Multiple-criteria decision-making or multiple-criteria decision analysis (MCDA) is a sub-discipline of operations research that explicitly considers multiple criteria in decision-making environments. Whether in our daily lives or in professional settings, there are typically multiple conflicting criteria that need to be evaluated in making decisions. Cost or price is usually one of the main criteria. Some measure of quality is typically another criterion that is in conflict with the cost. In purchasing a car, cost, comfort, safety, and fuel economy may be some of the main criteria we consider. It is unusual to have the cheapest car to be the most comfortable and the safest. In portfolio management, we are interested in getting high returns but at the same time reducing our risks. Again, the stocks that have the potential of bringing high returns typically also carry high risks of losing money. In a service industry, customer satisfaction and the cost of providing service are two conflicting criteria that would be useful to consider.

1. ‫ه‬‫ر‬‫معیا‬ ‫چند‬ ‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬ ‫های‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬
MCDM
PROMETHEE
‫منان‬ ‫ایزد‬ ‫بنام‬

2. ‫مدل‬ ‫تئوری‬
‫روش‬ ‫با‬ ‫مسئله‬ ‫یک‬ ‫حل‬PROMETHEE
‫افزار‬ ‫نرم‬

3. ‫مسئله‬ ‫تشخیص‬ ‫و‬ ‫تعریف‬
‫حل‬ ‫راه‬ ‫تعیین‬‫های‬
‫ثمربخش‬
‫ارزیابی‬‫حل‬ ‫راه‬‫ها‬

4. ‫ه‬‫ر‬‫معیا‬ ‫چند‬‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬
‫ر‬‫معیا‬ ‫چند‬‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬ ‫کمی‬ ‫های‬‫داده‬ ‫از‬‫استفاده‬ ‫با‬‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬‫های‬ ‫تکنیک‬‫از‬ ‫یکی‬‫ه‬
‫باشد‬‫می‬.‫استفا‬ ‫با‬ ‫مدیر‬‫د‬‫نظر‬‫در‬ ‫با‬ ‫تواند‬‫می‬‫ه‬‫ر‬‫معیا‬ ‫چند‬‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬‫های‬ ‫تکنیک‬‫از‬‫ه‬
‫ب‬‫هستند‬ ‫ض‬‫ر‬‫تعا‬‫در‬ ‫دیگر‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫گاها‬‫که‬ ‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬ ‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫متفاوت‬ ‫های‬‫ر‬‫معیا‬‫گرفتن‬‫ه‬
‫نماید‬‫ی‬‫ساز‬ ‫تصمیم‬‫عقالیی‬ ‫طریقی‬.
MADM
MODM
MCDM

5. ‫متدهای‬MCDM
AHP
ANP
VIKOR
SAW
TOPSIS
ELECTRE
PROMETHEE
SMART
REGIME
SIR
EVAMIX

6. SAW
Simple Additive Weighting
‫ش‬‫و‬‫ر‬‫در‬SAW‫ب‬‫با‬‫ای‬ ‫گزینه‬‫تا‬‫است‬ ‫گزینه‬‫هر‬ ‫ای‬‫ز‬‫ا‬ ‫به‬ ‫مطلوبیتی‬‫تابع‬‫د‬‫ر‬‫آو‬‫ر‬‫ب‬ ‫به‬ ‫سعی‬‫یشترین‬
‫شود‬‫انتخاب‬ ‫مطلوبیت‬.‫از‬‫ها‬‫شاخص‬‫آثار‬‫بودن‬‫ا‬‫ز‬‫مج‬‫و‬‫جحیت‬‫ر‬‫ا‬‫استقالل‬ ‫بر‬‫فرض‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬‫این‬‫ر‬‫د‬
‫گز‬‫جحیت‬‫ر‬‫ا‬ ‫به‬ ‫احتی‬‫ر‬‫ب‬‫توان‬‫می‬‫ها‬ ‫شاخص‬‫اهمیت‬‫ان‬‫ز‬‫او‬‫محاسبه‬‫با‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬‫این‬ ‫در‬‫است‬ ‫یکدیگر‬‫ها‬ ‫ینه‬
‫یافت‬‫دست‬.
‫ی‬‫گیر‬‫تصمیم‬‫در‬‫تاثیرگذار‬‫های‬‫ر‬‫معیا‬
‫ها‬ ‫گزینه‬(‫آلترناتیوها‬)
‫عملکرد‬(‫یابی‬‫ز‬‫ار‬)‫معیار‬‫هر‬‫قبال‬ ‫در‬ ‫گزینه‬‫هر‬
‫تصمیم‬‫اتخاذ‬‫در‬‫ها‬‫ر‬‫معیا‬‫از‬‫کدام‬‫هر‬‫اهمیت‬‫ان‬‫ز‬‫می‬

7. AHP
Analytic Hierachy Process
‫همزم‬ ‫ر‬‫طو‬ ‫به‬ ‫کمی‬ ‫و‬ ‫کیفی‬ ‫های‬‫ر‬‫معیا‬ ‫ی‬‫بکارگیر‬ ‫با‬ ‫اتبی‬‫ر‬‫م‬ ‫سلسله‬‫تحلیل‬ ‫ایند‬‫ر‬‫ف‬‫ان‬
‫ها‬ ‫قضاوت‬ ‫در‬ ‫ی‬‫ناسازگار‬ ‫ی‬ ‫س‬‫ر‬‫بر‬ ‫قابلیت‬
‫ترکیب‬ ‫ی‬‫ساز‬ ‫بهینه‬ ،‫ای‬ ‫منطقه‬ ‫و‬ ‫ی‬‫شهر‬ ‫ی‬‫یز‬‫ر‬ ‫برنامه‬‫ن‬‫همچو‬ ‫موضوعاتی‬ ‫ی‬ ‫س‬‫ر‬‫بر‬ ‫در‬‫تولید‬
‫و‬ ‫حمل‬ ‫ی‬‫یز‬‫ر‬ ‫دولتی،برنامه‬ ‫دستگاههای‬ ‫بندی‬ ‫بودجه‬ ،‫صنعتی‬ ‫واحد‬‫یک‬ ‫در‬ ‫محصوالت‬،‫نقل‬
‫و‬ ‫یست‬‫ز‬‫محیط‬ ‫و‬ ‫ی‬ِ‫ژ‬‫انر‬ ‫منابع‬‫تخصیص‬ ‫ی‬‫یز‬‫ر‬ ‫برنامه‬...‫د‬‫ر‬‫دا‬ ‫مطلوبی‬ ‫برد‬‫ر‬‫کا‬.
‫مر‬ ‫سلسله‬ ‫به‬‫پیچیده‬ ‫و‬ ‫مشکل‬ ‫مسایل‬ ‫تبدیل‬ ‫و‬ ‫تحلیل‬ ‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫ای‬ ‫مینه‬‫ز‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬ ‫این‬‫تر‬ ‫ساده‬ ‫اتبی‬
‫معیا‬ ‫کمک‬ ‫با‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫ها‬ ‫گزینه‬ ‫یابی‬‫ز‬‫ار‬ ‫یزبتواند‬‫ر‬ ‫برنامه‬ ‫آن‬ ‫چوب‬‫ر‬‫چا‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫د‬‫ر‬‫او‬ ‫می‬ ‫اهم‬‫ر‬‫ف‬‫و‬ ‫ها‬‫ر‬
‫داد‬ ‫انجام‬ ‫احتی‬‫ر‬‫ب‬ ‫ها‬‫ر‬‫یرمعیا‬‫ز‬.

8. TOPSIS
(Technique for order preference by similarity to ideal solution)
‫ن‬‫یو‬ ‫و‬ ‫هوانگ‬(1981)
‫نزد‬‫که‬ ‫ایست‬ ‫گزینه،گزینه‬ ‫بهترین‬ ‫که‬‫د‬‫ر‬‫دا‬ ‫تکیه‬ ‫مفهوم‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬ ‫این‬‫فاصله‬ ‫یکترین‬
‫باش‬‫داشته‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫منفی‬ ‫آل‬‫ایده‬‫از‬‫فاصله‬‫بیشترین‬ ‫و‬‫مثبت‬ ‫آل‬ ‫ایده‬ ‫گزینه‬ ‫به‬‫د‬.

9. ELECTRE
‫ای‬ ‫رتبه‬ ‫غیر‬ ‫مقایسات‬‫و‬ ‫گیرنده‬ ‫تصمیم‬ ‫تشخیص‬ ‫با‬
‫گر‬ ‫تحلیل‬
‫موثر‬ ‫غیر‬ ‫های‬ ‫گزینه‬ ‫حذف‬
‫هماهنگ‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫هماهنگ‬ ‫مجموعه‬‫آنالیز‬
‫هماهنگی‬

10. PROMETHEE
Preference Ranking Organization Method For Enrichment
Evaluation
‫برنز‬1986
‫بر‬‫ر‬‫کا‬ ‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫استفاده‬ ‫سهولت‬
‫امترها‬‫ر‬‫پا‬‫تفسیر‬‫امکان‬(‫ها‬ ‫گزینه‬ ‫و‬ ‫ها‬‫شاخص‬ ‫بندی‬‫دسته‬)
‫دیگر‬ ‫های‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬ ‫اغلب‬ ‫با‬‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫نتایج‬ ‫ی‬‫پایدار‬
‫سریع‬ ‫و‬‫ساده‬ ‫ت‬‫ر‬‫صو‬ ‫به‬‫حساسیت‬ ‫تحلیل‬‫امکان‬
‫ی‬‫ساز‬ ‫مدل‬ ‫افیکی‬‫ر‬‫گ‬ ‫طرح‬‫از‬‫استفاده‬‫امکان‬GAIA
‫هی‬‫و‬‫گر‬ ‫های‬ ‫تصمیم‬ ‫پشتیبانی‬‫امکان‬
‫تصمیم‬‫ی‬‫ساز‬ ‫بهینه‬‫در‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫محدودیت‬‫گرفتن‬ ‫نظر‬‫در‬‫امکان‬
‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬‫سرعت‬ ‫و‬‫دقت‬ ‫در‬ ‫نسبی‬‫تعادل‬

11. ‫عملکرد‬PROMETHEE
‫است‬‫استوار‬ ‫تفاوتی‬ ‫بی‬ ‫و‬ ‫ترجیح‬ ‫مفهوم‬ ‫دو‬ ‫بر‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬ ‫این‬.
‫به‬‫این‬‫معنی‬‫که‬‫گزینه‬A‫بر‬‫گزینه‬B‫ترجیح‬‫و‬‫ی‬‫برتر‬‫د‬‫ر‬‫دا‬‫اگر‬‫از‬‫نظر‬‫توابع‬‫ترجیح‬(‫که‬
‫ان‬‫ز‬‫می‬‫جحیت‬‫ر‬‫ا‬‫گزینه‬A‫بر‬‫گزینه‬B‫از‬‫نظر‬‫تصمیم‬‫گیرنده‬‫ا‬‫ر‬‫ائه‬‫ر‬‫ا‬‫می‬‫دهد‬)‫مقدار‬
‫تابع‬‫ترجیح‬‫گزینه‬A‫بیشتر‬‫از‬‫تابع‬‫ترجیح‬‫گزینه‬B‫باشد‬.
‫گزینه‬ ‫ر‬‫همینطو‬A‫گزینه‬ ‫بر‬B‫مقدار‬ ‫است‬ ‫تفاوت‬ ‫بی‬‫گزینه‬ ‫ترجیح‬ ‫تابع‬A‫با‬ ‫ابر‬‫ر‬‫ب‬
‫گزینه‬ ‫ترجیح‬ ‫تابع‬B‫باشد‬.

12. ‫ش‬‫و‬‫ر‬ ‫با‬‫شرکت‬ ‫چند‬‫بندی‬ ‫تبه‬‫ر‬
PROMETHEE

13. ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫تعیین‬
‫رهبری‬
‫کارکنان‬
‫استراتژی‬ ‫و‬ ‫مشی‬ ‫خط‬
‫منابع‬ ‫و‬ ‫شراکتها‬
‫ها‬ ‫فرآیند‬
‫کارکنان‬ ‫نتایج‬
‫مشتریان‬ ‫نتایج‬
‫جامعه‬ ‫نتایج‬
‫عملکرد‬ ‫کلیدی‬ ‫نتایج‬

14. ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫بندی‬ ‫ن‬‫ز‬‫و‬
‫نتایج‬
‫کلیدی‬
‫عملکرد‬
‫نتایج‬
‫جامعه‬
‫نتایج‬
‫کارکنان‬
‫نتایج‬
‫ی‬‫مشتر‬
‫ن‬
‫آینده‬‫ر‬‫ف‬
‫ا‬
‫اکته‬‫ر‬‫ش‬‫ا‬ ‫منابع‬
‫انسانی‬
‫خط‬
‫و‬ ‫ی‬ ‫مش‬
‫اتژ‬‫ر‬‫است‬
‫ی‬‫تژ‬
‫ی‬‫هبر‬‫ر‬
‫شاخص‬
0.1394 0.0942 0.0877 0.1591 0.1263 0.1168 0.0798 0.1066 0.0902 ‫ن‬‫ز‬‫و‬

15. ‫ی‬‫گیر‬‫تصمیم‬‫ار‬‫ز‬‫اب‬
• Max(Min) {f1(a) , f2(a) , …, fk(a) |a ∈ A}
•A:‫گیر‬ ‫تصمیم‬ ‫های‬ ‫گزینه‬‫ی‬
•fj(a):‫گزینه‬‫امتیاز‬a‫ی‬‫گیر‬ ‫تصمیم‬‫شاخص‬ ‫در‬j
•j:1,2,…, k

16. ‫ها‬ ‫گزینه‬ ‫جی‬‫و‬‫ز‬ ‫مقایسه‬
•P:‫ترجیح‬ ‫تابع‬.
• Pj (a,b) = Pj[ dj(a,b) ]
•d:‫شاخص‬ ‫در‬ ‫ه‬‫ز‬‫اندا‬ ‫تفاوت‬j‫ام‬
• dj(a,b) = fj(a) – fj(b)

17. ‫کلیدی‬‫نتایج‬
‫عملکرد‬
‫جامعه‬‫نتایج‬
‫نتایج‬
‫کارکنان‬
‫نتایج‬
‫مشتریان‬
‫فرآیندها‬
‫شراکتها‬
‫انسانی‬‫منابع‬
‫و‬‫مشی‬‫خط‬
‫استراتژی‬
‫رهبری‬
‫شاخص‬
Max Max Max Max Max Max Max Max Max Max/Min
V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape
‫تصمیم‬ ‫معیار‬
‫یافته‬
0.1394 0.0942 0.0877 0.1591 0.1263 0.1168 0.0798 0.1066 0.0902
‫وزن‬
‫شرکت‬
4.57 6.33 0 1.22 6 6.4 4.8 4 6 1
2.43 2.67 3.4 3.22 3.71 2.6 3.2 3.75 3 2
7.14 6.33 4.8 5.55 8.29 6.2 5.8 6.5 7.2 3
d1 (1,2) = f1(1) – f1(2)= 6-
3=3

18. ‫ترجیح‬ ‫توابع‬
Usual V-shape
U-shape
Linear
Level Gaussian

19. •P(a,b)=0ifd≤0‫برتری‬ ‫یا‬ ‫اختالف‬ ‫وجود‬ ‫بدون‬
•P(a,b)≈0ifd>0‫ضعیف‬ ‫برتری‬
•P(a,b)≈1ifd>>0‫قوی‬ ‫برتری‬
•P(a,b)=1Ifd>>>0‫قوی‬ ‫خیلی‬ ‫برتری‬
‫تعیین‬ ‫برای‬ ‫ترجیح‬ ‫توابع‬ ‫از‬p‫کنیم‬ ‫می‬ ‫استفاده‬.

20. p
Difference
Preference degree
0
1
3
0.3
• P1(1,2)=d/10 =0.3
• d1(1,2) = f1(1) – f1(2)= 6-3=3

21. ‫کلیدی‬‫نتایج‬
‫عملکرد‬
‫جامعه‬‫نتایج‬
‫کارکن‬‫نتایج‬‫ان‬
‫نتایج‬
‫مشتریان‬
‫فرآیندها‬
‫شراکتها‬
‫انسانی‬‫منابع‬
‫و‬‫مشی‬‫خط‬
‫استراتژی‬
‫رهبری‬
‫شاخص‬
Max Max Max Max Max Max Max Max Max Max/Min
V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape V-shape
‫تصمیم‬ ‫معیار‬
‫یافته‬
0.1394 0.0942 0.0877 0.1591 0.1263 0.1168 0.0798 0.1066 0.0902
‫وزن‬
‫شرکت‬
4.57 6.33 0 1.22 6 6.4 4.8 4 6 1
2.43 2.67 3.4 3.22 3.71 2.6 3.2 3.75 3 2
7.14 6.33 4.8 5.55 8.29 6.2 5.8 6.5 7.2 3

22. ‫گزینه‬ ‫دو‬ ‫اولویت‬ ‫یا‬ ‫نهایی‬ ‫بندی‬ ‫تبه‬‫ر‬
𝝅(𝒂, 𝒃)

23. ‫محاسبه‬∅+
‫و‬∅−
PROMETHEE I

26. ‫بندی‬ ‫رتبه‬ ‫خالص‬ ‫جریان‬ ‫محاسبه‬∅
PROMETHEE II

27. ‫شرکت‬ ‫بهترین‬
‫شرکت‬ ‫بدترین‬

28. ‫افزار‬ ‫نرم‬:
• PromCalc
• Decision Lab
• D-Sight
• Smart Picker Pro
• Visual Promethee