Presentatie van Frank van Doornik over validatie en calibratie van lasappartuur. Wat beschrijft de norm? Zijn (digitale) Volt en Ampere meters verplicht? Waarvoor kunt u terecht bij een ESAB validatie center.

2. Slide 2
NEN-EN-50504 : 2008
ESAB
VALIDATIE CENTER

3. Slide 3
EN 1090 WAAR GAAT HET OVER
 Reden voor alles:
The European Construction Products Regulation, CPR (305/2011)
 Producenten van dragende constructies moeten zijn gecertificeerd volgens
de EN 1090 om hun producten CE te mogen markeren.
 Niet CE gemarkeerde producten mogen niet op de Europese markt
verkocht worden.
 De EN 1090 bestaat uit drie onderdelen
• EN 1090 – 1: eisen voor conformiteitsbeoordeling van dragende delen.
• EN 1090 – 2: technische eisen voor staalconstructies
• EN 1090 – 3: technische eisen voor aluminiumconstructies
 Lassen/lasapparatuur is maar een klein onderdeel van de EN 1090

4. Slide 4
NORMERINGEN EN DE
VERWIJZINGEN
EN 1090 EN ISO 3834
(laskwalificatienorm) EN 50504
Validatie van
boog
lasapparatuur
EN ISO
17662
Validatie van
lasapparatuur
IEC 60974-4
Periodieke
inspectie &
test

5. Slide 5
NORMERINGEN EN DE
VERWIJZINGEN
EN 1090 EN ISO 3834
(laskwalificatienorm) EN 50504
Validatie van
boog
lasapparatuur
EN ISO
17662
Validatie van
lasapparatuur
IEC 60974-4
Periodieke
inspectie &
test

6. Slide 6
EN-ISO 3834-1 - EN-ISO 3834-5
EN-ISO 3834-1:2006
Kwaliteitsborgingseisen voor smeltlassen van metalen
Deel 1: Criteria voor de selectie van het geschikte niveau van kwaliteitseisen
EN-ISO 3834-2:2006
Kwaliteitseisen voor smeltlassen van metalen
Deel 2: Uitgebreide kwaliteitseisen
EN-ISO 3834-3:2006
Kwaliteitseisen voor smeltlassen van metalen
Deel 3: Standaard kwaliteitseisen
EN-ISO 3834-4:2006
Kwaliteitseisen voor smeltlassen van metalen
Deel 4: Elementaire kwaliteitseisen
EN-ISO 3834-5:2006
Kwaliteitseisen voor smeltlassen van metalen
Deel 5: Documenten waaraan men moet voldoen om aanspraak te kunnen maken op overeenstemming met de
kwaliteitseisen van ISO 3834-2, ISO 3834-3 of ISO 3834-4

7. Slide 7
EXECUTIEKLASSEN EN 1090 →
EN ISO 3834
De EN ISO 3834 werkt net zoals de EN 1090 met indeling in verschillende levels.
Om deze levels te bepalen zijn de vereisten vermeld in de delen 2, 3 en 4.
De eisen in de EN ISO 3834 komen grotendeels overeen met de eisen in de
1090.
Dus we kunnen voor het gemak stellen dat de volgende executieklassen van de
EN 1090 overeenkomen met de kwaliteitslevels van de EN ISO 3834
EXC1: → EN ISO 3834-4 „Elementaire kwaliteitseisen“
EXC2: → EN ISO 3834-3 „Standaard kwaliteitseisen“
EXC3 & EXC 4: → EN ISO 3834-2 „Uitgebreide kwaliteitseisen“

8. Slide 8
EN ISO 3834 - 1
Ik zou graag drie criteria die in Annex A van deel 1 staan willen bespreken
Meer informatie hoe las-toevoegmaterialen te behandelen en/of informatie
betreffende droogopslagsystemen kunt u vinden in het ESAB handboek.
Adobe Acrobat
Document

9. EN-ISO 3834-1
Onderhoud van lasapparatuur.
Onderhoud van machines wordt verplicht gesteld en bij de 3834-2 moet dit zelfs
gedocumenteerd zijn.

10. Normeringen en de
verwijzingen
EN 1090 EN ISO 3834
(laskwalificatienorm) EN 50504
Validatie van
boog
lasapparatuur
EN ISO
17662
Validatie van
lasapparatuur
IEC 60974-4
Periodieke
inspectie &
test

11. EN-ISO 3834-1
Inspecteren en testen van lasapparatuur.
Inspecteren en testen van lasapparatuur dient te gebeuren volgens de
NEN EN IEC 60974-4 / NBN EN IEC 60974-4

12. IEC 60974-4
Door de arbeidswet wordt er vereist dat elektrische gereedschappen veilig zijn
voor de gebruiker.
De NEN 3140 / AREI art. 57 is de norm waarin staat omschreven hoe dit moet
worden gerealiseerd.
Een elektrische veiligheidstest volgens de NEN 3140 / AREI art. 57 is
voldoende om aan de arbeidswet te voldoen.
Om aan punt 19 van de EN-ISO 3834 te voldoen is alleen een elektrische
veiligheidstest niet voldoende.
Specifiek voor het inspecteren en testen van lasapparatuur is de norm IEC
60974-4 van toepassing.

13. EN-IEC 60974-4
WETGEVING NORM Metingen
ARBOWET /
ARBEIDSWET
NEN 3140 (NL)
AREI 57 (BE)
alleen elektrische
veiligheid keuring
(inspectie)
IEC
60974-4
Complete
machine test
(inspectie & test)

14. Normeringen en de
verwijzingen
EN 1090 EN ISO 3834
(laskwalificatienorm) EN 50504
Validatie van
boog
lasapparatuur
EN ISO
17662
Validatie van
lasapparatuur
IEC 60974-4
Periodieke
inspectie &
test

15. EN-ISO 3834-1
Valideren van lasapparatuur.
Valideren van lasapparatuur dient te gebeuren volgens de:
NEN EN 50504 / NBN EN 50504

16. NEN EN 50504
Valideren:
Bij het valideren van meettoestellen wordt de afwijking (bias) van het
meettoestel vastgesteld.
Dit kan door te vergelijken met een referentie of met een berekend model.
De afwijkingen worden vastgelegd in een zogenaamde correctietabel.
Op basis van de validatie kan worden bepaald of het meettoestel nog aan
zijn specificaties voldoet.
Bij het gebruik van referenties moeten deze van een bepaalde kwaliteit zijn
zodat de afregelingen juist verlopen.
Kalibreren:
Als bij valideren blijkt dat de afwijking te groot is moeten
de meettoestellen worden afgesteld om binnen de gestelde
normen te vallen, dit is kalibreren.

17. Wat staat er in de NEN- EN 50504:2008
De meetinstrumenten in de lasmachine moeten altijd minimaal van
klasse 2,5 zijn.
Dit is altijd het geval bij machines geproduceerd onder
EN 60974-1 © IEC:2005.
Voor het valideren zijn er 2 kwaliteitsnormen gespecificeerd.
- Standard grade
Alle machines vervaardigd volgens EN 60974-1
- Precision grade
Zoals Standard maar met een hogere nauwkeurigheid
Voor de vereiste van 1090 is de Standard grade voldoende
De lasmachine moet worden belast op 5 verschillende punten
bepaald volgende de ijklijnen van de machine

18. Wat staat er in de NEN- EN 50504:2008
Bepaling van de meetpunten bij kalibratie

19. Wat staat er in de NEN- EN 50504:2008
De validatie moet worden uitgevoerd met een minimale nauwkeurigheid
van de stroombronnen, zoals vermeld in de onderstaande tabel.
Bij analoge meters of een analoge instelling.
Stroom en spanning.
Bij een setting van 25% tot 100% van de maximaal ingestelde waarde, mag
er een afwijking van 10% van de gebruikte setting hebben.
Bij een setting onder 25% van de maximale waarde, mag er een afwijking
van 2,5% van de maximale waarde zijn.

20. NEN EN 50504

21. Wat staat er in de NEN- EN 50504:2008
De validatie moet worden uitgevoerd met een minimale nauwkeurigheid van
de stroombronnen, zoals vermeld in de onderstaande tabel.
Bij digitale meters.
Stroom:
Mag op de volledige range een afwijking van 2,5% van de maximale in te
stellen waarde hebben.
Voltage:
Mag op de volledige range een afwijking van 2,5% van de nullastspanning
hebben.

22. NEN EN 50504

23. Wat staat er in de NEN- EN 50504:2008
De validatie moet worden uitgevoerd met een minimale
nauwkeurigheid van de draadaanvoerkasten, zoals vermeld in
de onderstaande tabel.
Validatie mag worden uitgevoerd over een bepaalde range,
als afgesproken met de fabrikant en klant of gespecificeerd in
de lasprocedure (WPS)

24. NEN EN 50504
De norm 50504 en ESAB adviseert voor valideren het gebruik van een
weerstandsbank.
Een alternatief is om gebruik te maken van onafhankelijke instrumenten
(ampère tang, multimeter) om het lasproces te monitoren.
Als deze methode van controle wordt gebruikt moeten de gebruikte
instrumenten en de meetmethode worden vermeld op de WPS.
Tevens moeten deze instrumenten ook jaarlijks worden gekalibreerd.

25. ESAB Validatie Centre
ESAB certificeert Service centers als ze de juiste gereedschappen, kennis
en kunde in huis hebben om een validatie uit te voeren volgens de norm
NEN-EN-50504:2008
Dat wil zeggen dat ze:
- De lasapparatuur met een weerstandsbank kunnen belasten.
- Rapportages met alle vereisten van de norm kunnen creëren.
- Kennis en kunnen hebben om indien nodig de machines af te
stellen (kalibreren).
- Klanten kunnen begeleiden met het hele validatie proces.

26. CONCLUSIE
ESAB adviseert om Onderhoud, Validatie, Inspecteren en testen van lasapparatuur te
combineren

27. Vragen