2. Ndiesia e të Parit - Syri
Objektivat
Studentët duhet të:
• Numrojnë strukturat ndihmëse të syrit dhe
kokërrdhokut.
• Përshkruajnë formimin e fëtyrës së objektit,
refraksioni, akomodimi dhe kostrikcioni dhe
dilatimi i bebëzës
• Përshkruajnë përcjelljen e signaleve visuale prej
retinës deri në qendrat optike.
3. Strukturat ndihmëse të syrit
• Kapaku i syrit – mbonë syrin gjatë gjumit, dritës
së fortë, trupave të huaj dhe shpërndan lotin duke
lyrsuar kokërrdhokun.
• Aparati lakrimal – aparati i lotit, përbëhet prej
gjëndrave të cilat prodhojnë lotin, i cili ka krypra,
mukus dhe lizozime, enzime kundër bakterieve.
• Muskujt e jashtëm të syrit – mundësojnë lëvizjen e
kokërdhokut. Inervohen nga nervat kranial (II, IV
dhe VII).
4. Prerja sagitale e syrit, në të cilen shifen organet
ndihmëse të shqisës së të parit.
6. Anatomia e syrit
Ka tri shtresa:
2. Tunica fibrosa – kornea transparente dhe sklera
e bardha e syrit (ind lidhor).
3. Tunica vascularis – koroida, trupi ciliar dhe irisi
(pupilla).
4. Retina – disku optikë, shtresa pigmentoze dhe
shtresa nervore. Shtresa nervore ka shtresën e
fotoreceptorëve, shtresën e qelizave bipolare dhe
shtresën e qelizave ganglionare të cilat formojnë
nervin optik.
8. Anatomia e syrit
• Në retinë ekziton një strukturë që quhet macula
lutea (njolla e verdhë) – vendi I mprehtësisë më të
madhe.
• Është edhe macula cekae – (njolla e verbër) veni
prej ku del n.optik. Nuk fotoreceptorë. Drita kalon
nër strukturat e aparatit dioptrik (apari përthyes),
kornea, lens, kamera bulbi anterio et posterio,
corpus vitreum dhe arrin në retinë ku fokusohet.
9. Fiziologjia e Syrit
• Fotoreceptorët ndahen në kone dhe shkopinj dhe
kanë pigmentin e të parit që quhet rodopsinë te
shkopinjt dhe fotopsinë te konet. Opsinet lidhen
me pigmentin që quhet retinal, derivat i vitaminës
A, i cili formohet prej karotenoidëve. Kur rrezet e
dritës bien në fotoreceptorë atëherë pigmenti i të
parit zbërthehet duke mundësuar krijim e
potencialit receptor i cili përcjellet me rrugën
optike deri në korteksin visual.
11. Rruga optike
1. Aksonet e qelizave ganglionare ndërtojë nervin
optik.
2. Fijet nervore nga gjysmat temporale të
pakryqëzuara vazhdojnë deri në nukleus
genikulatus lateralis të tallamusit të anës së
njajtë.
3. Fijet nervore nga gjysmat nazale kryqëzohen në
nivelin e kijazma otike dhe arrijnë në tallamusin
e anës së kundërt.
4. Prej tallamusit vazhdojnë ngacmimet deri në
korteksin vizual primar të anës së njajtë.
28. a) Në erësirë pigmenti i të paritë, rodopsina është inaktive. Niveli i cAMP është
i lartë dhe kanalet për Na dhe K janë të hapura dhe p.i aksionit liron neurotr.
b) Drita zbërthen rodopsinën e cila zbëthehet në retinal i cili cGMP e cila mbyll
kanalet e Na e K vazhon me dal dhe kjo hiperpolarizon qelizën.
c) Kemi rizintezën e molekulës së rodopsinës.
