MỤC TIÊU: Nhằm nâng cao ý thức cảnh giác cho cả nhân viên y tế cũng như người bệnh về bệnh xoắn tinh hoàn và đưa ra những những kiến nghị nhằm hạn chế bớt việc cắt bỏ tinh hoàn.

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA NHỮNG BỆNH NHÂN XOẮN TINH HOÀN TẠI BỆNH
VIỆN VIỆT ĐỨC: NGHIÊN CỨU HỒI CỨU TỪ 2005- 2010
Nguyễn Hoài Bắc, Hoàng Long, Trần Quốc Hoà, Vũ Nguyễn Khải Ca
Tóm tắt:
MỤC TIÊU: Nhằm nâng cao ý thức cảnh giác cho cả nhân viên y tế cũng như
người bệnh về bệnh xoắn tinh hoàn và đưa ra những những kiến nghị nhằm hạn
chế bớt việc cắt bỏ tinh hoàn.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP: Nghiên cứu hồi cứu mô tả trên những
bệnh nhân được chẩn đoán xác định là xoắn tinh hoàn tại bệnh viện Việt Đức từ
năm 2005 đến năm 2010.
KẾT QUẢ: Tổng số 63 bệnh án đáp ứng đủ tiêu chuẩn lựa chọn của nghiên cứu
đã được đưa vào phân tích. Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu là 22 (5-47)
tuổi, trong đó nhóm tuổi từ 16-25 chiếm 66,7%. Hầu hết các bệnh nhân (81%)
đến khám bệnh muộn sau 24 giờ. 25,4% (16/63) bệnh nhân tự điều trị ở nhà,
17,5% (11/63) các trường hợp tìm đến các phòng khám tư nhân. Số vòng xoắn
trung bình của thừng tinh là 380 ± 169,36 độ.
KẾT LUẬN: Xoắn tinh hoàn không phải là một bệnh lí cấp cứu hiếm gặp ở
người lớn. Đến khám bệnh muộn, chẩn đoán nhầm, và thừng tinh bị xoắn nhiều
vòng là đặc điểm chủ yếu của xoắn tinh hoàn ở độ tuổi này. Cần phải chẩn đoán
phân biệt xoắn tinh hoàn với các bệnh lí đau bìu cấp khác ở bất kì lứa tuổi nào.
Cần có một chiến dịch truyền thông sâu rộng nhằm nâng cao ý thức cảnh giác
và hiểu biết về bệnh cho cả người bệnh và nhân viên y tế, đặc biệt là các nhân
viên y tế tại cộng đồng.

2. Summary:
CHARACTERISTICS OF PATIENTS WITH TESTICULAR TORSION AT
VIET DUC UNIVERSITY HOSPITAL: A RETROSPECTIVE RIVIEW
FROM 2005 TO 2010
OBJECTIVES: To raise awareness of patients and primary care general
practitioners about testicular torsion and recommendations on diagnosis to
reduce the risk of orchiectomy.
PATIENTS AND METHODS: A retrospective review of medical records of
patients who underwent scrotal exploration for testicular torsion at Viet Duc
university hospital from 2005 to 2010 was performed
RESULTS: Data for 63 eligible medical records of patients with testicular
torsion was available for analysis. The median age of the patients was 22 years
(range from 5 to 47) in which the 16-25 group accounted for 66,7%. 81% of
patients presented at hospital late after 24 hour from onset of symptoms. 25,4%
(16/63) of patient were not seeking any medical help, and the number of patient
presented at private clinicals accounted for 17,5% (11/63). The mean degree of
twisting was 380 ± 169,36 degrees.
CONCLUTIONS: Testicular torsion is not uncommon in adults. Delay in
presentation, misdiagnosis, and multiple turn- twisted cord are predominent
characteristics of testicular torsion at this age group. Testicular torsion must be
included in the differential diagnosis of acute scrotum at any age. There must be
an extensive communicative strategy on the potential risks of testicular torsion
for patients and primary care physicians.

3. I. Đặt vấn đề
Xoắn tinh hoàn hay còn gọi là xoắn thừng tinh hoàn là hiện tượng thừng
tinh xoắn quanh trục của nó làm cắt đứt nguồn cung cấp máu cho tinh hoàn dẫn
đến hậu quả cuối cùng là tinh hoàn thiếu máu và hoại tử. Tuy bệnh hiếm nhưng
xoắn tinh hoàn được coi là một cấp cứu trong tiết niệu với tỉ lệ mắc hàng năm
vào khoảng 4.5/1000 nam giới dưới 25 tuổi [1].
Mặc dù xoắn tinh hoàn vẫn được coi là một bệnh lí cấp cứu thường gặp ở
trẻ em, nhưng trên thực tế bệnh có thể xuất hiện ở bất kì lứa tuổi nào. Theo ước
tính khoảng 39% xoắn tinh hoàn xảy ra ở tuổi trưởng thành [2]. Gần đây có một
số báo cáo cho thấy xoắn tinh hoàn có thể xảy ra ở những người lớn tuổi, 59
tuổi [3] và người già, 68 tuổi [4].
Kết quả điều trị bảo tồn tinh hoàn ở nhóm tuổi trưởng thành thay đổi theo
từng tác giả. Một số tác giả cho rằng tỉ lệ bảo tồn tinh hoàn sau khi xoắn ở
người trưởng thành cao hơn ở trẻ em và vị thành niên nhưng một số tác giả khác
lại cho ý kiến ngược lại [5]. Theo Cummings (2002), xoắn tinh hoàn ở người
trưởng thành thường bị chẩn đoán nhầm hoặc chậm trễ do người bệnh đến khám
muộn và số vòng xoắn thường nhiều hơn ở trẻ em nên tỉ lệ bảo tồn tinh hoàn
thấp hơn ở trẻ em rất nhiều [5]. Trong nghiên cứu của Phạm Văn Hảo (2010)
bệnh viện Bình Dân, tỉ lệ bảo tồn tinh hoàn ở người lớn là 24.5% (12/49 bệnh
nhân) [6].
Bệnh viện Việt Đức là một trung tâm ngoại khoa lớn trong cả nước, đối
tượng đến khám chủ yếu là người trưởng thành. Theo một nghiên cứu trước đây
của cùng nhóm tác giả cho thấy tỉ lệ bảo tồn tinh hoàn sau xoắn chỉ đặt 15,9 %
(10/63 bệnh nhân). Tỉ lệ này thấp hơn nhiều so với các tác giả trong và ngoài
nước [6, 7].
Đứng trước thực tế này, nhằm góp phần nâng cao ý thức cảnh giác cho cả
người bệnh và thầy thuốc tại cộng đồng, chúng tôi tiền hành tìm hiểu các đặc

4. điểm của những bệnh nhân xoắn tinh hoàn đã được điều trị tại bệnh viện Việt
Đức thông qua việc tổng kết các hồ sơ bệnh án từ năm 2005 đến năm 2010, để
từ đó đưa ra các khuyến cáo góp phần hạn chế bớt các tỉ lệ cắt bỏ tinh hoàn do
xoắn.

5. II. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu hồi cứu hồ sơ bệnh án của những bệnh
nhân được chẩn đoán xác định là xoắn tinh hoàn và được điều trị bằng phẫu
thuật tháo xoắn hoặc cắt bỏ tinh hoàn tại bệnh viện Việt Đức từ tháng 1 năm
2005 đến tháng 12 năm 2010.
Chúng tôi loại trừ ra khỏi nghiên cứu này những bệnh nhân không có
chẩn đoán xác định xoắn bằng phẫu thuật, những bệnh nhân xoắn tinh hoàn tạm
thời, những bệnh nhân xoắn mấu phụ tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn và xoắn tinh
hoàn ở trẻ em nhũ nhi.
Các số liệu liên quan đến tuổi của bệnh nhân, nơi khám chữa bệnh (KCB)
ban đầu, thời gian đến khám bệnh, các triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng khi
bệnh nhân đến khám bệnh, bên bị bệnh, các yếu tố thuận lợi của xoắn tinh hoàn
và số độ xoắn của thừng tinh. Dùng phương pháp thống kê y học, chúng tôi xác
định tỉ lệ phần trăm theo nhóm tuổi của người bệnh, nơi KCB ban đầu, bên bị
bệnh, các triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, giá trị trung bình của tuổi người bệnh,
thời gian đến khám bệnh và số độ xoắn của thừng tinh cũng được tính và phân
tích. Số liệu được xử lí bằng phần mềm SPSS 13.0

6. III- Kết quả nghiên cứu
1- Tuổi của các bệnh nhân
Từ năm 2005 đến năm 2010 chúng tôi đã lựa chọn được 63 bệnh án của
những bệnh nhân xoắn tinh hoàn được điều trị tại khoa Tiết niệu bệnh viện Việt
Đức. Tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân nghiên cứu là 22 tuổi. Người nhỏ
tuổi nhất là 5 tuổi còn người cao tuổi nhất là 47 tuổi. Hay gặp nhất là những
người trong độ tuổi từ 16- 25 chiếm 66,7% (42/63 bệnh nhân), Biểu đồ 1.
Biểu đổ 1: Sự phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi khác nhau
2- Thời gian đến khám bệnh
Thời gian đến khám bệnh là khoảng thời gian được tính từ lúc xuất hiện
triệu chứng đau cho tới khi bệnh nhân đến khám tại bệnh viện Việt Đức. Hầu
hết các bệnh nhân đến khám muộn với thời gian trung bình là 145,27 giờ, người
đến sớm nhất là 3 giờ sau xoắn và người đến muộn nhất là 600 giờ. Trong đó
chỉ có 7,9% đến khám bệnh trước 6 giờ, 11,1% đến khám trong vòng 7-24 giờ,
còn lại phần lớn là đến khám bệnh sau 24 giờ.

7. Biểu đồ 2: Phân bố thời gian đến khám bệnh theo các nhóm
3- Nơi khám chữa bệnh ban đầu
Bảng 1: Tỉ lệ phần trăm theo các tuyến khám chữa bệnh ban đầu.
Nơi KCB ban đầu Số bệnh nhân Tỉ lệ %
Tuyến trung ương 13 20,6
Tuyến tỉnh 9 14,3
Tuyến huyện 14 22,2
Phòng khám tư nhân 11 17,5
Tự điều trị ở nhà 16 25,4
Tổng số 63 100
Nơi khám chữa bệnh ban đầu là tuyến đầu tiền bệnh nhân đến khám.
Bảng 1 cho thấy 25,4% (16/63) bệnh nhân tự điều trị ở nhà, 17,5% (11/63) các
trường hợp lại tìm đến các phòng khám tư nhân, 23/63 bệnh nhân đã tìm đến
tuyến y tế cơ sở như tuyến huyện và tuyến tỉnh và 13/63 bệnh nhân tìm đến các
bệnh viện tuyến trung ương như BV Việt Đức, BV Bạch Mai hay BV trung
ương quân đội 108.
4- Đặc điểm lâm sàng và siêu âm

8. Sưng và đau cấp tính đột ngột ở tinh hoàn là hai triệu chứng gặp ở 100%
các trường hợp bệnh nhân. Tương tự như vậy các dấu hiệu lâm sàng như tăng
kích thước tinh hoàn và mật độ tinh hoàn cứng chắc cũng gặp ở 100% các
trường hợp. Ngược lại sốt lại không phải là một dấu hiệu phổ biến ở những
bệnh nhân này, chỉ 20,6% (13/63) bệnh nhân có sốt nhẹ.
Trong số 63 bệnh nhân xoắn tinh hoàn, siêu âm Doppler mầu có dòng
chảy chẩn đoán đúng là 94% (59/63), chẩn đoán sai là 6,3% (4/63).
5- Các yếu tố nguyên nhân
Bảng 2: Các yếu tố nguyên nhân cho xoắn tinh hoàn
Các yếu tố nguyên nhân Số lượng bệnh nhân Tỉ lệ %
Không rõ 51 81
Nhiều đợt sưng đau tinh hoàn 7 11,1
Sau phẫu thuật nội soi 1 1,6
Sau quan hệ tình dục 1 1,6
Sau tai nạn sinh hoạt 3 4,7
Tổng số 63 100
Hầu hết các trường hợp (81%) bệnh xảy ra không rõ nguyên nhân, một số
ít xảy ra sau chấn thương (4,7%), sau quan hệ tình dục (1,6%) hay sau phẫu
thuật nội soi ổ bụng (1,6%). Có 11,1% các trường hợp có tiền sử có nhiều đợt
đau tinh hoàn cấp sau đó tự khỏi.
6- Phân bố bên bị bệnh
Đa phần bệnh xảy ra ở bên trái chiếm 63,5% (40/63), bên phải chiếm
36,5% (23/63) bệnh nhân.

9. Biểu đồ3 : Sự phân bố bên tinh hoàn bị bệnh
7- Số độ xoắn của thừng tinh
Trong nghiên cứu này số độ xoắn của thừng tinh tương đối lớn; trung
bình 380 ± 169,36 độ. Thấp nhất là 180 độ cao nhất là 720 độ.
Hình ảnh xoắn tinh hoàn ở một bệnh nhân 16 tuổi. (A) Trước tháo xoắn, (B)
Sau tháo xoắn.

10. IV- Bàn luận
1- Tuổi của bệnh nhân
Từ năm 2005 đến năm 2010 chúng tôi đã lựa chọn được 63 bệnh án của
những bệnh nhân xoắn tinh hoàn đủ tiêu chuẩn để phân tích, tuổi trung bình của
nhóm bệnh nhân nghiên cứu là 22 tuổi. Do đặc điểm phân tuyến điều trị của hệ
thống y tế nên hầu hết các bệnh nhân dưới 16 tuổi lại có xu hướng đến khám
bệnh tại các bệnh viện chuyên khoa nhi nên chúng tôi thấy tỉ lệ dưới 16 tuổi chỉ
chiếm 12,7%, còn các bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên lại có xu hướng đến các bệnh
viện dành cho người lớn, trong đó nhóm tuổi từ 16-25 chiếm phần lớn 67,7%
(42/63). Kết quả này tuy không phản ánh một cách trung thực về độ tuổi mắc
bệnh, nhưng nó cũng phần nào cho thấy xoắn tinh hoàn cũng không phải là
bệnh lí hiếm ở độ tuổi trưởng thành. Điều này phù hợp với nhận xét của các tác
giả khác là xoắn tinh hoàn xảy ra nhiều ở độ tuổi dưới 25[8].
2- Ý thức cảnh giác của người bệnh và hiểu biết của nhân viên y tế cơ sở đối với
bệnh xoắn tinh hoàn.
Nơi KCB ban đầu thường phản ánh trực tiếp thái độ của người bệnh đối
với một bệnh nào đó. Nếu một bệnh được cho là quan trọng thì người bệnh
thường tìm đến các cơ sở y tế tuyến trung ương để khám, còn một bệnh nào
được cho là đơn giản thì họ thường đến các cơ sở y tế tuyến địa phương hoặc tự
điều trị tại nhà. Kết quả trong nghiên cứu này ghi nhận gần ¼ số người đến
khám (25,4%) không qua tuyến điều trị nào mà tự mua thuốc về nhà điều trị và
17,5% (11/63) bệnh nhân tìm đến các phòng khám tư nhân. Điều này một phần
là do tâm lí ngại ngần không đi khám bệnh do bệnh xảy ra ở vùng “nhậy cảm”,
một phần khác là do nhận thức về bệnh và mức độ nguy hiểm của nó đối sức
khỏe sinh sản của họ còn nhiều hạn chế. Việc người bệnh tự mua thuốc điều trị
hay điều trị tại các phòng khám tư nhân sẽ dẫn đến việc chẩn đoán và điều trị
bệnh muộn và kết cục cắt tinh hoàn là điều không thể tránh khỏi.

11. Khi xét đến hiểu biết của nhân viên y tế nói chung về bệnh chúng tôi thấy trong
số 54% (34/63) bệnh nhân có ý thức tìm đến cơ sở y tế tuyến cơ sở như phòng
khám tư nhân, bệnh viện tuyến huyện và bệnh viện tuyến tỉnh thì chỉ có 5 trong
số 34 bệnh nhân được chẩn đoán đúng là xoắn tinh hoàn, còn lại được chẩn
đoán là viêm tinh hoàn, viêm đại tràng. Một thực tế đáng chú ý là ngay cả 13
bệnh nhân tìm đến các bệnh viện tuyến trung ương như bệnh viện Việt Đức,
Bạch Mai và 108 thì vẫn có 5 bệnh nhân bị chẩn đoán nhầm là viêm tinh hoàn.
Điều có thể do nhân viên y tế đã không nghĩ đến chẩn đoán xoắn tinh hoàn ở lứa
tuổi này vì quan niệm trước đây cho rằng xoắn tinh hoàn xảy ra chủ yếu ở trẻ
em. Sự thiếu cảnh giác này đã dẫn chẩn đoán nhầm bệnh hoặc nếu có chẩn đoán
đúng thì cũng rất muộn, hậu quả là tinh hoàn thiếu máu và hoại tử. Các yếu tố
như tự dùng thuốc ở nhà, chậm trễ đến khám bệnh, chẩn đoán nhầm, hay chẩn
đoán muộn là những nguyên nhân dẫn đến việc phải cắt bỏ tinh hoàn trong
nghiên cứu của chúng tôi.
Cùng với nơi KCB ban đầu, thời gian đến khám bệnh cũng phần nào
phản ánh phần nào thái độ và nhận thức về bệnh của người bệnh và nhân viên y
tế tuyến cơ sở. Thời gian đến khám bệnh trung bình của chúng tôi 145,12 giờ.
Thời gian này tương đương với thời gian mà Phạm Văn Hảo đã thông báo tại
bệnh viện Bình Dân 141, 26 (giờ) [6], nhưng dài hơn thời gian được thông báo
của các tác giả khác (28,9 giờ) rất nhiều [9]. Thời gian của chúng tôi dài hơn
một phần do nhận thức của người bệnh về mức độ nguy hiểm của bệnh còn hạn
chế và ngại ngần không đến khám bệnh tại các cơ sở y tế, nhưng một phần cũng
do hiểu biết của nhân viên y tế cấp cơ sở về bệnh không đầy đủ nên đã không
chuyển bệnh nhân đến những tuyến điều trị chuyên khoa kịp thời. Thời gian đến
khám bệnh càng kéo dài đồng nghĩa với việc thiếu máu tinh hoàn càng lâu. Các
nghiên cứu trên động vật cho thấy: nhồi máu tinh hoàn bắt đầu xuất hiện ngay
trong 2 giờ đầu thiếu máu. Thiếu máu không hồi phục xảy ra sau 6 giờ kể từ khi
xoắn và nhồi máu hoàn toàn xảy ra sau 24 giờ sau xoắn [10]. Thời gian vàng để

12. bảo tồn các tinh hoàn bị xoắn là 4-6 giờ kể từ khi có triệu chứng. Theo kết quả
nghiên cứu của Whitaker, tỉ lệ bảo tồn tinh hoàn sẽ giảm từ 80% nếu bệnh nhân
đến sớm trước 5 giờ xuống 20% nếu bệnh nhân đến muộn sau 10 giờ và sau 24
giờ thì tinh hoàn không còn khả năng sống sót [11].
3- Các yếu tố nguyên nhân xoắn tinh hoàn
Phần lớn các trường hợp không rõ nguyên nhân, có 3 trường hợp xảy ra
xoắn tinh hoàn sau các tai nạn sinh hoạt như đá bóng và ngã xe. Theo y văn thế
giới khoảng 5%- 8% các trường hợp xoắn tinh hoàn xảy ra sau các chấn thương
bìu [12]. Chấn thương làm co bóp đột ngột của cơ bìu xung quanh thừng tinh
theo kiểu xoắn vặn và kết quả dẫn đến quay và xoắn tinh hoàn.
Đặc biệt trong kết quả nghiên cứu của chúng tôi, có một trường hợp xảy
ra xoắn tinh hoàn ngay sau phẫu thuật nội soi viêm ruột thừa. Bệnh chỉ được
phát hiện vào ngày thứ 5 sau khi xoắn nên đã phải cắt bỏ tinh hoàn. Xoắn tinh
hoàn sau các phẫu thuật nội soi là một trong các biến chứng hiếm gặp của loại
phẫu thuật này. Mincheff và cộng sự (2002) cũng đã thông báo một trường hợp
xoắn tinh hoàn xảy ra sau phẫu thuận nội soi điều trị thoát vị bẹn [13].
Cũng trong nghiên cứu này chúng tôi gặp một trường hợp xoắn tinh hoàn
xảy ra sau hoạt động tinh dục 30 phút. Hoạt động tình dục được nhắc đến như
một yếu tố thuận lợi thúc đẩy xoắn tinh hoàn xảy ra từ lâu trong y văn [14]. Có
lẽ hoạt động tình dục làm tăng hoạt động co bóp của hệ thống cơ bìu bao phủ
quanh thừng tinh và tinh hoàn cùng với hệ thống đường dẫn tinh nên đã dẫn đến
hiên tượng xoắn vặn thừng tinh và tinh hoàn trên một cơ địa có các bất thường
về giải phẫu các bộ phận cố định tinh hoàn trong bìu như bất thường hình “con
lắc chuông” của hệ thống mạc bìu.
4- Số lượng độ xoắn của tinh hoàn.

13. Số lượng độ xoắn của thừng tinh có một ý nghĩa lớn liên quan đến tỉ lệ
bảo tồn tinh hoàn. So sánh với trẻ em, ở người trưởng thành do phản xạ co cơ
bìu mạnh hơn nên số độ xoắn cũng lớn hơn [5]. Kết quả của chúng tôi cho thấy
số độ xoắn trung bình của thừng tinh là 380 ± 169,36 độ. Do vậy ở người trưởng
thành, ngoài yếu tố đến khám bệnh muộn thì ngay bản thân số lượng vòng xoắn
của thừng tinh cũng là một trong các yếu tố nguy cơ tăng khả cắt bỏ tinh hoàn.
Điều này cho thấy mức độ cấp thiết đòi hỏi người thầy thuốc phải có thái độ
tích cực và ý thức cao về bệnh để chẩn đoán nhanh nhanh và điều trị kịp thời
mới có thể cứu vớt được tinh hoàn.
Kết luận
Xoắn tinh hoàn không phải là một bệnh lí cấp cứu hiếm gặp ở người lớn.
Đến khám bệnh muộn, chẩn đoán nhầm, và thừng tinh bị xoắn nhiều vòng là
đặc điểm chủ yếu của xoắn tinh hoàn ở độ tuổi này. Cần phải chẩn đoán phân
biệt xoắn tinh hoàn với các bệnh lí đau bìu cấp khác ở bất kì lứa tuổi nào. Cần
có một chiến dịch truyền thông sâu rộng nhằm nâng cao ý thức cảnh giác và
hiểu biết về bệnh cho cả người bệnh và nhân viên y tế, đặc biệt là các nhân viên
y tế tại cộng đồng.

14. Tài liệu tham khảo
1. Mansbach, J.M., P. Forbes, and C. Peters, Testicular torsion and risk factors for
orchiectomy. Arch Pediatr Adolesc Med, 2005. 159(12): p. 1167-71.
2. Witherington, R. and T.S. Jarrell, Torsion of the spermatic cord in adults. J Urol,
1990. 143(1): p. 62-3.
3. Londergan, T.A., Testicular torsion in a 59-year-old man. J Urol, 1995. 154(4): p.
1480.
4. Davol, P. and J. Simmons, Testicular torsion in a 68-year-old man. Urology, 2005.
66(1): p. 195.
5. Cummings, J.M., et al., Adult testicular torsion. J Urol, 2002. 167(5): p. 2109-10.
6. Phạm Văn Hảo and N.T. Như., Thấy gì qua các trường hợp xoắn tinh hoàn điều trị
tại khoa Nam học bệnh viện Bình Dân. Y học Việt Nam, 2010. tháng 11, số 2(375):
p. 178-180.
7. Lee, L.M., J.E. Wright, and M.G. McLoughlin, Testicular torsion in the adult. J Urol,
1983. 130(1): p. 93-4.
8. Cuckow, P.M. and J.D. Frank, Torsion of the testis. BJU Int, 2000. 86(3): p. 349-53.
9. Sessions, A.E., et al., Testicular torsion: direction, degree, duration and
disinformation. J Urol, 2003. 169(2): p. 663-5.
10. Sidhu, P.S., Clinical and imaging features of testicular torsion: role of ultrasound. Clin
Radiol, 1999. 54(6): p. 343-52.
11. Whitaker, R.H., Diagnoses not to be missed. Torsion of the testis. Br J Hosp Med,
1982. 27(1): p. 66-9.
12. Bhatt, S. and V.S. Dogra, Role of US in testicular and scrotal trauma. Radiographics,
2008. 28(6): p. 1617-29.
13. Mincheff, T., B. Bannister, and P. Zubel, Focal testicular infarction from laparoscopic
inguinal hernia repair. JSLS, 2002. 6(3): p. 211-3.
14. Noske, H.D., et al., Historical milestones regarding torsion of the scrotal organs. J
Urol, 1998. 159(1): p. 13-6.