SlideShare a Scribd company logo
1 of 36
Мэдээллийн технологи
S.IT101
СУИС-СС
Багш: Б.Батбагана
Email: bbatbagana@gmail.com
Хичээлийн зорилго
Орчин үеийн мэргэжлийн шаардлагад
тохирсон техник технологийг ашиглах оффисын
багц програмуудын (word, excel, power point)
хэрэглээг эзэмшүүлж, бичиг баримт
боловсруулах, хүснэгтэн мэдээлэлтэй ажиллах,
илтгэл бэлтгэж боловсруулах мэдлэг чадварыг
олгоно.
Дүгнэх хэлбэр
Шалгалтын оноо-30
Суурь оноо-70
Үүнд:
Семнарын оролцоо – 14
Бие даалт- 20
Явцын шалгалт- 20
Ирц - 16
Компьютерийн хөгжил, бүтэц, МS-
Windows –програмын тухай үндсэн
ойлголт
Компьютерийн хөгжлийн үе шат
Компьютер гэдэг нь өгөгдлийг /мэдээллийг/
богино хугацаанд боловсруулж үр дүнг гаргах
машин юм. Анхны компьютер 1940 онд
зохиогдсон.
Орчин үеийн компьютерийн эхлэл
Английн математикч Чарльз Бэйббиж 1820-иод
оны эхээр Дифференс Энжийнь (Difference
Engine) хэмээх механик компьютер зохиосон
бөгөөд 10 тын 20 оронтой тоог нэмж хасах
чадвартай байжээ.
1820 – хүртэл 4 аргын тооцоолох үйлдлийг
бүрэн алдаагүй хурдацтай хийж чадаагүй
байсаар Францын эрдэмтэн Томас Де Колмар
анхны 4 аргын үйлдлийг хийдэг механик тооны
машин хийгджээ.
1822 – 20 оронтой тоог нэмж хасаж минутын
дотор үр дүнг гаргадаг машин зохиожээ.
1936 – Английн математикч Alan Turing анхны
дижитал компьютерийн санааг гаргажээ.
1953 – он гэхэд дэлхийг хэмжээнд 100 компьютер
ашиглагдаж байжээ.
1974 – анхны хэрэглэгчдэд зориулагдсан
компьютер үйлдвэрлэгдсэн
1976 - 1977 – Apple корпораци байгуулагдан зах
зээлд Apple 1 компьютерийг нийлүүлсэн. /Стиф
Жобс/
1980 – оноос MSDOS үйлдлийн систем хөгжиж
эхэлсэн.
1985 – Windows үйлдлийн систем хөгжиж эхэлсэн
Компьютерт бүх мэдээлэл нь тоогоор дүрслэгддэг
бөгөөд тоог дүрсэлж бичих болон үйлдэл хийж,
боловсруулах дүрмүүдийн нэгдлийг тооллын
систем гэж нэрлэдэг.
•16-тийн тооллийн систем
•10-тийн тооллийн систем
•8-тийн тооллийн систем
•2-тийн тооллийн систем
Компьютерт хадгалагдаж байгаа өгөгдлүүд нь 0,1
гэсэн хоёртын тоон кодоор хадгалагддаг.
Тооллын систем
Мэдээллийн хамгийн бага нэгжийг бит (bit) гэнэ.
8 бит нийлж 1 байт болдог. (byte)
Бит байтаас гадна килобайт (KB), мегабайт (MB),
гигабайт (GB), терабайт (TB) гэсэн нэгжүүд бий.
8 bit = 1 Byte
1024 Byte = 1 KB
1024 KB = 1 MB
1024 MB = 1 GB
1024 GB=1 TB
МS-Windows –програмын тухай
үндсэн ойлголт
Windows програм нь PC-ыг өргөн ашиглах
боломжийг олгодог зургийн ба графикын горимд
ажиллах чадвартай системийн програм юм.
Windows програм дээр нэгэн зэрэг олон
програмууд нээн ажиллуулж болох ба
ажиллуулсан програм бүр цонх хэлбэрээр
харагддаг тул цонхнууд /Windows/ гэж нэрлэсэн.
Хэрэв цонхонд байгаа мэдээллийн хэмжээ
цонхны хэмжээнээс их байвал түүнийг
харуулахын тулд цонхны доод хэсэгт эсвэл
баруун талд нь гүйлгэх мөр /Scroll bar/
ашиглана. Уг мөрний товчийг гүйлгэн
мэдээллийг харах боломжтой. Хэрэглэгч
өөрийнхөө шаардлагад нийцүүлэн цонхыг
дурын байдлаар тохируулах бололцоотой.
Цонх нь хэд хэдэн хэсгүүдээс тогтоно. Үүнд:
Гарчгийн мөр /Title bar/
Цонх бүрийн хамгийн дээд талд байрлах мөр
бөгөөд цонх удирдах товчлуур /цонх удирдах
цэсний командуудын дүрс/, програмын нэр
байрлана. Мөн програмын нэрийн урд буюу
цонхны зүүн дээд буланд цонх удирдах цэс
/control menu box/ байрлана.
Цэсний мөр /Menu bar/
Командуудыг агуулсан цэсүүд, нээсэн файлыг
хаах товч, тусламж авах командын дүрс
байрлана. Цэсний болон командын нэрний
ямар нэг үсэг нь доогуураа зураастай байдаг.
Alt товчийг доогуураа зураастай үсэгтэй хамт
дарахад цэс болон команд нээгдэнэ.
Хэрэгслийн мөр /Toolbar/
Хэрэглэгчийн ажиллагааг хялбарчлах үүрэгтэй
цэсний мөрийн доор байрлах командуудын
дүрсийг агуулсан мөрийг хэлнэ. Хэрэгслийн
мөрийг ямар ч програмын хувьд View цэснээс
сонгодог.
Ажлын мөр буюу Taskbar
Windows-н дэлгэцийн доод хэсэгт орших Start
цэсийг агуулсан зурвасыг ажлын мөр буюу
Taskbar гэнэ. Уг зурваст хэрэглэгчийн
ажиллуулсан нээлттэй байгаа програмуудын нэр
харагдаж байдаг. Нээлттэй байгаа програмын
нэрэн дээр хулганы баруун товчийг дарвал цонх
удирдах цэсний командуудыг агуулсан хураангуй
цэсийг нээдэг.
Үндсэн 4 төрлийн компьютер байна.
1. Main frame computer
2. Micro computer буюу персональ компьютер
3. laptop
4. Plam
Компьютерийн төрөл
Main frame computer
Овор хэмжээгээр том, асар олон хэрэглэгч нэгэн
зэрэг хандаж ажиллах боломжтой компьютер юм.
Ихэвчлэн IBM пүүс үйлдвэрлэдэг бөгөөд нисэх
буудал, банк, санхүүгийн байгууллагууд, их
сургуулиуд толгой компьютерээр ашигладаг.
Micro computer буюу персональ компьютер
Микропроцессор дээр суурилагдсан хувь хүн
ашиглахад зориулсан жижиг хэмжээний
компьютерийг хэлнэ. 1981 онд IBM компани
үйлдвэрлэж эхэлсэн.
Palm – Энэ нь сүүлийн үед өргөн хэрэглэж
байгаа Personal Digital Assistant (PDA) буюу
жижиг хэмжээний тоон системийн төхөөрөмж
юм. Энэ төхөөрөмжинд гар байдаггүй бөгөөд
ямар нэг үйлдэл хийх, үсэг, тоо зэрэг
тэмдэгтүүдийг бичих тохиолдолд тусгай
зориулалтын үзгийг хэрэглэдэг.
Компьютерийг програм хангамжийн хэсэг
/software/, техник хангамжийн хэсэг /hardware/
гэсэн хоёр хэсэгт хувааж үзнэ.
Бүх компьютер техник хангамж гэж нэрлэгдэх
олон тооны хэсгүүдээс бүрдэнэ. Нүдээрээ харж
гараараа барьж байгаа компьютерийн хэсгүүд нь
техник хангамжийн хэсэгт хамаарна.
Компьютерийг ажиллуулахын тулд техник
хангамж нь програм хангамж (software)-ийг
хэргэлдэг.
Програм хангамж нь программууд гэж нэрлэгдэх
ямар нэгэн үйлдлийг хийх заавруудын бүрдэл юм.
Программууд нь бидний компьютерт өгсөн
мэдээллийг компьютерийн ойлгодог хэлрүү
хөрвүүлдэг.
Програм хангамж нь operating systems [үйлдлийн
системүүд] ба application programs [хэрэглээний
программууд] гэж хуваадаг.
Үйлдлийн систем нь компьютерийг ажилуулах
түүний бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн ажиллагааг
удирдаж хэрэглээний программын ажиллах суурь
болж өгдөг.
Үйлдлийн систем нь хэрэглэгч компьютер 2-ыг
хооронд нь холбох үүрэгтэй.
Хамгийн өргөн хэрэглэгддэг үйлдийн систем нь
windows юм.
Давуу тал
•Хэрэглэхэд хялбар энгийн бүтэцтэй
•Бусад төхөөрөмжүүдтэй зохицон ажиллах
чадвартай
•Ихэнх өргөн хэрэглээний програм хангамжууд
windows үйлдлийн системд зориулагдсан байдаг.
Компьютерийн техник хангамж нь дараах 5
хэсэгт хуваагддаг:
•Input (оролтын)
•Processing (боловсруулалт хийх)
•Storage (мэдээлэл хадгалах)
•Output (гаралтын)
•Communications (xолболтын)
Input (оролтын)
Оролтын төхөөрөмжийн гол үүрэг нь өгөгдлийг
цуглуулж, компьютерт боловсруулах боломжтой
болгон хөрвүүлэх явдал юм.
Гар
Хулгана
Микрофон
Processing (боловсруулалт хийх)
Боловсруулалт хийх төхөөрөмж нь
компьютерийн программ хангамжаас ирж буй
командыг хүлээн авч, гүйцэтгэх үүрэгтэй.
Жишээ нь хүснэгтэн мэдээлэл дээрх мөнгөний
дүнг нэгтгэж гаргах гэх мэт.
•Central Processing Unit (CPU)
•Random Access Memory(RAM)
CPU (Central Processing Unit) - Компьютерийн
үйлдэл, боловсруулалт хийдэг хэсэг нь юм.
Компьютерээр боловсруулах бүх төрлийн
мэдээллийг санаж хадгалахад зориулагдсан
компьютерийн хэсгийг санах ой гэнэ.
Санах ойг
• Тогтмол санах ой ROM
• Шуурхай санах ой RAM гэж 2 ангилна
Боловсруулах хэсэг
Storage (мэдээлэл хадгалах)
Мэдээлэл хадгалах төхөөрөмжийн үүрэг нь
өгөгдөл, программ хангамж зэрэг бүх төрлийн
мэдээллийг удаан болон түр хугацаагаар хадгалах
үүрэгтэй.
- Уян диск
- Хатуу диск
- Zip диск
- Tape төхөөрөмж
Output (гаралтын)
Гаралтын төхөөрөмжийн үүрэг нь компьютер дээр
боловсруулсан мэдээллийг хэрэглэгчдэд ямар
нэгэн байдлаар хүргэх явдал юм. Жишээ нь дэлгэц
дээр харах, цаасан дээр хэвлэх, дуу сонсох г.м
- Дэлгэц
- Принтер
- Чанга яригч
Communications (xолболтын)
Холболтын төхөөрөмжийг нэг компьютерээс
нөгөө рүү холбогдон мэдээлэл солилцоход
ашигладаг.
•Модем
•Кабель
Bios гэж юу вэ?
Энэ нь basic input/output system буюу орчуулбал
оролт гаралтын үндсэн систем гэсэн утгатай
BIOS нь микросхем дээр тусгайлан бичсэн
программ бөгөөд персонал компьютер дахь
микропроцессор нь компьютерийг асаасны дараа
системийг ачаалахад BIOS-г ашигладаг.
Boot гэж юу вэ?
Компьютерыг асаахад системийн үндсэн санах
ой хоосон байх бөгөөд нэн түрүүнд бүх
дагалдах төхөөрөмжүүдийг шалгаад дараа нь
үйлдлийн системийг хатуу диск эсвэл бусад
дискний төхөөрөмжөөс дуудан уншиж
motherboard дээр суурилагдсан тогтмол санах ой
болох (RAM)-д ачаалдаг. Энэ үйлдлийг Boot
гэнэ.
Үндсэн сурах бичиг:
• Монхоон Р. Компьютер, мэдээлийн технологи, УБ., 2011. х.1-х.20
• Мөнхчимэг. Б, Болор. Л. Компьютерийн мэдлэг УБ., 2012. х.11-х.115
Электрон эх үүсвэр:
• http://www.edu.mediaod.com/index.php?mcmodule=contentmacat&coursei
d=8&subjectid=19
• http://www.pccomputernotes.com/
• http://www.nailitnow.com.au/webdesign/index.html
• http://www.teacherclick.com/winxp/index.htm
36
АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ:

More Related Content

What's hot (19)

бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
Lec2
Lec2 Lec2
Lec2
 
IT-3
IT-3IT-3
IT-3
 
лекц.янжмаа
лекц.янжмаалекц.янжмаа
лекц.янжмаа
 
Windows үйлдлийн систем
Windows үйлдлийн системWindows үйлдлийн систем
Windows үйлдлийн систем
 
лекц-1
лекц-1лекц-1
лекц-1
 
Komp vndes
Komp vndesKomp vndes
Komp vndes
 
бичвэр мэдээлэл боловсруулах програмын тест
бичвэр мэдээлэл боловсруулах  програмын тестбичвэр мэдээлэл боловсруулах  програмын тест
бичвэр мэдээлэл боловсруулах програмын тест
 
Computer hereglee1.lekts
Computer hereglee1.lektsComputer hereglee1.lekts
Computer hereglee1.lekts
 
Powerpoint2003 zoloo
Powerpoint2003 zolooPowerpoint2003 zoloo
Powerpoint2003 zoloo
 
Cs101 lec6
Cs101 lec6Cs101 lec6
Cs101 lec6
 
Word2007
Word2007Word2007
Word2007
 
лекц-2
лекц-2лекц-2
лекц-2
 
Excel
ExcelExcel
Excel
 
Microsoft word
Microsoft wordMicrosoft word
Microsoft word
 
K bvtets
K bvtetsK bvtets
K bvtets
 
Baagii test
Baagii testBaagii test
Baagii test
 
Ms word
Ms wordMs word
Ms word
 
IT-4
IT-4IT-4
IT-4
 

Viewers also liked (16)

4
44
4
 
5
55
5
 
6
66
6
 
3
33
3
 
7
77
7
 
S.IT101 хичээлийн хөтөлбөр
S.IT101 хичээлийн хөтөлбөрS.IT101 хичээлийн хөтөлбөр
S.IT101 хичээлийн хөтөлбөр
 
A Look Back Through Windows
A Look Back Through WindowsA Look Back Through Windows
A Look Back Through Windows
 
Os суулгах
Os суулгахOs суулгах
Os суулгах
 
Garaltin tuhuurumj
Garaltin tuhuurumjGaraltin tuhuurumj
Garaltin tuhuurumj
 
2. компьютерийн хулгана
2. компьютерийн хулгана2. компьютерийн хулгана
2. компьютерийн хулгана
 
оролтын төхөөрөмж
оролтын төхөөрөмжоролтын төхөөрөмж
оролтын төхөөрөмж
 
оролт гаралтын төхөөрөмжүүд
оролт гаралтын төхөөрөмжүүдоролт гаралтын төхөөрөмжүүд
оролт гаралтын төхөөрөмжүүд
 
гоозүйн хичээлийн хөтөлбөр
гоозүйн хичээлийн хөтөлбөргоозүйн хичээлийн хөтөлбөр
гоозүйн хичээлийн хөтөлбөр
 
өгөгдлийн сан
өгөгдлийн санөгөгдлийн сан
өгөгдлийн сан
 
Microsoft power point 2007
Microsoft power point 2007Microsoft power point 2007
Microsoft power point 2007
 
Lec2 understanding the unix shell
Lec2 understanding the unix shellLec2 understanding the unix shell
Lec2 understanding the unix shell
 

Similar to 1

компьютерийн үндэс хэрэглээ
компьютерийн үндэс хэрэглээкомпьютерийн үндэс хэрэглээ
компьютерийн үндэс хэрэглээadminsed
 
6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд
6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд
6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүдDavaa Avirmed
 
Securedownload
SecuredownloadSecuredownload
Securedownloadhenjii
 
Dadlaga khicheel 1 computer butets
Dadlaga khicheel 1 computer butetsDadlaga khicheel 1 computer butets
Dadlaga khicheel 1 computer butetshenjii
 
Medeelel
MedeelelMedeelel
Medeelelhenjii
 
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалтлекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалтE-Gazarchin Online University
 
Компьютерийн бүтэц, зохион байгуулалт №1-2
Компьютерийн  бүтэц, зохион байгуулалт №1-2Компьютерийн  бүтэц, зохион байгуулалт №1-2
Компьютерийн бүтэц, зохион байгуулалт №1-2EnkhjargalDashdorjEn
 
Mtms lec-2 [1]
Mtms lec-2 [1]Mtms lec-2 [1]
Mtms lec-2 [1]nyamka0928
 
програм хангамж
програм хангамжпрограм хангамж
програм хангамжBaaya Badrakh
 

Similar to 1 (20)

IT-1
IT-1IT-1
IT-1
 
компьютерийн үндэс хэрэглээ
компьютерийн үндэс хэрэглээкомпьютерийн үндэс хэрэглээ
компьютерийн үндэс хэрэглээ
 
Computer
ComputerComputer
Computer
 
Computer%202010
Computer%202010Computer%202010
Computer%202010
 
6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд
6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд
6 анги компьютерийн түүх, үндсэн төхөөрөмжүүд
 
Computer basic
Computer basicComputer basic
Computer basic
 
Securedownload
SecuredownloadSecuredownload
Securedownload
 
Dadlaga khicheel 1 computer butets
Dadlaga khicheel 1 computer butetsDadlaga khicheel 1 computer butets
Dadlaga khicheel 1 computer butets
 
Medeelel
MedeelelMedeelel
Medeelel
 
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалтлекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
 
Компьютерийн бүтэц, зохион байгуулалт №1-2
Компьютерийн  бүтэц, зохион байгуулалт №1-2Компьютерийн  бүтэц, зохион байгуулалт №1-2
Компьютерийн бүтэц, зохион байгуулалт №1-2
 
Mtms lec-2
Mtms lec-2Mtms lec-2
Mtms lec-2
 
Hardware
HardwareHardware
Hardware
 
Mtms lec-2 [1]
Mtms lec-2 [1]Mtms lec-2 [1]
Mtms lec-2 [1]
 
Lec1
Lec1 Lec1
Lec1
 
Cs101 lec1
Cs101 lec1Cs101 lec1
Cs101 lec1
 
02 it concepts
02 it concepts02 it concepts
02 it concepts
 
МКонт 01
МКонт 01МКонт 01
МКонт 01
 
програм хангамж
програм хангамжпрограм хангамж
програм хангамж
 
Lekts1
Lekts1Lekts1
Lekts1
 

More from Батбагана Баасанжав

компьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөр
компьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөркомпьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөр
компьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөрБатбагана Баасанжав
 
мэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөр
мэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөрмэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөр
мэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөрБатбагана Баасанжав
 
харилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөр
харилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөрхарилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөр
харилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөрБатбагана Баасанжав
 
сурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөр
сурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөрсурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөр
сурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөрБатбагана Баасанжав
 
соёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөр
соёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөрсоёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөр
соёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөрБатбагана Баасанжав
 

More from Батбагана Баасанжав (20)

Bie daaltiin nuur
Bie daaltiin nuurBie daaltiin nuur
Bie daaltiin nuur
 
Ulsiin shalgaltiin-asuult-summ
Ulsiin shalgaltiin-asuult-summUlsiin shalgaltiin-asuult-summ
Ulsiin shalgaltiin-asuult-summ
 
лекц 2
лекц 2лекц 2
лекц 2
 
лекц 1
лекц 1лекц 1
лекц 1
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Temtseen
TemtseenTemtseen
Temtseen
 
бие даалт-2
бие даалт-2бие даалт-2
бие даалт-2
 
биеийн тамир хичээлийн хөтөлбөр
биеийн тамир хичээлийн хөтөлбөрбиеийн тамир хичээлийн хөтөлбөр
биеийн тамир хичээлийн хөтөлбөр
 
компьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөр
компьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөркомпьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөр
компьютерийн хэрэглээ хичээлийн хөтөлбөр
 
философийн хичээлийн хөтөлбөр
философийн хичээлийн хөтөлбөрфилософийн хичээлийн хөтөлбөр
философийн хичээлийн хөтөлбөр
 
мэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөр
мэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөрмэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөр
мэдээллийн технологи 1 хичээлийн хөтөлбөр
 
монголын түүх хичээлийн хөтөлбөр
монголын түүх хичээлийн хөтөлбөрмонголын түүх хичээлийн хөтөлбөр
монголын түүх хичээлийн хөтөлбөр
 
Suraltsagchiin s
Suraltsagchiin sSuraltsagchiin s
Suraltsagchiin s
 
Hunii hugjliin s
Hunii hugjliin sHunii hugjliin s
Hunii hugjliin s
 
Hariltsaanii s.s
Hariltsaanii s.s Hariltsaanii s.s
Hariltsaanii s.s
 
Bolovsroliin setgel sudlal.2015 10 sar
Bolovsroliin setgel sudlal.2015 10 sarBolovsroliin setgel sudlal.2015 10 sar
Bolovsroliin setgel sudlal.2015 10 sar
 
харилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөр
харилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөрхарилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөр
харилцааны сэтгэл судлал хичээлийн хөтөлбөр
 
сурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөр
сурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөрсурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөр
сурган хүмүүжүүлэх ухаан хичээлийн хөтөлбөр
 
соёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөр
соёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөрсоёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөр
соёл заах арга зүй хичээлийн хөтөлбөр
 
боловсрол судлал хичээлийн хөтөлбөр
боловсрол судлал хичээлийн хөтөлбөрболовсрол судлал хичээлийн хөтөлбөр
боловсрол судлал хичээлийн хөтөлбөр
 

1

  • 2. Хичээлийн зорилго Орчин үеийн мэргэжлийн шаардлагад тохирсон техник технологийг ашиглах оффисын багц програмуудын (word, excel, power point) хэрэглээг эзэмшүүлж, бичиг баримт боловсруулах, хүснэгтэн мэдээлэлтэй ажиллах, илтгэл бэлтгэж боловсруулах мэдлэг чадварыг олгоно.
  • 3. Дүгнэх хэлбэр Шалгалтын оноо-30 Суурь оноо-70 Үүнд: Семнарын оролцоо – 14 Бие даалт- 20 Явцын шалгалт- 20 Ирц - 16
  • 4. Компьютерийн хөгжил, бүтэц, МS- Windows –програмын тухай үндсэн ойлголт
  • 5. Компьютерийн хөгжлийн үе шат Компьютер гэдэг нь өгөгдлийг /мэдээллийг/ богино хугацаанд боловсруулж үр дүнг гаргах машин юм. Анхны компьютер 1940 онд зохиогдсон. Орчин үеийн компьютерийн эхлэл Английн математикч Чарльз Бэйббиж 1820-иод оны эхээр Дифференс Энжийнь (Difference Engine) хэмээх механик компьютер зохиосон бөгөөд 10 тын 20 оронтой тоог нэмж хасах чадвартай байжээ.
  • 6. 1820 – хүртэл 4 аргын тооцоолох үйлдлийг бүрэн алдаагүй хурдацтай хийж чадаагүй байсаар Францын эрдэмтэн Томас Де Колмар анхны 4 аргын үйлдлийг хийдэг механик тооны машин хийгджээ. 1822 – 20 оронтой тоог нэмж хасаж минутын дотор үр дүнг гаргадаг машин зохиожээ. 1936 – Английн математикч Alan Turing анхны дижитал компьютерийн санааг гаргажээ.
  • 7. 1953 – он гэхэд дэлхийг хэмжээнд 100 компьютер ашиглагдаж байжээ. 1974 – анхны хэрэглэгчдэд зориулагдсан компьютер үйлдвэрлэгдсэн 1976 - 1977 – Apple корпораци байгуулагдан зах зээлд Apple 1 компьютерийг нийлүүлсэн. /Стиф Жобс/ 1980 – оноос MSDOS үйлдлийн систем хөгжиж эхэлсэн. 1985 – Windows үйлдлийн систем хөгжиж эхэлсэн
  • 8. Компьютерт бүх мэдээлэл нь тоогоор дүрслэгддэг бөгөөд тоог дүрсэлж бичих болон үйлдэл хийж, боловсруулах дүрмүүдийн нэгдлийг тооллын систем гэж нэрлэдэг. •16-тийн тооллийн систем •10-тийн тооллийн систем •8-тийн тооллийн систем •2-тийн тооллийн систем Компьютерт хадгалагдаж байгаа өгөгдлүүд нь 0,1 гэсэн хоёртын тоон кодоор хадгалагддаг. Тооллын систем
  • 9. Мэдээллийн хамгийн бага нэгжийг бит (bit) гэнэ. 8 бит нийлж 1 байт болдог. (byte) Бит байтаас гадна килобайт (KB), мегабайт (MB), гигабайт (GB), терабайт (TB) гэсэн нэгжүүд бий. 8 bit = 1 Byte 1024 Byte = 1 KB 1024 KB = 1 MB 1024 MB = 1 GB 1024 GB=1 TB
  • 10. МS-Windows –програмын тухай үндсэн ойлголт Windows програм нь PC-ыг өргөн ашиглах боломжийг олгодог зургийн ба графикын горимд ажиллах чадвартай системийн програм юм. Windows програм дээр нэгэн зэрэг олон програмууд нээн ажиллуулж болох ба ажиллуулсан програм бүр цонх хэлбэрээр харагддаг тул цонхнууд /Windows/ гэж нэрлэсэн.
  • 11. Хэрэв цонхонд байгаа мэдээллийн хэмжээ цонхны хэмжээнээс их байвал түүнийг харуулахын тулд цонхны доод хэсэгт эсвэл баруун талд нь гүйлгэх мөр /Scroll bar/ ашиглана. Уг мөрний товчийг гүйлгэн мэдээллийг харах боломжтой. Хэрэглэгч өөрийнхөө шаардлагад нийцүүлэн цонхыг дурын байдлаар тохируулах бололцоотой. Цонх нь хэд хэдэн хэсгүүдээс тогтоно. Үүнд:
  • 12. Гарчгийн мөр /Title bar/ Цонх бүрийн хамгийн дээд талд байрлах мөр бөгөөд цонх удирдах товчлуур /цонх удирдах цэсний командуудын дүрс/, програмын нэр байрлана. Мөн програмын нэрийн урд буюу цонхны зүүн дээд буланд цонх удирдах цэс /control menu box/ байрлана.
  • 13. Цэсний мөр /Menu bar/ Командуудыг агуулсан цэсүүд, нээсэн файлыг хаах товч, тусламж авах командын дүрс байрлана. Цэсний болон командын нэрний ямар нэг үсэг нь доогуураа зураастай байдаг. Alt товчийг доогуураа зураастай үсэгтэй хамт дарахад цэс болон команд нээгдэнэ.
  • 14. Хэрэгслийн мөр /Toolbar/ Хэрэглэгчийн ажиллагааг хялбарчлах үүрэгтэй цэсний мөрийн доор байрлах командуудын дүрсийг агуулсан мөрийг хэлнэ. Хэрэгслийн мөрийг ямар ч програмын хувьд View цэснээс сонгодог.
  • 15. Ажлын мөр буюу Taskbar Windows-н дэлгэцийн доод хэсэгт орших Start цэсийг агуулсан зурвасыг ажлын мөр буюу Taskbar гэнэ. Уг зурваст хэрэглэгчийн ажиллуулсан нээлттэй байгаа програмуудын нэр харагдаж байдаг. Нээлттэй байгаа програмын нэрэн дээр хулганы баруун товчийг дарвал цонх удирдах цэсний командуудыг агуулсан хураангуй цэсийг нээдэг.
  • 16. Үндсэн 4 төрлийн компьютер байна. 1. Main frame computer 2. Micro computer буюу персональ компьютер 3. laptop 4. Plam Компьютерийн төрөл
  • 17. Main frame computer Овор хэмжээгээр том, асар олон хэрэглэгч нэгэн зэрэг хандаж ажиллах боломжтой компьютер юм. Ихэвчлэн IBM пүүс үйлдвэрлэдэг бөгөөд нисэх буудал, банк, санхүүгийн байгууллагууд, их сургуулиуд толгой компьютерээр ашигладаг.
  • 18. Micro computer буюу персональ компьютер Микропроцессор дээр суурилагдсан хувь хүн ашиглахад зориулсан жижиг хэмжээний компьютерийг хэлнэ. 1981 онд IBM компани үйлдвэрлэж эхэлсэн.
  • 19. Palm – Энэ нь сүүлийн үед өргөн хэрэглэж байгаа Personal Digital Assistant (PDA) буюу жижиг хэмжээний тоон системийн төхөөрөмж юм. Энэ төхөөрөмжинд гар байдаггүй бөгөөд ямар нэг үйлдэл хийх, үсэг, тоо зэрэг тэмдэгтүүдийг бичих тохиолдолд тусгай зориулалтын үзгийг хэрэглэдэг.
  • 20. Компьютерийг програм хангамжийн хэсэг /software/, техник хангамжийн хэсэг /hardware/ гэсэн хоёр хэсэгт хувааж үзнэ. Бүх компьютер техник хангамж гэж нэрлэгдэх олон тооны хэсгүүдээс бүрдэнэ. Нүдээрээ харж гараараа барьж байгаа компьютерийн хэсгүүд нь техник хангамжийн хэсэгт хамаарна.
  • 21. Компьютерийг ажиллуулахын тулд техник хангамж нь програм хангамж (software)-ийг хэргэлдэг. Програм хангамж нь программууд гэж нэрлэгдэх ямар нэгэн үйлдлийг хийх заавруудын бүрдэл юм. Программууд нь бидний компьютерт өгсөн мэдээллийг компьютерийн ойлгодог хэлрүү хөрвүүлдэг.
  • 22. Програм хангамж нь operating systems [үйлдлийн системүүд] ба application programs [хэрэглээний программууд] гэж хуваадаг. Үйлдлийн систем нь компьютерийг ажилуулах түүний бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн ажиллагааг удирдаж хэрэглээний программын ажиллах суурь болж өгдөг.
  • 23. Үйлдлийн систем нь хэрэглэгч компьютер 2-ыг хооронд нь холбох үүрэгтэй. Хамгийн өргөн хэрэглэгддэг үйлдийн систем нь windows юм. Давуу тал •Хэрэглэхэд хялбар энгийн бүтэцтэй •Бусад төхөөрөмжүүдтэй зохицон ажиллах чадвартай •Ихэнх өргөн хэрэглээний програм хангамжууд windows үйлдлийн системд зориулагдсан байдаг.
  • 24. Компьютерийн техник хангамж нь дараах 5 хэсэгт хуваагддаг: •Input (оролтын) •Processing (боловсруулалт хийх) •Storage (мэдээлэл хадгалах) •Output (гаралтын) •Communications (xолболтын)
  • 25. Input (оролтын) Оролтын төхөөрөмжийн гол үүрэг нь өгөгдлийг цуглуулж, компьютерт боловсруулах боломжтой болгон хөрвүүлэх явдал юм. Гар Хулгана Микрофон
  • 26. Processing (боловсруулалт хийх) Боловсруулалт хийх төхөөрөмж нь компьютерийн программ хангамжаас ирж буй командыг хүлээн авч, гүйцэтгэх үүрэгтэй. Жишээ нь хүснэгтэн мэдээлэл дээрх мөнгөний дүнг нэгтгэж гаргах гэх мэт. •Central Processing Unit (CPU) •Random Access Memory(RAM)
  • 27. CPU (Central Processing Unit) - Компьютерийн үйлдэл, боловсруулалт хийдэг хэсэг нь юм. Компьютерээр боловсруулах бүх төрлийн мэдээллийг санаж хадгалахад зориулагдсан компьютерийн хэсгийг санах ой гэнэ. Санах ойг • Тогтмол санах ой ROM • Шуурхай санах ой RAM гэж 2 ангилна Боловсруулах хэсэг
  • 28. Storage (мэдээлэл хадгалах) Мэдээлэл хадгалах төхөөрөмжийн үүрэг нь өгөгдөл, программ хангамж зэрэг бүх төрлийн мэдээллийг удаан болон түр хугацаагаар хадгалах үүрэгтэй. - Уян диск - Хатуу диск - Zip диск - Tape төхөөрөмж
  • 29. Output (гаралтын) Гаралтын төхөөрөмжийн үүрэг нь компьютер дээр боловсруулсан мэдээллийг хэрэглэгчдэд ямар нэгэн байдлаар хүргэх явдал юм. Жишээ нь дэлгэц дээр харах, цаасан дээр хэвлэх, дуу сонсох г.м - Дэлгэц - Принтер - Чанга яригч
  • 30. Communications (xолболтын) Холболтын төхөөрөмжийг нэг компьютерээс нөгөө рүү холбогдон мэдээлэл солилцоход ашигладаг. •Модем •Кабель
  • 31. Bios гэж юу вэ? Энэ нь basic input/output system буюу орчуулбал оролт гаралтын үндсэн систем гэсэн утгатай BIOS нь микросхем дээр тусгайлан бичсэн программ бөгөөд персонал компьютер дахь микропроцессор нь компьютерийг асаасны дараа системийг ачаалахад BIOS-г ашигладаг.
  • 32.
  • 33. Boot гэж юу вэ? Компьютерыг асаахад системийн үндсэн санах ой хоосон байх бөгөөд нэн түрүүнд бүх дагалдах төхөөрөмжүүдийг шалгаад дараа нь үйлдлийн системийг хатуу диск эсвэл бусад дискний төхөөрөмжөөс дуудан уншиж motherboard дээр суурилагдсан тогтмол санах ой болох (RAM)-д ачаалдаг. Энэ үйлдлийг Boot гэнэ.
  • 34.
  • 35.
  • 36. Үндсэн сурах бичиг: • Монхоон Р. Компьютер, мэдээлийн технологи, УБ., 2011. х.1-х.20 • Мөнхчимэг. Б, Болор. Л. Компьютерийн мэдлэг УБ., 2012. х.11-х.115 Электрон эх үүсвэр: • http://www.edu.mediaod.com/index.php?mcmodule=contentmacat&coursei d=8&subjectid=19 • http://www.pccomputernotes.com/ • http://www.nailitnow.com.au/webdesign/index.html • http://www.teacherclick.com/winxp/index.htm 36 АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ: