Birey hakkında toplanan bilgiler; •Okul ortamında •Pdrhizmetleri içerisinde •Kamu ve özel sektör hizmetlerinde •Sanayide çalışanlarda da kullanılmaktadır. Bireyi Tanıma Hizmetleri Kapsamında Elde Edilen Bilgiler Kimler Tarafından Kullanılabilir? •Yöneticiler •Öğretmenler •Psikolojik Danışmanlar •Bireyin kendisi •Veliler

1. Univerist® Education Company
Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye
T: 02167061154 I E-Posta: info@univerist.com

2. univerist.com
Birey hakkında toplanan bilgiler;
• Okul ortamında
• Pdr hizmetleri içerisinde
• Kamu ve özel sektör hizmetlerinde
• Sanayide çalışanlarda da kullanılmaktadır.
Bireyi Tanıma Hizmetleri Kapsamında Elde Edilen Bilgiler Kimler
Tarafından Kullanılabilir?
• Yöneticiler
• Öğretmenler
• Psikolojik Danışmanlar
• Bireyin kendisi
• Veliler

3. univerist.com
Hangi hizmet alanları içerisinde birey hakkında elde edilebilecek bilgileri
işlevsel bir şekilde kullanılabilir?
• Psikolojik danışma
• Bilgi toplama ve yayma
• Yerleştirme
• İzleme ve değerlendirme

4. univerist.com
• Bireyin gerçekçi bir benlik yapısı geliştirmesine yardım etmek
• Bir konuda karar verebilmek için gerekli bilgileri toplamak
• Yetenek ve ilgileri doğrultusunda bireyleri kendilerine en uygun
programlara yönlendirebilmek
• Okulda uygulanacak eğitim programı için bireyleri özelliklerine göre
gruplandırmak
• Evlilik ve eş seçiminde bireylere yardımcı olmak
• Bir kurumun özel amaçları için en uygun kişileri seçmek
• Bireylerin sorunlarına uygun tanıları koymak ve tedavi planını oluşturma
• Bireyi geleceği hakkında tahminlerde bulunabilmek

5. univerist.com
• Asıl amaç bireyin kendisini tanımasına
yardım etmek
• Tüm öğrencilere yönelik olmalı
• Takım halinde çalışmak önemli
• Sürekli bir hizmet olmalı
• Toplanan bilgilerin geçerli ve güvenilir
olması
• Bireyi her yönüyle tanıma
• Teknik uygulamak araç haline getirilmelidir.
• Sadece bir araç uygulamak bireyi tanımak
için yeterli değildir.
• Bireye mutlaka geribildirim verilmelidir.

6. univerist.com
• Bireyin fiziksel yapısı, biyolojik öz.
• Davranışsal öz. (ilgi ve yetenekleri, tutum ve değerleri, tercih ve
beklentileri , benlik algısı, duygusal ve sosyal uyumu,kişisel özellikleri
• Sosyokültürel ve ekonomik koşulları (aile yapısı, ailenin eğitim anlayışı,
ailenin SED’i, çevredeki öğrenim ve iş olanakları)

7. univerist.com
1. Testler
2. Test dışı teknikler
1. Amaca uygun olması
2. Geçerlik
3. Güvenirlik
4. Kullanışlılık
5. Objektiflik
6. Ekonomik
7. Testin normları

8. univerist.com
1. GÖRÜŞME
Belirli bir amaçla yüz yüze gelen iki veya daha fazla kişinin belli bir amaçla
sözel yada sözel olmaya iletişim araç ve tekniklerini kullanmak suretiyle
oluşturulan bir etkileşimdir.
Görüşme Türleri
 Güdümlü görüşme
 Güdümsüz görüşme
 Yapıtlı görüşme
 Yapıtsız görüşme

9. univerist.com
Görüşme Tekniğinin Avantajları
• Birey bilgiler eksiksiz olarak birinci elden toplanır.
• Kullanım alanı çok geniştir.
• Sözel ifadelerin yanı sıra beden dili de gözlenir.
• Bilgiler eksiksiz ve tam olarak toplanabilir.
• Davranışların altından yatan nedenleri anlamak için kullanılabilir.
• Bireye tanı koymak amacıyla kullanılabilecek en etkili teknikler arasında yer
almaktadır.

10. univerist.com
Görüşme Tekniğinin Dezavantajları
• Zaman, para ve emek bakımından ekonomik değildir.
• Bireyin verdiği bilgilerin doğruluğunu tam olarak kestirebilmek mümkün
değildir.
• Subjektiftir ve elde edilen bilgiler yanlış yorumlanabilir.
• Görüşmeci karşı tarafı etkileyebilir.
• Uygun yer ve zaman belirlemek sıkıntı yaratabilmektedir.

11. univerist.com
2. ANKET
Anket Sorularının Hazırlanmasında
Dikkat edilmesi Gereken Hususlar
• Sorular olabildiğince açık hazırlanmalı
• Sorular önyargılara dayalı olmamalı
• Soru sayısı grubun özelliklerine göre
ayarlanmalı
• Soru türleri araştırmanın amacına uygun
olarak seçilmeli
• Bilinen bilgiler ankette soru olarak
sorulmamalı
• Kapalı uçlu sorular tercih edilmeli, açık
uçlu soru sorulacaksa kısa cevaplı olmalı

12. univerist.com
Anketlerde
Soru
Türleri
Kapalı Uçlu
Sorular
Kapalı ve
Açık Uçlu
Sorular
Derecelen-
dirmeli
Sorular
Açık Uçlu
Sorular

13. univerist.com
Anket Uygulama Türleri
Amaca, bireylerin niteliğine, sayısına, süreye ve parasal Koşullara göre
değişkenlik gösterebilir.)
A. Gruplara Uygulama
B. Bireysel Görüşme Yoluyla uygulama
C. Posta /İnternet ile uygulama
D. Telefon ile görüşme

14. univerist.com
3. Problem Tarama Listeleri
Genellikle
• Sağlık ve bedensel gelişim
• Okul yaşamı
• Ev ve aile yaşamı
• Başkaları ile ilişki kurma
• Kız erkek arkadaşlığı
• Gelecek beklentisi
• Bireyin iç dünyası ile ilgili alanlardaki problemleri kapsar.

15. univerist.com
Madde NO SORU CÜMLESİ (ENVANTER MADDELERİ)
1 Sağlıklı bir bedene sahip olmadığımı düşünüyorum.
2 İyi beslenemiyorum.
3 İştahım yok.
4 Halsizlik hissediyorum ve çabuk yoruluyorum.
5 Gözlük kollanmak zorunda olduğum için sıkılıyorum.
6 İyi göremiyorum.
7 İyi işitemiyorum.
8 Uykusuzluk çekiyorum.
9 Okulumuz hiç temiz değil.
10 Okulumuz hiç iyi ısınmıyor.
11 Sınıfımız çok kalabalık, sıkışık oturuyoruz.
12 Okulumuzdaki ders araç - gereçlerini yeterince kullanamıyoruz.
13 Laboratuar, spor salonu, kitaplığımız yok.
14 Başka bir okulda okumak isterdim.
15 Ödevler çok fazla, yetiştiremiyorum.
16 Okulda ufak hatalara ağır cezalar veriliyor.
17 Başarılı olmak için nasıl daha iyi ders çalışmam gerektiğini bilmiyorum.
18 Ders kitaplarını kolayca anlayamıyorum.
19 Öğrenciler arasında ayrım yapılıyor.Öğretmenler daha çok belli öğrenciler ile ilgileniyor.
20 Okulda sıkıntılarımı anlatabileceğim güvendiğim bir kimse yok.
21 Okulumuzda öğrenciler dayakla cezalandırılıyor.
22 Okulumuzda öğrencilere onur kırıcı şekilde davranılıyor.
23 Resim, müzik ve beden eğitimi derslerine gereken önem verilmiyor.

16. univerist.com
24 Hiçbir derste yeteri kadar başarılı değilim.
25 Düşüncelerimi ve bildiklerimi yazılı olarak anlatmakta güçlük çekiyorum.
26 Düşüncelerimi ve bildiklerimi sözlü olarak anlatmakta güçlük çekiyorum.
27 İstediğim eğitsel kola giremiyorum.
28 Okulumuzda eğitsel kol çalışmalarına gereken önem verilmiyor.
29 Öğretmenimle/ öğretmenlerimle rahatça konuşamıyorum.
30 Evimiz okula çok uzak.
31 Ailemin fazla baskısı beni sıkıyor.
32 Ailem hiçbir konuda fikrimi almıyor.
33 Ailemle rahatça konuşamıyorum.
34 Ailem bana harçlık vermiyor.
35 Ailem ağır ev işlerini bana yaptırıyor.
36 Annem ve babam sık sık tartışıp kavga ederler.
37 Evde ders çalışmama yardım eden kimse yok.
38 Kardeşimle / kardeşlerimle iyi geçinemiyorum.
39 Kardeşim / kardeşlerim ders çalışmamı engelliyor.
40 Evde dayak ile cezalandırılıyorum.
41 Ailemden uzakta, akrabalarımla yaşıyorum.
42 Babamın kötü alışkanlıkları beni üzüyor. ( içki, kumar, sigara vb. )

17. univerist.com
24 Hiçbir derste yeteri kadar başarılı değilim.
25 Düşüncelerimi ve bildiklerimi yazılı olarak anlatmakta güçlük çekiyorum.
26 Düşüncelerimi ve bildiklerimi sözlü olarak anlatmakta güçlük çekiyorum.
27 İstediğim eğitsel kola giremiyorum.
28 Okulumuzda eğitsel kol çalışmalarına gereken önem verilmiyor.
29 Öğretmenimle/ öğretmenlerimle rahatça konuşamıyorum.
30 Evimiz okula çok uzak.
31 Ailemin fazla baskısı beni sıkıyor.
32 Ailem hiçbir konuda fikrimi almıyor.
33 Ailemle rahatça konuşamıyorum.
34 Ailem bana harçlık vermiyor.
35 Ailem ağır ev işlerini bana yaptırıyor.
36 Annem ve babam sık sık tartışıp kavga ederler.
37 Evde ders çalışmama yardım eden kimse yok.
38 Kardeşimle / kardeşlerimle iyi geçinemiyorum.
39 Kardeşim / kardeşlerim ders çalışmamı engelliyor.
40 Evde dayak ile cezalandırılıyorum.
41 Ailemden uzakta, akrabalarımla yaşıyorum.
42 Babamın kötü alışkanlıkları beni üzüyor. ( içki, kumar, sigara vb. )

18. univerist.com
4. Otobiyografi
Birey kendi yaşamı ve kendisi hakkındaki
bilgileri kendi kişisel yorum ve
değerlendirmesine göre yazılı olarak
anlatmaktadır. Birey hem geçmiş yaşamından
hem şu anki yaşadıklarında hem de geleceğe
ilişkin beklentilerinden bahsetmektedir.
Otobiyografinin içeriğinde bireyin kendi benliğini,
kişiliğini nasıl gördüğü, geçmişte ne gibi
gereksinimleri olduğu ve bunları nasıl
doyurduğu, çevredeki kişilerin beklentilerin nasıl
karşıladığı yaşadığı güçlüklerle baş etme
yöntemleri, kimlerden destek gördüğü ile ilgili
duygu ve değerlendirmeleri yer almaktadır.

19. univerist.com
Otobiyografi yazma türleri:
• Serbest yazma (Kendini hatırlayabildiği andan itibaren yaşamını kısaca
yazması istenir)
• Planlı yazma (Bireye anlatması istenen konuların başlıklarını içeren bir yazım
planı verilir) YAZIM planı içerisinde:
1. Doğum tarihi ve yeri
2. Ailesi hakkında bilgi(Anne babası sağ/ölü; Aile yaşantıları)
3. Okul yaşamı (en son devam ettiği okul, başarı durumu, öğretmen ve
arkadaş ilişkileri, sevilen sevilmeyen dersler vb)
4. Boş zamanını değerlendirme şekilleri
5. Genelde hoşlanıp hoşlanmadığı şeyler
6. Bireyin geleceğe yönelik beklentileri

20. univerist.com
1. GÖZLEM
Tanım:Bir nesnenin, olayın, bir kişi veya
gurubun gerçek durumunu ve niteliklerini
bilmek amacı ile yapılan dikkatli ve planlı
incelemedir.
Gözlem Türleri
• Gelişigüzel(Denetimsiz) Gözlem
• Sistemli (Denetimli) Gözlem
• Katılımlı Gözlem
• Katılımsız Gözlem

21. univerist.com
Gözlem Türleri
Gelişigüzel(Denetimsiz)Gözlem:Önceden, neyin nerede, nasıl gözleneceğinin
planlanmadan olay veya davranış kendiliğinden ortaya çıktığı zaman doğal
koşullarda rastlantısal olarak yapılan gözlemlerdir.
Örn: Tenefüslerde öğretmenlerin öğrencileri gözlemlemesi
Sistemli (Denetimli) Gözlem: Bireylerin belirli davranışlarının planlı ve sistemli
olarak kontrollü koşullar altında davranışın nedenlerini, sebep sonuç ilişkilerini
bulmayı amaçlayan gözlemlerdir.
Gözlenen kişi gözlem yapıldığını bilebilir veya bilmeyebilir. Denetimli ve planlı
bir gözlem için de gözlem formları oluşturulur.

22. univerist.com
Katılımlı Gözlem: Gözlemci kişinin
standart bir gözleme ve bilgi toplama
aracı kullanmadan gözlenen kişi ile
birlikte olması ya da bu amaçla olay
veya faaliyete katılarak gözlemde
bulunmasıdır. Katılımlı gözlemde
gözlemci kişi kimliğini belli etmeden
grubun bir üyesi olmaya çalışır.
Gözlem sırasında bir ölçme aracı
kullanılmaması nedeniyle subjektif bir
yöntemdir.

23. univerist.com
Katılımsız Gözlem: Gözlemci, gözlenen grup veya olayın dışında kalarak kişiyi
ya da grubu dışarıdan objektif olarak gözlemlemektedir ve gözlediği bilgileri
kaydedebilmektedir.

24. univerist.com
Vaka Kaydı (Anekdot)
Öğretmenler ve yöneticilerin tanık oldukları ve önemli gördükleri iyi veya kusurlu
olduğunu düşündükleri öğrenci davranışlarının sürekli olarak objektif ve ayrıntılı
bir biçimde kaydedilmesi ve saklanmasıdır.
Herkesin yararlanabilmesi için yapılan gözlemlerin vaka kayıt formlarının belirli
bir formata göre doldurulması gerekir.

25. univerist.com
Vaka Kaydı (Anekdot)
• Vaka kayıt formunda bireyin davranışları kısa
öz ve önemli kısımlarını yansıtan bir rapor
olarak belirtilir.
• Her bir formda yalnızca bir olay anlatılır.
• Biriken vaka kayıtları belli sürelerde
kronolojik sıra gözetilerek özetlenir ve bu
bilgiler öğrenci toplu dosyasında saklanır.
• Vaka kayıtlarının olayın hemen ardından
tutulması daha sağlıklıdır.
• Bu yöntem öğretmenin öğrencilerini daha iyi
tanımasına sağlar
• Vaka kayıtlarında sadece olumsuz olaylar
değil olumlu olaylara da yer verilmelidir.

26. univerist.com
1. Sosyometri
Dolaylı olarak sunulan bir ölçüte göre bir
gruptaki bireylerin birbirleri ile olan sosyal
ilişkilerini tutum ve eğilimlerini grup
içerisindeki örgütlenme biçimini ortaya
çıkarmaya yarayan bir yöntemdir. Bu
yöntemden yararlanılarak gruplar yeniden
yapılandırılabilir.
Uygulama Alanları:
Göç amacıyla yer değiştiren ailelerin uygun
yerlere yerleşimini sağlamak
Endüstri Kuruluşlarında
öğretim kurumları

27. univerist.com
Sosyometride İzlenmesi Gereken Adımlar
1- Tercihlerin belirtilmesi
2- İlişkilerin Çizelge Halinde gösterilmesi
3- Sosyogramın hazırlanması

28. univerist.com
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Gruptaki üyelerin birbirlerini yeterince iyi tanımaları (en az altı ay)
• Zorlama olmadan bireyler tercihlerini serbestçe belirtebilecekleri bir
ortam sağlanmalı
• İlköğretim ikinci sınıfın ortalarında itibaren uygulanabilir
• Mutlaka bir ölçüt belirtilmesi ve aynı ölçüt için belirli aralıklarla
değerlendirme yapılması
• Sonuçların gizli tutulması

29. univerist.com
2. Kimdir Bu?
• Birbirlerini tanıyan bir grup içerisindeki
bireylerin diğer grup üyeleri hakkındaki
görüşlerini ve belirli özellikleri olan tipleri
belirlemek amacıyla kullanılmaktadır.
• Teknik bireylerin en belirgin ve en temel
kişilik özelliklerini ortaya koymaya çalışır.
Bireyler hem kendilerini nasıl
değerlendirdiklerini hem de başkaları
tarafından nasıl değerlendirildiklerini
değerlendirerek görüşler arasında ne
derece tutarlılık/ farklılık olduğunu öğrenir.

30. univerist.com
2. Kimdir Bu?
• Görüşler arasındaki farklılıklar bireyin kişisel ve sosyal uyum
problemlerini yansıtır.
• Kimdir bu içerisinde yer alan davranış ve özellikler hem olumlu hemde
olumsuz olacak şekilde seçilmelidir.
• Genellikle 10-30 arasında maddeye yer verilmektedir. Uygulamadaki
amaç bireylerin birbirleri hakkındaki yargılamaları belirlemek değil
sadece gruptaki belirli tipleri ortaya koymak ise cevaplandıran kişi
kendi ismini yazmayabilir.
• Elde edilen sonuçları değerlendirmek için önce grafik hazırlanır
ardından ise çapraz dağlım tablosu oluşturulur.

31. univerist.com
Univerist® Education Company
Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye
T: 02167061154 I E-Posta: info@univerist.com
Teşekkürler

32. univerist.com
• Özbay, Ö. (2008) Koçluk Yaklaşımının Yönetici Üzerine Etkileri ve Bir
Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkalp, E. (2005) Örgütlerde Davranış, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim
Fakültesi Yayınları, 1(2), 59-87.
• Sujan, H., Weitz, B.A. ve Kumar, N. (1994) Learning Orientation, Working
Smart, and Effective Selling, Journal of Marketing, 58, July, 39-52.
• Tüzün, K. ve Güven, İ. (2007) Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri,
Karamanoğlu Mehmetbey İ.İ.B.F Dergisi, 13 (2), 93
• Uçkun, C. ve Kılınç, G. (2007) Koçluk ve Mentorluk Tarihsel Gelişimi,
Yöntemleri ve Uygulamaları, Ankara: Ürün Yayınları, Vries, M.F. (2005)
Leadership Group Coaching in Action: The Zen of Creating High Performance
Teams, Academy of Management Executive, 19 (1), 61-76.