SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  58
Waarnemen
    Zien, kijken en leren kijken
                   bij fotografie


      Toon Blux
Het menselijk oog

Anatomie en psychologie van het waarnemen
Waarnemen:
    zintuiglijke waarneming
   Zien
   Horen
   Ruiken
   Proeven
   Voelen
   Beweging
   …
    Zintuigen (ogen, oren, …)
      nemen de werkelijkheid
      waar en de hersenen
      verwerken deze informatie
      (zien en kijken)
Waarnemen:
zien
het oog

Belangrijke delen zijn:

•de iris (regenboogvlies)
met pupil

•   de lens

•de oogzenuw (blinde
vlek)

•   de retina (netvlies)
Functie                          Camera                       Oog


                                 Overeenkomsten

    Opening om licht
1                           lensopening                  pupil
    door te laten
    Controle over de
                                                         spieren regelen de grootte
2   hoeveelheid licht dat   diafragma
                                                         van de pupilopening (iris)
    binnenkomt
    Breking van het licht                                hoornvlies, lens, vloeistof in
3                           glazen lenzen
    (refractie)                                          de oogbol
                                                         lichtreceptoren op het
                                                         netvlies (staafjes =
4   Beeldvorming            ccd (sensor)
                                                         licht/donker) (kegeltjes:
                                                         kleur)
                                           Verschillen
                             aanpassen afstand tussen    spieren passen de dikte
1   Focussen
                             lens en ccd                 van de lens aan
    Aantal lenzen            meerdere lenzen achter      twee lenzen naast elkaar
2
                             elkaar
Blikveld
Het blikveld is de ruimte om je
 heen die bekeken kan worden
 door alleen de ogen, maar niet              Het blikveld
                                             verschilt van het
 het hoofd te bewegen.                       gezichtsveld: bij
                                             de laatste blijven
    Monoculaire blikveld is de ruimte die   ook de ogen op
     gezien kan worden met één oog           dezelfde positie.
    Binoculaire blikveld is de ruimte die   Het blikveld
     gezien kan worden met twee ogen         wordt nog ruimer
                                             als we het hoofd
                                             bewegen
                                             (panorama)
                                              panorama
 Hetgezichtsveld is   Gezichts
 dat deel van de       veld
 ruimte dat wordt
 waargenomen als
 het oog gefixeerd
 is op een bepaald
 punt.
Gezichtsveld

Het menselijke
gezichtsveld met
twee ogen is
ongeveer 140
graden
horizontaal en
80 graden
verticaal.
Dit geeft een
verhouding van
ongeveer 1.75:1
(140 gedeeld door
80)
Oog tegenover camera ?



                    Van dynamisch
Van 3D naar 2D
                    naar statisch
Gewaarwording en waarneming


       (Neuro)psychologie
Voorbeelden van optische illusies


Ons brein doet zijn eigen
        zin of toch niet ?
Kleurillusie

welk van
deze
vlakken
(A of B) is
het
donkerste?
Vormillusie




Is deze
opgraving
echt ?
Illusies van Julian Beever
   Kamer van Ames
                     Grootte-illusie




                     Gegroeid?
Gewaarwording
Distale stimulus:
Een voorwerp in de
buitenwereld dat
licht weerkaatst

Proximale
stimulus:
Het patroon van licht
op
ons netvlies,
afkomstig van dat
voorwerp
   Wat en waar ?   Waarnemen
                    = samenstellen
                    van de
                    verschillende
                    distale stimuli
                    Vorm

                    Diepte

                    Perspectief

                    Lichtheid

                    Textuur

                    Kleur

                    Beweging

                    …
1. Dieptewaarneming
 Objecten in wereld
  (distale stimuli):
  3 dimensies
 Beelden op netvlies
  (proximale stimuli):
  2 dimensies
 3D        2D
Dieptewaarneming
   Zien van diepte:
    reconstrueren
    3 dimensies
       Binoculaire
        aanwijzing (2 ogen)
       Monoculaire
        aanwijzingen (1 oog)
Dieptewaarneming: met twee ogen !
   Binoculaire dispariteit:
    Ogen staan stukje uit elkaar:
    daarom twee net verschoven
    beelden
   Hersenen fuseren deze
    beelden. Nodig:
    terugschuiven’
   Hoe verder weg object: hoe
    minder verschuiving nodig
   Alcoholgebruik: problemen
    met fusie
Dieptewaarneming: met één oog
•   Grootte
•   Textuurgradiënt
•   Lineair
    perspectief
•   Interpositie
•   Luchtperspectief
•   Schaduw
   Grootte:                                 Dieptewaarneming
    Hoe kleiner het beeld op het netvlies,   : met één oog
    hoe verder het voorwerp wegstaat
   Textuurgradiënt:                         •Grootte
    Hoe dichter gradiënt, hoe verder weg     •Textuurgradiënt

                                             •Lineair   perspectief
                                             •Interpositie

                                             •Luchtperspectief

                                             •Schaduw
Dieptewerking: voorbeelden fotografie

grootte               textuurgradiënt
   Lineair perspectief (lijnperspectief)   Dieptewaarneming
    Hoe dichter perspectieflijnen (bv.      : met één oog
    weg, rails, ..) bij elkaar staan, hoe
    verder weg                              •Grootte

                                            •Textuurgradiënt

                                            •Lineair   perspectief
                                            •Interpositie

                                            •Luchtperspectief

                                            •Schaduw
Lijnperspectief in fotografie
Dieptewaarneming
   Interpositie:                      : met één oog
    Belemmering van zicht (occlusie)
    suggereert diepte                  •Grootte

   Luchtperspectief:                  •Textuurgradiënt

    Hoe onverzadigder de kleur, hoe    •Lineair   perspectief
    verder weg                         •Interpositie

   Schaduw:                           •Luchtperspectief

                                       •Schaduw
Dieptewerking in fotografie: interpositie
Dieptewerking fotografie: luchtperspectief
Dieptewerking in fotografie: schaduw
2. Perceptuele constanties
 We  zien voorwerpen in buitenwereld
  als onveranderlijk
 Toch verandert beeld op netvlies,
  afhankelijk van afstand, gezichtshoek,
  belichting, …
  Grootteconstantie
  Vormconstantie
  Lichtheidsconstantie
   Voor onze hersenen is het meer   Perceptuele
    aannemelijk dat mens wegloopt    constantie
    dan krimpt
                                     Grootte op
                                     netvlies
                                     verandert met
                                     afstand …

                                     Toch “krimpt”
                                     een object niet
                                     als het van jou
                                     weg beweegt:
                                     grootteconstantie
   Voor onze hersenen is het meer     Perceptuele
    aannemelijk dat pannenkoek         constantie
    gedraaid is dan dat het ei wordt




                                       Vorm op
                                       netvlies
                                       verandert met
                                       gezichtshoek
   Voor onze hersenen blijft de   Lichtheids-
    lichtheid dezelfde             constantie

                                   Hoeveelhei
                                   d licht op
                                   netvlies
                                   verandert
                                   met
                                   intensiteit
                                   lichtbron
Visuele perceptie
Visuele perceptie (zien):
 Is het verwerken van visuele prikkels in de hersenen
  en gebeurt meestal bewust
 Zien kan soms onbewust plaatsvinden (= impliciete
  waarneming)
Zenuwbanen van oog naar cortex
   Het zien met twee ogen is een van de voorwaarden voor
    het zien van diepte.
   Het gezichtsveld correspondeert met een beeld op het
    netvlies.
   Netvlieshelften aan de kant van de neus projecteren via
    het chiasma opticum naar de tegenovergestelde
    hersenhelft.
   Aan de kant van de slaap projecteren zij naar de aan
    dezelfde kant gelegen hersenhelft.
   Twee routes:
     contouren en snelle bewegingen
     details en kleur
Zenuwbanen van oog naar cortex
Aandacht richten
 Het richten van onze aandacht op een
  bepaald voorwerp in onze omgeving kan
  de waarneming hiervan aanscherpen
 Aandacht helpt ons ook bij het visueel
  zoeken naar voorwerpen in de omgeving
 Aandacht helpt bij het leren kijken bij
  fotografie ( compositie, licht,
  scherptediepte, contrast, …)
Geheugen

   Ook het geheugen stuurt de
    waarneming, waardoor bekende
    voorwerpen in het gezichtsveld
    eerder worden herkend of
    opgespoord dan onbekende
    voorwerpen
   Waarneming en herkenning zijn
    dus nauw met elkaar verbonden
Gestalt
 totaalbeeld
 het geheel méér is dan de
  som van de samenstellende
  delen.
 de waarnemingspsychologie
  gaat ervan uit dat de mens
  méér ervaart dan de som
  van de afzonderlijke
  zintuiglijke prikkels.
Gestaltwetten
   wet van aanvulling: onze geest vult de ontbrekende
    elementen aan.
   wet van overeenkomst: het groeperen van gelijke
    elementen tot een geheel.
   wet van nabijheid: elementen die dicht bij elkaar liggen
    worden als eenheid beschouwd
   wet van symmetrie: symmetrische elementen worden tot
    dezelfde figuur gerekend ongeacht hun afstand
   wet van continuïteit: het doortrekken van een
    (denkbeeldige) lijn
   wet van einddoel: elementen die in eenzelfde richting
    bewegen worden als eenheid beschouwd
Hersenwerk !
Gestalt: “totaalbeeld”
Visuele illusies
Psychologie van p e r c e p t i e


 Onze hersenen verwerken het licht op een meer
     intelligente wijze dan de sensor (ccd)



     Fysieke, meetbare   Waargenomen, subjectieve
            kwantiteit               kwantiteit
luminantie               helderheid

reflectie                lichtheid
Fysieke, meetbare kwantiteit    Waargenomen, subjectieve
                                            kwantiteit     Belichtingstermen
luminantie                     helderheid
reflectie                      lichtheid


Luminantie (lichtintensiteit):
           (lichtintensiteit)
      hoeveelheid licht die oog (sensor) bereikt
                   (uitgedrukt in candela per m2)
Reflectie:
Reflectie
  hoeveelheid licht die op een oppervlakte valt
               en erdoor weer wordt afgegeven


Helderheid:
Helderheid
         waargenomen luminantie (niet precies
                       meetbaar; subjectief)
Lichtheid:
Lichtheid
                  de waargenomen reflectie
Waarnemen

Enkele toepassingen in de fotografie
Lineair perspectief in 2 D
                            (gevoel van diepte)
   Camera horizontaal:
    landschapslijnen lopen samen (convergeren) op de horizonlijn
   Camera omhoog gericht:
    verticale lijnen (zoals zijkanten gebouw) lopen in de richting van een
    fictief punt in de lucht (= minder realistisch beeld)
   Brandpuntsafstand:
    groothoek geeft meer convergentie; tele minder
   Standpunt in de hoogte:
    afstand tussen de grond en de camera is bepalend voor de
    convergentie van de lijnen en de sterkte van het perspectief; bij te
    lage of te hoge camerapositie is de convergentie nauwelijks
    zichtbaar
Lineair perspectief
f 10

Laag standpunt

Horizontaal

Licht
Foute crop !




 “Sorry Geert”
Verkleinend perspectief
   Naast convergerende lijnen (lineair) ook identieke of
    soortgelijke objecten op verschillende afstanden
Atmosferisch perspectief
   suggestie van diepte bewerkstelligd door het
    atmosferisch, d.w.z. minder scherp omlijnd
    weergeven van op afstand gelegen elementen
       Verre delen lichtere tonen en kleiner
       Tegenlicht kan het effect versterken
       Beter met tele dan met breedhoek
       Bij omzetten van RGB naar ZW: veel blauw gebruiken
Atmosferisch
perspectief
Lichte tonen voor verre
delen

Tegenlicht versterkt effect
Toonperspectief
Kleurperspectief



Lichte en
donkere
kleuren of
grijswaarden
lijken elkaar af
te stoten
waardoor er
een ruimtelijke
indruk met
diepte ontstaat
Gestalt:



Hersenen proberen het totaalplaatje logisch te begrijpen !




                                        symmetrie
Gestalt:



Hersenen proberen het totaalplaatje logisch te begrijpen !




                                       symmetrie
  aanvulling
Dynamisch bereik
Verhouding tussen de
maximale en minimale
luminantiewaarden in een
foto

Het menselijk oog
heeft een zeer groot
dynamisch bereik

HDR !
Forum: leer kijken met de ogen van een
andere fotograaf !
Wat hebben we vandaag geleerd ?


1.   Fotografie is leren kijken in 2D
2.   Fotografie is statisch en zien dynamisch
3.   Leer kijken met de ogen van een ander !




                             Dank voor uw
                             aandacht

Contenu connexe

En vedette

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 

En vedette (20)

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 

Waarnemen, Zien, kijken en leren kijken bij fotografie

  • 1. Waarnemen Zien, kijken en leren kijken bij fotografie Toon Blux
  • 2. Het menselijk oog Anatomie en psychologie van het waarnemen
  • 3. Waarnemen: zintuiglijke waarneming  Zien  Horen  Ruiken  Proeven  Voelen  Beweging  … Zintuigen (ogen, oren, …) nemen de werkelijkheid waar en de hersenen verwerken deze informatie (zien en kijken)
  • 4. Waarnemen: zien het oog Belangrijke delen zijn: •de iris (regenboogvlies) met pupil • de lens •de oogzenuw (blinde vlek) • de retina (netvlies)
  • 5. Functie Camera Oog Overeenkomsten Opening om licht 1 lensopening pupil door te laten Controle over de spieren regelen de grootte 2 hoeveelheid licht dat diafragma van de pupilopening (iris) binnenkomt Breking van het licht hoornvlies, lens, vloeistof in 3 glazen lenzen (refractie) de oogbol lichtreceptoren op het netvlies (staafjes = 4 Beeldvorming ccd (sensor) licht/donker) (kegeltjes: kleur) Verschillen aanpassen afstand tussen spieren passen de dikte 1 Focussen lens en ccd van de lens aan Aantal lenzen meerdere lenzen achter twee lenzen naast elkaar 2 elkaar
  • 6. Blikveld Het blikveld is de ruimte om je heen die bekeken kan worden door alleen de ogen, maar niet Het blikveld verschilt van het het hoofd te bewegen. gezichtsveld: bij de laatste blijven  Monoculaire blikveld is de ruimte die ook de ogen op gezien kan worden met één oog dezelfde positie.  Binoculaire blikveld is de ruimte die Het blikveld gezien kan worden met twee ogen wordt nog ruimer als we het hoofd bewegen (panorama) panorama
  • 7.  Hetgezichtsveld is Gezichts dat deel van de veld ruimte dat wordt waargenomen als het oog gefixeerd is op een bepaald punt.
  • 8. Gezichtsveld Het menselijke gezichtsveld met twee ogen is ongeveer 140 graden horizontaal en 80 graden verticaal. Dit geeft een verhouding van ongeveer 1.75:1 (140 gedeeld door 80)
  • 9. Oog tegenover camera ? Van dynamisch Van 3D naar 2D naar statisch
  • 10. Gewaarwording en waarneming (Neuro)psychologie
  • 11. Voorbeelden van optische illusies Ons brein doet zijn eigen zin of toch niet ?
  • 15. Kamer van Ames Grootte-illusie Gegroeid?
  • 16. Gewaarwording Distale stimulus: Een voorwerp in de buitenwereld dat licht weerkaatst Proximale stimulus: Het patroon van licht op ons netvlies, afkomstig van dat voorwerp
  • 17. Wat en waar ? Waarnemen = samenstellen van de verschillende distale stimuli Vorm Diepte Perspectief Lichtheid Textuur Kleur Beweging …
  • 18. 1. Dieptewaarneming  Objecten in wereld (distale stimuli): 3 dimensies  Beelden op netvlies (proximale stimuli): 2 dimensies  3D 2D
  • 19. Dieptewaarneming  Zien van diepte: reconstrueren 3 dimensies  Binoculaire aanwijzing (2 ogen)  Monoculaire aanwijzingen (1 oog)
  • 20. Dieptewaarneming: met twee ogen !  Binoculaire dispariteit: Ogen staan stukje uit elkaar: daarom twee net verschoven beelden  Hersenen fuseren deze beelden. Nodig: terugschuiven’  Hoe verder weg object: hoe minder verschuiving nodig  Alcoholgebruik: problemen met fusie
  • 21. Dieptewaarneming: met één oog • Grootte • Textuurgradiënt • Lineair perspectief • Interpositie • Luchtperspectief • Schaduw
  • 22. Grootte: Dieptewaarneming Hoe kleiner het beeld op het netvlies, : met één oog hoe verder het voorwerp wegstaat  Textuurgradiënt: •Grootte Hoe dichter gradiënt, hoe verder weg •Textuurgradiënt •Lineair perspectief •Interpositie •Luchtperspectief •Schaduw
  • 24. Lineair perspectief (lijnperspectief) Dieptewaarneming Hoe dichter perspectieflijnen (bv. : met één oog weg, rails, ..) bij elkaar staan, hoe verder weg •Grootte •Textuurgradiënt •Lineair perspectief •Interpositie •Luchtperspectief •Schaduw
  • 26. Dieptewaarneming  Interpositie: : met één oog Belemmering van zicht (occlusie) suggereert diepte •Grootte  Luchtperspectief: •Textuurgradiënt Hoe onverzadigder de kleur, hoe •Lineair perspectief verder weg •Interpositie  Schaduw: •Luchtperspectief •Schaduw
  • 30. 2. Perceptuele constanties  We zien voorwerpen in buitenwereld als onveranderlijk  Toch verandert beeld op netvlies, afhankelijk van afstand, gezichtshoek, belichting, …  Grootteconstantie  Vormconstantie  Lichtheidsconstantie
  • 31. Voor onze hersenen is het meer Perceptuele aannemelijk dat mens wegloopt constantie dan krimpt Grootte op netvlies verandert met afstand … Toch “krimpt” een object niet als het van jou weg beweegt: grootteconstantie
  • 32. Voor onze hersenen is het meer Perceptuele aannemelijk dat pannenkoek constantie gedraaid is dan dat het ei wordt Vorm op netvlies verandert met gezichtshoek
  • 33. Voor onze hersenen blijft de Lichtheids- lichtheid dezelfde constantie Hoeveelhei d licht op netvlies verandert met intensiteit lichtbron
  • 34. Visuele perceptie Visuele perceptie (zien):  Is het verwerken van visuele prikkels in de hersenen en gebeurt meestal bewust  Zien kan soms onbewust plaatsvinden (= impliciete waarneming)
  • 35. Zenuwbanen van oog naar cortex  Het zien met twee ogen is een van de voorwaarden voor het zien van diepte.  Het gezichtsveld correspondeert met een beeld op het netvlies.  Netvlieshelften aan de kant van de neus projecteren via het chiasma opticum naar de tegenovergestelde hersenhelft.  Aan de kant van de slaap projecteren zij naar de aan dezelfde kant gelegen hersenhelft.  Twee routes:  contouren en snelle bewegingen  details en kleur
  • 36. Zenuwbanen van oog naar cortex
  • 37. Aandacht richten  Het richten van onze aandacht op een bepaald voorwerp in onze omgeving kan de waarneming hiervan aanscherpen  Aandacht helpt ons ook bij het visueel zoeken naar voorwerpen in de omgeving  Aandacht helpt bij het leren kijken bij fotografie ( compositie, licht, scherptediepte, contrast, …)
  • 38. Geheugen  Ook het geheugen stuurt de waarneming, waardoor bekende voorwerpen in het gezichtsveld eerder worden herkend of opgespoord dan onbekende voorwerpen  Waarneming en herkenning zijn dus nauw met elkaar verbonden
  • 39. Gestalt  totaalbeeld  het geheel méér is dan de som van de samenstellende delen.  de waarnemingspsychologie gaat ervan uit dat de mens méér ervaart dan de som van de afzonderlijke zintuiglijke prikkels.
  • 40. Gestaltwetten  wet van aanvulling: onze geest vult de ontbrekende elementen aan.  wet van overeenkomst: het groeperen van gelijke elementen tot een geheel.  wet van nabijheid: elementen die dicht bij elkaar liggen worden als eenheid beschouwd  wet van symmetrie: symmetrische elementen worden tot dezelfde figuur gerekend ongeacht hun afstand  wet van continuïteit: het doortrekken van een (denkbeeldige) lijn  wet van einddoel: elementen die in eenzelfde richting bewegen worden als eenheid beschouwd
  • 44. Psychologie van p e r c e p t i e Onze hersenen verwerken het licht op een meer intelligente wijze dan de sensor (ccd) Fysieke, meetbare Waargenomen, subjectieve kwantiteit kwantiteit luminantie helderheid reflectie lichtheid
  • 45. Fysieke, meetbare kwantiteit Waargenomen, subjectieve kwantiteit Belichtingstermen luminantie helderheid reflectie lichtheid Luminantie (lichtintensiteit): (lichtintensiteit) hoeveelheid licht die oog (sensor) bereikt (uitgedrukt in candela per m2) Reflectie: Reflectie hoeveelheid licht die op een oppervlakte valt en erdoor weer wordt afgegeven Helderheid: Helderheid waargenomen luminantie (niet precies meetbaar; subjectief) Lichtheid: Lichtheid de waargenomen reflectie
  • 47. Lineair perspectief in 2 D (gevoel van diepte)  Camera horizontaal: landschapslijnen lopen samen (convergeren) op de horizonlijn  Camera omhoog gericht: verticale lijnen (zoals zijkanten gebouw) lopen in de richting van een fictief punt in de lucht (= minder realistisch beeld)  Brandpuntsafstand: groothoek geeft meer convergentie; tele minder  Standpunt in de hoogte: afstand tussen de grond en de camera is bepalend voor de convergentie van de lijnen en de sterkte van het perspectief; bij te lage of te hoge camerapositie is de convergentie nauwelijks zichtbaar
  • 48. Lineair perspectief f 10 Laag standpunt Horizontaal Licht
  • 49. Foute crop ! “Sorry Geert”
  • 50. Verkleinend perspectief  Naast convergerende lijnen (lineair) ook identieke of soortgelijke objecten op verschillende afstanden
  • 51. Atmosferisch perspectief  suggestie van diepte bewerkstelligd door het atmosferisch, d.w.z. minder scherp omlijnd weergeven van op afstand gelegen elementen  Verre delen lichtere tonen en kleiner  Tegenlicht kan het effect versterken  Beter met tele dan met breedhoek  Bij omzetten van RGB naar ZW: veel blauw gebruiken
  • 52. Atmosferisch perspectief Lichte tonen voor verre delen Tegenlicht versterkt effect
  • 53. Toonperspectief Kleurperspectief Lichte en donkere kleuren of grijswaarden lijken elkaar af te stoten waardoor er een ruimtelijke indruk met diepte ontstaat
  • 54. Gestalt: Hersenen proberen het totaalplaatje logisch te begrijpen ! symmetrie
  • 55. Gestalt: Hersenen proberen het totaalplaatje logisch te begrijpen ! symmetrie aanvulling
  • 56. Dynamisch bereik Verhouding tussen de maximale en minimale luminantiewaarden in een foto Het menselijk oog heeft een zeer groot dynamisch bereik HDR !
  • 57. Forum: leer kijken met de ogen van een andere fotograaf !
  • 58. Wat hebben we vandaag geleerd ? 1. Fotografie is leren kijken in 2D 2. Fotografie is statisch en zien dynamisch 3. Leer kijken met de ogen van een ander ! Dank voor uw aandacht