Een lezing over wispelturige hersenen en hormonen, draaiende ogen, slaande deuren en verschillende keren een eerste keer.

1. TYPISCH TIENERS
Cartoon: Herwig Beyaert
Sarah Van Gysegem

2. www.gezinsbond.be

6. Puberteit, wat is dat?

7. Jonas (13): Een kind kijkt op naar zijn ouders, een
tiener…
Simon (13): … kijkt op hen neer! Mijn ouders zagen
nu veel meer en hebben constant commentaar op
mij.

8. Mama Kristel: Die van ons is vijftien en hij pubert.
Duidelijk. Hij wil voortdurend onderhandelen en als
we niet opletten, raken we een paar keer per dag in
een oeverloze discussie verwikkeld.

9. Janne: Ik kan 's morgens heel vrolijk opstaan, maar
zodra ik beneden kom, is het om zeep. Weg
vrolijkheid! Het lastige is dat niemand me lijkt te
begrijpen, behalve mijn vriendinnen dan.

10. Actrice Els Olaerts: Ik
moet het af en toe serieus
ontgelden. Als je mijn
dochter soms bezig hoort,
zou je denken dat ik ’s
werelds slechtste moeder
ben! (lacht)
Foto: Leo De Bock

11. ‘t Is gebeurd: begin van de puberteit
Puberteit, wat is dat?

12. Puberteit, wat is dat?
Foto: Pieter Coomans

13. Puberteit, wat is dat?
Grote Verbouwing

14. Puberteit, wat is dat?

15. Puberteit, wat is dat?

16. Wordt in gang
gezet door
groei-
en
geslachtshormonen
Puberteit, wat is dat?
Cartoon: Herwig Beyaert

17. Heel wat
neveneffecten:
puistjes,
vettiger haar,
lichaam uit balans,
onzekerheid,
schommelend
humeur…
Puberteit, wat is dat?

18. Puberteit, wat is dat?
En dat typisch tienergedrag dan?
Cartoon: Herwig Beyaert

19.  Niet door hormonen, wel door hersenen
 Sommige hersenzones actiever dan andere
 Denkfouten, zwart-wit, (beetje) paranoïde,
impulsief, egocentrisch
Puberteit, wat is dat?

20. Ze kunnen er niet
aan doen
(Voelen-doen-nadenken)
Werk aan de
winkel: grenzen
stellen
Ondankbare job
Puberteit, wat is dat?
Cartoon: Herwig Beyaert

21. Puberteit: veel experimenten en
verschillende keren een eerste keer.
Cartoon: Herwig Beyaert

22. De eerste keer …
dat de badkamerdeur
dichtslaat.
Recht voor je neus.

23. De badkamerdeur
Cartoon: Herwig Beyaert

24.  Papa Bart: 'Het opvallendste aan een puber? Hoe
dat lichaam op korte tijd verandert! Rune, twee jaar
geleden nog een klein Runeken, nu een gast van een
meter negentig met een moustache!'

25.  Actrice Barbara Sarafian: Ik
mag niet langer zomaar
binnenvallen in de badkamer,
ik moet kloppen, en dan nog
houdt Julian zich schuil achter
een handdoek. Die privacy…
als moeder zou ik natuurlijk
graag weten wat hij al doet en
wat nog niet, maar ik blijf daar
uit. Hij moet zich op zijn eigen
tempo kunnen ontwikkelen.
Foto: Photo News / Mieke Geysmans

26. Door de grote metamorfose:
-(extra) energie nodig
De badkamerdeur

27. -(extra) slaap nodig
De
De badkamerdeur

28. De badkamerdeur
-(extra) stevige
badkamerdeur nodig

29. -(extra) grote handdoek nodig, want bloot is taboe
De badkamerdeur
Foto: bouwmachines.nl

30. To do:
 Tijd geven om te
wennen
 Privacy respecteren
 Afspraken maken
De badkamerdeur

31. De eerste keer …
dat ze uitgaan.
Tot een stuk in de nacht.

32. Mama Caroline: Ik heb met mijn drie tieners
duidelijke afspraken gemaakt over uitgaan: ze
mogen op stap vanaf het vierde jaar secundair en
elk jaar wordt het uur van thuiskomst wat
opgeschoven. Ze zeuren wel eens over die
afspraken, want de hele klas mag natuurlijk
langer blijven.

33. Papa Bart: We hebben niet echt afspraken in
verband met uitgaan en zo. Ik vertrouw erop dat
ze op een deftig uur naar huis komen. Je kunt
daar toch moeilijk een uur op plakken? Ik
herinner me die toestanden van toen ik jong
was: ik moest altijd vertrekken op momenten dat
het net leuk werd. Vreselijk was dat. Al wenend
op mijn fiets naar huis: ‘Ik ga nooit aan een lief
geraken!’

34. Uitgaan

35. Uitgaan

36. Uitgaan

37. Uitgaan
Cartoon: Herwig Beyaert

38. Vanaf welke leeftijd?
 Geen vast lijstje
 Naar je tiener kijken
 Informeren bij
andere ouders
Foto:funcafe.ro
Uitgaan

39. Uitgaan
Tot welk uur, hoe en waar?
Cartoon: Herwig Beyaert

40.  Onderhandelen
 Compromissen zoeken
 Afspraken maken
Uitgaan

41. Uitgaan
Gapende moeder

42. De eerste keer …
dat ze verliefd zijn.
En dat hun lief blijft slapen
En zo.

43.  Kato (14): Ik ben héél vaak verliefd, echt niet te
doen. Maar het rare is dat het altijd zo snel overgaat!
Wanneer ik drie weken bij een jongen ben,
verdwijnen die vlinders ineens.
 Rik (16): Ik denk wel dat meisjes meer over zulke
dingen praten met hun ouders dan jongens. Mijn pa
en ma moeten echt niet op de hoogte zijn van de
sappige details uit mijn liefdesleven.

44.  Jeofrrey (15): Ik heb negen maanden een lief
gehad. Mijn ouders wisten dat en reageerden er
heel serieus op. Een beetje té serieus naar mijn
gevoel. Ik heb het uitgemaakt, na negen maanden
begon het wat te vervelen.

45. Actrice Veerle Dobbelaere:
Ik had het ongeluk dat mijn
geest sneller rijpte dan mijn
lichaam. In mijn hoofd was
ik hevig verliefd, ik dacht
dat ik de liefde had
uitgevonden. Ik voelde
lijdzaam verlangen en
droomde van romantiek
met grote R, maar ik denk
dat ze tot mijn zestien
‘manneke’ tegen mij
zegden in Sint-Niklaas.
Foto: Joris Herregods

46. Verliefd zijn & experimenteren
Verliefd en zo

47. Verliefd en zo

48. Verliefd en zo
Foto: deredactie.be

49. Verliefd en zo

50. Verliefd en zo

51. Verliefd en zo
 Niet lacherig over doen
 Gevoelens ernstig nemen
 Gesprek open houden

52. Is je tiener goed voorgelicht?
Verliefd en zo
Cartoon: Herwig Beyaert

53. To do:
 Weg met het taboe
 Babbelen!
-in de auto
-aan de afwas
-voor tv
Verliefd en zo
Foto: een.be

54. To do:
 Boeken ter
beschikking
stellen
(www.seksuelevorming.be/materialen)
Verliefd en zo

55. To do:
 Surfen naar de
juiste sites
- www.allesoverseks.be
- www.seksualiteit.be
- www.ketnet.be:
Dokter Bea
Verliefd en zo
Foto: Ketnet.be

56. To do:
 Open zijn
 Condooms ter beschikking stellen
Verliefd en zo

57. De Eerste Keer
 Verschillende keren een eerste keer: de seksuele carrière
Verliefd en zo
Bron: www.sensoa.be

58. De Eerste Keer
 Vier jaar tussen
eerste kus
en eerste
keer seks
Verliefd en zo
Foto: www.klasse.be

59. Even wennen aan je nieuwe rol
Verliefd en zo

60. De kat en de melk …
Verliefd en zo

61. De kat en de melk …
Verliefd en zo

62. De eerste keer … dat ze
meer op de Wifi zitten
dan in het zwembad.

64.  Mama Carla: Die smartphone van mijn dochter werkt
serieus op mijn zenuwen! Een godganse dag heeft
ze dat toestel in haar handen, terwijl er zó veel
andere dingen te doen zijn. En al de tijd die ze daar
instopt … onvoorstelbaar. 'Ah, is er nieuws?', vraag ik
dan, 'vertel mij eens iets!' Zelfs toen we vijf dagen
met ons tweeën op vakantie waren, zat ze in het
restaurant, rechtover mij, met die gsm bezig.

65.  Quinten (13): Weet je wat ik ontzettend irritant
vind? Mijn ouders die voortdurend vragen stellen
over wat ik op mijn gsm doe. 'Met wie praat je?'
'Waarmee lach je?' 'Waar kijk je naar?' 'Waar is
die foto getrokken?' Djeezes. Runnen die een
detectivebureau of zo? Ik ben gewoon wat aan 't
sturen met mijn vrienden, mag het?

66.  Online leven = verlengde van het echte leven
 Sociale media = vrienden op zak
Foto: opvoeden.nl
Wifi vs. zwembad

67. Moeilijk om te
begrenzen
Extra opvoedklus
Wifi vs. zwembad
Cartoon: Herwig Beyaert

68. Basisafspraken:
 niet aan tafel
 niet in bed
 niet tijdens het
studeren
Wifi vs. zwembad

69.  Focussen:
Doe de pomodoro!
 Installeer de app
(thesweetsetup.com/apps/best-pomodoro-app-mac-ios/)
Wifi vs. zwembad
Afbeelding: standaardboekhandel.be

70.  Digitaal:
de moedertaal
van jongeren
Wifi vs. zwembad

71.  Tieners kennen de knopjes,
maar daarom nog
niet de gevolgen.
 Zorg dat je mee bent en
informeer je!
Wifi vs. zwembad

72. Tips:
 Emotioneel? Blijf weg van sociale media.
 Mag het
omgeroepen worden
in drukke
winkelstraat?
 Mag die foto bij
mémé en pépé op
de kast?
 Toon respect.
Wifi vs. zwembad

73. Twee grote gevaren van sociale media:
Cyberpesten
- Thema thuis bespreken
- Zo snel mogelijk ingrijpen
- Info op
www.veiligonline.be
Wifi vs. zwembad

74. Misbruik van vertrouwen na sexting
- Sexting hoort bij seksuele ontwikkeling. Maak het bespreekbaar.
- Informeer over do’s & don’ts.
- Bij problemen: www.clicksafe.be.
- Info op www.veiligonline.be en www.sexting.be
Wifi vs. zwembad

75. Bezorgd? Niet spioneren, wel informeren
& communiceren.
Wifi vs. zwembad

76. Wifi vs. zwembad
www.veiligonline.be

77. De eerste keer …
dat je zulke goeie tips krijgt
over de puberteit. 

78.  Afspraken, grenzen en gewoontes:
-worden in
vraag
gesteld
-zijn wel nog
(heel hard)
nodig
Tips
Cartoon: Kamagurka

79.  Consequent zijn
 Samen eten
 Praten, niet
peuteren
Tips
Cartoon: Herwig Beyaert

80.  Terugdenken aan
je eigen puberteit
 Ruimte geven
om identiteit
te ontwikkelen
Tips
Foto: Guy Kokken

81. Tips
 Balans zoeken tussen vasthouden en loslaten
 Eigen fouten toegeven.

82. Discussies:
 Emoties laten
zakken
 Praten in ik-
boodschappen
 Het niet
persoonlijk
nemen
Tips

83. Blijven ademen
Blijven lachen
De puberteit
bekijken als
pittige, maar
boeiende
periode
(Het.is.een.fase.)
Tips
Cartoon: Herwig Beyaert

85. Sarah.van.gysegem@gezinsbond.be
@SarahVGysegem
www.linkedin.com/in/sarah-van-gysegem