1. KĨ NĂNG VIẾT VÀ TỔNG HỢP TIN BÀI
BAN TRUYỀN THÔNG
Bộ Nội Vụ
Quỹ nhân ái người cao tuổi Nghệ An
168 Phong Đình Cảng thành phố Vinh

2. NỘI DUNG
1. Kĩ năng tổng hợp tin bài
2. Kĩ năng viết và trình bày các văn bản hành chính

3. 1. KĨ NĂNG TỔNG HỢP TIN BÀI
1.1 Thông tin cốt lõi của một sự kiện thời sự
1.2 Thông tin cốt lõi của một bài viết tổng hợp, điều tra, phóng sự
1.3 Thực hiện thế nào?
1.4 Quy tắc cần nhớ
1.5 Tin ngắn
1.6 Tin dài

4. 1.1 THÔNG TIN CỐT LÕI CỦA MỘT SỰ KIỆN
THỜI SỰ
• Thông tin chính được tóm tắt trong 6 câu hỏi mà bạn cần giải đáp:
1. Ai? Nhận dạng của nhân vật mà bạn nói đến phải đầy đủ: tên, phẩm chất,
chức vụ...
2. Cái gì? Đây là thông tin chủ yếu: Ai làm gì? Cái gì sắp diễn ra? Có chuyện
gì?
3. Ở đâu? Luôn luôn chú ý thông tin đầy đủ. Chỉ nói một sự kiện đã diễn ra ở
chỗ này, chỗ kia thì chưa đủ, bạn phải nói chính xác tối đa không gian xảy
ra sự kiện: địa chỉ, căn phòng diễn ra một cuộc họp chẳng hạn.
4. Khi nào? Ngày, giờ. Ở đây cũng cần chính xác: nói rõ thứ mấy. Ví dụ: thứ
ba tuần trước vào lúc 18h30 chứ không phải Tối ngày 18.
5. Như thế nào? Là rõ thông tin "việc này diễn ra như thế nào?". Đừng quên
thông tin-dịch vụ. Nếu bạn đang nói về một buổi hoà nhạc, hãy nói rõ làm
thé nào để đến đó, gửi xe ở đâu, đặt chỗ trước với ai, chương trình hoà
nhạc, dàn nhạc...
6. Tại sao? Chỉ ra các nguyên nhân của sự kiện.

5. 1.2 THÔNG TIN CỐT LÕI CỦA MỘT BÀI ViẾT
TỔNG HỢP, ĐIỀU TRA, PHÓNG SỰ
 Ở đây, phải truyền tải một "thông điệp" tới độc giả: thông điệp kết luận của
người viết. Trước khi viết, người viết phải suy nghĩ làm thế nào để nổi bật
lên thông điệp đó, bằng thông tin, bằng cái mới, cái hấp dẫn và cái chính
xác. Chỉ cần liếc qua là độc giả có thể đọc cái mình tìm kiếm.
 Đừng ngại liệt kê 6 câu hỏi và trả lời chúng trên giấy, nhất là khi viết một
chủ đề phức tạp. Có thể thấy rõ tác dụng của kỹ thuật nêu bật trước thông
tin chủ yếu. Người viết sẽ có được những yếu tố thông tin để viết tít, sapô,
mở đầu, kết bài, tít xen và chú thích ảnh. Khi đã được cụ thể hoá bằng dàn
ý, thứ tự các thông tin phụ thuộc nhiều vào chọn lựa này, chúng ta sẽ phát
triển những thông tin mà thông điệp chính chứa đựng.

6. 1.3. THỰC HIỆN THẾ NÀO?
 Cách thứ nhất: Tưởng tượng bạn phải trao đổi với một đồng nghiệp hoặc
người bạn trong vài phút, qua điện thoại chẳng hạn, cốt lõi của sự kiện mà
người đó cần biết.
 Cách thứ hai: Đánh dấu trên giấy những chi tiết quan trọng nhất, sau đó
sắp xếp lại theo hai hoặc ba chủ đề hoặc tin.

7. 1.4. QUY TẮC CẦN NHỚ
 Viết thông điệp cốt lõi trước khi bắt đầu bài báo, thậm chí trước khi xây
dựng dàn ý. Viết thông điệp đó thật súc tích, trong một hoặc hai câu. Khi
viết, tìm cách diễn đạt thông điệp đó chính xác nhât, cụ thể nhất. Suy nghĩ
chín trong đầu trước khi viết.

8. 1.5. TIN NGẮN
 Đây là thể loại ngắn nhất và chắc chắn được đọc nhiều nhất. Vì dễ đọc nên
tin ngắn giúp người ta nắm được một sự viẹt một cách nhanh nhất. 44 từ,
gần 300 ký tự: đó chính là tiêu chí. Tin ngắn chỉ dài một đoạn và có thể đọc
một hơi. Một hay hai câu là đủ. Không có tít. Những từ đầu tiên là những từ
khoá (mang thông tin), đôi khi được in chữ đậm. Chúng giữ vai trò là tít.
Dòng đầu tiên thường bắt đầu bằng một ký tự gọi là "con bọ".
 Viết một tin ngắn như thế nào? Cần phải lựa chọn thông tin sao cho chỉ giữ
lại thông tin chính, cô đọng chúng một cách tối đa bằng cách dùng từ ngữ
đơn giản và chính xác. Câu đầu tiên thường súc tích dưới dạng chủ ngữ-
động từ-bổ ngữ.

9. 1.6. TIN SÂU
 Tin sâu dài hơn tin ngắn. Nó cho phép phát triển một chút thông tin và giải
thích thêm (như thế nào, tại sao...). Có thể nhắc lại những sự việc diễn ra
trước đó, đưa ra những thông tin về tiểu sử, trích dẫn một số lời phát biểu.
Tuy vậy, tin sâu bao giờ cũng chỉ đưa ra một thông tin duy nhất (giống tin
ngắn). Ít khi một tin sâu vượt quá 2000 ký tự. Có thể gồm nhiều đoạn: đoạn
đầu là tin ngắn. Tin sâu có một tít mang tính thông tin nhưng không có
sapô. Nếu dài, nó có thể có tít xen. Tin sâu có kết cấu kim tự tháp ngược.

10. 2. KĨ NĂNG VIẾT VÀ TRÌNH BÀY VĂN BẢN HÀNH
CHÍNH
2.1 Những quy định chung
2.2 Thể thức văn bản
2.3 Kỹ thuật trình bày văn bản

11. 2.1 NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
2.1.1 Phạm vi và đối tượng áp dụng
Quy định này quy định về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản của đơn vị nào
đốivới văn bản hành chính và bản sao văn bản? Các văn bản chuyên ngành, giấy
phép được thực hiện theo quy định riêng của đơn vị nào?
2.1.2 Phân loại văn bản
 Văn bản hành chính gồm: Báo cáo, biên bản, chương trình, công văn hành chính,
đề án, giấy biên nhận hồ sơ, giấy chứng nhận cho cán bộ, hội viên giấy chứng nhận
hội viên/ tình nguyện viên, giấy đi đường, giấy giới thiệu, giấy mời, giấy nghỉ phép,
giấy ủy nhiệm, kế hoạch, phiếu chuyển, phiếu gửi, phương án, quyết định, thông
báo, tờ trình.
 Bản sao văn bản gồm: bản sao y bản chính, bản trích sao và bản sao lục.

12. 2.2 THỂ THỨC VĂN BẢN
 Thể thức văn bản là tập hợp các thành phần cấu thành văn bản, bao gồm những
thành phần chung áp dụng đối với các loại văn bản và các thành phần bổ sung
trong những trường hợp cụ thể hoặc đối với một số loại văn bản nhất định theo
quy định tại Thông tư số 25/2011/TT-BTP ngày 27 tháng 12 năm 2011 của Bộ Tư
pháp hướng dẫn về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản bao gồm:

13. 2.2 THỂ THỨC VĂN BẢN
1. Quốc hiệu
2. Tên cơ quan ban hành văn bản
3. Số kí hiệu của văn bản
4. Địa danh ngày tháng phát hành văn bản
5. Tên yếu và trích loại nội dung của văn bản
6. Nội dung văn bản
7. Chức vụ, họ tên người có thẩm quyền
8. Dấu của cơ quan
9. Nơi nhận
10. Dấu chỉ mức độ khẩn/ mật
11. Các thể thức khác
12. Các thể thức sao

14. 2.3 KỸ THUẬT TRÌNH BÀY VĂN BẢN
Khổ giấy, kiểu trình bày và định lề trang văn bản
2.3.1 Khổ giấy
 Văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hành chính được trình bày trên giấy
khổ A4 (210 mm x 297 mm).
 Các loại văn bản như giấy giới thiệu, giấy biên nhận hồ sơ, phiếu gửi, phiếu
chuyển có thể được trình bày trên giấy khổ A5 (148 mm x 210 mm) hoặc trên
giấy mẫu in sẵn.
2.3.2 Kiểu trình bày
 Văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hành chính được trình bày theo chiều
dài của trang giấy khổ A4 (định hướng bản in theo chiều dài).
 Trường hợp nội dung văn bản có các bảng, biểu nhưng không được làm thành
các phụ lục riêng thì văn bản có thể được trình bày theo chiều rộng của trang
giấy (định hướng bản in theo chiều rộng)

15. 2.3 KỸ THUẬT TRÌNH BÀY VĂN BẢN
2.3.3. Định lề trang văn bản (đối với khổ giấy A4)
- Trang mặt trước:
Lề trên: cách mép trên từ 20-25 mm;
Lề dưới: cách mép dưới từ 20-25 mm;
Lề trái: cách mép trái từ 30-35 mm;
Lề phải: cách mép phải từ 15-20 mm.
- Trang mặt sau:
Lề trên: cách mép trên từ 20-25 mm;
Lề dưới: cách mép dưới từ 20-25 mm;
Lề trái: cách mép trái từ 15-20 mm;
Lề phải: cách mép phải từ 30-35 mm.