Bu sunum Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Doktora Programı, Küreselleşme Sürecinde Stratejik Yönetim Dersi kapsamında tarafımdan sunulmuştur.

2. Strateji Kavramına Genel Bakış
 Strateji kelimesinin kökeni:
 Kelime anlamı itibariyle: sevk etme, yöneltme, gönderme,
götürme ve gütme anlamına gelmektedir.
 Kelimenin eski Yunan generallerinden Strategos’un bilgi
ve sanatına atfen kullanıldığı da sanılmaktadır.
 Ayrıca strateji kelimesinin Latince yol, çizgi veya nehir
yatağı anlamındaki Stratum’dan geldiği bahsedilmektedir.

3. Geleneksel (Askeri) Anlamda Strateji
 Geleneksel anlamda strateji, savaş sanatı ve bir savaşta
sonuca gitmek için yapılacak askeri harekatın planlanması
ve uygulanması bilimidir. Bunun yanında strateji bir
savaşta orduların girişecekleri harketlerin ve
operasyonların tasarlanması ve yönetilmesi sanatı olarak
ön plana çıkmıştır (Dinçer, 2003;16).
 Askeri stratejide amaç genellikle zaferdir. Zafere ulaşmak
için içe bakış ve dışa bakış gerekir (Eren,1979;4).
 En önemli ilke «askeri kuvvetlerin ekonomik biçimde»
kullanılmasıdır (General Beaufre).
 Askeri harekatlarda «zaman» bazı hallerde önemli yer
tutar.

4. Genel Kabul Görmüş Askeri Strateji İlkeleri (Erenl,1979)
İlke Askeriyede Karşılığı İşletmede Karşılığı
Güçlü Olma İlkesi Bir ordunun düşman
karşısında askeri güç, araç,
gereç v.b. unsurlar
bakımından güçlü olması
dememektir.
İşletmenin çeşitli kaynaklar
açısından zengin olması ve
ürettiği ürünlerin pazarda
üstün teknik özelliğe sahip
olması
Güçleri, kuvvetli olunan
nokta etrafında
birleştirerek, düşmanı zayıf
olduğu yerlerden çökertme
ilkesi
Bir ordunun güçlü
yanlarının iyi analizi ile
kuvvetli olunan yerden
saldırıya geçme
Ekonomide «mukayeseli
üstünlük» olarak bilinir.
İşletmenin mümkün olduğu
kadar üstünlüğü elinde
bulundurduğu alanlarda
uzmanlaşması gerektiğini
belirler
Amaç ve Araç Uygunluğu
İlkesi
Elde bulundurulan araçların
savaşı kazanmak üzere en
iyi şekilde kullanılmasını
ifade eder.
İşletmecilerin serüvenci
girişimci olmak yerine,
gerçekleri daima göz önünde
bulundurmak zorunda
olduğunu hatırlatır.

5. İlke Askeriyede Karşılığı İşletmede Karşılığı
Esneklik,
uysallık ve
sakıntı (ihtiyat)
ilkesi
Hal koşul ve olanaklarda zaman
içinde meydana gelebilecek
değişiklikleri dikkate alarak yeni
duruma uyabilme
İşletme yönetiminde alternatif
seçimin önemi ve asgari ölçüde de
olsa değişen koşullara uyabilmek için
Güçlerin
ekonomisi veya
etkin bir şekilde
kullanılması
ilkesi
Elde bulundurulan askeri
güçleri en etkili olacakları
bölgelere dağıtarak onlardan
azami yarar sağlama, kayıpları
asgari ölçüde tutabilme.
İşletmelerde üretim faktörlerinin
verimli biçimde kullanılacakları
yerlere dağıtılmasını kıt, pahalı ve
telafisi güç olan zamanın iyi
değerlendirilmesi gerektiğini ifade
eder.
Ateş ile hareketi
kombine etmek
Askerlikte karşı tarafın askeri
harekatını frenleyecek şekilde
hareket edip dengeyi
sağladıktan sonra hücuma
geçmeli, karşı harekatta
bulunmalıdır.
İş hayatındaki anlamı rakiplerin güçlü
ataklarını önleyici tedbirler alarak
denge sağlama ve onların zayıf ve
yetersiz oldukları noktalardan
gelişme hareketini düzenleme
biçimidir.
Kayıp
vermeksizin geri
çekilmeyi bilme
Askerlikte iyi bir generalin en
üstün yeteneği geri çekilme
planını uygulayabilmesinde
görülür.
İşletmede ürün eğrisi analizlerine
girişilerek verimsiz hale gelen
ürünlerin üretiminden vazgeçmek ve
bir yenilik projesi hazırlamak.

6. Ekonomik ve Yönetsel
Bir Kavram Olarak Strateji
 Ekonomik anlamıyla strateji ilk kez Neuman ve
Morgenstrern tarafından kullanılmıştır
(Dinçer,2003;17).
Bu kapsamda strateji faydalarını maksimuma
çıkarmak isteyen iki oyuncunun rakiplerinin
davranışlarını olasılık hesaplarına dayanarak
matematiksel açıdan değerleyip bir seri karar
almaları anlamında kullanılmaktadır.
Ekonomik ve sosyal olaylarda bu varsayım geçerli
değildir fakat ekonomik programlamalar üzerinde
etkileri bulunmaktadır (Eren, 1979;7).

7.  Strateji 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren işletme
ve yönetim alanında ön plana çıkmaya başlamıştır.
 Buna göre; strateji, işletmenin çevresiyle arasındaki
ilişkileri düzenleyen ve rakiplerine üstünlük
sağlayabilmek amacıyla kaynaklarını harekete
geçiren bir anlam taşımaktadır (Dinçer,2003; 17).
 Kantitatif araçlarla optimal seçiş hesapları ancak
sınırlı değişken durumlarında yardımcı bir araç olarak
kullanılabilir (Eren,1979; 8).
 Ana problem: Stratejinin işletme ve çevresiyle
bağlantısı ve çevrenin sürekli değişken bir yapıya
sahip olması

8. İşletme Yönetimi Açısından:
 A.D. Chandler’e (1962) göre; strateji işletmede uzun
dönemli amaç ve hedefleri belirleme, bu amaçları
gerçekleştirebilmek için ihtiyaç duyulan kaynakları tahsis
ederek uygun faaliyet programını hazırlama olarak
tanımlanmaktadır.
 J. Brian Quainn (1965); stratejiler amaçlar ve politikalar
bütünüdür.
 Ansoff’a göre strateji; genelde risk ve belirsizlik halinde
eksik bilgiyle karar alma yöntemidir. Bir hareket tarzıdır.
Ortak Nokta: Stratejinin rasyonel bir planlama çabası
sonucunda ortaya çıkan ve birbirini takip eden faaliyetler
dizisi olarak ele alınmasıdır.

9.  Henry Mintzberg’e (1978) göre; strateji herhangi
resmi bir plan olmaksızın var olabilir. Mamul ve
pazarlarla ilgili kararlar ve buna bağlı faaliyetler
dizisidir.
 Hofer ve Schendel (1979) stratejiyi işletmenin iç
kaynakları ve kabiliyetleriyle dış çevrenini fırsat ve
tehditleri arasında uyum sağlayacak faaliyetler
olarak ele almaktadır.
 Michael Porter (1980)’a göre; pazardaki rekabetin
seviyesi ve bunun geleceği belirlendikten sonra
Pazar fırsatlarına dayanarak rakiplere üstünlük
sağlayacak karar ve faaliyetlere strateji denir.

10.  Strateji işletmeye istikamet vermek ve rekabet
üstünlüğü sağlamak maksadıyla, işletme ve çevresini
sürekli analiz ederek uyum sağlayacak amaçların
belirlenmesi, faaliyetlerin planlanması ve gerekli araç
ve kaynakların yeniden düzenlenmesi sürecidir
(Budak ve Budak, 2016; 181)
 Strateji, ekonomik bir ortam içinde işletmenin
optimuma geçmesi ile ilgili alternatif kararlar
bütünüdür.

11. Özet olarak strateji 5 farklı yaklaşımla ele alınmıştır:
 Bir Plan Olarak Strateji: Bilinçli olarak geliştirilir ve eyleme
dönüştürülür.
 Bir Taktikleri Bütünü Olarak Strateji: Rakibi saf dışı
bırakmak için niyet edilen bir manevra olabilir.
 Bir Model Olarak Stateji: Gerçek bir durum ve birbirini
takip eden faaliyetler modeli.
 Konum Olarak Strateji: Çevre içinde örgüt kaynaklarının
odaklandığı yeri, mamul/ Pazar alanını belirtir.
 Bir Bakış Açısı Olarak Strateji: Konum olarak strateji
örgütün çevre içindeki yerine ve konumuna dikkat
çekerken , bakış açısı olarak strateji örgüt içine yoğunlaşır.
Stratejiyi kavram olarak görür ve zihni bir tasarım olarak
ifade eder.

12. Yönetsel Stratejinin Özellikleri
 Strateji bir analiz etme sanatıdır.
 Strateji amaçlara bağlı bir unsurdur. (Genel amaçlara hizmet)
 Strateji işletmenin çevresiyle karşılıklı ilişkilerini düzenler.
 Strateji devamlı olarak tekrarlanan işlerin aksine uzak geleceğe
bağlı bir düzeni ilgilendirir.
 Strateji işletmenin bütün finansal ve beşeri kaynakların uyum
içinde yöneten ve faaliyete geçiren bir unsurdur.
 Strateji karmaşık ve dinamik bir çevrede işletmenin faaliyet
sahalarını belirler. (Kaynaklardan nasıl yararlanabilir?)
 Strateji karmaşık ve dinamik bir organizasyonda beşeri unsuru
cesaretlendirme ve harekete geçirme aracıdır. (Strateji
güdüleyici bir faktördür.)

13. İşletme Stratejisinin Öğeleri
 Faaliyet alanı
 Gelişme vektörü
 Rekabet avantajı
 Sinerji
 Dış çevresel öğeler

14. Faaliyet Alanı
 İşletmenin izlediği amaçlar ile mevcut faaliyetler
arasındaki uyum bulunasına paralel gelişme oranının
yüksek ve düzenli olacağı savunmaktadır (Ansoff).
 Örn: Lojistik sanayii ile bankacılık sahası arasında
ürün/Pazar dağılımı açısından müşterek bir bağ
bulmak zor olabilir.
 Stratejik faaliyet sahasının sınırlarını iyice belirlersek,
bu sahalar üzerinde derinliğine araştırmalar yapmak
kolaylaşacaktır.

15. Gelişme Vektörü
 İşletmenin faaliyet sahası belirlendikten sonra onun
hangi sahaya yöneleceğini yönetime açıklayan bir
elemandır (Eren,1979;19)
Pazarlar / Ürünler Mevcut Ürünler Yeni Ürünler
Mevcut Pazarlar Mevcut pazarda faaliyetleri
arttırmaya yönelme
(Pazar Penetrasyonu)
Mevcut pazarlar için yeni
ürünler geliştirme
(Ürün Geliştirme)
Yeni Pazarlar Mevcut ürünlerle yeni pazarlar
geliştirme
(Pazar Geliştirme)
Yeni ürünler geliştirerek
yeni pazarlara girme
(Çeşitlendirme)

16. Rekabet Avantajı
 Çevredeki fırsatların değerlendirilmesi
 Üretim ve satış yöntemlerinde kalitenin
arttırılması
 Yenilikçi faaliyetlerde bulunma
 Rakiplerin önüne geçirecek anlaşmalar, lisanslar

17. Sinerji
 Sinerji, iş birliği anlamına da gelmektedir.
 Sinerji bir ahenk ve yetenek öğesidir.
 Sinerji işletmenin sahip olduğu personelinin
miktarına, kalitesine, birbirleriyle geçinme
durumuna bağlıdır.
 Bu faktörler işletmenin yeni girişeceği bir faaliyet
alanında onun başarı yeteneğinin ölçüsünü
gösterir (Eren, 1979; 21)

18. Dış Çevresel Öğeler
 Tabatoni’ye göre aşağıdaki unsurlardan
oluşmaktadır:
 Ekonominin genel seyri, milli ve milletlerarası
anlaşmalar
Teknik gelişmelerin hızlanması
Devlet gücünün artan rolü
Potansiyel pazarın önemli ölçüde gelişmesi
Haberleşme ve karar yapılarında görülen köklü
değişmeler
Sosyolojik değişmeler

20. Stratejinin İşletmeye
Sağlayacağı Faydalar (Dinçer, 2003)
 İşletmenin çevreye uyumunun ve dolayısıyla uzun dönemli
sürdürülebilirliğinin sağlanması.
 Strateji her şeyden önce çevreyi değerlendirme ve
geleceği tahmin etme imkanı verir.
 İşletmeye kendi kendini değerlendirme imkanı verir.
 Strateji, işletme içinde bir bütün olarak ortak amaca
yönelme ve tutarlılık sağlar.
 Strateji ve politikalar, faaliyetleri belirli bir mecraya sevk
eder ve planlar için bir çerçeve oluşturur.
 Strateji yönetimin kalitesini arttırır.

21. Strateji Yokluğunun Doğurduğu
Olumsuz Sonuçlar
 Strateji yokluğunda işletmeler nasıl araştırma ve analiz
yapacaklarını bilemediklerinden pasif kalırlar.
 Stratejiden yoksun işletmelerin yöneticileri gerçekçi olmak yerine
kişisel düşüncelerini ve aşırı tutkularını uygulama eğilimine girerler.
 Fırsatların ve gelecekte ele geçebilecek şansların değerini ölçme
kabiliyetinden yoksun olacaklarından zamansız yatırım yapma
eğilimindedirler.
 Periyodik değerlendirmelerin yokluğu nedeniyle işletme ürün
hayat eğrisinin gelişimini takip etmeksizin ya ömrünü tamamlayan
ürünleri üretmeye devam ederler, ya da en verimli ürünleri
belirleyemeyerek yatırımdan yoksun bırakırlar.
 İşletmeler ileride meydana gelebilecek değişiklikleri bilemeyebilir
veya öngöremeyebilir.

22. İşletme stratejisinini sınırları
 Töresel ve yasal sınırlamalar
 Uygulamadan gelen sınırlamalar
 Karşı stratejiler
 Sosyal ve psikolojik sınırlamalar

23. Töresel ve Yasal Sınırlamalar
 Strateji, üstünlük kurma faaliyeti gibi görünmesinden
ötürü hile ve sahtekarlığa açık gibi düşünülmektedir.
 Oysa ki insanlar hayat boyunca inanç, değer ve
törelere uygun yaşamayı öğrenirler.
 Buna paralel olarak işletmeler de yasal ve töresel
olarak toplum tarafından benimsenmiş kurallara
uymak durumundadır.
Örn; Törelerin ihlali, o törelere inanan kişiler gözüne
işletme imajının zararına neden olablir.

24. Uygulamalardan Gelen
Sınırlamalar
1. Yöneticinin içinde çalıştığı organizasyondan gelen ve
daha önceki yıllarda alışılmış davranışlar, gelenek, adet
ve önyagıların getirdiği sınırlandırmalardır.
2. Diğer bir sınırlama yönetici kapasitesidir. Bu sınır
yöneticinin zekası, bilgileri, yeteneği, cesareti, özel
yargıları ile ilgilidir.
3. Diğer bir sınırlama ise finansal kaynaklardır. Örn; işletme
finansal kaynak sınırlamalarından ötürü konu ile ilgili
uzman kiralayamayabilir.
4. Zaman bir diğer sınırlamadır. Zaman uzadıkça belirsizlik
artacaktır ve tahmin yapabilmek zorlaşacaktır.

25. Karşı Stratejiler
 İşletmelerin serbestçe faaliyette bulunmalarını
engelleyebilecek stratejik güçler mevcut olabilir.
Bunlar rakipler, devlet, kamu kuruluşları, sendikalar
ve halk vb. olabilmektedir.

26. Sosyal ve Psikolojik Sınırlamalar
 Stratejiler doğrultusunda uygulanması düşünülen
planların tüm işletmeyi etkileyebileceği
unutulmamalıdır. İşletmeyi oluşturan her bireyin bu
doğrultuda görüşü ve rızası önem kazanmaktadır. Bu
yüzden yöneticiler, alt yöneticilerin ve grup
liderlerinin de görüşlerini dikkate almak
durumundadır.

27. Statejik Yönetimin Temel
Kavramları
 Vizyon; en temel şekli ile tüm çalışanların paylaştığı
örgütün geleceğine ait bir resimdir.
 Vizyon; mevcut gerçekler, umutlar, hayaller, tehlike
ve fırsatların bir araya gelmesiyle oluşan örgütün bir
bütün olarak geleceğini tanımlanması için bilinenden
bilinmeyene doğru zihni bir bakıştır (Dinçer, 2003).
 Vizyon; mevcut gerçekler ile gelecekte beklenen
koşulları birleştirerek, işletme için arzu edilen bir
gelecek imajı yaratmaktır (Koçel,2001).

28. Vizyon Örnekleri
 Anadolu Efes: Faaliyette bulunduğumuz pazarda en
beğenilen içecek şirketi olmak.
 Pepsi: “PepsiCo’nun sorumluluğu, bugünden daha iyi bir
yarın oluşturmak için, dünya üzerinde faaliyet gösterdiği
her noktada çevresel, sosyal ve ekonomik olarak sürekli
iyileştirme sağlamaktır.” Bu doğrultuda çevreyi korumaya
odaklanan programlar uygulayarak, topluma fayda
sağlayan faaliyetler yoluyla PepsiCo’yu gerçekten
sürdürülebilir bir şirket haline getirmek vizyonumuzun
temel çatısını oluşturmaktadır.
 Coca Cola: Sektörüne liderlik eden, çalışanlarına ilham
veren ve mükemmellik ile katma değer yaratan örnek bir
içecek şirketi olmak.

29. Vizyon 3 Önemli Öğeden
Oluşmaktadır
Yönetim Felsefesi : Yönetim felsefesi işletmeyi, onu
oluşturan öğeleri, bu öğelerin çeşitli tezahürlerini ve
sebeplerini inceleyen; bunları temel amaç ve
anlamlar açısından irdeleyen düşünce ve değerler.
Hissedilen Etkili Bir İmaj: Yönetim felsefesi vizyon ve
misyonun arka planında yer alırken imaj görünen
yüzüdür.
Geleceğin Tahmini: Pazarın derinlemesine
incelenmesini ve yorumunu gerektirir.

30. Misyon
 Misyon, uzun dönemde işletmenin başarısını
arttırmanın ve stratejik yönetimin etkili olmasını
sağlamaktadır (Dinçer 2003). Misyon, bir işletmenin
varolma nedenidir.
 Misyon stratejik yönetimde iki farklı anlamda
kullanılmaktadır:
 Birinci yaklaşımda misyon, işletme stratejisi içinde
tanımlanmış bir görev anlamında kullanılmaktadır.
İkinci olarak; felsefi ve ahlaki bir içerik kazanmaktadır.

31.  Ortak görev anlamında misyon: İşletmenin pazarını
açıklar ve ona yönelik hedefleri belirler.
«Yaptığımız iş nedir? Ne olmalıdır?»
 Felsefi ve ahlaki anlamda misyon ise: kültürel bir
birlik sağlayan ve herkesin paylaştığı bir değer ya da
ortak bir duygu demektir.

32. Misyon Örnekleri
 Collezione: Modayı erişilebilir kılmak, sürekli ve
dengeli büyümek, insana ve çevreye saygılı global
bir oyuncu olmaktır.
 Mavi: Müşterisine yakın, jean odaklı bir moda
markası olmak.
 Lc Waikiki: “İyi giyinmek herkesin hakkı” inancından
hareketle "insanları, tarzları ve bütçelerine uygun
giydirerek iyi hissettirmek" tir.

33. Vizyon ile Misyon Arasındaki
Farklılıklar
 Misyon, bir firmanın varolma nedenidir,
hayattaki rolüdür
 Vizyon ise firmanın gelecekte arzu ettiği
durumu gösterir, hayal edilen bir geleceği
hedefler.

34. Taktik
 Taktik, işletmenin kaynaklarını en etkili bir
şekilde kullanabilmek için değişen duruma
uygun olarak alınan kısa dönemli kararlardır.

35. Strateji
 Strateji, işletmenin amaçlarını gerçekleştirmek
için sahip olduğu kaynakları tahsis etmesiyle
ilgili genel kararlardır.
 Taktik ise bu kaynakların harekete geçirilmesi
yani uygulanmasıyla ilgilidir.

36. Politika
 Sözlük anlamıyla: bugünkü ve gelecekteki kararlara
bir yön verebilmek için bir çok alternatif arasından
seçilen belirli yol veya davranış tarzı, genel amaçlar
ve kabul edilebilir yöntemleri kapsayan uzun süreli
genel bir plan şeklinde tanımlanmaktadır.
 İşletme yönetimi alanında: yöneticilerin karar
vermelerinde rehberlik eden ilke veya ilkeler
dizisidir.

37. Stratejik Yönetimin Tanımı
ve Amacı
 Stratejik Yönetim, işletmenin dış çevresi ile ilgili teşhis ve
çözümleri kapsar ve uzun vadede işletmenin ne olacağı ile
ilgili soruları cevaplandırır (Dinçer, 2003).
 Diğer bir tanıma göre ise stratejik yönetim işletme çevresi
ile ilişkisinin ötesinde geleceği yaratmak için işletmenin
tüm işlevlerinin ve unsurlarının bütüncül bir yaklaşımla
uzun dönemde yönetimidir (Ülgen ve Mirze,2007; 37)
 Stratejik yönetim, etkili stratejiler geliştirmeye,
uygulamaya ve sonuçlarını değerlendirerek kontrol
etmeye yönelik kararlar veren faaliyetler bütünü olarak
tanımlanabilir.

38. Stratejik Yönetimin
Özellikleri
Stratejik yönetim, her şeyden önce tepe
yönetiminin bir fonksiyonudur: İşletmeye bir
istikamet belirlemesi sebebiyle sorumluluk tepe
yönetimindir. Tepe yöneticisinin desteği önemlidir.
Vziyon, strateji ve misyon gibi kavramlar tepe
yöneticiler tarafından belirlenseler bile çalışanlar
tarafından benimsenmediği sürece ortak değer
haline gelmezler.

39. Gelecek yönelimlidir ve işletmecinin uzun vadedeki
amaçları ile ilgilidir: İşletmenin ne olacağı ve bu
sonuçları elde etmek için ne yapması gerektiği
Stratejik yönetim, işletmeyi açık bir sistem olarak
görür: İşletme, birbiriyle etkileşim, bağımlılık halindeki
parçalaın oluşturduğu bir bütündür. İşletmeler
bulundukları çevre ile karşılıklı etkileşim içindedir.
Stratejik yönetim, işletmelerin farklı birimleri ve
hiyerarşik kademeleri arasına koordinasyon sağlar:
Farklı birimler kademeler arasında amaçlar hiyerarşisi
oluşturarak farklılaşmayı engeller.
Stratejik yönetim, alt kademe yöneticilerine rehberlik
eder: Karar ve faaliyetler işletme içinde en alt birimlere
kadar herkesin ortak hareket noktasını oluşturur.

40.  Stratejik yönetim, işletmenin kaynaklarının en etkili
şekilde dağıtımıyla ilgilenir: Temel amaçların
gerçekleştirilebilmesi için kaynakların uygun bir şekilde
dağıtımıyla ilgilenir.
Karar vermede kullandığı bilgilerin kaynak ve verileri
farklıdır
Stratejik yönetim işletmenin amaçlarıyla toplumun
menfaatlerini bir bütünlük içerisinde ele alır: Stratejik
yönetim dış çevreye karşı sosyal sorumluluk taşır.

41. Stratejik Yönetim Faaliyetleri
 İşletmeyi ilgilendirdiği ölçüde dış çevrenin ve rekabet
şartlarının kuvvetlice kavranması ve dış çevrenin dinamiğinin
arkasındaki gücün araştırılması.
 Çeşitli mamul/pazar bileşenleri için ayrıntılı stratejilerin
oluşturulması, stratejik analizleri kritik alanlar üzerinde
yoğunlaştırarak alternatiflerin belirlenmesi ve kaynakların
dökümünün yapılması
 Seçilmiş stratejilerin, politikalara ve proje yönetimi ile
fonksiyonel bölümlerdeki faaliyet programına dönüştürülmesi
 Örgütün stratejiye uygun olarak düzenlenmesi, işletme
faaliyerlerinin stratejik iş birimlerine dağıtılması ve temel
amaçlara ulaşmada bunların koordine edilmesi
 Stratejilerin etkin bir şekilde yürütülmesi için uygun planlama
güdüleme ve kontrol sistemlerinin oluşturulması

42. Stratejik Yönetimin Tarihi Gelişimi
Bütçe ve Mali Kontrol (1900-1930) : Biçimsel örgüt dizaynı
hakim. İşletme bütçesi üzerinde duruluyor.
Uzun Vadeli Planlama ve İşletme Politikası (1950-1970):
İkinci dünya savaşı sonrası ve hızla değişen dış çevre
Stratejik Planlama (1970’li yıllar): Uzun vadeli planlama
birkaç yılı kapsayan satış tahminlerinden ibaretti. Burada
dış çevrenin teşhisi, işletme üstünlükleri ve zayıflıkları ön
plana çıkmıştır.
Stratejik Yönetim: Pazarın çekiciliğini analizi, işletme
kaynaklarının belirlenmesi, birimler için uygun stratejilerin
belirlenmesi, sonuçların kontrol edilmesi faaliyetlerini
içermektedir.
Stratejik Yönetime Bütüncül Bakış: Kaynak analizlerinin
yanında, örgütsel yeterlilik ve çevreye cevap verebilme
analizleri yapılmaya başlanmıştır.

44. Stratejik Yönetim Seviyeleri
 Şirket Seviyesinde Stratejiler: Bir kuruluşun ihtiyaç
duyulan kaynakları elde etme ve bu kaynakları sahip
olduğu stratejik işletme birimleri (SİB’ler) arasında
dağıtma kararlarını içeren stratejik düzeydir. Şirket
seviyesindeki stratejiler çok bölümlü bir işletme için
genel plan niteliği taşırlar.
 Hangi işlere girilecek, hangi işletme birimleri
düzenlenecek, hangileri satılacak ve hangileri elde
edilecek gibi konularla ilgili stratejiler bu seviyede
belirlenir.

45.  İşletme Seviyesinde Stratejiler: Bu seviyedeki stratejiler
her bir SİB’e ait olan faaliyetlerle ve karar verme ile
ilgilidir ve nasıl rekabet ediliyor sorusunu esas alır. Bu
stratejilerin temel amacı, SİB’lere pazarda rekabet gücü
kazandırmak ve bu avantajı korumaktır.
 Fonksiyonel Stratejiler: Bu kapsamdaki stratejiler
SİB’lerdeki temel fonksiyonel faaliyetlerle ilgilidir ve
üretim, pazarlama, satış ve araştırma geliştirme (ar-ge)
gibi her bir fonksiyonel alan içinde müşteriler için değer
yaratmayı amaçlar. Burada kaynak verimliliğinin
maksimize edilmesine odaklanılır.

47. Stratejik Yönetim Süreci
Stratejilerin Geliştirilmesi ve Planlama
Stratejik Analiz: Bir başlangıç noktası olarak
nitelendirilmektedir.
 Dış Çevre Analizi: Dış çevrenin analizi işletmenin dış
çevresindeki değişme ve gelişmelere bağlı olarak
işletmenin karşı karşıya kalacağı fırsat ve tehditlerin
önceden tahminlenmesi çalışmalarıdır.
 İşletmenin Analizi: İşletmenin mevcut şartları
değerlendirilir. Kaynak ve kabiliyetler analiz edilir.
Geçmiş yıl verileri önemli olabilir.
 FÜTZ (SWOT) Analizi: İşletmenin iç ve dış çevresi analiz
edilir. Çevresel fırsat ve tehditler tahmin edilir.

48.  Stratejik Tasarım: Örgütse öncelikler göz önüne
alınarak işletmenin geleceğinin tanımlanması ve
stratejik amaçlarının belirlenmesi demektir.
 Yönetim Felsefesi ve Misyon: Tüm örgütün düşünce ve
davranışlarına rehberlik eden idealler, inançlar ve
ilkelerdir.
 Vizyon ve Stratejik Amaçlar: İşletmenin gelecekte ne
olacağı ile ilgili tanımlamalardır. Stratejik amaçlar ise
vizyona götüren uzun dönemli ulaşılmak istenen
sonuçlardır.
 Stratejiler: Stratejik amaçların nasıl gerçekleşeceğidir.
 Politikalar: Uygulama için yöneticilere rehberlik eder

49.  Stratejilerin Uygulanması:
 Stratejik Uyum ve Örgütsel Tasarım: Örgüt yapısı,
liderlik tarzı, örgüt kültürü, insan kaynakları, teknoloji
ve diğer kabiliyetler belirlenen strateji unsurlarına göre
değerlendirilir.
 Program, Bütçe, Prosedürler: Programlar kısa süreli
uygulama planlarıdır. Bütçeler ise planın ve sonuçların
rakamlarla ifade edilmesidir. Prosedürler ise iş yapma
biçimini tanımlar

50. Stratejik Sonuçların Kontrol
Edilmesi ve Değerlendirilmesi
 Stratejilerin kontrolü: Amaçların ve planların ne
kadar başarılı olduğu kontrol edilir.
 Kontrol safhası yönetim sürecinin hem sonu hem de
başlangıcıdır. Değerlendirme yapıldıktan sonra elde
edilen verilerle strateji geliştirme safhası yeniden
başlar.

51. Stratejik Yönetim Süreci

52. Stratejik Yönetimin Temel Öğeleri
Liderlik ve Tepe Yöneticileri: Üst kademe yönetimin
bir fonksiyonu olması sebebi ile stratejik yönetim
tepe yöneticilerinin sorumluluğundadır. Tepe
yönetimi bu aşamada kararları sadece kendi
verebileceği gibi ilgili yönetici ve personellerle de
fikir alışverişi yapabilir.

53.  Stratejik tasarım çalışmaları genelde dört şekilde
yürütülmektedir:
 Tek stratejik mimar olarak tepe yöneticisi yaklaşımı: Genelde
tek sahipli firmalarda, küçük ortaklıklı ve aile şirketlerinde
görülmektedir.
 Yetki Devretme Yaklaşımı: Tepe yöneticisi güvendiği astlarına,
örgüt içindeki bazı bölümlere, farklı birimlerden oluşturduğu
görev gruplarına stratejik çalışmalar için yetki devredebilir.
 Ortak çalışma ve takım yaklaşımı: Tepe yöneticisi strateji
yapma sorumluluğunu çalışma arkadaşları, astları ve örgüt
içiğndeki kilit personelden oluşan bir takım ile beraber
üstlenir.
 Şirket için yeni inisiyatifler yaklaşımı: Tepe yöneticisi örgüt
içindeki kişi ve grupları yeni ürün hatları ve yeni ortaklıklar için
teklif sunmaya cesaretlendirir.

54. Örgüt Vizyonu ve Misyonu
 Örgüt misyonunun ve amaçlarının tanımlanması,
stratejik yönetim süreci için analiz yapma, istikamet
belirleme ve strateji seçme, uygulama ve tüm olarak
yönetim sürecini değerlendirmede temel bir çatıdır.

55. Dış Çevre ve Pazar
 Çevrenin sürekli değişmesi ve stratejik yönetimin
zaman ufkunun uzun olması, çevredeki belirsizliği
daha da arttırmakta ve dolayısıyla işletme üzerindeki
hakimiyetini ön plana çıkarmaktadır. Çevrenin
işletmeye sunduğu fırsat ve tehditler stratejik
yönetim için karar odakları oluşturur.

56. Mamul / Pazar Stratejisi
 Stratejik yönetimde amaçlara uygun mamul/pazar
alanının bulunması veya faaliyet sahasının seçilmesi
gerekir.
 Mamul/pazarla ilgili gelişme vektörünün yani faaliyet
sahası belirlendikten sonra yöneleceği istikametin
belirlenmesi gerekir.
 İşletme mamulle ilgili rekabet üstünlüğü kazanmaya
çalışmalıdır.
 Faaliyetler arasında sinerji göz önünde
bulundurulmalıdır.

57. İşletmenin Kaynakları
 İşletme sahip olduğu kaynak ve kabiliyetleri çeşitli
mamul/Pazar bileşimleri arasında en etkili bir şekilde
dağıtarak uzun dönemde başarılı olmaya ve
gelişmeye çalışır.