6. Έλενα Ελληνιάδου Παιδαγωγικές κατευθύνσεις Αρχές 20ου αιώνα Συμπεριφοριστική Γνωστική Κοινωνικογνωστική Μέσα 20ου αιώνα Τέλη 20ου αιώνα Η μάθηση συνίσταται στην αλλαγή της συμπεριφοράς, ως αποτέλεσμα της ανταπόκρισης του ατόμου σε ένα ερέθισμα . Η μάθηση είναι η αλλαγή της γνώσης, που αποθηκεύεται στη μνήμη. Οι άνθρωποι μαθαίνουν αλληλεπιδρώντας και παρατηρώντας άλλους.
17. συμπεριφορισμός Έλενα Ελληνιάδου Οργανισμός Αντίδραση Ερέθισμα Ο Οργανισμός θεωρείται «μαύρο» κουτί Σύνδεση S-R (stimulus-reactio, ερέθισμα-αντίδραση)
18.
19. Έλενα Ελληνιάδου Θα μάθει ο σκύλος να συνδέει ένα βιολογικό χαρακτηριστικό με ένα ανεξάρτητο χαρακτηριστικό; Κλασική υποκατάσταση
20. Έλενα Ελληνιάδου Κλασική εξάρτηση. Πριν την εξάρτηση, η τροφή στο στόμα του σκύλου προκαλεί έκκριση σ ιέ λου, αλλά ένας ήχος - ένα ουδέτερο, δηλαδή, ερέθισμα - δεν την προκαλεί. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της εξάρτησης, ο ήχος συνδυάζεται επανειλημμένα με τη τροφή. Αφού έχει συντελεστεί η κλασική εξάρτηση ο ήχος από μόνος του λειτουργεί ως ένα εξαρτημένο ερέθισμα προκαλώντας έκκριση σ ιέ λου. http://nobelprize.org/educational_games/medicine/pavlov/pavlov.html
22. John Watson (1878-1958) Έλενα Ελληνιάδου Ο John Watson εφάρμοσε τη θεωρία του Pavlov της κλασικής εξάρτησης σε πειράματα μ’ ένα νήπιο, τον μικρό Albert, αποδεικνύοντας πως τα συναισθήματα και οι φόβοι δεν είναι έμφυτοι αλλά μαθαίνονται. Η προσωπικότητα είναι το σύνολο των παρατηρήσιμων δραστηριοτήτων και είναι επίκτητη και ανανεώσιμη.
23.
24. Edward Lee Thorndike (1879-1949 ) Μέθοδος δοκιμής και πλάνης ( trial & error) Έλενα Ελληνιάδου Στα πειράματα του γάτες τοποθετούνταν σ’ ένα κουτί και μάθαιναν σταδιακά να ανοίγουν την πόρτα και να φτάνουν την τροφή πατώντας το πετάλι. Εισήγαγε τον «νόμο του αποτελέσματος» ( law of effect ) Η σύναψη ερεθίσματος-αντίδρασης ενισχύεται όταν το αποτέλεσμα είναι ευχάριστο και οδηγεί στην επανάληψη . ο Thorndike ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα της αντίδρασης.
25. Έλενα Ελληνιάδου Μετά από συνεχείς δοκιμές οι γάτες μάθαιναν να ανοίγουν την πόρτα του κουτιού και να βγαίνουν έξω. Το σχήμα αυτό δείχνει το χρόνο που χρειάστηκε μια από τις γάτες του Thorndike για να βγει έξω από το κουτί.
26.
27. Έλενα Ελληνιάδου π αραδείγματα του λειτουργικού κουτιού του Skinner Όταν το ποντίκι πιέζει τον μοχλό ενισχύεται με μπαλίτσες από τρ ο φή. Το περιστέρι πρέπει να χ τυπήσει με το ράμφος του την τρύπα για να ενισχυθεί με τροφή.
28.
29.
30. Έλενα Ελληνιάδου Δύο Είδη Τιμωρίας Στο ένα είδος τιμωρίας μια συμπεριφορά ακολουθείται από ένα αρνητικό ή δυσάρεστο ερέθισμα. Στο δεύτερο είδος τιμωρίας ένα ευχάριστο ερέθισμα απομακρύνεται μετά την εκδήλωση της συμπεριφοράς. Σε άλλες περιπτώσεις η τιμωρία μειώνει τις πιθανότητες ότι η συμπεριφορά θα εκδηλωθεί στο μέλλον.
34. Έλενα Ελληνιάδου Η μάθηση μέσω της Διαμόρφωσης της Συμπεριφοράς Η διαμόρφωση της συμπεριφοράς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μάθηση με υπολογιστές. Οι σωστές διαδικασίες παρουσιάζονται κατ’ αρχάς στην οθόνη και στη συνέχεια «ευτυχισμένα πρόσωπα» εμφανίζονται για να αμείβουν τον μαθητή όσο πλησιάζει στη σωστή ακολουθία των εντολών. Σ’ αυτή την εικόνα ο υπολογιστής λέει «τα κατάφερες!».
35.
36.
37. Έλενα Ελληνιάδου Φαίνεται πως ακόμη και τα ποντίκια είναι ικανά να σχηματίσουν νοητικές αναπαραστάσεις. “ Δεν μου φαίνεσαι και πολύ σαν μια πειραματική ψυχολόγος! ”
43. Έλενα Ελληνιάδου Νόμος της μορφής και του βάθους Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν το αν μια επιφάνεια θα γίνει αντιληπτή ως μορφή ή φόντο . Figure/ground ambiguity. Βάζο του Rubin
45. Έλενα Ελληνιάδου “ It may take a magician to pull a rabbit out of a hat, but we all possess sufficient magic to pull a duck out of a rabbit” R. N. Shephard, 1990
46.
47.
48.
49.
50.
51. Έλενα Ελληνιάδου ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ( accommodation) διαδικασία κατά την οποία ο οργανισμός αλλάζει τις προηγούμενες γνωστικές δομές του, για να ανταποκριθεί καλύτερα σε νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις και εμπειρίες, που συνήθως αντιφάσκουν με τα προηγούμενα γνωστικά του σχήματα ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ( adaptation) αποτελεί τη συνισταμένη της αφομοίωσης και της συμμόρφωσης, βασικό στοιχείο του ορισμού της ανθρώπινης νοημοσύνης, αφού, κατά τον Piaget , «νοημοσύνη είναι εξ` ορισμού η προσαρμογή σε νέες καταστάσεις»
54. Δομικός εποικοδομισμός του Piaget Έλενα Ελληνιάδου δεν είναι μια απλή καταγραφή της πραγματικότητας αλλά μια εποικοδόμηση αυτής με βάση τις αναπαραστάσεις και την εμπειρία του ατόμου τι είναι γνώση; πως οικοδομείται η γνώση;
64. Ανακαλυπτική μάθηση (Bruner, 1996) Έλενα Ελληνιάδου Ανακαλυπτική Μάθηση βασική θεωρία για τη μάθηση οι μαθητές ο εκπαιδευτικός σταδιακή , καθοδηγούμενη ανακάλυψη των γνώσεων μέσα από ανακαλυπτικές διαδικασίες (πείραμα, δοκιμή, επαλήθευση ή διάψευση) έχει το ρόλο του εμψυχωτή, του διευκολυντή, του καθοδηγητή στη διαδικασία της ανακάλυψης ενεργοποίηση της αναλυτικής και διαισθητικής σκέψης των μαθητών και γενικά των ανώτερων διεργασιών που σχετίζονται με την επίλυση προβλημάτων «Κάθε αντικείμενο μπορεί να διδαχθεί σε κάθε παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία αρκεί να του προσφερθεί με μια μορφή κατάλληλη και αποτελεσματική» Bruner 1973
65. Κάθε αντικείμενο μπορεί να διδαχθεί σε κάθε παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία αρκεί να παρουσιαστεί σ' αυτό με μια μορφή κατάλληλη και αποτελεσματική (Bruner 1973) Learning by doing
66. O ι γνώσεις δεν είναι απλές αναπαραστάσεις του φυσικού κόσμου, αλλά αλληλοσυσχετίζονται, οργανωμένες σε μια δομή, αποτελούν ένα νοητικό πρότυπο, χάρη στο οποίο μπορούμε να προβλέπουμε και να κάνουμε υποθέσεις.
67.
68.
69.
70. 2 . Το δεύτερο είναι το σύστημα της εικονιστικής αναπαράστασης (3-8) όταν πια οι πράξεις διατηρούνται στο νου μέσω εικόνων που συνδέονται με αυτές . Συνιστά μάθηση μέσα από εικόνες, σχεδιαγράμματα, σκίτσα και ζωγραφιές π.χ. Γεωγραφία, Ιστορία.
71. 3. Το τρίτο πια στάδιο είναι όταν τα αντικείμενα , οι πράξεις, οι έννοιες αναπαρίστανται πια από σύμβολα συνδεδεμένα με αυτές. Είναι το σύστημα της συμβολικής αναπαράστασης , (8- ) όπου πια παίζει κυρίαρχο ρόλο η γλώσσα και τα άλλα συμβολικά συστήματα . Κάθε σύστημα είναι κυρίαρχο στα διάφορα στάδια, αλλά συνυπάρχουν και τα άλλα δύο σε όλες τις ηλικίες.
80. Το μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών (Μ.Ε.Π), (information processing learning) μελετά τον τρόπο με τον οποίον η γνώση εισέρχεται, αποθηκεύεται και ανακαλείται από τη μνήμη. Αυτή ήταν η πιο εξέχουσα γνωστική θεωρία του 20ου αιώνα και έχει σημαντικές εφαρμογές στην διδασκαλία. Έλενα Ελληνιάδου
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108. Κοινωνικός Εποικοδομισμός Lev Semenovich Vygotsky Ο Vygotsky (1896-1934), είναι ο εισηγητής της κοινωνικο-πολιτισμικής προσέγγισης της μάθησης. Θεμελίωσε τον κοινωνικό εποικοδομισμό υποστηρίζοντας ότι το παιδί αναπτύσσεται μέσα από το κοινωνικό του περιβάλλον και από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις . κοινωνικο-αναπτυξιακή ή κοινωνικο-πολιτισμική θεωρία
109.
110.
111.
112.
113.
114. Διαδικασία επίτευξης της γνωστικής ανάπτυξης Έλενα Ελληνιάδου
115.
116.
117.
118.
119.
120. Έλενα Ελληνιάδου Το τρέχον επίπεδο ικανότητας του παιδιού Εκτός δυνατοτήτων προς το παρόν Ζώνη επικείμενης ανάπτυξης
121. Έλενα Ελληνιάδου Το 1 ο σχήμα αντιστοιχεί στις παραδοσιακές αντιλήψεις. Το δεύτερο αντιστοιχεί στις απόψεις του Vygotsky σχετικά με τη Ζ.Ε.Α. Το τρίτο αντιστοιχεί στην κατάσταση μετά την παροχή στους μαθητές αρχικής βοήθειας ή πλαισιου στήριξης ( scaffolding ) άλλη μια σπουδαία έννοια που χρησιμοποίησε ο Vygotsky.
122.
123.
124.
125.
126. Έλενα Ελληνιάδου Ελβετός J. Piaget (1924) ΓΝΩΣΤΙΚΟ-ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ρώσος L. Vygotsky (1934) ΨΥΧΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΘΕΩΡΙΑ Αναπτυξιακή δύναμη θεωρεί την εσωτερική ωρίμαση και τις ατομικές εμπειρίες μέσα από τις λογικομαθηματικές δραστηριότητες κατά την επεξεργασία του φυσικού κόσμου. Βιώνει γνωστικές συγκρούσεις , τις οποίες η επαφή με τους συνομηλίκους απλώς επιτείνει. Η κοινωνική αλληλεπίδραση διευκολύνει την ανάπτυξη αλλά δεν τη δημιουργεί. Η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι πηγή δύναμης και εξέλιξης. Ο «συλλογικός νους» της ομάδας συλλαμβάνει και δημιουργεί έννοιες, διαδικασίες, δεξιότητες και το άτομο μέσα από τη μάθηση τις εσωτερικοποιεί και τις προσλαμβάνει. Η μάθηση είναι κοινωνικά προσδιορισμένη. ο εκπαιδευτικός γίνεται διευκολυντής της ανάπτυξης μέσω της διαρρύθμισης του περιβάλλοντος Ο εκπαιδευτικός γίνεται διαμεσολαβητής με την άμεση παρέμβαση και διδασκαλία Η πορεία ανάπτυξης πηγαίνει από το ατομικό στο κοινωνικό Η πορεία ανάπτυξης πηγαίνει από το κοινωνικό στο ατομικό Η ανάπτυξη προηγείται της μάθησης Η μάθηση προωθεί την ανάπτυξη
We think of Piaget primarily as a developmental psychologist. BUT Piaget only USED children to accomplish a more profound philosophical goal.
Behaviorism: Learning is associationist, continuous, linear Kant: "Concepts without percepts are empty; percepts without concepts are blind." The contrast with associationism is that once a child has successfully constructed a fundamental schema—such as number, equivalence, or conservation—the child’s thought is fundamentally transformed; the presence of that new schema then influences the manner in which the child apprehends the world from that point forward. Development is not linear; it proceeds in stepwise, staged fashion. Piaget’s experiments demonstrated that perception was influenced by the cognitive schemas of the child. Thus perception was not unmediated by thought, as empiricist associationism claimed; rather, perception was foundationally guided by the categories of thought. It was in this limited sense that Piaget was a neo-Kantian.
There are sensorimotor schemas (sucking, reaching) that are NOT symbolic and NOT conceptual. A “concept” is an abstract schema (Play, dreams, p. 67). Sensorimotor schemas evolve into concepts (Play, dreams, pp. 68, 99). Imitation evolves into symbols (Play, dreams, p. 68) Symbols are schemas Categorization is a schema (as are all Kantian categories of thought) Note that this is the leap from behaviorism: in behaviorism, learning is not “mediated” by any mental structures.
Object permanence. Develops in Substage 4 of the sensorimotor stage (Siegler, p. 34) roughly 8-12 months
Skill acquired during the concrete operational period, roughly 6/7 to 11/12 years. What allows the child to get this right is that he/she understands reversible operations . (object properties are conserved over certain types of transformations , Siegler, p. 45).
Imitative schemas: accommodation is dominant Ludic schemas (play): assimilation is dominant Adaptive schemas: the most advanced, equilibrium Chapter 5 of Play, dreams documents the development from sensorimotor schemas to symbolic schemas, through a child’s active interaction, applying prior schemas to the environment (through either assimilation or accommodation).
A photo of Renee Baillargeon, Dept. of Psych at Univ. of Illinois.
This is the sociocultural critique, first made by Russian psychologist Lev Vygotsky in the 1920s. Neo-Piagetians work within the basic stage framework of Piaget but have branched out from his theory. Robbie Case of Harvard has provided a new explanation of the four stages in terms of the expansion of working memory capacity, thus providing an information-processing explanation for Piaget’s observations.
Τον βοηθούν να αναπτύξει στρατηγικές που του επιτρέπουν να μαθαίνει πώς να μαθαίνει.
Η βραχυπρόθεσμη μνήμη μπορεί να κρατήσει μέχρι 7 στοιχεία από 10 μέχρι 20 δευτερόλεπτα.