100axaliqar tulisityva
- 1. 2
a
abarotis aReba _ nacvlis migebad mcdeloba
abiJniki _ wyenis mTesveli
aewela _ ficxad wina aRudga
avardna _ JinT aSla
aiwia _ friad gankÂrda
amtuteba _ wesT aRreva
antifroncki _ zmaniTa moamaye, gina koxtapruwa
arifi _ harifTan naxe
arRnis Citi _ mudmiv stumrobisa da cekva-TamaSis moyvaruls diaczed
ityÂan
ataSoli _ Zmadnaficisa ZmobiTgan ganzidva
aude _ warsvlisaTvis ukmexi mowodeba
aylisTaveba _ ese ars muStis SemokvriT yiramala gardaslva; anu fexisa
acurebiT zurgzed dacema;
garna aylisTavebas uecari, gina ucxo SegrZnebisagan Tavbru daxvevazec
ityÂan
aCaTlaxa _ saxezed muSti hkra
aweva _ Tana warsaRebad Tu warsayvanad moboWva
axeva _ warTmeva mZlavrisagan
axveva _ warslva upatiurisa
axuÁliS _ oRondac
axuruSebuli _ quÀna grZnobaT ayolili
b
bazari _ sityua-pasuxi
bazris Seyvana _ ra pirisa mosaSinjad sityua ganfino, dabazrebasTan
naxe
bazarSi wamoikida _ saubriTa mtyuvan-hyo
baTqi _ urTierT saSuRlo paemani
baiani _ nemsiani WurWeli
baiTi _ ebraelTa eniT: sayofeli sabinadro
bairamoba _ aw: SuÀba Ãorcieli
balamuti _ aRrevis mowadineTa Ãmianoba
banZi _ cudubralo
basiaki _ mdabali memTvrale
bacana _ lawiraki
bacnoba _ uwverulT yrmaTa laRoba
bespontaoba _ saqnelT ver-mopoeba
besprideli _ wesT Takiloba
- 2. birJa _ ese odes ymani safixvnod Seiyrebian, uSvereben da
ampartavneben
blatavi _ gul maRlad saubari
blati _ ama quÀynis uaRresisa margeblad yola
boi-frendi _ englizelTa enazed kurosa hqvian, siZÂT mtrfialebeli
boli _ TriaqT wvisa mSrali nisli
bolo pasadka _ daskuna raimesi; kvalad uwoden, odes meZavi gaTxovdes
g
gaablatava _ TÂszed umcrossa medidurebisaTvis mwed eyo
gabazreba _ zurgT-ukan raimesi mxela, gamskdarTan naxav
gablatavda _ guli moica
gageba _ wesi, moZRureba, romel ars:
gageba qurduli, gina Savi, anu wesi avazakTa;
gageba qalaquri;
gageba Zveli, anu ampartavanT Sejibreba;
gageba kacuri, gina vaJkacuri, mraval qurdul dogmatTagan ganwmendil;
gageba quCuri, birJis kvrisa wesi;
esreT movals gagebisa kvalad mravali saxeli, aqa ese vikmae
gadaaxta _ Tavzedo, amboben, ese viTar ara niSneul hyo; kvalad mraval-
nacadzed ityÂan aTas ylezed gadanaxtoms
gadirkva _ visime fexeb Sua burTisa gaZvrineba
gaedo _ finTad daenZra
gaTaveba _ Taliisa gansruleba
gaTevzda _ ra mcires pirobasa gardaÂdes sxuaTa uzianeblad
gakuzva _ waxrilisa tyuna
galuboi _ sxuaTa enaa, cisferTan naxe
gamazva _ TÂsis hazris sisworisa Tavdeboba. ra orTa gammazavTa Soris
erTi gamtyuvndes, gamtyuvnebulman fuliTa gina sxÂTa zRos;
gamazva sxua ars pontisagan mokleba;
ars odesme gamazva qrTamis micemaca
gamoyleveba _ dia mZime sibriyve
gamoylevebuli _ gamoyleveba qmnili
gamskdari _ urTierTas Tqmuli, ambavzed ityÂan, xolo ganiyofebian ese
viTar: gabazrebuli, raÁca ars Cumad gamxelili da gaxeTqili, raÁca ars
gamxelili SfoTiTa
ganabi _ qurdTagan baZis amRebi
gandoni _ sawuloT sapyrobi; kvalad: kaci veragi
gaproWva _ cemiTa da memTvraleobiT ugonoba
gaJimva _ miwoliT motyuna
gasaReba _ qiriT moklva
gasrialdi _ Sens mal warsvlas vlami
garekili _ Wkva mxiaruli
gasrokva _ srokzed wargzavna
- 3. gatana _ Wer-queS carcva
gatiskva _ upatiuri wurTna
gatrakeba _ umizezod SfoTisa mowadineba
gatrakeba saqmisa _ saqnarisa dia gajanjleba; gina Sewuxeba friad
vinmesi
gatydoma _ wyenasaviT
gatexilSia _ xasiaT Semusvrilia
gauCaliCa _ avi SemarTa
gafrena _ WkÂTgan gardaslva
gaCiTva _ Cumi gaSinjva
gaCiTva _ warmoCena
gaCxera _ ZarRuTa Sigan nemsisa wiaRyofa
gacveteba _ raimesi gamowulilÂT ganxilva. xolo gacvetebani esreT
ganiyofian:
ukeTu kaci rasme vinmesagan saubriT Seimecnebs, gafaizaRebad iwodebis;
odes TualiTa TÂsiT hnaxavs, gina gonebiTa mihxvdebis, gaiasnebad
uÃmoben.
gawelva _ baiTisa; baiTi gawelao didis saxlis maSenebelzed amboben
gaxeTqva _ qalwulT Seryuna
gaxeTqva _ gamxelasaÂT, gamskdarTan naxe
gaxureba _ SuRlT sababisa Zieba
goimi _ kaci mciris dabiTgan qalaqsa Casuli, garna mun mkÂdrobisa ver-
SemSuÀnebeli
grevi _ usruli padagrevisagan
grexi _ kacis mimarT Senacodi raÁme;
ganhyofen saqcielTa, raÁc grexia da raÁc ar aris; esreTs grexsa gagebaSi
CaWrad uwoden, ukeTu mZimea SecodebaÁ da texavso ityÂan, odes
mciredi Sescoda
gulavi _ TÂsisa surÂlisamebr drois gatareba,
garna gulavi dedaTa ars mimo tynauri
d
daabrexva _ royio saTqumeli Tqua
daagoima _ Setyuilis dajereba aqmnia
daazanga _ saqneli rame Seadva
daamuRama _ muRameul-hyo
daacmevina _ ganaZo
daaxeTqa _ ulodneli isityua raÁme
daaxuila _ Zlier daartya
dabma _ erTman rom meore raimezed daiyolios
dabazreba _ tkbilmoubarobiT piris moSinjva, romel ars:
bazris Seyvana, ros dambazrebeli saTqmelis Tqmulobas SeparÂT
ganaZlierebs;
bazris Segdeba, Tu rom igivesa dakvriT iqms
- 4. daboleba _ boliT dabangÂsaTÂs mecadineoba
dabolili _ boliTgan dabanguli
dabreda _ ama sofliTgan mifarva
dagineba _ bilwiTa eniTa aRkrZalva raimesi; gina bilwi ficili
dagruzva _ guemiT fiqrmetyuÀleba
dadeba _ datevebazed amboben:
iqman dadebasa, odes erTman meore dautevos Tavisa TÂsisa anabarad;
iqman dadebasa, odes erTi mijnuri meoresa dascildes;
xolo erTi meoresa ra Sehpirdes, garna borot ganzraxulebiT upirod
dastovos, ese viTars dadebasa hqÂan gadagdeba
daenZra _ friadi SeWirveba ewyo
davaseba _ Tual SevardniT siame
dazagaJnikeba _ mozagaJnikeba gaswavlis
daiada _ TÂss kerZod hyo
daizeTa _ uarisaTÂs sababi SeuWirda
daiwva _ ver dafarul eyo
dakideba _ safiqraliTgan gandevna
dalivereba _ Tual-Tualis yofa
dapadagreveba _ padagrevisa miZRuna
da rame _ raÁc misTana; yovelTa Semdgomad esreT movals: dainaxa da
rame, miesalma da rame, uerTgula da rame da sxuanica
datyvna _ naCumaTarzed waswrebasa hqÂan saqcielzed datyvna; ra
kacma siave Caidinos, mimalva scados da mdevrisagan gaucuddes, ese ars
cxel faqtzed datyvna
dauabgona _ ukana kerZad hyo
dauada _ mciredi ZRuÀni miarTua
daurtya _ ulodneli saqcieli uqmna
daxvostva _ kudSi molaleoba
derskoba _ amayT warb maRloba
dilixori _ gamxelili xuaSiadi
dobrad _ ZalT utanebelad
e
ee! _ esreT izraxvian Jamsa gankÂrvebisasa, anu gaxarebisasa, anu imedis
gacruebisa gina gardawurÂsasa; garna sxuaÁ ars odes ese viTarad uamurs
mouwodebdnen visme
v
vazvrati _ ara gamosasyidi, romel ars wartacebulis sulieris moyuanebi-
saTÂs moTxovnili, aramed nacarcÂs moqceÂsa sasyideli
valis dadeba _ mciredis madlisa yvedreba
vaJni _ cudmedidi
vafSe _ yovliT kerZo
- 5. veSi _ ese ars aveji saxlisa da WurWleuli, ragindra (glexurad); kvaladve
veSad iwodebis TÂTeuli calke usulo sagani, esreT, rom ukeTu rame
moswonT, amboben: magari veSiao.
vzrosli _ wamozrdili, esreT umcrosni hasakiTa TÂszed ufross ixsenieben
z
zaiobi _ jiuti axireba
zapoi _ ese qarTulad ankanakebaÁ ars, zedized nadimsa da simTvrales
niSnavs
zasi _ Ria piriTa urTierTis kocna
zasaoba _ zasT gadabmuloba
zaskokebiani _ xuSturT amyoli
zaxodi _ msxdomTagan wreSi mosatareblad samyofeli ram
zona _ avazakT Sesawyudeveli
zubi _ faruli javri
T
Talia _ uwin ZaZis tomaras erqua, garna aw saTuleli ars uwyao: ese viTar
erTi Talia itira anu bevri utirnia, erTi Talia gaaTava ra mamrman mdedrisa
Jini erTgzis aisrula
Tesi _ mimalva meyuseuli
Tesli _ WkÂsa borotad momxmari
TiTis micema _ saqnaris qmnisaTÂs visime kvalad iZuleba (mdabiurad)
Tirva _ quÀSiT cqera
Tomari _ sityÂT Seqceva
i
iazva _ mwared msityuÀli
iasni _ TualiTa danaxuli
izmena _ risame ver-yofisaTÂs gulisa Zrwola
ideini _ hazriT macxovne
iparavs _ saxelkeTilis diacis queS-queS tynaurobazed ityÂan
ispalniteli _ avisa gametebulad moqmedi
istabliSmenti _ erToba damkÂdrebis mosurneTa
iuzgari _ zne-keTili
k
kaifi _ siame aRmatebuli; gina miumxudarisa dacinva
kataoba _ narnarad srbola
kimari _ gabruebulis kacisagan Tavis kanturzed ityÂan
kiSkaoba _ mometebulis saWmlisa Seqceva
kliCka _ sxuaTa enaa: cxovelT sawodebeli
- 6. kontra _ momtere, meSuRle
kutu _ momcro yle
kuSi _ fulad misaRebi
l
l _ ese bgera, zeda kbilT Tana enis wuervalis mitanisa Semdgom saSual
eniT warmoTqmuli, ars niSani mdabiorobisa
lawiraki _ erTi wvrilfexa gogo-biWTagani
levi _ armad naSovni
m
mazi _ usruli mazianisagan
maziani _ gamazvisa qmna
maiaki _ niSan-yofa
mamaSa _ meZavT sarqali
managua _ Triaqis fafa
mandraJi _ sulT foriaqi
mariaJi _ TÂsis pewisa dia moyvaruli
masterka _ plani TiTisebr gaxveuli (mosawevad)
masti _ risame Tanxuedrad keTili
mayuTi _ naRdi fuli
maxatia _ arad miCns
mepire _ minetis mqneli mdabiori
mesni _ ama adgilTa mobinadre
metrake _ cisferTan naxe
meSCani _ fuye sveti
miirTva _ cTomileba hyo, WamasTan naxe
mineti _ sawuloT pirTan mixuna
micema _ ra mdedri mamrsa Tana-eyos; garna trakis micema ars
daTmoba ugvani, gina mruSebaÁ Soris mamrTa
mozagaJnikeba _ Tadarigad qona
mozgi _ bevrisa mcodne, Tumc ara-brZeni
moketva _ myudrod STena
mokraxva _ siZunwiTa malva
momWame! _ muqarazed pasuxi, raÁca ars: vera gamiwyo-ra, veras
gamixde
moJoSkva _ mokraxvave
mosma _ vinmesTÂs saxelis sajarod Semwikula; mosmadve iwodebis,
odes erTman meores mkacrad misi adgili miuCinos
motydoma _ moxevasTan naxe
moqestva _ naCqarobisaTvis raimesi ver-srulad damalva
moRunva _ mayuTis dasqeleba
moyomareba _ SegonebiT darwmuneba
mowva _ zraxvasa miuxvda
- 7. moxeva _ srbolad swrafva; kvalad: TÂsi an sxuisi moSoreba
TualsawieriTgan; moxevadve saxeldeben vinmesgan ulodnelad mWevris
sityÂs mbobasa
moxsna _ saTaÂsod gaixada
muRami _ gulisTqmisa pasuxi
n
nabozvari _flids, mzakvars kaczed ityÂan
nakoli _ erTs carcvaTaganzed waqezeba
narkuSa _ sakurnebelTa avad mxmarebeli
narodi _ xalxi mdabiori, vieTni sbrodad uÃmoben
nasedka _ avTa mstovari
naSa _ diaci wvrilfexa, garna pirkeTili da tankenari
naCaTlaxari _ CaTlaxad namyofi
naxalkis Setenva _ ubralozed codÂs SeTxzva
niviJus dartyma _ SeÃuÀdrisas pirisa morideba
nZreva _ sawuloTi xelsaqmeba
o
p
pabegSia _ malviT sufevs
padagrevi _ ara mciredi ZRuÀni
padiezdi _ sadarbazosaÂT, garna dia uwminduri
padliza _ pir-moTne
palaJenia _ ufros-uncrobisa rigi
pastaÁanka _ mamrisgan SebRaluli wawali
pacana _ bacanasTan naxe
piari _ xalxT darwmunebis mecadinoba:
Savi piari ars sxuaTa biwisa mudmiv Cineba;
TeTri piari TÂsis keTilobisa sxuaTaTÂs CiCinia;
yviTeli piari ars TiTxvna WorTa
planaqeSi _ Triaqisa gardametebiT mweveli
plani _ esreT iTqmis ra morCni kanafisa gaaxmon da dafquan; sxua
SekeTebasTan naxe
pleti _ iCqiTi ganrideba gina oteba SeSinebulisa
pozdni _ xanis damzmeli
ponti _ ucabedi saqnari
pravi _ marTali marwmunebeli
prakoli _ venazed nemsiT ganaÃureti
praSmandovka _ diaci sxuaTa da sxuaTa mamacTa Tana dia myofi, garna
safasurisa ara mTxovneli
pretenziuli _ ajisa brZanebad momaqceveli
prikoli _ undil saRreWi
- 8. prikupi _ qaRaldis TamaSisas erTis wriulis moxveWa
J
JimJimi _ trakis caxcaxi
Jopastenka _ panRuris amortymiT TamaSoba ugvari, bacnebi iqman
r
riJa _ mrude, gina pirumtkici
roJa _ kaci uamuri
roJis kerva _ mwuTxis saxisa SekuÀTa
s
saimi _ geSis aReba
sanqciis deba _ esreT ityÂan, odes vinme xatiTa TÂsiTa gina saqcieliT
TÂss naCumaTevs Tual-saCinod hyofs
sastavi _ moyuasT erToba
saCkaoba _ Tavisa mozanteba
seka _ ese cifrad oc da erTi, raÁc niSnavs tolni varTo, anu bari-barSi
sveti _ cariel darbaislobisa moimede
svecki _ svetTagan amod Sesatkbobi
svoi _ Cuen kerZo
siafandi _ ar-saRirebels usulo saganzed amboben; gina crusa kaczed
simon! _ qalaquri mowodeba
simpo _ usruli simpatiuriTgan, raÁca ars amod saxilveli
siri _ grZeli sawulo mosuÀnebuli
sityvis aReba _ TÂsive daginebisa moSla
sityvis moxsna _ sityÂs aRebave
sifaTi _ saxe uSveri
sico _ nakuÀTi sicocxliTgan
skolskoba _ xasiaTT avad moqniloba, xolo skolskisa undosa da orpirs
kaczed ityÂan
spontam _ erTi ars kninRa, gina iqve, iTquas Tu: spontam gavakeTebdio
ese igi arRara miklda gakeTebas, ukeTu msurodao; meore ara carielad
hyofisaTÂs: spontam yofna, spontam darCena da ese viTarni
sroki _ dilegs sayofelT JamTa sazomi
stopro _ asni measedTaganni, romel nandÂlsa niSnavs
stosis wayvana _ saganT da saqnelT ÃelerTpiri garigeba
streli _ paemanis-yofa
suteniori _ meurve meZavTa
sxadniaki _ qurdT Seyriloba
t
texavs _ augia
- 9. tvinis tyvna_ gulisxmis yofad daZaleba
trakidan baraTis gamoReba _ TiTidan mizezis gamowovasaÂT
trakSi _ dia Sors
truxa _ amao, futurosaÂT
u
uswordeba _ amod uCns
utrako _ aRmsTobad uZluri; xolo utrako metraked uwoden, ukeTu TÂsisa
saqmisa ver-momrigebels sxvaTa saqmeTa morigeba moprianebia
f
fani _ gardareuli moTayvane
faizaRi _ nandÂl sarwmuno
faqti _ TriaqTa da ese viTarTa mcire ram Sekvra
fuflo _ pirobas gardasruli
q
qaCavs _ Zal-ucs
qaji _ metis meti tetia
qelani _ erTad mocemuli, mayuTzed itÂan
qeraoba _ gardaWdobilis mijnurisagan xelis meti faTuri
qeSi _ planaqeSisgan moklebiT
qeSi _ sxuaTa enaa, mayuTTan naxe
qinZaoba _ subuqi tynauroba
qsiva _ ZuÀlad: tusaRT ustari; aw: jibes saqoni mcire ram sabuTi
marwmunebeli
R
Radavi _ Tomarzed aRmatebuli
y
yama _ iaraRi mkuÀTeli, mtkavelis odena da udidesi
yiyini _ keTili moajeoba
ylefandura _ subuqis WkÂsa
S
Savi _ avazakT moZRuari
Savi _ sawulosac hqÂan
Sala _ planT-keTiloba
Sans-pepela _ SemTxuÀÂs mne
- 10. Sarafi _ qeifi Rreobazed umciresi
Satalo _ SegirdT umoZRuro xetiali
Seaxvia _ daabasaviT
Sebma _ dabmisa mzgavsi ars, dabmasTan naxe
Seedo _ daenZra gaswavlis
SekeTeba _ dafqÂlis planisa masterkad ganmzadeba, sxua masterkasTan
naxe
Selageba _ SeyofasaÂT, garna ara erTis oden sazrunaÂTa, aramed
mravlis; SeyofasTan naxe
Semetene _ SetenÂsa mosurne
SenZreuli _ dia gamocdili
Setenva _ Zalad coloba
Setenva _ gverdiT myofobisa usiamo mecadinoba
sxuaÁca ars naxalkis Setenva, merme sweria
Seyeneba _ quCaSi carcva
Seyofa _ jiutisagan Sewuxeba
Se-Cema _ udieri mowodeba
Secema _ jaxiTa tyuna
Sewera _ daginebisa uridveloba
Sewerva _ axeÂsa mzgavsi, garna ixileT aqa, Tu viTar ganiyofebian:
odes TaRliTebi iqman, ars Sewerva texnikuri,
odes ZaliTa waerTmis, ars dawerva gina axeva,
odes miCumaTebiTa waerTmis _ parva;
kvalad Sewerva ars dazangebisa mgvani, odes erTman meoresa raime
daavalos, garna ara pirvelad
Sig qona _ esreT Zriel Semcdarsa etyÂan: Sig xom ara gaqvso
Sipiti _ gulisa SuRlad aSuSxuneba
Smoni _ savaneTa da sacmelT ganCxreka
Smotkisti _ zmanT moTayvane
Suxuri _ CoCqoli da SuRli dia xmamaRali
C
Caakatava _ zereled ganasrula
Cabozeba _ borotis zraxÂT CaSveba
CaTlaxi _ ese diaci kuro mravali da xasiaT ganryunili; CaTlaxive ars sulieri
quÀgamxedvari da avis yofisaTÂs mudam mecadine
Cakvla _ masterkisa cecxlTagan ganleva
CaliCi _ qmnad midgoma
CaliCmeisteri _ CaliCisa natifad mqneli
CamiCi _ Jam gardasruli diaci
CamSvebi _ mabezRari
Canglis Txra _ xasiaTisa aRzuaveba
- 11. Capizdva _ waqceulis gina mwoliaris kacisa uwyalo cemazed iTqmis
CaSveba _ CamSvebT moRuaweba
CaWra _ gagebasa Sigan damarcxeba
Cesni _ armisa gare-mimaqceveli
Cista _ mxolod Tu: Cista raimesTvis, Cista oqrosi da misTana yovelTa zeda
Cmori _ ver-mZle
c
c _ arTroni ginebisa damZimebad: araTu deda movtyan, aramed dedac
movtyan [da kidev sxvaco]
cisferi _ mamri mamrTan Tanayofisa mosurne
cumbuSa _ dajabnili ÃelqveSe
Z
Zalad _ narTauli, raÁca ars mosurne garna ver SemZle: magarisa wil
Zalad magari, kargisa wil Zalad kargi, naSisa wil Zalad naSa da ese viTarni
w
weraoba _ wawlobisa mzgavsi, garna meti biwieri
wvela _ nebsiT fasisa xSiri rTmeva
wiki _ nervTa gznebiT akÂatebuli ram
W
Wama _ cTomileba, raÁca ars ZmobaSi Wama, gina uqonelisa kadreba;
xolo meore, ra vinmem tyuili daijeros
WuWu _ kutus ara aRmatebuli
Wera _ TÂss saxed yofa: Zvelis Wera, roJis Wera, vaJnis Wera da ese
viTarni friad umravlesni, garna ara yovelTa sityuaTaTÂs, romel ars mqone:
baiTis Wera, ver-mqone: WuWus Wera, moketva: kbilis enazed Wera,
Tavisa alagmva: trakis Wera [moWera gina daWera] da zogni kidev sxuani,
simravlisaTÂs ver Sevudeq
x
xavera _ savane baiTzed umciresi da upatiurad Senaxuli
xata _ ese ara xavera ars, aramed maszed farTe da ukeTesi napatronebi.
amaT orivesa xaverasa da xatasa uweso moRuawebisaTÂs hqonoben xolme
xevZmaris bayayi _ diaci gauTxovari, xatad ugvano, box-xmiani da
xarxariT mocinari
xipiSi _ SfoTi
xoSi _ ltolva
- 12. xoSiani _ ara SuÀnieri ars, aramed nakleb tkbili
xuruSi _ quÀna grZnoba
xramhesis ia _ diaci gauTxovari, meojaxe saqebeli, saqcieliTa srul, xatiTa
keTil. goimis mamisa dia sayuareli da saamayo, Tuca l-s maZaxebeli (l-
sTan naxe)
j
jaga _ barbarozi
jigari _ ucxoTa guliswadilisa mimxudomi
h
harifi _ ucdelzed iTqmis