V FORUM BIBLIOTEKARZY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W CZĘSTOCHOWIE, aut. Remigiusz Lis

1. W stronę bibliotekarstwa na miarę czasów Remigiusz Lis Biblioteka Śląska – Śląska Biblioteka Cyfrowa V FORUM BIBLIOTEKARZY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W CZĘSTOCHOWIE

2. Nowożytne korzenie b iblioteka jako “narzędzie socjalne” Nowożytne biblioteki (publiczne) – instytucje powoływane w celu ustanowienia “sfery publicznej”: dostępne dla „ubogiej” publiczności, dostępne ekonomicznie, p odnoszące kompetencje komunikacyjne, “ włączające” w bieżące sprawy społeczne i polityczne, kształtujące postawy partycypacji obywatelskie j , “ dźwigające gusta” (pobudzenie potrzeb intelektualnych i podniesienie moralnej kondycji) za pomocą dostępu do literatury, gazet , miejsca spotkań ...

3. Technologiczny Bogata infrastruktura technologiczna, czyli dostępność urządzeń służących gromadzeniu, przetwarzaniu, przechowywaniu i udostępnianiu informacji, wiele kanałów przesyłania danych oraz możliwość łączenia ich w rozmaite konfiguracje. Współczesne konteksty Objawy „ społeczeństw a informacyjne go” Łuszczuk, M., Pawłowska, A., - Stan zaawansowania społeczeństwa informacyjnego w Polsce, Wyd. Polska Fundacja Spraw Międzynarodowych, Sprawy Międzynarodowe nr 2(LIII), Warszawa 2000

4. Ekonomiczny Wyróżnikiem - sektor informacyjny gospodarki, czyli te gałęzie produkcji i usług, które zajmują się wytwarzaniem informacji i technik informacyjnych oraz ich dystrybucją. Społeczeństwo informacyjne - duży udział tych dziedzin gospodarki w PKB. Współczesne konteksty BC Objawy„ społeczeństw a informacyjne go”

5. Społeczny Wysoki odsetek osób korzystających z technologii informatycznych oraz (pożądany) wysoki poziom wykształcenia społeczeństwa. Współczesne konteksty Objawy„ społeczeństw a informacyjne go”

6. Kulturowy Wysoki poziom kultury informacyjnej, (stopień akceptacji informacji jako dobra strategicznego i towaru) oraz odpowiedni poziom kultury informatycznej, opanowanie umiejętności związanych z obsługą urządzeń informatycznych, globalnie - konwergencja kultur. Współczesne konteksty Objawy„ społeczeństw a informacyjne go”

7. Kompetencje komunikacyjne cywilizacyjna „przesiadka” na nowe media, e-wyłączenie Dekontekstualizacja nowe media –narzędziem komunikacji, ale także utraty kontekstu Tożsamość skąd przybywamy i kim jesteśmy - w erze globalizacji Komercjalizacja SI sprzedaje dobra informacyjne Więzi społeczne rozmnożenie i spłycenie, (w post-PRL-u do całkowitej odbudowy) Pamięć wbrew wielkiemu przyśpieszeniu i amnezji Niedostatki SI i nisze działalności bibliotek

8. Ma charakter e konomiczn y Fritz Machlup, T he Production and Distribution of Knowledge in the United States (1962) i badania struktury dochodu narodowego USA (lata 40-50) : wyróżnienie sekt o rów gospodarki , zmiany struktury dochodu – rosnący udział z sektorów nieprodukcyjnych, na niekorzyść przemysłowych , o “informacyjności” społeczeństwa decyduje „ sprzedawalność” informacji, bezpośrednimi „ twórcami ” SI: programiści, projektanci , media , Hollywood, doradcy finansowi, infobrokerzy, ubezpieczenia, etc. SI - Praźródło

9. dostęp dystrybucja (prawo i technologia) Ekonomia dochód przetworzenie (produkcja) treści dochód przetworzenie (produkcja) treści

10. więzi i zaufania tożsamości pamięci kompetencji finansowy dostęp dystrybucja (prawo i technologia) Ekonomia społeczna „ kapitał” koszty transakcji treści „ kapitał” koszty transakcji treści

11. Dostęp i dystrybucja (=komunikacja) Społeczna funkcja bibliotek : t worzenie sfery publicznej (niewykluczającej) poprzez sprawne i efektywne dostarczanie ogólnodostępnych treści do wykorzystania przez edukację, kulturę , biznes i osoby prywatne . Biblioteki a społeczeństwo

12. obniżanie kosztów transakcji społecznych poprzez zapewnienie dostępu do szerokiego spektrum treści za pomocą mediów (druków, komputerów, sieci), stwarzanie warunków do efektywnego generowania kapitału społecznego, podtrzymywanie i tworzenie drożnych kanałów wymiany społecznej dla publiczności, na rzecz kultury i gospodarki „bez tarć”. Biblioteki a społeczeństwo

13. Generowanie kapitału zaufania społecznego Bibliotekarze „tkaczami” gęstych (realnych i wirtualnych) sieci wymiany treści, myśli, inwencji i społecznego zaangażowania Instytucja biblioteki jako społecznie odpowiedzialna i socjoaktywna forma współdziałania zawodowców i użytkowników (Biblioteka 2.0? ;-) ) Lokalne f unkcje biblioteki

14. Dostęp do biblioteka źródeł kontekstu tożsamości pamięci Biblioteka jako system komunikacji społecznej

15. Modelowo … Społeczeństwo informacyjne Organizacja oparta na wiedzy Struktury macierzowe Innowacja Organizacja ucząca się E-włączenie Społeczeństwo obywatelskie

16. Deficyty bibliotekarstwa Środki (już się nie należą – trzeba konkurować) Deficyt prestiżu (nieznajomość własnej wartości?) Hierarchizacja, formalizacja i cechowość (kosztowna nieelastyczność, a w bibliotekach mnóstwo „kapitału”) Przeregulowanie (apragmatyzm) Braki edukacji zespołowej (specjaliści – nie „zespołowcy”!) Nieznajomość możliwości nowych mediów (i fetysz papierowego kodeksu) „Milczenie owiec” (akomunikacyjność wewnątrzbranżowa) Ainnowacyjność (zafiksowanie i brak ”twórczej destrukcji”)

17. Szanse bibliotekarstwa Środki (wypracowane, projektowe, programowe, we własnej głowie) Poczucie obywatelskości (nasi czytelnicy są waszymi wyborcami) Przełamanie instytucjonalizmu (wirtualne bibliotekarstwo) Skłonność do współdziałania (samoorganizacja i zaufanie) Elastyczność (dobór struktury do zadań) Mentalność (nieetatystyczna, zadaniowo-projektowa) Przełamanie autyzmu (ważna pozytywna ocena publiczności – nie środowiska) Nowatorstwo (wypracowywanie modeli-wzorców) Otwartość (by dzielić się dobrymi praktykami i innowacjami) Inwazja netokratów (niebawem) Wzajemne wsparcie (nikt nie wie wszystkiego, każdy coś wie)

18. Na przyszłość Bibliotekarstwo: obywatelskie, ekonomicznie efektywne, społecznie i „politycznie” ofensywne, publiczne i otwarte (w znaczeniu 2.0), między- i ponadinstytucjonalne, sieciowe i „glokalne”, „szybkie” i elastyczne innowacyjne, negocjacyjne i wspierające.

19. It is not necessary to change; survival is not mandatory. Edward Deming A gdyby się nam nie udało, to …

20. Dziękuję za U W A G Ę Remigiusz Lis Biblioteka Śląska – Śląska Biblioteka Cyfrowa