OKAPI en OKAPI2: naar benchmarking van wetenschappelijke bibliotheken - Dirk Smet en Paul Buschmann

1. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015
Okapi en Okapi2: naar
benchmarking van
wetenschappelijke
bibliotheken

3. •Wat vooraf gaat
•Hoe het begon
•En terug eindigde
•En terug begon
•En dan groter werd
•En waar het naartoe gaat
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

4. Wat vooraf gaat en hoe
het begon en terug
eindigde en terug begon
en dan groter werd en
waar het naartoe gaat.
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

5. It is the mark of a truly
intelligent person to be
moved by statistics.
(George Bernard Shaw)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

6. Het wonderlijke verhaal van
de VDB-index
Het belang van de context
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

7. Wat vooraf gaat en hoe
het begon en terug
eindigde en terug begon
en dan groter werd en
waar het naartoe gaat.
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

8. Les statistiques sont une
forme d'accomplissement
de désir, tout comme les
rêves.
(Jean Baudrillard)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

9. Libecon statistieken
°2002 †2008
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

10. 0
5
10
15
20
25
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Libecon-statistieken: aantal deelnemers
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

11. Een voorbeeld
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

12. Helaas
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

13. “Bovendien werd op de pre-conferentie
rond de toekomst van LIBER (Groningen, 5-
8 juli ’05) vernomen dat België momenteel
het enige Europese land is waar geen
verzameling van statistische
bibliotheekgegevens meer plaatsvindt!”
(Paul Sijsmans VOWB 29/09/2005)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

14. Wat vooraf gaat en hoe
het begon en terug
eindigde en terug begon
en dan groter werd en
waar het naartoe gaat.
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

15. There are lies, damned
lies and statistics.
(Mark Twain)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

16. "Zonder cijfers kan je geen volwaardig
bibliotheekbeleid voeren.“
“Ook al zeggen ruwe statistieken op zichzelf
iets, afgeleide statistieken in een bredere
context vertellen meer.”
(Mel Collier)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

17. Stappenplan 2007 – nu
• Data bepalen en verzamelen: relevant, haalbaar, betrouwbaar
• Indicatoren bepalen (input, output, throughput, outcome)
• Handleiding uitschrijven
• Sensibiliseren
• Gegevens verwerken, terugkoppelen en ontsluiten
• Bijsturen
• Webapplicatie ontwikkelen (vanaf 2009)
• Rapporteren en analyseren
• Benchmarking
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

18. Basisprincipes gegevensverzameling:
• data invoeren niet langer via Excel, maar enkel via de Webapplicatie
(2009-…)
• data zoveel mogelijk automatisch uit bestaande toepassingen halen
• data opslaan in een online beschikbare centrale databank
> werk besparen voor de bibliotheken
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

19. Benchmarking is het vrijwillig proces van
zelfevaluatie en –verbetering door systematisch
en collaboratief praktijken en prestaties in
gelijkaardige organisaties te vergelijken om zo
sterktes en zwaktes te ontdekken en te leren
hoe organisatieprocessen aan te passen en te
verbeteren
(ESMU, 2008)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

20. Basisprincipes benchmarking:
• een intern proces en niet gericht op externe profilering
• een vrijwillig proces
• gebaseerd op wederzijds vertrouwen tussen de instellingen
• een mix van kwalitatieve en kwantitatieve data gebruiken als
indicatoren
• in samenspraak indicatoren bepalen
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

21. Benchmarking bibliotheken
• Focus op:
• Kwantitatieve indicatoren
• Objectief
• meetbare gegevens
• Uniforme definities
• Bekommernis:
• Relevante indicatoren
• Wat ontbreekt?
• Hoe inzetten bij werking/beleid?
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

22. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

23. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

24. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

25. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

26. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

27. OKAPI rapportering
• Vanaf 2011: jaarlijks associatierapport
• Hogescholen en universiteit apart
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

28. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

29. OKAPI rapportering
• Benchmarking
• Profielfiches per instelling
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

30. Wat vooraf gaat en hoe
het begon en terug
eindigde en terug begon
en dan groter werd en
waar het naartoe gaat.
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

31. In ancient times they had no
statistics so they had to fall
back on lies.
(Stephen Leacock)
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

32. OKAPI2
• OKAPI+
• Win-win situatie
• VOWB
• VVBAD-OWB
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

33. Wat vooraf gaat en hoe
het begon en terug
eindigde en terug begon
en dan groter werd en
waar het naartoe gaat.
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015

34. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015
Okapi2: verdere stappen
• Gegevensverzameling
• Ontwikkeling webapplicatie i.p.v. excel nu
• Rapportering / presentatie
• Onderscheid universiteiten – hogescholen – speciale collecties
• Benchmarking: motiverend en niet-bedreigend
• Interactieve (online) rapportering: demo powerBI
• Infographic met kerncijfers op Vlaams niveau

35. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015
•…

36. Okapi

37. Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015
Om af te sluiten:
"Je kunt slechts die statistieken
vertrouwen, die je zelf
gemanipuleerd hebt."
Winston Churchill

38. Nog vragen?
Statistiek aan Zee - Dirk Smet & Paul Buschmann - 18 09 2015