5. İŞÇİNİN SAĞLAMLIĞI VƏ TƏHLÜKƏSİZLİYİ?
• İş yerlərində işin görülməsi əsnasında, müxtəlif
səbəblərdən qaynaqlanan sağlığa zərər verə biləcək
şərtlərdən qorunmaq məqsədiylə edilən sistemli və
elmi işlər
5
6. Istehsalın reallaşa bilməsi üçün;
• VACİB OLAN ÜÇ ÜNSÜRÜN UYĞUNLUQ İÇƏRİSİNDƏ OLMASIDIR.
6
+ + = TƏHLÜKƏ VƏ
RİSK
ENERJİ DƏZGAH İŞÇİ
7. İŞ SAĞLIĞI VƏ TƏHLÜKƏSİZLİYİNİN ƏSAS ÖLÇÜSÜ
7
1- SAĞLAMLIĞI
Işçilərın sağlamlığının qorunması
2-TƏHLÜKƏSİZLİK
İş mühitindəki təhlükələrin aradan qaldırılmasına istiqamətli işlər.
Bir başqa ifadə ilə.
Insanın ən əsas hüququ olan yaşamaq haqqını təhdid edən və çox vaxt
qarşımıza qəzalar və peşə xəstəlikləri olaraq çıxan təhlükələrdir
-İNSANLARI QORUMAQ
-Zərərli ünsürlərin aradan qaldırmaq və ya ən aşağı səviyyəyə endirmək .
Yəni daha təhlükəsiz bir iş mühiti təmin etməkdir.
8. Iş sağlamlığı və təhlükəsizliyinin məqsədləri
• 1 - işçini qorumaq
2 - Istehsalın təhlükəsizliyini təmin etmək
3 -müəssisənin təhlükəsizliyini təmin etmək
• TƏHLÜKƏSİZLİK
• Risklərin, təyin olunmamış bir zaman aralığı
• müddətində, qəbul edilə bilən səviyyədə
• qalmasını ifadə edir.
8
9. Nə üçün işləyirik
• HƏYATDA QALMAQ
• İmkanlarımız daxilində
ailəmizin, özümüzün
ümidlərini qarşılamaq
• və daha yaxşi bir həyatla
təmin etmək
• Əsas ehtiyaclarımızı ödəmək
9
10. İşləməzsək nə olar
• HƏYATDA QALMARIQ
• Ailəmizin, özümüzün
ümidlərini qarşılayıb
• və daha yaxşi bir həyatla
təmin edə bilmərik.
• Əsas ehtiyaclarımızı
ödəyə bilmərik
10
11. Hansı vəziyyətdə işləyə bilmərik
11
Yaşlı olduğumuz üçün iş görə bilmə
gücümüzü itirdiyimiz zaman.
Iş görə bilmə gücümüzə təsir edəcək
dərəcədə zədələndiyimiz zaman.
13. TƏHLÜKƏ
• İşin istehsalı və icrası əsnasında meydana
gələn təhlükəli vəziyyət və təhlükəli
davranışların zaman və məkan şərtlərində
bir araya gəlməsindən qaynaqlanan, ölüm,
xəstəlik, zədə və ya ziyana səbəb verən
istənməyən hadisə
13
14. TƏHLÜKƏ
• BİR ADAMA, MADDƏYƏ, CİHAZA, İŞƏ VƏYA İŞ İCRASINA;
ŞİKƏSTLİK, XƏSARƏT, İTKİ VƏYA ZƏRƏR
• VERMƏ EHTİMAL OLAN HƏR ŞEY
• TƏHLÜKƏDİR
• TƏHLÜKƏNIN TƏYIN OLUNMASI
• İŞÇİ HƏR BİR ENERJİ MƏNBƏYİ YA DA TƏHLÜKƏLİ
• MATERIALLAR ILƏ TƏMAS EDƏRMİ?
• - ELEKTRİK
- İSTİ-SOYUQ
- KIMYƏVI MADDƏLƏR
- RADIASIYA
- QAZLARI YA DA TÜSTÜLƏRI
- SU YA DA BUXAR
- QEYRI-KAFI HAVA
14
15. RİSK
• TƏHLÜKƏ VƏZİYYƏTİNDƏKİ
• ZƏRƏRİN REALLAŞMASININ,
• MEYDANA GƏLMƏSİDİR.
• İŞ YERINDƏ, MEYDANA GƏLƏ
• BILƏCƏK, IŞCILƏRƏ VƏ YA IŞ
• ƏTRAFINA ZƏRƏR YADA ZIYAN
• VERICI XARAKTERLI BIR
• HADISƏNIN, MEYDANA GƏLMƏ
• EHTIMALININ ZƏRƏR VERMƏ
• DƏRƏCƏSI ILƏ BAĞLIDIR
15
16. RİSK
Risk = E x D
E: Ehtimal
D: Zərərın dərəcesi
16
16
Təhlükələrdən
qaynaqlanan bir
hadisənin,
meydana gəlmə
ehtimalı ilə zərər
vermə
dərəcəsinin
Birləşməsidir.
23. • - HƏRƏKƏTLƏ YA DA UÇAN OBYEKT
- DÜŞƏN MATERIALLAR
23
İŞÇINI NƏİSƏ VURA BILƏR Mİ?
- DURAN YA DA HƏRƏKƏTLI OBYEKT
- ITI KÜNCLƏRƏ
- BIRDƏN ÇÖLƏ ÇIXAN OBYEKT
24. İŞÇİ HƏR HANSI BİR ŞEYİN İÇİNDƏ-ÜZƏRİNDƏ-YA DAARASINDA SIXILARMİ?
• - AÇILIB BAĞLANAN OBYEKT
- HƏRƏKƏTLİ VƏ YA DURAN OBYEKT
24
25. İŞÇİ SÜRÜŞƏRƏK VƏ YA BİR YERƏ ILIŞƏRƏK YIXILARMİ?
- AYNI SEVİYED AHA -E
25
- EYNI SƏVIYYƏDƏ
- DAHAAŞAĞI SƏVIYYƏYƏ
26. HƏDDİNDƏN ARTIQ MƏCBURETMƏ EHTİMALI VAR MI?
•
• - QALDIRARKƏN
- ÇƏKƏRKƏN
- ITƏLƏYƏRKƏN
• SUALLARIN HƏR BİRİ CAVABLANARAQ POTENSIAL QƏZALARIN VƏ
• TƏHLÜKƏNİN SƏBƏBİ TƏYIN OLUNA BILƏR. BU TƏYIN ETMƏLƏRLƏ İŞYERİ
• DAHA TƏHLÜKƏSIZ VƏ EFFEKTIV HALA GƏTİRİLƏ BİLİR.
26
28. QƏBUL OLUNAN RİSKLƏR
28
Qanuni zərurətlər və müəssisənin
İSQ siyasət və proqramları
nəzərə alındığında, qəbul edə
biləcək səviyyəyə endirilmiş risk.
29. RİSK YÖNETİMİ-İNSAN HATASINI ANLAMA
29
İnsanlar bir şeyi niyə edərlər?
QƏZAYLA
-Savadsizliq
-Məlumatsizliq
-Dalğınlık
-Rahatlık
-Düşüncəsizlik
Qəstli
-Etməyə məcbur
etmə
-İstəyərək etmə
30. QƏZALARIN ƏSAS SƏBƏBLƏRİ (4M)
30
İnsan. Səhvlərə səbəb olan insan faktoru.
Dəzgah. Uyğun olmayan, qoruyucusuz dəzgah
və avadanlıq kimi fiziki amillər
Ətraf-mühit
Məlumat, məlumatlandırma, iş
metodları və ekoloji amillər
Rəhbərlik Idarəetmə amillər
31. QƏZALARIN ƏSAS SƏBƏBLƏRİ (4M)
• Insan
• 1- Psixologiya səbəbləri.
unutqanlıq, narahatlıq-kədər-kədər, ətraf mühitə təsirlər, məcburi davranış, unutqan
davranış, səhv davranış, və s
• 2- Fiziki səbəblər.
Yorğunluk, yuxusuzluq, spirt, xəstəlik və s.
• 3- İş yerləri səbəbləri.
insan əlaqələri, komanda çalışması, ünsiyyət və s
•
• Maşın
1-Xətalı maşın və avadanlıq yerləşməsi.
2-Natamam və ya xarab qoruyucular.
3-Qeyri-kafi standartlaşdırma.
4-Qeyri-kafi nəzarət və qayğı.
5-Qeyri-kafi mühəndislik xidmətləri və s.
•
31
32. QƏZALARIN ƏSAS SƏBƏBLƏRİ (4M)
• Rəhbərlik
1-qeyri-kafi rəhbərlik orqanizasyonu.
2-Tamamlanmamış qaydalar və təlimatlar.
3-Qeyri-kafi güvenilik rəhbərlik planı.
4-təhsil və tədris çatışmazlığı.
5-Uyğun olmayan nəzarət, idarəetmə və rəhbərlik.
6-Uyğun olmayan işçilər məşğulluğu.
7-qeyri-kafi sağlamlıq yoxlamaları və s
• Media (ətraf-mühit)
1-Qeyri-kafi iş məlumatı,
2-uyqu olmayan iş metodu,
3-uyqu olmayan iş yeri və mühiti və s,
32
33. Əməyin mühafizəsi və Təhlükəsizliyi Mədəniyyəti
• Qarşısını almaq ödəməkdən daha asandır.
•
• Təhlükəni aradan qaldırmaq ağılnan
• Qorunmakla mümkündür
33
34. Qabaqlayıcı tədbirin nəticələri
•
Ola biləcək qəzaların qarşısının alınması
• Daha insani davranış
• Səmərəlilik
• Məhsuldarlıq
• Gəlirlilik hədəflərini tutmaqdır.
34
35. 35
İş qəzaları və ya peşə xəstəlikləri, hər
ikisi də əvvəldən olması planlanmayan və
istənməyən hadisələrdir.
İş təhlükəsizliyinin təmin edilməsi işləri,
təhlükəli vəziyyət və hərəkətlərin aradan
qaldırılması mövzusunda sıxlaşar
36. 36
İŞ QƏZASI = TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏT + TƏHLÜKƏLİ HƏRƏKƏT
Kimi ifadə edilsə, bu iki riskdən birinin 0 (sıfır) olması halında qəza ehtimalı
da 0 (sıfır) olmaqdadır.
TƏHLÜKƏLI VƏZİYYƏT
1-təhlükəsizlik sistemləri və makina koruyucularındaki mənfiliklər.
2-Strukturca pozuqluqlar və istifadə materialın xüsusiyyətləri.
3-İşin istehsalından doğan təhlükələr.
4-Saxlama, tənzimləmə və yığma.
5-Pis və təhlükəli ətraf şərtləri.
TƏHLÜKƏLI HƏRƏKƏT
1-avadanlıqların işlədilməsində.
2-Sistemi təhlükəsizliyə alarkən səhv davranışlar.
3-Şəxsi qoruyucuların, təhlükəsizlik sistemlərinin və avadanlıq müdafiəçilərinin səhv
istifadəsi.
4-Təhlükəli ərazidə sürətli ışləmə.
5-Cihazları Təhlükəli İstifadə və ya qoruyucusuz cihazdan istifadə.
6-Təhlükəli yerlərdə təhlükəli şəkildə dayanma.
37. TƏHLÜKƏLI HƏRƏKƏT
• 1-avadanlıqların işlədilməsində.
2-Sistemi təhlükəsizliyə alarkən səhv davranışlar.
3-Şəxsi qoruyucuların, təhlükəsizlik sistemlərinin və avadanlıq
müdafiəçilərinin səhv istifadəsi.
4-Təhlükəli ərazidə sürətli ışləmə.
5-Cihazları Təhlükəli İstifadə və ya qoruyucusuz cihazdan istifadə.
6-Təhlükəli yerlərdə təhlükəli şəkildə dayanma.
37
38. IŞ QƏZALARINDA TƏHLÜKƏLI VƏZIYYƏT
VƏ TƏHLÜKƏLI HƏRƏKƏT
• TƏHLÜKƏLI VƏZİYYƏT (10%)
• +
• TƏHLÜKƏLI HƏRƏKƏT (88%)
• =
• İŞ QƏZASI (98%)
• QARŞILAMA (2%)
38
40. INSANIN SƏBƏB OLABİLƏCƏYİ QƏZA
• - məlumatsızlıq
-işə uyğunlaşmamaq
-təhlükəyə əhəmiyyət verməmək
-Laqeyd
-Tedbirsizlik
-Diqqətsizlik
-Yorğunluq
-İntizamsızlıq, işi ciddi qəbul almamaq
-mənəvi pozuqluğu
-fiziki rahatsızlıklar
-gərəkli təlimatların verilmemesi
-yeterli texnik işçi tapılmaması
-iş bölməsinin olmaması
- səlahiyyət və məsuliyyətlərin müəyyən olmaması
-təhlükəsizlik ilə əlaqədar idarəetmə səhvlər
-üçüncü şəxısın təsiri
40
41. İŞ YERİNİN SƏBƏB OLABİLƏCƏYİ QƏZA
• - Iş yerinin maşın və dəzgâhlarının səhv planlaşdırılması,
• - Qeyri-kafi işıqlandırma,
- Qeyri-kafi isitmə,
- Qoruyucusuz maşın və dəzgah,
- Fərdi qoruyucuların əskik və uyğun olmaması,
- Sürüşkən və qırışıq yer.
41
42. İŞYERİ TƏHLÜKƏSIZLIYININ ƏSAS FƏLSƏFƏSI
• 1- Ağıllı fikirlə hərəkət etmək
2 - Məsuliyyət hissi daşımağı
3 - Diqqəti yalniz o işə yönəltmək
4 - Təhlükəsizliyi təminedici qaydalara əməl etmək
42