کانون کارآفرینان صنعتی کشور با بهرهگیری از الگوهای موفق جهانی و پی بردن به اهمیت نگاه اکوسیستمی به مقوله کارآفرینی، نسبت به مطالعه وضعیت آن در کشور اقدام نموده است. نتیجه حاصل از مطالعه وضعیت اکوسیستم کارآفرینی در ایران، میتواند نقشه راهی را برای کانون و دیگر بازیگران این عرصه ترسیم نماید.

1. ‫مطالعه‬‫وضع‬‫ی‬‫ت‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬
‫با‬‫مقا‬‫ی‬‫سه‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫چند‬‫کالن‬‫شهر‬(،‫مشهد‬،‫اصفهان‬‫ش‬‫ی‬،‫راز‬‫اهواز‬)
‫زمستان‬2931
‫کانون‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫صنعت‬‫ی‬‫کشور‬

2. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
1
‫فهرست‬‫عناو‬‫ی‬‫ن‬
‫خالصه‬‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬..........................................................................................................................................................................................4
‫فصل‬‫اول‬–‫کل‬‫ی‬‫ات‬........................................................................................................................................................................................5
1-1.‫مقدمه‬:............................................................................................................................................................................................5
1-2.‫ب‬‫ی‬‫ان‬‫مساله‬‫و‬‫ضرورت‬‫تحق‬‫ی‬‫ق‬..............................................................................................................................................................5
1-3.‫مفهوم‬‫و‬‫ادب‬‫ی‬‫ات‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫از‬‫د‬‫ی‬‫دگاه‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫ی‬...................................................................................................................................6
1-3-1.‫مفهوم‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬..............................................................................................................................................................................6
1-3-2.‫مفهوم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬..............................................................................................................................................................................6
1-3-3.‫د‬‫ی‬‫دگاه‬‫و‬‫مفهوم‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬..............................................................................................................................................7
1-3-4.‫شاخص‬‫ها‬‫ی‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬..............................................................................................................................................321
1-4.‫تصو‬‫ی‬‫ر‬‫کل‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬.........................................................................................................................................................22
‫فصل‬‫دوم‬–‫بررس‬‫ی‬‫باز‬‫ی‬‫گران‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬...................................................................................................................................21
2-1.‫دولت‬‫و‬‫حاکم‬‫ی‬‫ت‬.............................................................................................................................................................................21
2-1-1.‫وزارت‬‫کار‬‫و‬‫تعاون‬‫و‬‫رفاه‬‫اجتماع‬‫ی‬...............................................................................................................................................21
2-1-2.‫معاونت‬‫علم‬‫ی‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬‫نهاد‬‫ر‬‫ی‬‫است‬‫جمهور‬‫ی‬:................................................................................................................................24
2-1-3.‫وزارت‬‫علوم‬‫تحق‬‫ی‬‫قات‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬...................................................................................................................................................25
2-1-4.‫وزارت‬‫آموزش‬‫و‬‫پرورش‬..........................................................................................................................................................26
2-1-5.‫وزارت‬‫جهاد‬‫و‬‫کشاورز‬‫ی‬.............................................................................................................................................................27
2-1-6.‫شهردار‬‫ی‬................................................................................................................................................................................27
2-2-‫جهاد‬‫دانشگاه‬‫ی‬.......................................................................................................................................................................21
2-2.‫نهادها‬‫ی‬‫آموزش‬‫ی‬‫و‬‫پژوهش‬‫ی‬............................................................................................................................................................21
2-2-1.‫مراکز‬‫آموزش‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬............................................................................................................................................................23
2-3.‫رسانه‬‫ها‬.......................................................................................................................................................................................11
2-3-1.‫روزنامه‬‫تفاهم‬.................................................................................................................................................................................11

3. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
2
2-4.‫مراکز‬‫تام‬‫ی‬‫ن‬‫مال‬‫ی‬............................................................................................................................................................................12
2-4-1.‫صندوق‬‫ها‬‫ی‬‫قرض‬‫الحسنه‬..............................................................................................................................................................12
2-4-2.‫شرکتها‬‫ی‬‫تام‬‫ی‬‫ن‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫و‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫گزاران‬‫خطر‬‫پذ‬‫ی‬‫ر‬‫خصوص‬‫ی‬.............................................................................................................12
2-4-3.‫صندوق‬‫ها‬‫ی‬‫دولت‬‫ی‬........................................................................................................................................................................11
2-5.‫سازمانها‬‫ی‬‫غ‬‫ی‬‫ر‬‫دولت‬‫ی‬‫و‬‫مردم‬‫نهاد‬.....................................................................................................................................................14
2-5-1.‫اتاق‬‫بازرگان‬‫ی‬....................................................................................................................................................................................14
2-5-2.‫کانون‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫صنعت‬‫ی‬‫کشور‬(‫کانون‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬)...................................................................................................................14
2-5-3.‫انجمن‬‫زنان‬‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬........................................................................................................................................................1415
2-5-4.‫بن‬‫ی‬‫اد‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫زنان‬‫و‬‫جوانان‬.............................................................................................................................................15
2-5-5.‫خانه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬....................................................................................................................................................................15
2-6.‫انکباتورها‬‫و‬‫شتابدهندهها‬................................................................................................................................................................15
2-7.‫مراکز‬‫رشد‬‫و‬‫پارکها‬‫ی‬‫علم‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬...............................................................................................................................................1516
2-8.‫جشنوارهها‬‫و‬‫رو‬‫ی‬‫دادها‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬:..................................................................................................................................................16
2-8-1.‫جشنواره‬‫مل‬‫ی‬‫فن‬‫آفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ش‬‫ی‬‫خ‬‫بها‬‫یی‬..............................................................................................................................................16
2-8-2.‫استارتاپ‬‫و‬‫ی‬‫کند‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬...........................................................................................................................................................1617
2-8-3.‫جشنواره‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫توسعه‬‫کسب‬‫و‬‫کار‬‫شر‬‫ی‬‫ف‬..............................................................................................................................17
2-8-4.‫جشنواره‬‫حضرت‬‫عل‬‫ی‬‫اکبر‬............................................................................................................................................................17
‫فصل‬‫سوم‬-‫تحل‬‫ی‬‫ل‬‫و‬‫مقا‬‫ی‬‫سه‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫چهار‬‫کالنشهر‬‫کشور‬.........................................................................................................11
3-1.‫تحل‬‫ی‬‫ل‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شهر‬‫مشهد‬............................................................................................................................................13
3-2.‫تحل‬‫ی‬‫ل‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شهر‬‫اصفهان‬.....................................................................................................................................9192
3-3.‫تحل‬‫ی‬‫ل‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شهر‬‫اهواز‬(‫خوزستان‬).............................................................................................................................99
3-4.‫تحل‬‫ی‬‫ل‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شهر‬‫ش‬‫ی‬‫راز‬............................................................................................................................................96
3-5.‫مقا‬‫ی‬‫سه‬‫تطب‬‫ی‬‫ق‬‫ی‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کالنشهرها‬‫ی‬‫مورد‬‫بررس‬‫ی‬(‫چالشها‬‫ی‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫هر‬‫شهر‬)...................................................91
‫چالش‬‫ها‬..................................................................................................................................................................................................41
‫جمع‬‫بند‬‫ی‬...............................................................................................................................................................................................41

4. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
3

5. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
4
‫خالصه‬‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬
‫شاخص‬ ‫نزولی‬ ‫سیر‬ ‫مقایسه‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫کشورها‬ ‫دیگر‬ ‫با‬ ‫ایران‬ ‫مقایسه‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫عرصه‬ ‫در‬ ‫جهانی‬ ‫های‬ ‫گزارش‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬ ‫با‬‫کلید‬ ‫های‬‫طی‬ ‫ی‬
‫ب‬ ،‫کشور‬ ‫در‬ ‫گذشته‬ ‫سالهای‬‫ه‬‫وضوح‬‫پیداست‬‫عرص‬ ‫بازیگران‬ ‫کلیه‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫که‬‫خود‬ ‫نقش‬ ‫صحیح‬ ‫ایفای‬ ‫و‬ ‫وضعیت‬ ‫بهبود‬ ‫برای‬ ‫کارآفرینی‬ ‫ه‬
‫را‬ ‫خود‬ ‫عزم‬‫جزم‬‫کنند‬.
‫بهره‬ ‫با‬ ‫کشور‬ ‫صنعتی‬ ‫کارآفرینان‬ ‫کانون‬ ‫رو‬ ‫این‬ ‫از‬،‫کارآفرینی‬ ‫مقوله‬ ‫به‬ ‫اکوسیستمی‬ ‫نگاه‬ ‫اهمیت‬ ‫به‬ ‫بردن‬ ‫پی‬ ‫و‬ ‫جهانی‬ ‫موفق‬ ‫الگوهای‬ ‫از‬ ‫گیری‬
‫حاص‬ ‫نتیجه‬ .‫است‬ ‫نموده‬ ‫اقدام‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬ ‫به‬ ‫نسبت‬‫از‬ ‫ل‬‫مطالعه‬‫می‬ ،‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬‫تواند‬‫نقشه‬
.‫نماید‬ ‫ترسیم‬ ‫عرصه‬ ‫این‬ ‫بازیگران‬ ‫دیگر‬ ‫و‬ ‫کانون‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫راهی‬‫علی‬ ‫بحال‬ ‫تا‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫اجرای‬ ‫اهمیت‬‫که‬ ‫متعددی‬ ‫مطالعات‬ ‫رغم‬
‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫کارآفرینی‬ ‫حوزه‬ ‫در‬،‫و‬ ‫نداشته‬ ‫کارآفرینی‬ ‫به‬ ‫اکوسیستمی‬ ‫نگاه‬ ‫هیچیک‬‫آن‬‫ب‬ ‫را‬‫ه‬.‫است‬ ‫نداده‬ ‫قرار‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫جزئی‬ ‫طور‬
‫نقش‬ ‫و‬ ‫اکوسیستم‬ ‫بازیگران‬ ‫مطالعه‬ ‫با‬ ‫کانون‬‫در‬ ‫آنها‬ ‫آفرینی‬4‫و‬ ‫شیراز‬ ،‫اصفهان‬ ،‫مشهد‬ ‫کالنشهر‬‫نقشه‬ ‫و‬ ‫تهران‬ ‫با‬ ‫آن‬ ‫مقایسه‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫اهواز‬
،‫کشور‬ ‫کلی‬5‫چالش‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫نموده‬ ‫بندی‬ ‫اولویت‬ ‫و‬ ‫شناسایی‬ ‫را‬ ‫کلیدی‬ ‫چالش‬‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫ها‬( :1)‫فقدان‬‫شبکه‬‫ارتباط‬‫ی‬‫منسجم‬‫بازیگران‬ ‫بین‬
( ‫کارآفرینان‬ ‫و‬2)‫فقدان‬‫اطالع‬‫رسان‬‫ی‬‫در‬‫رابطه‬‫با‬‫داستان‬‫ها‬‫ی‬‫موفق‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬(3)‫تعدد‬‫نهادها‬‫ی‬‫س‬‫ی‬‫استگذار‬(4)‫آموزش‬‫ها‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫ناکارآمد‬(5)‫عدم‬‫شناخت‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫واقع‬‫ی‬
‫ظرف‬ ‫شناخت‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫کارآفرینی‬ ‫حوزه‬ ‫بازیگران‬ ‫کلیه‬‫بی‬ ‫اقدامات‬ ‫حذف‬ ‫و‬ ‫خود‬ ‫های‬ ‫یت‬‫چالش‬ ‫این‬ ‫رفع‬ ‫در‬ ‫سعی‬ ‫تکراری‬ ‫و‬ ‫تاثیر‬‫ن‬ ‫ها‬.‫مایند‬
‫بومی‬ ‫و‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫موفق‬ ‫الگوهای‬ ‫آشنایی‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫امر‬ ‫این‬.‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫میسر‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫سازی‬

6. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
5
‫فصل‬‫اول‬–‫کل‬‫ی‬‫ات‬
1-1.‫مقدمه‬:
‫گونه‬ ‫به‬ ‫کشور‬ ‫امروز‬ ‫فرهنگی‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ،‫صنعتی‬ ،‫اقتصادی‬ ‫شرایط‬‫ک‬ ‫است‬ ‫ای‬‫ه‬‫و‬ ‫الگوها‬ ،‫تنگناها‬ ‫و‬ ‫مشکالت‬ ‫حل‬‫راه‬‫حل‬‫متفا‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫های‬‫وتی‬
‫می‬ ‫طلب‬ ‫را‬‫کند‬.‫داده‬ ‫نشان‬ ‫تحقیقات‬‫است‬‫کشوری‬ ‫زیرا‬ ،‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫مثبت‬ ‫همبستگی‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫کارآفرینان‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫رشد‬ ‫بین‬ ‫که‬
‫محرك‬ ‫از‬ ‫باشد‬ ‫کارآفرین‬ ‫زیادی‬ ‫تعداد‬ ‫دارای‬ ‫که‬‫قوی‬ ‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫تجاری‬ ‫های‬‫برخوردا‬ ‫تری‬‫است‬ ‫ر‬.
‫با‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫داریم‬ ‫بنا‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬‫دیدگاه‬‫دهیم‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫اکوسیستمی‬.‫این‬ ‫در‬‫دیدگاه‬‫کارآفرین‬ ‫عرصه‬ ‫بازیگران‬‫و‬ ‫ی‬
‫فعالیت‬‫های‬‫زیرسیستم‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫شان‬‫گیرد‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫کارآفرینی‬ ‫وضعیت‬ ‫در‬ ‫اکوسیستم‬ ‫این‬ ‫های‬.‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫حیات‬ ‫واقع‬ ‫در‬
‫ای‬‫موازی‬ ‫رفع‬ ‫و‬ ‫بازیگران‬ ‫این‬ ‫میان‬ ‫مثبت‬ ‫تعامل‬ ‫به‬ ‫بسته‬ ‫ران‬‫کاری‬‫است‬ ‫ایشان‬ ‫میان‬ ‫موجود‬ ‫های‬.
‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫اکوسیستمی‬ ‫رویکرد‬ ‫با‬ ‫کارآفرینی‬ ‫وضعیت‬ ‫بررسی‬ ‫در‬‫فعالیت‬ ‫تحلیل‬‫انجام‬ ‫های‬‫ب‬ ‫از‬ ‫بخش‬ ‫هر‬ ‫توسط‬ ‫شده‬‫کار‬ ‫عرصه‬ ‫ازیگران‬،‫آفرینی‬
‫فعالیت‬‫همکاری‬ ‫و‬ ‫موازی‬ ،‫مشترك‬ ‫های‬‫های‬‫بخش‬ ‫بین‬‫ی‬‫نیز‬‫و‬ ‫است‬ ‫تحلیل‬ ‫قابل‬‫می‬‫برنامه‬ ‫بررسی‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫توان‬‫ریزی‬‫وضعیت‬ ‫بهبود‬ ‫جهت‬
‫بین‬ ‫روابط‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬‫بخش‬‫حوزه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫مرتبط‬ ‫های‬‫را‬‫انجام‬ ‫سهولت‬ ‫به‬‫داده‬‫و‬‫برنامه‬ ‫اثربخشی‬‫استرات‬ ‫های‬‫ارت‬ ‫را‬ ‫کارآفرینی‬ ‫توسعه‬ ‫ژیک‬‫قا‬
‫داد‬.
1-2.‫ب‬‫ی‬‫ان‬‫مساله‬‫و‬‫ضرورت‬‫تحق‬‫ی‬‫ق‬
‫برنامه‬ ‫جهت‬ ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬‫ر‬‫یزی‬‫و‬‫سیاستگذاری‬‫منظور‬ ‫به‬‫توسعه‬‫کارآفرینی‬‫امر‬ ‫ابتدای‬ ‫در‬‫د‬ ‫کارآفرینی‬ ‫وضعیت‬ ‫از‬ ‫درستی‬ ‫تحلیل‬ ‫باید‬‫ر‬
‫داشت‬ ‫کشور‬.‫راه‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫تحلیل‬ ‫این‬ ‫کارهای‬،‫بررسی‬‫وضعیت‬‫دیدگاه‬ ‫از‬ ‫کارآفرینی‬‫می‬ ‫اکوسیستمی‬‫باشد‬.‫در‬‫کارآفر‬ ‫بررسی‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫واقع‬‫ینی‬
‫اج‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫نگریم‬ ‫می‬ ‫اکوسیستم‬ ‫یک‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫را‬‫شده‬ ‫تشکیل‬ ‫مختلفی‬ ‫پویای‬ ‫و‬ ‫زنده‬ ‫زای‬‫هستند‬ ‫تعامل‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫که‬.‫همان‬‫پیش‬ ‫که‬ ‫طور‬‫ذکر‬ ‫تر‬
،‫شد‬‫در‬‫تشکیل‬ ‫عناصر‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫دیدگاه‬ ‫این‬‫کارآفرینی‬ ‫دهنده‬،‫نی‬ ‫عناصر‬ ‫این‬ ‫بین‬ ‫روابط‬‫می‬ ‫لحاظ‬ ‫ز‬‫گردد‬.

7. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
6
‫علی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫پیشگام‬ ‫جهت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬‫بررسی‬ ‫رغم‬‫د‬ ‫کارآفرینی‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫متنوعی‬ ‫های‬‫برپایه‬ ‫که‬ ‫تحلیلی‬ ،‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫کشورمان‬ ‫ر‬
‫می‬ ‫اندك‬ ‫بسیار‬ ‫باشد‬ ‫اکوسیستمی‬ ‫دیدگاه‬‫می‬ ‫محسوب‬ ‫نوآورانه‬ ‫نگاهی‬ ‫کل‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫اکوسیستمی‬ ‫نگاه‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫شود‬.
‫پژوهش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫اصلی‬ ‫سواالت‬‫میباشند‬ ‫زیر‬ ‫شرح‬ ‫به‬:
1.‫ورود‬ ‫موانع‬‫کارآفرین‬‫کدامند؟‬ ‫کارآفرینی‬ ‫رشد‬ ‫و‬
2.‫به‬ ‫چگونه‬ ‫موانع‬ ‫این‬‫سیاست‬ ‫و‬ ‫کننده‬ ‫تنظیم‬ ،‫قانونی‬ ،‫نهادی‬ ‫سازوکارهای‬‫می‬ ‫مربوط‬ ‫گذار‬‫شوند؟‬
3.‫گیرد؟‬ ‫انجام‬ ‫باید‬ ‫اکوسیستم‬ ‫در‬ ‫تغییراتی‬ ‫چه‬ ‫کارآفرینان‬ ‫سازی‬ ‫توانمند‬ ‫برای‬
4.‫حوزه‬‫سیاست‬ ‫های‬‫کدام‬ ‫بگیرند‬ ‫قرار‬ ‫نظر‬ ‫مد‬ ‫باید‬ ‫کار‬ ‫و‬ ‫کسب‬ ‫فضای‬ ‫اصالح‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫گذاری‬‫ند‬‫؟‬
‫ک‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ‫انجام‬ ‫از‬ ‫اصلی‬ ‫هدف‬‫نگرش‬ ‫شف‬‫تجربه‬ ،‫باورها‬ ،‫ها‬‫چالش‬ ‫و‬ ‫موانع‬ ،‫ها‬‫کارآفرینی‬ ‫محیط‬ ‫بازیگران‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫محیط‬ ‫های‬‫در‬
‫ایران‬ ‫اسالمی‬ ‫جمهوری‬‫باشد‬ ‫می‬.
1-3.‫مفهوم‬‫و‬‫ادب‬‫ی‬‫ات‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫از‬‫د‬‫ی‬‫دگاه‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫ی‬
1-3-1.‫مفهوم‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬
‫کلمه‬«‫اکوسیستم‬»‫کلمات‬ ‫ترکیب‬ ‫و‬ ‫مخفف‬«‫اکولوژیکی‬»‫و‬«‫سیستم‬»‫می‬‫باش‬‫اکولوژی‬ ‫شده‬ ‫منتشر‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫اولین‬ ‫برای‬ ‫اکوسیستم‬ ‫واژه‬ .‫د‬‫ست‬
‫انگلیسی‬‫تنسلی‬ ‫آرتور‬‫در‬‫سال‬1۳35‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬.‫بوم‬ ‫انجمن‬ ‫وقتی‬‫در‬ ،‫بریتانیا‬ ‫شناسان‬‫که‬ ‫خواست‬ ‫اعضایش‬ ‫از‬ ‫نظرسنجی‬ ‫یک‬
‫مهم‬ ‫فهرست‬‫مفاه‬ ‫ترین‬‫بوم‬ ‫یم‬‫کنند‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫شناختی‬«‫اکوسیستم‬»‫فهرست‬ ‫در‬ ‫چیز‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫مفهومی‬‫شد‬ ‫تکرار‬ ‫ها‬(Cherreett
1989.)
‫مجموعه‬ ‫اکوسیستم‬ ‫یک‬‫است‬ ‫زنده‬ ‫موجودات‬ ‫از‬ ‫ای‬‫محیط‬ ‫زنده‬ ‫غیر‬ ‫اجزای‬ ‫با‬ ‫(که‬‫هستند‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬).‫شبکه‬ ‫بنابراین‬‫میان‬ ‫تعامالت‬ ‫از‬ ‫ای‬
‫موجودات‬‫مورد‬‫نظر‬‫محیط‬ ‫اجزای‬ ‫و‬‫با‬ ‫مواد‬ ‫چرخه‬ ‫و‬ ‫انرژی‬ ‫جریان‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫این‬ ‫همه‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ‫را‬ ‫اکوسیستم‬ ‫شان‬.‫ارتباطند‬ ‫در‬ ‫هم‬
1-3-2.‫کارآفرینی‬ ‫مفهوم‬
‫می‬ ‫کارآفرینی‬ ‫تعریف‬ ‫یک‬‫تواند‬«،‫نوآورانه‬ ‫ایده‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫شدن‬ ‫متعهد‬‫برنامه‬‫منظور‬ ‫به‬ ‫سرمایه‬ ‫جذب‬ ‫و‬ ‫ریسک‬ ‫پذیرش‬ ،‫کردن‬ ‫سازماندهی‬ ‫و‬ ‫ریزی‬
‫ارزش‬ ‫خلق‬»‫باشد‬.‫بن‬‫واژ‬ ‫تعریف‬ ‫ابـر‬‫ه‬‫نامه‬‫وبستر‬ ‫دانشگـاهی‬:‫می‬ ‫متعهد‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کسی‬ ‫کارآفرین‬‫مخاطره‬ ‫شود‬‫اقتصادی‬ ‫فعالیت‬ ‫یک‬ ‫هـای‬‫را‬
‫کند‬ ‫تقبل‬ ‫و‬ ‫اداره‬ ،‫سازماندهی‬،‫با‬ ‫جدید‬ ‫ارزش‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ‫را‬ ‫نویی‬ ‫چیز‬ ،‫خالقیت‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫بتواند‬ ‫که‬ ‫فرآیندی‬‫به‬ ‫توجه‬‫ریس‬ ،‫منابع‬ ،‫زمان‬‫ک‬
‫ب‬ ‫همراهان‬ ‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫و‬‫ه‬‫وجود‬‫بیا‬‫ورد‬.‫کارآفرینی‬‫لزوما‬‫نیست‬ ‫فردی‬‫و‬‫می‬‫باشد‬ ‫هم‬ ‫سازمانی‬ ‫تواند‬.‫شرکت‬ ‫حتی‬‫و‬ ‫دولتی‬ ‫از‬ ‫اعم‬ ‫بزرگ‬ ‫های‬
‫خصوصی‬‫نیز‬‫می‬‫دست‬ ‫کارآفرینی‬ ‫به‬ ‫توانند‬‫ب‬‫زنند‬.

8. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
7
«‫نشتات‬ ‫روبرت‬»‫فرصت‬ ‫تعقیب‬ ،‫مخاطره‬ ‫قبول‬ ‫را‬ ‫کارآفرینی‬‫کسب‬ ‫یک‬ ‫تأسیس‬ ‫و‬ ‫نوآوری‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫نیازها‬ ‫ارضای‬ ،‫ها‬‫و‬‫می‬ ‫کار‬‫د‬‫اند‬.‫ن‬ ‫از‬‫ظر‬
«‫دراکر‬ ‫پیتر‬»‫رفتار‬ ‫یک‬ ‫کارآفرینی‬‫در‬ ‫و‬‫ب‬ ‫واقع‬‫ه‬‫تکنیک‬ ‫و‬ ‫مفاهیم‬ ‫کاربردن‬‫ه‬‫محصول‬ ‫استانداردسازی‬ ،‫مدیریتی‬ ‫ای‬‫و‬‫ب‬ ‫کار‬ ‫نهادن‬ ‫بنا‬‫پایه‬ ‫ر‬
‫آموزش‬‫است‬.
‫است‬ ‫مشهود‬ ‫که‬ ‫همانطور‬‫هم‬ ‫هنوز‬ ‫کارآفرینی‬ ‫واژه‬ ‫از‬‫تعریف‬‫جامع‬ ‫و‬ ‫کامل‬‫ی‬‫پذیرش‬ ‫مورد‬ ‫که‬‫همه‬‫صاحب‬‫نظران‬‫گ‬ ‫قرار‬‫ارائه‬ ‫یرد‬‫نشده‬‫است‬.
‫این‬ ‫با‬‫حال‬‫تئوری‬‫تعاریف‬ ‫و‬‫اقتصاددان‬‫اتریشی‬ ‫مشهور‬،‫جوزف‬‫کارآفرینی‬ ‫از‬ ‫شومپیتر‬‫نقش‬ ‫و‬‫کارآفرینان‬‫توسعه‬ ‫فرآیند‬ ‫در‬‫بیش‬ ،‫تر‬‫توافق‬ ‫مورد‬
‫ارجاع‬ ‫و‬‫محققین‬‫این‬ ‫در‬‫زمینه‬‫می‬‫باشد‬.‫به‬‫وی‬ ‫نظر‬،‫کارآفرین‬‫نیروی‬‫اصلی‬ ‫محرکه‬‫توسعة‬ ‫در‬‫اقت‬‫صادی‬‫توسعه‬ ‫موتور‬ ‫و‬‫می‬‫نقش‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫وی‬
‫عبارت‬‫است‬‫نوآوری‬ ‫از‬‫ترکیب‬ ‫ایجاد‬ ‫یا‬‫های‬‫تازه‬‫مواد‬ ‫از‬.‫اصلی‬ ‫مشخصه‬ ‫شومپیتر‬‫کارآفرین‬‫را‬«‫نوآوری‬»(innovation)‫می‬‫دانست‬‫کار‬ ‫و‬
‫یک‬‫کارآفرین‬‫را‬«‫تخریب‬‫خالق‬‫انه‬»‫تعریف‬‫نمو‬‫د‬.‫وی‬‫کتاب‬ ‫در‬«‫نظریة‬‫پویا‬ ‫اقتصاد‬»‫اشار‬‫ه‬‫می‬‫کند‬‫که‬‫تعادل‬‫طریق‬ ‫از‬ ‫پویا‬‫نوآوری‬‫کارآفرینی‬ ‫و‬
‫می‬ ‫ایجاد‬‫مشخصة‬ ‫اینها‬ ‫و‬ ‫گردد‬‫یک‬‫سالم‬ ‫اقتصاد‬‫هستند‬.
1-3-3.‫د‬‫ی‬‫دگاه‬‫و‬‫مفهوم‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫اک‬ ‫یک‬ ‫مثل‬‫و‬‫شود‬ ‫می‬ ‫تشکیل‬ ‫کلیدی‬ ‫جزء‬ ‫چند‬ ‫از‬ ‫کارآفرینی‬ ‫اکوسیستم‬ ،‫طبیعت‬ ‫در‬ ‫سیسیتم‬.‫وسیع‬ ‫ما‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬‫ت‬ ‫ترین‬‫عر‬‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫یف‬
‫توسط‬‫آیزنبرگ‬1‫را‬‫کنیم‬ ‫می‬ ‫مطرح‬.‫اجزا‬ ‫این‬ ‫همه‬‫ء‬‫کنند‬ ‫رشد‬ ‫موازی‬ ‫و‬ ‫همزمان‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫حیاتی‬.‫زیر‬ ‫در‬ ‫اجزاء‬ ‫این‬‫ترتیب‬ ‫به‬
‫شده‬ ‫لیست‬ ‫انگلیسی‬ ‫الفبای‬ ‫حروف‬‫اند‬:
1.‫فرهنگ‬‫شکست‬ ‫پذیرش‬ ‫و‬ ‫کارآفرینان‬ ‫از‬ ‫حمایت‬
2.‫بازار‬ ‫و‬ ‫مشتری‬2
3.‫کارآفرینان‬3‫کسب‬ ‫و‬‫و‬‫راه‬ ‫کارهای‬‫اندازی‬‫شده‬‫آنان‬ ‫توسط‬
4.‫مالی‬ ‫منابع‬ ‫تامین‬4:‫فرشته‬‫سرمایه‬ ،‫گذار‬ ‫سرمایه‬ ‫های‬‫مخاطره‬ ‫گزاران‬‫پذیر‬
5.‫چارچوب‬‫مقررات‬ ‫و‬ ‫قوانین‬5
1
Daniel Isenberg
2
Customers and markets
3
Entrepreneurs
4
Financing
5
Legal and regulatory framework

9. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
8
6.‫ارتباطات‬6
7.‫رسانه‬7(،‫مجالت‬ ،‫ها‬ ‫روزنامه‬ ،‫نشریات‬ ،‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫رسانه‬، ‫ها‬ ‫وبالگ‬‫غیره‬ ‫و‬ ‫تلویزیون‬ ‫و‬ ‫رادیو‬)
8.‫خصوصی‬ ‫بخش‬8‫ا‬ ‫ای‬ ‫حرفه‬ ‫خدمات‬ ‫دهندگان‬ ‫ارائه‬ ‫و‬‫غیره‬ ‫و‬ ‫وکال‬ ،‫حسابرسان‬ ‫و‬ ‫حسابداران‬ ‫قبیل‬ ‫ز‬
۳.‫دانشگاه‬‫ها‬‫تحقیقاتی‬ ‫مراکز‬ ‫و‬۳(‫توسعه‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬)
11.‫صنعت‬ ‫صدای‬11‫شامل‬ ‫که‬ ‫چیزی‬‫نهاد‬‫همکاری‬ ،‫بازرگانی‬ ‫اتاق‬ ‫مثل‬ ‫هایی‬‫سازمان‬ ،‫تجاری‬ ‫های‬‫انجمن‬ ‫یا‬ ‫گروه‬ ‫دولتی‬ ‫غیر‬ ‫های‬‫های‬
‫دهنده‬ ‫شتاب‬ ،‫انکباتورها‬ ،‫کارآفرینی‬ ‫رسمی‬ ‫غیر‬‫غیره‬ ‫و‬ ‫ها‬‫می‬‫شوند‬.
‫تعاریف‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫البته‬‫و‬ ‫است‬ ‫عمومی‬ ‫و‬ ‫کلی‬‫متناسب‬‫کشورهای‬ ‫وضعیت‬ ‫با‬‫مختلف‬‫می‬ ‫متفاوت‬‫مصادی‬ ‫و‬ ‫تعابیر‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫ق‬
‫نمی‬ ‫قرار‬ ‫صنعت‬ ‫دسته‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫را‬ ‫انجمن‬ ‫یک‬ ‫ماهیت‬ ‫ما‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫بازرگانی‬ ‫اتاق‬ ‫مثال‬ ‫داشت‬ ‫خواهد‬ ‫متعددی‬‫تحقیقات‬ ‫برخی‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫و‬ .‫گیرد‬
‫شتاب‬‫دهنده‬‫خود‬ ‫ها‬.‫شوند‬ ‫می‬ ‫تلقی‬ ‫مجزا‬ ‫بازیگر‬ ‫یک‬ ‫انکباتورها‬ ‫کنار‬ ‫در‬
‫زیر‬ ‫شکل‬‫که‬‫آیزنبرگ‬ ‫وسیله‬ ‫به‬‫شده‬ ‫طرح‬‫کارآفرینی‬ ‫اکوسیستم‬ ‫های‬ ‫وابستگی‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫پیچیدگی‬‫را‬‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬.
‫آموزشی‬ ‫موسسات‬‫کار‬ ‫نیروی‬‫شبکه‬‫اولیه‬ ‫مشتریان‬
‫مدارج‬
‫و‬ ‫عمومی(آکادمیک‬
)‫ای‬ ‫حرفه‬
‫ویژه‬ ‫کارآفرینان‬ ‫تربیت‬
‫فاق‬ ‫و‬ ‫ماهر‬‫مهارت‬ ‫د‬
‫سریالی‬ ‫کارآفرینان‬
‫بعدی‬ ‫نسل‬ ‫های‬ ‫خانواده‬
‫کارآفرینان‬ ‫شبکه‬
‫از‬ ‫خارج‬ ‫های‬ ‫شبکه‬
‫کشور‬
‫چندملیتی‬ ‫های‬ ‫شرکت‬
‫تکنولوژی‬ ‫پیشگامان‬
‫تولید‬ ‫در‬ ‫متخصص‬
‫مرجع‬ ‫مشتریان‬
‫اولیه‬ ‫بررسی‬
‫توزیع‬ ‫های‬ ‫کانال‬
6
Liaisons
7
Media
8
Private sector
9
Universities and Research & Development
10
Voice of the industry

10. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
9
‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫هنجار‬‫دولتی‬ ‫غیر‬ ‫های‬ ‫نهاد‬‫ای‬ ‫حرفه‬ ‫پشتیبانی‬‫ه‬ ‫زیرساخت‬‫ا‬
،‫اشتباه‬ ،‫ریسک‬ ‫تحمل‬
‫ریسک‬
‫آزمایش‬ ،‫خالقیت‬ ،‫نوآری‬
‫اجتماعی‬ ‫وضعیت‬
‫کارآفرینان‬
‫ارزش‬ ‫خلق‬
‫تحریک‬ ،‫طلبی‬ ‫جاه‬
‫حوزه‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫ارتقاء‬
‫انتفاعی‬ ‫غیر‬ ‫های‬
‫کار‬ ‫و‬ ‫کسب‬ ‫طرح‬ ‫مسابقات‬
‫کنفرانس‬
‫دوستانه‬ ‫های‬ ‫انجمن‬
‫کارآفرینی‬
‫حقوقی‬
‫حسابداری‬
‫گذار‬ ‫سرمایه‬ ‫بانکداران‬
‫متخصصان‬ ‫و‬ ‫مشاوران‬
‫ف‬‫نی‬
‫دور‬ ‫راه‬ ‫از‬ ‫ارتباطات‬
‫تدارکات‬ ‫و‬ ‫نقل‬ ‫و‬ ‫حمل‬
‫انرژی‬
‫خوشه‬ ،‫انکباتوری‬ ‫مراکز‬ ،‫منطقه‬
‫ها‬
‫رهبر‬‫ی‬‫داستان‬‫ها‬‫ی‬‫موفق‬‫دولت‬‫تام‬‫ی‬‫ن‬‫مال‬‫ی‬
‫صریح‬ ‫حمایت‬
‫اجتماعی‬ ‫مشروعیت‬
‫پیشرفت‬ ‫درهای‬ ‫کردن‬ ‫باز‬
‫کارآفرینی‬ ‫استراتژی‬
‫چالش‬ ‫و‬ ‫بحران‬ ،‫ضرورت‬
‫رویت‬ ‫قابل‬ ‫های‬ ‫موفقیت‬
‫بر‬ ‫ثروت‬ ‫ایجاد‬‫سرمایه‬ ‫ای‬
‫گذاران‬
‫المللی‬ ‫بین‬ ‫شهرت‬
‫سرمایه‬ ‫مثل‬ ‫ها‬ ‫نهاد‬
،‫گذاری‬
‫مثل‬ ‫مالی‬ ‫حمایت‬
‫و‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬
‫شروع‬ ‫مالی‬ ‫های‬ ‫حمایت‬
‫کار‬ ‫و‬ ‫کسب‬
‫مقرراتی‬ ‫های‬ ‫مشوق‬
‫مالیاتی‬ ‫مزایای‬ ‫مثل‬
‫کوچک‬ ‫های‬ ‫وام‬
،‫گذار‬ ‫سرمایه‬ ‫های‬ ‫فرشته‬
‫خانواده‬ ‫و‬ ‫دوستان‬
‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫صفر‬ ‫مرحله‬
‫پذیر‬ ‫مخاطره‬
‫های‬ ‫حمایت‬‫گذاران‬ ‫سرمایه‬ ‫مالی‬
‫پذیر‬ ‫مخاطره‬
‫خصوصی‬ ‫سهام‬
‫عمومی‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫بازارهای‬
‫بدهی‬

11. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
10
1-3-4.‫شاخص‬‫ها‬‫ی‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫اکوسیستم‬ ‫اثربخشی‬ ‫سنجش‬ ‫جهت‬‫شاخص‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫کارآفرینی‬‫جنبه‬ ‫برای‬ ‫هائی‬‫تعریف‬ ‫آن‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫اندازه‬ ‫و‬.‫کرد‬ ‫گیری‬‫معیا‬‫ر‬‫ه‬‫ا‬‫ی‬
‫اک‬ ‫موفقیت‬ ‫سنجش‬ ‫برای‬ ‫متعددی‬‫وسیس‬‫دار‬ ‫وجود‬ ‫کارآفرینی‬ ‫تم‬‫ن‬‫د‬،‫جمله‬ ‫از‬:
‫تعداد‬‫اختراع‬ ‫ثبت‬ ‫درخواست‬‫ات‬(‫پتنت‬)11‫سال‬ ‫هر‬ ‫در‬
‫کارآفرینان‬ ‫تعداد‬
‫کسب‬ ‫تعداد‬‫و‬‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ‫کارهای‬111‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هزار‬
‫م‬‫ی‬‫توسعه‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫از‬ ‫مالی‬ ‫حمایت‬ ‫و‬ ‫بودجه‬ ‫زان‬(‫داخلی‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬ ‫از‬ ‫درصدی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬)
‫مبادالت‬ ‫میزان‬‫سرمایه‬‫گذ‬‫پذیر‬ ‫مخاطره‬ ‫اران‬(Venture Capital)
‫طرح‬ ‫میزان‬‫کسب‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫حمایت‬ ‫مالی‬ ‫های‬‫و‬‫شده‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ‫های‬ ‫کار‬
‫و‬ ‫پایداری‬ ‫میزان‬‫چارچوب‬ ‫بودن‬ ‫اطمینان‬ ‫قابل‬‫قا‬ ‫های‬‫ن‬‫ون‬‫مقرراتی‬ ‫و‬ ‫ی‬
‫مالکیت‬ ‫قانون‬‫فکری‬
‫ثب‬ ‫سهولت‬ ‫میزان‬‫شرکت‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ‫و‬ ‫ت‬
‫میزان‬‫سرمایه‬ ‫برای‬ ‫مالیاتی‬ ‫های‬ ‫مشوق‬‫گذ‬‫کسب‬ ‫و‬ ‫پذیر‬ ‫مخاطره‬ ‫اران‬‫و‬‫نوپا‬ ‫کارهای‬
‫رویدادهای‬ ‫تعداد‬‫شده‬ ‫برگزار‬‫کارآفرینی‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬
‫شبکه‬ ‫تعداد‬‫راه‬ ‫ارتباطی‬ ‫های‬‫اندا‬‫خته‬‫شده‬‫برگ‬ ‫که‬ ‫کارآفرینی‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬‫ر‬‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫فته‬‫مستقل‬ ‫و‬ ‫خودجوش‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫های‬
‫باش‬ ‫گرفته‬ ‫شکل‬‫ن‬.‫د‬
‫ا‬ ‫کارآفرینی‬ ‫اکوسیستم‬ ‫تعریف‬ ‫این‬ ‫مطابق‬‫بخش‬ ‫مجموع‬ ‫ز‬‫تشک‬ ‫های‬‫یل‬‫دهنده‬‫اش‬،‫وسیع‬ ‫مفهوم‬‫دارد‬ ‫تری‬‫همچنین‬ .‫دیگر‬ ‫غیرخطی‬ ‫معیارهای‬‫ی‬
‫جمله‬ ‫از‬ ‫دارند‬ ‫نقش‬ ‫اکوسیستم‬ ‫یک‬ ‫موفقیت‬ ‫در‬ ‫نیز‬:‫ریسک‬‫دید‬ ،‫کارآفرینان‬ ‫پذیری‬‫گ‬‫اه‬‫موفقی‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫فرهنگی‬‫ت‬‫پ‬ ،‫شکست‬ ‫و‬‫ذ‬‫باورهای‬ ‫یرش‬
‫و‬ ‫سنتی‬ ‫غیر‬‫باال‬ ‫ریسک‬ ‫با‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬‫جامعه‬ ‫در‬.
‫ن‬ ‫عالوه‬ ‫به‬‫محاسبه‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کارآفرینی‬ ‫و‬ ‫نوآوری‬ ‫میزان‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫مختلفی‬ ‫هادهای‬‫می‬‫کنند‬.‫دیده‬ ‫مثال‬ ‫برای‬‫جهانی‬ ‫بان‬
‫کارآفرینی‬(12
GEM)‫و‬‫جهانی‬ ‫کارآفرینی‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫موسسه‬13(GED)‫گزارش‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫این‬ ‫دو‬ ‫هر‬‫می‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫ها‬‫د‬‫هند‬‫برنامه‬ ‫و‬‫متعدد‬ ‫های‬
11
patent
12
Global Entrepreneurship Monitor
13
Global Entrepreneurship and Development Institute

12. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
11
‫ما‬ ‫کارآفرینی‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫تحقیقاتی‬‫نن‬( ‫د‬PSDE)14‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫روند‬ ‫مطالعه‬ ‫جهت‬(BEEP)15‫تیم‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تجزیه‬ ‫برای‬ ‫هایی‬
‫دارند‬ ‫وجود‬ ،‫اند‬ ‫شده‬ ‫متمرکز‬ ‫کارآفرینی‬ ‫اکوسیستم‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫عملکردهای‬ ‫بهترین‬‫گزارش‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫که‬‫مورد‬ ‫نیز‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫کشور‬ ‫ها‬
‫داده‬ ‫قرار‬ ‫مطالعه‬‫اند‬.
1-4.‫تصو‬‫ی‬‫ر‬‫کل‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫د‬‫ر‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬
‫بر‬‫ا‬‫سا‬‫س‬‫نتایﺞ‬‫پژ‬‫و‬‫هش‬‫های‬GEM‫در‬‫ا‬‫یر‬‫ان‬‫طی‬5‫سا‬‫ل‬‫گذشته‬‫در‬‫کشو‬‫ر‬‫ما‬‫ن‬‫گر‬‫ا‬‫یش‬‫ها‬‫ی‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینانه‬‫مورد‬ ‫کشورهای‬ ‫دیگر‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬
‫بررسی‬،‫میز‬‫ا‬‫نی‬‫متوسط‬‫دارد‬.‫بر‬‫ای‬‫مثا‬‫ل‬‫سا‬‫ل‬13۳1‫در‬‫ا‬‫یر‬،‫ان‬‫درك‬‫فرصت‬3۳‫در‬‫صد‬‫و‬‫درك‬‫قابلیت‬54‫در‬‫صد‬‫بو‬‫ده‬‫که‬‫هر‬‫یک‬‫نسبت‬‫به‬
‫سا‬‫ل‬13۳1‫ا‬‫ندکی‬‫ا‬‫فز‬‫ا‬‫یش‬‫یافته‬‫ا‬‫ند‬‫ا‬‫ما‬‫تر‬‫س‬‫از‬‫شکست‬‫با‬41‫در‬‫صد‬‫دارای‬‫صعو‬‫دی‬‫یکبا‬‫ره‬‫نسبت‬‫به‬‫سا‬‫ل‬‫گذشته‬‫می‬‫باشد‬‫که‬‫حکایت‬‫از‬‫بدتر‬
‫شد‬‫و‬ ‫ن‬‫ضعیت‬‫ا‬‫ین‬‫شاخص‬‫در‬‫کشو‬‫ر‬‫ا‬‫ست‬‫و‬‫در‬‫نتیجه‬‫شاخص‬‫قصد‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینانه‬‫با‬22‫در‬‫صد‬‫در‬‫سا‬‫ل‬13۳1‫د‬‫چا‬‫ر‬11‫در‬‫صد‬‫کاهش‬‫نسبت‬
‫به‬‫سا‬‫ل‬13۳1‫بو‬‫ده‬‫ا‬‫ست‬.‫از‬‫طر‬‫ف‬‫د‬‫یگر‬‫منزلت‬‫ا‬‫جتم‬‫اعی‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینا‬‫ن‬‫با‬73‫در‬‫صد‬،‫مناسب‬‫بو‬‫دن‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینی‬‫به‬‫عنو‬‫ان‬‫یک‬‫گزینه‬‫شغلی‬‫با‬61
‫در‬‫صد‬‫و‬‫توجه‬‫ر‬‫سانه‬‫ها‬‫به‬‫مقوله‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینی‬‫با‬61‫در‬‫صد‬‫تقریبا‬‫مقد‬‫ار‬‫ها‬‫ی‬‫سا‬‫ل‬‫گذشته‬‫را‬‫حفﻆ‬‫کر‬‫ده‬‫ا‬‫ند‬.‫تما‬‫م‬‫ا‬‫ین‬‫نتایﺞ‬‫بدین‬‫معنی‬‫ا‬‫که‬ ‫ست‬
‫در‬‫کشو‬‫ر‬،‫حمایت‬‫ا‬‫جتماعی‬‫از‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینی‬‫و‬‫جو‬‫د‬‫دا‬‫شته‬،‫ا‬‫ما‬‫د‬‫رك‬‫ا‬‫فر‬‫اد‬‫از‬‫میز‬‫ان‬‫تو‬‫ا‬‫نا‬‫یی‬‫ها‬‫ی‬‫شا‬‫ن‬‫چه‬‫در‬‫جهت‬‫راه‬‫ا‬‫ند‬‫ازی‬‫کسب‬‫و‬‫کا‬‫ر‬‫و‬‫چه‬‫در‬
‫تشخیص‬‫فرصت‬‫مناسب‬‫گرچه‬‫دارای‬‫پیشرفت‬‫بو‬‫ده‬‫ا‬‫ست‬،‫و‬‫لی‬‫از‬‫تر‬‫س‬‫آن‬‫ها‬‫بر‬‫ای‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینی‬‫نه‬‫تنها‬‫نکاسته‬،‫بلکه‬‫میز‬‫ان‬‫تر‬‫س‬‫از‬‫شکست‬
‫ا‬‫فز‬‫وده‬‫گشته‬‫و‬‫ا‬‫فر‬‫اد‬‫کمتر‬‫ی‬‫نسبت‬‫به‬‫سا‬‫ل‬‫گذشته‬‫تمایل‬‫به‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینی‬‫دا‬‫ر‬‫ند‬.
‫بنا‬‫بر‬‫نتایﺞ‬GEM،‫همچنین‬‫میز‬‫ان‬‫نو‬‫آوری‬‫کسب‬‫و‬‫کا‬‫ر‬‫ها‬‫ی‬‫نوپا‬‫در‬‫ا‬‫یر‬‫ان‬8‫در‬‫صد‬‫می‬‫باشد‬‫که‬‫نسبت‬‫به‬‫سا‬‫ل‬‫گذشته‬7‫در‬‫صد‬‫سقو‬‫ط‬‫دا‬‫شته‬
‫ا‬‫ست‬‫و‬‫در‬‫ضمن‬‫در‬‫مقایسه‬‫با‬‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫با‬ ‫مشابه‬ ‫شرایط‬ ‫دارای‬ ‫کشورهای‬‫دارای‬‫پایین‬‫ترین‬‫ر‬‫تبه‬‫در‬‫نو‬‫آوری‬‫می‬‫باشد‬.‫یکی‬‫از‬‫د‬‫الیل‬‫ا‬‫ین‬
‫مسأله‬‫ع‬‫د‬‫م‬‫تو‬‫ا‬‫مناسب‬ ‫نایی‬‫در‬‫تجا‬‫ری‬‫سا‬‫زی‬‫نو‬‫آوری‬‫هاست‬.‫گا‬‫ه‬‫نو‬‫آوری‬‫ها‬‫به‬‫ا‬‫ین‬‫د‬‫لیل‬‫که‬‫به‬‫خوبی‬‫تجا‬‫ری‬‫سا‬‫زی‬‫نشد‬‫ه‬‫ا‬‫ند‬‫نمی‬‫تو‬‫ا‬‫نند‬‫با‬‫زار‬
‫را‬‫به‬‫د‬‫گیرند‬ ‫ست‬.‫بنابر‬‫ا‬‫ین‬‫و‬‫جو‬‫د‬‫مد‬‫ل‬‫ها‬‫ی‬‫کسب‬‫و‬‫کا‬‫ری‬‫نو‬‫آورا‬‫نه‬‫بر‬‫ای‬‫نو‬‫آوری‬‫ها‬‫می‬‫تو‬‫ا‬‫ند‬‫بسیا‬‫ر‬‫حائز‬‫ا‬‫همیت‬‫باشد‬.
‫در‬‫ا‬‫یر‬‫ان‬‫شاخص‬‫کا‬‫رآ‬‫فرینی‬‫بین‬‫ا‬‫لم‬‫للی‬‫نیز‬‫تنها‬2‫در‬‫صد‬‫بو‬‫ده‬‫که‬‫نسبت‬‫به‬‫میز‬‫ان‬‫آن‬‫در‬‫سا‬‫ل‬‫گذشته‬‫دارای‬5‫در‬‫صد‬‫می‬ ‫کاهش‬‫باشد‬.‫عد‬‫م‬
‫ر‬‫شد‬‫صا‬‫درات‬‫می‬‫تو‬‫ا‬‫ند‬‫به‬‫د‬‫الیل‬‫متعد‬‫دی‬‫چو‬‫ن‬‫و‬‫جو‬‫د‬‫تحریمها‬‫در‬‫مر‬‫اودات‬‫مالی‬،‫عد‬‫م‬‫تناسب‬‫محصوال‬‫ت‬‫با‬‫ا‬‫ستاند‬‫ارد‬‫ها‬‫ی‬‫جهانی‬‫و‬‫در‬‫نتیجه‬
‫ناتو‬‫ا‬‫نی‬‫بر‬‫ای‬‫عرضه‬‫ا‬‫ند‬‫ام‬‫در‬‫با‬‫زار‬‫ها‬‫ی‬‫بین‬‫ا‬‫لمللی‬،‫ند‬‫ا‬‫شتن‬‫نو‬‫آوری‬‫خا‬‫ص‬‫و‬‫تبدیل‬‫آن‬‫ارزش‬‫مو‬‫رد‬‫نیا‬‫ز‬‫مشتر‬‫ی‬‫خا‬‫ر‬‫جی‬،‫عد‬‫م‬‫تو‬‫ا‬‫نایی‬‫در‬‫شناخت‬
‫و‬‫نفو‬‫ذ‬‫در‬‫با‬‫زار‬‫ها‬‫ی‬‫بین‬‫ا‬‫لمللی‬‫و‬‫غیر‬‫ه‬‫باشد‬.
14
Panel Study of Entrepreneurial Dynamics
15
Babson Entrepreneurship Ecosystems Project

13. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
12
‫فصل‬‫دو‬‫م‬–‫بررس‬‫ی‬‫باز‬‫ی‬‫گران‬‫اکوس‬‫ی‬‫ستم‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬
‫اکوسیستم‬ ‫این‬ ‫بازیگران‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫اکوسیستم‬ ‫بهتر‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫شناخت‬ ‫برای‬‫می‬ ‫تالش‬ ‫قسمت‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫بشناسیم‬ ‫را‬‫ش‬‫تا‬ ‫ود‬
‫ممکن‬ ‫حد‬‫نقشی‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫عرصه‬ ‫بازیگران‬‫ایفا‬ ‫که‬‫می‬‫کنند‬‫بررسی‬‫شود‬‫عبارت‬ ‫بازیگران‬ ‫این‬ .‫ن‬:‫از‬ ‫د‬
1.‫دولت‬‫حاکمیت‬ ‫و‬
2.‫پژوهشی‬ ‫و‬ ‫آموزشی‬ ‫نهادهای‬
3.‫رسانه‬‫ها‬
4.‫مالی‬ ‫تامین‬ ‫مراکز‬
5.‫سازمان‬‫نهاد‬ ‫مردم‬ ‫و‬ ‫غیردولتی‬ ‫های‬
6.‫شتابدهنده‬ ‫و‬ ‫انکباتورها‬‫ها‬
7.‫جشن‬‫واره‬‫کارآفرینی‬ ‫رویدادهای‬ ‫و‬ ‫ها‬
2-1.‫دولت‬‫و‬‫حاکم‬‫ی‬‫ت‬
‫این‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫موثرترین‬‫کارآفرینی‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫بازیگران‬‫خط‬ ‫اجرای‬ ‫و‬ ‫تدوین‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫دولت‬‫مشی‬‫مناسب‬ ‫های‬،‫کارآفر‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫مهمی‬ ‫نقش‬‫ینی‬
‫می‬ ‫ایفا‬‫کند‬.‫برنامه‬ ،‫مقررات‬ ‫و‬ ‫قوانین‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫دولت‬‫نیز‬ ‫و‬ ‫تخصص‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ،‫حمایتی‬ ‫های‬‫می‬ ‫جامعه‬ ‫بر‬ ‫حاکم‬ ‫فرهنگ‬‫تسهیل‬ ‫تواند‬‫کننده‬
‫مانع‬ ‫یا‬ ‫و‬‫کارآفرینی‬‫باشد‬.‫ب‬ ‫کارآفرینی‬ ‫مقوله‬ ‫به‬ ‫نگاه‬‫ه‬‫هفتاد‬ ‫دهه‬ ‫اواسطه‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫فرهنگ‬ ‫ترویﺞ‬ ‫و‬ ‫اقتصاد‬ ‫محرك‬ ‫عنوان‬(‫دهه‬۳1‫میالدی‬)‫در‬
‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫دولت‬ ‫توجه‬ ‫مورد‬ ‫ایران‬.‫که‬ ‫نقشی‬ ‫ما‬ ‫قسمت‬ ‫این‬ ‫در‬‫دولت‬ ‫و‬ ‫حاکمیتی‬ ‫نهادهای‬‫ب‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫ازیگران‬‫اکوسیستم‬‫کارآفرینی‬‫د‬‫حال‬ ‫ر‬
‫حاضر‬‫را‬ ‫نمایند‬ ‫می‬ ‫ایفا‬‫ایم‬ ‫کرده‬ ‫ترسیم‬.
2-1-1.‫وزارت‬‫کار‬‫و‬‫تعاون‬‫و‬‫رفاه‬‫اجتماع‬‫ی‬

14. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
13
‫وزارتخانه‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫اجتماعی‬ ‫رفاه‬ ‫و‬ ‫تعاون‬ ،‫کار‬ ‫وزارت‬‫اشتغال‬ ‫بحث‬ ‫در‬ ‫کلیدی‬ ‫های‬‫می‬ ‫محسوب‬ ‫زایی‬‫شود‬‫سال‬ ‫در‬ ‫که‬‫سعی‬ ‫گذشته‬ ‫های‬
‫با‬ ‫کرده‬‫اقدمات‬‫ی‬‫نظ‬‫ی‬‫ر‬‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫سند‬‫اشت‬‫غال‬‫کشور‬‫و‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫معاونت‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬،‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬‫را‬‫توسعه‬‫بخشد‬.
‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫وزارتخانه‬‫معاونت‬‫ی‬‫با‬‫عنوان‬‫معاونت‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫اشتغال‬‫دارد‬‫که‬‫از‬3‫دفتر‬‫و‬‫ی‬‫ک‬‫اداره‬‫تشک‬‫ی‬‫ل‬‫شده‬‫است‬:‫دفتر‬‫س‬‫ی‬‫است‬‫گذ‬‫ار‬‫ی‬
‫و‬‫توسعه‬،‫اشتغال‬‫دفتر‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫بهره‬‫ور‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫رو‬‫ی‬،‫کار‬‫دف‬‫تر‬‫هدا‬‫ی‬‫ت‬‫ن‬‫ی‬‫رو‬‫ی‬‫کار‬‫و‬‫کار‬‫ی‬‫اب‬‫ی‬،‫ها‬‫اداره‬‫کل‬‫اشتغال‬‫اتباع‬‫خ‬‫ارج‬‫ی‬.
‫همچن‬‫ی‬‫ن‬‫امور‬‫مربوط‬‫به‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫س‬‫ی‬‫است‬‫گذار‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫معاونت‬‫صورت‬‫م‬‫ی‬‫گ‬‫ی‬‫رد‬.
2-1-1-1.‫س‬‫ی‬‫است‬‫گذار‬‫ی‬‫ها‬‫و‬‫خط‬‫مش‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬‫وزارت‬‫کار‬‫در‬‫حوزه‬‫ترو‬‫ی‬‫ج‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫ساخت‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫با‬‫ا‬‫ی‬‫جاد‬‫معاونت‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫اشتغال‬‫در‬‫وزارت‬‫کار‬‫اقدامات‬‫وزارتخانه‬‫در‬‫ترو‬‫ی‬‫ﺞ‬‫کار‬‫آفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شدت‬‫ب‬‫ی‬‫شتر‬‫ی‬‫ی‬‫افت‬.‫مهم‬‫تر‬‫ی‬‫ن‬‫س‬‫ی‬‫است‬‫گذار‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬
‫وزارتخانه‬‫به‬‫شرح‬‫ز‬‫ی‬‫ر‬‫بوده‬‫است‬:
1)‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫سند‬‫توسعه‬‫اشتغال‬
2)‫تشک‬‫ی‬‫ل‬‫سازمان‬‫مل‬‫ی‬‫مهارت‬
3)‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫نقشه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬
4)‫ا‬‫ی‬‫جاد‬‫تنوع‬‫در‬‫من‬‫ا‬‫بع‬‫تام‬‫ی‬‫ن‬‫مال‬‫ی‬‫و‬‫فراهم‬‫کردن‬‫امکان‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫شرکتها‬‫ی‬‫تعاون‬‫ی‬‫سهام‬‫ی‬‫عام‬
5)‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫ال‬‫ی‬‫حه‬‫سازمان‬‫نظام‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬
‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫بخش‬‫برخ‬‫ی‬‫از‬‫مهم‬‫تر‬‫ی‬‫ن‬‫س‬‫ی‬‫استگذار‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬‫انجام‬‫شده‬‫را‬‫مرور‬‫م‬‫ی‬‫کن‬‫ی‬‫م‬.
‫الف‬)‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫سند‬‫توسعه‬‫اشتغال‬‫در‬‫کشور‬
‫سند‬‫توسعه‬‫اشتغال‬«‫مجموعه‬‫ای‬،‫جامع‬‫هماهنگ‬‫و‬‫پویا‬‫از‬،‫اهداف‬‫سیاست‬،‫ها‬،‫راهبردها‬‫برنامه‬‫های‬‫عملیاتی‬‫وسازماندهی‬‫فعالیت‬‫های‬‫تعیین‬
‫شده‬‫به‬‫ه‬‫م‬‫راه‬‫پیش‬‫بینی‬‫اقدامات‬‫و‬‫پروژه‬‫های‬‫اجرایی‬‫الزم‬‫مبتنی‬‫بر‬‫ارزش‬‫های‬‫اسالمی‬-‫ایرانی‬‫و‬‫آینده‬‫نگر‬‫برای‬‫دستیابی‬‫به‬‫اهداف‬‫چشم‬‫انداز‬
‫کشور‬‫است‬«.‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫سند‬‫پ‬‫ی‬‫ش‬‫ب‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شده‬51‫درصد‬‫تول‬‫ی‬‫د‬‫ناخالص‬‫داخل‬‫ی‬‫کشور‬‫در‬‫سال‬1414‫از‬‫محل‬‫فعال‬‫ی‬‫ت‬‫ها‬‫ی‬‫کارافر‬‫ی‬‫نانه‬‫باشد‬.
‫سازمان‬‫مل‬‫ی‬‫مهارت‬:
‫سازمان‬‫مل‬‫ی‬‫مهارت‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫از‬‫بزرگتر‬‫ی‬‫ن‬‫باز‬‫ی‬‫گران‬‫آموزش‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ران‬‫است‬.‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫سازمان‬‫در‬‫امر‬‫دادن‬‫مجوزها‬‫برا‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫شدن‬‫ن‬‫قش‬
‫بسزا‬‫یی‬‫ایفا‬‫م‬‫ی‬‫کند‬.‫سازمان‬‫مل‬‫ی‬‫مهارت‬‫از‬‫ادغام‬‫سازمان‬‫فن‬‫ی‬‫حرفه‬‫ا‬‫ی‬‫کشور‬‫با‬‫دانشگاه‬‫جامع‬‫علم‬‫ی‬‫کاربرد‬‫ی‬‫سر‬‫بر‬‫آورده‬‫است‬.‫سازمان‬
‫مل‬‫ی‬‫مهارت‬‫اکنو‬‫ن‬‫با‬‫دارا‬‫بودن‬‫مراکز‬‫فن‬‫ی‬‫و‬‫حرفه‬‫ا‬‫ی‬،‫آموزشکده‬‫و‬‫غ‬‫ی‬‫ره‬‫بز‬‫رگتر‬‫ی‬‫ن‬‫شبکه‬‫را‬‫دارد‬‫که‬‫نقش‬‫عمده‬‫ا‬‫ی‬‫در‬‫آ‬‫موزش‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫داشته‬‫است‬‫و‬‫نزد‬‫ی‬‫ک‬‫به‬111‫رشته‬‫ها‬‫ی‬‫تخصص‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫فن‬‫ی‬‫و‬‫ح‬‫رفه‬‫ا‬‫ی‬‫آموزش‬‫داده‬‫م‬‫ی‬‫شود‬.‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫سازمان‬‫با‬‫مر‬‫ا‬‫کز‬‫آموزش‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫تور‬‫ی‬‫ن‬‫ا‬‫ی‬‫تال‬‫ی‬‫ا‬‫و‬‫سازمان‬‫جهان‬‫ی‬‫کار‬‫همکار‬‫ی‬‫نزد‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫دارد‬.

15. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
14
‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫نقشه‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬
‫نقشه‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬‫با‬‫رو‬‫ی‬‫کرد‬‫ی‬‫راهبرد‬‫ی‬،‫آ‬‫ی‬‫نده‬‫نگر‬‫و‬‫برنامه‬‫مدار‬‫به‬‫تعر‬‫ی‬‫ف‬‫وظا‬‫ی‬‫ف‬‫همه‬‫سازمان‬‫ها‬‫و‬‫نهادها‬‫ی‬‫دخ‬‫ی‬‫ل‬‫در‬‫امر‬‫کار‬‫آف‬‫ر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫م‬‫ی‬‫پردازد‬‫و‬‫وضع‬‫ی‬‫ت‬‫آت‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬‫را‬‫متناسب‬‫با‬‫سا‬‫ی‬‫ر‬‫تکال‬‫ی‬‫ف‬‫قانون‬‫ی‬‫ترس‬‫ی‬‫م‬‫م‬‫ی‬‫کند‬.‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫سند‬‫بر‬‫اساس‬‫سند‬‫چشم‬‫انداز‬‫و‬‫برنامه‬‫پنجم‬
‫توسعه‬‫کشور‬‫تدو‬‫ی‬‫ن‬‫شده‬‫است‬.‫همه‬‫ابعاد‬‫مرتبط‬‫با‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫از‬‫مسا‬‫ی‬‫ل‬‫فرهنگ‬‫ی‬‫گرفته‬‫تا‬‫مسا‬‫ی‬‫ل‬‫مرتبط‬‫با‬‫روش‬‫ها‬‫ی‬‫جد‬‫ی‬‫د‬‫تام‬‫ی‬‫ن‬‫مال‬‫ی‬
‫کارآف‬‫ر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬،‫آموزش‬‫و‬‫ارتباط‬‫با‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫و‬‫محقق‬‫ی‬‫ن‬‫برا‬‫ی‬‫استقرار‬‫در‬‫جامعه‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫نقشه‬‫لحاظ‬‫شده‬‫است‬.
‫ا‬‫ی‬‫جاد‬‫تنوع‬‫در‬‫منابع‬‫مال‬‫ی‬‫و‬‫فراهم‬‫کردن‬‫امکان‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫شرکتها‬‫ی‬‫ت‬‫ع‬‫اون‬‫ی‬‫سهام‬‫ی‬‫عام‬
‫اجتماع‬ ‫رفاه‬ ‫و‬ ‫کار‬ ،‫تعاون‬ ‫وزارت‬‫ی‬‫به‬‫تنوع‬ ‫منظور‬‫ساز‬‫ی‬‫تام‬ ‫در‬‫ی‬‫ن‬‫مال‬ ‫منابع‬‫ی‬‫برا‬‫ی‬‫آفر‬ ‫کار‬‫ی‬‫نان‬‫تاس‬ ‫امکان‬‫ی‬‫س‬‫تعاون‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬‫سهام‬‫ی‬‫ب‬ ‫عام‬‫را‬‫ی‬
‫کارآفر‬ ‫تمام‬‫ی‬‫نان‬‫دارا‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ده‬‫ها‬‫ی‬‫عمل‬‫ی‬‫ات‬‫ی‬‫سرما‬ ‫فاقد‬ ‫و‬‫ی‬‫ه‬‫را‬‫فراهم‬‫کرده‬‫است‬.‫کارآفر‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫آن‬‫ی‬‫نان‬‫ی‬‫که‬‫دارا‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ده‬‫ها‬‫ی‬‫بزرگ‬‫و‬‫عمل‬‫ی‬‫ا‬‫ت‬‫ی‬
،‫هستند‬‫اما‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫کاف‬‫ی‬‫ندارند‬‫و‬‫امکان‬‫استفاده‬‫از‬‫وام‬‫و‬‫تسه‬‫ی‬‫الت‬‫بانک‬‫ی‬‫را‬‫هم‬‫به‬‫جهت‬‫نداشتن‬‫ض‬‫مانت‬‫ها‬‫ی‬‫اخت‬ ‫در‬ ‫الزم‬‫ی‬‫ار‬،‫ندارند‬‫م‬‫ی‬‫توانند‬
‫تحت‬‫نظارت‬‫وزارت‬،‫تعاون‬‫کار‬‫و‬‫رفاه‬‫اجتماع‬‫ی‬‫و‬‫فرابو‬‫تعاون‬ ،‫رس‬‫ی‬‫سهام‬‫ی‬‫تشک‬ ‫عام‬‫ی‬‫ل‬‫بدهند‬.
‫سازمان‬‫نظام‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫کشور‬
‫سازمان‬ ‫شده‬ ‫مکلف‬ ‫تعاون‬ ‫وزارت‬ ،‫توسعه‬ ‫پنجم‬ ‫برنامه‬ ‫قانون‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫ی‬‫مهندس‬ ‫نظام‬ ‫سازمان‬ ‫مانند‬ ‫را‬‫ی‬‫سازما‬ ‫عنوان‬ ‫با‬‫کارآفر‬ ‫نظام‬ ‫ن‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫کند‬.‫همچن‬‫ی‬‫ن‬‫س‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫ی‬‫است‬‫ها‬‫ی‬‫کل‬‫ی‬‫اصل‬44‫اساس‬ ‫قانون‬‫ی‬،‫کل‬‫ی‬‫ه‬‫تصد‬‫ی‬‫گر‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬‫سرما‬ ‫حوزه‬‫ی‬‫ه‬‫گذار‬‫ی‬‫کارآفر‬ ‫و‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫بخش‬ ‫به‬
‫غ‬‫ی‬‫ر‬‫دولت‬‫ی‬‫م‬ ‫واگذار‬‫ی‬‫شود‬‫به‬‫هم‬‫ی‬‫ن‬‫منظور‬‫ال‬‫ی‬‫حه‬‫تشک‬‫ی‬‫ل‬‫سازمان‬‫نظام‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫برا‬‫ی‬‫تصو‬‫ی‬‫ب‬‫به‬‫دولت‬‫ارسال‬‫شده‬‫است‬.‫هدف‬‫اص‬‫ل‬‫ی‬‫و‬
‫مامور‬‫ی‬‫ت‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫نهاد‬‫ا‬‫ی‬‫جاد‬‫نظام‬‫مد‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬‫کپارچه‬‫راهبر‬‫ی‬‫در‬‫حوزه‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫و‬‫رشد‬‫اشتغال‬‫پا‬‫ی‬‫دار‬‫است‬.‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫سازمان‬‫هنوز‬‫ب‬‫ه‬‫طو‬‫ر‬
‫رسم‬‫ی‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫نشده‬.‫است‬
2-1-2.‫معاونت‬‫علم‬‫ی‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬‫نهاد‬‫ر‬‫ی‬‫است‬‫جمهور‬‫ی‬:
‫تکم‬ ‫و‬ ‫کشور‬ ‫نوآوری‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫نظام‬ ‫تقویت‬ ‫و‬ ‫هماهنگی‬ ‫ایجاد‬ ‫معاونت‬ ‫این‬ ‫ماموریت‬‫برنامه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫علمی‬ ‫نوآوری‬ ‫چرخه‬ ‫یل‬‫متعد‬ ‫های‬‫د‬
‫حوزه‬ ‫سه‬ ‫در‬‫علم‬‫است‬ ‫نوآوری‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ،.‫ماموریت‬ ‫انجام‬ ‫در‬ ‫معاونت‬ ‫این‬‫هماهنگی‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫عمل‬ ‫ستادی‬ ‫فوق‬ ‫مرجع‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫های‬،
‫هم‬‫ساختارها‬ ‫تقویت‬ ‫و‬ ‫افزایی‬‫برنامه‬ ،‫ها‬‫فعالیت‬ ،‫علم‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫کشور‬ ‫وسیع‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫ها‬‫فن‬ ،‫وزارتخانه‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫نوآوری‬ ‫و‬ ‫اوری‬‫دستگاه‬ ‫و‬ ‫ها‬‫های‬
‫است‬ ‫کرده‬ ‫پرهیز‬ ‫عملیاتی‬ ‫دیگر‬ ‫سطوح‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫از‬ ‫کلی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫پرداخته‬ ،‫است‬ ‫پراکنده‬ ‫اجرایی‬.
‫بودجه‬‫برنامه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کشور‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫پژوهش‬ ‫بودجه‬ ‫درصد‬ ‫پنﺞ‬ ‫حدود‬ ،‫است‬ ‫معاونت‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ای‬‫مجلس‬ ‫و‬ ‫دولت‬ ‫مصوب‬ ‫های‬
‫به‬‫دستگاه‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫هدفمند‬ ‫صورت‬‫می‬ ‫قرار‬ ‫ذیربط‬ ‫های‬.‫گیرد‬‫در‬‫بخش‬‫تجار‬‫ی‬‫ساز‬‫ی‬‫ثروت‬ ‫و‬‫زا‬‫یی‬،‫عملی‬ ‫حمایت‬ ‫به‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫معاونت‬
‫شرکت‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫بنیان‬ ‫دانش‬ ‫شرکت‬ ‫هفتصد‬ ‫و‬ ‫هزار‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫از‬‫شرکت‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫های‬ ‫پارك‬ ‫در‬ ‫مستقر‬ ‫های‬‫زیر‬ ‫بنیان‬ ‫دانش‬ ‫های‬

16. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
15
‫فناوری‬ ‫ستادهای‬ ‫نظر‬‫ها‬‫از‬ ‫بیش‬ ‫تاکنون‬ ‫و‬ ‫اقدام‬ ‫راهبردی‬ ‫ی‬81‫شرکت‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫تسهیالت‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫تومان‬ ‫میلیارد‬‫تا‬ ‫است‬ ‫نموده‬ ‫حمایت‬ ‫ها‬
‫فناوری‬ ‫ظهور‬ ‫شاهد‬‫صنایع‬ ‫بخش‬ ‫نیاز‬ ‫رفع‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫های‬‫باشد‬.
2-1-2-1.‫س‬‫ی‬‫استگذار‬‫ی‬‫ها‬‫و‬‫خط‬‫مش‬‫ی‬‫ها‬‫در‬‫حوزه‬‫ترو‬‫ی‬‫ج‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫ساخت‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫فن‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫معاونت‬ ‫سیاست‬‫ریا‬ ‫اوری‬‫جمهور‬ ‫ست‬‫ی‬‫بوده‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫توسعه‬ ‫آخر‬ ‫حلقه‬ ‫به‬ ‫بیشتر‬ ‫توجه‬ ‫همواره‬ ،.‫است‬‫که‬ ‫معنی‬ ‫بدین‬
‫همواره‬‫تالش‬‫شده‬‫پژوهش‬‫سطح‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هایی‬‫کشور‬‫می‬ ‫انجام‬‫شود‬،‫محور‬ ‫تقاضا‬‫باشد‬‫ختم‬ ‫محصول‬ ‫به‬ ‫فناوری‬ ‫به‬ ‫تبدیل‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬‫گر‬‫دد‬.
‫معاون‬‫ت‬‫رئیس‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علمی‬‫این‬ ‫بر‬ ‫جمهوری‬‫گ‬ ‫نباید‬ ‫که‬،‫ببینیم‬ ‫دانشگاهی‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫مراکز‬ ‫در‬ ‫فقط‬ ‫را‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫ستره‬‫تاک‬.‫دارد‬ ‫ید‬
‫از‬‫دیگر‬‫اقدامات‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫معاونت‬،‫کمک‬‫به‬‫موسسات‬‫دانش‬‫بن‬‫ی‬‫ان‬‫و‬ ‫اشکال‬ ‫به‬‫روش‬‫های‬‫ذ‬‫ی‬‫ل‬‫است‬:
2-1-2-2.‫صندوق‬‫حما‬‫ی‬‫ت‬‫از‬‫پژوهشگران‬‫و‬‫فناورا‬‫ن‬
‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫صندوق‬‫حما‬‫ی‬‫ت‬‫از‬‫پژوهشگران‬‫و‬‫فناوران‬،‫کشور‬‫از‬‫جمله‬‫اقدامات‬‫معاونت‬‫علم‬‫ی‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫است‬‫جمهور‬‫ی‬‫است‬.‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫صندوق‬
‫در‬‫سال‬1382‫در‬‫محل‬‫معاونت‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫شد‬.‫اداره‬‫صندوق‬‫به‬‫صورت‬‫ه‬‫ی‬‫ات‬‫امنا‬‫یی‬‫و‬‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫آن‬‫از‬‫محل‬‫کمک‬‫ها‬‫ی‬‫سال‬‫ی‬‫انه‬،‫دولت‬‫کمک‬
‫دستگاه‬‫ها‬‫ی‬‫دولت‬‫ی‬‫و‬‫غ‬‫ی‬‫ردولت‬‫ی‬،‫کمک‬‫ها‬‫ی‬‫مردم‬‫ی‬،،‫موقوفات‬‫درآمدها‬‫ی‬‫اختصاص‬‫ی‬،‫تسه‬‫ی‬‫الت‬‫س‬‫ی‬‫ستم‬‫بانک‬‫ی‬‫و‬‫درآمدها‬‫ی‬‫حاصل‬‫از‬
‫سرما‬‫ی‬‫ه‬‫گذار‬‫ی‬‫وجوه‬‫مازاد‬،‫صندوق‬‫تام‬‫ی‬‫ن‬‫م‬‫ی‬‫شود‬.‫درباره‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫صندوق‬‫در‬‫قسمت‬‫موسسات‬‫مال‬‫ی‬‫و‬‫اعتبار‬‫ی‬‫ب‬‫ی‬‫شتر‬‫بحث‬‫شد‬ ‫خواهد‬.
2-1-2-3.‫جا‬‫ی‬‫زه‬‫علم‬‫ی‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬‫پ‬‫ی‬‫امبر‬‫اعظم‬
‫اعظم‬ ‫پیامبر‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫جایزه‬(‫ص‬( )‫خرداد‬ ‫مصوب‬۳1)‫فعالیت‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫این‬ ‫تشویقی‬ ‫های‬‫معاونت‬‫د‬ ‫کارآفرینی‬ ‫برای‬‫به‬ ‫مربوط‬ ‫امور‬ ‫ر‬
‫است‬ ‫نوآوری‬ ‫و‬ ‫فناوری‬.‫م‬‫است‬ ‫اسالم‬ ‫جهان‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫های‬ ‫برترین‬ ‫معرفی‬ ‫و‬ ‫شناسایی‬ ،‫جایزه‬ ‫اصلی‬ ‫حوریت‬.‫ارزیابی‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫امر‬ ‫این‬
‫گیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫اسالم‬ ‫جهان‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫برتر‬ ‫متخصصان‬ ‫و‬ ‫دانشمندان‬ ‫به‬ ‫جایزه‬ ‫اعطای‬ ‫و‬ ‫فناورانه‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫های‬ ‫طرح‬.‫جایزه‬ ‫این‬ ،‫عالوه‬ ‫به‬
‫به‬‫نیازهای‬ ‫و‬ ‫دستاوردها‬ ‫ارائه‬ ‫ضمن‬ ‫و‬ ‫یابند‬ ‫حضور‬ ‫اسالمی‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫فناوری‬ ‫متقاضیان‬ ‫و‬ ‫صاحبان‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫فضایی‬ ‫ایجاد‬ ‫دنبال‬
‫ش‬ ‫فراهم‬ ‫آنها‬ ‫بیشتر‬ ‫همکاری‬ ‫و‬ ‫تعامل‬ ‫برای‬ ‫زمینه‬ ،‫خود‬.‫ود‬
2-1-3.‫وزارت‬‫علوم‬‫تحق‬‫ی‬‫قات‬‫و‬‫فناور‬‫ی‬
‫از‬ .‫است‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫پژوهشی‬ ،‫آموزشی‬ ‫امور‬ ‫متولی‬ ‫وزارتخانه‬ ‫این‬،‫کارآفرینی‬ ‫مقوله‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ،‫نهاد‬ ‫این‬ ‫رو‬ ‫این‬‫سال‬ ‫اوایل‬ ‫از‬1381‫در‬
‫دانشگاه‬‫بزرگ‬ ‫های‬‫لزوم‬ ‫بر‬‫بر‬‫گزاری‬‫کارگاه‬‫کارآفرینی‬ ‫آموزشی‬ ‫های‬‫اختصاص‬ ‫همچنین‬ ‫و‬‫درس‬ ‫یک‬2‫یا‬3‫برنامه‬ ‫در‬ ‫واحدی‬‫درسی‬ ‫های‬
‫کارشناسی‬ ‫و‬ ‫کاردانی‬ ‫دانشجویان‬‫است‬ ‫نموده‬ ‫تاکید‬.
2-1-3-1.‫س‬‫ی‬‫استگذار‬‫ی‬‫ها‬‫و‬‫خط‬‫مش‬‫ی‬‫ها‬‫در‬‫حوزه‬‫ترو‬‫ی‬‫ج‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫ساخت‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬

17. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
16
‫سیاست‬‫حوزه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫سازی‬ ‫فرهنگ‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫آموزش‬ ‫حول‬ ‫بیشتر‬ ‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫های‬‫است‬ ‫بوده‬.‫مبنا‬ ‫این‬ ‫بر‬،‫دانشکده‬ ‫ایجاد‬ ‫در‬ ‫وزارتخانه‬ ‫این‬
‫کاراد‬ ‫طرح‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬‫بعد‬ ‫درقسمت‬ ‫(که‬)‫شده‬ ‫تشریح‬‫است‬ ‫داشته‬ ‫نقش‬.‫همچنین‬‫تو‬‫پارك‬ ‫سعه‬‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫نظر‬ ‫تحت‬ ‫هم‬ ‫فناوری‬ ‫های‬
‫عم‬ ‫بخش‬ ‫که‬ ‫قراردارد‬‫فعالیت‬ ‫ده‬‫می‬ ‫شامل‬ ‫را‬ ‫کارآفرینانه‬ ‫های‬‫شود‬.‫پارك‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫حال‬ ‫عین‬ ‫در‬‫های‬‫و‬ ‫رشد‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫علم‬‫توسعه‬
‫دانشگاه‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫کارآفرینی‬‫ها‬‫آورده‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫رشد‬ ‫مراکز‬ ‫خود‬ ‫کنار‬ ‫در‬‫سزایی‬ ‫به‬ ‫نقش‬ ‫که‬ ‫اند‬‫بازی‬ ‫کارآفرینی‬ ‫در‬.‫نمایند‬ ‫می‬‫ای‬ ‫اما‬‫مراکز‬ ‫ن‬
‫بوده‬ ‫همراه‬ ‫فراوان‬ ‫انتقادهای‬ ‫با‬ ‫ایران‬ ‫در‬‫ب‬ ‫رشد‬ ‫مراکز‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫اند‬‫پردازیم‬ ‫می‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫مفصل‬ ‫طور‬.
2-1-3-2.‫طرح‬‫کاراد‬
‫برن‬ ‫براساس‬‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫طرحی‬ ،‫توسعه‬ ‫سوم‬ ‫امة‬"‫کشور‬ ‫دانشگاههای‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫توسعة‬ ‫طرح‬"‫به‬‫اختصار‬"‫کاراد‬"‫تدوین‬‫شد‬‫و‬‫آن‬ ‫اجرای‬
‫ن‬ ‫با‬‫برنامه‬ ‫و‬ ‫مدیریت‬ ‫سازمان‬ ‫ظر‬‫ریزی‬‫در‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫تحقیقات‬ ،‫علوم‬ ‫وزارت‬12‫ستادی‬ ‫امور‬ ‫و‬ ‫اجرا‬ ‫پیگیری‬ ‫مسوولیت‬ ‫و‬ ‫شروع‬ ‫کشور‬ ‫دانشگاه‬
‫سال‬ ‫اواخر‬ ‫در‬ ‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫آن‬137۳‫گردید‬ ‫واگذار‬ ‫کشور‬ ‫آموزش‬ ‫سنجش‬ ‫سازمان‬ ‫به‬.
‫فعالیت‬‫اک‬ ‫هم‬ ‫کاراد‬ ‫طرح‬ ‫های‬‫دانشگاه‬ ‫در‬ ‫نون‬‫صنعت‬ ‫و‬ ‫علم‬ ،‫طوسی‬ ‫نصیرالدین‬ ‫خواجه‬ ‫صنعتی‬ ،‫مدرس‬ ‫تربیت‬ ،‫شریف‬ ‫صنعتی‬ ،‫تهران‬ ‫های‬
،‫شیراز‬ ،‫اصفهان‬ ‫صنعتی‬ ،‫اصفهان‬ ،‫بهشتی‬ ‫شهید‬ ،‫ایران‬‫چ‬ ‫شهید‬‫تبریز‬ ،‫مشهد‬ ‫فردوسی‬ ،‫اهواز‬ ‫مران‬‫ک‬ ‫امیر‬ ‫صنعتی‬ ‫و‬.‫است‬ ‫اجرا‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫بیر‬
‫میرود‬ ‫انتظار‬‫طرح‬ ‫این‬‫دانشگاه‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫آینده‬ ‫در‬‫بیشتر‬ .‫یابد‬ ‫گسترش‬ ‫نیز‬ ‫کشور‬ ‫های‬‫مجری‬ ‫دانشگاههای‬،‫کمیت‬ ‫تشکیل‬ ‫به‬ ‫نسبت‬‫مرکز‬ ‫و‬ ‫ه‬
‫اقدام‬ ‫کارآفرینی‬.‫اند‬ ‫نموده‬
2-1-4.‫وزارت‬‫آموزش‬‫و‬‫پرور‬‫ش‬
‫می‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫وزارت‬‫دارد‬ ‫کار‬ ‫و‬ ‫سر‬ ‫آینده‬ ‫جوان‬ ‫نیروهای‬ ‫تربیت‬ ‫با‬ ‫چون‬ ‫کند‬ ‫بازی‬ ‫کارآفرینی‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫مهمی‬ ‫بسیار‬ ‫نقش‬ ‫تواند‬.‫این‬
‫م‬ ‫وزارتخانه‬‫ی‬‫برنامه‬ ‫گنجاندن‬ ‫با‬ ‫تواند‬‫کند‬ ‫ترویﺞ‬ ‫را‬ ‫کارآفرینی‬ ‫فرهنگ‬ ‫و‬ ‫روحیه‬ ‫کارآفرینی‬ ‫آموزش‬ ‫های‬.‫فعالیت‬ ‫وزارتخانه‬ ‫راستا‬ ‫همین‬ ‫در‬‫ه‬‫ا‬‫ی‬
‫زیررا‬‫است‬ ‫داده‬ ‫انجام‬.
2-1-4-1.‫صندوق‬‫حما‬‫ی‬‫ت‬‫از‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫دانش‬‫آمو‬‫ز‬
‫پ‬‫ی‬‫شنهاد‬‫تشک‬‫ی‬‫ل‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫صندوق‬‫از‬‫سو‬‫ی‬‫کم‬‫ی‬‫س‬‫ی‬‫ون‬‫برنامه‬‫و‬‫بودجه‬‫مجلس‬‫بوده‬‫است‬.‫بر‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫اسا‬‫س‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫هما‬‫ی‬‫ش‬"‫نقش‬‫آموزش‬‫و‬‫پرورش‬
‫در‬‫توسعه‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫از‬‫منظر‬‫تحول‬‫بن‬‫ی‬‫اد‬‫ی‬‫ن‬"‫قرار‬‫است‬‫دانش‬‫آموزان‬‫و‬‫جوانان‬‫مورد‬‫حما‬‫ی‬‫ت‬‫و‬‫تشو‬‫ی‬‫ق‬‫ها‬‫ی‬‫ماد‬‫ی‬‫و‬‫معنو‬‫ی‬‫قرار‬‫بگ‬‫ی‬‫رند‬‫ت‬‫ا‬‫توان‬
‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫آنان‬‫رشد‬‫پ‬‫ی‬‫دا‬‫کند‬.‫فرهنگ‬‫ساز‬‫ی‬‫برا‬‫ی‬‫استقبال‬‫از‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫عرصه‬‫بس‬‫ی‬‫ار‬‫مهم‬‫و‬‫ضرور‬‫ی‬‫است‬.‫به‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫منظو‬‫ر‬‫با‬‫ی‬‫د‬
‫فعال‬‫ی‬‫ت‬‫ها‬‫یی‬‫انجام‬‫بگ‬‫ی‬‫رد‬‫که‬‫عالقه‬‫به‬‫کار‬‫در‬‫م‬‫ی‬‫ان‬‫دانش‬‫آموزان‬‫رشد‬‫پ‬‫ی‬‫دا‬‫کند‬.‫عالقه‬‫به‬‫کار‬‫باعث‬‫ا‬‫ی‬‫جاد‬‫عالقه‬‫به‬‫ابتکار‬‫و‬‫در‬‫نها‬‫ی‬‫ت‬‫عالقه‬‫به‬
‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫خواهد‬‫شد‬.
2-1-4-2.‫برگزاری‬‫همایش‬‫نقش‬‫آموزش‬‫وپرورش‬‫در‬‫توسعه‬‫کارآفرینی‬

18. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
17
‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫هما‬‫ی‬‫ش‬‫به‬‫منظور‬‫ار‬‫ا‬‫ی‬‫ه‬‫طرح‬‫ها‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫توسط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫ممتاز‬‫و‬‫هنرستان‬‫ی‬‫کشور‬‫برگزار‬‫م‬‫ی‬‫گردد‬.‫عالوه‬‫بر‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫کارگا‬‫ه‬
‫آموزش‬‫ی‬،‫نما‬‫ی‬‫شگاه‬‫آثار‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫منتخب‬‫ن‬‫ی‬‫ز‬‫در‬‫جنب‬‫محل‬‫هما‬‫ی‬‫ش‬‫دا‬‫ی‬‫ر‬‫م‬‫ی‬‫شود‬.
2-1-5.‫وزارت‬‫جهاد‬‫و‬‫کشاورز‬‫ی‬
‫به‬ ‫نیز‬ ‫کارآفرینی‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫امور‬ ‫از‬ ‫وزارتخانه‬ ‫این‬ ‫حمایت‬‫حوزه‬ ‫دو‬‫کشاو‬‫دام‬ ‫و‬ ‫رزی‬‫می‬ ‫مربوط‬ ‫پروری‬‫شود‬.‫از‬ ‫معموال‬ ‫وزارتخانه‬ ‫این‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬
‫طرح‬‫دام‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫های‬‫می‬ ‫حمایت‬ ‫پروری‬‫کند‬.
2-1-5-1.‫س‬‫ی‬‫استگذار‬‫ی‬‫ها‬‫و‬‫خط‬‫مش‬‫ی‬‫ها‬‫در‬‫حوزه‬‫ترو‬‫ی‬‫ج‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫ساخت‬‫مح‬‫ی‬‫ط‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫توسعه‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ،‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫دفتر‬ ‫تاسیس‬ ‫با‬ ‫وزارتخانه‬ ‫این‬‫فعالیت‬ ‫در‬ ‫کشاورزی‬ ‫تجارت‬‫مشارک‬ ‫کارآفرینی‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫های‬‫ت‬
‫می‬‫جوید‬.‫طرح‬ ‫که‬ ‫کارآفرینانی‬ ‫به‬ ‫تسهیالت‬ ‫اعطای‬ ‫و‬ ‫مالی‬ ‫منابع‬ ‫تامین‬ ‫به‬ ‫کارآفرینی‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫برای‬ ‫دفتر‬ ‫این‬ ‫سیاست‬‫کشاورز‬ ‫های‬‫و‬ ‫ی‬
‫حوزه‬‫آن‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫های‬‫را‬‫می‬ ‫محدود‬ ‫دارند‬‫شود‬.‫فعالیت‬ ‫کشاورزی‬ ‫وزارت‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫غیر‬ ‫به‬‫ها‬‫می‬ ‫انجام‬ ‫هم‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬‫نمونه‬ ‫به‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫دهد‬‫ای‬
‫آن‬ ‫از‬‫می‬ ‫اشاره‬ ‫ها‬‫شود‬.
‫الف‬)‫طرح‬‫کارورز‬‫ی‬‫دانش‬‫آموختگان‬‫کشاورز‬‫ی‬‫به‬‫تعداد‬22‫هزار‬‫نفر‬
‫تعداد‬ ‫به‬ ‫کشاورزی‬ ‫آموختگان‬ ‫دانش‬ ‫کارورزی‬ ‫طرح‬21‫می‬ ‫اجرا‬ ‫کشاورزی‬ ‫جهاد‬ ‫وزارت‬ ‫توسط‬ ‫جاری‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫نفر‬ ‫هزار‬‫شود‬.‫هدف‬ ‫با‬ ‫طرح‬ ‫این‬
‫ت‬ ‫ارتقای‬‫فارغ‬ ‫عملی‬ ‫وانمندی‬‫آنها‬ ‫ورود‬ ‫برای‬ ‫مناسب‬ ‫بستر‬ ‫آوردن‬ ‫فراهم‬ ‫و‬ ‫عملی‬ ‫تجربه‬ ‫کسب‬ ‫و‬ ‫مهارت‬ ‫انتقال‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫بخش‬ ‫التحصیالن‬
‫می‬ ‫اجرا‬ ‫کار‬ ‫و‬ ‫کسب‬ ‫بازار‬ ‫به‬‫دارد‬ ‫آنها‬ ‫اشتغال‬ ‫ایجاد‬ ‫در‬ ‫موثری‬ ‫بسیار‬ ‫کشاورزی،نقش‬ ‫آموختگان‬ ‫دانش‬ ‫بیکاری‬ ‫باالی‬ ‫نرخ‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شود‬.
‫فا‬ ‫طرح‬ ‫این‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫رشته‬ ‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫کشاورزی‬ ‫التحصیالن‬ ‫رغ‬،‫کارشناسی‬ ،‫کاردانی‬ ‫تحصیلی‬ ‫مختلف‬ ‫مقاطع‬ ‫در‬ ‫دامپزشکی‬ ‫های‬
‫مدت‬ ‫به‬ ‫دکتری‬ ‫و‬ ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬11‫کشاورزی‬ ‫بخش‬ ‫دولتی‬ ‫و‬ ‫تعاونی‬ ،‫خصوصی‬ ‫واحدهای‬ ‫در‬ ‫ماه‬‫و‬‫و‬ ‫مهارت‬ ‫کسب‬ ‫به‬ ‫اقدام‬ ‫وابسته‬ ‫صنایع‬
‫می‬ ‫تجربه‬‫هزینه‬ ‫کمک‬ ‫نیز‬ ‫مدت‬ ‫این‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کنند‬‫ای‬‫نظر‬ ‫در‬ ‫کارورزان‬ ‫برای‬ ‫کار‬ ‫شورایعالی‬ ‫مصوب‬ ‫دستمزد‬ ‫و‬ ‫حقوق‬ ‫حداقل‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫نیز‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬.
2-1-6.‫شهردار‬‫ی‬
‫شهردار‬‫ی‬‫آنها‬ ‫ترین‬ ‫فعال‬ .‫اند‬ ‫نموده‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫خود‬ ‫هنری‬ ‫فرهنگی‬ ‫های‬ ‫معاونت‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫هایی‬ ‫فعالیت‬ ‫شهر‬ ‫هر‬ ‫های‬
‫شهرداری‬‫تهران‬‫ص‬ ‫را‬ ‫ذیل‬ ‫اقدامات‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫است‬.‫است‬ ‫داده‬ ‫ورت‬
2-1-6-1.‫مراکز‬‫و‬‫خانه‬‫ها‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬
‫در‬‫راستا‬‫ی‬‫ترو‬‫ی‬‫ﺞ‬‫فرهنگ‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬23‫مرکز‬‫کارآفرینی‬‫و‬314‫خانه‬‫کارآفرینی‬‫در‬‫سرای‬‫محالت‬‫ا‬‫ی‬‫جاد‬‫کرده‬‫است‬.‫هر‬‫سرای‬‫محله‬‫از‬13
‫خانه‬‫کارآفرینی‬‫تشکیل‬‫شده‬‫که‬‫یکی‬‫از‬‫آنها‬‫خانه‬‫توانمندسازی‬‫و‬‫مشارکت‬‫های‬‫مردمی‬‫است‬‫و‬‫وظیفه‬،‫آموزش‬،‫مشاهده‬،‫ترویﺞ‬‫گستر‬‫ش‬

19. ‫اکوسیستم‬ ‫وضعیت‬ ‫مطالعه‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬
18
،‫کارآفرینی‬‫حمایت‬‫از‬‫طرح‬‫های‬‫کارآفرینان‬‫و‬‫کسب‬‫وکارهای‬‫محلی‬‫را‬‫دارد‬.‫بد‬‫ی‬‫ن‬‫منظور‬‫با‬‫مشارکت‬‫نواح‬‫ی‬7‫گانه‬‫و‬‫شورا‬‫ی‬‫اران‬‫محالت‬
‫فضا‬‫ی‬‫مورد‬‫ن‬‫ی‬‫از‬‫جهت‬‫احداث‬‫و‬‫راه‬‫انداز‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫مراکز‬‫درسرا‬‫ی‬‫محالت‬‫جانما‬‫یی‬‫شده‬‫است‬.‫در‬‫حال‬‫حاضر‬‫خانه‬‫ها‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ز‬‫باح‬‫ضور‬
‫اسات‬‫ی‬‫د‬‫مجرب‬‫با‬‫برگزار‬‫ی‬‫دوره‬‫ها‬‫ی‬‫آموزش‬‫ی‬‫بلند‬‫مدت‬‫وکوتاه‬‫مدت‬‫به‬‫کارآفر‬‫ی‬‫نان‬‫آموزش‬‫ارائه‬‫م‬‫ی‬‫دهند‬.
2-1-6-2.‫فرهنگسرا‬‫ی‬‫کار‬
‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫فرهنگسرا‬‫در‬‫سال‬1384‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫شده‬‫است‬‫و‬‫درکنار‬‫دوره‬¬‫های‬‫آموزش‬‫ی‬‫متنوع‬‫ی‬‫که‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫فرهنگسرا‬‫برا‬‫ی‬‫رده‬‫ها‬‫ی‬‫سن‬‫ی‬
،‫کودکان‬،‫نوجوانان‬‫جوانان‬‫و‬‫بزرگساالن‬‫برگزار‬‫م‬‫ی‬،‫شود‬‫م‬‫ی‬‫توان‬‫به‬‫مشاوره‬‫شغل‬‫ی‬،‫تحص‬‫ی‬‫ل‬‫ی‬‫و‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ز‬‫به‬‫عنوان‬‫د‬‫ی‬‫گر‬‫برنامه‬
‫ها‬‫ی‬‫فرهنگسرا‬‫ی‬‫کار‬‫اشاره‬‫نمود‬.
2-2-‫جهاد‬‫دانشگاه‬‫ی‬
‫جهاد‬‫دانشگاه‬‫ی‬‫در‬‫راستا‬‫ی‬‫اهداف‬‫و‬‫وظا‬‫ی‬‫ف‬‫خود‬‫در‬‫سال‬1372‫اقدام‬‫به‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫موسسه‬‫آموزش‬‫عال‬‫ی‬‫جهاد‬‫دانشگاه‬‫ی‬‫به‬‫عنوان‬‫ی‬‫ک‬
‫موسسه‬‫غ‬‫ی‬‫رانتفاع‬‫ی‬‫از‬‫نوع‬‫دوم‬‫نمود‬‫آ‬ ‫تا‬‫موزشها‬‫ی‬‫کارآفر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫مراکز‬‫انجام‬‫پذیرد‬.‫همچن‬‫ی‬‫ن‬‫جهاد‬‫دانشگاه‬‫ی‬‫با‬‫تاس‬‫ی‬‫س‬‫سازمان‬‫ه‬‫م‬‫ی‬‫ار‬‫ی‬
‫اشتغال‬‫بر‬‫اساس‬‫یک‬‫برنامه‬‫سه‬‫مرحله‬‫ای‬‫ذیل‬‫وارد‬‫مقوله‬‫اشتغال‬‫دانش‬‫آموختگان‬‫شد‬.
1-‫تشکیل‬‫ستاد‬‫اشتغال‬‫در‬‫سال‬1377‫با‬‫هدف‬‫آغاز‬‫بررسی‬‫های‬‫اولیه‬‫و‬‫عمومی‬‫اشتغ‬‫ال‬‫دانش‬‫آموختگان‬
2-‫اضافه‬‫شدن‬‫وظیفه‬"‫مشارکت‬‫در‬‫ایجاد‬‫زمینه‬‫های‬‫مناسب‬‫برای‬‫اشتغال‬‫دانش‬‫آموختگان‬"‫به‬‫اساسنامه‬‫جهاددانشگاهی‬
3-‫اقدام‬‫به‬‫تأسیس‬‫شعب‬‫و‬‫مراکز‬‫وابسته‬‫به‬‫سازمان‬‫در‬‫استانها‬‫و‬‫واحدهای‬‫جهاددانشگاهی‬‫از‬‫سال‬1383
‫هم‬‫اکنون‬‫سازمان‬‫همیاری‬‫اشتغال‬‫در‬3‫حوزه‬«‫کارآف‬‫رینی‬‫و‬‫توانمند‬،‫سازی‬‫مطالعات‬‫و‬‫تحقیقات‬‫کاربردی‬‫و‬‫اطالع‬‫رسانی‬‫بازار‬‫کار‬»‫و‬‫با‬
22‫شعبه‬‫دارای‬‫موافقت‬‫اصولی‬‫و‬13‫دفتر‬‫در‬‫استانهای‬،‫کشور‬‫بخش‬‫اشتغال‬‫جهاددانشگاهی‬‫را‬‫راهبری‬‫و‬‫مدیریت‬‫می‬‫نماید‬.
2-2.‫نهادها‬‫ی‬‫آموزش‬‫ی‬‫و‬‫پژوهش‬‫ی‬
‫ارائه‬ ‫در‬ ‫کلیدی‬ ‫نقش‬ ‫پژوهشی‬ ‫و‬ ‫آموزشی‬ ‫موسسات‬‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫نقش‬ ‫به‬ ‫پیشتر‬ .‫دارند‬ ‫الزم‬ ‫های‬ ‫تخصص‬ ‫ارائه‬ ‫و‬ ‫کارآفرینی‬ ‫های‬ ‫آموزه‬
.‫گردید‬ ‫اشاره‬ ‫کارآفرینی‬ ‫مقوله‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫جهت‬ ‫ها‬ ‫دانشگاه‬ ‫تشویق‬ ‫در‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫تحقیقات‬‫متعددی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫نیز‬ ‫پژوهش‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫همچنین‬
‫آ‬ ‫ترین‬ ‫برجسته‬ ‫که‬ ‫پذیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫کارآفرینی‬ ‫های‬ ‫پژوهش‬ ‫انجام‬ ‫جهت‬‫گزارش‬ ‫تهیه‬ ‫نها‬( ‫کارآفرینی‬ ‫جهانی‬ ‫بان‬ ‫دیده‬GEM)‫ایران‬ ‫در‬
‫توسط‬ ‫که‬ ‫است‬‫دانشکده‬‫و‬ ‫تهران‬ ‫دانشگاه‬ ‫کارآفرینی‬‫همکاری‬ ‫با‬‫سازمان‬‫دیده‬‫کارآفرینی‬ ‫جهانی‬ ‫بان‬.‫پذیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬‫نتایﺞ‬‫ی‬ ‫در‬ ‫آن‬‫از‬ ‫کی‬
.‫گردد‬ ‫می‬ ‫استناد‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫روند‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کلیدی‬ ‫های‬ ‫گزارش‬‫پژوهشی‬ ‫موسسات‬‫مانند‬ ‫دیگری‬ ‫متعهدد‬‫مر‬‫کز‬