1. Coğrafiya fakültəsi
İqtisadi və sosial coğrafiya
kafedrası
İxtisas:İqtisadi və sosial coğrafiya
Ad/soyad:Rasimzadə Elmira
Fənn:Coğrafiyanın müasir problemləri
Mövzu:
Fransanın İqtisadi,siyasi və sosial
səciyyəsi.
4. Sahəsi :551 600 km2 Dövlət
gerbi
Əhalisi :66 630 602
İdarəetmə forması :Prezidentli respublika
Paytaxtı :Paris
Dili :Fransızca
Pul vahidi :Avro
İnzibati-ərazi quruluşu :Unitar
Sıxlığı :119nəfər/km2
Telefon kodu : 33
Göy rəng-
Həqiqəti
və
sədaqəti
təmsil edir
Ağ rəng-
Düzgünlüy
ü və sülhü
təmsil edir
Qırmızı
rəng-Güc
və cəsarəti
təmsil edir
5. Giriş.Fransanın qısa səciyyəsi.
Mülayim və subtropik
iqlim qurşağında
yerləşməsi,Aralıq dənizi
,Atlantik okeanı
sahilində yerləşməsi,Alp
dağlarının zəngin turizm
və rekreasiya
ehtiyatı,əlverişli relyefə
və dəmir
filizi,boksit,kalium və
daşduz,uran filizi və s.
zəngin təbii ehtiyatlara
sahib olması Fransanın
bu gün ki,iqtisadii
gücündə danılmaz
faktorlardandır
6. Giriş.Fransanın qısa səciyyəsi
Fransanın ərаzisi 551,6 min kv. km,ehalisi 65.8 mln
nəfərdir.
Paytaxt Paris şəhəridir.
Ölkənin coğrafi mövqeyinin
xüsusiyyətlərinə Atlantik
okeanı ilə Aralıq dənizi
arasında yerləşməsi;iqtisadi
cəhətdən inkişaf etmiş
dövlətlərdə qonşu
olması;Afrikanın qərb ölkələrinə
yaxınlığı ;Belçika və İsveçrənin
fransız dilli əhalisinin yaşadığı
bölgələrdə həmsərhəd olması
;sualtı La-Manş tuneli vasitəsilə
Böyük Britaniya ilə rahat
qonşuluq əlaqələrinin olması və
s. aiddir.
7. Giriş.Fransanın qısa səciyyəsi
Fransa keçmiş müstəmləkə imperiyası olmuş və bir vaxtlar müstəmləkələrinin sayina
görə Böyük Britaniyadan sonra II yerdə idi.Hal-hazırdada Fransanın hakimiyyəti altında
olan 20-dən çox asılı ərazilər vardır ki, onun regionlarını təşkil edir.Əhalisinin 2.1 milyonu
bu erazilərdə yaşayır.
Fransanın asılı əraziləri-
”Dənizarxası ərazilər”
Qvadelupa
Qviana
Martinik
Reunion
Mayot
Sent
Pier
Mikelon
*Fransız
Polinezyası
Klipert
on
Kargele
Amsterdam
və Sent
Paul
Korsika
Yeni
Kaledoniy
a
Kroze
Vallis
və
Futuna
*Fransız Polineziyası:
Tuamotu adaları
Cəmiyyət adaları
Markiz adaları
8. Fransanın siyasi quruluşu
Böyük Fransa inqilabından sonra ölkədə 5 respublika üsul-idarəsi (1792-1799;1848-
1852;1870-1940;1946-1958;1958-ci ildən sonra) mövcud olmuşdur.5-ci respublika
dövründə Fransa Avropa və dünya siyasətində lider mövqeyi ilə yanaşı iqtisadiyyatda
da güclü dövlətə çevrilmişdir.
« Gouvernement du peuple, par le peuple et pour le peuple !»
9. Fransanın siyasi quruluşu
Fransa dövləti prezidentli
respublika rejimi ilə idarə olunan
bir ölkədir. Hal-hazırda Fransa 5-
ci Respublika dövrünü yaşayır.
Fransa torpaqlarında yaşayan və
vətəndaşlıq almış hər kəs Fransız
hesab olunur. Bütün fransız
vətəndaşları konstitusiya və
qanunlar qarşısında dil, din, irq
baxımından ayrıseçkilik olmadan
bərabər hüquqlara sahibdir.
Fransanın qanunverici orqanı
1958-ci il Konstitusiyasının 24 və
58-ci maddələrində qeyd olunmuş
ətraflı və aydın prinsiplər
əsasında qurulmuşdur.
11. Fransanın siyasi quruluşu
1985-ci ildən bəri Milli Məclis ümumi və birbaşa seçki hüququ əsasında
gizli səsvermə ilə 5 il müddətinə seçilən 581 deputatdan
ibarətdir.Deputatların 555-i bilavasitə Fransadan, 14-ü "dənizarxası
ərazilər“dən, 12-i isə Fransadan kənarda yaşayan fransız
vətəndaşlarından seçilir. Millət vəkilləri xalq səsverməsi ilə seçilir.
12. Fransanın siyasi quruluşu
Senat departamentləri təmsil edən orqan olub 321 üzvdən ibarətdir.
Departamentlərin təmsilçilik norması onların əhalisinin sayından asılıdır.
Senatorlar Milli Məclis tərəfindən seçilir. Senator seçilmək üçün 35 yaşa
çatmaq tələb olunur. Senatorların səlahiyyət müddəti 9 ildir. Hər 3 ildən bir
Senatın tərkibinin üçdən bir hissəsi yenilənir.Senatın qanun gücü
məhduddur.Senatla Milli Məclis arasında anlaşmazlıq olsa söz Milli Məclisə
aiddir.
13. Fransanın siyasi quruluşu
Digər ölkələrin parlamentləri kimi
Fransa parlamenti də qanunvericilik,
iqtisadiyyat, nəzarət, xarici siyasət,
məhkəmə və başqa sahələrdə
səlahiyyətlərə malikdir.
Qanunvericilik sahəsində Fransa
parlamenti aşağıdakı qanunları qəbul
edə bilər:
konstitusiya qanunları;
üzvi qanunlar;
adi qanunlar.
14. Fransanın siyasi quruluşu
Prezident- Fransada prezident həm
dövlət başçısı , həm də icraedici
orqanın başçısıdır. Birbaşa xalq
tərəfindən 7 illiyə seçilir.
Fransua Olland
Baş nazir- səlahiyyətləri konstitusiyanın
20 və 21-ci maddələrinə əsasən,
ölkədaxili tənzimləmələr etmək,
hökumət işlərini idarə və koordinasiya
etmək,qanunvericiliyi tətbiq etməkdən
ibarətdir.Bununla yanaşı birbaşa baş
nazirə tabe olan əhəmiyyətli qurumlar
da vardır. Manuel Valls
15. Fransanın idarəetmə quruluşu
Fransada mərkəzi
idarəetmə bölgə,əyalət və
mahal adlanan üç
vahiddən ibarətdir.
Bölgələr və əyalətlər eyni
zamanda həm mərkəzi,
həm də yerli idarəetmənin
təşkilatlandığı idari
vahidləridir.
Nazirlər kabineti
tərəfindən təyin olunan
vali bölgə və əyalətlərdə
mərkəzi hökuməti təmsil
edir.
Mahallar da məmurlar
tərəfindən idarə olunur.
1990-cı ildən bəri
Fransada 26 bölgə
mövcuddur.
16. Fransanın iqtisadiyyatı
Fransa yüksək inkişaf etmiş
dövlətdir.İqtisadi gücünə görə
Avropa Birliyində Almaniya və
Böyük Britaniyadan sonra 3-cü,
Dünyada isə 6-cı
yerdədir.Bundan başqa əkinçilik
məhsullarının bolluğu ve
çeşidliliyinə görə Avropa
İqtisadi Birliyində birinci
yerdədir.
ÜDM-nin həcmi(2015-cı il) üçün
2 421,560 milyon dollar təşkil
edir.Adambaşına düşən ÜMM
43.080$ təşkil edir.Sənaye ölkə
gəlirinin və ticarət qazancının
17. Fransa iqtisadiyyatı
Fransada Emal
sənayesi 5 ana
bölgədə
sıxlaşıb.Paris və
çevrəsinə çox
çeşidi sənaye
sahələri ,Lyon
çevrəsi və Saint
Etienne-de kimya
sənayesi,tarixi
kömürə və
toxumacılığa
əsaslanan Nord-
Pas-de-Calais
bölgəsində
aliminium,polad
və motorlu
nəqliyyat
vasitələri,Tuluza
və çevrəsində
kosmos və
havaçılıq sənayesi
məskunlaşmışdır.
Saint-Etienne
19. Fransanın İqtisadiyyatı
Fransa dünya sənayesində gücünə görə 4-cü
yerdədir.Həmçinin dünya iqtisadiyyatında ÜDM-
nin həcminə görə 5-ci,alıcılıq qabiliyyətinə görə
isə 9-cu yerdədir(2016).Sənaye müəssisələri
ÜDM-nin 12.6%-ni,ixracat məhsullarınınsa
96.5%-ni verir.
21. Fransa iqtisadiyyatı
Sənaye.Əmək qabiliyyətli əhalinin təqribən 26%-i bu sahədə çalışır.Ən mühüm
sahələri energetika,maşınqayırma və kimyadır
Sənaye.Əmək
qabiliyyətli
əhalinin
təqribən 19.4%-
i bu sahədə
çalışır.Ən
mühüm sahələri
energetika,maşı
nqayırma və
kimyadır.
Qara və əlvan metallurgiya
Maşın, nəqliyyat, avadanlıq, elektrotexnika
kimyəvi maddələr, rezin, süni liflər, süni gübrələr
tekstil, geyim, dəri
Qida emalı
Sənaye
mərkəzləri
22. Fransa iqtisadiyyatı
Maşınqayırma kompleksinin strukturunda avtomobilqayırma və nəqliyyat
vasitələri istehsalı 1-ci yerdədir.Fransa dünya bazarında avtomobil ,avia-kosmik
avadanlıq və gəmilər istehsalına görə rəqabət aparır. Maşınqayırma məhsullarının
40%-i ixrac olunur.Aviaraket sənayesinin inkişafına görə Avropada liderdir.
Sənауе istehsalının
strukturunda maşınqayırmadan
sоnrа 2-ci уеrdə kimya
sənayesidir. Kimya sanayesi
minеrаl gübrə, sintetik kauçuk
və plastik kütlə, zərif kimya
(раrfümeriya, əczaçılıq,
kosmetika) üzrə ixtisaslaşmışdır
Üzvi Kimya
Qeyri-üzvi
Kimya
Yaxşı Kimya
(əczaçılıq üçün)
sabun, yuyucu
və ətriyyat
Xüsusi
23. Fransa iqtisadiyyatı
Sənaye istehsalının strukturunda 3-cü yerdə yüngül sənayedir.Yüngül
sənayenin mühüm sahəsi toxuculuqdur.Fransa parça və paltar
istehsalına görə dünyada məşhurdur. Tikiş sənayesinin mühüm
mərkəzi Parisdir.O,moda mərkəzi kimi dünyada məşhurdur və bu
sahədə liderliyini saxlayır.
25. Fransa iqtisadiyyatı
Кənd təsərrüfatı.Fransa
əkinçilik məhsulları ixracatına
görə ABŞ-dan sonra 2-ci
dir.İxracatının 49%-ni Aİ
ölkələri təşkil edir. О, ət, süd,
taxıl, şəkər çuğunduru
istehsalına görə Qərbi
Avropada 1-ci, pendir
istehsalına görə dünyada 2-ci,
üzüm yetişdirilməsinə görə
Avropada 2-ci (ltaliyadan
sоnrа) уеrdədir.
Salers Pendiri
Brie pendiri
Rokfor pendiri
Bleu
d’Auvergne
Montrachet
şərabı
Chateau Lafite
şərabı
Chateau Mouton-
Rothschild
şərabı
Château Cheval
Blanc şərabı
26. . İxracatİdxal
Fransa iqtisadiyyatı
İcracatın həcmi 464mlrd $ təşkil edir.Əsas
ixracat məhsulları :maşın və
avadanlıqlar,təyyarə və kosmik
avadanlıqlar,emal olunmuş neft
məhsulları,plastik,kimyevi
maddələr,dərmanlar,dəmir-çəlik,içki
məhsulları.
Esas partnyorları :Almaniya
16%,ABŞ7.3%,İspaniya 7.3%,İtaliya
7.1%,Böyük Britaniya 7.1%(2015)
İdxalın həcmi 659.8 mlrd $ təşkil
edir.Əsas idxal məhsulları
:Maşın,xammal,avtomobil,neft,təyyarə
hissələri,maşın və cihazlar,k/t
məhsulları,avtomobil hissələri,dərman
məhsulları,plastik məhsullarvə kimyəvi
məhsullar.
Əsas
partnyorları:Almaniya17.1%,Çin9.2%,İt
aliya 7.4%,ABŞ6.6%
27. Fransa iqtisadiyyatı
Ad logo sector qeyd
Total Neft sektoru Dünyanın 4-cü ən böyük neft
şirkəti
Sanofi Dərman sektoru Dünayın 100-dən çox ölkəsində
fəaliyyət göstərir.
AXA siğorta Dünayda ilk siğorta şirkəti
Danone Süd məhsulları Dünyada mineral su və təzə süd
məhsullarının ilk təchizatçısı
L'Oreal kosmetika Kosmetika sənayesində dünya 1-
cisi
BNP
Paribas
bank 2010-cu ildə dünyanın ən böyük
bankı seçilib
Şirkətlər
2015-ci ildə dünyanın en böyük 500 şirkətindən 31-i Fransanın idi.
28. Fransa iqtisadiyyatı
Fransada ortalama aylıq maaş 2500 dollar
Əmək qabiliyyetli əhalinin(xarici şöbələr daxil
olmaqla) 9.9%-i işsizdir.(2016)Fransada 2,845 milyon
nəfər iş axtarır.
9.9%
Fransada işsizliyin illər üzrə dəyişməsi(%-lə)
29. Fransa iqtisadiyyatı
Fransa
Turizmi
1Paris-İldə 45 milyon turist ziyarətinə
görə dünyanın öndə gələn
şəhərlərindəndir.Bir çox
gəzməliyerləri vardır.Eyfel
qülləsi,Zəfər tağı,Notre Dame
kilsəsi,Louvre və Orsay muzeyləri və
s.
Fransa dünyanın en çox turist cəlb edən
ölkələrindəndir.2015-ci il də görə Fransaya
85milyon turist səyahət etmişdir.
31. Fransanın sosial səciyyəsi
66 630 602nəfər əhalisi olan Fransa əhalisinə görə 21-ci ,Avropa Birliyi içində
Almaniyadan sonra 2-ci ölkədir.Dünya əhalisinin 0.88%-ni təşkil edir.Ölkənin ən böyük
şəhərləri Paris, Marsilya,Lyon, Lille, Toulouse, Nice ve Nantesdir.Ölkə əhalisinin 84%-i
şəhərlərdə yaşayır.
32. Fransanın sosial səciyyəsi
Fransız milləti qədim aborigen tayfaları qalların(keltlər),Roma işğalçılarının,german
tayfalarının qarışması nəticəsində formalaşmışdır."Fransız",həm də "Fransa"
toponimlərinin mənşəyi V əsrdə ölkənin şimal hisssəsini zəbt edən german tayfalarından
olan frankların adından götürülmüşdür. Əhalisinin 90%-i fransızlardır.Orta ömür müddəti
82.3 ildir(qadınlar 85.4,kişilər üçün 79.2).
Fransanın ehali artımı.
33. Fransanın sosial səciyyəsi
yaş mln
toplam
qadın
Yaş qrupları
Yaş-cins strukturu
Fransada qadınların sayı
34,336,315 ,kişilərin sayı
32,291,287 nəfərdir.(51%
qadınlar,48.68% kişilər)
Ölkədə təbii artım 2015-ci il
üçün 0.4%-dir.Əhali
tərkibində yaşlı əhalinin payı
getdikcə artır.
35. Fransanın sosial səciyyəsi
Fransanın
etnik tərkibi
rəngarəngdir,
dünyanın hər
yerinden
100den çox
etnik qrup
var,ancaq
buna
baxmayaraq
ölkədə tək dil
fransız dilidir.
Oksitan-10.2%
Alsak-2.1%
Flamand-0.2%
Lotaring-0.4%
Breton-0.8%
Katalon-0.4%
Korsikalilar-
0.3%
Bask-0.1%
Alman-2.5%
36. Fransanın sosial səciyyəsi
Fransada əhalinin 85%-i “ağ” irqə,3.3%-i “qara” irqə,10%-i Şimali Amerika ,1.7%-i
Asyalılara mənsubdur.
2014-cü ildə Fransada olan 229 000 xaricinin təxminən 8%-i portuqal,5%-i ingilis,5%-i
ispan,4%-i italiyan,4%-i alman,3%-i roman,3%-i belçikalı idi.
37. Fransanıs sosial səciyyəsi
Fransada dinlər
Fransada əhalinin 83%-i xristiyan dininin katolik
məhzəbinə,2%-i protestant,5%-i müsəlman(4milyona
yaxın),4%-i ateist ,1%-i yəhudi və 5%-i digər dinlərə
mənsubdur.
38. Fransanın sosial səciyyəsi
Fransada təhsil pulsuzdur. 6 yaşından 16 yaşınadək uşaqlar üçün icbari xarakter daşıyır.
Fransanın təhsil sistemi aşağıdakı struktura malikdir:
* məktəbəqədər təhsil (enseignement primaire)(6 yaşınadək);
* ibtidai təhsil (6-11 yaş);
* orta təhsil(enseignement secondaire) (11-18 yaş) (orta təhsilin sonunda bakalavriat
diplomu verilir. Bu diplom imtahansız universitetə qəbul olmaq hüququ verir);
* ali təhsil(enseignement supérieur).
39. Nous vous remercions de votre attention
Nəticə
Yuxarıda qeyd etdiklarimdən belə nəticəyə gəlmək olar ki, Fransanın dünya
ölkələri arasindakı böyük nüfuzunun səbəbləri əvvəla tarixi inkişaf gedişində
ölkənin aparıcı ölkələr içərisində olması,ölkə iqtisadiyyatının düzgün prinsiplər
əsasında qurulması,istehsalın və əmək bölgüsünün düzgün tənzimlənməsi
,bundan başqa digər ölkələrlə siyasi- iqtisadi əlaqəlaərin dügün qurulması,güclü
siyasi sistem yaratması və tətbiq etməsi və s. faktorların sayəsində baş vermişdir
və verəcəkdir.Fikrimcə ölkənin qarşıdakı illər ərzində üzləşəcəyi ən vacib problem
demoqrafiyayla bağlı olacaq.Yaşlı əhalinin sayındakı üstunluk ,təbii artımın aşağı
olması ölkənin etnik strukturu ilə bağlı problemlərə gətirib çıxaracaq.
Nous vous remercions de
votre attention!
40. Ədəbiyyat siyahısı
1.Axundov N.A,Məmmədov C.A-Dünya dövlətlərinin əsas
coğrafi,siyasi və iqtisadi göstəriciləri(Avrasiya ölkələri)
2.Həbibə Soltanova ,C.A.Məmmədov -Dünyanın iqtisadi və
sosial coğrafiyası.
3. https://fr.wikipedia.org/wiki/France
4. https://www.academia.edu
5.http://country.eiu.com
6.http://www.slideshare.net
7.http://www.populationlabs.com
8. http://www.map-france.com
9. https://www.insee.fr/en/statistiques
10. http://www.religionfacts.com
11. https://www.reference.com