
Авторське право. Носік Ю.В.Авторське право. Носік Ю.В.
Авторське право. Носік Ю.В.
 
Efficacia nel tempo e spazio
Efficacia nel tempo e spazioEfficacia nel tempo e spazio
Efficacia nel tempo e spazio
 
Direito real de laje
Direito real de lajeDireito real de laje
Direito real de laje
 
Entendeu direito ou quer que desenhe características dos bens publicos
Entendeu direito ou quer que desenhe   características dos bens publicosEntendeu direito ou quer que desenhe   características dos bens publicos
Entendeu direito ou quer que desenhe características dos bens publicos
 
Aula transmissão das obrigações
Aula   transmissão das obrigaçõesAula   transmissão das obrigações
Aula transmissão das obrigações
 
2012.1 semana 4 direitos da personalidade
2012.1 semana 4   direitos da personalidade2012.1 semana 4   direitos da personalidade
2012.1 semana 4 direitos da personalidade
 
Art.14 21 cost.
Art.14 21 cost.Art.14 21 cost.
Art.14 21 cost.
 
Право власності в Україні
Право власності в УкраїніПраво власності в Україні
Право власності в Україні
 
[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종
[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종
[Blt]의료 딥러닝 분야의 특허 전략 key point 20171014 정태균변리사_최종
 

Similaire à Czym jest dozwolony użytek i co warto o nim wiedzieć? Prawo autorskie w działalności biblioteki publicznej / Barbara Szczepańska

WHSZ-Creative-Commons
WHSZ-Creative-CommonsWHSZ-Creative-Commons
WHSZ-Creative-CommonsEwaB
 
Prawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznych
Prawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznychPrawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznych
Prawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznychJoanna Rabiega-Wiśniewska
 
Nie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznej
Nie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznejNie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznej
Nie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznejMichał Żurawski
 
Podstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative Commons
Podstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative CommonsPodstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative Commons
Podstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative CommonsKamil Śliwowski
 
Prawo autorskie a TI
Prawo autorskie a TIPrawo autorskie a TI
Prawo autorskie a TIdorjan
 
Domy kultury - prawo autorskie
Domy kultury - prawo autorskieDomy kultury - prawo autorskie
Domy kultury - prawo autorskiecentrumcyfrowe
 
Prezentacja IKP, wykład pierwszy
Prezentacja IKP, wykład pierwszyPrezentacja IKP, wykład pierwszy
Prezentacja IKP, wykład pierwszyAlek Tarkowski
 
Domena publiczna
Domena publicznaDomena publiczna
Domena publicznaKOED
 
Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...
Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...
Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...Śląska Biblioteka Cyfrowa
 
Regulacja otwartej edukacji i nauki
Regulacja otwartej edukacji i naukiRegulacja otwartej edukacji i nauki
Regulacja otwartej edukacji i naukiAlek Tarkowski
 
Zarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawne
Zarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawneZarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawne
Zarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawnePlatforma Otwartej Nauki
 
Otwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związane
Otwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związaneOtwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związane
Otwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związaneKOED
 

Similaire à Czym jest dozwolony użytek i co warto o nim wiedzieć? Prawo autorskie w działalności biblioteki publicznej / Barbara Szczepańska (20)

Szkolenie prawaut(2)
Szkolenie prawaut(2)Szkolenie prawaut(2)
Szkolenie prawaut(2)
 
WHSZ-Creative-Commons
WHSZ-Creative-CommonsWHSZ-Creative-Commons
WHSZ-Creative-Commons
 
Prawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznych
Prawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznychPrawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznych
Prawo autorskie. Ochrona dzieł elektronicznych
 
Nie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznej
Nie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznejNie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznej
Nie daj się złapać! Elementy prawa autorskiego w bibliotece publicznej
 
Prawo autorskie i licencje Creative Commons w fotografii / Kamil Śliwowski
Prawo autorskie i licencje Creative Commons w fotografii / Kamil ŚliwowskiPrawo autorskie i licencje Creative Commons w fotografii / Kamil Śliwowski
Prawo autorskie i licencje Creative Commons w fotografii / Kamil Śliwowski
 
Licencje tvp 2013
Licencje tvp 2013Licencje tvp 2013
Licencje tvp 2013
 
Podstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative Commons
Podstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative CommonsPodstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative Commons
Podstawy prawa autorskiego i stosowania licencji Creative Commons
 
Prawo autorskie.
Prawo autorskie.Prawo autorskie.
Prawo autorskie.
 
Prawoa
PrawoaPrawoa
Prawoa
 
Prawo autorskie a TI
Prawo autorskie a TIPrawo autorskie a TI
Prawo autorskie a TI
 
Domy kultury - prawo autorskie
Domy kultury - prawo autorskieDomy kultury - prawo autorskie
Domy kultury - prawo autorskie
 
Prawo autorskie w szkole,
Prawo autorskie w szkole,Prawo autorskie w szkole,
Prawo autorskie w szkole,
 
Prezentacja IKP, wykład pierwszy
Prezentacja IKP, wykład pierwszyPrezentacja IKP, wykład pierwszy
Prezentacja IKP, wykład pierwszy
 
Prawo autorskie w oświacie
Prawo autorskie w oświaciePrawo autorskie w oświacie
Prawo autorskie w oświacie
 
Domena publiczna
Domena publicznaDomena publiczna
Domena publiczna
 
Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...
Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...
Przegląd inicjatyw prawnych mających wpływ  na tworzenie bibliotek cyfrowych ...
 
Regulacja otwartej edukacji i nauki
Regulacja otwartej edukacji i naukiRegulacja otwartej edukacji i nauki
Regulacja otwartej edukacji i nauki
 
Udostępnianie
Udostępnianie Udostępnianie
Udostępnianie
 
Zarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawne
Zarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawneZarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawne
Zarządzanie danymi badawczymi - zagadnienia prawne
 
Otwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związane
Otwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związaneOtwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związane
Otwarty dostęp do treści publicznych i problemy z tym związane
 

Plus de Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...
Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...
Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
 

Plus de Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (20)

Nie narzucaj światu swojego formatu (Jan Sztaudynger), czyli o sztuce komunik...
Nie narzucaj światu swojego formatu (Jan Sztaudynger), czyli o sztuce komunik...Nie narzucaj światu swojego formatu (Jan Sztaudynger), czyli o sztuce komunik...
Nie narzucaj światu swojego formatu (Jan Sztaudynger), czyli o sztuce komunik...
 
Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...
Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...
Wespół w zespół, czyli o istocie współpracy - Małgorzata Piekarska, Marta Gąs...
 
Wchodzisz czy schodzisz z drabiny? czyli o motywach osiągania sukcesu - Eweli...
Wchodzisz czy schodzisz z drabiny? czyli o motywach osiągania sukcesu - Eweli...Wchodzisz czy schodzisz z drabiny? czyli o motywach osiągania sukcesu - Eweli...
Wchodzisz czy schodzisz z drabiny? czyli o motywach osiągania sukcesu - Eweli...
 
Spotkania, ach spotkania, czyli co zrobić, by dyskusja nie zamieniła się w kł...
Spotkania, ach spotkania, czyli co zrobić, by dyskusja nie zamieniła się w kł...Spotkania, ach spotkania, czyli co zrobić, by dyskusja nie zamieniła się w kł...
Spotkania, ach spotkania, czyli co zrobić, by dyskusja nie zamieniła się w kł...
 
Partnerstwo lokalne – co to takiego? - Karolina Furmańska
Partnerstwo lokalne – co to takiego? - Karolina Furmańska Partnerstwo lokalne – co to takiego? - Karolina Furmańska
Partnerstwo lokalne – co to takiego? - Karolina Furmańska
 
Trwałość współpracy partnerskiej - Grażyna Gnatowska
Trwałość współpracy partnerskiej - Grażyna Gnatowska Trwałość współpracy partnerskiej - Grażyna Gnatowska
Trwałość współpracy partnerskiej - Grażyna Gnatowska
 
Trójsektorowość w partnerstwie. Współpraca z biznesem - Ewa Chromniak
Trójsektorowość w partnerstwie. Współpraca z biznesem - Ewa Chromniak Trójsektorowość w partnerstwie. Współpraca z biznesem - Ewa Chromniak
Trójsektorowość w partnerstwie. Współpraca z biznesem - Ewa Chromniak
 
Jak zorganizować pierwsze spotkanie partnerskie? - Beata Pawłowicz
Jak zorganizować pierwsze spotkanie partnerskie? - Beata PawłowiczJak zorganizować pierwsze spotkanie partnerskie? - Beata Pawłowicz
Jak zorganizować pierwsze spotkanie partnerskie? - Beata Pawłowicz
 
Media społecznościowe - z czym to się je w bibliotece? - Krzysztof Lityński
Media społecznościowe - z czym to się je w bibliotece? - Krzysztof Lityński Media społecznościowe - z czym to się je w bibliotece? - Krzysztof Lityński
Media społecznościowe - z czym to się je w bibliotece? - Krzysztof Lityński
 
Spotkaj niewidzialnych użytkowników i użytkowniczki bibliotek - Dominika Cieś...
Spotkaj niewidzialnych użytkowników i użytkowniczki bibliotek - Dominika Cieś...Spotkaj niewidzialnych użytkowników i użytkowniczki bibliotek - Dominika Cieś...
Spotkaj niewidzialnych użytkowników i użytkowniczki bibliotek - Dominika Cieś...
 
Dawid koDesign w bibliotece? Tak! Kierunek: biblioteka – projekt systemu ozna...
Dawid koDesign w bibliotece? Tak! Kierunek: biblioteka – projekt systemu ozna...Dawid koDesign w bibliotece? Tak! Kierunek: biblioteka – projekt systemu ozna...
Dawid koDesign w bibliotece? Tak! Kierunek: biblioteka – projekt systemu ozna...
 
Naturalna socjologia, czyli jak patrzeć, pytać, wyciągać wnioski, by diagnoza...
Naturalna socjologia, czyli jak patrzeć, pytać, wyciągać wnioski, by diagnoza...Naturalna socjologia, czyli jak patrzeć, pytać, wyciągać wnioski, by diagnoza...
Naturalna socjologia, czyli jak patrzeć, pytać, wyciągać wnioski, by diagnoza...
 
Komiks w bibliotece / Michał Jankowski i Artur Wabik
Komiks w bibliotece / Michał Jankowski i Artur WabikKomiks w bibliotece / Michał Jankowski i Artur Wabik
Komiks w bibliotece / Michał Jankowski i Artur Wabik
 
RękoDZIEŁO, handmade, dizajn – czy (i jak) biblioteka może wspierać lokalnych...
RękoDZIEŁO, handmade, dizajn – czy (i jak) biblioteka może wspierać lokalnych...RękoDZIEŁO, handmade, dizajn – czy (i jak) biblioteka może wspierać lokalnych...
RękoDZIEŁO, handmade, dizajn – czy (i jak) biblioteka może wspierać lokalnych...
 
Z książką w miasto. Rzecz o grze miejskiej dla młodzieży / Adrianna Walendziak
Z książką w miasto. Rzecz o grze miejskiej dla młodzieży / Adrianna Walendziak Z książką w miasto. Rzecz o grze miejskiej dla młodzieży / Adrianna Walendziak
Z książką w miasto. Rzecz o grze miejskiej dla młodzieży / Adrianna Walendziak
 
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...
 
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnopolu, Ukr...
 
Inspiracja - opis działań Krotoszyńskiej Biblioteki Publicznej
Inspiracja - opis działań Krotoszyńskiej Biblioteki PublicznejInspiracja - opis działań Krotoszyńskiej Biblioteki Publicznej
Inspiracja - opis działań Krotoszyńskiej Biblioteki Publicznej
 
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej i Naukowej Biblioteki Publicznej w Dni...
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej i Naukowej Biblioteki Publicznej w Dni...Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej i Naukowej Biblioteki Publicznej w Dni...
Inspiracja - opis działań Wojewódzkiej i Naukowej Biblioteki Publicznej w Dni...
 
Inspiracja - opis działań Biblioteki Publicznej Gminy Sztutowo, Filia w Kątac...
Inspiracja - opis działań Biblioteki Publicznej Gminy Sztutowo, Filia w Kątac...Inspiracja - opis działań Biblioteki Publicznej Gminy Sztutowo, Filia w Kątac...
Inspiracja - opis działań Biblioteki Publicznej Gminy Sztutowo, Filia w Kątac...
 

Czym jest dozwolony użytek i co warto o nim wiedzieć? Prawo autorskie w działalności biblioteki publicznej / Barbara Szczepańska

  • 1. Czym jest dozwolony użytek i co warto o nim wiedzieć? Prawo autorskie w działalności biblioteki publicznej Barbara Szczepańska bibliotekarka, koordynatorka programu IP fundacji EIFL w Polsce z ramienia Poznańskiej Fundacji Bibliotek Naukowych
  • 2. O czym będziemy mówić O podstawach prawa autorskiego. Co mogą biblioteki, a czego nie w świetle obecnego stanu prawnego? Jakie korzyści i jakie ograniczenia dla bibliotek wynikają z obecnych zapisów prawa autorskiego dotyczących dozwolonego użytku publicznego?
  • 4. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. •definiuje pojęcie utwór i twórca •precyzuje autorskie prawa osobiste i majątkowe określa czas trwania autorskich praw osobistych i majątkowych •wyznacza zakres dozwolonego użytku prywatnego i publicznego •reguluje sposób zawierania umów
  • 5. przejaw działalności twórczej (powinna mieć charakter kreacyjny - oryginalny) o indywidualnym charakterze (czynnik odróżniający dany utwór od innych podobnego rodzaju i przeznaczenia, niemożliwy do powstania wcześniej i później) ustalony w jakiejkolwiek postaci (nawet nietrwałej, np. w formie recytacji, wykładu, koncertu) niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia Utwór
  • 6. Utwór czy nie? • list • rekonstrukcja utworu, np. rekonstrukcja uprzednio istniejącego utworu literackiego • Polskie Normy • fotografie malarstwa • poprawki stylistyczne i korektorskie • wydania krytyczne • wersja cyfrowa
  • 7. Typy utworów wymienione w ustawie • wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), • plastyczne, • fotograficzne, • muzyczne i słowno-muzyczne, • audiowizualne (w tym filmowe).
  • 8. 8 Nie podlegają ochronie • odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne, • akty normatywne lub ich urzędowe projekty, • urzędowe materiały (np. opinie biegłych, „bank pytań” stosowanych przy egzaminach testowych, • znaki i symbole (np. herby, pieczęcie), • opublikowane opisy patentowe lub ochronne, • proste informacje prasowe (np. notowania giełdowe, kursy walut, prognozy pogody).
  • 9. • podręczniki szkolne • plany lekcji • ogólne warunki umów • SIWZ Typy utworów w orzecznictwie
  • 10. • Utwory zbiorowe • Zbiory, antologie, bazy danych • Utwory naukowe • Utwory pracownicze • Inne rodzaje utworów wymienione w ustawie
  • 11. Utwór rozpowszechniony i utwór opublikowany • utwór opublikowany - został zwielokrotniony za zezwoleniem twórcy i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie • utwór rozpowszechniony - za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie
  • 12. Podmioty praw • twórcy • spadkobiercy • uprawnieni z tytułu praw autorskich (dysponenci praw autorskich) • Skarb Państwa • wydawcy • pracodawcy oraz wszelkiego rodzaju podmioty kontraktujące usługi • instytucje naukowe • organizacje zbiorowego zarządzania • ……
  • 13. 13 Autorskie prawa osobiste (niezbywalne) • prawo do autorstwa utworu, oznaczania utworu imieniem, nazwiskiem, pseudonimem lub do udostępniania go anonimowo • prawo do nienaruszalności treści i formy utworu do jego rzetelnego wykorzystania • prawo do decydowania o jego pierwszym udostępnianiu publiczności • prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
  • 14. 14 Autorskie prawa majątkowe • prawo do rozporządzania utworem • prawo do otrzymywania wynagrodzenia za wykorzystanie utworu • możliwość zbycia i przeniesienia zgodnie z wolą autora na inne podmioty
  • 15. Autorskie prawa majątkowe wygasają po 70 latach: • od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych, • w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość, • w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia, • w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.
  • 16. Przejście autorskich praw majątkowych • umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych • umowa licencyjna • licencja wyłączna • licencja niewyłączna • licencje otwarte (wolne) np. Creative Commons
  • 17. Pola eksploatacji • w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, • w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, • w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  • 18. Domena publiczna • utwory, które nie są z mocy ustawy chronione prawem autorskim (akty normatywne lub ich urzędowe projekty, urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole, opublikowane opisy patentowe lub ochronne, proste informacje prasowe) • utwory, do których prawa autorskie wygasły • utwory, które nie noszą charakteru twórczego i indywidualnego a zatem nie mają ochrony prawnoautorskiej
  • 20. Dozwolony użytek jako ograniczenie monopolu autorskiego i element systemu praw autorskich •wpływa korzystnie na rozwój nauki, edukacji, kultury •ułatwia swobodny dostęp do informacji •równoważy interes prywatny (autora) z interesem publicznym •nie wymaga zgody autora, zwykle nieodpłatny, w określonych wypadkach konieczne jest odprowadzenie tantiem na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania
  • 21. Dozwolony użytek prywatny Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego. Wyłączenie: budowanie według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno- urbanistycznego korzystanie z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu – można jedynie dla własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
  • 22. Opłaty reprograficzne Producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń, kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych, czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych. Posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich.
  • 23. Dozwolony użytek publiczny •Cele informacyjne •Dla osób niepełnosprawnych •Prawo cytatu •Prawo wykonywania utworu (np. ceremonie świeckie i religijne) •Reesmisja kablowa •Cele oświatowe i naukowe •Biblioteki, szkoły, archiwa
  • 24. Licencja dla bibliotek Biblioteki, archiwa i szkoły mogą: 1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych; 2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów; 3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.
  • 25. Test trójstopniowy – granice dozwolonego użytku • Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. • Zawsze należy podawać autora i tytuł dzieła.
  • 26. Reforma prawa autorskiego – grant fundacji eIFL Centrum Cyfrowe Projekt Polska i Poznańska Fundacja Bibliotek Naukowych http://centrumcyfrowe.pl/projekty/reforma-prawa- autorskiego-dla-bibliotek/ • Warsztaty z bibliotekarzami • Projekt ustawy • Dokument „Co nas uwiera w prawie autorskim”
  • 28. „Kopiowanie zabija książkę” 1. Czy takie noty są zgodne z prawem? 2. Czy można ograniczać ilość stron do kopiowania? 3. Czy należy zabraniać fotografowania aparatami cyfrowymi?
  • 29. Problemy mediatek 1. wypożyczanie zbiory audiowizualne (filmy, dodatki do czasopism (inserty), audiobooki, programy komputerowe 2. Ochrona i zachowanie własnych zbiorów (tworzenie kopii zapasowych)
  • 30. Pokazy filmowe w bibliotece Jaki cel, zakres wykorzystania, publiczność? Cały film czy fragment? Edukacja czytelnicza i medialna czy klub dyskusyjny?
  • 31. Czy można legalnie ściągać z Internetu? …Wszystko co pochodzi z nielegalnych źródeł jest nielegalne… …Oglądanie jest legalne, ale ściąganie jest nielegalne… …Uploading jest nielegalny, downloading jest legalny….
  • 32. Media społecznościowe • wykorzystywanie materiałów z YT i innym mediów społecznościowych – na potrzeby prywatne – przez instytucje kultury w ramach realizowanych zadań • wrzucanie treści na YT i inne portale społecznościowe
  • 33. Okładki na stronach WWW – jako opisy nowości w katalogach OPAC – jako element metadanych
  • 34. Działalność na rzecz osób niepełnosprawnych Wolno korzystać z już rozpowszechnionych utworów dla dobra osób niepełnosprawnych jeżeli: • korzystanie odnosi się bezpośrednio do ich upośledzenia, • nie ma zarobkowego charakteru • jest podejmowane w rozmiarze wynikającym z natury upośledzenia
  • 36. Wizerunek jest chroniony w prawie autorskim i na podstawie Kodeksu cywilnego Prawo autorskie: Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby przedstawionej. Wyłączenie: • osoby publicznie znane, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, • osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Kodeks cywilny: Wizerunek jako dobro osobiste pozostaje niezależnie od ochrony na gruncie innych przepisów.