Kalkınma Ajansı ve AB Fonları

1. KOBİ’LERE YÖNELİK
HİBE VE FONLAR
Ekrem TUFAN
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
etufan@yahoo.com
http://etufan.wordpress.com

2. 1 saat
• Kobi’ler ve AB fonları
• Kobi’ler ve Kalkınma Ajansları
• Proje Kavramı
• Proje yazarken nelere dikkat...

3. Proje nedir?
• Proje, net bir şekilde belirlenmiş
amaçlara ulaşmak için belirli bir
zaman diliminde, belirli bir bütçe
ile gerçekleştirilen faaliyetler
bütünüdür.

4. Proje ne değildir?
• Önceden beri devam eden bir çalışma
• Durağan bir organizasyon
• Hiyerarşik bir yapı
• Çok sayıda ve birbirinden bağımsız
amaçlara sahip bir çalışma
• Tekrarlanabilir (kopyalanabilir) bir
çalışma

5. AB MALİ YARDIMLARI
I. KATILIM ÖNCESİ MALİ YARDIMLAR
(HİBELER)
II. TOPLULUK PROGRAMLARI
 ÇERÇEVE PROGRAMLARI
 EĞİTİM & GENÇLİK PROGRAMLARI
III. AVRUPA YATIRIM BANKASI KREDİLERİ

6. HİBELER
 Proje seçimindeki en önemli kriter mali yardımların “AB üyeliğine
yönelik uyum esasları doğrultusunda” kullanılabilecek olmasıdır.
 Bu nedenle;
 Katılım Ortaklığı Belgesi,
 İlerleme Raporu,
 Ulusal Program
 Ön Ulusal Kalkınma Planında ifade edilen öncelik
alanları çerçevesine giren proje fikirlerinin tespit
edilmesi ve bunların belirli bir formatta
geliştirilmesi gerekmektedir.

7. 2007-2013 DÖNEMİ AB MALİ
YARDIMLARI
2007-2013 dönemi için AB’nin tüm katılım öncesi mali yardım
programları tek bir enstrüman altında toplanacaktır:
Katılım Öncesi Yardım Aracı
(Instrument for Pre-Accession Assistance – IPA)
IPA tahmini bütçesi: 15 Milyar €
IPA’nın kapsadığı ülkeler:
Aday Ülkeler Potansiyel Aday Ülkeler
Türkiye Arnavutluk
Hırvatistan Bosna Hersek
Makedonya Sırbistan
Karadağ

8. Katılım Öncesi Yardım Aracı Amaçları
• Katılım öncesi mali yardımı tek çatı altında
birleştirmek,
• AB müktesebatına uyum ve uygulama için destek
vermek,
• Ülkeyi, AB Yapısal Fonları’nın uygulanmasına
hazırlamak,
• Ülkeyi, AB politikalarına ve sosyo-ekonomik
düzeyine yaklaştırmak

9. IPA kapsamında sağlanan mali
yardımlar
• Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma,
• Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği,
• Bölgesel Kalkınma,
• İnsan Kaynaklarını Geliştirme,
• Kırsal Kalkınma

10. KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI
(2007 – 2013)
Kurumsal Kapasite Bölgesel ve Sınır Bölgesel İnsan Kırsal
Gelişimi Ötesi İşbirliği Kalkınma Kaynaklarını Kalkınma
Geliştirme
Mevzuat uyumu Sınır ötesi Ulaştırma İstihdamın Tarımsal
İşbirliği altyapısı artırılması işletmelere
Kamu yönetimi destek
Çevre altyapısı
reformu Uluslararası ve İstihdam Tarımsal
bölgelerarası Enerji altyapısı kalitesinin mamullerin
Adalet ve içişleri işlenmesi ve
işbirliği artırılması
reformları Eğitim altyapısı pazarlanması
Sivil toplumun Sağlık altyapısı Sosyal Ekonomik
geliştirilmesi dışlanmayla faaliyetlerin
KOBİ’lere mücadele çeşitlendirilmesi
destek
Mali kontrol Üretici
Mesleki eğitim birliklerine
Çevre politikaları teknik destek
Eğitim reformu

11. IPA (2007-2012): Türkiye’ye Sağlanacak
AB Mali Yardımı (Milyon Avro)
Bileşenler 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Kurumsal Gelişme 256.7 256.1 233.2 211.3 230.6 250.9
Sınır Ötesi İşbirliği 2.0 2.8 9.3 9.5 9.7 9.9
Bölgesel Kalkınma 167.5 173.8 182.7 238.1 291.4 350.8
İnsan Kaynakları 50.2 52.9 55.6 63.4 77.6 89.9
Kırsal Kalkınma 20.7 53.0 85.5 131.3 172.5 197.8
TOPLAM 497.2 538.7 566.4 653.7 781.9 899.5

12. Kırsal Kalkınma (IPARD)
• Türkiye’de IPARD’la ilgili kurum?
• Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
(http://www.tkdk.gov.tr)
• En yakın başvuru ne zaman?
• 19 Aralık 2011-10 Ocak 2012 (Saat 18.00’e kadar)
• Başvuru nereye?
• TKDK Balıkesir İl Koordinatörlüğü: Tel: 0266 245 58
61 Faks: 0266 245 39 72 Paşaalanı Mahallesi Gaffar
Okkan Caddesi No:53

13. Kırsal Kalkınma (IPARD)
• Balıkesir’deki tarımsal işletmeler
hangi proje konularında başvuru
yapabilirler?
• Süt Üreten Tarımsal İşletmelere Yatırım
Amaç: Tarımsal İşletmelerin Yeniden
Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına
Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar
Destek oranı: %50-%65

14. Kırsal Kalkınma (IPARD)
• Süt ve Süt ürünlerinin İşlenmesi ve
Pazarlanması (Süt işleme tesisleri ve Süt
toplayan üretici örgütleri)
• Amaç: Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi
ve Pazarlanmasının Yeniden Yapılandırılması ve
Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik
Yatırımlar
• Destek: %50

15. Kırsal Kalkınma (IPARD)
• Meyve ve Sebzelerin İşlenmesi ve
Pazarlanması
• Amaç: Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi
ve Pazarlanmasının Yeniden Yapılandırılması ve
Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik
Yatırımlar
• Destek: %50

16. AB 7. Çerçeve Programı Kapsamında
Kobi’lere Sağlanan Kaynaklar
1. (TÜBİTAK) KOBİ YARARINA TEKNOLOJİ
TRANSFERİ DESTEK PROGRAMI
• Amaç: Üniversite veya kamu araştırma
kurumlarındaki bilgi birikiminin, KOBİ’lerin
gereksinimleri doğrultusunda, ürüne ya da
sürece dönüştürülerek KOBİ’lere aktarılması
yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak
• Destek oranı: %75
• Destek üst limiti: 300.000 TL
• Süre: En çok 18 ay

17. AB 7. Çerçeve Programı Kapsamında
Kobi’lere Sağlanan Kaynaklar
2. (TÜBİTAK) KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK
PROGRAMI
Amaç: KOBİ’lerin, teknoloji ve yenilik kapasitelerinin geliştirilerek
daha rekabetçi olmaları, sistematik proje yapabilmeleri, katma
değeri yüksek ürün geliştirebilmeleri, kurumsal araştırma
teknoloji geliştirme kültürüne sahip olmaları, ulusal ve
uluslararası destek programlarında daha etkin yer almaları
hedeflenmektedir.
Destek oranı: Desteklenen proje giderlerine harcama sonrası %75
oranında geri ödemesiz (hibe) destek verilmektedir.
Destek üst limiti: 400.000 TL
Süre: En çok 18 ay

18. Kalkınma Ajansları
• Kalkınma ajanslarının amacı;
– Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları
arasındaki işbirliğini geliştirmek ve kaynakların
yerinde ve etkin kullanımını sağlamak
– Yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal
kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve
politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi
hızlandırmak
– Sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, bölgeler arası ve
bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak

19. Kalkınma Ajansları
• Ajanslar, bölgeler esas alınarak, Devlet
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nın bağlı
olduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu
kararı ile kurulur.
• Ajansların ulusal düzeyde koordinasyonundan
Devlet Planlama Teşkilatı sorumludur.

20. Kalkınma Ajanslarının Görev ve Yetkileri
a) Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek
sağlamak.
b) Bölge plân ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı
faaliyet ve projelere destek olmak; bu kapsamda
desteklenen faaliyet ve projelerin uygulama sürecini
izlemek, değerlendirmek ve sonuçlarını Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığına bildirmek.
c) Bölge plân ve programlarına uygun olarak bölgenin kırsal ve
yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda
bulunmak ve bu kapsamdaki projelere destek sağlamak.
d) Bölgede kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları
tarafından yürütülen ve bölge plân ve programları
açısından önemli görülen diğer projeleri izlemek.

21. Kalkınma Ajanslarının Görev ve Yetkileri
e) Bölgesel gelişme hedeflerini gerçekleştirmeye
yönelik olarak; kamu kesimi, özel kesim ve sivil
toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek.
f) Ajansa tahsis edilen kaynakları, bölge plân ve
programlarına uygun olarak kullanmak veya
kullandırmak.
g) Bölgenin kaynak ve olanaklarını belirlemeye,
ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya ve
rekabet gücünü artırmaya yönelik araştırmalar
yapmak, yaptırmak, başka kişi, kurum ve kuruluşların
yaptığı araştırmaları desteklemek.
h) Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının, ilgili kuruluşlarla
işbirliği halinde ulusal ve uluslararası düzeyde
tanıtımını yapmak veya yaptırmak.

22. Kalkınma Ajanslarının Görev ve Yetkileri
i) Bölge illerinde yatırımcıların, kamu kurum ve kuruluşlarının
görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer
idarî iş ve işlemlerini, ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde
sonuçlandırmak üzere tek elden takip ve koordine etmek.
j) Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman,
örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, ilgili
kuruluşlarla işbirliği sağlayarak küçük ve orta ölçekli
işletmelerle yeni girişimcileri desteklemek.
k) Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası
programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmak
ve bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine katkı
sağlamak.
l) Ajansın faaliyetleri, malî yapısı ve ajansla ilgili diğer
hususların güncel olarak yayınlanacağı bir internet sitesi
oluşturmak.

23. Kalkınma Ajanslarının Yönetsel Yapısı
a) Kalkınma kurulu
b) Yönetim kurulu
c) Genel sekreterlik
d) Yatırım destek ofisleri

24. Kalkınma Kurulu
• Kalkınma kurulu, illerin dengeli şekilde temsilini
sağlayacak yapıda, en fazla yüz üyeden oluşur.
• Kalkınma kuruluna temsilci gönderecek kamu
kurum ve kuruluşları ile özel kesim ve sivil toplum
kuruluşlarının gönderecekleri temsilcilerin sayısı,
görev süresi ve diğer hususlar kuruluş kararnamesi
ile belirlenir.

25. Kalkınma Kurulu
a) Tek ilden oluşan bölgelerde yönetim kurulunda yer
alacak özel kesim ve/veya sivil toplum kuruluşları
temsilcilerini ve iki katı yedeklerini sırasıyla seçmek.
b) Ajansın yıllık faaliyet ve iç denetim raporlarını
görüşmek, değerlendirmek ve yönetim kuruluna
önerilerde bulunmak.
c) Bölgenin sorunlarına ve çözüm önerilerine,
tanıtımına, potansiyeline ve önceliklerine yönelik
olarak yönetim kuruluna tavsiyelerde bulunmak.
d) Toplantı sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığına raporlamak ve toplantıya ilişkin bir
sonuç bildirisi yayımlamak

26. Yönetim Kurulu
• Yönetim kurulu, ajansın karar organıdır
• Yönetim kurulu, tek ilden oluşan bölgelerde vali,
büyükşehir belediye başkanı, il genel meclisi başkanı,
sanayi odası başkanı, ticaret odası başkanı ile kalkınma
kurulu tarafından özel kesim ve/veya sivil toplum
kuruluşlarından seçilecek üç temsilciden;
• Birden fazla ilden oluşan bölgelerde il valileri, büyükşehir
belediye başkanları veya büyükşehir olmayan illerde il
merkez belediye başkanları, il genel meclisi başkanları ve
her ilden birer kişi olmak kaydıyla ticaret ve sanayi odası
başkanlarından oluşur.
• Ancak, birden fazla ilden oluşan bölgelerdeki illerde;
ticaret ve sanayi odalarının ayrı ayrı kurulmuş bulunması
halinde, yönetim kurulunda yer alacak temsilci Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu tarafından
belirlenir.

27. Yönetim Kurulu
• Ajansı, yönetim kurulu başkanı temsil eder ve
başkanı validir.
• Birden fazla ilden oluşan bölgelerde yönetim
kurulu başkanlığı; ilk yıl ajans merkezi olarak
tespit edilen ilin valisi tarafından, müteakip
yıllarda illerin alfabetik sırasına göre bölgedeki
valiler tarafından birer yıl süreyle dönüşümlü
olarak yürütülür.

28. Yönetim Kurulu
• Yönetim kurulu, başkanın daveti üzerine üye
tamsayısının yarısından bir fazlası ile her ay en
az bir kere toplanır.
• Yönetim kurulu, toplantıya katılanların oy
çokluğu ile karar alır. Eşitlik durumunda,
başkanın oyu yönünde karar alınır.
• Ajans genel sekreteri, oy hakkı olmamak kaydı
ile yönetim kurulu toplantılarına katılır

29. Yönetim Kurulu’nun Görevleri
a) Yıllık çalışma programını kabul etmek ve Devlet
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının onayına
sunmak
b) Yıl içinde ihtiyaçlara göre bütçeyi revize etmek.
c) Yıllık malî raporu ve kesinleşen bütçe sonuçlarını
onaylamak
d) Taşınır ve taşınmaz mal alımı, satımı ve
kiralanması ile hizmet alımına karar vermek
e) Altı aylık ara rapor ile yıllık faaliyet raporunu
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’na
göndermek

30. Yönetim Kurulu’nun Görevleri
f) Ajans bütçesini onaylamak ve Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı’na göndermek
g) Genel sekreterlik tarafından sunulan program, proje ve
faaliyetlerin desteklenmesine ilişkin teklifler ile kişi ve
kuruluşlara yapılacak yardımları onaylamak
h) Ajansa yapılacak bağış ve hibeleri kabul etmek
i) Personelin işe alınması ve işine son verilmesine karar vermek.
j) Genel sekreterce belirlenen çalışma birimlerini ve bunlar
arasındaki işbölümünü onaylamak
k) Genel sekreteri belirlemek ve Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı’nın onayına sunmak
l) Taşıt dışındaki taşınır malların alımı, satımı ve kiralanması ile
hizmet alımı konularında genel sekreterin yetkili olacağı sınırları
tespit etmek

31. Genel Sekreterlik
• Genel sekreterlik Ajans’ın icra organıdır. Genel
sekreterliğin ve yatırım destek ofislerinin en
üst amiri genel sekreterdir. Genel sekreter
yönetim kuruluna karşı sorumludur.

32. Genel Sekreterin Görev ve Yetkileri
a) Yönetim kurulu kararlarını uygulamak.
b) Yıllık çalışma programı ile bütçeyi hazırlamak ve
yönetim kuruluna sunmak
c) Ajans gelirlerini toplamak, 4 üncü maddeye göre
belirlenecek usûl ve esaslar ile bütçe ve yönetim
kurulu kararlarına uygun olarak harcamaları yapmak
d) Yönetim kurulu tarafından tespit edilecek sınırlar
içerisinde, taşıt dışındaki taşınır malların alımına,
satımına, kiralanmasına ve hizmet alımına karar
vermek
e) Bölgedeki kişi, kurum ve kuruluşların proje üretme
ve uygulama kapasitesini geliştirici faaliyetlerde
bulunmak

33. Genel Sekreterin Görev ve Yetkileri
f) Özel kesim, sivil toplum kuruluşları ve yerel
yönetimlerin proje ve faaliyet tekliflerini
değerlendirerek malî destek sağlamak üzere yönetim
kuruluna öneri götürmek
g) Desteklenen proje ve faaliyetleri izlemek,
değerlendirmek, denetlemek ve raporlamak
h) Bölgesel kalkınmayla ilgili yurt içindeki ve dışındaki
ajans ve kuruluşlarla işbirliği yapmak ve ortak
projeler geliştirmek
i) Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik
destek sağlamak

34. Genel Sekreterin Görev ve Yetkileri
j) Personelin performans ölçütlerini belirlemek ve
performansını değerlendirmek
k) Personelin işe alınması ve işine son verilmesini
yönetim kuruluna teklif etmek
l) Ajans genel sekreterliğini temsilen, bölgesel gelişme
ile ilgili ulusal ve uluslararası toplantılara katılmak
ve yurt dışı temaslarda bulunmak
m) Ajansın sekretarya işlerini ve görev alanına giren
diğer hizmetleri yürütmek
n) Yönetim kurulunun devrettiği yetkileri kullanmak

35. Yatırım Destek Ofisleri
• Bölge illerinde, yönetim kurulu kararı ile biri
koordinatör olmak üzere, en çok beş uzmandan
oluşan yatırım destek ofisleri oluşturulur
• Yatırım destek ofisleri, görevleri ile ilgili olarak
genel sekreterliğe karşı sorumludur

36. Yatırım Destek Ofislerinin Görev ve Yetkileri
a) Bölge illerinde, özel kesimdeki yatırımcıların kamu kurum
ve kuruluşlarının görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat
işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemlerini ilgili mevzuatta
belirtilen süre içerisinde, ilgili mevzuatta bir süre
belirtilmemişse öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırmak
üzere yönetim kurulu adına tek elden takip ve koordine
etmek, yatırımları izlemek
b) İlgili mevzuattaki başvuru koşulları ve istenen belgeler
doğrultusunda yatırımcıya bilgi vermek ve yol göstermek
c) Başvurular hakkında ön inceleme yapmak
e) İş ve işlemler konusunda valiliğe ve genel sekreterliğe bilgi
vermek

37. Kalkınma Ajansı Destekleri
• Teknik destek programı
–Tamamı hibe, eğitim için, en çok 15.000
TL (Kobi başvuramaz!)
• Doğrudan destek programı (Kobi
başvuramaz!)
–Tamamı hibe, araştırma, iş potansiyeli
ortaya çıkarma vs., en çok 75.000 TL
• Mali destek programı

38. Mali destek programı
1. Kobi’lere yönelik mali destek programı, %50 hibe,
– Örnek: Kobilere yönelik, İhracat ve Yenilikçilik Mali
Destek Programı
– Son Başvuru: 27.01.2012
– Destek oranı: %25’den az ve %50’den fazla olamaz
– Öncelikleri: Öncelik 1: Sanayi İşletmelerinin İhracat
Kapasitelerinin Geliştirilmesi , Öncelik 2: İşletmelerin
İhracata Yönelik İdari ve Pazarlama Kapasitelerinin
Geliştirilmesi, Öncelik 3: Ar-Ge Çalışmaları ve
Yeniliğin Ticarileştirilmesi
– Destek limiti: Öncelik 1 ve 3 için en az 75.000 en çok
450.000 TL, Öncelik 2 için en az 25.000 en çok
250.000 TL, öncelik 3 için

39. Mali destek programı
2. STK’lara yönelik hibe programı
• Örnek: Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı
• Son başvuru: 23.12.2011
• Destek oranı: %25’den az, %90’dan fazla olamaz
• Öncelikleri: Öncelik 1 İşgücü Niteliklerinin Turizm ve
İmalat Sanayisinin İhtiyaçları Doğrultusunda Geliştirilmesi ve
İşgücünün Bu Sektörlere Kanalize Edilmesi , Öncelik 2 Bölge
Kurum ve Kuruluşlarının Hizmet Kalitesinin Yükseltilmesi,
Öncelik 3 Başta Kadınlar ve Engelliler Olmak Üzere
Dezavantajlı Gruplara Yönelik Sosyal İçerme Uygulamalarının
Yaygınlaştırılması, Bu Kesimlerin İstihdamının ve
Girişimciliğinin Artırılması
• Destek limiti: 40.000 TL’den az 200.000 TL’den fazla olamaz

40. Kalkınma Ajansına Başvuruda Dikkat
Edilmesi Gereken Konular
1. Projeyi kendiniz yazacaksanız
– Proje rehberinin altını çizerek okuyunuz
– Bütçeyi şişirmeye çalışmayınız
– Daha önce katılmadıysanız, AB’ne yönelik temel
düzey proje yazma eğitimlerine katılınız
– Projenin, para kazanma amacıyla değil, bir sorunu
çözmek amacıyla yazıldığını unutmayınız

41. Kalkınma Ajansına Başvuruda Dikkat
Edilmesi Gereken Konular
2. Projeyi sizin dışınızda birisi yazacaksa
– Sizinle sık sık temasa geçmeden uzaaaaklardan
tek başına yazıp, getirecekse güvenmeyiniz
– Çok ucuza ya da bedavaya proje yazarım
diyenlere güvenmeyiniz
– Projenin kabul edilmesi durumunda,
yürütülmesinin de ayrı bir uzmanlık olduğunu
unutmayınız

42. Sabrınız için teşekkür
ederim….
Ekrem TUFAN
etufan@yahoo.com