1. SISTEMI INFORMATIK
SISTEMI INFORMATIK mundë të definohet si:
“një bashkësi e elementeve të ndërlidhura të cilat me atributet e
tyre mundësojnë përpunimin elektronik të të dhënave”
Sistemi informatik përbëhet nga njerzit dhe pajisjet, kurse detyrë
e tij është mbledhja e të dhënave, përpunimi, memorimi dhe
transmetimi i tyre.
Sistemi informatik proceson informata nga të dhënat,
përkatësisht ai transferon inputet në outpute sipas nevojave dhe
kërkesave për informata.
Sistemi informatik paraqet sistem DINAMIK – me kohë dhe nën
ndikimin e rethinës ndryshojnë elementet e tij e me këtë edhe vet
sistemi në tërësi.
1 1

2. Organizimi i sistemit informatik duhet të siguroj:
Inkuadrimin e të gjitha qëllimeve të sistemit
Minimizimin e aktiviteteve të dyfishta në procesimin e
informatave, si dhe menjanimin e konflikteve midis
projekteve zhvillimore
Motivimin e personelit
Nxitjen e interakcionit midis nënsitemeve të cilat
duhet të sigurojnë efikasitetin e punës së sistemit
informatik
2 2

3. Profilet e ekspertve të nevojshëm në një sistem
informatik të menaxhmentit do të ishin:
Specialistët për softverin e sistemit
Specialistët për bazën e të dhënave
Projektuesit
Analitikët sistemor
Programerët
Specialistët për hardver- në rastë se ndërmarja organizon
mirëmbajtjen vetanake të sistemit informatik.
3

4. Llojet e sistemit informatik
Varësisht nga marrëdhënja midis inputeve dhe outputeve sistemet
informatike mundë të jenë:
Sisteme neutrale- kur inputi i tyre është i barabartë me
outputin-inputet nuk pësojnë ndonjë ndryshim dhe ky sistem
themi se është vetëm transmetues i informatave.
Sisteme të informuara,- kur inputet janë më të mëdha se
outputet- sistemi i tillë është pasiv, sepse më tepër mer informata
nga sistemet tjera, se sa që i përpunon ato.
Sistemi informatik qeverisës ,- është sistem kreativ , inputet e
tij janë më të vogla se outputet.-gjatë procesit të përpunimit të të
dhënave krijon cilësi të re, prandaj themi se ky sistem është në
funksion të qeverisjes.
4 4

5. Sistemi informatik i biznesit
Sistemi informatik i biznesit paraqet sistemin informatik i cili
ka për detyrë të sigurojë informata të sakta, relevante dhe me
kohë për strukturën menaxheriale, të cilat do të ishin bazë gjatë
procesit të marrjes së vendimeve afariste.
5
5

6. Nënsistemet e sistemit informatik të biznesit janë:
Nënsistemi informatik i blerjes dhe materialit i cili përmban:
-fajllin lidhur me planifikimin dhe kontrollin e mallrave dhe
materialit (mallrave komerciale, shërbimeve, paketimin e
materialit etj.)
-fajllin e llogaris së shitjes së produkteve, sasin e shitjes me
shumicë,
-fajllin e materialit,
-fajllin e furnizuesve
-fajllin e bilancit të furnizuesve.
6

7. Nënsistemi informatik i shitjes me shumicë përmbanë:
-fajllin e kontratave me konsumator,
-fajllin e porosive,
-fajllin e fakturave dhe shitjes
-fajllin e konsumatorëve, fajllin e bilancit të knsumatorëve.
Nënsistemi informatik i shitjes me pakicë përmbanë:
-fajllin e shitoreve, llogarin e shitjes me pakicë,katalogun e
mallrave (listën e çmimeve), rezervat minimale dhe
maksimale,inventarin e shitoreve,
-fajllin e shitjes së mallrave përmes rrjetit
7

8. Nënsistemi informatik i kontabilitetit përmban:
-llogarit financiare dhe operacionet financiare
Nënsistemi informatik i vlersimit të kapitalit përmban:
-fajllin e llogarisë së vlersimit të kapitalit dhe të mirëmbajtjes.
Nënsistemi informatik i shitjeve ditore përmban:
-fajllin e shitjeve ditore
 Nënsistemi informatik i kontrollit të prodhimit i cili do
të ofron informata lidhur me komponentat e prodhimit,
procedurat teknologjike, planin prodhues, dokumentacionin
prodhues dhe shpenzimet e prodhimit.
8

9. Fazat e zhvillimit të sistemit informatik të biznesit
Cikli jetësor i sistemit karakterizohet me disa faza të zhvillimit. Ato
janë:
Faza iniciale (e krijimit) të sistemit – inicijativa për zhvillimin e
sistemit informatik zakonisht vjen nga menaxherët e ndërmarrjes të
cilët kanë nevojë për informim më të mirë,
Faza e ekspanzionit (rritjes) të sistemit – duke investuar mjete e
dituri të konsiderueshme vërehet një rritje kuantitative e sistemit në
të gjtha segmentet e tij. Sigurohen pajisjet dhe programet, përgaditen
kuadrot dhe komponentet rrjetore të sistemit,
Faza e konsolidimit – rëndësi e veçantë i kushtohet standardizimit
dhe harmonizimit të punës së të gjitha komponenteve. Plotësimi i
kritereve të kualitetit siguron kalimin në
 fazën e pjekurisë ku sistemi siguron rezultate optimale, prandaj
synohet që kjo fazë të zgjasë sa më shumë dhe të kompenzohen
shpenzimet e bëra në fazën e konsolidimit.
9
9

10. Funksioni posaçërisht i rëndësishëm i sistemeve informatike
qëndron në afarizëm dhe automatizimin e afarizmit të zyrës
Automatizimi i afarizimit të zyrës (zyrja e automatizuar)
përfshinë: këmbimin e postës elektronike,të të dhënave,
planifikimin e kohës dhe aktiviteteve,qeverisjen me
projekte,përpunimin e dokumenteve, përpunimin e grafikës,
arhivimin e të dhënave, kërkimin e dokumentave,
përgaditjen e vendimeve, përgaditja dhe realizimi i takimeve
afariste.
Ne me sistem të informatik do të nënkuptojmë vetëm ato
sisteme të cilat janë të bazuara në kompjuter.
10

11. Sistemi informatik i biznesit dhe menaxhmenti
 Sistemi informatik duhet të jetë në funksion të menaxhmentit, në
funksion të arritjes së qëllimeve të synuara afariste.
 Teknolojgia informatike nuk guxon të jetë qëllim në vetvetë dhe
informatika duhet të jetë në shërbim të menaxhmentit, pra të jetë
servis i tij.
HIERARKIA
BAZA E TË MENAXHERIKE
DHËNAVE
DBMS
Bazat e të dhënave dhe nivelet e menaxhmentit
11

12. Disa lloje të veçanta të sistemeve informatike
Sistemi informatik i menaxhmentit-MIS
Sistemi informatik i menaxhmentit- prodhon informata
përmbledhëse të cilat i lejojnë menaxhmentit të përmirsojë inputet
me qëllim të ndryshimit të outputeve në të ardhshmen.
Roli kryesor i sistemit informatik të menaxhmentit është të vlersojë
nevojat informatike të menaxhmentit gjatë procesit të marjes së
vendimeve me qëllim që të siguroj informata në kohën e duhur, ti
shpërndajë ato dhe ti lehtësoj menaxhmentit zgjedhjen e alternativës
më të mirë nëse disponon me disa sosh.
Elementet apo komponentat e sistemit informatik të menaxhmentit
janë:
hardveri, softveri, baza e të dhënave, procedurat dhe personeli
12

13. Sistemi për mbështetje të vendimeve (DSS)
 Sistemi për mbështetje të vendimeve (DSS) – paraqet softver i cili ofron
mundësin e testimit të alternativave të ndryshme në fazën përgatitore të
marjes së vendimeve
 Sistemi për mbështetje të vendimeve parasesin sisteme informatike
interaktive të bazauara në kompjuter të cilët përdorin bazat e
specijalizuara të të dhënave dhe modelet e vendosjes – përgjigje në
pyetjet Çka nëse? (what if)
SIBK – Sisteme
SIBK tjera të ndërmarjes informative të tjera të
bazuara në kompjutor
Nënsistemi i Nënsistemi i
TË DHËNA INTERNE
qeverisjes me qeverisjes me
të dhëna modele
Nënsistemi i
TË DHËNA EKSTERNE qeverisjes
me dialog
SHFRYTËZUESIT DHE DETYRAT
arkitektura tipike e sistemit për
13
mbështetje të vendimeve - DSS

14. Sistemet e eksperteve (ES)
Sistemet e eksperteve - paraqet sistemin informatik i cili njohurit
e eksperteve nga lëmi të ndryshme shkencore i strukturon në
kompjutor dhe pastaj përmes gjeneralizimit të problemit
ndihmon marrjen e vendimeve në formë të vendimeve të
propozuara
Pjesët kryesore të sistemit të eksperteve janë:
- baza e diturisë
- mjetet ndihmëse të sistemit të ekspertëve
14

15. Thank You!
PYETJE???
15