1. Spastik kasa elektrik stimülasyonu uygulanır mı?
Yrd. Doç.Dr. Murat Dalkılınç
1.Bu soruya evet cevabı verebilmek için pek çok nedenimiz mevcut.
A.Spastik kasta hem nöral kontrol hemde doku düzeyinde son derece önemli değişiklikler görülür.
B.Uzun süre kasılı durumda bulunan kas dokusunda sarkomer sayısı azalır ve sarkomer uzunluğu
artar. (Şekil1,2 ve 3)
Şekil1: Normal kas yapısı
Şekil2: Spastisite nedeniyle uzun süre kısa pozisyonda kalma
Şekil3: Spastisiteye dokusal adaptasyon nedeniyle, sarkomer sayısında azalma ve sarkomerler arası
mesafede artış
C.Kas dokusundaki bu adaptasyon kas zayıflığı ile sonuçlanır
Sonuç olarak, spastik kas sürekli kasıldığı için “güçlü” izlenimi verse de nöral kontrol kaybı ve
doku düzeyindeki değişiklikler nedeniyle zayıf/güçsüzdür.
http://m.jp.physoc.org/content/589/10/2625.full.pdf
http://m.jp.physoc.org/content/589/10/2625.abstract?ijkey=85c9a95e1ef58c8e4e8bd40ed88ab7cc6f0ee527&
keytype2=tf_ipsecsha
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16174321
http://muscle.ucsd.edu/More_HTML/papers/pdf/Lieber_MN_2004.pdf
2. Zayıf bir kası güçlendirmenin yöntemlerinden biri de Nöromusküler Elektrik Stimülasyonu
(NMES) uygulamaktır. Bu özellikle ağrı nedeniyle inhibe olmui yada eklemdeki hareket
kısıtlılığı nedeniyle etkin kullanılamıyan kas gruplarında tercih edilmektedir. Nörolojik
vakalarda gerek spastisite gerek flask olma hali ile aktive edilemeyen kas gruplarında NMES
ile aktivasyon/güç artışı sağlamak mümkündür. Bu konuda Judy Carmik,PT,MA tarafından
yapılmış pek çok çalışma bulunmaktadır.
2.Elektrik stimülasyonunun nörolojik vakalarda kullanımı ile iligli örnekler mevcut mudur?
Bunlara www.pubmed.gov adresinden NMES,CP,Stroke,Spasticity…vb kelimelerle kolaylıkla
ulaşılabilir birkaç örneği aşağıya eklemenin fikir vereceğini düşünüyorum
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24251881
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19458427
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24431963
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24381377
3. Peki, hangi akım tipi kullanılmalıdır?
Elektroterapi terminolojisinde karmaşa devam
etmektedir konunun anlaşılmasını sağlamak
üzere aşağıdaki birkaç slaytın yardımcı olacağını
düşünüyorum.
Özet olarak söylemek gerekirse motor sinirlerin
uyarımı ile kasta hissedilebilir ve uygun hallerde
hastanın katılım sağlayabileceği şekilde
kontraksiyon sağlayan uygulamalar tercih
edilmelidir.
4. Sonuç olarak “Spastik kasa elektrik stimülasyonu uygulanmaz” fikrinin geçerli bir temeli
yoktur. Uygulanabilir. Uygulama sırasında elektrotla bir spastik kası etkileyecek şekilde
kullanılsa da esas hedef bir fonksiyonun öğretilmesi veya pratik edilmesi olmalıdır.
Örneğin hastada adım atma aktivitesi çalışırken
Duruş fazında kas zayıflığı nedeniyle kontrol
kaybı görülen ekstremite de Glutealler,
Quadriceps, Gastrosoleus… vb kas grupları
elektrik stimülasyonu ile destekenebilir.
Bu yaklaşım “fonksiyona özgü nöromusküler
elektrik stimülasyonu” olarak
isimlendirilmektedir.
Spastik kasa elektrik stimülasyonun uygulamanın
spastisiteyi arttırmaktan ziyade kasılabilirlik, kan
dolaşımız ve nöral kontrolün geri kazanımında
yararlı etkileri olabileceği bilimsel yayınlarda
ifade edilmektedir.
Fizyoterapistlerin bu konuda daha yaratıcı fikirler
ve uygulamalar ile yaklaşımlarını daha etkin
kılmaları mümkün olabilir.