SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  44
Télécharger pour lire hors ligne
PH N ISLAM VÀ
 PH N DO THÁI - THIÊN CHÚA GIÁO:
 CHUY N HOANG Ư NG VÀ S TH T                       ^   ]   ^[ ^              ^        ]            ]S   ]S

^     ]       ^[ ^     ^    ]      ]S         ]S                      ((                  ))
          [Ti ng Vi t – Vietnamese –    b ]



                                                                                               /
        Dr. Sharif Abdul Azeem
Trư ng H Queens, Kingston, Ontario, Canada



    D ch Thu t : Mieu Abbas và Fatihah Tran                 ^                        :^ a
    Ki m tra l i: Ibn Ysa
                                                                  [              :^



                     2009 - 1430
                                                                           2009 - 1430




                                                                                 2
Tôi không ng c nhiên khi nh ng ngư i tham d h i th o gi
                                                                  m t quan i m ph nh n Islam, và c bi t là v n       liên quan
                                                                    n c a ph n .      phương Tây, Islam ư c xem như bi u
1. GI I THI U                                                     tư ng c a s h th p ph n . M t b ng ch ng rõ ràng, ó là:
                                                                  vi c B trư ng b Giáo d c Pháp g n ây ã ra l nh u i
  Năm năm trư c, tôi      c trong s báo Toronto Star ngày         t t c ph n Muslim tr tu i trùm khăn ra kh i các trư ng
3/7/1990 m t bài t a    "Islam không ph i duy nh t trong h c      h c Pháp. M t sinh viên Muslim tr tu i trùm khăn b t ch i
thuy t gia trư ng" c a Gwynne Dyer. Bài báo mô t nh ng            quy n ư c h c Pháp trong khi m t sinh viên Thiên Chúa
ph n ng gay g t c a nh ng ngư i tham gia h i ngh v “ph            giáo eo cây thánh giá hay m t sinh viên Do Thái giáo i mũ
n và quy n l c” t ch c Montreal trư c nh n xét c a m t            ch m thì v n ư c h c. Không th quên ư c hình nh c nh sát
ph n Ai C p n i ti ng Dr. Nawal Saadawi. Các câu nói "sai         Pháp ngăn không cho n sinh Muslim trùm khăn vào trư ng.
trong nguyên lý cơ b n" c a bà g m: "Các y u t h n ch         i
                                                                    Nó g i nh v m t hình nh h th n khác c a th ng            c
v i ph n ư c tìm th y trong Do Thái giáo Kinh C u ư c,
sau ó là Thiên Chúa giáo và Qur'an", "t t c các tôn giáo là gia   bang Alabama George Wallace năm 1962 ng trư c c ng
                                                                  trư ng      ngăn c n sinh viên da en không cho vào trư ng.
trư ng vì chúng b t ngu n t các xã h i gia trư ng"; và "khăn
                                                                  S khác nhau gi a hai hình nh này là các sinh viên da en có
choàng ph n không ch dành riêng cho ph n Islam mà là
                                                                   ư c s thông c m c a nhi u dân M và toàn th gi i. T ng
di s n văn hoá c xưa t n t i trong các tôn giáo khác”.
                                                                  th ng Kennedy ã g i l nh t i Ban An ninh qu c gia M cho
  Nh ng ngư i tham d trong h i ngh ã b c xúc v vi c tôn           phép sinh viên da en vào trư ng. Các n sinh Muslim m t
giáo c a h      ang b so sánh cùng v i Islam. Cho nên Dr.         khác không nh n ư c s tr giúp nào. H dư ng như có r t ít
Saadawi ã b s ông ch trích: Bernice Dubois c a t ch c             s thông c m c bên trong và bên ngoài nư c Pháp. Lý do là s
“ oàn k t các bà m toàn c u” tuyên b : "Nh ng nh n xét c a        hi u l m v Islam ã lan r ng cùng v i n i s hãi v b t c i u
Dr. Saadawi là không th ch p nh n ư c, ó là các câu tr l i        gì liên quan n Islam.
thi u hi u bi t v    c tin c a ngư i khác”. Còn bà Alice Shalvi
                                                                     i u làm tôi ng c nhiên nh t v h i ngh Montreal là: trong
c a trong t ch c “ oàn k t Ph n Israel” nói: "Tôi ph i ph n
                                                                  các câu nói c a Saadawi hay c a b t kỳ ngư i nào ch trích bà,
   i, không có khái ni m trùm khăn trong Do Thái giáo". Bài
                                                                   âu là s th t? Nói cách khác, li u Do Thái giáo, Thiên Chúa
báo cho r ng các ph n i gay g t này là xu hư ng m nh m
                                                                  giáo và Islam có cùng quan ni m v ph n không? Hay là h
c a Tây phương i v i s hành o c a Islam v n ch là m t
                                                                  có quan ni m khác nhau? Li u Do tháo giáo và Thiên Chúa
ph n c a di s n văn hoá Tây phương. Gwynne Dyer vi t "Ph
                                                                  giáo có th c s    i x v i ph n t t hơn Islam không? âu là
n Thiên Chúa giáo và Do Thái giáo s không ng i bàn lu n
                                                                  s th t?
cùng v n v i nh ng ngư i Muslim c ác ó".



                              3                                                                4
Qu th t,    tìm ra câu tr l i cho v n      này không ph i là   gi i cho tôn giáo và các nhà phê bình. Tài li u các chương sau
vi c d làm. Khó khăn u tiên là ta ph i nói ngay th ng và           ây trình bày nh ng phát hi n quan tr ng c a nghiên c u khiêm
khách quan hay ít ra ph i c g ng h t s c trong kh năng, có th    t n này. Tôi không nói là tôi tuy t i khách quan. i u này
nói như v y. ây là nh ng gì Islam giáo hu n. Qur’an ch d n       vư t quá kh năng c a tôi. T t c tôi có th nói là tôi ã c g ng
ngư i Muslim nói s th t th m chí khi nh ng ngư i thân thi t      ti p c n ý tư ng c a Qur’an v “nói s th t” qua nghiên c u
v i h không thích: “B t c khi nào b n nói, hãy nói s th t,       này.
th m chí liên quan t i h hàng g n”:
                                                                   Tôi mu n nh n m nh trong ph n gi i thi u m c ích c a
                                                                 nghiên c u này không ph i là     ph báng Do Thái giáo hay
                                                                 Thiên Chúa giáo. Như nh ng ngư i Muslim, chúng tôi tin vào
       ١٥٢ :‫م‬   ‫ا‬   z_^][ZYX { XW                               các Thiên kinh g c c a c hai tôn giáo. M c tiêu c a tôi ch là
                                                                    minh oan và ngư ng m Islam quá lâu phương Tây, t i
  Allah phán:“...Và khi các ngư i nói năng hãy công b ng         thông i p chân th c cu i cùng t Thư ng     t i con ngư i.
trong l i nói, d u r ng nó có ngh ch v i bà con ru t th t i
n a...” (6:152)                                                    Tôi cũng mu n nh n m nh r ng tôi ch b n tâm n H c
                                                                 thuy t. M i quan tâm ch y u là t i v trí c a ph n trong ba
                                                                 tôn giáo xu t hi n trong kinh sách g c c a chúng ch không
J I H G F E D C B A {XW                                          d a vào các th c hành c a hàng tri u tín     trên th gi i ngày
                                                                 nay. Do ó, b ng ch ng a s trích t Qur’an, l i nói c a Thiên
W V U T S R Q PO N M L K                                         S Muhammad , Tân ư c, Talmud, l i nói c a m t s Cha
                                                                 nhà th có nh hư ng nh t mà quan i m c a h óng góp r t
                                              ١٣٥ :‫ء‬   ‫ا‬   zYX   to l n      nh nghĩa và nh hình Thiên Chúa giáo. Vi c tìm
                                                                 hi u m t tôn giáo nào ó t quan i m và cách i x c a m t
  Allah phán:“H i nh ng ai có ni m tin! Hãy là nh ng ngư i       s tín     nh bé là sai l c. Nhi u ngư i nh m l n văn hoá v i
gi v ng n n công lý như là nhân ch ng cho Allah, d u i u ó       tôn giáo, nhi u ngư i khác không bi t sách tôn giáo c a h nói
có ngh ch v i b n thân c a các ngươi, ngh ch v i cha m và bà     gì, và m t s khác th m chí còn không quan tâm.
con c a các ngươi, và d u cho y gi u hay nghèo...” (4:135).
                                                                 2. L I C A EVE
  Khó khăn l n khác là ch     này khá sâu r ng. Do ó, trong
vài năm g n ây, tôi ã dành nhi u gi      c C u ư c, b sách         Ba tôn giáo th ng nh t trong m t th c th : c n và nam u
bách khoa v tôn giáo và b sách bách khoa v Do Thái giáo            ư c Thư ng      t o ra, Ngài, ng T o Hoá hoàn t t toàn vũ
tìm câu tr l i. Tôi cũng c vài cu n sách nói v v trí c a ph      tr . Tuy nhiên, s b t ng gi a các tôn giáo b t ngu n ngay
n trong các tôn giáo khác nhau c a các h c gi , ngư i bi n       sau khi ngư i àn ông u tiên (Adam) và ngư i ph n          u

                              5                                                                6
tiên (Eve) ư c t o ra. Quan ni m c tin c a Do Thái giáo và
Thiên Chúa giáo v s t o thành Adam và Eve ư c nói chi ti t     :‫اف‬   ‫ا‬   zML KJIHG FEDC
   Genesis 2:4 – 3:24. Thư ng    nghiêm c m c hai không                                                               ٢٣ - ١٩
  ư c ăn qu c a cây c m. Shaytan ã d d Eve ăn qu ó và
Eve l i d d Adam ăn cùng.                                        Allah phán: “H i Adam! Ngươi và v c a ngươi hãy trong
                                                               Thiên àng. Hai ngư i ăn tuỳ thích (c a ngon v t l ) mà hai
  Khi Thư ng         khi n trách Adam vì nh ng gì ông ã làm,   ngư i tìm th y b t c nơi nào trong ó, nhưng ch       n g n cái
Adam       h t l i lên Eve, “Ngư i n mà Chúa ã g n bên tôi     ‘Cây’ này s r ng hai ngư i s tr thành nh ng k ph m gi i. -
cho tôi trái cây ó và tôi ã ăn r i.” (Genesis 3:12)            Nhưng Shaytan (Iblis) ã thì thào v i hai ngư i (l i ư ng m t)
                                                                  l ra cho hai ngư i th y i u x u h ã t ng ư c gi u kín
  Sau ó, Ngài phán cùng ngư i n r ng: Ta s thêm i u c c        kh i hai ngư i (t trư c); và nó nói: “Hai anh ch có bi t t i
kh b i ph n trong cơn thai nghén; ngươi s ch u au n m i        sao Rabb c a anh ch c m (anh ch ) n cái ‘Cây’ này không?
khi sanh con; s d c v ng c a ngươi là dành cho ch ng, và       Ch vì lý do s anh ch tr thành thiên th n ho c thành ngư i
ch ng s cai tr ngươi, Ngài l i phán cùng Adam r ng: “Vì        s ng b t t y thôi!”. - Và nó th v i hai ngư i: “Tôi là m t
ngươi nghe theo l i v mà ăn trái cây… t s b r a s vì           ngư i c v n t t nh t cho hai anh ch .” - B i th nó ã qu
ngươi; tr n i ngươi ph i ch u khó nh c m i có v t t sanh       quy t làm cho hai (v ch ng c a Adam) rơi xu ng kh i (Thiên
ra mà ăn (Genesis 3:16-17)                                       àng). Khi hai ngư i n m (trái c a) Cây ( ã b c m) ph n x u
                                                               h c a h ã l ra cho h th y và hai ngư i b t u khâu lá
 Khái ni m c a Islam v s t o hoá     u tiên ư c tìm th y vài   cây trong Thiên àng      che kín thân th c a h . Và Rabb c a
ch trong Qur’an, ví d :                                        hai ngư i (v ch ng Adam) g i hai ngư i, và phán: "...Há, TA
                                                                ã không c m hai ngư i cái Cây ó và b o hai ngư i r ng
                                                               Shaytan là k thù không i tr i chung v i hai ngươi hay sao?"
                                                {XW            (7:19-23).
®¬«ª©¨§ ¦¥¤£¢¡                                                   Nhìn k vào hai nhân v t c a câu chuy n T o hoá cho th y
                                                               m t s khác nhau ch y u. Qur’an, i ngư c v i C u ư c,
¿ ¾½¼»º ¹¸¶                        ´³² ±°                      ch trích các l i l m c a Adam và Eve ngang nhau. Không
                                                               th tìm th y ch nào trong Qur’an m t d u hi u dù bé nh t
                      ÆÅÄ ÃÂÁÀ                                 r ng Eve d d Adam ăn qu cây hay bà y ăn trư c ông
                                                                y. Eve trong Qur’an không ph i là ngư i àn bà cám d ,
                                                               không g g m và không l a g t. Hơn th n a, Eve không b phê
                                                               bình vì n i au c a s sinh n . Theo Qur’an, Thư ng   không
BA

                             7                                                               8
ph t m t ai vì l i c a ngư i khác. C Adam và Eve u ph m           “Không có tính i b i n vào b t kỳ ch nào g n v i s        i
l i và xin Thư ng     tha th và Ngài ã tha th cho c hai.         b i c a ph n … T i l i b t u t ph n và nguyên nhân t
                                                                 ph n mà t t c chúng ta ph i ch t” (Ecclesiasticus 25:19-24)
3. TH A K T I T               BÀ EVE
                                                                  Các giáo sĩ Do Thái li t kê chín i u nguy n r a mà ph
  Hình nh Eve như m t k d d trong C u ư c ã gây nên              n ph i ch u do k t qu c a Fall:
m t n tư ng c c kỳ không t t v ph n trong tín ngư ng Do
Thái giáo – Thiên Chúa giáo. T t c ph n          u ư c tin là     "V i ph n , Ngài ưa ra chín i u nguy n r a và cái ch t:
th a k t m c a h - bà Eve trong C u ư c c t i l i và             gánh n ng c a máu kinh nguy t và máu trinh ti t; gánh n ng
tính l a d i. Cho nên t t c h       u không áng tin c y, thua    mang thai; gánh n ng sinh ; gánh n ng nuôi con; u cô ta
kém v      o c và c ác. Kinh nguy t, thai nghén và sinh n         ư c che l i như ngư i m c    tang; cô ta x l tai gi ng như
  ư c coi là hình ph t cho t i l i vĩnh vi n c a àn bà áng       m t nô l lâu dài hay h u gái ph c v ông ch ; cô ta không
ghét.      ánh giá m c      n tư ng x u c a Eve trong C u ư c     ư c tin tư ng như m t ngư i làm ch ng; và sau m i th là –
lên con cháu ph n c a bà, chúng ta ph i nhìn vào sách c a        cái ch t" [2].
m t s ngư i Do Thái và Thiên Chúa quan tr ng nh t m i th i
   i. Hãy b t u t Kinh C u ư c và nhìn vào nh ng trích d n        T i ngày nay, àn ông Do Thái chính th ng c trong l c u
c a cái g i là Văn h c uyên thâm:                                nguy n hàng ngày "c m ơn Thư ng         – Vua c a vũ tr Ngài
                                                                  ã không t o ra tôi là m t ph n ". M t khác, ph n "c m ơn
  “Ta tìm th y m t i u cay ng hơn cái ch t, y là m t ngư i       Thư ng     Ngài t o ra con theo ý mu n c a Ngài" [3]. M t c u
 àn bà có lòng như lư i b y, tay t a như dây trói. Ai   p lòng   nguy n khác ư c tìm th y trong nhi u sách c u nguy n Do
   c Chúa Tr i s thoát kh i cô ta; còn ai có t i s b cô ta v n   Thái: "Xin ca ng i Thư ng      vì Ngài t o ra con là ngư i Do
l y… K truy n o nói: Sau khi xem xét muôn s t ng i u             Thái. Xin ca ng i Thư ng      vì Ngài không t o ra con là m t
t ng v t, ng tìm chánh-lý, thì n y là i u ta tìm ư c: y là       ph n . Xin ca ng i Thư ng         vì Ngài không t o ra con là
lòng ta hãy còn tìm mà chưa tìm ra: Trong m t ngàn ngư i àn      ngư i ngu d t" [4].
ông ta ã tìm ư c m t ngư i; còn trong c th y ngư i àn bà
ta ch ng tìm ư c m t ai h t. (Ecclesiastes Truy n o 7:26-         Eve trong C u ư c c a Do Thái giao óng vai trò l n hơn
28).                                                             nhi u so v i Tân ư c c a Thiên Chúa giáo. T i l i c a bà là ch
                                                                 ch t trong toàn b       c tin Thiên Chúa giáo vì khái ni m c a
 M t ph n khác c a văn h c Hebrew ư c tìm th y trong C u         Thiên Chúa giáo v lý do mà nhi m v c a Jesus Christ (Nabi
ư c Catholic vi t r ng:                                          Ysa)      trên Trái t b t ngu n t s b t tuân c a Eve i v i
                                                                 Thư ng . Bà ã m c t i và sau ó d d Adam làm theo. Do
                                                                  ó, Thư ng         ã tr c xu t c hai t Thiên àng xu ng Trái
                                                                    t – nơi b nguy n r a vì h . H truy n l i cho i sau l i l m

                              9                                                               10
c a mình - l i mà không ư c Thư ng           tha th , do ó con       " âu có s khác nhau gi a v và m , Eve v n là ngư i d d
ngư i sinh ra ã mang t i l i.      làm trong s ch con ngư i t       mà chúng ta ph i bi t trong b t kỳ ngư i ph n nào… Tôi
't i t tông' Thư ng      ph i hy sinh Jesus (Nabi Ysa)       trên   không th th y ph n có ích cho àn ông như th nào n u lo i
cây thánh giá, ngư i ư c coi là Con trai c a Thư ng         . Do    b ch c năng sinh ra".
  ó, Eve ch u trách nhi m cho l i c a mình, l i c a ch ng, t i t
tông c a toàn nhân lo i, và cái ch t c a Con trai c a Thư ng         Hàng th k sau, St. Thomas Aquinas v n coi ph n là ngư i
    . Nói cách khác, m t ph n hành ng theo ý mình ã gây             khi m khuy t:
nên s s p      c a nhân lo i.
                                                                      "Khi ý n b n ch t cá nhân, ph n khi m khuy t và thi u
 “ àn bà ph i yên l ng mà nghe d y, l i ph i vâng ph c m i          chín ch n, vì s c ch   ng trong àn ông nghiêng v s s n
 àng. Ta không cho phép àn bà d y d , cũng không ư c c m            sinh m t chân dung hoàn h o    àn ông; trong khi s s n sinh
quy n trên àn ông; nhưng ph i yên l ng. Vì Adam ư c                 ph n     n t m t khi m khuy t trong s c ch    ng hay t m t
d ng nên trư c nh t, r i m i t i Eva. L i không ph i Adam b         s khó khăn v t ch t, hay th m chí t m t s nh hư ng bên
d dành, mà là ngư i àn bà b d dành mà sa vào t i l i”… (I           ngoài".
Timothy 2:11-14)
                                                                      Cu i cùng, ngư i c i cách n i ti ng Martin Luther không th
  St. Tertullian th m chí còn l mãng hơn St. Paul, trong khi        th y ư c l i ích nào t ph n ngoài vi c mang n cho th
ông ang nói v i 'các bà các ch ư c yêu quý nh t' c a mình           gi i nhi u tr con b t ch p m i tác ng:
v     c tin, ông nói [6]:
                                                                     "N u h m t th m chí ch t i, không v n      gì c . Hãy    h
  "Các con có bi t m i ngư i trong các con là m t Eve? Cái gì       ch t trong quá trình sinh , ó là lý do h   ây"
Chúa gán cho các con thì nó ti p t c t n t i cho n th i i
c a chúng ta bây gi : t i l i cũng ti p t c như th . Các con là      L i l n n a t t c ph n      u b bôi x u vì hình nh c a Eve -
c a ngõ     Ma qu bư c vào: các con là ngư i m d u niêm             k d d , theo Genesis. K t lu n, khái ni m ph n c a Do
phong c a cây c m: các con là k       u tiên leo lên t i l i: các   Thái – Thiên Chúa giáo b hu ho i b i ni m tin vào b n
con là k ã thuy t ph c anh ta - ngư i mà ma qu không                ch t t i l i c a Eve và con cháu ph n c a bà.
can m        t n công. Các con ã phá hu d dàng quan h
gi a con ngư i và hình tư ng c a Chúa. Vì t i l i ó mà Con           N u chúng ta chú ý vào nh ng gì Qur’an nói v ph n ,
trai c a Chúa b gi t".                                              chúng ta s nhanh chóng nh n ra r ng khái ni m c a Islam v
                                                                    ph n khác cơ b n v i Do Thái – Thiên Chúa giáo. Ngài
 St. Augustine trung thành v i di s n c a t tiên, ông vi t cho      phán:
b n:


                               11                                                                12
nh ng ngư i mà Allah khoan h ng b i vì Allah Toàn Năng,
                                             {XW              Th u Su t (t t c )” (Qur’an 9:71).


                                                              LK JIHGFEDCBA {XW
¢ ¡
                                                                                           ١٩٥ :‫ان‬   ‫ل‬   z RQPO NM
¨§¦¥ ¤£
                                                                Allah phán: “Do ó, Rabb c a h ã áp l i c u nguy n c a
٣٥ :‫اب‬   ‫ا‬   z ²±°              ®¬«ª ©                        h , phán b o: 'TA s không làm m t công lao c a b t c ngư i
                                                              làm vi c nào trong s các ngư i, dù là nam hay n , ngư i này
  Allah phán: “Qu th t, i v i nh ng ngư i Muslim, nam và      v i ngư i kia...” (Qur’an 3:195)
n ; nh ng ngư i có c tin, nam và n ; nh ng ngư i cung
kính, nam và n ; nh ng ngư i chân th t, nam và n ; nh ng      Ã Â Á À ¿¾ ½ ¼ » º ¹ ¸ {XW
ngư i kiên nh n, nam và n ; nh ng ngư i khiêm t n, nam và
n ; nh ng ngư i b thí, nam và n ; nh ng ngư i kiêng c nh n
                                                                                                                Æ ÅÄ
chay, nam và n nh ng ngư i gi lòng trinh b ch, nam và n ;
nh ng ngư i nhi u tư ng nh Allah, nam và n ... Allah s tha
th và ban thư ng to l n cho h ” (Qur’an 33:35)
                                                                                                         ٤٠ :   z

                                                               Allah phán: “Ai làm i u t i l i thì ch b ph t ngang b ng
                                             {XW              v i t i ph m. Ngư c l i, ai làm i u thi n, b t lu n là nam hay
                                                              n , và là ngư i có c tin thì s vào Thiên Ðàng, nơi mà h s
                                                              hư ng vô s b ng l c” (Qur’an 40:40)

z
                                                                                    ~ } | { z y {XW
                                                   ٧١ :   ‫ا‬

  Allah phán: “Và nh ng ngư i tin tư ng, nam và n là b n
                                                              :   ‫ا‬   z
h u và là ng minh b o v l n nhau. H ra l nh làm i u ph i                                                                 ٩٧
và c n nhau làm i u qu y và năng dâng l (Salah), b thí
(Zakat), và tuân l nh c a Allah và S gi c a Ngài. Ðó là        Allah phán: “Ai làm vi c t t, b t lu n nam hay n , và là m t
                                                              ngư i có c tin thì ch c ch n TA s cho y s ng v i m t i

                           13                                                              14
s ng lành m nh t t p; và ch c ch n TA s ban ph n thư ng            Maryam, a con gái c a Imran: Nàng ã gi mình trinh ti t.
c a h tùy theo i u t t nh t mà h ã làm.” (Qur’an 16:97).           B i th , TA (Allah) ã cho Ruh (Thiên th n Jibril) c a TA hà
                                                                   vào (cơ th c a) Nàng; và Nàng xác nh n s th t v L i Phán
  Rõ ràng là quan i m c a Qur’an v ph n không khác so              (Kul: Hãy thành) c a Rabb c a Nàng và (xác nh n s th t v )
v i àn ông. C hai u là t o hoá c a Thư ng , có m c tiêu            Kinh Sách c a Ngài và Nàng là m t n tín           sùng   o.
cao c trên trái t là tôn th Thư ng        c a h , làm các vi c     (Qur’an 66 :11-12).
t t tránh xa vi c x u và c hai s ư c ánh giá phù h p.
Qur’an không bao gi nói r ng ph n là cánh c a c a ma qu            4. CON GÁI          ÁNG H        TH N?
hay là k l a d i b m sinh. Qur’an cũng không bao gi nói r ng
 àn ông là hình nh c a Thư ng ; t t c àn ông và ph n                Th c t , quan i m khác nhau gi a C u ư c và Qur’an v
   u là v t t o hoá c a Ngài. Theo Qur’an, vai trò c a ph n        ph n b t u ngay sau khi ph n ư c sinh ra. Ví d , C u
trên trái t không ch gi i h n sinh . Ph n ư c òi                   ư c nói r ng th i kỳ ô u c a ngư i àn bà n u sinh con gái thì
h i ph i làm nhi u vi c thi n như àn ông. Qur’an chưa bao gi       dài g p hai so v i sinh con trai (Lev. 12:2-5).
nói không t n t i ph n ngay th ng. Ngư c l i Qur’an d y
r ng t t c ngư i tin tư ng, n cũng như nam i theo m u hình          C u ư c Catholic nói d t khoát r ng:
c a nh ng ph n lý tư ng như Mary và v Pharao:
                                                                    “Vi c sinh con gái là m t m t mát” (Ecclesiasticus 22:3)
¥ ¤£¢¡                                             {XW                    i ngư c v i các câu gây s c trên, àn ông nh n ư c l i ca
                                                                   ng i      c bi t:
´³²± °                         ®¬«ª©¨§¦
                                                                     "M t ngư i àn ông giáo d c con trai mình s là s ghen t
À¿¾½¼ »º ¹¸¶                                                       c a k thù c a anh ta” (Ecclesiasticus 30:3)

١١ :    ‫ا‬   z             ÆÅÄÃÂ Á                                    Giáo sĩ Do Thái b t bu c àn ông Do Thái ph i có con
                                                            ١٢ -   tăng dân s . Cùng lúc ó, h không d u di m vi c ưa thích bé
                                                                   trai hơn: "Th t t t cho nh ng ai có con trai nhưng th t t i n u
  Allah phán: "Và Allah trình bày cho nh ng ngư i có c tin         có con gái", "khi      a bé trai ư c sinh ra, t t c       u vui
m t thí d i n hình v bà (Asiyah) v c a Fir'awn khi bà c u          m ng… khi a bé gái ư c sinh ra t t c           u au bu n", và
nguy n thưa: 'L y Rabb c a b tôi! Xin Ngài xây cho b tôi m t       "khi bé trai chào i, hoà bình n v i th gi i… khi bé gái
mái nhà g n Ngài nơi Thiên Ðàng và c u b tôi thoát kh i (tay       chào i, ch ng có gì n c ." [7]
c a) Fir'awn và vi c làm (t i l i) c a y và c u b tôi thoát kh i
 ám ngư i làm i u sai qu y (Zâlimun) - Và (thí d v )

                              15                                                                  16
Con gái b coi là m t gánh n ng v t v , s gây h th n cho
ngư i cha:                                                       j     i h g f e d cb a {XW

  "Con gái c a ngươi ương ng nh? Hãy giám sát c n th n cô        | {zy x w vu t sr qp o n m lk
ta không làm cho ngươi tr thành trò cư i c a k thù, câu
chuy n c a thành ph , ch    c a chuy n t m phào t m thư ng,                                       ٥٩ - ٥٨ :   ‫ا‬   z          ~}
và    t ngươi vào c nh x u h công khai” (Ecclesiasticus
42:11).                                                           Allah Phán: “Và khi m t ngư i trong b n nh n ư c tin t c
                                                                 v m t a bé gái (v a m i chào i), gương m t c a y sa s m
 "Gi ngư i con gái ương ng nh dư i s ki m soát ch c ch n,        và n i long bu n r u vô h n. Y nh c nhã l n tr n thiên h vì
n u không cô ta s l m d ng b t kỳ s xá t i nào mà cô ta nh n     hung tin v a m i nh n. Y ph i gi nó ( a bé gái) l i trong t i
 ư c. Hãy theo dõi nghiêm ng t ôi m t trơ tráo c a cô ta, ng     nh c hay ph i chôn s ng nó dư i t? Ôi xót xa thay i u mà y
ng c nhiên n u cô ta làm ngươi h th n" (Ecclesiasticus 26:10-    quy t nh.” (Quran 16:58-59).
11).
                                                                   Qur’an th m chí nh c   n món quà c a s ra          i bé gái   u
    i u này r t gi ng quan ni m i x v i con gái như ngu n        tiên:
g c gây h th n d n t i vi c ngư i ngo i giáo R p th i ti n
Islam ã có h t c gi t tr sơ sinh gái.
                                                                 ´ ³ ² ±° ® ¬« ª © ¨ {XW
 Qur’an c c l c ch trích h t c c c kỳ tàn ác này:
                                                                                     ٤٩ :‫رى‬   ‫ا‬   z »º¹ ¸ ¶
  Ph i nói r ng t i ph m c ác này ã có th không d ng l i
Arab, nó không dành cho s c m nh c a các t ng nghiêm kh c          Allah phán: “Allah n m quy n th ng tr các t ng tr i và trái
mà Qur’an ã dùng       ch trích h t c này (16:59, 43:17, 81:8-     t. Ngài t o hoá v t gì Ngài mu n. Ngài ban con gái cho
9). Hơn n a, Qur’an không phân bi t gi a bé trai và bé gái.      ngư i nào Ngài mu n và con trai cho ngư i nào Ngài mu n”.
Ngư c l i v i Kinh sách, Qur’an coi s ra i c a bé gái là m t     (Qur’an 42:49)
món quà và ân hu t Thư ng , gi ng như s ra i c a bé
trai.                                                                  xóa b m i v t tích c a n n gi t tr gái xã h i Muslim
                                                                 th i ti n Islam, Nabi Muhammad h a v i nh ng ngư i ư c
                                                                 ban ân hu có con gái ph n thư ng l n n u h nuôi n ng chúng
                                                                 m t cách t t p:



                             17                                                               18
Nabi nói: "Ngư i nào nuôi dư ng con gái và i x r ng              Làm sao ph n h c ư c n u h không ư c phép nói? Làm
lư ng v i chúng, h s ư c b o v kh i L a Ho Ng c."                sao ph n phát tri n trí tu n u h b bu c tr ng thái hoàn
(Bukhari và Muslim).                                             toàn tuân l nh? Làm sao cô y m r ng t m nhìn n u ngu n
                                                                 thông tin duy nh t là ch ng nhà?
  Nabi nói: "Ai nuôi dư ng hai con gái n khi chúng trư ng
thành thì Ngày Phán x cu i cùng n, Tôi và anh ta như th            Gi ây công b ng, chúng ta nên h i: v trí trong Qur’an có
này” và Ngư i an các ngón tay l i v i nhau. (Muslim)             khác gì không? M t câu chuy n ng n ư c k trong Qur’an k t
                                                                 lu n v trí c a nó m t cách súc tích. Khawlah là m t ph n
5. S    GIÁO D C PH N                                            Muslim, ông ch ng Aws c a cô y ã nói trong lúc gi n d :
                                                                 "Nàng v i tôi như cái lưng c a m tôi". Ngư i R p ngo i o
  S khác nhau gi a Tân Ư c và Qur’an v khái ni m ph n            coi câu này có nghĩa là li d , gi i phóng ngư i ch ng kh i b t
không ch gi i h n tr gái m i sinh mà vư t xa hơn th . Hãy        kỳ trách nhi m v ch ng nhưng không           cho ngư i v t do
so sánh m i liên quan gi a Lu t Islam và Kinh Tân Ư c v vi c     r i b nhà ch ng hay cư i ngư i àn ông khác. Nghe ư c
m t ph n mu n h c h i tôn giáo c a mình. Nguyên lý căn           nh ng l i này t ch ng mình, Khawlah rơi vào tình tr ng au
b n c a Do Thái giáo là kinh Tân Ư c, theo Talmud, "ph n         kh . Cô i th ng t i nhà Nabi          ki n. Nabi cho ý ki n là
không b t bu c h c kinh Tân Ư c".                                cô ta nên kiên nh n vì dư ng như không có cách gi i quy t.
                                                                 Khawla v n tranh cãi v i Nabi trong s c g ng gi gìn cu c
  M t s giáo sĩ Do Thái tuyên b ch c ch n “Thà t kinh Tân        hôn nhân b ngưng l i. M t th i gian ng n sau, Qur’an can thi p
Ư c còn hơn là d y cho ph n ”, và “Qu th t là không b t          vào; L i yêu c u c a Khawla ư c ch p nh n. Câu kinh thiêng
bu t cho ngư i àn ông d y cho con gái mình kinh Tân Ư c.”        liêng ã hu b phong t c b t h p lý này. M t chương c a
[8]                                                              Qur’an có tên "Almujadilah" hay "Ngư i Ph n Khi u N i"
                                                                   ư c t tên sau s vi c này:
 Quan i m c a St. Paul trong kinh Tân ư c trong th i hi n    i
không m y sáng s a hơn:
                                                                 L K J I H G F E D C B A {XW
“Hãy làm như trong c H i thánh c   a các thánh , àn bà ph i
nín l ng trong nhà th . H không     ư c phép nói, nhưng ph i                           ١: ‫د‬    ‫ا‬   z TSRQ P ON M
ph c tùng như lu t pháp d y. N u   h mu n h c khôn i u gì,
thì m i ngư i trong ám h ph i h    i ch ng mình nhà; b i vì       Allah phán: “Ch c ch n Allah ã nghe l i nói c a ngư i ph
 àn bà nói trong nhà th là áng h   th n” (I Corinthians 14:34-   n (tên Khawlah bint Tha’labah) ã khi u n i v i Ngư i
35).                                                             (Muhammad) v vi c ngư i ch ng c a bà (tên Aus bin As-
                                                                 Samit) và than th v i Allah; và Allah nghe l i i tho i gi a


                             19                                                               20
hai ngư i (Muhammad và bà). Qu th t, Allah H ng Nghe và                 “N u m t ph n có kinh nguy t i qua hai ngư i àn ông,
H ng Th y (m i vi c).” (Qur’an 58:1)                                  n u khi ó là lúc cô ta m i có kinh thì m t trong hai ngư i s
                                                                      ch t, nguyên nhân do t cô ta, và n u cô ta s p h t kinh nguy t
  Ngư i ph n theo quan ni m c a Qur’an có quy n tranh cãi             thì cô ta s gây ra s xung t gi a h ” (bPes. 111a.)
th m chí v i b n thân Nabi . Không ai có quy n ch th cho cô
ta gi im l ng. Cô ta không bu c ph i coi ch ng mình là ngu n            Hơn th n a, ch ng c a ph n có kinh b c m vào giáo
tham kh o duy nh t cho các v n lu t và tôn giáo.                       ư ng Do Thái n u anh ta b v làm cho không trong s ch th m
                                                                      chí ch là do h t b i dư i chân cô y. M t linh m c (th y tu) có
6.PH N           KHÔNG TRONG S CH?                                    v , con gái hay m ang trong kỳ kinh không th         c kinh
                                                                      thánh ư ng [10]. Dĩ nhiên nhi u ph n Do Thái v n nói v
  Lu t và các quy nh c a Do Thái coi ngư i ph n khi có                kinh nguy t như "s nguy n r a" [11].
kinh nguy t c c kỳ h n ch . Kinh C u ư c coi b t kỳ ph n
nào ang có kinh nguy t là không trong s ch và t i l i. Hơn              Islam không coi ph n có kinh mang b t kỳ m t lo i "không
n a, s không trong s ch c a cô ta còn "gây nhi m" cho c               trong s ch truy n nhi m" nào. Cô ta không ph i lo i "không th
ngư i khác. B t c ai hay cái gì cô ta ch m vào u tr nên               ch m vào ư c" hay "b nguy n r a". Cô ta v n s ng cu c s ng
không s ch trong m t ngày:                                            bình thư ng ch v i m t h n ch : c p v ch ng không ư c
                                                                      phép quan h tình d c trong th i gian v có kinh. B t kỳ s ti p
  "Khi nào m t ngư i n có kinh nguy t, ph i ch u ô u trong            xúc nào khác gi a hai v ch ng u ư c phép. Ph n có kinh
b y ngày, h ai ng n ngư i, s b ô u               n chi u t i. Phàm      ư c mi n m t s nghi th c như c u nguy n hàng ngày và nh n
v t gì ngư i n m hay ng i trên trong lúc mình không s ch, s b         chay trong chu kỳ c a mình.
ô u . Ai ng n giư ng ngư i, ph i gi t qu n áo mình, t m
trong nư c, và b ô u        n chi u t i. Ai ng n v t gì ngư i         7. LÀM CH NG
  ã ng i trên, ph i gi t qu n áo mình, t m trong nư c, và b ô u
   n chi u t i. N u có v t gì nơi giư ng, ho c trên           ngư i    M t v n n a mà Qur’an và Kinh Sách không ng tình v i
ng i, h ai ng n, s b ô u            n chi u t i." (Lev. 15:19-23)     nhau là v n   ph n làm ch ng. úng là Qur’an ã ch th
                                                                      cho các tín  gi i quy t các giao d ch tài chính c n hai nhân
  Do b n ch t "ô nhi m", ph n có kinh th nh tho ng b "tr c            ch ng nam ho c m t nhân ch ng nam và hai nhân ch ng n :
xu t"    tránh kh năng ti p xúc v i cô ta. Cô ta ư c g i n
m t nhà c bi t g i là "nhà b n" trong th i gian cô ta không
s ch [9]. Talmud coi ph n có kinh là "tai ho " th m chí khi
không ti p xúc:



                                21                                                                 22
~ }| { z y { X W                                  E DCB A
                                                                YX W V U T S R QP O N M LK J I H GF
                                   ٢٨٢ :‫ة‬   ‫ا‬   z                             ١١ - ٦ :‫ا ر‬   z a`_ ^]  [Z

  Allah phán: “ Và hãy g i hai ngư i àng ông c a các ngươi       Allah phán: "Và i v i nh ng ai bu c t i v (ngo i tình)
  n làm ch ng; nhưng n u không có hai ngư i àn ông thì          nhưng ngoài h ra không có ai làm ch ng, thì cho m i ngư i
ch n m t ngư i àn ông và hai ngư i àn bà c a các ngươi          c a h th b n l n nhân danh Allah r ng mình là m t ngư i nói
  n làm ch ng, m c ích là n u m t trong hai n nhân ch ng        th t. Và (trong l i th ) l n th năm y xin Allah nguy n r a y
 ó nh m l n thì ngư i n s nh c nh ngư i kia.” (Qur’an           n u y là m t ngư i nói d i. Và bà (v ) s kh i b ph t (ném á
2:282).                                                         cho ch t) n u bà ta th xác nh n b n l n nhân nhân Allah r ng
                                                                ông ta là m t ngư i nói d i. Và (trong l i th ) l n th năm
  Tuy nhiên úng là Qur’an trong các tình th khác ch p nh n      bà xin Allah giáng s gi n d (c a Ngài) lên bà n u ông (ch ng
l i khai c a ph n như l i khai c a nam gi i. Trong th c t ,     c a bà) là m t ngư i nói th t. Và n u Allah không gia ân và
l i khai c a ph n có th th m chí làm m t hi u l c l i khai      khoan h ng cho các ngư i (thì các ngư i ã b Ngài ph t m t
c a nam gi i. N u ngư i àn ông bu c t i v mình không trong      r i) nhưng qu th t, Allah r t m c i lư ng và vô cùng sáng
tr ng, theo Qur’an anh ta ư c yêu c u th trang nghiêm năm       su t. Qu th t, nh ng k vu kh ng (A-i-shah v c a Nabi
l n như là b ng ch ng cho l i c a v như anh ta nói. N u ngư i   Muhammad) ch g m m t ph n t nh trong các ngươi. Ch
v t ch i và th tương t năm l n thì cô ta không b coi là có      ngh r ng bi n c ó là m t i u x u cho các ngươi. Không, ó
t i và trong trư ng h p ó thì hôn nhân b hu b . Allah phán:     là m t i u t t cho các ngươi. M i ngư i trong b n chúng s
                                                                ch u hình ph t v t i mà y ã gây ra, nhưng riêng k ch mưu
                                                                s ch u m t hình ph t l n hơn." (24:6-11).
¨§ ¦ ¥¤£¢¡                                          {XW
                                                                  M t khác, ph n không ư c quy n làm ch ng trong xã h i
                                                                Do Thái cũ. [12] Giáo sĩ coi s không th làm ch ng c a ph
¹ ¸¶       ´³² ± °                              ® ¬« ª ©        n là m t trong chín i u nguy n r a mà t t c ph n ph i ch u
                                                                   ng vì Fall (xem ph n "Di s n c a Eve"). Ph n Israel hôm
    Æ ÅÄ Ã Â Á À ¿ ¾ ½ ¼ » º                                    nay không ư c phép ưa ra b ng ch ng t i toà Do Thái. [13]
                                                                Giáo sĩ thanh minh vì sao ph n không th làm ch ng b ng
                                                                trích d n Genesis 18:9-16, cho r ng Sarah - v c a Ibrahim ã
                                                                nói d i. Các giáo sĩ dùng s vi c này làm b ng ch ng cho vi c

                             23                                                              24
ph n không       tư cách làm nhân ch ng.   ây c n chú ý là      nh ng chuy n gây cho nó m t danh giá, mà r ng: Tôi không
câu chuy n ư c k l i trong Genesis 18:9-16 ã ư c nh c t i       th y con gái ông còn trinh. Và ây là b ng ch ng v trình ti t
hơn m t l n trong Qur’an mà không h có i m nào Sarah nói        c a con gái tôi. R i cha m s tr i áo-x ng nàng trư c m t các
d i (Qur’an 11:69-74, 51:24-30).                                trư ng lão c a thành ó. B y gi các trư ng lão thành ó s b t
                                                                ngư i ch ng mà ánh ph t, và b i vì có gièm pha m t ngư i
    phương Tây Thiên Chúa giáo, c lu t giáo h i và lu t dân        ng trinh c a Israel, nên s ph t ngư i trăm ng ti n b c và
s ngăn c m ph n làm ch ng cho n t n cu i th k trư c.            trao cho cha cô gái. Nàng s ti p t c làm v ngư i ó, và ngư i
[14].                                                           ch ng không ư c phép u i nàng i ngày nào ngư i ch ng
                                                                còn s ng. Nhưng n u chuy n ngư i ch ng nói là th t, nàng
  Theo Kinh sách, n u àn ông bu c t i v không trong s ch,       không còn trinh, thì các trư ng lão ph i d n nàng ra n c a
l i khai c a v s không ư c xem xét. Ngư i v b bu c t i thì      nhà cha nàng, và àn ông c a thành ph s ném á cho nàng
ph i ch u th thách. Trong th thách này, ngư i v      im tv i    ch t, vì nàng có ph m t i gian ác t i Israel, mà hành dâm trong
m t nghi th c ph c t p và nh c nhã mà ư c cho là ch ng          nhà cha mình. y, ngươi s làm trong s ch kh i cái ác trong s
minh cô ta có t i hay vô t i (Num. 5:11-31). N u th y cô y có   các ngươi.” (Deuteronomy 22:13-21)
t i sau s th này, cô ta s b x t hình. N u th y cô ta vô t i,
ngư i ch ng s không b ph t vì hành vi sai trái i v i v .        8. NGO I TÌNH
  Bên c nh ó, n u ngư i àn ông l y v và sau ó bu c t i cô        Ngo i tình b coi là m t t i trong t t c các tôn giáo. Kinh
  y không trinh tr ng, l i khai c a cô y s không ư c tính n.    Sách ph t t hình cho c ngư i ngo i tình nam và n :
Cha m cô y ph i mang n b ng ch ng v s trinh tr ng c a
cô trư c nh ng ngư i cao tu i trong làng. N u cha m không         “N u ngư i nào ph m t i tà dâm cùng v c a ngư i khác, hay
th ch ng minh s vô t i c a con gái mình, cô ta s b ném á        là ph m t i tà dâm cùng v ngư i lân c n mình, ngư i nam
   n ch t trư c nhà c a ngư i cha. N u cha m ch ng minh         cùng ngư i n ó u ph i b x t ” (Lev. 20:10).
  ư c s vô t i c a cô y, ngư i ch ng s ch b ph t trăm ng
ti n b c và anh ta không th li d v cho n khi ch t:               Islam cũng ph t ngang nhau v i ngư i ngo i tình nam và n
  “Khi m t ngư i nam ã cư i v , ăn cùng nàng, r i sau l i
ghét i, phao cho nh ng chuy n khi n nàng m t danh giá, và       W V U T SR Q P O N M L K {XW
gièm pha nàng, mà r ng: ‘Tôi có l y cô y, khi ã n g n, th y
không còn trinh’, bây gi cha m cô s l y và bày ra nh ng         f e d c b a` _ ^ ]  [ Z Y X
b ng ch ng cô y còn trinh trư c m t các trư ng lão thành ph
 ó. Cha cô y s nói v i các trư ng lão r ng: ‘Tôi có g con gái                                                     ٢ :‫ا ر‬   zg
cho ngư i này làm v , mà ngư i l i ghét nó. Này ngư i phao

                             25                                                               26
Allah phán: " i v i ngư i ph n và ngư i àn ông m c t i          v i ch ng. [15] ó là, n u m t àn ông quan h v i m t ph n
zina (gian dâm), hãy ánh c hai m t trăm roi và ch         ng       ã có ch ng thì anh ta vi ph m tài s n c a m t ngư i àn ông
lòng thương h i h trong vi c ch p hành L nh ph t c a Allah        khác và s b ph t.
n u các ngư i (th c s ) tin tư ng nơi Allah và Ngày Phán Xét
cu i cùng. Và hãy m i m t s ngư i tin tư ng n ch ng ki n           T i ngày nay Israel, n u m t ngư i àn ông có v t cho
vi c tr ng ph t hai (t i nhân này)" (Quran 24:2).                 phép mình quan h ngoài hôn nhân v i m t ph n chưa ch ng,
                                                                  con c a ông ta v i ngư i ph n ó ư c coi là h p pháp.
 Tuy nhiên, nh nghĩa c a Qur’an v ngo i tình r t khác v i         Nhưng n u m t ph n có ch ng có quan h v i àn ông khác
  nh nghĩa c a Kinh sách. Theo Qur’an, ngo i tình là s bao        dù có v hay chưa thì con c a cô ta v i ngư i này không nh ng
g m m t ngư i àn ông ho c ngư i àn bà ã l p gia ình v i           b t h p pháp mà còn b coi là con hoang và b c m cư i b t kỳ
m t ngư i ngoài hôn nhân. Kinh sách ch coi ngư i ngoài hôn        ngư i Do Thái nào tr ngư i c i o và cư i con hoang khác.
nhân c a ngư i àn bà có gia ình là ngo i tình.                    S c m này truy n cho mư i i con cháu c a a tr t i khi s
                                                                  hư h ng c a ngo i tình ư c coi là y u i. [16]
 “Khi ngư i ta g p m t ngư i nam n m cùng m t ngư i n có
ch ng, thì ngư i nam luôn v i ngư i n , c hai u ph i b              M t khác, Qur’an không bao gi coi b t kỳ ngư i ph n nào
ch t. y, ngươi s làm trong s ch kh i cái ác t Israel” (Deut.      là s h u c a b t kỳ àn ông nào. Qur’an hùng h n mô t m i
22:22).                                                           quan h gi a hai v ch ng như sau:

   Theo nh nghĩa c a Kinh sách, n u m t ngư i àn ông có gia
  ình ng v i m t ngư i ph n chưa có gia ình thì không b                                    ~ } | { z y{XW
coi là t i ph m. Ngư i àn ông có gia ình quan h ngoài hôn
nhân v i m t ph n         c thân thì không ph i là ngo i tình,    z
ngư i ph n        c thân cũng không ph i là k ngo i tình. T i                                                         ٢١ :‫ا وم‬
ngo i tình ch x y ra khi m t àn ông, có gia ình hay c thân,
ng v i m t ph n có gia ình. Trong trư ng h p này, àn ông            Allah phán: “Và trong Ayat (D u hi u) c a Ngài có i u này:
b coi là ngo i tình th m chí khi anh ta chưa có gia ình và ph     Ngài ã t o t b n thân c a các ngư i nh ng ngư i v cho các
n b coi là ngo i tình. Nói tóm l i, ngo i tình là b t kỳ quan h   ngư i     các ngư i s ng an lành v i h và Ngài ã t gi a
tình d c nào trái phép liên quan n ph n có gia ình. Quan          các ngư i tình yêu thương và lòng bao dung. Qu th t, nơi s
h ngoài hôn nhân c a àn ông có gia ình th c ch t không            vi c ó là nh ng Ayat (D u hi u) cho m t s ngư i bi t ng m
ph i là m t t i trong Kinh sách. Vì sao có hai chu n o c?         nghĩ.” (Qur’an 30:21).
Theo b Bách khoa v Do Thái giáo, v ư c coi là s h u c a
ch ng và ngo i tình t o ra m t vi ph m c quy n c a ch ng
v i cô y; ngư i v khi là s h u c a ch ng không có quy n gì

                              27                                                              28
ây là quan ni m c a Qur’an v hôn nhân: tình yêu, lòng           C n chú ý r ng tài li u c a C u ư c v l i th c a ph n có
nhân t và s thanh bình ch không ph i là s s h u và tiêu          tác ng tiêu c c n ph n Do Thái- Thiên Chúa giáo t i u
chu n kép.                                                       th k này. M t ph n có ch ng trong th gi i phương Tây
                                                                 không có a v h p pháp. Không hành ng nào c a h có giá
9. L I TH                                                        tr pháp lý. Ch ng h có th t ch i b t kỳ h p ng, tho thu n
                                                                 mà cô y ã làm. Ph n          phương Tây (l p th a t l n nh t
  Theo C u ư c, m t àn ông ph i hoàn thành b t c l i th          c a di s n Do Thái - Thiên Chúa giáo) không th làm h p ng
nào anh ta ã th v i Thư ng         . Anh ta không ư c sai l i    liên k t vì h th c t b s h u b i m t ngư i khác. Ph n
th . M t khác, l i th c a ph n không c n ph i ràng bu c v i      phương Tây ã ch u ng trong g n hai ngàn năm vì quan i m
cô y. Nó ph i ư c cha cô y ch p thu n n u cô ta ang s ng         c a C u ư c v v trí c a ph n so v i cha và ch ng h . [18]
trong nhà cha, hay b i ch ng cô y n u cô y ã k t hôn. N u
cha hay ch ng cô y không ch ng th c l i th c a con gái hay        Trong Islam, l i th c a m i ngư i Muslim, nam hay n , u
v , t t c l i th c a cô ta tr nên vô hi u và không có giá tr :   g n li n v i h . Không ai có quy n ph n i l i th c a ngư i
                                                                 khác. Không gi ư c l i th long tr ng c a ngư i nam hay
  “Nhưng n u cha nàng c m nàng khi ông nghe v nó thì không       ngư i n thì ph i chu c t i như trong Qur’an ã nói:
l i th hay b ng ch ng nào c a nàng mà nàng t ép bu c mình
có giá tr … Ch ng nàng có th kh ng nh hay h y b b t kỳ           ¬ «ª ©¨§¦ ¥¤£ {XW
l i th nào nàng ã th hay b t kỳ b ng ch ng có th th t   t
ch i b n thân cô” (Num. 30:2-15).
                                                                 º¹ ¸¶                   ´³² ±° ®
  Vì sao l i nói c a ph n không g n li n v i cô ta? Câu tr l i
th t ơn gi n: vì cô ta thu c s h u c a cha trư c hôn nhân hay                    ÆÅ Ä Ã Â Á À ¿¾½ ¼ »
c a ch ng sau hôn nhân. S ki m soát c a cha i v i con gái
là tuy t i t i m c n u ông ta mu n, ông ta có th bán con gái.                              ٨٩ :‫ة‬   ‫ا‬   z
Giáo sĩ t ng vi t r ng: “ àn ông có th bán con gái, nhưng ph
n không th bán con gái mình; àn ông có th h a hôn cho con          Allah phán: “Allah s không b t ph t các ngư i v nh ng l i
gái mình, nhưng àn bà thì không.” [17] Các tác ph m văn h c      th tr ng r ng, ngư c l i, Ngài b t ph t các ngư i v các l i
c a giáo sĩ Do Thái cho th y hôn nhân là k t qu c a s chuy n     th nghiêm tr ng c a các ngư i.       chu c t i, ph i nuôi ăn
giao quy n ki m soát t cha sang ch ng: “h a hôn làm cho m t      mư i ngư i nghèo theo cân lư ng trung bình mà các ngư i
ph n s b s h u b t kh xâm ph m – tài s n không th xâm            dùng     nuôi gia ình ho c ph i may m c cho h ho c gi i
ph m - c a ch ng cô ta…” Rõ ràng, n u ph n b coi là tài s n      phóng m t ngư i nô l . Nhưng ai không có phương ti n thì ph i
c a ai khác thì cô ta không th th n u ch nhân c a cô ta          nh n chay 'Siyâm' ba ngày liên t c. ó là cách chu c t i cho
không ch ng nh n.

                             29                                                               30
các l i th nghiêm tr ng mà các ngư i ã ph m. Hãy coi ch ng      10.TÀI S N C A V
l i th c a các ngư i” (Qur’an 5:89)
                                                                   Ba tôn giáo chia s m t c tin không th lay chuy n v t m
  B n o c a Nabi , nam và n , thư ng ích thân th v lòng         quan tr ng c a hôn nhân và cu c s ng gia ình. Các tôn giáo
trung thành v i Ngư i. Ph n cũng như nam gi i có th t           này cũng ng tình v vai trò u tàu c a ngư i ch ng trong gia
thân n ch Ngư i và th :                                           ình. Tuy nhiên, s khác nhau hi n nhiên t n t i gi a ba tôn
                                                                giáo v gi i h n c a vai trò u tàu này. Truy n th ng Do Thái
K J I H G F E D C B A {XW                                       - Thiên Chúa không gi ng v i Islam, h u như m r ng vai trò
                                                                này c a ngư i ch ng vào vi c s h u ngư i v
XWV UTSRQPON ML
                                                                  Truy n th ng Do Thái v vai trò c a ngư i ch ng i v i
                                                                ngư i v có g c r t quan ni m anh ta s h u cô ta như s h u
e dc b a ` _^ ]  [ Z Y
                                                                nô l . [19] Quan ni m này là lý do ng sau vi c chu n kép
                                                                trong lu t v ngo i tình và ng sau kh năng c a ch ng bãi b
                                  ١٢ :    ‫ا‬   z i h gf          l i th c a v . Quan ni m này là lý do t ch i không cho v
                                                                ki m soát tài s n c a cô y hay ngu n thu nh p c a cô y. Ngay
Allah phán: "H i Nabi (Muhammad!) Khi nh ng ngư i ph n          sau khi ph n Do Thái k t hôn, cô ta hoàn toàn m t quy n
tin tư ng n g p Ngươi        xin tuyên th (Bay’ah) v i Ngươi,   ki m soát tài s n và ngu n thu c a mình vào tay ch ng. Giáo sĩ
g m vi c h s không gán chung v i Allah b t c cái gì (trong      Do Thái ã kh ng nh quy n c a ch ng v i tài s n c a v như
vi c th ph ng Ngài), và s không ăn c p, và s không ngo i        m t h qu c a quy n s h u ngư i v : "Vì ngư i ó có quy n
tình (hay thông gian), và s không gi t con c a h , và s không   s h u ngư i ph n thì sao h l i không s h u tài s n c a cô
nói x u k khác, c tình b a t i u gian d i gi a tay và chân      ta?", và "Vì anh ta giành ư c ngư i ph n thì vì sao không
c a h (cho r ng con ngo i tình là con c a ch ng), và s không    giành luôn ư c tài s n c a cô y?" [20] Do v y, hôn nhân làm
b t tuân Ngươi (Muhammad) v i u gì t t (Ma’ruf) thì hãy         cho ngư i ph n giàu nh t tr nên không m t xu dính túi.
ch p nh n l i tuyên th (Bay’ah) c a h và hãy xin Allah tha      Talmud mô t tình hình tài chính c a m t ngư i v như sau:
th cho h . Qu th t, Allah H ng Tha Th , R t M c Khoan
Dung." (Qur’an 60:12).                                           “Làm sao mà ph n có th có th gì; b t c th gì c a cô y
                                                                  u thu c v ch ng cô ta? Nh ng gì c a anh ta là c a anh ta và
   àn ông không th th thay m t cho con gái hay v . H cũng       nh ng gì c a cô ta thì cũng là c a anh ta… Thu nh p c a cô ta
không th v c b l i th con cái hay v .                           và nh ng gì cô ta có th tìm th y trên ph cũng là c a anh ta.
                                                                Nh ng     v t trong nhà, th m chí là nh ng m u bánh mì trên
                                                                bàn là c a anh ta. N u cô ta m i khách n nhà và cho anh ta
                                                                ăn, cô ta ã ăn tr m c a ch ng mình…” (San 71a, Git 62 a)

                             31                                                              32
B n ch t c a v n là tài s n c a ph n Do Thái có nghĩa là      lu t giáo h i nhà th , ngư i v có quy n l y l i c a h i môn
    h p d n ngư i c u hôn. M t gia ình Do Thái có th chia       c a mình n u cu c hôn nhân b h y b tr khi cô ta ph m l i
cho con gái h m t ph n t c a cha         dùng làm c a h i môn   ngo i tình. Trong trư ng h p này, cô ta    m t quy n v c a
khi k t hôn. C a h i môn này làm cho con gái Do Thái tr         h i môn n m trong tay ngư i ch ng. [24] Dư i lu t giáo h i và
thành gánh n ng khó ch u cho cha h . Ngư i cha ph i nuôi        lu t dân s , ph n Thiên Chúa giáo có ch ng châu Âu hay
n ng con gái hàng năm và sau ó chu n b k t hôn cho cô ta        M b m t quy n v tài s n t i t n cu i th k 19 u th k 20.
b ng vi c cung c p c a h i môn to l n. Do v y, m t cô gái       Ví d , quy n c a ph n dư i lu t c a Anh Qu c ư c biên
trong gia ình Do Thái là kho n n và không tài s n. [21]         so n và công b năm 1632. “Nh ng quy n này’ bao g m: “Cái
Kho n n này gi i thích vì sao s ra i c a m t bé gái không       gì ngư i ch ng có thu c s h u c a anh ta. Cái gì ngư i v có
  ư c ca t ng v i ni m vui trong xã h i Do Thái xưa (xem ph n   thu c quy n s h u c a ch ng”. [25] Ngư i v không ch m t
“Con gái áng h th n?”. C a h i môn là quà t ng ám cư i          tài s n sau khi k t hôn, mà còn m t nhân ph m c a mình.
dâng lên chú r dư i d ng thuê mư n. Ngư i ch ng có th hành      Không có hành ng nào c a cô ta có giá tr pháp lý. Ch ng cô
   ng như ch s h u th c t c a h i môn nhưng anh ta không        ta có th bác b b t kỳ s mua bán hay quà t ng nào c a cô ta
th bán nó ư c. Cô dâu có th m t quy n ki m soát c a h i         khi không g n li n giá tr pháp lý. Ngư i nào có h p ng v i
môn vào th i i m hôn nhân. Hơn n a, cô ta có b n ph n làm       cô ta b coi là t i ph m vì tham gia vào m t s gian l n. Hơn
vi c sau khi k t hôn và t t c thu nh p c a cô y u n tay         n a, cô ta không th ki n ho c b ki n dư i tên c a mình, cũng
ngư i ch ng        n áp s cưu mang c a ngư i ch ng mà ó là      không th ki n ch ng mình. [26] M t ph n có ch ng b          i
nghĩa v c a anh ta. Cô ta ch có th l y l i tài s n c a mình     x như m t a tr dư i con m t c a lu t. ơn gi n ngư i v
trong hai trư ng h p: li d ho c ch ng ch t. N u cô ta ch t      thu c v ch ng và do ó cô ta m t tài s n, nhân cách pháp lý và
trư c, anh ta s th a k tài s n c a cô. Trong trư ng h p ch ng   tên h . [27]
ch t, v có th l y l i tài s n trư c khi cư i nhưng cô ta ư c
quy n th a k b t kỳ ph n nào trong tài s n s h u b i ngư i        Islam, t th k th 7 ã trao cho ph n có ch ng quy n cá
ch ng quá c . Ph i nói thêm r ng chú r cũng ph i t ng quà       nhân c l p mà Do Thái - Thiên Chúa giáo Tây phương g n
cư i cho cô dâu, nhưng anh ta là ch s h u th c t c a món         ây m i có. Trong Islam, cô dâu và gia ình cô y không có
quà này ch ng nào h còn là v ch ng. [22]                        b n ph n t ng chú r b t c th gì. Cô gái trong gia ình
                                                                Muslim không ph i là c a n . Ph n ư c Islam           cao n
  Thiên Chúa giáo cho t i g n ây v n theo c tin gi ng như       m c cô ta không c n ph i t ng quà       h p d n ngư i ch ng
c a Do Thái giáo. C trong lu t tôn giáo và dân s     ch La      tương lai. ó là chú r ph i t ng quà cô dâu m t món quà cư i.
Mã thiên chúa giáo (sau Constantine) òi h i s tho thu n tài     Món quà này ư c coi là tài s n c a cô y và chú r ho c gia
s n như m t i u ki n      công nh n hôn nhân. Các gia ình        ình cô dâu không có ph n ho c không ư c ki m soát nó.
d m h i con gái tăng d n c a h i môn và k t qu là àn ông có     Ngày nay trong m t s xã h i Muslim, quà cư i b ng kim
xu th cư i v s m hơn trong khi các gia ình hoãn cư i cho        cương tr giá hàng trăm ngàn ô la không ph i là hi m. [28]
con gái mu n hơn so v i phong t c thông thư ng. [23] Dư i       Món quà cư i v n là c a cô dâu th m chí n u sau này cô y li d

                             33                                                              34
i n a. Ngư i ch ng không ư c phép chia ph n tài s n c a v     d v mà không ph i vì c ngo i tình, thì ngư i y làm cho v
tr khi cô y ng ý t ng. [29] Qur’an ã phán v v trí c a nó        mình thành ngư i ngo i tình; l i n u ngư i nào cư i àn bà b
v v n này r t rõ ràng:                                          ly d , thì cũng ph m t i ngo i tình" (Matthew 5:32). Ý ki n
                                                                không tho hi p này, không còn nghi ng , là phi hi n th c. Nó
                                                                th a nh n tr ng thái c a s hoàn thi n o c mà xã h i loài
                                                   {XW          ngư i không bao gi      t ư c. Khi c p v ch ng nh n ra r ng
                                                                cu c s ng hôn nhân c a h không th c u vãn n i thì s c m ly
                                       ٤ :‫ء‬   ‫ا‬   z £¢¡         d s không mang l i i u t t p nào cho h . Ép bu c v ch ng
                                                                không h p nhau ph i chung s ng cùng nhau trái v i ý mu n c a
  Allah phán: “Và hãy t ng cho các ngư i v ti n cư i b t bu c   h s không hi u qu và không h p lý. Không ng c nhiên vi c
(Mahr) c a h . Nhưng n u h vui lòng t ng l i m t ph n nào       th gi i Thiên Chúa giáo ã bu c ph i ng h vi c ly d .
cho các ngư i, thì hãy hoan h hư ng nó m t cách b ích.”
(Qur’an 4:4)                                                      Do Thái m t khác cho phép ly d th m chí không c n nguyên
                                                                nhân. Kinh C u ư c trao cho ngư i ch ng quy n ly d v th m
  Tài s n và thu nh n c a v hoàn toàn n m trong quy n ki m      chí ch c n anh ta không thích cô y n a:
soát c a cô y và ch cô y ư c s d ng vì nuôi dư ng v con
là nghĩa v c a ch ng. [30] Dù ngư i v có giàu n âu thì cô         “Khi m t ngư i àn ông cư i v , n u nàng làm ngư i ph t
ta không có b n ph n hành ng như ngư i ng chu c p cho           lòng b i ngươi th y nơi nàng m t s không ng n nào, thì
gia ình tr khi cô y t nguy n làm như v y. V ho c ch ng          ngư i ư c vi t m t t ơn ly d , trao vào tay nàng, u i kh i
th a k c a nhau. Hơn n a, m t ph n có ch ng trong Islam         nhà mình. Khi nàng ã ra kh i nhà ngư i, i làm v m t ngư i
gi quy n pháp lý cá nhân c l p và gi nguyên tên h . [31]        khác, n u ngư i ch ng th hai l i ghét nàng, vi t cho m t t
M t th m phán ngư i M có l n bình lu n v quy n c a ph n          ơn ly d , trao vào tay nàng và u i kh i nhà mình, hay là
Muslim nói r ng: "Qu th t ph n gi ng như m t tr i, vì cô ta     ngư i ch ng th hai này ch t i, thì ngư i ch ng th nh t là
   c l p, và cô ta gi ư c quy n pháp nhân c a mình, và tên h    ngư i ã u i nàng i, không ư c phép l y l i nàng làm v ,
c a dòng h mình, m c cho cô ta có th cư i n mư i l n”           sau khi nàng b ô u ” (Deut. 24: 1-4).
[32]
                                                                  Các câu kinh trên gây ra m t s tranh lu n áng k gi a các
11. LY D                                                        h c gi Do Thái vì s b t ng c a h vư t kh i s gi i nghĩa
                                                                c a t "làm ph t lòng", "s không ng n" và "s không
  Ba tôn giáo có quan i m khác nhau áng k v ly d . Thiên        thích" ư c nêu trong các câu kinh. Talmud ghi l i nh ng ý
Chúa giáo hoàn toàn ghê t m vi c ly d . Kinh Tân ư c ng h       ki n khác nhau c a h :
rõ ràng tính b n v ng c a hôn nhân. Jesus (Nabi Ysa)    ư c
cho là ã nói: "Song ta phán cùng các ngươi: n u ngư i nào ly

                             35                                                             36
"Trư ng phái Shammai cho r ng àn ông không nên ly d v                m t ngư i àn ông l y v và s ng v i cô ta trong mư i năm và
tr khi anh ta phát hi n l i c a cô y trong m t s hành vi tình          không sinh con, anh ta ph i ly d cô y" (Yeb 64a)
d c, trong khi trư ng phái Hillel nói anh ta có th ly d cô y
th m chí n u cô y ơn thu n ch n u h ng m t món ăn. Giáo sĩ               M t khác, ngư i v không th phát ơn ly d dư i lu t Do
Akiba nói anh ta có th ly d cô y th m chí n u anh ta tìm th y          Thái. M t ngư i v Do Thái tuy nhiên có th th nh c u quy n
m t ph n khác p hơn v " (Gittin 90 a-b).                               ly d trư c toà án Do Thái v i lý do rõ ràng. Có r t ít lý do
                                                                       ngư i v ư c         ra      th nh c u ly d . Nh ng lý do này là:
 Kinh Tân ư c i theo quan i m c a Shammaites         (     )   trong   ch ng b d t t hay b nh da li u, ch ng không hoàn thành trách
                                                                       nhi m hôn nhân c a mình… Toà ph i ng h l i th nh c u ly d
khi lu t Do Thái theo quan i m c a Hillelites   (^   )   và Akiba
                                                                       c a v nhưng không th h y cu c hôn nhân. Ch có ngư i
( )[33]. Vì quan i m Hillelites chi m ưu th nên nó tr thành           ch ng có th h y cu c hôn nhân b ng cách ưa cho v ơn ly
truy n th ng không th phá v c a lu t Do Thái trao cho ngư i            d . Toà có th tr ng ph t roi, ph t ti n, b tù và rút phép thông
ch ng quy n t do ly d v mà không c n lý do. Kinh C u ư c               công c a anh ta bu c anh ta ưa ơn ly d cho ngư i v . Tuy
không ch cho ngư i ch ng quy n ly d ngư i v "làm ph t                  nhiên, n u ông ch ng bư ng b nh thì s t ch i ly d v và gi
lòng", nó còn coi vi c ly d m t "ngư i v t i" là m t nhi m v :         cô ta g n li n v i mình vô h n nh. T i t hơn n a, anh ta có
                                                                       th b rơi cô ta mà không ly d và          cô ta tr ng thái không
  “M t ngư i v t i mang n s nh c nhã, cái nhìn th t v ng,              k t hôn, không ly d . Anh ta có th cư i ngư i ph n khác hay
và trái tim b thương. U o i bàn tay và y u t u g i là ngư i            th m chí s ng cùng và có con v i b t kỳ ph n          c thân nào
 àn ông có v không làm anh ta h nh phúc. Ph n là ngu n                 mà không c n k t hôn (nh ng a tr này ư c coi là h p pháp
g c c a t i l i, và qua cô ta chúng ta t t c u ch t.  ng               theo lu t Do Thái). Ngư i v b b rơi m t khác không th cư i
l i m t thùng ch a b th ng gây nên ch y nh gi t hay cho                b t kỳ ngư i nào khác vì cô ta v n có ch ng theo pháp lu t và
phép m t ngư i v t i nói cái gì cô ta mu n. N u cô ta không            không th s ng v i ngư i àn ông khác vì cô ta s b coi là
ch p nh n s ki m soát c a ngươi, hãy ly d cô ta và u i cô ta           ngo i tình và a tr sinh ra t s k t h p này s b coi là b t
 i” (Ecclesisticus 25:25)                                              h p pháp cho mư i i. Ph n trong tình th như v y ư c coi
                                                                       là agunah (ph n b trói bu c). [34] Ngày nay M có kho ng
 Talmud ã ghi l i vài hành ng c th c a v mà bu c ngư i                 1000 t i 1500 ph n Do Thái là agunah, trong khi Israel con
ch ng ph i ly d h : "N u cô ta ăn u ng ngoài ư ng, trong               s này có th lên n 16000. Ngư i ch ng có th t ng ti n v
m i trư ng h p giáo sĩ Meir nói r ng cô ta áng b li d " (Git.          hàng ngàn ô la         i l y ly d . [35]
89a).
                                                                         Islam có l p trư ng n m gi a Do Thái giáo và Thiên Chúa
  Talmud cũng b t bu c ly d ngư i v vô sinh (ngư i không               giáo v ly d . Hôn nhân trong Islam là m t giao kèo h p pháp
sinh con trong mư i năm): Giáo sĩ c a chúng ta d y r ng: “N u          hóa và không nên b phá v tr khi có các lý do thuy t ph c.
                                                                       Các c p v ch ng ư c d y b o       theo u i t t c bi n pháp

                             37                                                                      38
có th b t c khi nào cu c hôn nhân c a h         ang g p nguy      ã d y àn ông Muslim không l y l i b t kỳ ph n quà cư i nào
hi m.                                                             ã t ng v tr trư ng h p v ch n cách k t thúc hôn nhân.

  Ly d không ph i là phương sách tr khi không còn cách nào
khác. Tóm l i, Islam th a nh n ly d , nhưng t t nhiên không      «ª© ¨§¦ ¥¤ £¢¡                                    {XW
khuy n khích. u tiên hãy t p trung vào khía c nh th a nh n.
Islam th a nh n quy n ly d t c hai phía    k t thúc quan h       ¿ ¾½ ¼ » º ¹ ¸ ¶                    ´³²±°           ®¬
hôn nhân.
                                                                                                   ٢٢٩ :‫ة‬   ‫ ا‬z ÄÃÂÁÀ
 Islam cho ngư i ch ng quy n Talaq (ly d ). Hơn n a, không
như Do Thái giáo, Islam trao cho ngư i v quy n hu hôn nhân         Allah phán: “Và các ngươi không ư c phép l y l i b t c
g i là Khula'. [36] N u ngư i ch ng h y hôn nhân b ng vi c ly    ti n cư i (mahr) nào mà các ngươi ã t ng cho v , ngo i tr
d v , anh ta không th l y l i b t kỳ ph n quà cư i nào ã t ng    trư ng h p ôi bên s không th gi ư c nh ng gi i h n (qui
v . Qur’an d t khoát c m ngư i ch ng ly d l y l i quà cư i b t      nh) b i Allah. Nhưng n u các ngươi s ôi bên không th gi
ch p giá tr c a món quà t n âu:                                    ư c nh ng gi i h n c a Allah, thì ôi bên không m c ph i t i
                                                                 v ph n t ng v t mà bà v dùng        chu c s t do cho mình.
                                                                   ây là nh ng gi i h n quy nh b i Allah. Do ó, ch vi ph m
G F E D C B A{XW
                                                                 chúng” (Qur’an 2:229).
R Q P O NM L K J I H                                               M t ph n ã n ch Thiên S Muhammad                  xin h y b
                                                                 hôn nhân, cô ta nói v i Thiên S     r ng cô ta không phàn nàn
                                               ٢٠ :‫ء‬   ‫ا‬   zS    gì v tính cách hay ph m ch t c a ch ng. V n       duy nh t c a
                                                                 cô ta là cô th c s không thích ch ng t i m c không th s ng
  Allah phán: “Và n u các ngươi mu n l y v sau thay cho          ti p v i chàng n a. Thiên S     h i cô: "Cô s tr l i vư n cho
ngư i v trư c và các ngươi ã t ng m i bà m t óng vàng            ch ng ch ” - quà cư i ch ng cô ã t ng v - cô y tr l i:
(làm quà cư i) thì các ngư i không ư c phép l y l i m t tí       "Vâng". Sau ó Thiên S        b o ngư i ch ng l y l i vư n và
nào c . Ph i chăng các ngươi mu n l y l i c a c i b ng cách      ch p nh n k t thúc hôn nhân” (Bukhari)
vu oan ho c làm nên t i công khai?” (Qur’an 4:20).
                                                                   Trong m t s trư ng h p, ngư i v Muslim có nguy n v ng
  Trong trư ng h p ngư i v ch n vi c k t thúc hôn nhân, cô       gìn gi hôn nhân nhưng th y b n thân bu c ph i yêu c u ly d
  y có th tr l i quà cư i cho ch ng. Tr l i quà cư i trong       vì m t s lý do thuy t ph c như: s tàn b o c a ch ng, b tr n
trư ng h p này là m t n bù t t p cho ch ng ngư i ã thi t         không lý do, ch ng không làm tròn trách nhi m hôn nhân…
tha gi v    l i trong khi cô y l a ch n r i b anh ta. Qur’an     Trong các trư ng h p này toà Muslim cho hu hôn nhân. [37]

                             39                                                               40
Nói tóm l i, Islam ban cho ph n m t s quy n hơn nh ng           "M t ngư i àn ông có c tin không ư c căm ghét ngư i
ngư i khác: cô y có th k t thúc hôn nhân b ng Khula' và cô ta   ph n có c tin. N u anh ta không thích m t trong các c
có th yêu c u ly d trư c toà. Ngư i v Muslim không bao gi        i m c a cô y thì cô y s ư c hài lòng b i ngư i khác"
b bó bu c b i ngư i ch ng ngoan c . Nh ng quy n này ã lôi       (Muslim).
kéo ph n Do Thái ang s ng trong xã h i Islam xưa kia vào
th k th 7 tìm ki m ơn ly d t ngư i ch ng Do Thái toà             Thiên S       cũng nh n m nh r ng nh ng ngư i Muslim t t
án Muslim. Giáo sĩ công b r ng gi y t này không h p l .         nh t là nh ng ngư i i x t t nh t v i v c a h :
k t thúc thông l này, giáo sĩ cho các quy n và c ân cho ph
n Do Thái       c làm suy y u s h p d n c a toà án Muslim.       "Nh ng ngư i có c tin t ra có c tin hoàn h o là nh ng
Ph n Do Thái s ng các nư c Thiên Chúa giáo không ư c            ngư i có c tính t t nh t và nh ng ngư i t t nh t là nh ng
trao b t kỳ c ân nào tương t vì lu t La mã v ly d không có      ngư i t t nh t i v i v c a h ." (Tirmidthi).
gì h p d n hơn lu t Do Thái. [38]
                                                                  Tuy nhiên, Islam là m t tôn giáo th c t và nó công nh n r ng
 Hãy t p trung s chú ý vào cách mà Islam không khuy n           có các hoàn c nh trong ó hôn nhân bên b v c c a s s p
khích ly d . Thiên S     ã nói v i các tín có c tin r ng:          . Trong nh ng trư ng h p như v y, m t l i khuyên v lòng
"Trong s t t c các hành ng ư c phép, ly d là hành ng            t t hay ki m ch b n thân không ph i là gi i pháp thi t th c. Do
 áng ghét nh t v i Thư ng " (Abu Dawood).                       v y, ph i làm gì      c u vãn hôn nhân trong các trư ng h p
                                                                này? Qur’an cho m t s l i khuyên thi t th c cho v ho c
  M t ngư i àn ông Muslim không nên ly d v ch vì anh ta         ch ng có ch ng ho c v mình m c l i. V i ngư i ch ng mà các
không thích nàng. Qur’an d y àn ông Muslim i x t t v i v        hành ng c a sai trái c a v e do         n hôn nhân, Qur’an ưa
th m chí trong trư ng h p có c m giác lãnh m hay không          ra b n lo i l i khuyên c th trong các câu kinh sau:
thích:
                                                                ]  [ Z Y X{XW
» º ¹ ¸ ¶ ´ ³{XW
                                                                i h gf e d c b a `_ ^
                ١٩ :‫ء‬   ‫ ا‬z ÂÁÀ¿¾½¼
                                                                tsrq ponmlk j
Allah phán: “… hãy s ng chung v i h m t cách t t b i vì
n u các ngươi ghét h thì có l các ngươi ghét m t i u mà         - ٣٤ :‫ء‬   ‫ ا‬z~ } | { z y x w v u
Allah ã ban nhi u cái t t lành trong ó.” (Qur’an 4:19).                                                                     ٣٥
 Thiên S Muhammad        d y i u tương t :

                             41                                                               42
Allah phán: “… và i v i các bà (v ) mà các ngươi s h            Hơn n a, Thiên S      c a Islam ã ch trích b t kỳ s ánh
th t ti t và bư ng b nh, (trư c h t) hãy c nh cáo h , (k ó) t      p vô lý nào. M t s bà v Muslim phàn nàn v i Ngư i r ng
ch i ăn n m v i h , và (cu i cùng) ánh h (nh tay); b i th ,      h b ch ng ánh. Nghe th y i u này, Thiên S      tuyên b d t
n u h ch u nghe theo các ngư i thì ch ki m chuy n (r y rà)       khoát r ng:
v i h b i vì Allah R t T i Cao, R t Vĩ i. - Và n u các ngư i
s hai (v ch ng) thôi nhau, hãy m i m t v tr ng tài c a gia        “Nh ng ngư i làm như v y ( ánh v ) không ph i là nh ng
 ình bên ch ng và m t v tr ng tài c a gia ình bên v      n hòa   ngư i t t nh t trong các anh” (Abu Dawood).
gi i. N u hai ng mu n hòa thu n, thì Allah s gi i hòa hai
ngư i tr l i...” (Qur’an 4:34-35).                                C n ph i nh r ng v    i m này Thiên S     cũng nói:

  Ba l i khuyên u ư c th trư c. N u không thành công thì           “Ngư i t t nh t trong s các anh là ngư i t t nh t i v i gia
tìm s tr giúp c a hai gia ình. C n ph i chú ý r ng, trong s       ình c a anh, và tôi là ngư i t t nh t trong s các anh i v i
sáng t c a các câu kinh trên, ánh ngư i v b t tr là m t cách     gia ình tôi”(Tirmidthi).
t m th i ư c dùng như là s l a ch n th ba trong trư ng h p
c c kỳ c n thi t v i hy v ng nó s là phương thu c cho vi c        Thiên S    ã khuyên m t ph n Muslim tên là Fatimah bint
làm sai trái c a v . N u cách này hi u qu , ngư i ch ng không    Qais ng cư i m t ngư i àn ông vì ông này ư c bi t là ánh
  ư c phép ti p t c qu y r y v như ã nói rõ trong câu kinh.      ph n :
N u nó không giúp gì ư c, ngư i ch ng v n không ư c phép
dùng cách này lâu hơn và con ư ng cu i cùng c a s hoà gi i         Tôi t i ch Thiên S    và nói: “Abul Jahm và Mu'awiyah ã
v i s tr giúp c a gia ình s ư c dùng.                            c u hôn tôi. Thiên S         (b ng cách khuyên gi i) ã
                                                                 nói:“Mu'awiah thì r t nghèo còn Abul Jahm thư ng ánh ph
  Thiên S Muhammad           ã ch d n cho các ông ch ng          n " (Muslim).
Muslim r ng h không nên trông c y vào các cách này tr các
trư ng h p r t nghiêm tr ng như ngư i v có hành vi dâm d c.        Ph i chú ý r ng Talmud ng h vi c ánh v như s tr ng
Th m chí trong các trư ng h p này, hình ph t nên nh nhàng và     ph t v i m c ích k lu t. [39] Ngư i ch ng không b gi i h n
n u ngư i v ã ch a r i thì ngư i ch ng không ư c phép            trong các trư ng h p nghiêm tr ng như dâm d c công khai.
ch c t c v n a:                                                  Anh ta ư c phép ánh v th m chí n u v t ch i làm công
                                                                 vi c n i tr . Hơn n a, anh ta không b gi i h n ch dùng các
  Thiên S      nói:“Trong trư ng h p h m c t i dâm d c, b n      hình ph t nh nhàng. Anh ta ư c phép p tan s bư ng b nh
có th     h m t mình trên giư ng và ph t nh nhàng. N u h         c a v b ng vi c ánh roi hay b ói cô y. [40]
bi t nghe l i thì không ch ng l i h b ng b t kỳ cách nào n a”
(Tirmidthi)                                                        V i nh ng ngư i v mà các vi c làm sai trái c a ch ng làm
                                                                 cho cu c hôn nhân g n v , Qur’an cho các l i khuyên sau:

                             43                                                               44
K J I H G F E D C B A {XW                                       12. NGƯ I M
                                                                  Kinh C u ư c trong m t s ch ra l nh i x v i cha m t
                   ١٢٨ :‫ء‬   ‫ ا‬z SRQ PONML
                                                                t và chu áo và ch trích nh ng ngư i làm cha m m t danh
  Allah phán: “Và n u ngư i v s ngư i ch ng i x tàn t           d . Ví d , "Khi m t ngư i nào ch i cha m ng m mình, thì ph i
ho c b b rơi, thì hai ng không có t i n u ch u hoà gi i v i     b x t " (Lev. 20:9) và "Con khôn ngoan làm vui v cha nó;
nhau; và hoà gi i luôn luôn là (m t gi i pháp) t t...” (Quran   còn a ngu mu i khinh b m mình" (Proverbs 15:20).
4:128).
                                                                  Dù m t s nơi ch nói kính tr ng ngư i cha, ví d : "Con khôn
  Trong trư ng h p này, ngư i v ư c khuyên i tìm s hòa          ngoan nghe s khuyên d y c a cha" (Proverbs 13:1), nhưng
gi i v i ch ng (có hay không có s tr giúp c a gia ình). áng     chưa bao gi nói ch kính tr ng m . Hơn n a, không có s nh n
chú ý là Qur’an không khuyên v s d ng n hai phương sách         m nh c bi t nào v       i x t t v i m như m t d u hi u c a
là tránh quan h tình d c và ánh p. Lý do cho s khác bi t        vi c ánh giá cao s ch u ng to l n c a ngư i m trong vi c
này có th là     b o v ngư i v kh i các ph n ng b o l c t       sinh con và cho con bú. Bên c nh ó, ngư i m không h ư c
ch ng cư x không úng n. Nh ng ph n ng b o l c như v y           th a k t con cái như ngư i cha. [42]
s t n h i c ngư i v và hôn nhân ch không mang l i i u t t.
M t s h c gi Muslim          ngh r ng tòa án có th thay m t       Th t khó nói r ng kinh Tân ư c là m t kinh thánh kêu g i
ngư i v áp d ng các phương sách này ch ng l i ngư i ch ng.      kính tr ng ngư i m . Trái l i, ngư i ta có n tư ng r ng kinh
  ó là toà án u tiên khi n trách ngư i ch ng b t tr , sau có    Tân ư c coi vi c i x t t v i ngư i m là m t i u ngăn
c m anh ta ng n giư ng c a v và cu i cùng thi hành vi c         tr trên con ư ng n v i Thư ng . Theo kinh Tân ư c,
  ánh ph t tư ng trưng. [41]                                    m t ngư i không th tr thành m t con chiên (tín     công giáo)
                                                                t t x ng áng v i vi c tr thành m t tông     c a Giê-su tr khi
  Tóm l i, Islam cho các c p v ch ng Muslim l i khuyên có       anh ta căm gi n m mình. Nó cho r ng Giê-su ã nói:
tính kh thi hơn    c u vãn hôn nhân trong trư ng h p r i lo n
và căng th ng. N u m t trong hai v ch ng hu ho i m i quan         “N u có ai n theo ta mà không ghét cha m , v con, anh
h hôn nhân thì ngư i kia ư c Qur’an khuyên làm b t c i u        em, ch em mình, và chính s s ng mình n a, thì không ư c
gì có th và hi u qu       gi gìn m i liên h thiêng liêng này.   làm môn    c a ta” (Luke 14:26).
N u t t c các cách u th t b i, Islam cho phép v ch ng chia
tay m t cách yên bình và thân thi n.                              Hơn n a, kinh Tân ư c mô t m t b c tranh c a Giê-su khác
                                                                 i hay th m chí b t kính v i ngư i m c a mình. Ví d , khi bà
                                                                m     n tìm ông trong khi ông ang thuy t giáo cho m t ám
                                                                 ông, ông không quan tâm n vi c ra ngoài g p bà:


                             45                                                              46
“M và anh em Ngài n, ng ngoài sân kêu Ngài. oàn
dân v n ng i chung quanh Ngài. Có k thưa r ng: N y, m và                                                          {XW
anh em th y ngoài kia, ương tìm th y. Song Ngài phán cùng
h r ng: Ai là m ta, ai là anh em ta? Ngài l i ưa m t li c
nh ng k ng i chung quanh mình mà phán r ng: Kìa là m ta
và anh em ta! Ai làm theo ý mu n c a    c Chúa Tr i, n y là     ©¨§¦¥¤ £¢¡
anh em, ch em, và m ta v y. (Mark 3:31-35)
                                                                                  ٢٤ - ٢٣ :‫اء‬    ‫ ا‬z°       ® ¬«ª
  Ngư i ta có th bi n lu n r ng Giê-su ang c d y cho ngư i
nghe m t bài h c quan tr ng r ng các ràng bu c tôn giáo không     Allah phán: “Và Rabb (Allah) c a Ngươi (Muhammad) quy t
kém ph n quan tr ng hơn các ràng bu c gia ình. Tuy nhiên,         nh r ng các ngươi ch ư c th ph ng m t mình Ngài, và ăn
ông ã có th d y cho ngư i nghe cũng bài h c này mà                 t t v i cha m . N u m t trong hai ngư i (cha m ) ho c c
không c n t ra tuy t i lãnh m th ơ v i m mình như               hai ngư i (cha m ) s ng v i ngươi n tu i già, ch nói ti ng
v y. Quan i m b t kính gi ng như v y ư c mô t khi ông t         'uff' vô l v i hai ngư i (cha m ), và ch xua u i hai ngư i
ch i tán thành m t câu nói b i m t trong ám ngư i nghe tôn      (cha m ), mà ph i ăn nói v i hai ngư i (cha m ) l i l tôn kính.
sùng vai trò c a m ông trong vi c sinh ra và chăm sóc ông:      Và hãy nhân t        i x khiêm như ng v i cha m và (c u
                                                                nguyên) thưa: "L y Rabb c a b tôi! Xin Ngài r lòng thương
  “ c Chúa Giê-su ang phán nh ng i u y, có m t ngư i            cha m c a b tôi gi ng như cha m c a b tôi ã thương yêu,
 àn bà gi a dân chúng c t ti ng thưa r ng: Phư c cho m ã        chăm sóc b tôi lúc b tôi hãy còn bé." (Quran 17:23-24).
mang thai Ngài và cho Ngài bú!     c Chúa Giê-su áp r ng:
Nh ng k nghe và gi l i     c Chúa Tr i còn có phư c hơn”          Qur’an trong m t vài nơi khác ã nh n m nh c bi t t i vai
(Luke 11:27-28).                                                trò to l n c a ngư i m trong vi c sinh con và chăm sóc con:

  N u m t ngư i m v i t m c như bà Mary trinh ti t b    ix
khi m nhã như v y, như mô t trong kinh Tân ư c, b i ngư i       n m l k j i h g f {XW
con trai t m c như Giê-su Christ thì m t ngư i m Thiên Chúa
giáo bình thư ng ư c i x b i con trai Thiên Chúa giáo bình                ١٤ :‫ن‬    z wvu ts rqpo
thư ng như th nào?
                                                                  Allah phán: “Và TA ã truy n l nh cho con ngư i v (vi c
  Trong Islam, lòng tôn kính, kính tr ng và s kính m n          hi u th o v i) cha m . M c a y ã cưu mang y t au y u
g n li n v i b n ph n làm m là không gì b ng. Qur’an t          (gian kh ) này ch ng lên au y u (gian kh ) khác; và cho y bú
t m quan tr ng c a lòng t t i v i cha m  ng th hai ch sau       và d t s a y trong vòng hai năm; b i th hãy t ân TA – Allah –
tôn th Thư ng :

                             47                                                                 48
và bi t ơn cha m c a ngươi, cu i cùng nhà ngươi s tr v g p      nhân c a m t ngư i th a k như m t nô l . Trong khi o lu t
l i TA.” (Qur’an 31:14).                                        Mosaic con gái ư c phép th a k n u không còn àn ông,
                                                                ngư i v không ư c công nh n là ngư i th a k th m chí
 Nơi r t c bi t c a ngư i m trong Islam ã ư c mô t hùng         trong các i u ki n như v y."[44] Vì sao n thành viên c a gia
h n b i Thiên S Muhammad :                                        ình ư c coi là m t ph n c a di s n gia ình? Giáo sĩ Epstein
                                                                  ã tr l i: "H ư c s h u - trư c hôn nhân b i ngư i cha;
  "M t ngư i àn ông h i Thiên S      :"Tôi ph i kính tr ng ai   sau hôn nhân b i ngư i ch ng." [45]
nh t?' Thiên S       tr l i: "M c a anh". "Và ai ti p theo?"
ngư i àn ông h i ti p. Thiên S     tr l i: "M c a anh". "Và       Các lu t th a k c a C u ư c ư c nói n trong (Number
ai ti p theo?" ngư i àn ông h i. Thiên S     tr l i: "M c a     27:1-11). Ngư i v không có ph n trong di s n c a ch ng,
anh". "Và ai ti p theo?" ngư i àn ông h i. Thiên S    tr l i:   trong khi anh ta là ngư i th a k    u tiên c a cô y, th m chí
"Cha c a anh" (Bukhary và Muslim).                              trư c c con trai. Ngư i con gái ch có th th a k n u không
                                                                còn ngư i th a k nam t n t i. Ngư i m hoàn toàn không ph i
  Trong s ít l i giáo hu n c a Islam mà ngư i Muslim v n        là ngư i th a k trong khi ngư i cha còn s ng. Bà goá ph và
trung thành tuân theo cho t i ngày nay là i x chu áo v i        con gái trong trư ng h p con trai v n còn, phó m c cho ngư i
m . Lòng tôn kính mà các bà m Muslim nh n ư c t con trai        th a k nam cung c p. ó là vì sao bà goá ph và bé gái m
và con gái là m u m c. M i quan h n ng m mãnh li t gi a         côi thu c s các thành viên nghèo túng nh t c a xã h i Do
các bà m Muslim và con cái c a h cùng v i lòng kính tr ng       Thái.
sâu s c mà àn ông Muslim dành cho m c a h thư ng làm
kinh ng c ngư i Tây phương. [43]                                  Thiên Chúa giáo ã hành ng theo cách này trong th i gian
                                                                dài. C lu t giáo h i và dân s        các nư c theo o Cơ     c
13. QUY N TH A K C A PH N                                       không cho con gái cùng chia s v i anh em trai ph n di s n c a
                                                                cha. Bên c nh ó, ngư i v b tư c m i quy n th a k . Nh ng
 M t trong nh ng khác nhau quan tr ng nh t gi a Qur’an và       lu t phi lý này ti p t c t n t i n cu i th k trư c. [46]
C u ư c là quan i m c a chúng v quy n th a k tài s n c a
ph n t ngư i thân qua i.                                          Trong s nh ng ngư i ngo i giáo trư c Islam, quy n th a k
                                                                ch h n ch riêng cho nh ng ngư i h hàng nam gi i. Qur’an
  Quan i m c a C u ư c ư c mô t ng n g n b i giáo sĩ            lo i b t t c phong t c b t công này và cho t t c h hàng n
Epstein: "Truy n th ng liên t c và không b gián o n k t         gi i quy n th a k :
nh ng ngày có C u ư c không ưa cho nh ng ngư i ph n
c a gia ình, v và con gái, quy n th a k di s n c a gia ình.
Trong k ho ch th a k c xưa hơn, các n thành viên trong
gia ình ư c coi là m t ph n c a di s n và vì xa v i v i pháp

                             49                                                              50
s ly d và không coi vi c s ng c thân là c tính t t. Do v y,
I H G F E D C B A {XW                                             trong m t xã h i Islam ích th c, cu c s ng gia ình là cu c
                                                                  s ng bình thư ng và ơn gi n hi m khi có ngo i l . ó là, h u
٧ :‫ء‬   ‫ ا‬z UT S RQ PONMLKJ                                        h t t t c ph n và nam gi i trong       tu i k t hôn u l p gia
                                                                    ình trong xã h i Islam. Trong chân lý c a nh ng th c t này,
  Allah phán: “Ngư i àn ông ư c hư ng m t ph n c a gia            ngư i ta s ánh giá cao àn ông Muslim nói chung ch u gánh
tài do cha m và bà con g n     l i; ngư i àn bà ư c hư ng         n ng tài chính l n hơn ph n Muslim và do v y lu t th a k có
m t ph n c a gia tài do cha m và bà con g n l i; dù gia tài       ý nghĩa bù p l i s m t cân b ng này do v y cu c s ng xã h i
 ó ít hay nhi u – chia ph n          u có tính nh t    nh”        không có chi n tranh gi a gi i và gi a các t ng l p. Sau m t so
(Quran,4:7).                                                      sánh ơn gi n gi a quy n và nghĩa v tài chính c a ph n
                                                                  Muslim, m t ph n Muslim Anh qu c ã k t lu n r ng Islam
  Nh ng bà m , ngư i v , con gái và ch em gái Muslim ư c            ã i x v i ph n không nh ng công b ng mà còn hào
nh n quy n th a k 1300 năm trư c khi châu Âu công nh n            phóng. [47]
nh ng quy n này t n t i. Vi c chia tài s n th a k là m t ch
r ng l n v i r t nhi u chi ti t (Qur’an 4:7,11,12,176). Lu t      14. C NH KHÓ KHĂN C A BÀ GÓA
chung là n gi i ư c hư ng m t n a ph n c a nam gi i tr
trư ng h p m ư c nh n ph n b ng v i cha. Lu t chung này             Vì th c t kinh C u ư c không công nh n quy n th a k cho
n u em tách ra riêng bi t kh i các lu t khác liên quan n àn       h nên các bà góa thu c s b t n thương nh t trong xã h i Do
ông và ph n thì có v như không công b ng.           hi u l ph i   Thái. Các h hàng nam gi i th a k t t c tài s n c a ngư i
   ng sau lu t này, ngư i ta ph i tính n th c t r ng các b n      ch ng quá c cung c p cho bà góa t tài s n ó. Tuy nhiên các
ph n tài chính c a àn ông trong Islam vư t xa so v i b n ph n     bà góa không có cách nào m b o mình ư c cung c p y
c a ph n (xem ph n "Tài s n c a v ?"). Chú r ph i ưa cho          và s ng nh lòng nhân t c a ngư i khác. Do ó, các bà góa
cô dâu quà cư i. Quà cư i này tr thành tài s n c quy n            thu c t ng l p th p nh t nư c Israel c xưa và c nh góa
c a cô y và gi nguyên như v y th m chí sau này cô y ly            ch ng ư c coi là m t bi u tư ng c a s hèn h l n (Isaiah
d . Cô dâu không b bu c ph i t ng chú r b t c món quà             54:4). Nhưng c nh khó khăn c a bà góa trong truy n th ng C u
t ng nào.                                                         ư c kéo dài th m chí vư t quá th i gian cô y ư c hư ng tài
                                                                  s n c a ch ng. Theo Genesis 38, m t goá ph không con ph i
  Hơn n a, ngư i ch ng Muslim có nhi m v nuôi v con.              cư i anh hay em trai c a ch ng, th m chí n u h ã k t hôn,
Ngư i v m t khác không b bu c ph i giúp ch ng trong               anh ta có th sinh con cho anh/em trai ã ch t, do v y m b o
v n     này. Tài s n và thu nh p c a cô y là ch     cho cô y      tên c a anh/em trai s không b m t h n.
chi dùng tr khi cô y t nguy n ưa cho ch ng. Bên c nh ó,
ngư i ta ph i nh n th y r ng Islam ng h m nh m cu c s ng
gia ình. Nó r t khuy n khích thanh niên l p gia ình, can ngăn

                              51                                                                52
“Giu- a bèn b o Onan r ng: Con hãy l i g n v anh con, k t       Bà góa và ph n ly d b coi thư ng trong truy n th ng Thiên
b n cùng nàng như em ch ng, ng n i dòng dõi cho anh”            Chúa giáo n m c th y tu c p cao không th cư i m t góa
(Genesis 38:8).                                                 ph , m t ph n ly d hay m t con i m:

  Không òi h i bà góa ph i ng ý v i ám cư i này. Bà              “Ngư i (Cha c p cao) ph i cư i gái       ng trinh làm v .
góa ư c i x như m t ph n tài s n c a ngư i ch ng quá            Ngư i ch ng nên cư i bà góa, àn bà b ly d , hay gái i m ô
c mà ch c năng chính là m b o cho h u th c a ch ng.             u , nhưng ph i cư i m t ngư i ng trinh trong ngư i dân c a
Lu t Thiên Chúa này v n ư c th c hành nư c Israel ngày          mình. Ngư i ch ng nên làm ô danh dòng h mình gi a ngư i
nay [9]. M t bà góa không con Israel ư c truy n l i cho         dân c a ngư i. (Lev. 21:13-15)
anh/em trai c a ch ng. N u anh/em trai quá nh , cô y ph i i
t i khi anh ta trư ng thành. N u anh/em trai c a ngư i ch ng        Israel ngày nay, con cháu c a ng c p Cohen (Cha cao c p
quá c t ch i cư i cô y thì cô y ư c t do và có th cư i          c a th i Temple) không th cư i m t góa ph , m t ph n ly d
b t kỳ ngư i nào cô ch n.       Israel, bà góa ph i t ng ti n   hay m t con i m. [49] Trong lu t pháp Do Thái giáo, m t ph
anh/em ch ng        ư c t do không ph i là hi n tư ng hi m      n góa ph ba l n mà c ba ngư i ch ng u ch t vì lý do t
th y.                                                           nhiên thì b coi là 'tai ho ' và b c m k t hôn l n n a. [50]
                                                                Qur’an m t khác không công nh n nh ng ngư i có ng
  Nh ng k ngo i giáo R p th i ti n Islam cũng có thông l        c p hay c quy n và ngư i tai ho . Góa ph và ph n ly
tương t . Bà góa ư c coi là m t ph n tài s n c a ch ng ư c      d có quy n t do cư i b t kỳ ai h mu n.
th a k b i h hàng nam gi i c a ch ng và thư ng thư ng cô
 y ư c g cư i cho con trai c c a ch ng quá c có v i ngư i        Không có v t nhơ g n li n v i ly d hay s góa ph trong
v khác. Qur’an công kích gay g t và bãi b t c l hèn h này       Qur’an:
(4:22).
                                                                H G F E D C B A{XW
i h g f e d c b a ` {XW
                                                                U T S R Q PO N M L KJ I
    ٢٢ :‫ء‬   ‫ ا‬z rqp onm l kj
                                                                                     ٢٣١ :‫ة‬   ‫ ا‬z ][ZYX WV
 Allah phán: "Và ch cư i ph n nào mà ngư i cha c a các
ngư i ã cư i làm v ngo i tr trư ng h p ã l x y ra (trong          Allah phán: "Và khi các ngươi ly d v và h s p hoàn t t th i
quá kh ) b i vì ó là m t i u ô nh c và là m t t p t c áng       h n v y (‘Iddah) ho c gi h l i m t cách t t ho c tr t
ghê t m" (Qur’an 4:22).                                         do cho h m t cách t t p; và ch gi h l i          làm kh h ,
                                                                làm th các ngươi s ph m t i. Và ai làm th thì th t s s làm

                             53                                                               54
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese
Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese

Contenu connexe

En vedette

Informe mantenimiento mecanico
Informe mantenimiento mecanicoInforme mantenimiento mecanico
Informe mantenimiento mecanicoJDPVasquez
 
Usuario Profesor Moodle
Usuario Profesor MoodleUsuario Profesor Moodle
Usuario Profesor Moodleturumerque
 
Error messages
Error messagesError messages
Error messagesrtinkelman
 
Gfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpi
Gfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpiGfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpi
Gfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpilisbet bravo
 
Análisis situacional integral de salud final
 Análisis situacional integral de salud final Análisis situacional integral de salud final
Análisis situacional integral de salud finalEstefanía Echeverría
 
Portafolio de Evidencias de mi Práctica Docente
Portafolio de Evidencias de mi Práctica DocentePortafolio de Evidencias de mi Práctica Docente
Portafolio de Evidencias de mi Práctica DocenteNorma Vega
 
Manual de EpC
Manual de EpCManual de EpC
Manual de EpCGinio
 
Implementación de la Administración de Integridad de ductos en México
Implementación de la Administración de Integridad de ductos en MéxicoImplementación de la Administración de Integridad de ductos en México
Implementación de la Administración de Integridad de ductos en MéxicoAcademia de Ingeniería de México
 

En vedette (16)

Informe mantenimiento mecanico
Informe mantenimiento mecanicoInforme mantenimiento mecanico
Informe mantenimiento mecanico
 
Usuario Profesor Moodle
Usuario Profesor MoodleUsuario Profesor Moodle
Usuario Profesor Moodle
 
"Protección de la salud mental luego del terremoto y tsunami del 27 de febrer...
"Protección de la salud mental luego del terremoto y tsunami del 27 de febrer..."Protección de la salud mental luego del terremoto y tsunami del 27 de febrer...
"Protección de la salud mental luego del terremoto y tsunami del 27 de febrer...
 
Componentes de un Plan de Negocios
Componentes de un Plan de NegociosComponentes de un Plan de Negocios
Componentes de un Plan de Negocios
 
Error messages
Error messagesError messages
Error messages
 
Gfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpi
Gfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpiGfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpi
Gfpi f-019 guia de aprendizaje 01 tda orientar fpi
 
Organización
OrganizaciónOrganización
Organización
 
Análisis situacional integral de salud final
 Análisis situacional integral de salud final Análisis situacional integral de salud final
Análisis situacional integral de salud final
 
Portafolio de Evidencias de mi Práctica Docente
Portafolio de Evidencias de mi Práctica DocentePortafolio de Evidencias de mi Práctica Docente
Portafolio de Evidencias de mi Práctica Docente
 
Geheugen verbeteren
Geheugen verbeterenGeheugen verbeteren
Geheugen verbeteren
 
De impact van adhd
De impact van adhdDe impact van adhd
De impact van adhd
 
PMP Sonora Saludable 2010 2015
PMP Sonora Saludable 2010   2015  PMP Sonora Saludable 2010   2015
PMP Sonora Saludable 2010 2015
 
Tears In The Rain
Tears In The RainTears In The Rain
Tears In The Rain
 
2016 06 21_doite
2016 06 21_doite2016 06 21_doite
2016 06 21_doite
 
Manual de EpC
Manual de EpCManual de EpC
Manual de EpC
 
Implementación de la Administración de Integridad de ductos en México
Implementación de la Administración de Integridad de ductos en MéxicoImplementación de la Administración de Integridad de ductos en México
Implementación de la Administración de Integridad de ductos en México
 

Similaire à Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese

Diem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copyDiem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copyDangnguyetanh1941
 
Diem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copyDiem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copyDangnguyetanh1941
 
Những đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độ
Những đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độNhững đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độ
Những đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độĐặng Hằngkét
 
Islamic regulation of family and sexual.pdf
Islamic regulation of family and sexual.pdfIslamic regulation of family and sexual.pdf
Islamic regulation of family and sexual.pdfSellyKent
 
Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)
Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)
Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)Phật Ngôn
 
Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...
Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...
Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...Dịch vụ Làm Luận Văn 0936885877
 
Vi sao chung ta tin
Vi sao chung ta tinVi sao chung ta tin
Vi sao chung ta tinco_doc_nhan
 

Similaire à Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese (11)

Diem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copyDiem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copy
 
Diem tin so62.doc copy
Diem tin so62.doc copyDiem tin so62.doc copy
Diem tin so62.doc copy
 
Diem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copyDiem tin so62-a.doc copy copy
Diem tin so62-a.doc copy copy
 
Những đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độ
Những đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độNhững đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độ
Những đặc-trưng-tôn-giáo-ấn-độ
 
Islamic regulation of family and sexual.pdf
Islamic regulation of family and sexual.pdfIslamic regulation of family and sexual.pdf
Islamic regulation of family and sexual.pdf
 
Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)
Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)
Bồ Tát và Tánh Không (Thích Nữ Giới Hương)
 
Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...
Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...
Quản lý Nhà Nước đối với hoạt động Tôn Giáo trên địa bàn Huyện Hoài Đức, Thàn...
 
Lối sống tiêu cực của giới trẻ Việt Nam theo học thuyết của Freud
Lối sống tiêu cực của giới trẻ Việt Nam theo học thuyết của FreudLối sống tiêu cực của giới trẻ Việt Nam theo học thuyết của Freud
Lối sống tiêu cực của giới trẻ Việt Nam theo học thuyết của Freud
 
Vi sao chung ta tin
Vi sao chung ta tinVi sao chung ta tin
Vi sao chung ta tin
 
Vi sao chung ta tin
Vi sao chung ta tinVi sao chung ta tin
Vi sao chung ta tin
 
Lược giải kinh duy ma cật
Lược giải kinh duy ma cậtLược giải kinh duy ma cật
Lược giải kinh duy ma cật
 

Plus de Abdullah Baspren

Il mio grande amore per gesù mi ha portato all'islam
Il mio grande amore per gesù mi ha portato all'islamIl mio grande amore per gesù mi ha portato all'islam
Il mio grande amore per gesù mi ha portato all'islamAbdullah Baspren
 
酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰
酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰
酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰Abdullah Baspren
 
حبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلام
حبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلامحبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلام
حبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلامAbdullah Baspren
 
Mon grand amour pour jésus m'a amené à l'islam
Mon grand amour pour jésus m'a amené à l'islamMon grand amour pour jésus m'a amené à l'islam
Mon grand amour pour jésus m'a amené à l'islamAbdullah Baspren
 
De aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_gewordenDe aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_gewordenAbdullah Baspren
 
De aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_gewordenDe aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_gewordenAbdullah Baspren
 
Mi gran amor por jesús me condujo al islam
Mi gran amor por jesús me condujo al islamMi gran amor por jesús me condujo al islam
Mi gran amor por jesús me condujo al islamAbdullah Baspren
 
My great love for jesus led me to islam
My great love for jesus led me to islamMy great love for jesus led me to islam
My great love for jesus led me to islamAbdullah Baspren
 
MissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam Deutsch
MissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam  DeutschMissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam  Deutsch
MissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam DeutschAbdullah Baspren
 
Human Rights In Islam And Common Misconceptions
Human Rights In Islam And Common MisconceptionsHuman Rights In Islam And Common Misconceptions
Human Rights In Islam And Common MisconceptionsAbdullah Baspren
 
Los Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS Comunes
Los Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS ComunesLos Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS Comunes
Los Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS ComunesAbdullah Baspren
 
Just One Message _ English
Just One Message _ EnglishJust One Message _ English
Just One Message _ EnglishAbdullah Baspren
 
الإسلام والغرب بين القوة والضعف
الإسلام والغرب بين القوة والضعفالإسلام والغرب بين القوة والضعف
الإسلام والغرب بين القوة والضعفAbdullah Baspren
 
Time Management From Islamic And Administrative Perspective
Time Management From Islamic And Administrative PerspectiveTime Management From Islamic And Administrative Perspective
Time Management From Islamic And Administrative PerspectiveAbdullah Baspren
 
голландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советы
голландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советыголландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советы
голландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советыAbdullah Baspren
 
The Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And Advice
The Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And AdviceThe Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And Advice
The Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And AdviceAbdullah Baspren
 
الفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيه
الفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيهالفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيه
الفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيهAbdullah Baspren
 
The Prophetic Medicine _ English
The Prophetic Medicine _ EnglishThe Prophetic Medicine _ English
The Prophetic Medicine _ EnglishAbdullah Baspren
 

Plus de Abdullah Baspren (20)

Il mio grande amore per gesù mi ha portato all'islam
Il mio grande amore per gesù mi ha portato all'islamIl mio grande amore per gesù mi ha portato all'islam
Il mio grande amore per gesù mi ha portato all'islam
 
酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰
酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰
酷爱耶酥引导我加入了伊斯兰
 
حبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلام
حبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلامحبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلام
حبي العظيم للمسيح قادني إلى الإسلام
 
Mon grand amour pour jésus m'a amené à l'islam
Mon grand amour pour jésus m'a amené à l'islamMon grand amour pour jésus m'a amené à l'islam
Mon grand amour pour jésus m'a amené à l'islam
 
De aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_gewordenDe aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
 
De aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_gewordenDe aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
De aus liebe_zu_jesus_muslim_geworden
 
Mi gran amor por jesús me condujo al islam
Mi gran amor por jesús me condujo al islamMi gran amor por jesús me condujo al islam
Mi gran amor por jesús me condujo al islam
 
My great love for jesus led me to islam
My great love for jesus led me to islamMy great love for jesus led me to islam
My great love for jesus led me to islam
 
MissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam Deutsch
MissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam  DeutschMissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam  Deutsch
MissverstäNdnisse üBer Menschenrechte Im Islam Deutsch
 
Human Rights In Islam And Common Misconceptions
Human Rights In Islam And Common MisconceptionsHuman Rights In Islam And Common Misconceptions
Human Rights In Islam And Common Misconceptions
 
Los Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS Comunes
Los Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS ComunesLos Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS Comunes
Los Derechos Humanos En El Islam Y Los Errores De Concepto MáS Comunes
 
De Just One Message
De Just One MessageDe Just One Message
De Just One Message
 
Just One Message _ English
Just One Message _ EnglishJust One Message _ English
Just One Message _ English
 
الإسلام والغرب بين القوة والضعف
الإسلام والغرب بين القوة والضعفالإسلام والغرب بين القوة والضعف
الإسلام والغرب بين القوة والضعف
 
Time Management From Islamic And Administrative Perspective
Time Management From Islamic And Administrative PerspectiveTime Management From Islamic And Administrative Perspective
Time Management From Islamic And Administrative Perspective
 
голландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советы
голландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советыголландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советы
голландский анти исламский фильм – комментарии, критика и советы
 
The Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And Advice
The Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And AdviceThe Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And Advice
The Anti Islam Dutch Film – Comment, Criticism And Advice
 
الفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيه
الفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيهالفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيه
الفيلم الهولندي المسيء للإسلام تعليق ، ونقد ، وتوجيه
 
The Prophetic Medicine _ English
The Prophetic Medicine _ EnglishThe Prophetic Medicine _ English
The Prophetic Medicine _ English
 
La PiéTé Filiale
La PiéTé FilialeLa PiéTé Filiale
La PiéTé Filiale
 

Dernier

ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...
Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...
Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...Xem Số Mệnh
 
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docxTổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docxTrangL188166
 
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...Nguyen Thanh Tu Collection
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...
GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...
GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdfGIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdfHngNguyn271079
 
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam........................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......thoa051989
 
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docxNỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx7E26NguynThThyLinh
 
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hayGiáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hayLcTh15
 
Tài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách Khoa
Tài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách KhoaTài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách Khoa
Tài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách KhoaKhiNguynCngtyTNHH
 
Gieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdf
Gieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdfGieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdf
Gieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdfXem Số Mệnh
 
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?
Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?
Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?tbftth
 
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Slide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdf
Slide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdfSlide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdf
Slide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdfMinhDuy925559
 

Dernier (20)

ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
 
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
 
Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...
Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...
Lập lá số tử vi trọn đời có luận giải chi tiết, chính xác n...
 
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
 
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docxTổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
 
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...
BỘ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH I-LEARN SMART START LỚP 3, 4 NĂM HỌC 2023-...
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...
GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...
GIÁO ÁN KẾ HOẠCH BÀI DẠY CÔNG NGHỆ 8 KẾT NỐI TRI THỨC - CẢ NĂM THEO CÔNG VĂN ...
 
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdfGIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
 
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam........................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......
 
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docxNỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
 
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hayGiáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
 
Tài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách Khoa
Tài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách KhoaTài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách Khoa
Tài liệu kỹ thuật điều hòa Panasonic - Điện lạnh Bách Khoa
 
Gieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdf
Gieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdfGieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdf
Gieo quẻ kinh dịch, xin xăm,Xin lộc thánh.pdf
 
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
 
Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?
Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?
Có nên đo áp lực tĩnh mạch trung tâm để hướng dẫn việc xử trí dịch truyền ?
 
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
 
Slide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdf
Slide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdfSlide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdf
Slide Quá trình và thiết bị truyền khối.pdf
 

Phụ Nữ Islam Và Phụ Nữ Do TháI GiáO – ThiêN ChúA GiáO ChuyệN Hoang đườNg Và Sự ThậT Vietnamese

  • 1. PH N ISLAM VÀ PH N DO THÁI - THIÊN CHÚA GIÁO: CHUY N HOANG Ư NG VÀ S TH T ^ ] ^[ ^ ^ ] ]S ]S ^ ] ^[ ^ ^ ] ]S ]S (( )) [Ti ng Vi t – Vietnamese – b ] / Dr. Sharif Abdul Azeem Trư ng H Queens, Kingston, Ontario, Canada D ch Thu t : Mieu Abbas và Fatihah Tran ^ :^ a Ki m tra l i: Ibn Ysa [ :^ 2009 - 1430 2009 - 1430 2
  • 2. Tôi không ng c nhiên khi nh ng ngư i tham d h i th o gi m t quan i m ph nh n Islam, và c bi t là v n liên quan n c a ph n . phương Tây, Islam ư c xem như bi u 1. GI I THI U tư ng c a s h th p ph n . M t b ng ch ng rõ ràng, ó là: vi c B trư ng b Giáo d c Pháp g n ây ã ra l nh u i Năm năm trư c, tôi c trong s báo Toronto Star ngày t t c ph n Muslim tr tu i trùm khăn ra kh i các trư ng 3/7/1990 m t bài t a "Islam không ph i duy nh t trong h c h c Pháp. M t sinh viên Muslim tr tu i trùm khăn b t ch i thuy t gia trư ng" c a Gwynne Dyer. Bài báo mô t nh ng quy n ư c h c Pháp trong khi m t sinh viên Thiên Chúa ph n ng gay g t c a nh ng ngư i tham gia h i ngh v “ph giáo eo cây thánh giá hay m t sinh viên Do Thái giáo i mũ n và quy n l c” t ch c Montreal trư c nh n xét c a m t ch m thì v n ư c h c. Không th quên ư c hình nh c nh sát ph n Ai C p n i ti ng Dr. Nawal Saadawi. Các câu nói "sai Pháp ngăn không cho n sinh Muslim trùm khăn vào trư ng. trong nguyên lý cơ b n" c a bà g m: "Các y u t h n ch i Nó g i nh v m t hình nh h th n khác c a th ng c v i ph n ư c tìm th y trong Do Thái giáo Kinh C u ư c, sau ó là Thiên Chúa giáo và Qur'an", "t t c các tôn giáo là gia bang Alabama George Wallace năm 1962 ng trư c c ng trư ng ngăn c n sinh viên da en không cho vào trư ng. trư ng vì chúng b t ngu n t các xã h i gia trư ng"; và "khăn S khác nhau gi a hai hình nh này là các sinh viên da en có choàng ph n không ch dành riêng cho ph n Islam mà là ư c s thông c m c a nhi u dân M và toàn th gi i. T ng di s n văn hoá c xưa t n t i trong các tôn giáo khác”. th ng Kennedy ã g i l nh t i Ban An ninh qu c gia M cho Nh ng ngư i tham d trong h i ngh ã b c xúc v vi c tôn phép sinh viên da en vào trư ng. Các n sinh Muslim m t giáo c a h ang b so sánh cùng v i Islam. Cho nên Dr. khác không nh n ư c s tr giúp nào. H dư ng như có r t ít Saadawi ã b s ông ch trích: Bernice Dubois c a t ch c s thông c m c bên trong và bên ngoài nư c Pháp. Lý do là s “ oàn k t các bà m toàn c u” tuyên b : "Nh ng nh n xét c a hi u l m v Islam ã lan r ng cùng v i n i s hãi v b t c i u Dr. Saadawi là không th ch p nh n ư c, ó là các câu tr l i gì liên quan n Islam. thi u hi u bi t v c tin c a ngư i khác”. Còn bà Alice Shalvi i u làm tôi ng c nhiên nh t v h i ngh Montreal là: trong c a trong t ch c “ oàn k t Ph n Israel” nói: "Tôi ph i ph n các câu nói c a Saadawi hay c a b t kỳ ngư i nào ch trích bà, i, không có khái ni m trùm khăn trong Do Thái giáo". Bài âu là s th t? Nói cách khác, li u Do Thái giáo, Thiên Chúa báo cho r ng các ph n i gay g t này là xu hư ng m nh m giáo và Islam có cùng quan ni m v ph n không? Hay là h c a Tây phương i v i s hành o c a Islam v n ch là m t có quan ni m khác nhau? Li u Do tháo giáo và Thiên Chúa ph n c a di s n văn hoá Tây phương. Gwynne Dyer vi t "Ph giáo có th c s i x v i ph n t t hơn Islam không? âu là n Thiên Chúa giáo và Do Thái giáo s không ng i bàn lu n s th t? cùng v n v i nh ng ngư i Muslim c ác ó". 3 4
  • 3. Qu th t, tìm ra câu tr l i cho v n này không ph i là gi i cho tôn giáo và các nhà phê bình. Tài li u các chương sau vi c d làm. Khó khăn u tiên là ta ph i nói ngay th ng và ây trình bày nh ng phát hi n quan tr ng c a nghiên c u khiêm khách quan hay ít ra ph i c g ng h t s c trong kh năng, có th t n này. Tôi không nói là tôi tuy t i khách quan. i u này nói như v y. ây là nh ng gì Islam giáo hu n. Qur’an ch d n vư t quá kh năng c a tôi. T t c tôi có th nói là tôi ã c g ng ngư i Muslim nói s th t th m chí khi nh ng ngư i thân thi t ti p c n ý tư ng c a Qur’an v “nói s th t” qua nghiên c u v i h không thích: “B t c khi nào b n nói, hãy nói s th t, này. th m chí liên quan t i h hàng g n”: Tôi mu n nh n m nh trong ph n gi i thi u m c ích c a nghiên c u này không ph i là ph báng Do Thái giáo hay Thiên Chúa giáo. Như nh ng ngư i Muslim, chúng tôi tin vào ١٥٢ :‫م‬ ‫ا‬ z_^][ZYX { XW các Thiên kinh g c c a c hai tôn giáo. M c tiêu c a tôi ch là minh oan và ngư ng m Islam quá lâu phương Tây, t i Allah phán:“...Và khi các ngư i nói năng hãy công b ng thông i p chân th c cu i cùng t Thư ng t i con ngư i. trong l i nói, d u r ng nó có ngh ch v i bà con ru t th t i n a...” (6:152) Tôi cũng mu n nh n m nh r ng tôi ch b n tâm n H c thuy t. M i quan tâm ch y u là t i v trí c a ph n trong ba tôn giáo xu t hi n trong kinh sách g c c a chúng ch không J I H G F E D C B A {XW d a vào các th c hành c a hàng tri u tín trên th gi i ngày nay. Do ó, b ng ch ng a s trích t Qur’an, l i nói c a Thiên W V U T S R Q PO N M L K S Muhammad , Tân ư c, Talmud, l i nói c a m t s Cha nhà th có nh hư ng nh t mà quan i m c a h óng góp r t ١٣٥ :‫ء‬ ‫ا‬ zYX to l n nh nghĩa và nh hình Thiên Chúa giáo. Vi c tìm hi u m t tôn giáo nào ó t quan i m và cách i x c a m t Allah phán:“H i nh ng ai có ni m tin! Hãy là nh ng ngư i s tín nh bé là sai l c. Nhi u ngư i nh m l n văn hoá v i gi v ng n n công lý như là nhân ch ng cho Allah, d u i u ó tôn giáo, nhi u ngư i khác không bi t sách tôn giáo c a h nói có ngh ch v i b n thân c a các ngươi, ngh ch v i cha m và bà gì, và m t s khác th m chí còn không quan tâm. con c a các ngươi, và d u cho y gi u hay nghèo...” (4:135). 2. L I C A EVE Khó khăn l n khác là ch này khá sâu r ng. Do ó, trong vài năm g n ây, tôi ã dành nhi u gi c C u ư c, b sách Ba tôn giáo th ng nh t trong m t th c th : c n và nam u bách khoa v tôn giáo và b sách bách khoa v Do Thái giáo ư c Thư ng t o ra, Ngài, ng T o Hoá hoàn t t toàn vũ tìm câu tr l i. Tôi cũng c vài cu n sách nói v v trí c a ph tr . Tuy nhiên, s b t ng gi a các tôn giáo b t ngu n ngay n trong các tôn giáo khác nhau c a các h c gi , ngư i bi n sau khi ngư i àn ông u tiên (Adam) và ngư i ph n u 5 6
  • 4. tiên (Eve) ư c t o ra. Quan ni m c tin c a Do Thái giáo và Thiên Chúa giáo v s t o thành Adam và Eve ư c nói chi ti t :‫اف‬ ‫ا‬ zML KJIHG FEDC Genesis 2:4 – 3:24. Thư ng nghiêm c m c hai không ٢٣ - ١٩ ư c ăn qu c a cây c m. Shaytan ã d d Eve ăn qu ó và Eve l i d d Adam ăn cùng. Allah phán: “H i Adam! Ngươi và v c a ngươi hãy trong Thiên àng. Hai ngư i ăn tuỳ thích (c a ngon v t l ) mà hai Khi Thư ng khi n trách Adam vì nh ng gì ông ã làm, ngư i tìm th y b t c nơi nào trong ó, nhưng ch n g n cái Adam h t l i lên Eve, “Ngư i n mà Chúa ã g n bên tôi ‘Cây’ này s r ng hai ngư i s tr thành nh ng k ph m gi i. - cho tôi trái cây ó và tôi ã ăn r i.” (Genesis 3:12) Nhưng Shaytan (Iblis) ã thì thào v i hai ngư i (l i ư ng m t) l ra cho hai ngư i th y i u x u h ã t ng ư c gi u kín Sau ó, Ngài phán cùng ngư i n r ng: Ta s thêm i u c c kh i hai ngư i (t trư c); và nó nói: “Hai anh ch có bi t t i kh b i ph n trong cơn thai nghén; ngươi s ch u au n m i sao Rabb c a anh ch c m (anh ch ) n cái ‘Cây’ này không? khi sanh con; s d c v ng c a ngươi là dành cho ch ng, và Ch vì lý do s anh ch tr thành thiên th n ho c thành ngư i ch ng s cai tr ngươi, Ngài l i phán cùng Adam r ng: “Vì s ng b t t y thôi!”. - Và nó th v i hai ngư i: “Tôi là m t ngươi nghe theo l i v mà ăn trái cây… t s b r a s vì ngư i c v n t t nh t cho hai anh ch .” - B i th nó ã qu ngươi; tr n i ngươi ph i ch u khó nh c m i có v t t sanh quy t làm cho hai (v ch ng c a Adam) rơi xu ng kh i (Thiên ra mà ăn (Genesis 3:16-17) àng). Khi hai ngư i n m (trái c a) Cây ( ã b c m) ph n x u h c a h ã l ra cho h th y và hai ngư i b t u khâu lá Khái ni m c a Islam v s t o hoá u tiên ư c tìm th y vài cây trong Thiên àng che kín thân th c a h . Và Rabb c a ch trong Qur’an, ví d : hai ngư i (v ch ng Adam) g i hai ngư i, và phán: "...Há, TA ã không c m hai ngư i cái Cây ó và b o hai ngư i r ng Shaytan là k thù không i tr i chung v i hai ngươi hay sao?" {XW (7:19-23). ®¬«ª©¨§ ¦¥¤£¢¡ Nhìn k vào hai nhân v t c a câu chuy n T o hoá cho th y m t s khác nhau ch y u. Qur’an, i ngư c v i C u ư c, ¿ ¾½¼»º ¹¸¶ ´³² ±° ch trích các l i l m c a Adam và Eve ngang nhau. Không th tìm th y ch nào trong Qur’an m t d u hi u dù bé nh t ÆÅÄ ÃÂÁÀ r ng Eve d d Adam ăn qu cây hay bà y ăn trư c ông y. Eve trong Qur’an không ph i là ngư i àn bà cám d , không g g m và không l a g t. Hơn th n a, Eve không b phê bình vì n i au c a s sinh n . Theo Qur’an, Thư ng không BA 7 8
  • 5. ph t m t ai vì l i c a ngư i khác. C Adam và Eve u ph m “Không có tính i b i n vào b t kỳ ch nào g n v i s i l i và xin Thư ng tha th và Ngài ã tha th cho c hai. b i c a ph n … T i l i b t u t ph n và nguyên nhân t ph n mà t t c chúng ta ph i ch t” (Ecclesiasticus 25:19-24) 3. TH A K T I T BÀ EVE Các giáo sĩ Do Thái li t kê chín i u nguy n r a mà ph Hình nh Eve như m t k d d trong C u ư c ã gây nên n ph i ch u do k t qu c a Fall: m t n tư ng c c kỳ không t t v ph n trong tín ngư ng Do Thái giáo – Thiên Chúa giáo. T t c ph n u ư c tin là "V i ph n , Ngài ưa ra chín i u nguy n r a và cái ch t: th a k t m c a h - bà Eve trong C u ư c c t i l i và gánh n ng c a máu kinh nguy t và máu trinh ti t; gánh n ng tính l a d i. Cho nên t t c h u không áng tin c y, thua mang thai; gánh n ng sinh ; gánh n ng nuôi con; u cô ta kém v o c và c ác. Kinh nguy t, thai nghén và sinh n ư c che l i như ngư i m c tang; cô ta x l tai gi ng như ư c coi là hình ph t cho t i l i vĩnh vi n c a àn bà áng m t nô l lâu dài hay h u gái ph c v ông ch ; cô ta không ghét. ánh giá m c n tư ng x u c a Eve trong C u ư c ư c tin tư ng như m t ngư i làm ch ng; và sau m i th là – lên con cháu ph n c a bà, chúng ta ph i nhìn vào sách c a cái ch t" [2]. m t s ngư i Do Thái và Thiên Chúa quan tr ng nh t m i th i i. Hãy b t u t Kinh C u ư c và nhìn vào nh ng trích d n T i ngày nay, àn ông Do Thái chính th ng c trong l c u c a cái g i là Văn h c uyên thâm: nguy n hàng ngày "c m ơn Thư ng – Vua c a vũ tr Ngài ã không t o ra tôi là m t ph n ". M t khác, ph n "c m ơn “Ta tìm th y m t i u cay ng hơn cái ch t, y là m t ngư i Thư ng Ngài t o ra con theo ý mu n c a Ngài" [3]. M t c u àn bà có lòng như lư i b y, tay t a như dây trói. Ai p lòng nguy n khác ư c tìm th y trong nhi u sách c u nguy n Do c Chúa Tr i s thoát kh i cô ta; còn ai có t i s b cô ta v n Thái: "Xin ca ng i Thư ng vì Ngài t o ra con là ngư i Do l y… K truy n o nói: Sau khi xem xét muôn s t ng i u Thái. Xin ca ng i Thư ng vì Ngài không t o ra con là m t t ng v t, ng tìm chánh-lý, thì n y là i u ta tìm ư c: y là ph n . Xin ca ng i Thư ng vì Ngài không t o ra con là lòng ta hãy còn tìm mà chưa tìm ra: Trong m t ngàn ngư i àn ngư i ngu d t" [4]. ông ta ã tìm ư c m t ngư i; còn trong c th y ngư i àn bà ta ch ng tìm ư c m t ai h t. (Ecclesiastes Truy n o 7:26- Eve trong C u ư c c a Do Thái giao óng vai trò l n hơn 28). nhi u so v i Tân ư c c a Thiên Chúa giáo. T i l i c a bà là ch ch t trong toàn b c tin Thiên Chúa giáo vì khái ni m c a M t ph n khác c a văn h c Hebrew ư c tìm th y trong C u Thiên Chúa giáo v lý do mà nhi m v c a Jesus Christ (Nabi ư c Catholic vi t r ng: Ysa) trên Trái t b t ngu n t s b t tuân c a Eve i v i Thư ng . Bà ã m c t i và sau ó d d Adam làm theo. Do ó, Thư ng ã tr c xu t c hai t Thiên àng xu ng Trái t – nơi b nguy n r a vì h . H truy n l i cho i sau l i l m 9 10
  • 6. c a mình - l i mà không ư c Thư ng tha th , do ó con " âu có s khác nhau gi a v và m , Eve v n là ngư i d d ngư i sinh ra ã mang t i l i. làm trong s ch con ngư i t mà chúng ta ph i bi t trong b t kỳ ngư i ph n nào… Tôi 't i t tông' Thư ng ph i hy sinh Jesus (Nabi Ysa) trên không th th y ph n có ích cho àn ông như th nào n u lo i cây thánh giá, ngư i ư c coi là Con trai c a Thư ng . Do b ch c năng sinh ra". ó, Eve ch u trách nhi m cho l i c a mình, l i c a ch ng, t i t tông c a toàn nhân lo i, và cái ch t c a Con trai c a Thư ng Hàng th k sau, St. Thomas Aquinas v n coi ph n là ngư i . Nói cách khác, m t ph n hành ng theo ý mình ã gây khi m khuy t: nên s s p c a nhân lo i. "Khi ý n b n ch t cá nhân, ph n khi m khuy t và thi u “ àn bà ph i yên l ng mà nghe d y, l i ph i vâng ph c m i chín ch n, vì s c ch ng trong àn ông nghiêng v s s n àng. Ta không cho phép àn bà d y d , cũng không ư c c m sinh m t chân dung hoàn h o àn ông; trong khi s s n sinh quy n trên àn ông; nhưng ph i yên l ng. Vì Adam ư c ph n n t m t khi m khuy t trong s c ch ng hay t m t d ng nên trư c nh t, r i m i t i Eva. L i không ph i Adam b s khó khăn v t ch t, hay th m chí t m t s nh hư ng bên d dành, mà là ngư i àn bà b d dành mà sa vào t i l i”… (I ngoài". Timothy 2:11-14) Cu i cùng, ngư i c i cách n i ti ng Martin Luther không th St. Tertullian th m chí còn l mãng hơn St. Paul, trong khi th y ư c l i ích nào t ph n ngoài vi c mang n cho th ông ang nói v i 'các bà các ch ư c yêu quý nh t' c a mình gi i nhi u tr con b t ch p m i tác ng: v c tin, ông nói [6]: "N u h m t th m chí ch t i, không v n gì c . Hãy h "Các con có bi t m i ngư i trong các con là m t Eve? Cái gì ch t trong quá trình sinh , ó là lý do h ây" Chúa gán cho các con thì nó ti p t c t n t i cho n th i i c a chúng ta bây gi : t i l i cũng ti p t c như th . Các con là L i l n n a t t c ph n u b bôi x u vì hình nh c a Eve - c a ngõ Ma qu bư c vào: các con là ngư i m d u niêm k d d , theo Genesis. K t lu n, khái ni m ph n c a Do phong c a cây c m: các con là k u tiên leo lên t i l i: các Thái – Thiên Chúa giáo b hu ho i b i ni m tin vào b n con là k ã thuy t ph c anh ta - ngư i mà ma qu không ch t t i l i c a Eve và con cháu ph n c a bà. can m t n công. Các con ã phá hu d dàng quan h gi a con ngư i và hình tư ng c a Chúa. Vì t i l i ó mà Con N u chúng ta chú ý vào nh ng gì Qur’an nói v ph n , trai c a Chúa b gi t". chúng ta s nhanh chóng nh n ra r ng khái ni m c a Islam v ph n khác cơ b n v i Do Thái – Thiên Chúa giáo. Ngài St. Augustine trung thành v i di s n c a t tiên, ông vi t cho phán: b n: 11 12
  • 7. nh ng ngư i mà Allah khoan h ng b i vì Allah Toàn Năng, {XW Th u Su t (t t c )” (Qur’an 9:71). LK JIHGFEDCBA {XW ¢ ¡ ١٩٥ :‫ان‬ ‫ل‬ z RQPO NM ¨§¦¥ ¤£ Allah phán: “Do ó, Rabb c a h ã áp l i c u nguy n c a ٣٥ :‫اب‬ ‫ا‬ z ²±° ®¬«ª © h , phán b o: 'TA s không làm m t công lao c a b t c ngư i làm vi c nào trong s các ngư i, dù là nam hay n , ngư i này Allah phán: “Qu th t, i v i nh ng ngư i Muslim, nam và v i ngư i kia...” (Qur’an 3:195) n ; nh ng ngư i có c tin, nam và n ; nh ng ngư i cung kính, nam và n ; nh ng ngư i chân th t, nam và n ; nh ng à  Á À ¿¾ ½ ¼ » º ¹ ¸ {XW ngư i kiên nh n, nam và n ; nh ng ngư i khiêm t n, nam và n ; nh ng ngư i b thí, nam và n ; nh ng ngư i kiêng c nh n Æ ÅÄ chay, nam và n nh ng ngư i gi lòng trinh b ch, nam và n ; nh ng ngư i nhi u tư ng nh Allah, nam và n ... Allah s tha th và ban thư ng to l n cho h ” (Qur’an 33:35) ٤٠ : z Allah phán: “Ai làm i u t i l i thì ch b ph t ngang b ng {XW v i t i ph m. Ngư c l i, ai làm i u thi n, b t lu n là nam hay n , và là ngư i có c tin thì s vào Thiên Ðàng, nơi mà h s hư ng vô s b ng l c” (Qur’an 40:40) z ~ } | { z y {XW ٧١ : ‫ا‬ Allah phán: “Và nh ng ngư i tin tư ng, nam và n là b n : ‫ا‬ z h u và là ng minh b o v l n nhau. H ra l nh làm i u ph i ٩٧ và c n nhau làm i u qu y và năng dâng l (Salah), b thí (Zakat), và tuân l nh c a Allah và S gi c a Ngài. Ðó là Allah phán: “Ai làm vi c t t, b t lu n nam hay n , và là m t ngư i có c tin thì ch c ch n TA s cho y s ng v i m t i 13 14
  • 8. s ng lành m nh t t p; và ch c ch n TA s ban ph n thư ng Maryam, a con gái c a Imran: Nàng ã gi mình trinh ti t. c a h tùy theo i u t t nh t mà h ã làm.” (Qur’an 16:97). B i th , TA (Allah) ã cho Ruh (Thiên th n Jibril) c a TA hà vào (cơ th c a) Nàng; và Nàng xác nh n s th t v L i Phán Rõ ràng là quan i m c a Qur’an v ph n không khác so (Kul: Hãy thành) c a Rabb c a Nàng và (xác nh n s th t v ) v i àn ông. C hai u là t o hoá c a Thư ng , có m c tiêu Kinh Sách c a Ngài và Nàng là m t n tín sùng o. cao c trên trái t là tôn th Thư ng c a h , làm các vi c (Qur’an 66 :11-12). t t tránh xa vi c x u và c hai s ư c ánh giá phù h p. Qur’an không bao gi nói r ng ph n là cánh c a c a ma qu 4. CON GÁI ÁNG H TH N? hay là k l a d i b m sinh. Qur’an cũng không bao gi nói r ng àn ông là hình nh c a Thư ng ; t t c àn ông và ph n Th c t , quan i m khác nhau gi a C u ư c và Qur’an v u là v t t o hoá c a Ngài. Theo Qur’an, vai trò c a ph n ph n b t u ngay sau khi ph n ư c sinh ra. Ví d , C u trên trái t không ch gi i h n sinh . Ph n ư c òi ư c nói r ng th i kỳ ô u c a ngư i àn bà n u sinh con gái thì h i ph i làm nhi u vi c thi n như àn ông. Qur’an chưa bao gi dài g p hai so v i sinh con trai (Lev. 12:2-5). nói không t n t i ph n ngay th ng. Ngư c l i Qur’an d y r ng t t c ngư i tin tư ng, n cũng như nam i theo m u hình C u ư c Catholic nói d t khoát r ng: c a nh ng ph n lý tư ng như Mary và v Pharao: “Vi c sinh con gái là m t m t mát” (Ecclesiasticus 22:3) ¥ ¤£¢¡ {XW i ngư c v i các câu gây s c trên, àn ông nh n ư c l i ca ng i c bi t: ´³²± ° ®¬«ª©¨§¦ "M t ngư i àn ông giáo d c con trai mình s là s ghen t À¿¾½¼ »º ¹¸¶ c a k thù c a anh ta” (Ecclesiasticus 30:3) ١١ : ‫ا‬ z ÆÅÄàÁ Giáo sĩ Do Thái b t bu c àn ông Do Thái ph i có con ١٢ - tăng dân s . Cùng lúc ó, h không d u di m vi c ưa thích bé trai hơn: "Th t t t cho nh ng ai có con trai nhưng th t t i n u Allah phán: "Và Allah trình bày cho nh ng ngư i có c tin có con gái", "khi a bé trai ư c sinh ra, t t c u vui m t thí d i n hình v bà (Asiyah) v c a Fir'awn khi bà c u m ng… khi a bé gái ư c sinh ra t t c u au bu n", và nguy n thưa: 'L y Rabb c a b tôi! Xin Ngài xây cho b tôi m t "khi bé trai chào i, hoà bình n v i th gi i… khi bé gái mái nhà g n Ngài nơi Thiên Ðàng và c u b tôi thoát kh i (tay chào i, ch ng có gì n c ." [7] c a) Fir'awn và vi c làm (t i l i) c a y và c u b tôi thoát kh i ám ngư i làm i u sai qu y (Zâlimun) - Và (thí d v ) 15 16
  • 9. Con gái b coi là m t gánh n ng v t v , s gây h th n cho ngư i cha: j i h g f e d cb a {XW "Con gái c a ngươi ương ng nh? Hãy giám sát c n th n cô | {zy x w vu t sr qp o n m lk ta không làm cho ngươi tr thành trò cư i c a k thù, câu chuy n c a thành ph , ch c a chuy n t m phào t m thư ng, ٥٩ - ٥٨ : ‫ا‬ z ~} và t ngươi vào c nh x u h công khai” (Ecclesiasticus 42:11). Allah Phán: “Và khi m t ngư i trong b n nh n ư c tin t c v m t a bé gái (v a m i chào i), gương m t c a y sa s m "Gi ngư i con gái ương ng nh dư i s ki m soát ch c ch n, và n i long bu n r u vô h n. Y nh c nhã l n tr n thiên h vì n u không cô ta s l m d ng b t kỳ s xá t i nào mà cô ta nh n hung tin v a m i nh n. Y ph i gi nó ( a bé gái) l i trong t i ư c. Hãy theo dõi nghiêm ng t ôi m t trơ tráo c a cô ta, ng nh c hay ph i chôn s ng nó dư i t? Ôi xót xa thay i u mà y ng c nhiên n u cô ta làm ngươi h th n" (Ecclesiasticus 26:10- quy t nh.” (Quran 16:58-59). 11). Qur’an th m chí nh c n món quà c a s ra i bé gái u i u này r t gi ng quan ni m i x v i con gái như ngu n tiên: g c gây h th n d n t i vi c ngư i ngo i giáo R p th i ti n Islam ã có h t c gi t tr sơ sinh gái. ´ ³ ² ±° ® ¬« ª © ¨ {XW Qur’an c c l c ch trích h t c c c kỳ tàn ác này: ٤٩ :‫رى‬ ‫ا‬ z »º¹ ¸ ¶ Ph i nói r ng t i ph m c ác này ã có th không d ng l i Arab, nó không dành cho s c m nh c a các t ng nghiêm kh c Allah phán: “Allah n m quy n th ng tr các t ng tr i và trái mà Qur’an ã dùng ch trích h t c này (16:59, 43:17, 81:8- t. Ngài t o hoá v t gì Ngài mu n. Ngài ban con gái cho 9). Hơn n a, Qur’an không phân bi t gi a bé trai và bé gái. ngư i nào Ngài mu n và con trai cho ngư i nào Ngài mu n”. Ngư c l i v i Kinh sách, Qur’an coi s ra i c a bé gái là m t (Qur’an 42:49) món quà và ân hu t Thư ng , gi ng như s ra i c a bé trai. xóa b m i v t tích c a n n gi t tr gái xã h i Muslim th i ti n Islam, Nabi Muhammad h a v i nh ng ngư i ư c ban ân hu có con gái ph n thư ng l n n u h nuôi n ng chúng m t cách t t p: 17 18
  • 10. Nabi nói: "Ngư i nào nuôi dư ng con gái và i x r ng Làm sao ph n h c ư c n u h không ư c phép nói? Làm lư ng v i chúng, h s ư c b o v kh i L a Ho Ng c." sao ph n phát tri n trí tu n u h b bu c tr ng thái hoàn (Bukhari và Muslim). toàn tuân l nh? Làm sao cô y m r ng t m nhìn n u ngu n thông tin duy nh t là ch ng nhà? Nabi nói: "Ai nuôi dư ng hai con gái n khi chúng trư ng thành thì Ngày Phán x cu i cùng n, Tôi và anh ta như th Gi ây công b ng, chúng ta nên h i: v trí trong Qur’an có này” và Ngư i an các ngón tay l i v i nhau. (Muslim) khác gì không? M t câu chuy n ng n ư c k trong Qur’an k t lu n v trí c a nó m t cách súc tích. Khawlah là m t ph n 5. S GIÁO D C PH N Muslim, ông ch ng Aws c a cô y ã nói trong lúc gi n d : "Nàng v i tôi như cái lưng c a m tôi". Ngư i R p ngo i o S khác nhau gi a Tân Ư c và Qur’an v khái ni m ph n coi câu này có nghĩa là li d , gi i phóng ngư i ch ng kh i b t không ch gi i h n tr gái m i sinh mà vư t xa hơn th . Hãy kỳ trách nhi m v ch ng nhưng không cho ngư i v t do so sánh m i liên quan gi a Lu t Islam và Kinh Tân Ư c v vi c r i b nhà ch ng hay cư i ngư i àn ông khác. Nghe ư c m t ph n mu n h c h i tôn giáo c a mình. Nguyên lý căn nh ng l i này t ch ng mình, Khawlah rơi vào tình tr ng au b n c a Do Thái giáo là kinh Tân Ư c, theo Talmud, "ph n kh . Cô i th ng t i nhà Nabi ki n. Nabi cho ý ki n là không b t bu c h c kinh Tân Ư c". cô ta nên kiên nh n vì dư ng như không có cách gi i quy t. Khawla v n tranh cãi v i Nabi trong s c g ng gi gìn cu c M t s giáo sĩ Do Thái tuyên b ch c ch n “Thà t kinh Tân hôn nhân b ngưng l i. M t th i gian ng n sau, Qur’an can thi p Ư c còn hơn là d y cho ph n ”, và “Qu th t là không b t vào; L i yêu c u c a Khawla ư c ch p nh n. Câu kinh thiêng bu t cho ngư i àn ông d y cho con gái mình kinh Tân Ư c.” liêng ã hu b phong t c b t h p lý này. M t chương c a [8] Qur’an có tên "Almujadilah" hay "Ngư i Ph n Khi u N i" ư c t tên sau s vi c này: Quan i m c a St. Paul trong kinh Tân ư c trong th i hi n i không m y sáng s a hơn: L K J I H G F E D C B A {XW “Hãy làm như trong c H i thánh c a các thánh , àn bà ph i nín l ng trong nhà th . H không ư c phép nói, nhưng ph i ١: ‫د‬ ‫ا‬ z TSRQ P ON M ph c tùng như lu t pháp d y. N u h mu n h c khôn i u gì, thì m i ngư i trong ám h ph i h i ch ng mình nhà; b i vì Allah phán: “Ch c ch n Allah ã nghe l i nói c a ngư i ph àn bà nói trong nhà th là áng h th n” (I Corinthians 14:34- n (tên Khawlah bint Tha’labah) ã khi u n i v i Ngư i 35). (Muhammad) v vi c ngư i ch ng c a bà (tên Aus bin As- Samit) và than th v i Allah; và Allah nghe l i i tho i gi a 19 20
  • 11. hai ngư i (Muhammad và bà). Qu th t, Allah H ng Nghe và “N u m t ph n có kinh nguy t i qua hai ngư i àn ông, H ng Th y (m i vi c).” (Qur’an 58:1) n u khi ó là lúc cô ta m i có kinh thì m t trong hai ngư i s ch t, nguyên nhân do t cô ta, và n u cô ta s p h t kinh nguy t Ngư i ph n theo quan ni m c a Qur’an có quy n tranh cãi thì cô ta s gây ra s xung t gi a h ” (bPes. 111a.) th m chí v i b n thân Nabi . Không ai có quy n ch th cho cô ta gi im l ng. Cô ta không bu c ph i coi ch ng mình là ngu n Hơn th n a, ch ng c a ph n có kinh b c m vào giáo tham kh o duy nh t cho các v n lu t và tôn giáo. ư ng Do Thái n u anh ta b v làm cho không trong s ch th m chí ch là do h t b i dư i chân cô y. M t linh m c (th y tu) có 6.PH N KHÔNG TRONG S CH? v , con gái hay m ang trong kỳ kinh không th c kinh thánh ư ng [10]. Dĩ nhiên nhi u ph n Do Thái v n nói v Lu t và các quy nh c a Do Thái coi ngư i ph n khi có kinh nguy t như "s nguy n r a" [11]. kinh nguy t c c kỳ h n ch . Kinh C u ư c coi b t kỳ ph n nào ang có kinh nguy t là không trong s ch và t i l i. Hơn Islam không coi ph n có kinh mang b t kỳ m t lo i "không n a, s không trong s ch c a cô ta còn "gây nhi m" cho c trong s ch truy n nhi m" nào. Cô ta không ph i lo i "không th ngư i khác. B t c ai hay cái gì cô ta ch m vào u tr nên ch m vào ư c" hay "b nguy n r a". Cô ta v n s ng cu c s ng không s ch trong m t ngày: bình thư ng ch v i m t h n ch : c p v ch ng không ư c phép quan h tình d c trong th i gian v có kinh. B t kỳ s ti p "Khi nào m t ngư i n có kinh nguy t, ph i ch u ô u trong xúc nào khác gi a hai v ch ng u ư c phép. Ph n có kinh b y ngày, h ai ng n ngư i, s b ô u n chi u t i. Phàm ư c mi n m t s nghi th c như c u nguy n hàng ngày và nh n v t gì ngư i n m hay ng i trên trong lúc mình không s ch, s b chay trong chu kỳ c a mình. ô u . Ai ng n giư ng ngư i, ph i gi t qu n áo mình, t m trong nư c, và b ô u n chi u t i. Ai ng n v t gì ngư i 7. LÀM CH NG ã ng i trên, ph i gi t qu n áo mình, t m trong nư c, và b ô u n chi u t i. N u có v t gì nơi giư ng, ho c trên ngư i M t v n n a mà Qur’an và Kinh Sách không ng tình v i ng i, h ai ng n, s b ô u n chi u t i." (Lev. 15:19-23) nhau là v n ph n làm ch ng. úng là Qur’an ã ch th cho các tín gi i quy t các giao d ch tài chính c n hai nhân Do b n ch t "ô nhi m", ph n có kinh th nh tho ng b "tr c ch ng nam ho c m t nhân ch ng nam và hai nhân ch ng n : xu t" tránh kh năng ti p xúc v i cô ta. Cô ta ư c g i n m t nhà c bi t g i là "nhà b n" trong th i gian cô ta không s ch [9]. Talmud coi ph n có kinh là "tai ho " th m chí khi không ti p xúc: 21 22
  • 12. ~ }| { z y { X W E DCB A YX W V U T S R QP O N M LK J I H GF ٢٨٢ :‫ة‬ ‫ا‬ z ١١ - ٦ :‫ا ر‬ z a`_ ^] [Z Allah phán: “ Và hãy g i hai ngư i àng ông c a các ngươi Allah phán: "Và i v i nh ng ai bu c t i v (ngo i tình) n làm ch ng; nhưng n u không có hai ngư i àn ông thì nhưng ngoài h ra không có ai làm ch ng, thì cho m i ngư i ch n m t ngư i àn ông và hai ngư i àn bà c a các ngươi c a h th b n l n nhân danh Allah r ng mình là m t ngư i nói n làm ch ng, m c ích là n u m t trong hai n nhân ch ng th t. Và (trong l i th ) l n th năm y xin Allah nguy n r a y ó nh m l n thì ngư i n s nh c nh ngư i kia.” (Qur’an n u y là m t ngư i nói d i. Và bà (v ) s kh i b ph t (ném á 2:282). cho ch t) n u bà ta th xác nh n b n l n nhân nhân Allah r ng ông ta là m t ngư i nói d i. Và (trong l i th ) l n th năm Tuy nhiên úng là Qur’an trong các tình th khác ch p nh n bà xin Allah giáng s gi n d (c a Ngài) lên bà n u ông (ch ng l i khai c a ph n như l i khai c a nam gi i. Trong th c t , c a bà) là m t ngư i nói th t. Và n u Allah không gia ân và l i khai c a ph n có th th m chí làm m t hi u l c l i khai khoan h ng cho các ngư i (thì các ngư i ã b Ngài ph t m t c a nam gi i. N u ngư i àn ông bu c t i v mình không trong r i) nhưng qu th t, Allah r t m c i lư ng và vô cùng sáng tr ng, theo Qur’an anh ta ư c yêu c u th trang nghiêm năm su t. Qu th t, nh ng k vu kh ng (A-i-shah v c a Nabi l n như là b ng ch ng cho l i c a v như anh ta nói. N u ngư i Muhammad) ch g m m t ph n t nh trong các ngươi. Ch v t ch i và th tương t năm l n thì cô ta không b coi là có ngh r ng bi n c ó là m t i u x u cho các ngươi. Không, ó t i và trong trư ng h p ó thì hôn nhân b hu b . Allah phán: là m t i u t t cho các ngươi. M i ngư i trong b n chúng s ch u hình ph t v t i mà y ã gây ra, nhưng riêng k ch mưu s ch u m t hình ph t l n hơn." (24:6-11). ¨§ ¦ ¥¤£¢¡ {XW M t khác, ph n không ư c quy n làm ch ng trong xã h i Do Thái cũ. [12] Giáo sĩ coi s không th làm ch ng c a ph ¹ ¸¶ ´³² ± ° ® ¬« ª © n là m t trong chín i u nguy n r a mà t t c ph n ph i ch u ng vì Fall (xem ph n "Di s n c a Eve"). Ph n Israel hôm Æ ÅÄ Ã Â Á À ¿ ¾ ½ ¼ » º nay không ư c phép ưa ra b ng ch ng t i toà Do Thái. [13] Giáo sĩ thanh minh vì sao ph n không th làm ch ng b ng trích d n Genesis 18:9-16, cho r ng Sarah - v c a Ibrahim ã nói d i. Các giáo sĩ dùng s vi c này làm b ng ch ng cho vi c 23 24
  • 13. ph n không tư cách làm nhân ch ng. ây c n chú ý là nh ng chuy n gây cho nó m t danh giá, mà r ng: Tôi không câu chuy n ư c k l i trong Genesis 18:9-16 ã ư c nh c t i th y con gái ông còn trinh. Và ây là b ng ch ng v trình ti t hơn m t l n trong Qur’an mà không h có i m nào Sarah nói c a con gái tôi. R i cha m s tr i áo-x ng nàng trư c m t các d i (Qur’an 11:69-74, 51:24-30). trư ng lão c a thành ó. B y gi các trư ng lão thành ó s b t ngư i ch ng mà ánh ph t, và b i vì có gièm pha m t ngư i phương Tây Thiên Chúa giáo, c lu t giáo h i và lu t dân ng trinh c a Israel, nên s ph t ngư i trăm ng ti n b c và s ngăn c m ph n làm ch ng cho n t n cu i th k trư c. trao cho cha cô gái. Nàng s ti p t c làm v ngư i ó, và ngư i [14]. ch ng không ư c phép u i nàng i ngày nào ngư i ch ng còn s ng. Nhưng n u chuy n ngư i ch ng nói là th t, nàng Theo Kinh sách, n u àn ông bu c t i v không trong s ch, không còn trinh, thì các trư ng lão ph i d n nàng ra n c a l i khai c a v s không ư c xem xét. Ngư i v b bu c t i thì nhà cha nàng, và àn ông c a thành ph s ném á cho nàng ph i ch u th thách. Trong th thách này, ngư i v im tv i ch t, vì nàng có ph m t i gian ác t i Israel, mà hành dâm trong m t nghi th c ph c t p và nh c nhã mà ư c cho là ch ng nhà cha mình. y, ngươi s làm trong s ch kh i cái ác trong s minh cô ta có t i hay vô t i (Num. 5:11-31). N u th y cô y có các ngươi.” (Deuteronomy 22:13-21) t i sau s th này, cô ta s b x t hình. N u th y cô ta vô t i, ngư i ch ng s không b ph t vì hành vi sai trái i v i v . 8. NGO I TÌNH Bên c nh ó, n u ngư i àn ông l y v và sau ó bu c t i cô Ngo i tình b coi là m t t i trong t t c các tôn giáo. Kinh y không trinh tr ng, l i khai c a cô y s không ư c tính n. Sách ph t t hình cho c ngư i ngo i tình nam và n : Cha m cô y ph i mang n b ng ch ng v s trinh tr ng c a cô trư c nh ng ngư i cao tu i trong làng. N u cha m không “N u ngư i nào ph m t i tà dâm cùng v c a ngư i khác, hay th ch ng minh s vô t i c a con gái mình, cô ta s b ném á là ph m t i tà dâm cùng v ngư i lân c n mình, ngư i nam n ch t trư c nhà c a ngư i cha. N u cha m ch ng minh cùng ngư i n ó u ph i b x t ” (Lev. 20:10). ư c s vô t i c a cô y, ngư i ch ng s ch b ph t trăm ng ti n b c và anh ta không th li d v cho n khi ch t: Islam cũng ph t ngang nhau v i ngư i ngo i tình nam và n “Khi m t ngư i nam ã cư i v , ăn cùng nàng, r i sau l i ghét i, phao cho nh ng chuy n khi n nàng m t danh giá, và W V U T SR Q P O N M L K {XW gièm pha nàng, mà r ng: ‘Tôi có l y cô y, khi ã n g n, th y không còn trinh’, bây gi cha m cô s l y và bày ra nh ng f e d c b a` _ ^ ] [ Z Y X b ng ch ng cô y còn trinh trư c m t các trư ng lão thành ph ó. Cha cô y s nói v i các trư ng lão r ng: ‘Tôi có g con gái ٢ :‫ا ر‬ zg cho ngư i này làm v , mà ngư i l i ghét nó. Này ngư i phao 25 26
  • 14. Allah phán: " i v i ngư i ph n và ngư i àn ông m c t i v i ch ng. [15] ó là, n u m t àn ông quan h v i m t ph n zina (gian dâm), hãy ánh c hai m t trăm roi và ch ng ã có ch ng thì anh ta vi ph m tài s n c a m t ngư i àn ông lòng thương h i h trong vi c ch p hành L nh ph t c a Allah khác và s b ph t. n u các ngư i (th c s ) tin tư ng nơi Allah và Ngày Phán Xét cu i cùng. Và hãy m i m t s ngư i tin tư ng n ch ng ki n T i ngày nay Israel, n u m t ngư i àn ông có v t cho vi c tr ng ph t hai (t i nhân này)" (Quran 24:2). phép mình quan h ngoài hôn nhân v i m t ph n chưa ch ng, con c a ông ta v i ngư i ph n ó ư c coi là h p pháp. Tuy nhiên, nh nghĩa c a Qur’an v ngo i tình r t khác v i Nhưng n u m t ph n có ch ng có quan h v i àn ông khác nh nghĩa c a Kinh sách. Theo Qur’an, ngo i tình là s bao dù có v hay chưa thì con c a cô ta v i ngư i này không nh ng g m m t ngư i àn ông ho c ngư i àn bà ã l p gia ình v i b t h p pháp mà còn b coi là con hoang và b c m cư i b t kỳ m t ngư i ngoài hôn nhân. Kinh sách ch coi ngư i ngoài hôn ngư i Do Thái nào tr ngư i c i o và cư i con hoang khác. nhân c a ngư i àn bà có gia ình là ngo i tình. S c m này truy n cho mư i i con cháu c a a tr t i khi s hư h ng c a ngo i tình ư c coi là y u i. [16] “Khi ngư i ta g p m t ngư i nam n m cùng m t ngư i n có ch ng, thì ngư i nam luôn v i ngư i n , c hai u ph i b M t khác, Qur’an không bao gi coi b t kỳ ngư i ph n nào ch t. y, ngươi s làm trong s ch kh i cái ác t Israel” (Deut. là s h u c a b t kỳ àn ông nào. Qur’an hùng h n mô t m i 22:22). quan h gi a hai v ch ng như sau: Theo nh nghĩa c a Kinh sách, n u m t ngư i àn ông có gia ình ng v i m t ngư i ph n chưa có gia ình thì không b ~ } | { z y{XW coi là t i ph m. Ngư i àn ông có gia ình quan h ngoài hôn nhân v i m t ph n c thân thì không ph i là ngo i tình, z ngư i ph n c thân cũng không ph i là k ngo i tình. T i ٢١ :‫ا وم‬ ngo i tình ch x y ra khi m t àn ông, có gia ình hay c thân, ng v i m t ph n có gia ình. Trong trư ng h p này, àn ông Allah phán: “Và trong Ayat (D u hi u) c a Ngài có i u này: b coi là ngo i tình th m chí khi anh ta chưa có gia ình và ph Ngài ã t o t b n thân c a các ngư i nh ng ngư i v cho các n b coi là ngo i tình. Nói tóm l i, ngo i tình là b t kỳ quan h ngư i các ngư i s ng an lành v i h và Ngài ã t gi a tình d c nào trái phép liên quan n ph n có gia ình. Quan các ngư i tình yêu thương và lòng bao dung. Qu th t, nơi s h ngoài hôn nhân c a àn ông có gia ình th c ch t không vi c ó là nh ng Ayat (D u hi u) cho m t s ngư i bi t ng m ph i là m t t i trong Kinh sách. Vì sao có hai chu n o c? nghĩ.” (Qur’an 30:21). Theo b Bách khoa v Do Thái giáo, v ư c coi là s h u c a ch ng và ngo i tình t o ra m t vi ph m c quy n c a ch ng v i cô y; ngư i v khi là s h u c a ch ng không có quy n gì 27 28
  • 15. ây là quan ni m c a Qur’an v hôn nhân: tình yêu, lòng C n chú ý r ng tài li u c a C u ư c v l i th c a ph n có nhân t và s thanh bình ch không ph i là s s h u và tiêu tác ng tiêu c c n ph n Do Thái- Thiên Chúa giáo t i u chu n kép. th k này. M t ph n có ch ng trong th gi i phương Tây không có a v h p pháp. Không hành ng nào c a h có giá 9. L I TH tr pháp lý. Ch ng h có th t ch i b t kỳ h p ng, tho thu n mà cô y ã làm. Ph n phương Tây (l p th a t l n nh t Theo C u ư c, m t àn ông ph i hoàn thành b t c l i th c a di s n Do Thái - Thiên Chúa giáo) không th làm h p ng nào anh ta ã th v i Thư ng . Anh ta không ư c sai l i liên k t vì h th c t b s h u b i m t ngư i khác. Ph n th . M t khác, l i th c a ph n không c n ph i ràng bu c v i phương Tây ã ch u ng trong g n hai ngàn năm vì quan i m cô y. Nó ph i ư c cha cô y ch p thu n n u cô ta ang s ng c a C u ư c v v trí c a ph n so v i cha và ch ng h . [18] trong nhà cha, hay b i ch ng cô y n u cô y ã k t hôn. N u cha hay ch ng cô y không ch ng th c l i th c a con gái hay Trong Islam, l i th c a m i ngư i Muslim, nam hay n , u v , t t c l i th c a cô ta tr nên vô hi u và không có giá tr : g n li n v i h . Không ai có quy n ph n i l i th c a ngư i khác. Không gi ư c l i th long tr ng c a ngư i nam hay “Nhưng n u cha nàng c m nàng khi ông nghe v nó thì không ngư i n thì ph i chu c t i như trong Qur’an ã nói: l i th hay b ng ch ng nào c a nàng mà nàng t ép bu c mình có giá tr … Ch ng nàng có th kh ng nh hay h y b b t kỳ ¬ «ª ©¨§¦ ¥¤£ {XW l i th nào nàng ã th hay b t kỳ b ng ch ng có th th t t ch i b n thân cô” (Num. 30:2-15). º¹ ¸¶ ´³² ±° ® Vì sao l i nói c a ph n không g n li n v i cô ta? Câu tr l i th t ơn gi n: vì cô ta thu c s h u c a cha trư c hôn nhân hay ÆÅ Ä Ã Â Á À ¿¾½ ¼ » c a ch ng sau hôn nhân. S ki m soát c a cha i v i con gái là tuy t i t i m c n u ông ta mu n, ông ta có th bán con gái. ٨٩ :‫ة‬ ‫ا‬ z Giáo sĩ t ng vi t r ng: “ àn ông có th bán con gái, nhưng ph n không th bán con gái mình; àn ông có th h a hôn cho con Allah phán: “Allah s không b t ph t các ngư i v nh ng l i gái mình, nhưng àn bà thì không.” [17] Các tác ph m văn h c th tr ng r ng, ngư c l i, Ngài b t ph t các ngư i v các l i c a giáo sĩ Do Thái cho th y hôn nhân là k t qu c a s chuy n th nghiêm tr ng c a các ngư i. chu c t i, ph i nuôi ăn giao quy n ki m soát t cha sang ch ng: “h a hôn làm cho m t mư i ngư i nghèo theo cân lư ng trung bình mà các ngư i ph n s b s h u b t kh xâm ph m – tài s n không th xâm dùng nuôi gia ình ho c ph i may m c cho h ho c gi i ph m - c a ch ng cô ta…” Rõ ràng, n u ph n b coi là tài s n phóng m t ngư i nô l . Nhưng ai không có phương ti n thì ph i c a ai khác thì cô ta không th th n u ch nhân c a cô ta nh n chay 'Siyâm' ba ngày liên t c. ó là cách chu c t i cho không ch ng nh n. 29 30
  • 16. các l i th nghiêm tr ng mà các ngư i ã ph m. Hãy coi ch ng 10.TÀI S N C A V l i th c a các ngư i” (Qur’an 5:89) Ba tôn giáo chia s m t c tin không th lay chuy n v t m B n o c a Nabi , nam và n , thư ng ích thân th v lòng quan tr ng c a hôn nhân và cu c s ng gia ình. Các tôn giáo trung thành v i Ngư i. Ph n cũng như nam gi i có th t này cũng ng tình v vai trò u tàu c a ngư i ch ng trong gia thân n ch Ngư i và th : ình. Tuy nhiên, s khác nhau hi n nhiên t n t i gi a ba tôn giáo v gi i h n c a vai trò u tàu này. Truy n th ng Do Thái K J I H G F E D C B A {XW - Thiên Chúa không gi ng v i Islam, h u như m r ng vai trò này c a ngư i ch ng vào vi c s h u ngư i v XWV UTSRQPON ML Truy n th ng Do Thái v vai trò c a ngư i ch ng i v i ngư i v có g c r t quan ni m anh ta s h u cô ta như s h u e dc b a ` _^ ] [ Z Y nô l . [19] Quan ni m này là lý do ng sau vi c chu n kép trong lu t v ngo i tình và ng sau kh năng c a ch ng bãi b ١٢ : ‫ا‬ z i h gf l i th c a v . Quan ni m này là lý do t ch i không cho v ki m soát tài s n c a cô y hay ngu n thu nh p c a cô y. Ngay Allah phán: "H i Nabi (Muhammad!) Khi nh ng ngư i ph n sau khi ph n Do Thái k t hôn, cô ta hoàn toàn m t quy n tin tư ng n g p Ngươi xin tuyên th (Bay’ah) v i Ngươi, ki m soát tài s n và ngu n thu c a mình vào tay ch ng. Giáo sĩ g m vi c h s không gán chung v i Allah b t c cái gì (trong Do Thái ã kh ng nh quy n c a ch ng v i tài s n c a v như vi c th ph ng Ngài), và s không ăn c p, và s không ngo i m t h qu c a quy n s h u ngư i v : "Vì ngư i ó có quy n tình (hay thông gian), và s không gi t con c a h , và s không s h u ngư i ph n thì sao h l i không s h u tài s n c a cô nói x u k khác, c tình b a t i u gian d i gi a tay và chân ta?", và "Vì anh ta giành ư c ngư i ph n thì vì sao không c a h (cho r ng con ngo i tình là con c a ch ng), và s không giành luôn ư c tài s n c a cô y?" [20] Do v y, hôn nhân làm b t tuân Ngươi (Muhammad) v i u gì t t (Ma’ruf) thì hãy cho ngư i ph n giàu nh t tr nên không m t xu dính túi. ch p nh n l i tuyên th (Bay’ah) c a h và hãy xin Allah tha Talmud mô t tình hình tài chính c a m t ngư i v như sau: th cho h . Qu th t, Allah H ng Tha Th , R t M c Khoan Dung." (Qur’an 60:12). “Làm sao mà ph n có th có th gì; b t c th gì c a cô y u thu c v ch ng cô ta? Nh ng gì c a anh ta là c a anh ta và àn ông không th th thay m t cho con gái hay v . H cũng nh ng gì c a cô ta thì cũng là c a anh ta… Thu nh p c a cô ta không th v c b l i th con cái hay v . và nh ng gì cô ta có th tìm th y trên ph cũng là c a anh ta. Nh ng v t trong nhà, th m chí là nh ng m u bánh mì trên bàn là c a anh ta. N u cô ta m i khách n nhà và cho anh ta ăn, cô ta ã ăn tr m c a ch ng mình…” (San 71a, Git 62 a) 31 32
  • 17. B n ch t c a v n là tài s n c a ph n Do Thái có nghĩa là lu t giáo h i nhà th , ngư i v có quy n l y l i c a h i môn h p d n ngư i c u hôn. M t gia ình Do Thái có th chia c a mình n u cu c hôn nhân b h y b tr khi cô ta ph m l i cho con gái h m t ph n t c a cha dùng làm c a h i môn ngo i tình. Trong trư ng h p này, cô ta m t quy n v c a khi k t hôn. C a h i môn này làm cho con gái Do Thái tr h i môn n m trong tay ngư i ch ng. [24] Dư i lu t giáo h i và thành gánh n ng khó ch u cho cha h . Ngư i cha ph i nuôi lu t dân s , ph n Thiên Chúa giáo có ch ng châu Âu hay n ng con gái hàng năm và sau ó chu n b k t hôn cho cô ta M b m t quy n v tài s n t i t n cu i th k 19 u th k 20. b ng vi c cung c p c a h i môn to l n. Do v y, m t cô gái Ví d , quy n c a ph n dư i lu t c a Anh Qu c ư c biên trong gia ình Do Thái là kho n n và không tài s n. [21] so n và công b năm 1632. “Nh ng quy n này’ bao g m: “Cái Kho n n này gi i thích vì sao s ra i c a m t bé gái không gì ngư i ch ng có thu c s h u c a anh ta. Cái gì ngư i v có ư c ca t ng v i ni m vui trong xã h i Do Thái xưa (xem ph n thu c quy n s h u c a ch ng”. [25] Ngư i v không ch m t “Con gái áng h th n?”. C a h i môn là quà t ng ám cư i tài s n sau khi k t hôn, mà còn m t nhân ph m c a mình. dâng lên chú r dư i d ng thuê mư n. Ngư i ch ng có th hành Không có hành ng nào c a cô ta có giá tr pháp lý. Ch ng cô ng như ch s h u th c t c a h i môn nhưng anh ta không ta có th bác b b t kỳ s mua bán hay quà t ng nào c a cô ta th bán nó ư c. Cô dâu có th m t quy n ki m soát c a h i khi không g n li n giá tr pháp lý. Ngư i nào có h p ng v i môn vào th i i m hôn nhân. Hơn n a, cô ta có b n ph n làm cô ta b coi là t i ph m vì tham gia vào m t s gian l n. Hơn vi c sau khi k t hôn và t t c thu nh p c a cô y u n tay n a, cô ta không th ki n ho c b ki n dư i tên c a mình, cũng ngư i ch ng n áp s cưu mang c a ngư i ch ng mà ó là không th ki n ch ng mình. [26] M t ph n có ch ng b i nghĩa v c a anh ta. Cô ta ch có th l y l i tài s n c a mình x như m t a tr dư i con m t c a lu t. ơn gi n ngư i v trong hai trư ng h p: li d ho c ch ng ch t. N u cô ta ch t thu c v ch ng và do ó cô ta m t tài s n, nhân cách pháp lý và trư c, anh ta s th a k tài s n c a cô. Trong trư ng h p ch ng tên h . [27] ch t, v có th l y l i tài s n trư c khi cư i nhưng cô ta ư c quy n th a k b t kỳ ph n nào trong tài s n s h u b i ngư i Islam, t th k th 7 ã trao cho ph n có ch ng quy n cá ch ng quá c . Ph i nói thêm r ng chú r cũng ph i t ng quà nhân c l p mà Do Thái - Thiên Chúa giáo Tây phương g n cư i cho cô dâu, nhưng anh ta là ch s h u th c t c a món ây m i có. Trong Islam, cô dâu và gia ình cô y không có quà này ch ng nào h còn là v ch ng. [22] b n ph n t ng chú r b t c th gì. Cô gái trong gia ình Muslim không ph i là c a n . Ph n ư c Islam cao n Thiên Chúa giáo cho t i g n ây v n theo c tin gi ng như m c cô ta không c n ph i t ng quà h p d n ngư i ch ng c a Do Thái giáo. C trong lu t tôn giáo và dân s ch La tương lai. ó là chú r ph i t ng quà cô dâu m t món quà cư i. Mã thiên chúa giáo (sau Constantine) òi h i s tho thu n tài Món quà này ư c coi là tài s n c a cô y và chú r ho c gia s n như m t i u ki n công nh n hôn nhân. Các gia ình ình cô dâu không có ph n ho c không ư c ki m soát nó. d m h i con gái tăng d n c a h i môn và k t qu là àn ông có Ngày nay trong m t s xã h i Muslim, quà cư i b ng kim xu th cư i v s m hơn trong khi các gia ình hoãn cư i cho cương tr giá hàng trăm ngàn ô la không ph i là hi m. [28] con gái mu n hơn so v i phong t c thông thư ng. [23] Dư i Món quà cư i v n là c a cô dâu th m chí n u sau này cô y li d 33 34
  • 18. i n a. Ngư i ch ng không ư c phép chia ph n tài s n c a v d v mà không ph i vì c ngo i tình, thì ngư i y làm cho v tr khi cô y ng ý t ng. [29] Qur’an ã phán v v trí c a nó mình thành ngư i ngo i tình; l i n u ngư i nào cư i àn bà b v v n này r t rõ ràng: ly d , thì cũng ph m t i ngo i tình" (Matthew 5:32). Ý ki n không tho hi p này, không còn nghi ng , là phi hi n th c. Nó th a nh n tr ng thái c a s hoàn thi n o c mà xã h i loài {XW ngư i không bao gi t ư c. Khi c p v ch ng nh n ra r ng cu c s ng hôn nhân c a h không th c u vãn n i thì s c m ly ٤ :‫ء‬ ‫ا‬ z £¢¡ d s không mang l i i u t t p nào cho h . Ép bu c v ch ng không h p nhau ph i chung s ng cùng nhau trái v i ý mu n c a Allah phán: “Và hãy t ng cho các ngư i v ti n cư i b t bu c h s không hi u qu và không h p lý. Không ng c nhiên vi c (Mahr) c a h . Nhưng n u h vui lòng t ng l i m t ph n nào th gi i Thiên Chúa giáo ã bu c ph i ng h vi c ly d . cho các ngư i, thì hãy hoan h hư ng nó m t cách b ích.” (Qur’an 4:4) Do Thái m t khác cho phép ly d th m chí không c n nguyên nhân. Kinh C u ư c trao cho ngư i ch ng quy n ly d v th m Tài s n và thu nh n c a v hoàn toàn n m trong quy n ki m chí ch c n anh ta không thích cô y n a: soát c a cô y và ch cô y ư c s d ng vì nuôi dư ng v con là nghĩa v c a ch ng. [30] Dù ngư i v có giàu n âu thì cô “Khi m t ngư i àn ông cư i v , n u nàng làm ngư i ph t ta không có b n ph n hành ng như ngư i ng chu c p cho lòng b i ngươi th y nơi nàng m t s không ng n nào, thì gia ình tr khi cô y t nguy n làm như v y. V ho c ch ng ngư i ư c vi t m t t ơn ly d , trao vào tay nàng, u i kh i th a k c a nhau. Hơn n a, m t ph n có ch ng trong Islam nhà mình. Khi nàng ã ra kh i nhà ngư i, i làm v m t ngư i gi quy n pháp lý cá nhân c l p và gi nguyên tên h . [31] khác, n u ngư i ch ng th hai l i ghét nàng, vi t cho m t t M t th m phán ngư i M có l n bình lu n v quy n c a ph n ơn ly d , trao vào tay nàng và u i kh i nhà mình, hay là Muslim nói r ng: "Qu th t ph n gi ng như m t tr i, vì cô ta ngư i ch ng th hai này ch t i, thì ngư i ch ng th nh t là c l p, và cô ta gi ư c quy n pháp nhân c a mình, và tên h ngư i ã u i nàng i, không ư c phép l y l i nàng làm v , c a dòng h mình, m c cho cô ta có th cư i n mư i l n” sau khi nàng b ô u ” (Deut. 24: 1-4). [32] Các câu kinh trên gây ra m t s tranh lu n áng k gi a các 11. LY D h c gi Do Thái vì s b t ng c a h vư t kh i s gi i nghĩa c a t "làm ph t lòng", "s không ng n" và "s không Ba tôn giáo có quan i m khác nhau áng k v ly d . Thiên thích" ư c nêu trong các câu kinh. Talmud ghi l i nh ng ý Chúa giáo hoàn toàn ghê t m vi c ly d . Kinh Tân ư c ng h ki n khác nhau c a h : rõ ràng tính b n v ng c a hôn nhân. Jesus (Nabi Ysa) ư c cho là ã nói: "Song ta phán cùng các ngươi: n u ngư i nào ly 35 36
  • 19. "Trư ng phái Shammai cho r ng àn ông không nên ly d v m t ngư i àn ông l y v và s ng v i cô ta trong mư i năm và tr khi anh ta phát hi n l i c a cô y trong m t s hành vi tình không sinh con, anh ta ph i ly d cô y" (Yeb 64a) d c, trong khi trư ng phái Hillel nói anh ta có th ly d cô y th m chí n u cô y ơn thu n ch n u h ng m t món ăn. Giáo sĩ M t khác, ngư i v không th phát ơn ly d dư i lu t Do Akiba nói anh ta có th ly d cô y th m chí n u anh ta tìm th y Thái. M t ngư i v Do Thái tuy nhiên có th th nh c u quy n m t ph n khác p hơn v " (Gittin 90 a-b). ly d trư c toà án Do Thái v i lý do rõ ràng. Có r t ít lý do ngư i v ư c ra th nh c u ly d . Nh ng lý do này là: Kinh Tân ư c i theo quan i m c a Shammaites ( ) trong ch ng b d t t hay b nh da li u, ch ng không hoàn thành trách nhi m hôn nhân c a mình… Toà ph i ng h l i th nh c u ly d khi lu t Do Thái theo quan i m c a Hillelites (^ ) và Akiba c a v nhưng không th h y cu c hôn nhân. Ch có ngư i ( )[33]. Vì quan i m Hillelites chi m ưu th nên nó tr thành ch ng có th h y cu c hôn nhân b ng cách ưa cho v ơn ly truy n th ng không th phá v c a lu t Do Thái trao cho ngư i d . Toà có th tr ng ph t roi, ph t ti n, b tù và rút phép thông ch ng quy n t do ly d v mà không c n lý do. Kinh C u ư c công c a anh ta bu c anh ta ưa ơn ly d cho ngư i v . Tuy không ch cho ngư i ch ng quy n ly d ngư i v "làm ph t nhiên, n u ông ch ng bư ng b nh thì s t ch i ly d v và gi lòng", nó còn coi vi c ly d m t "ngư i v t i" là m t nhi m v : cô ta g n li n v i mình vô h n nh. T i t hơn n a, anh ta có th b rơi cô ta mà không ly d và cô ta tr ng thái không “M t ngư i v t i mang n s nh c nhã, cái nhìn th t v ng, k t hôn, không ly d . Anh ta có th cư i ngư i ph n khác hay và trái tim b thương. U o i bàn tay và y u t u g i là ngư i th m chí s ng cùng và có con v i b t kỳ ph n c thân nào àn ông có v không làm anh ta h nh phúc. Ph n là ngu n mà không c n k t hôn (nh ng a tr này ư c coi là h p pháp g c c a t i l i, và qua cô ta chúng ta t t c u ch t. ng theo lu t Do Thái). Ngư i v b b rơi m t khác không th cư i l i m t thùng ch a b th ng gây nên ch y nh gi t hay cho b t kỳ ngư i nào khác vì cô ta v n có ch ng theo pháp lu t và phép m t ngư i v t i nói cái gì cô ta mu n. N u cô ta không không th s ng v i ngư i àn ông khác vì cô ta s b coi là ch p nh n s ki m soát c a ngươi, hãy ly d cô ta và u i cô ta ngo i tình và a tr sinh ra t s k t h p này s b coi là b t i” (Ecclesisticus 25:25) h p pháp cho mư i i. Ph n trong tình th như v y ư c coi là agunah (ph n b trói bu c). [34] Ngày nay M có kho ng Talmud ã ghi l i vài hành ng c th c a v mà bu c ngư i 1000 t i 1500 ph n Do Thái là agunah, trong khi Israel con ch ng ph i ly d h : "N u cô ta ăn u ng ngoài ư ng, trong s này có th lên n 16000. Ngư i ch ng có th t ng ti n v m i trư ng h p giáo sĩ Meir nói r ng cô ta áng b li d " (Git. hàng ngàn ô la i l y ly d . [35] 89a). Islam có l p trư ng n m gi a Do Thái giáo và Thiên Chúa Talmud cũng b t bu c ly d ngư i v vô sinh (ngư i không giáo v ly d . Hôn nhân trong Islam là m t giao kèo h p pháp sinh con trong mư i năm): Giáo sĩ c a chúng ta d y r ng: “N u hóa và không nên b phá v tr khi có các lý do thuy t ph c. Các c p v ch ng ư c d y b o theo u i t t c bi n pháp 37 38
  • 20. có th b t c khi nào cu c hôn nhân c a h ang g p nguy ã d y àn ông Muslim không l y l i b t kỳ ph n quà cư i nào hi m. ã t ng v tr trư ng h p v ch n cách k t thúc hôn nhân. Ly d không ph i là phương sách tr khi không còn cách nào khác. Tóm l i, Islam th a nh n ly d , nhưng t t nhiên không «ª© ¨§¦ ¥¤ £¢¡ {XW khuy n khích. u tiên hãy t p trung vào khía c nh th a nh n. Islam th a nh n quy n ly d t c hai phía k t thúc quan h ¿ ¾½ ¼ » º ¹ ¸ ¶ ´³²±° ®¬ hôn nhân. ٢٢٩ :‫ة‬ ‫ ا‬z ÄÃÂÁÀ Islam cho ngư i ch ng quy n Talaq (ly d ). Hơn n a, không như Do Thái giáo, Islam trao cho ngư i v quy n hu hôn nhân Allah phán: “Và các ngươi không ư c phép l y l i b t c g i là Khula'. [36] N u ngư i ch ng h y hôn nhân b ng vi c ly ti n cư i (mahr) nào mà các ngươi ã t ng cho v , ngo i tr d v , anh ta không th l y l i b t kỳ ph n quà cư i nào ã t ng trư ng h p ôi bên s không th gi ư c nh ng gi i h n (qui v . Qur’an d t khoát c m ngư i ch ng ly d l y l i quà cư i b t nh) b i Allah. Nhưng n u các ngươi s ôi bên không th gi ch p giá tr c a món quà t n âu: ư c nh ng gi i h n c a Allah, thì ôi bên không m c ph i t i v ph n t ng v t mà bà v dùng chu c s t do cho mình. ây là nh ng gi i h n quy nh b i Allah. Do ó, ch vi ph m G F E D C B A{XW chúng” (Qur’an 2:229). R Q P O NM L K J I H M t ph n ã n ch Thiên S Muhammad xin h y b hôn nhân, cô ta nói v i Thiên S r ng cô ta không phàn nàn ٢٠ :‫ء‬ ‫ا‬ zS gì v tính cách hay ph m ch t c a ch ng. V n duy nh t c a cô ta là cô th c s không thích ch ng t i m c không th s ng Allah phán: “Và n u các ngươi mu n l y v sau thay cho ti p v i chàng n a. Thiên S h i cô: "Cô s tr l i vư n cho ngư i v trư c và các ngươi ã t ng m i bà m t óng vàng ch ng ch ” - quà cư i ch ng cô ã t ng v - cô y tr l i: (làm quà cư i) thì các ngư i không ư c phép l y l i m t tí "Vâng". Sau ó Thiên S b o ngư i ch ng l y l i vư n và nào c . Ph i chăng các ngươi mu n l y l i c a c i b ng cách ch p nh n k t thúc hôn nhân” (Bukhari) vu oan ho c làm nên t i công khai?” (Qur’an 4:20). Trong m t s trư ng h p, ngư i v Muslim có nguy n v ng Trong trư ng h p ngư i v ch n vi c k t thúc hôn nhân, cô gìn gi hôn nhân nhưng th y b n thân bu c ph i yêu c u ly d y có th tr l i quà cư i cho ch ng. Tr l i quà cư i trong vì m t s lý do thuy t ph c như: s tàn b o c a ch ng, b tr n trư ng h p này là m t n bù t t p cho ch ng ngư i ã thi t không lý do, ch ng không làm tròn trách nhi m hôn nhân… tha gi v l i trong khi cô y l a ch n r i b anh ta. Qur’an Trong các trư ng h p này toà Muslim cho hu hôn nhân. [37] 39 40
  • 21. Nói tóm l i, Islam ban cho ph n m t s quy n hơn nh ng "M t ngư i àn ông có c tin không ư c căm ghét ngư i ngư i khác: cô y có th k t thúc hôn nhân b ng Khula' và cô ta ph n có c tin. N u anh ta không thích m t trong các c có th yêu c u ly d trư c toà. Ngư i v Muslim không bao gi i m c a cô y thì cô y s ư c hài lòng b i ngư i khác" b bó bu c b i ngư i ch ng ngoan c . Nh ng quy n này ã lôi (Muslim). kéo ph n Do Thái ang s ng trong xã h i Islam xưa kia vào th k th 7 tìm ki m ơn ly d t ngư i ch ng Do Thái toà Thiên S cũng nh n m nh r ng nh ng ngư i Muslim t t án Muslim. Giáo sĩ công b r ng gi y t này không h p l . nh t là nh ng ngư i i x t t nh t v i v c a h : k t thúc thông l này, giáo sĩ cho các quy n và c ân cho ph n Do Thái c làm suy y u s h p d n c a toà án Muslim. "Nh ng ngư i có c tin t ra có c tin hoàn h o là nh ng Ph n Do Thái s ng các nư c Thiên Chúa giáo không ư c ngư i có c tính t t nh t và nh ng ngư i t t nh t là nh ng trao b t kỳ c ân nào tương t vì lu t La mã v ly d không có ngư i t t nh t i v i v c a h ." (Tirmidthi). gì h p d n hơn lu t Do Thái. [38] Tuy nhiên, Islam là m t tôn giáo th c t và nó công nh n r ng Hãy t p trung s chú ý vào cách mà Islam không khuy n có các hoàn c nh trong ó hôn nhân bên b v c c a s s p khích ly d . Thiên S ã nói v i các tín có c tin r ng: . Trong nh ng trư ng h p như v y, m t l i khuyên v lòng "Trong s t t c các hành ng ư c phép, ly d là hành ng t t hay ki m ch b n thân không ph i là gi i pháp thi t th c. Do áng ghét nh t v i Thư ng " (Abu Dawood). v y, ph i làm gì c u vãn hôn nhân trong các trư ng h p này? Qur’an cho m t s l i khuyên thi t th c cho v ho c M t ngư i àn ông Muslim không nên ly d v ch vì anh ta ch ng có ch ng ho c v mình m c l i. V i ngư i ch ng mà các không thích nàng. Qur’an d y àn ông Muslim i x t t v i v hành ng c a sai trái c a v e do n hôn nhân, Qur’an ưa th m chí trong trư ng h p có c m giác lãnh m hay không ra b n lo i l i khuyên c th trong các câu kinh sau: thích: ] [ Z Y X{XW » º ¹ ¸ ¶ ´ ³{XW i h gf e d c b a `_ ^ ١٩ :‫ء‬ ‫ ا‬z ÂÁÀ¿¾½¼ tsrq ponmlk j Allah phán: “… hãy s ng chung v i h m t cách t t b i vì n u các ngươi ghét h thì có l các ngươi ghét m t i u mà - ٣٤ :‫ء‬ ‫ ا‬z~ } | { z y x w v u Allah ã ban nhi u cái t t lành trong ó.” (Qur’an 4:19). ٣٥ Thiên S Muhammad d y i u tương t : 41 42
  • 22. Allah phán: “… và i v i các bà (v ) mà các ngươi s h Hơn n a, Thiên S c a Islam ã ch trích b t kỳ s ánh th t ti t và bư ng b nh, (trư c h t) hãy c nh cáo h , (k ó) t p vô lý nào. M t s bà v Muslim phàn nàn v i Ngư i r ng ch i ăn n m v i h , và (cu i cùng) ánh h (nh tay); b i th , h b ch ng ánh. Nghe th y i u này, Thiên S tuyên b d t n u h ch u nghe theo các ngư i thì ch ki m chuy n (r y rà) khoát r ng: v i h b i vì Allah R t T i Cao, R t Vĩ i. - Và n u các ngư i s hai (v ch ng) thôi nhau, hãy m i m t v tr ng tài c a gia “Nh ng ngư i làm như v y ( ánh v ) không ph i là nh ng ình bên ch ng và m t v tr ng tài c a gia ình bên v n hòa ngư i t t nh t trong các anh” (Abu Dawood). gi i. N u hai ng mu n hòa thu n, thì Allah s gi i hòa hai ngư i tr l i...” (Qur’an 4:34-35). C n ph i nh r ng v i m này Thiên S cũng nói: Ba l i khuyên u ư c th trư c. N u không thành công thì “Ngư i t t nh t trong s các anh là ngư i t t nh t i v i gia tìm s tr giúp c a hai gia ình. C n ph i chú ý r ng, trong s ình c a anh, và tôi là ngư i t t nh t trong s các anh i v i sáng t c a các câu kinh trên, ánh ngư i v b t tr là m t cách gia ình tôi”(Tirmidthi). t m th i ư c dùng như là s l a ch n th ba trong trư ng h p c c kỳ c n thi t v i hy v ng nó s là phương thu c cho vi c Thiên S ã khuyên m t ph n Muslim tên là Fatimah bint làm sai trái c a v . N u cách này hi u qu , ngư i ch ng không Qais ng cư i m t ngư i àn ông vì ông này ư c bi t là ánh ư c phép ti p t c qu y r y v như ã nói rõ trong câu kinh. ph n : N u nó không giúp gì ư c, ngư i ch ng v n không ư c phép dùng cách này lâu hơn và con ư ng cu i cùng c a s hoà gi i Tôi t i ch Thiên S và nói: “Abul Jahm và Mu'awiyah ã v i s tr giúp c a gia ình s ư c dùng. c u hôn tôi. Thiên S (b ng cách khuyên gi i) ã nói:“Mu'awiah thì r t nghèo còn Abul Jahm thư ng ánh ph Thiên S Muhammad ã ch d n cho các ông ch ng n " (Muslim). Muslim r ng h không nên trông c y vào các cách này tr các trư ng h p r t nghiêm tr ng như ngư i v có hành vi dâm d c. Ph i chú ý r ng Talmud ng h vi c ánh v như s tr ng Th m chí trong các trư ng h p này, hình ph t nên nh nhàng và ph t v i m c ích k lu t. [39] Ngư i ch ng không b gi i h n n u ngư i v ã ch a r i thì ngư i ch ng không ư c phép trong các trư ng h p nghiêm tr ng như dâm d c công khai. ch c t c v n a: Anh ta ư c phép ánh v th m chí n u v t ch i làm công vi c n i tr . Hơn n a, anh ta không b gi i h n ch dùng các Thiên S nói:“Trong trư ng h p h m c t i dâm d c, b n hình ph t nh nhàng. Anh ta ư c phép p tan s bư ng b nh có th h m t mình trên giư ng và ph t nh nhàng. N u h c a v b ng vi c ánh roi hay b ói cô y. [40] bi t nghe l i thì không ch ng l i h b ng b t kỳ cách nào n a” (Tirmidthi) V i nh ng ngư i v mà các vi c làm sai trái c a ch ng làm cho cu c hôn nhân g n v , Qur’an cho các l i khuyên sau: 43 44
  • 23. K J I H G F E D C B A {XW 12. NGƯ I M Kinh C u ư c trong m t s ch ra l nh i x v i cha m t ١٢٨ :‫ء‬ ‫ ا‬z SRQ PONML t và chu áo và ch trích nh ng ngư i làm cha m m t danh Allah phán: “Và n u ngư i v s ngư i ch ng i x tàn t d . Ví d , "Khi m t ngư i nào ch i cha m ng m mình, thì ph i ho c b b rơi, thì hai ng không có t i n u ch u hoà gi i v i b x t " (Lev. 20:9) và "Con khôn ngoan làm vui v cha nó; nhau; và hoà gi i luôn luôn là (m t gi i pháp) t t...” (Quran còn a ngu mu i khinh b m mình" (Proverbs 15:20). 4:128). Dù m t s nơi ch nói kính tr ng ngư i cha, ví d : "Con khôn Trong trư ng h p này, ngư i v ư c khuyên i tìm s hòa ngoan nghe s khuyên d y c a cha" (Proverbs 13:1), nhưng gi i v i ch ng (có hay không có s tr giúp c a gia ình). áng chưa bao gi nói ch kính tr ng m . Hơn n a, không có s nh n chú ý là Qur’an không khuyên v s d ng n hai phương sách m nh c bi t nào v i x t t v i m như m t d u hi u c a là tránh quan h tình d c và ánh p. Lý do cho s khác bi t vi c ánh giá cao s ch u ng to l n c a ngư i m trong vi c này có th là b o v ngư i v kh i các ph n ng b o l c t sinh con và cho con bú. Bên c nh ó, ngư i m không h ư c ch ng cư x không úng n. Nh ng ph n ng b o l c như v y th a k t con cái như ngư i cha. [42] s t n h i c ngư i v và hôn nhân ch không mang l i i u t t. M t s h c gi Muslim ngh r ng tòa án có th thay m t Th t khó nói r ng kinh Tân ư c là m t kinh thánh kêu g i ngư i v áp d ng các phương sách này ch ng l i ngư i ch ng. kính tr ng ngư i m . Trái l i, ngư i ta có n tư ng r ng kinh ó là toà án u tiên khi n trách ngư i ch ng b t tr , sau có Tân ư c coi vi c i x t t v i ngư i m là m t i u ngăn c m anh ta ng n giư ng c a v và cu i cùng thi hành vi c tr trên con ư ng n v i Thư ng . Theo kinh Tân ư c, ánh ph t tư ng trưng. [41] m t ngư i không th tr thành m t con chiên (tín công giáo) t t x ng áng v i vi c tr thành m t tông c a Giê-su tr khi Tóm l i, Islam cho các c p v ch ng Muslim l i khuyên có anh ta căm gi n m mình. Nó cho r ng Giê-su ã nói: tính kh thi hơn c u vãn hôn nhân trong trư ng h p r i lo n và căng th ng. N u m t trong hai v ch ng hu ho i m i quan “N u có ai n theo ta mà không ghét cha m , v con, anh h hôn nhân thì ngư i kia ư c Qur’an khuyên làm b t c i u em, ch em mình, và chính s s ng mình n a, thì không ư c gì có th và hi u qu gi gìn m i liên h thiêng liêng này. làm môn c a ta” (Luke 14:26). N u t t c các cách u th t b i, Islam cho phép v ch ng chia tay m t cách yên bình và thân thi n. Hơn n a, kinh Tân ư c mô t m t b c tranh c a Giê-su khác i hay th m chí b t kính v i ngư i m c a mình. Ví d , khi bà m n tìm ông trong khi ông ang thuy t giáo cho m t ám ông, ông không quan tâm n vi c ra ngoài g p bà: 45 46
  • 24. “M và anh em Ngài n, ng ngoài sân kêu Ngài. oàn dân v n ng i chung quanh Ngài. Có k thưa r ng: N y, m và {XW anh em th y ngoài kia, ương tìm th y. Song Ngài phán cùng h r ng: Ai là m ta, ai là anh em ta? Ngài l i ưa m t li c nh ng k ng i chung quanh mình mà phán r ng: Kìa là m ta và anh em ta! Ai làm theo ý mu n c a c Chúa Tr i, n y là ©¨§¦¥¤ £¢¡ anh em, ch em, và m ta v y. (Mark 3:31-35) ٢٤ - ٢٣ :‫اء‬ ‫ ا‬z° ® ¬«ª Ngư i ta có th bi n lu n r ng Giê-su ang c d y cho ngư i nghe m t bài h c quan tr ng r ng các ràng bu c tôn giáo không Allah phán: “Và Rabb (Allah) c a Ngươi (Muhammad) quy t kém ph n quan tr ng hơn các ràng bu c gia ình. Tuy nhiên, nh r ng các ngươi ch ư c th ph ng m t mình Ngài, và ăn ông ã có th d y cho ngư i nghe cũng bài h c này mà t t v i cha m . N u m t trong hai ngư i (cha m ) ho c c không c n t ra tuy t i lãnh m th ơ v i m mình như hai ngư i (cha m ) s ng v i ngươi n tu i già, ch nói ti ng v y. Quan i m b t kính gi ng như v y ư c mô t khi ông t 'uff' vô l v i hai ngư i (cha m ), và ch xua u i hai ngư i ch i tán thành m t câu nói b i m t trong ám ngư i nghe tôn (cha m ), mà ph i ăn nói v i hai ngư i (cha m ) l i l tôn kính. sùng vai trò c a m ông trong vi c sinh ra và chăm sóc ông: Và hãy nhân t i x khiêm như ng v i cha m và (c u nguyên) thưa: "L y Rabb c a b tôi! Xin Ngài r lòng thương “ c Chúa Giê-su ang phán nh ng i u y, có m t ngư i cha m c a b tôi gi ng như cha m c a b tôi ã thương yêu, àn bà gi a dân chúng c t ti ng thưa r ng: Phư c cho m ã chăm sóc b tôi lúc b tôi hãy còn bé." (Quran 17:23-24). mang thai Ngài và cho Ngài bú! c Chúa Giê-su áp r ng: Nh ng k nghe và gi l i c Chúa Tr i còn có phư c hơn” Qur’an trong m t vài nơi khác ã nh n m nh c bi t t i vai (Luke 11:27-28). trò to l n c a ngư i m trong vi c sinh con và chăm sóc con: N u m t ngư i m v i t m c như bà Mary trinh ti t b ix khi m nhã như v y, như mô t trong kinh Tân ư c, b i ngư i n m l k j i h g f {XW con trai t m c như Giê-su Christ thì m t ngư i m Thiên Chúa giáo bình thư ng ư c i x b i con trai Thiên Chúa giáo bình ١٤ :‫ن‬ z wvu ts rqpo thư ng như th nào? Allah phán: “Và TA ã truy n l nh cho con ngư i v (vi c Trong Islam, lòng tôn kính, kính tr ng và s kính m n hi u th o v i) cha m . M c a y ã cưu mang y t au y u g n li n v i b n ph n làm m là không gì b ng. Qur’an t (gian kh ) này ch ng lên au y u (gian kh ) khác; và cho y bú t m quan tr ng c a lòng t t i v i cha m ng th hai ch sau và d t s a y trong vòng hai năm; b i th hãy t ân TA – Allah – tôn th Thư ng : 47 48
  • 25. và bi t ơn cha m c a ngươi, cu i cùng nhà ngươi s tr v g p nhân c a m t ngư i th a k như m t nô l . Trong khi o lu t l i TA.” (Qur’an 31:14). Mosaic con gái ư c phép th a k n u không còn àn ông, ngư i v không ư c công nh n là ngư i th a k th m chí Nơi r t c bi t c a ngư i m trong Islam ã ư c mô t hùng trong các i u ki n như v y."[44] Vì sao n thành viên c a gia h n b i Thiên S Muhammad : ình ư c coi là m t ph n c a di s n gia ình? Giáo sĩ Epstein ã tr l i: "H ư c s h u - trư c hôn nhân b i ngư i cha; "M t ngư i àn ông h i Thiên S :"Tôi ph i kính tr ng ai sau hôn nhân b i ngư i ch ng." [45] nh t?' Thiên S tr l i: "M c a anh". "Và ai ti p theo?" ngư i àn ông h i ti p. Thiên S tr l i: "M c a anh". "Và Các lu t th a k c a C u ư c ư c nói n trong (Number ai ti p theo?" ngư i àn ông h i. Thiên S tr l i: "M c a 27:1-11). Ngư i v không có ph n trong di s n c a ch ng, anh". "Và ai ti p theo?" ngư i àn ông h i. Thiên S tr l i: trong khi anh ta là ngư i th a k u tiên c a cô y, th m chí "Cha c a anh" (Bukhary và Muslim). trư c c con trai. Ngư i con gái ch có th th a k n u không còn ngư i th a k nam t n t i. Ngư i m hoàn toàn không ph i Trong s ít l i giáo hu n c a Islam mà ngư i Muslim v n là ngư i th a k trong khi ngư i cha còn s ng. Bà goá ph và trung thành tuân theo cho t i ngày nay là i x chu áo v i con gái trong trư ng h p con trai v n còn, phó m c cho ngư i m . Lòng tôn kính mà các bà m Muslim nh n ư c t con trai th a k nam cung c p. ó là vì sao bà goá ph và bé gái m và con gái là m u m c. M i quan h n ng m mãnh li t gi a côi thu c s các thành viên nghèo túng nh t c a xã h i Do các bà m Muslim và con cái c a h cùng v i lòng kính tr ng Thái. sâu s c mà àn ông Muslim dành cho m c a h thư ng làm kinh ng c ngư i Tây phương. [43] Thiên Chúa giáo ã hành ng theo cách này trong th i gian dài. C lu t giáo h i và dân s các nư c theo o Cơ c 13. QUY N TH A K C A PH N không cho con gái cùng chia s v i anh em trai ph n di s n c a cha. Bên c nh ó, ngư i v b tư c m i quy n th a k . Nh ng M t trong nh ng khác nhau quan tr ng nh t gi a Qur’an và lu t phi lý này ti p t c t n t i n cu i th k trư c. [46] C u ư c là quan i m c a chúng v quy n th a k tài s n c a ph n t ngư i thân qua i. Trong s nh ng ngư i ngo i giáo trư c Islam, quy n th a k ch h n ch riêng cho nh ng ngư i h hàng nam gi i. Qur’an Quan i m c a C u ư c ư c mô t ng n g n b i giáo sĩ lo i b t t c phong t c b t công này và cho t t c h hàng n Epstein: "Truy n th ng liên t c và không b gián o n k t gi i quy n th a k : nh ng ngày có C u ư c không ưa cho nh ng ngư i ph n c a gia ình, v và con gái, quy n th a k di s n c a gia ình. Trong k ho ch th a k c xưa hơn, các n thành viên trong gia ình ư c coi là m t ph n c a di s n và vì xa v i v i pháp 49 50
  • 26. s ly d và không coi vi c s ng c thân là c tính t t. Do v y, I H G F E D C B A {XW trong m t xã h i Islam ích th c, cu c s ng gia ình là cu c s ng bình thư ng và ơn gi n hi m khi có ngo i l . ó là, h u ٧ :‫ء‬ ‫ ا‬z UT S RQ PONMLKJ h t t t c ph n và nam gi i trong tu i k t hôn u l p gia ình trong xã h i Islam. Trong chân lý c a nh ng th c t này, Allah phán: “Ngư i àn ông ư c hư ng m t ph n c a gia ngư i ta s ánh giá cao àn ông Muslim nói chung ch u gánh tài do cha m và bà con g n l i; ngư i àn bà ư c hư ng n ng tài chính l n hơn ph n Muslim và do v y lu t th a k có m t ph n c a gia tài do cha m và bà con g n l i; dù gia tài ý nghĩa bù p l i s m t cân b ng này do v y cu c s ng xã h i ó ít hay nhi u – chia ph n u có tính nh t nh” không có chi n tranh gi a gi i và gi a các t ng l p. Sau m t so (Quran,4:7). sánh ơn gi n gi a quy n và nghĩa v tài chính c a ph n Muslim, m t ph n Muslim Anh qu c ã k t lu n r ng Islam Nh ng bà m , ngư i v , con gái và ch em gái Muslim ư c ã i x v i ph n không nh ng công b ng mà còn hào nh n quy n th a k 1300 năm trư c khi châu Âu công nh n phóng. [47] nh ng quy n này t n t i. Vi c chia tài s n th a k là m t ch r ng l n v i r t nhi u chi ti t (Qur’an 4:7,11,12,176). Lu t 14. C NH KHÓ KHĂN C A BÀ GÓA chung là n gi i ư c hư ng m t n a ph n c a nam gi i tr trư ng h p m ư c nh n ph n b ng v i cha. Lu t chung này Vì th c t kinh C u ư c không công nh n quy n th a k cho n u em tách ra riêng bi t kh i các lu t khác liên quan n àn h nên các bà góa thu c s b t n thương nh t trong xã h i Do ông và ph n thì có v như không công b ng. hi u l ph i Thái. Các h hàng nam gi i th a k t t c tài s n c a ngư i ng sau lu t này, ngư i ta ph i tính n th c t r ng các b n ch ng quá c cung c p cho bà góa t tài s n ó. Tuy nhiên các ph n tài chính c a àn ông trong Islam vư t xa so v i b n ph n bà góa không có cách nào m b o mình ư c cung c p y c a ph n (xem ph n "Tài s n c a v ?"). Chú r ph i ưa cho và s ng nh lòng nhân t c a ngư i khác. Do ó, các bà góa cô dâu quà cư i. Quà cư i này tr thành tài s n c quy n thu c t ng l p th p nh t nư c Israel c xưa và c nh góa c a cô y và gi nguyên như v y th m chí sau này cô y ly ch ng ư c coi là m t bi u tư ng c a s hèn h l n (Isaiah d . Cô dâu không b bu c ph i t ng chú r b t c món quà 54:4). Nhưng c nh khó khăn c a bà góa trong truy n th ng C u t ng nào. ư c kéo dài th m chí vư t quá th i gian cô y ư c hư ng tài s n c a ch ng. Theo Genesis 38, m t goá ph không con ph i Hơn n a, ngư i ch ng Muslim có nhi m v nuôi v con. cư i anh hay em trai c a ch ng, th m chí n u h ã k t hôn, Ngư i v m t khác không b bu c ph i giúp ch ng trong anh ta có th sinh con cho anh/em trai ã ch t, do v y m b o v n này. Tài s n và thu nh p c a cô y là ch cho cô y tên c a anh/em trai s không b m t h n. chi dùng tr khi cô y t nguy n ưa cho ch ng. Bên c nh ó, ngư i ta ph i nh n th y r ng Islam ng h m nh m cu c s ng gia ình. Nó r t khuy n khích thanh niên l p gia ình, can ngăn 51 52
  • 27. “Giu- a bèn b o Onan r ng: Con hãy l i g n v anh con, k t Bà góa và ph n ly d b coi thư ng trong truy n th ng Thiên b n cùng nàng như em ch ng, ng n i dòng dõi cho anh” Chúa giáo n m c th y tu c p cao không th cư i m t góa (Genesis 38:8). ph , m t ph n ly d hay m t con i m: Không òi h i bà góa ph i ng ý v i ám cư i này. Bà “Ngư i (Cha c p cao) ph i cư i gái ng trinh làm v . góa ư c i x như m t ph n tài s n c a ngư i ch ng quá Ngư i ch ng nên cư i bà góa, àn bà b ly d , hay gái i m ô c mà ch c năng chính là m b o cho h u th c a ch ng. u , nhưng ph i cư i m t ngư i ng trinh trong ngư i dân c a Lu t Thiên Chúa này v n ư c th c hành nư c Israel ngày mình. Ngư i ch ng nên làm ô danh dòng h mình gi a ngư i nay [9]. M t bà góa không con Israel ư c truy n l i cho dân c a ngư i. (Lev. 21:13-15) anh/em trai c a ch ng. N u anh/em trai quá nh , cô y ph i i t i khi anh ta trư ng thành. N u anh/em trai c a ngư i ch ng Israel ngày nay, con cháu c a ng c p Cohen (Cha cao c p quá c t ch i cư i cô y thì cô y ư c t do và có th cư i c a th i Temple) không th cư i m t góa ph , m t ph n ly d b t kỳ ngư i nào cô ch n. Israel, bà góa ph i t ng ti n hay m t con i m. [49] Trong lu t pháp Do Thái giáo, m t ph anh/em ch ng ư c t do không ph i là hi n tư ng hi m n góa ph ba l n mà c ba ngư i ch ng u ch t vì lý do t th y. nhiên thì b coi là 'tai ho ' và b c m k t hôn l n n a. [50] Qur’an m t khác không công nh n nh ng ngư i có ng Nh ng k ngo i giáo R p th i ti n Islam cũng có thông l c p hay c quy n và ngư i tai ho . Góa ph và ph n ly tương t . Bà góa ư c coi là m t ph n tài s n c a ch ng ư c d có quy n t do cư i b t kỳ ai h mu n. th a k b i h hàng nam gi i c a ch ng và thư ng thư ng cô y ư c g cư i cho con trai c c a ch ng quá c có v i ngư i Không có v t nhơ g n li n v i ly d hay s góa ph trong v khác. Qur’an công kích gay g t và bãi b t c l hèn h này Qur’an: (4:22). H G F E D C B A{XW i h g f e d c b a ` {XW U T S R Q PO N M L KJ I ٢٢ :‫ء‬ ‫ ا‬z rqp onm l kj ٢٣١ :‫ة‬ ‫ ا‬z ][ZYX WV Allah phán: "Và ch cư i ph n nào mà ngư i cha c a các ngư i ã cư i làm v ngo i tr trư ng h p ã l x y ra (trong Allah phán: "Và khi các ngươi ly d v và h s p hoàn t t th i quá kh ) b i vì ó là m t i u ô nh c và là m t t p t c áng h n v y (‘Iddah) ho c gi h l i m t cách t t ho c tr t ghê t m" (Qur’an 4:22). do cho h m t cách t t p; và ch gi h l i làm kh h , làm th các ngươi s ph m t i. Và ai làm th thì th t s s làm 53 54