2. +
MỤC ĐÍCH CỦA GIÁO DỤC KHOA HỌC
- Giúp học sinh nhận thức được khoa học có vai trò và đóng góp gì cho sự
phát triển của lịch sử, văn hóa trong xã hội
- Xây dựng khả năng suy nghĩ và giải quyết các vấn đề nảy sinh trong môi
trường thực tế, theo một cách có logic, dữa trên cơ sở các lập luận, và xây
dựng kỹ năng vận hành máy móc, công cụ, thiết bị cần thiết để tiến hành
các thí nghiệm và quan sát.
- Cung cấp học sinh kiến thức dựa trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn, có bằng
chứng, giúp học sinh tự đưa ra các đánh giá cá nhân trên cơ sở nắm vững
các kiến thức và thực tế , giúp các em làm chủ được cuộc sống, có lối
sống lành mạnh …
- Giúp các em nắm rõ các lập luận, lý thuyết, nguyên tắc cơ bản của khoa
học tự nhiên, khoa học xã hội – nền tảng của cuộc sống và công nghiệp.
Từ đó có khả năng sử dụng các lập luận và nguyên tắc đó vào thực tế
cuộc sống, và nuôi dưỡng tinh thần tìm tòi, học hỏi và tính sáng tạo.
3. +
LỢI ÍCH
Giáo dục khoa học rèn luyện khả năng tư duy, khả năng thích ứng,
biết giao tiếp và hợp tác, có tư duy cởi mở với cái mới, đầu óc sáng
tạo..
Giáo dục KH tạo cơ hội cho học sinh tham gia vào tiến hành các
nghiên cứu, giúp xây dựng tác phong nghiên cứu, thái độ khoa học,
tính chủ động, đầu óc tưởng tượng, sáng tạo,… là những phẩm chất
tối cần thiết cho công việc cho dù làm nghề gì và trong lĩnh vực nào.
Giúp thay đổi phương pháp dạy và học hiện tại giúp học sinh độc lập
suy nghĩ, tập nghiên cứu, tiến hành hoạt động mang tính sáng tạo và
biết cách giải quyết vấn đề trong cuộc sống.
4. +
KINH NGHIỆM TỪ CÁC NƯỚC
CÁC NƯỚC CHÂU ÂU
Hầu hết các nước Châu Âu đều đưa giáo dục khoa học vào giảng dậy và gắn
với thực tế. Thường dậy khoa học gắn với những vấn đề mà xã hội đang
quan tâm. Ví dụ như những vấn đề về môi trường và việc ứng dụng các
thành tựu khoa học, công nghệ vào cuộc sống hàng ngày là những chủ đề
thường bao gồm trong các bài học của học sinh. Nhìn chung, các nước Châu
Âu có nhiều sách hướng dẫn dậy khoa học, và áp dụng các phương pháp
chung: dạy học tích cực, có sự tham gia của học sinh và nhiều ên, dạy học
dựa trên sự hướng dẫn và dạy khoa học từ tiểu học đến các cấp học trên.
Tham khảo: Anh, Mỹ
Tham khảo: Pháp
5. +
CÁC NƯỚC CHÂU Á
Các nước Châu Á, nhìn chung, Chính phủ đều kiểm soát nội
dung dạy và học khoa học. Giáo viên chủ yếu dạy theo sách giáo
khoa và có mục tiêu chương trình theo khung quy định của chính
phủ. Giáo dục của các nước Châu Á cũng mang tính cạnh tranh
cao (thi cử và kiểm tra nhiều).
Thông thường các chương trình giáo dục đều xây dựng tập
trung. Các nhóm biên soạn thường biên soạn sách theo các
hướng dẫn chung từ chính phủ. Gần đây giáo viên cũng tham gia
tích cực hơn vào việc xây dựng chương trình và nội dung học.
Tài liệu dự thảo thường được hỏi ý kiến giáo viên.
6. +
CÁCH THỰC HIỆN Ở CÁC
TRƯỜNG
Chọn các thí nghiệm dựa trên cơ sở vật chất hiện tại, yêu cầu sách
hay tài liệu đọc, thảo luận, bài giảng, và các hoạt động giáo dục
khác dựa trên cơ sở những nội dung mà học sinh phải học và gắn
với nội dung và chương trình học hiện tại (theo chương, theo bài).
Xem lại toàn bộ
chương trình
Kết hợp ba khía
cạnh: thực hành,
lý thuyết, khái
niệm liên quan
Thiết kế bài học
Đưa ra các câu
hỏi đúng
Thiết kế các bài học và phần học
7. +
Xem lại toàn bộ chương trình
Đầu tiên, dựa vào mục tiêu phát triển năng lực cho học sinh
(theo từng chương, hay phần học). Ví dụ theo yêu cầu, sau
phần học này hay chương học này, học sinh phải có khả năng
và nắm được kiến thức gì? Sau đó xem lại theo từng chương
hay phần học xem học sinh cần phải nắm được kiến thứ hay
kỹ năng gì liên quan đến: khái niệm, thực tiễn, lý thuyết
Thiết kế lại cách đánh giá để đánh giá năng lực học sinh theo
khả năng. Sau đó, có thể dạy học sinh các khái niệm và thực
hành theo ba khía cạnh, giúp học sinh có năng lực tổng hợp
8. + Dựa trên ba khía cạnh (thực hành –
lý thuyết cơ bản – chủ đề liên quan)
Xem lại chương trình và bài học theo quy định và các bài kiểm tra đánh giá xác định năng lực
học sinh. Suy nghĩ về chủ đề (chủ thể hay sự kiện mà hiện nay các nhà khoa học đang nghiên
cứu từ thực tiễn hay thế giới bên ngoài) – liên quan đến các ý tưởng và đề tài mà học sinh cần
nghiên cứu.
Khi giáo viên đã xác định được một số chủ đề hay tình huống liên quan đến bài học, nghĩ
cách làm thế nào đề học sinh có thể điều tra hay tìm hiểu các chủ đề hay tình huống đó.
Nhiệm vụcủa học sinh mỗi tiết là gì? Tự học sinh sẽ đưa ra các câu hỏi nghiên cứu và tìm
hiểu hay cho trước? Học sinh có tự lên kế hoạch tiến hành nghiên cứu, điều tra, khảo sát, thí
nghiệm? Phân tích thông tin thế nào? Giải thích hay trình bày nghiên cứu theo hình thức (hay
mô hình) nào? Tham gia tranh luận hoặc trình bày thông tin thu thập được? Mỗi bài học,
chọn một thực hành hay thí nghiệm chủ chốt. Dựa vào yêu cầu học tập và nội dung của các
chương học và phần học, những thực hành hay thí nghiệm này có thể xuyên suốt cả một
phần, hay tách thành các bài học nhỏ.
Sau đó giáo viên nghĩ đến khác khái niệm và chủ đề liên quan. Những vấn đề hay khái niệm
gì học sinh cần tìm hiểu? Mối qua hệ nhân – quả? Hệ thống? Cũng như khi chọn các tình
huống, chọn chủ đề và khái niệm phù hợp với các bài học.
9. +
Đánh giá học sinh
Khi bạn đã xác định được ba yếu tố trên để bài học của học
sinh có thể tập trung, thiết kế thành bài giảng với một mục tiêu
thống nhất (thể hiện rõ thành yêu cầu cho học sinh). Yêu cầu
của bài học cũng tương tự như yêu cầu năng lực của học sinh.
Nhưng khác với yêu cầu năng lực, yêu cầu học tập tập trung
vào từng bước cụ thể theo các hướng dẫn cụ thể.
10. +
Đưa ra các câu hỏi đúng
Mỗi bài học hay chương học giáo viên phải thiết kế theo các bước logic
để có thể tập hợp được cả ba khía cạnh (thực hành/thực tiễn, các ý chính
hay nguyên tắc cơ bản học sinh cần học, và khái niệm hay chủ đề có liên
quan ngoài thực tế) vào từng phần yêu cầu học tập.
Một số ý tưởng hay hiểu biết chung của học sinh về chủ đề này là gì?
Làm thế nào hướng dẫn học sinh học dựa trên sự hiểu biết và năng lực
của từng cá nhân và để đảm bảo yêu cầu học tập đặt ra?
Những kiến thức nào các em đã được học để có thể hiểu được các chủ
đề hay câu hỏi đặt ra?
Phương tiện nào, hay nguồn thông tin hỗ trợ nào giúp học sinh hiểu được
các ý chính, nguyên tắc chính?
Học sinh có thể tìm hiểu hay nghiên cứu bằng cách nào, phương tiện gì?
Những chủ đề liên quan, có giúp học sinh nắm được các nguyên tắc cơ
bản mà giáo viên muốn truyền đạt?
11. + Ví dụ về các chủ đề học tập –
THCS
Lĩnh vực Lĩnh vực chuyên sâu Môn học
liên quan
Nội dung học theo chương trình
hiện tại
Khối lớp liên
quan
Chương trình Globe
Khoa học
môi
trường và
trái đất
Khí quyển Vật lý, địa
lý
- Áp suất khí quyển
- Lớp vỏ khí…
- Lớp 8
- Lớp 6
- Nhiệt độ không khí
- Quan sát mây và vệt của mây
- Lượng mưa và chỉ số pH
Khí hậu Địa lý - Đặc điểm khí hậu Việt Nam
- Thời tiêt, khí hậu và nhiệt độ
không khí….
- Lớp 8
- Lớp 6
- Lượng mưa và chỉ số pH
Địa chất Địa lý, Hóa
học, …
- Đặc điểm địa hình Việt Nam
- Đặc điểm đất Việt Nam ….
- Lớp 8
- Lớp 6
- Độ ẩm và nhiệt độ của đất
- Đặc tính của đất
Nước Hóa học,
Vật lý, Sinh
học, Địa lý
- Tính chất vật lí của nước
- Tính chất hóa học của nước
- Hơi nước trong không khí. Mưa …
- Nước
- Độ tan của một chất trong nước
- Axit – Bazo – Muối
- Lớp 8
- Lớp 8
- Lớp 6
- Lớp 9
- Lớp 9
- Lớp 9
- Nhiệt độ của nước
- Độ trong của nước
- Độ pH
- Tổng chất rắng hòa tan TDS
- Độ dẫn điện
Ảnh hưởng của môi trường
lên hệ sinh thái
Sinh học,
Vật lý…
- Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời
sống sinh vật
- Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm
lên đời sống sinh vật
- Lớp 9
- Lớp 9
- Lớp 9
12. +
Ví dụ về các chủ đề học tập – THPT
Lĩnh vực Lĩnh vực chuyên sâu Môn học liên
quan
Nội dung học theo chương
trình hiện tại
Khối lớp
liên quan
Chương trình Globe
Khoa học
môi trường
và trái đất
Khí quyển Vật lý, địa lý … - Sự hóa hơi và ngưng tụ
- Sự phân bố nhiệt động
không khí trên trái đất…
Lớp 10 … - Nhiệt độ không khí
- Quan sát mây và vệt của mây
- Lượng mưa và chỉ số pH
Khí hậu Địa lý, Vật lý … - Sự hóa hơi và ngưng tụ
- Hệ quả chuyển động xung
quanh Mặt Trời của Trái
Đất….
Lớp 10 … - Lượng mưa và chỉ số pH
Địa chất Địa lý, Hóa học,
…
- Các nhân tố hình thành thổ
nhưỡng
….
Lớp 10 … - Độ ẩm và nhiệt độ của đất
- Đặc tính của đất
Nước Hóa học, Vật lý,
Sinh học, Địa lý
…
- Tính chất vật lí của nước
- Tính chất hóa học của
nước
…
Lớp 10 …. - Nhiệt độ của nước
- Độ trong của nước
- Độ pH
- Tổng chất rắng hòa tan TDS
- Độ dẫn điện
Ảnh hưởng của môi
trường lên hệ sinh thái
Sinh học, Vật
lý…
- Sự phân bố của sinh vật và
đất trên trái đất
Lớp 10 …
13. +
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH NGHIÊN
CỨU KHOA HỌC
Bước 1
Đặt câu hỏi: Tại sao?
Bước 2
Giả định: Câu trả lời có thể có (dựa trên những cái đã biết, xác định cái gì
chưa biết, cái gì cần tìm hiểu thêm)
Bước 3
Thí nghiệm hoặc đưa ra cách tìm câu trả lời (phương pháp), trình tự tiến hành
Bước 4
Quan sát/Kết quả: Kiến thức thu được từ thí nghiệm, nghiên cứu
Bước 5
Phân tích tích: So sánh kết quả thu được với giả định
Bước 6
Kết luận
14. +
VÍ DỤ ĐƠN GIẢN
1. Câu hỏi
Đất nông nghiệp thường có bao nghiêu tầng?
2. Giả định
Đất nông nghiệp thường có 4 tầng
3. Thí nghiệm
Đào hố phẫu diện đất với kích thước hố là 1.2m*1.2m, sâu 1 m
4. Quan sát
Quan sát màu sắc, độ dày các tầng đất, kích thước hạt đất, độ ẩm, độ xốp…
5. Phân tích
Mỗi tầng có màu sắc khác nhau, độ dày khác nhau, kích thước hạt đất khác
nhau, độ ẩm và độ xốp khác nhau.
6. Kết luận
Đất nông nghiệp thường có 4 tầng
Every student has the right to:- Received knowledge which will help them remain healthy, safe and aware of their multiple-dependencies on the environment- Develop the skills that will enable them to assess whether the information they receive from the media, advertisers, journalists and politicians is reliable and evidence-based- Engage with ideas that help them to philosophically consider their own place in the Universe
For example, in United Kingdom, The Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) programme (22) was implemented to increase students’ STEM skills in order to: provide employers with the skills they need in their workforce; help to maintain the UK’s global competitiveness; and make the UK a world-leader in science-based research and development. The STEM Programme has eleven areas of work focusing on teacher recruitment, continuing professional development, enhancement and enrichment activity, curriculum development, and infrastructure. Each area of work is driven forward by a specialist lead organisation, working collaboratively with the National STEM Centre. Its key objectives are to house the UK's largest collection of STEM teaching and learning resources, which will provide teachers of STEM subjects with access to a wide range of support materials; and to bring together STEM partners with a shared mission to support STEM education, thus supporting the STEM Programme. Another example would be in France. The French Ministry of Education formalised the elements of a science and technology education promotion strategy with the main aims of improving students’ interest in science and technology, mainly by teaching science as an integrated subject; promoting scientific studies and careers, and using the impetus of current projects such as scientific competitions and Olympiads.
Work Backward First, identify a performance expectation. It is designed to describe what students should be able to do when instruction is complete. Then, read through it to find the competencies that will demonstrate how well students learned the related concepts and practices, and design assessments that give students an opportunity to demonstrate those competencies. Then, you can begin to design activities to teach students the concepts and practices in the three dimensions. Selecting the Three DimensionsLook at the disciplinary core ideas that correspond with a given performance expectation. Brainstorm some phenomena (objects or events that scientists study in the world around them) related to the core ideas for students to investigate. Once you have identified some useful phenomena, think about how students will investigate those phenomena. What will they do in each lesson? Will students formulate scientific questions to investigate? Will they plan and/or carry out an investigation? Analyze data? Construct explanations or develop models? Engage in arguments or communicate information? For each lesson, select the practice(s) that will be the key to the lesson. This may be the same practice(s) listed in the performance expectation or entirely different practice(s). Now think about the crosscutting concepts. Which one is the most central to the phenomena students will investigate? Patterns? Cause and effect? Systems? Just as you did with the practices, choose the crosscutting concept that is most relevant.Writing a Learning PerformanceOnce you have selected the three dimensions that your lesson will focus on, weave them together into a single statement describing the objective of the lesson. This statement, called a learning performance, has the same structure as a performance expectation. But unlike a performance expectation, a learning performance is focused on just one step in the instructional sequence.
Ask the right questionsEach step in the instructional sequences you design should integrate the three dimensions (practices, disciplinary core ideas, and crosscutting concepts) into a single learning performance. What are some commonly held student ideas (both troublesome and helpful) about this topic? How could instruction build on them? What prior concepts do students need to learn to understand the core ideas? What representations or media help students make sense of core ideas? What practices could students engage in to explore phenomena and/or representations of this concept? Are there crosscutting concepts that could support learning the core idea?