İnmeli hastalarda nörolojik fonksiyonları ölçmek için, iskemik alan boyutunu değerlendirmek için ve bağımlılığı saptayıp fonksiyonel iyileşmeleri değerlendirmek için kullanılan skalalar hakkında kısa bir sunum. İyi okumalar
2. NIHSS*
İnmeli hastalarda nörolojik fonksiyonları inceleyen ve
uzun dönem prognoz hakkında fikir veren bir ölçektir.
Doktorlar ya da hemşireler tarafından yaklaşık 7
dk’dan daha kısa süre içerisinde uygulanabilir.
Maksimum 42 alınabilecek olan NIHSS, puan arttıkça
klinik tablo ağırlaşır.
*The National Institutes of Health Stroke Scale ( Ulusal Sağlık Enstitüleri
İnme Skalası)
3. NIHSS
Skor 5 ve altında ise iv tromboliz genellikle yararlı
olmamaktadır.
NIHSS 22 üzerinde ise iv rtPA nedenli semptomatik
serebral kanama oranlarında belirgin derecede artış olur.
Trombolitik tedavi için hedef kitle tedavinin yarar zarar
oranının en elverişli olduğu grup orta-ağır defisiti olan
(NIHSS 6-22) hastalar olarak kabul edilmektedir.
5. NIHSS
1a : Bilinç Düzeyi
• Uyanık = 0
• Hafif uyarıya hemen cevap veriyor = 1
• Israrlı veya güçlü veya ağrılı uyarana cevap
veriyor = 2
• Cevapsız veya sadece refleks cevabı var = 3
6. NIHSS
1b- Bilinç Düzeyi Soruları
(Kaç yaşındasın?, Hangi aydayız?)
• İki soruya doğru cevap = 0
• Bir soruya doğru cevap (veya entübe, dizartri,
dilimizi bilmiyor) = 1
• İki soruya yanlış cevap, afazik veya koma = 2
7. NIHSS
1c- Bilinç Düzeyi Emirleri
( Gözlerini aç kapa, sağlam eli aç kapa)
• İkisini de yapıyor = 0
• Birisini yapıyor = 1
• Hiçbirisini yapamıyor = 2
8. NIHSS
2- Bakış
•Normal = 0
•Parsiyel bakış parezisi, bir veya iki gözde
bakış parezisi = 1
•Gözlerde forse deviasyon, total parezi
(okülosefalik refleks ile düzelme yok) = 2
10. NIHSS
4- Fasiyal Paralizi
(Bilinç kapalı ise ağrılı uyarana mimik yanıt)
• Yok simetrik hareket ediyor = 0
• Hafif paralizi, NLS silik, asimetrik gülümseme = 1
• Alt yüzde parsiyel paralizi (tam veya tama yakın) = 2
• Yüzün üst ve altında tek tam paralizi veya çift taraflı
veya koma = 3
11. NIHSS
5- Motor (Kollar)
Oturarak 90˚, yatarak 45˚ (10 sn. havada tutulur)
• Normal = 0
• Tutuyor ama tam değil (düşse de yatağa çarpmaz) = 1
• Yerçekimine direnemiyor (yatağa düşer ve çarpar)= 2
• Minimal hareket var = 3
• Hiç hareket yok = 4
• Ampute
12. NIHSS
6- Motor (Bacaklar)
• Normal = 0
• Tutuyor ama tam değil (düşse de yatağa çarpmaz) = 1
• Yerçekimine direnemiyor (yatağa düşer ve çarpar) = 2
• Minimal hareket var = 3
• Hiç hareket yok = 4
• Ampute
13. NIHSS
7- Ekstremitede Ataksi
• Yok (afazik veya hemiplejik hasta da dahil) = 0
• Tek ekstremitede var = 1
• Üst ve alt ekstremitede var = 2
• Değerlendirilemiyor = X
14. NIHSS
8- Duyu
• Normal = 0
• Hafif-orta şiddette tek taraflı kayıp ama hasta
dokunuşu hissediyor veya afazik veya uyanıklık
bozukluğu = 1
• Tek taraflı tam kayıp (hasta dokunuşu bile
algılamıyor) veya iki taraflı duyu kaybı veya yanıt
vermiyor = 2
15. NIHSS
9- Konuşma
• Normal = 0
• Hafif-orta şiddette afazi (zor ama kısmen bilgi
alışverişi var) = 1
• Ağır afazi (hiç bilgi alış verişi yok) = 2
• Sözel ifade ve anlama yok veya komada = 3
18. ASPECTS
• BT‘de hipodansite
• 10 puan üzerinden değerlendirme
• Her tutulan alan için 1 puan çıkarılır
Kaudat nukleus = C
Lenticular nukleus = L
İnternal kapsul posterior bacağı = İC
İnsular corteks = İ
MCA M1-M6
* Alberta Stroke Program Early CT Score
22. İskemik alan boyutu
İnme alan boyutunun belirlenmesi
(ASPECT)
Trombolitik tedaviye en uygun hastalar
anlamlı boyutta iskemik penumbranın
bulunduğu hastalardır.
Trombolitik tedavi endikasyonu için ASPECT önemli
Prognoz kötü
• – MCA sulama alanının 1/3 fazla
• – 70-100 cm3 kötü prognoz
210
45
24. İV Tromboliz
Doku plazminojen aktivatör (tPA)
İlk 4,5 saat
• Kanama yok
• Büyük damar sulama alanının 1/3’ünden az
• Alanının 70 cm3 altında olması
• ASPECTS 7’nin üzeri
25. Tedavi-Prognoz
• tedavi ve görüntüleme gerekli
değil
NIHSS
0-5
• kanama yok, büyük damar
sulama alanın 1/3’den az veya
ASPECT 7’nin üzeri
• ilk 4.5 saat içinde ise IV tromboliz
NIHSS
5-20
26. Modifiye Rankin Skalası
Bağımlılığı saptamada ve fonksiyonel iyileşmeleri
değerlendirmede uygulanır.
1 ve 2 puan alanlar bağımsız
3 ve üzerinde puan alanlar bağımlı olarak yaşamayı devam
ettirmektedirler.
Hastaların hastaneye yatışlarında ve 6 ay kontrollerinde aldıkları
skorlar dosyalarına kayıt edilerek iyileşme oranları hesaplanabilir
27. Modifiye Rankin Skalası
• 0 = Hiç semptom yok
• 1 = Belirgin sakatlık yok, semptomlara rağmen hasta günlük aktivitelerini ve
görevlerini yerine getirebiliyor
• 2 = Hafif sakatlık; geçmişte yaptığı bütün olağan görev ve aktiviteleri yapamıyor ama
yardım olmaksızın kendi işlerini yapabiliyor
• 3 = Orta derecede sakatlık; kendi işerini görmek için kısmen yardıma ihtiyacı var, ama
kendi başına yardımsız yürüyebiliyor
• 4 = Ağır sakatlık; yardımsız yürüyemiyor ve yardımsız bedensel ihtiyaçlarını
karşılayamıyor
• 5 = Çok ağır sakatlık; yatağa bağımlı, inkontinan ve devamlı bakıma ve dikkate
muhtaç
• 6 = Ölüm