3. Խոսրովի անտառը (Խոսրովի արգելոց) զբաղեցնում է 27000հա
տարածք: Այն սփռված է Գեղամա լեռնաշղթայի
հարավարևմտյան և Ուրծ, Երանոս, Դահնակ, Իրից լեռ,
Խոսրովասար լեռնաբազուկների լանջերին: Գտնվում է 1600-
2300մ բարձրությունների վրա: Խոսրովի անտառը 1958թ-ից
հանդիսանում է պետական արգելոց: Այն կազմակերպվել է
բուսական և կենդանական աշխարհի պահպանման,
բարելավման ու նոր տեսակների ստացման նպատակով:
Լեռնաբազուկների ստորին լանջերում տիրապետում է
կիսաանապատային լանդշաֆտը: Անտառային բուսածածկույթը
կղզիների ձևով տարածված է միջին բարձրություններում և
հանդես է գալիս գիհու նոսր անտառներով ու կաղնուտներով:
Կան նաև լայնատերև իլենի, բռնչենի, արոսենի, կովկասյան
ցախակեռաս: Ավելի բարձր` լեռնատափաստանային
բուսածածկույթ է:

5. Կենդանական աշխարհին բնորոշ են հայկական
մուֆլոնը (վայրի ոչխարը) և բեզոարյան այծը:
Հանդիպում են նաև ընձառյուծ, գորշ արջ, վարազ,
աղվես, նապաստակ, լուսան, կզաքիս, գայլ, գորշուկ և
այլն: Առանձնապես հարուստ է թռչնաշխարհը.
հանդիպում են սև ցին, գառնանգղ, սպիտակագլուխ
անգղ, արծիվ, վայրի աղավնի, ճայ և այլն: Կան
բազմաթիվ սողուններ, մասնավորապես` թունավոր
գյուրզան: 1954թ-ից կլիմայավարժեցվում է
ուսսուրական բծավոր եղջերուն:

7. Խոսրովի անտառում են գտնվում Գեղարդը,
Հավուց Թառը, Կաքավաբերդը, միջնադարյան
կամուրջ և այլ պատմական հուշարձաններ:
Խոսրովի անտառով անցնում է ջրառատ Ազատ
գետը, որի վտակների վրա կան բազմաթիվ
հիասքանչ ջրվեժներ: «Խոսրովի անտառ»
անվանումն ստացել է Խոսրով Երկրորդ
Կոտակ թագավորի պատվին: Ըստ Խորենացու,
Խոսրովի գահակալության ժամանակ,
արգելոցի տարածքում կատարվել են
անտառատնկումներ:

9. 'Խոսրովի անտառի տարածքում հայտնաբերված հազվագյուտ
կենդանիների ոչնչացման փաստերը ցնցել են շատերին:
Բնապահպանության նախարարությունը ձգտում է ամեն կերպ
իրենից վանել պատասխանատվությունը, անգամ
հայտարարել, թե կատարվածը չի գտնվում արգելոցի
տարածքում, սակայն փաստերն այլ բան են հաստատում:
Որսագողությունն ու հազվագյուտ կենդանիների ու
ձկնատեսակների ոչնչացումը Հայաստանում տեղի է ունենում
ոչ միայն արգելոցներում, այլև մյուս անտառներում, ջրային
տարածքներում:
Մասնագետները հաշվարկել են, որ վերջին 10 տարում
Հայաստանում ոչնչացվել է ավելի քան 20 կենդանական
տեսակ, որոնցից մի քանիսը համարվում էին Կարմիր գրքում
գրանցվածներ: Գրեթե կենդանազրկվել են Լոռու և Սյունիքի
անտառները, Շիրակի հարթավայրում այլևս չկան այս
տարածքին բնորոշ կենդանիները, իսկ ջրային տարածքներում
ոչնչացվել է մոտ 8 ձկնատեսակ:

13. Թվաքանակը և դրա փոփոխման միտումները: Ներկայիս
գնահատմամբ` բեզոարյան այծի թվաքանակը Հայաստանում
կազմում է 1000-1500 առանձնյակ: Այն զգալիորեն գերազանցում
է այլ հեղինակների ավելի վաղ տվյալները: Պոպուլյացիան
խիստ մասնատված է մանր, իրարից տարանջատված
խմբավորումներ
Վտանգման հիմնական գործոնները: Որսագողությունը, հողերի
յուրացումը,լեռնային արդյունաբերության զարգացումը,
բիոտոպերի քայքայումը, անասունների արածեցումը:

14. Կարգավիճակը: Գրանցված է նախկին ԽՍՀՄ-ի Կարմիր գրքում:
Տեսակն ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում (ver. 3.1)
“Vulnerable A2cd” կարգավիճակով: Բնության պահպանության
միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով
գնահատվում է որպես «Խոցելի` VU C2a(i):
Տարածվածությունը: Տեսակի արեալը ներառում է Հյուսիսային
Կովկասից (Դաղստան) մինչև Պակիստան և Աֆղանստան
ընկած տարածաշրջանը:
Պահպանության միջոցառումները: Պահպանվում է «Խոսրովի
անտառ» և «Շիկահող» արգելոցներում, «Արևիկ» և «Սևան»
ազգային պարկերում, «Զանգեզուր» արգելավայրում:
WWF աջակցում է բեզոարյան այծի արեալի սահմաններում նոր
պահպանվող տարածքների ստեղծման և զարգացման
աշխատանքներին: Անհրաժեշտ է ուժեղացնել պայքարը
որսագողության դեմ և խստացնել բնապահպանական ռեժիմը: