پایگاه داده ها یکی از دروسی است که دانشجویان رشته کامپیوتر باید در مقطع کارشناسی بگذرانند. در این مجموعه ابتدا مفاهیم اولیه در پایگاه داده تدریس می شود. سپس در فصل دوم مدل رابطه ای و در فصل سوم نمودار ER تدریس می شود. سرفصل هایی که در این آموزش به آن پرداخته شده است: درس یکم: تعاریف اولیه سیستم پایگاه داده درس دوم: ساختار داده ای رابطه ای درس سوم: مدل ER درس چهارم: جبر رابطه ایی ... برای توضیحات بیشتر و تهیه این آموزش لطفا به لینک زیر مراجعه بفرمائید: http://faradars.org/courses/fvsft105

1. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫مدرس‬:
‫شیرافکن‬ ‫فرشید‬
‫دانشجوی‬‫تهران‬ ‫دانشگاه‬ ‫دکتری‬
(‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬ ‫و‬ ‫کارشناسی‬:‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫کامپیوتر‬( )‫دکتری‬:‫انفورماتیک‬ ‫بیو‬)
‫ها‬ ‫داده‬ ‫پایگاه‬
‫هفتم‬ ‫فصل‬:‫ها‬ ‫رابطه‬ ‫سازی‬ ‫نرمالتر‬
Normalisation
1
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

2. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫هر‬‫رابطه‬‫هر‬‫چند‬‫نرمال‬‫نیز‬‫ممکن‬‫است‬‫در‬‫عملیات‬‫درج‬،‫حذف‬‫و‬‫بهنگام‬
‫سازی‬‫مشکالتی‬‫داشته‬‫باشد‬.
‫بنابراین‬‫بهتر‬‫است‬‫یک‬‫رابطه‬‫نرمال‬‫را‬‫تا‬‫حد‬‫امکان‬‫نرمال‬‫تر‬‫کرد‬.
2
‫سازی‬ ‫تر‬ ‫نرمال‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

3. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫دشواری‬‫و‬‫وضع‬‫غیرعادی‬‫را‬‫آنومالی‬‫می‬‫گویند‬.
‫ا‬‫ال‬‫مث‬‫وقتی‬‫که‬‫سطری‬‫را‬‫حذف‬‫می‬‫کنیم‬‫و‬‫پی‬‫آمد‬‫آن‬‫اطالعات‬‫ناخواسته‬‫ای‬‫نیز‬‫حذف‬‫شود‬.‫یا‬‫مقدا‬‫ر‬
‫صفتی‬‫را‬‫برای‬‫یک‬‫سطر‬‫تغییر‬‫می‬‫دهیم‬‫در‬‫حالیکه‬‫در‬‫سطرهای‬‫دیگر‬‫هم‬‫نیاز‬‫به‬‫تغییر‬‫داشت‬‫ه‬‫باشد‬.
3
‫آنومالی‬
‫آنومالی‬‫در‬‫عملیات‬‫ذخیره‬‫سازی‬‫به‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫سه‬‫حالت‬‫زیر‬‫گفته‬‫می‬‫شود‬:
1-‫بروز‬‫پیامد‬،‫بد‬‫بعد‬‫از‬‫انجام‬‫یک‬‫عمل‬
2-‫عدم‬‫امکان‬‫انجام‬‫یک‬‫عمل‬
3-‫بروز‬‫اضافه‬‫کاری‬‫در‬‫انجام‬‫یک‬‫عمل‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

4. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫در‬‫رابطه‬‫زیر‬،‫اگر‬‫شهر‬S1‫را‬‫تغییر‬،‫دهیم‬‫این‬‫عمل‬‫باید‬‫در‬‫تمام‬‫سطرهایی‬‫که‬S1‫وجود‬‫دارد‬‫نیز‬‫انجام‬‫شود‬
(‫فزونکاری‬).
‫در‬‫واقع‬‫برای‬‫جلوگیری‬‫از‬‫ناسازگاری‬،‫باید‬‫بهنگام‬‫سازی‬‫منتشر‬‫شونده‬‫انجام‬‫شود‬.
QTYP#CITYSTATUSS#
300
200
300
200
400
P1
P2
P1
P2
P5
Tehran
Tehran
kish
yazd
Tehran
20
20
10
10
20
S1
S1
S2
S3
S4
4
‫سازی‬ ‫بهنگام‬ ‫در‬ ‫آنومالی‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

5. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫در‬‫رابطه‬‫زیر‬،‫با‬‫حذف‬‫اطالع‬“S3‫از‬P2‫به‬‫تعداد‬200‫تا‬‫تهیه‬‫کرده‬‫است‬"‫این‬‫اطالع‬‫که‬S3
‫ساکن‬yazd‫است‬‫نیز‬‫حذف‬‫می‬‫شود‬.
QTYP#CITYSTATUSS#
300
200
300
200
400
P1
P2
P1
P2
P5
Tehran
Tehran
kish
yazd
Tehran
20
20
10
10
20
S1
S1
S2
S3
S4
5
‫حذف‬ ‫در‬ ‫آنومالی‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

6. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫در‬‫رابطه‬‫زیر‬،‫نمی‬‫توان‬‫اطالع‬"‫تهیه‬‫کننده‬S5‫در‬‫شهر‬‫همدان‬‫ساکن‬‫است‬"‫را‬‫درج‬‫کرد‬.
‫چون‬‫باید‬‫بدانیم‬‫چه‬‫قطعه‬‫ای‬‫را‬‫تهیه‬‫کرده‬‫است‬.
‫کلید‬‫اصلی‬(S# , P#)‫است‬‫و‬‫طبق‬‫قاعده‬‫جامعیت‬‫موجودیتی‬‫هیچ‬‫جزء‬‫کلید‬‫اصلی‬‫نباید‬‫تهی‬‫باشد‬.
QTYP#CITYSTATUSS#
300
200
300
200
400
P1
P2
P1
P2
P5
C2
C2
C3
C3
C2
20
20
10
10
20
S1
S1
S2
S3
S4
6
‫درج‬ ‫در‬ ‫آنومالی‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

7. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫مطلوب‬ ‫تجزیه‬
7
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

8. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫تجزیه‬‫رابطه‬R‫به‬‫دو‬‫رابطه‬R1‫و‬R2‫مطلوب‬،‫است‬‫اگر‬R1‫و‬R2‫مستقل‬‫از‬‫یکدیگر‬
‫باشند‬‫و‬‫شرایط‬‫زیر‬‫برقرار‬‫باشند‬:
1-‫صفت‬‫مشترك‬‫در‬‫دو‬،‫رابطه‬‫حداقل‬‫در‬‫یکی‬‫از‬‫آنها‬‫کلید‬‫کاندید‬‫باشد‬.
2-‫تمام‬FD‫های‬‫موجود‬‫در‬R‫در‬‫مجموعه‬FD‫های‬R1‫و‬R2‫موجود‬‫باشند‬،‫یا‬‫از‬
‫این‬‫مجموعه‬FD‫ها‬‫ا‬‫ا‬‫منطق‬‫قابل‬‫استنتاج‬‫باشند‬.
8
‫تجزیه‬ ‫برای‬ ‫ریسانن‬ ‫ضوابط‬‫مطلوب‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

9. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫کدام‬‫یک‬‫از‬‫تجزیه‬‫های‬‫رابطه‬R (a , b , c)‫با‬‫وابستگی‬‫های‬‫زیر‬‫مطلوب‬‫است؟‬
a b , a c , b c
‫الف‬-R1 ( a , b) , R2 (b , c)
‫ب‬-R1 ( a , b) , R2 ( a , c)
‫ج‬-R1 ( a , c) , R2 (b , c)
‫حل‬:‫تجزیه‬‫الف‬،‫هر‬‫دو‬‫شرط‬‫قضیه‬‫ریسانن‬‫را‬‫دارد‬.
‫در‬‫تجزیه‬‫ب‬،‫نمی‬‫توان‬‫وابستگی‬b c‫را‬‫از‬‫دو‬‫وابستگی‬‫موجود‬‫در‬‫روابط‬R1‫و‬R2‫ا‬‫ا‬‫منطق‬‫استنتاج‬‫کرد‬.
‫در‬‫تجزیه‬‫ج‬،‫نمی‬‫توان‬‫وابستگی‬a b‫را‬‫را‬‫از‬‫دو‬‫وابستگی‬‫موجود‬‫در‬‫روابط‬R1‫و‬R2‫ا‬‫ا‬‫منطق‬‫استنتاج‬‫کرد‬.‫همچنین‬
‫شرط‬‫اول‬‫قضیه‬‫ریسانن‬‫را‬‫نیز‬‫ندارد‬.
  


9
‫مثال‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

10. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫رابطه‬R(A,B,C)‫که‬‫در‬‫آن‬A‫و‬B‫و‬C‫سه‬‫مجموعه‬‫از‬‫صفات‬،‫هستند‬‫مفروض‬‫است‬.
‫اگر‬AB،‫آنگاه‬‫تجزیه‬‫خوب‬‫برابر‬‫است‬‫با‬:R1 (A,B)‫و‬R2 (A,C)
‫اگر‬AB‫و‬BC‫آنگاه‬‫تجزیه‬‫خوب‬‫برابر‬‫است‬‫با‬:R1 (A,B)‫و‬R2 (B,C)
10
‫قضیه‬‫هیث‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

11. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫نرمال‬ ‫های‬ ‫فرم‬
(NORMAL FORMS)
11
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

12. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫فرم‬‫های‬‫نرمال‬‫عبارتند‬‫از‬:
12
‫نرمال‬ ‫های‬ ‫فرم‬
1NF
2NF
3NF
BCNF
4NF
5NF
‫هر‬‫یک‬‫از‬‫فرم‬‫های‬،‫نرمال‬‫از‬‫فرم‬‫قبلی‬‫نرمالتر‬‫هستند‬.
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

13. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
1NF،‫تاپل‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫خاصه‬ ‫صفت‬ ‫هر‬‫مقداری‬ ‫تک‬‫باشد‬.
2NF1NF‫و‬ ‫باشد‬‫هر‬‫خاصه‬ ‫صفت‬‫غیرکلید‬،،‫اصلی‬ ‫کلید‬ ‫با‬‫تابعی‬ ‫وابستگی‬‫جزئی‬‫نداشت‬‫باشد‬ ‫ه‬.
3NF2NF‫و‬ ‫باشد‬‫هر‬‫غیر‬ ‫خاصه‬ ‫صفت‬‫کلید‬،،‫اصلی‬ ‫کلید‬ ‫با‬‫تابعی‬ ‫وابستگی‬‫با‬‫واسطه‬‫ن‬‫داشته‬‫باشد‬.
BCNF‫هر‬‫دترمینان‬‫باشد‬ ‫کاندید‬ ‫کلید‬ ،.
4NF‫اگر‬‫وابستگی‬‫مقداری‬ ‫چند‬ ‫تابعی‬‫بدیهی‬ ‫غیر‬A->->B‫آنگاه‬ ،‫دارد‬A‫باشد‬ ‫کلید‬ ‫ابر‬.
5NF‫کاندیدش‬ ‫کلیدهای‬ ‫به‬ ‫فقط‬‫پیوندی‬ ‫وابستگی‬‫داشته‬‫باشد‬.
‫تعریف‬‫های‬ ‫فرم‬‫نرمال‬
13
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

14. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
14
‫به‬ ‫تبدیل‬1NF
1NF‫نیست‬.
1NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

15. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
15
RefNo Name Address AccNo
345 Date 23, High Street 120768,
348973
543 Rolland 45, The Ash 987654
RefNo Name Address AccNo
345 Date 23, High Street 120768
345 Date 23, High Street 348973
543 Rolland 45, The Ash 987654
‫به‬ ‫تبدیل‬1NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

16. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
16
‫رابطه‬1NF‫که‬ ‫ای‬‫وابستگی‬‫جزئی‬‫ندارد‬،2NF‫است‬.
1NF‫به‬2NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

17. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
17
S# City
S1 London
S2 Paris
S4 Hamedan
S# P# Quantity
S1 P1 1000
S1 P2 1500
S1 P3 3400
S1 P4 2100
S2 P2 3400
S2 P3 1000
S4 P1 5
S4 P4 7
S# P# City Quantity
S1 P1 London 1000
S1 P2 London 1500
S1 P3 London 3400
S1 P4 London 2100
S2 P2 Paris 3400
S2 P3 Paris 1000
S4 P1 Hamedan 5
S4 P4 Hamedan 7
1NF‫به‬2NF
‫حذف‬‫جزئی‬ ‫وابستگی‬
S# City
(S# ,P#) City
(S# ,P#) Quantity
‫وابستگی‬‫ها‬:
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

18. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
18
1NF‫به‬2NF
‫حذف‬‫جزئی‬ ‫وابستگی‬
(item,color)  price
item  price
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

19. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
19
2NF‫به‬3NF‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

20. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
20
2NF‫به‬3NF
‫حذف‬‫وابستگی‬‫انتقالی‬
price
tax
item‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

21. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
CITY
STATUS
S#
21
CITY STATUS
CITYS#
2NF‫به‬3NF
‫حذف‬‫وابستگی‬‫انتقالی‬
city  status
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

22. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C,D, E, F)
R1 ( A , D)
R2 (A,B,C,E,F)
22
R21 (E,F)
R22(A,B,C,E)
‫وابستگی‬‫ها‬:
‫جزئی‬:A D
‫انتقالی‬:EF(‫از‬‫کلید‬‫به‬‫هر‬‫دو‬‫می‬‫رسیم‬)
1NF‫به‬3NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

23. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C,D, E, F)
R1 ( A , D)
R2 (A,B,C,E,F)
23
R21 (E,F)
R22(A,B,C,E)
‫وابستگی‬‫ها‬:
‫جزئی‬:A D
‫انتقالی‬:EF(‫از‬‫کلید‬‫به‬‫هر‬‫دو‬‫می‬‫رسیم‬)
1NF‫به‬3NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

24. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C,D)
R1 ( A , B)
R2 (A , C , D )
24
R22 ( A , C )
R21 ( C , D)
‫وابستگی‬‫ها‬:
‫جزئی‬:A  C,D
‫انتقالی‬:C  D
1NF‫به‬3NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

25. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C,D, E, F)
R1 ( A , B , C , F)
R2 (A , B , D , E )
25
R21 ( B , E )
R22(A,B, D)
‫وابستگی‬‫ها‬:
B  E
(A,B)  D
1NF‫به‬3NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

26. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫نمودار‬‫وابستگی‬‫مثال‬‫قبل‬
26
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

27. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
27
1NF‫به‬3NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

28. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
d
c
a
b
‫دارد؟‬ ‫جزئی‬ ‫وابستگی‬ ‫رابطه‬ ‫آیا‬
28
‫سئوال‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

29. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
BCNF
29
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

30. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫تعریف‬:‫در‬A  B،‫می‬‫گوییم‬A‫دترمینان‬‫است‬.
‫رابطه‬‫ای‬‫در‬‫سطح‬(‫بایس‬-‫کاد‬)BCNF‫است‬‫اگر‬‫و‬‫فقط‬‫اگر‬‫هر‬‫دترمینان‬،‫آن‬‫کلید‬
‫کاندید‬‫باشد‬.
30
‫رابطه‬BCNF
‫صفت‬C‫نیست‬ ‫کاندید‬ ‫کلید‬ ‫ولی‬ ‫است‬ ‫دترمینان‬:
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

31. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫اگر‬‫یک‬‫رابطه‬3NF،‫تنها‬‫یک‬‫كليد‬‫كاندید‬‫داشته‬‫باشد‬‫و‬‫در‬‫مجموعه‬‫وابس‬‫تگي‬‫هاي‬
‫تابعي‬‫كاهش‬‫ناپذیر‬،‫آن‬‫وابستگي‬‫تابعي‬‫دیگري‬‫غير‬‫از‬‫وابستگي‬‫هاي‬‫ناشي‬‫از‬‫كليد‬
‫كاندید‬‫وجود‬‫نداشته‬‫باشد‬،‫آنگاه‬‫رابطه‬BCNF‫هم‬‫هست‬.
31
‫نکات‬
‫رابطه‬‫کلید‬ ‫تمام‬،BCNF‫است‬.
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

32. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
D
CA
B
‫حل‬:‫بله‬-‫چون‬‫صفات‬B , A‫هم‬‫دترمینان‬،‫هستند‬‫هم‬‫کلید‬‫کاندید‬.
32
‫مثال‬
‫آیا‬‫رابطه‬3NF‫مقابل‬،‫در‬‫فرم‬BCNF‫است‬‫؟‬
‫کاندید‬ ‫کلید‬ ‫دو‬ ‫شامل‬:A‫و‬B
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

33. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C)
R2 ( A , C)
R1 (C , B )
33
‫وابستگی‬:C  B
3NF‫به‬BCNF
‫دو‬ ‫دارای‬‫کاندید‬ ‫کلید‬:(A,C)‫و‬(A,B)
C‫دترمینان‬‫است‬،‫در‬‫حالی‬‫که‬‫کلید‬‫کاندید‬‫نمی‬‫باشد‬.
‫نکته‬:‫در‬‫حالت‬‫وجود‬‫صفت‬‫مشترك‬‫در‬‫بین‬‫دو‬‫کلید‬،‫کاندید‬‫رابطه‬‫ممکن‬‫است‬3NF‫باشد‬‫اما‬BCNF‫نباشد‬.
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

34. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C,D, E, F,G,H)
R1 ( A , D)
R2 (A,B,C,E,F,G,H)
34
‫کلیدهای‬‫کاندید‬:(A,B)‫و‬(B,C,G) , (B,C,H)
R21 (F,G)
R22(A,B,C,E,F,H)
‫وابستگی‬‫ها‬:
‫جزئی‬:A D
‫انتقالی‬:FG(‫از‬‫کلید‬‫به‬‫هر‬‫دو‬‫می‬‫رسیم‬)
‫دترمینان‬‫که‬‫کاندید‬‫نیست‬:(B,F) H
R221(B,F,H)
R222(A,B,C,E,F)
1NF‫به‬BCNF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

35. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
35
‫کاندید‬ ‫کلیدهای‬:
(propertyNo , iDate)
(iDate , iTime , carReg)
(iDate , iTime , staffNo)
‫اصلی‬ ‫کلید‬:
(propertyNo , iDate)
‫قبل‬ ‫اسالید‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫واقعی‬ ‫مثال‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

36. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
36
R1 : Property (propertyNo, pAddress)
R2 : PropertyInspection (propertyNo, iDate, iTime, comments, staffNo, sName, carReg)
R21 : Staff (staffNo, sName)
R22 : PropertyInspect (propertyNo, iDate, iTime, comments, staffNo, carReg)
R221: taffCar (staffNo, iDate, carReg)
R222: Inspection (propertyNo, iDate, iTime, comments, staffNo)
R: staffPropertyInspection (propertyNo, iDate, iTime, pAddress ,comments, staffNo, sName, carReg)
partial dependency (propertyNo  pAddress).
(staffNo, iDate) : Determinant but not candidate key(staffNo, iDate) -> carReg
Transitive dependency (staffNo sName)
1NF‫به‬BCNF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

37. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
37
1NF:
ORDER ( NO , SID, SNAME, DATE )
ORDER_LINE (NO , PID , PNAME , QTY , COST )
2NF:
ORDER ( NO , SID , SNAME , DATE )
PRODUCT ( PID , PNAME , COST)
ORDER_LINE ( NO , PID , QTY)
SNAME, in ORDER table, is transitively dependent on SID.
3NF:
ORDER ( NO , SID, DATE )
SUPPLIER ( SID , SNAME )
PRODUCT ( PID , PNAME ,COST )
ORDER_LINE ( NO , PID , QTY )
All determinants are candidate keys. All relations are in BCNF.
1NF‫به‬BCNF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

38. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫رابطه‬3NF،‫شده‬ ‫داده‬BCNF، ‫نیست‬‫چون‬c‫نیست‬ ‫کاندید‬ ‫کلید‬ ‫اما‬ ،‫است‬ ‫دترمینان‬.
ca
b
38
‫اگر‬‫این‬‫رابطه‬‫را‬‫به‬‫دو‬‫رابطه‬R1 (a , c ) , R2 (c , b )‫که‬‫هر‬‫دو‬BCNF‫هستند‬‫تجزیه‬،‫کنیم‬‫وابستگی‬
(a,b) c‫از‬‫بین‬‫می‬‫رود‬.‫بنابراین‬‫بهتر‬‫است‬‫عمل‬‫تجزیه‬‫انجام‬‫نشود‬. 
‫تجزیه‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫عدم‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

39. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
39
‫گاهی‬‫تجزیه‬‫یک‬‫رابطه‬3NF‫به‬‫دو‬‫رابطه‬BCNF،‫ضوابط‬
‫ریسانن‬‫را‬‫ندارد‬.‫به‬‫همین‬‫علت‬‫اگر‬‫در‬‫اثر‬،‫تجزیه‬‫وابستگ‬‫ی‬
‫هایی‬‫حذف‬،‫شود‬‫در‬‫این‬‫صورت‬‫همان‬3NF‫کفایت‬‫می‬‫کند‬‫و‬
‫رابطه‬‫را‬‫نباید‬‫تجزیه‬‫کرد‬.
‫نکته‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

40. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
4NF
40
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

41. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
41
‫رابطه‬4NF
‫ای‬ ‫رابطه‬4NF‫اگر‬ ‫است‬‫وابستگی‬‫مقداری‬ ‫چند‬ ‫تابعی‬‫غیر‬‫بدیهی‬
‫آنگاه‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫آن‬ ‫در‬A‫کلید‬ ‫ابر‬‫باشد‬.
‫تعریف‬:‫وابستگی‬‫اگر‬ ‫است‬ ‫بدیهی‬B‫مجموعه‬ ‫زیر‬A‫به‬ ‫دیگری‬ ‫ستون‬ ‫یا‬ ،‫باشد‬
‫از‬ ‫غیر‬A‫و‬B‫باشد‬ ‫نداشته‬.
A→→ B
A→→ B
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

42. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
42
‫مثال‬
bookteachercourse
Silberschatzshirafkandatabase
C.J. Dateshirafkandatabase
Silberschatzrastidatabase
C.J. Daterastidatabase
Silberschatzakbaridatabase
C.J. Dateakbaridatabase
Stallingsshirafkanos
Tanenbaumshirafkanos
Stallingshasanios
Tanenbaumhasanios
course →→ teachercourse →→ book
‫آنومالی‬‫در‬‫درج‬:‫در‬‫اين‬‫رابطه‬‫افزودن‬‫اطالع‬‫اينکه‬sara‫استادی‬‫است‬
‫که‬database‫درس‬‫می‬،‫دهد‬‫منجر‬‫به‬‫افزودن‬‫دو‬‫تاپل‬‫زير‬‫خواهد‬‫شد‬:
(database, Sara, Silberschatz)
(database, Sara, C.J. Date )
‫رابطه‬R‫تمام‬‫کلید‬‫است‬‫و‬‫حداقل‬‫در‬‫سطح‬BCNF،‫است‬‫اما‬‫به‬‫علت‬‫وجود‬
‫افزونگی‬‫دارای‬‫آنومالی‬‫هایی‬‫می‬‫باشد‬.
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

43. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
43
teachercourse
shirafkandatabase
rastidatabase
akbaridatabase
shirafkanos
hasanios
bookcourse
Silberschatzdatabase
C.J. Datedatabase
Stallingsos
Tanenbaumos
bookteachercourse
Silberschatzshirafkandatabase
C.J. Dateshirafkandatabase
Silberschatzrastidatabase
C.J. Daterastidatabase
Silberschatzakbaridatabase
C.J. Dateakbaridatabase
Stallingsshirafkanos
Tanenbaumshirafkanos
Stallingshasanios
Tanenbaumhasanios
BCNF‫به‬4NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

44. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
R ( A, B, C, G , H , I )
R1 ( A , B)
R2 (A , C, G , H , I)
44
R21 (C , G , H)
R22(A , C , G , I)
R221(A , I)
R222(A , C , G)
BCNF‫به‬4NF
F ={ A →→B , B→→HI , CG →→H }
A→→B and B→→HI : A→→HI
A→→HI : A→→I
‫رابطه‬R‫فرم‬ ‫در‬4NF‫مقداری‬ ‫چند‬ ‫وابستگی‬ ‫وجود‬ ‫با‬ ‫چون‬ ،‫نیست‬A→→B‫صفت‬ ،A‫کلید‬ ‫ابر‬‫نیست‬.
R= ( A, B, C, G , H , I )
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

45. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
45
5NF‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

46. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫رابطه‬‫در‬ ‫ای‬‫سطح‬5NF‫وجود‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬‫وابستگی‬‫پیوندی‬‫این‬ ‫آن‬ ‫در‬
‫باشند‬ ‫کاندید‬ ‫کلیدهای‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫ها‬ ‫وابستگی‬.
‫کاندیدش‬ ‫کلیدهای‬ ‫به‬ ‫فقط‬ ‫عبارتی‬ ‫به‬‫پیوندی‬ ‫وابستگی‬‫باش‬ ‫داشته‬‫د‬.
‫ه‬‫ب‬5NF‫ه‬‫ط‬‫ب‬‫ا‬‫ر‬PJNF‫د‬‫ن‬‫ب‬‫و‬‫گ‬‫ی‬‫م‬‫ز‬‫ی‬‫ب‬.
46
5NF
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

47. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫رابطه‬‫تمام‬‫کلی‬‫د‬SPJ( S# , P# , J#)‫در‬‫فرم‬5NF‫نمی‬‫باشند‬،‫چون‬‫دارای‬‫وابستگی‬‫پیوندی‬‫است‬‫که‬‫ناشی‬
‫از‬‫کلید‬‫کاندید‬‫رابطه‬‫نمی‬‫باشد‬.‫یعنی‬‫کلید‬‫کاندید‬‫در‬‫همه‬‫پرتوهای‬‫این‬‫رابطه‬‫حضور‬‫ندارد‬.
47
‫مثال‬
‫وابستگی‬‫پیوندی‬‫در‬‫این‬‫رابطه‬‫برابر‬‫است‬‫با‬:
 (SP , PJ , JS)
‫یعنی‬‫اگر‬‫رابطه‬SPJ‫را‬‫به‬‫سه‬‫رابطه‬SP , PJ , JS‫تجزیه‬‫کنیم‬‫وسپس‬‫دو‬‫تجزیه‬‫مثال‬‫ا‬SP‫و‬PJ‫را‬‫با‬‫هم‬
‫پیوند‬‫کنیم‬‫و‬‫در‬‫نهایت‬‫نتیجه‬‫را‬‫با‬JS‫پیوند‬‫بزنیم‬،‫آنگاه‬‫حاصل‬‫همان‬SPJ‫خواهد‬،‫بود‬‫بدون‬‫اینکه‬‫تاپلی‬
‫اضافه‬‫یا‬‫کم‬‫شده‬‫باشد‬.
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

48. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫مراحل‬‫کار‬
48
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

49. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫رابطه‬S (S# , SNAME , STATUS , CITY)‫در‬‫سطح‬5NF‫است‬.
‫چون‬‫وابستگی‬‫های‬‫پیوندی‬‫موجود‬‫در‬‫این‬‫رابطه‬‫ناشی‬‫ازکلید‬‫کاندید‬‫است‬.
‫یعنی‬‫کلید‬‫کاندید‬‫در‬‫همه‬‫پرتوهای‬‫رابطه‬‫وجود‬‫دارد‬.
‫وابستگی‬‫زیر‬‫ناشی‬‫از‬‫کلید‬‫کاندید‬S#‫است‬:
 ( (S# , SNAME , STATUS , CITY ) , ( S# , CITY) )
‫وابستگی‬‫زیر‬‫ناشی‬‫از‬‫کلید‬‫کاندید‬S#‫یا‬SNAME‫است‬:
 ( (S# , SNAME ) , ( S# , STATUS ) , ( SNAME , CITY) )
49
‫مثال‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

50. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
50
‫رابطه‬‫هایي‬‫كه‬BCNF‫باشند‬‫اما‬4NF‫نباشند‬‫و‬‫یا‬4NF‫باشند‬‫و‬
5NF،‫نباشند‬‫نادرند‬.
‫اگر‬‫رابطه‬3NF‫باشد‬‫و‬‫تمام‬‫كليدهاي‬‫كاندید‬‫آن‬‫صفات‬‫س‬‫اده‬
،‫باشند‬‫در‬‫اینصورت‬‫رابطه‬5NF‫است‬.
‫نکات‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

51. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
1-‫ها‬ ‫آنومالی‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫کاهش‬
2-‫افزونگی‬ ‫انواع‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫کاهش‬
3-‫قواعد‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫اعمال‬ ‫تسهیل‬‫جامعیت‬
51
‫نرمالترسازی‬ ‫مزایای‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

52. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
1-‫بازیابی‬ ‫عمل‬ ‫در‬ ‫سیستم‬ ‫در‬ ‫فزونکاری‬ ‫بروز‬
2-‫افزونگی‬ ‫نوعی‬ ‫ایجاد‬
3-‫نرمالترسازی‬ ‫فرایند‬ ‫بودن‬ ‫زمانگیر‬
4-‫مواردی‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫تجزیه‬ ‫تعدد‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫شدن‬ ‫مشکل‬
52
‫نرمالترسازی‬ ‫معایب‬
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

53. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
53
Lecturer Room
A 121
B 666
C 343
D 876
CourseNo Lecturer Time
1 A 9
2 B 10
5 C 1
6 D 11
4 C 3
3 B 4
CourseNo Lecturer Time Room
1 A 9 121
2 B 10 666
5 C 1 343
6 D 11 876
4 C 3 343
3 B 4 666
‫تمرین‬1
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

54. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
54
‫تمرین‬2
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

55. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
55
RefNo Name Address Status AccNo
345 C.J. Date 23, High Street Business 120768
345 C.J. Date 23, High Street Business 348973
543 F.D. Rolland 45, The Ash Domestic 987654
675 D.R. Howe 17, Low Street Business 745363
675 D.R. Howe 17, Low Street Business 678453
675 D.R. Howe 17, Low Street Business 348973
RefNo AccNo
345 120768
345 348973
543 987654
675 745363
675 678453
675 348973
RefNo Name Address Status
345 C.J. Date 23, High Street Business
543 F.D. Rolland 45, The Ash Domestic
675 D.R. Howe 17, Low Street Business
‫تمرین‬3
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

56. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫شده‬ ‫تدریس‬ ‫عناوین‬ ‫بر‬ ‫مروری‬
‫فصل‬1:‫مفاهیم‬‫اولیه‬
‫فصل‬2:‫مدل‬‫رابطه‬‫ای‬
‫فصل‬3:‫نمودار‬ER
‫فصل‬4:‫جبر‬‫رابطه‬‫ای‬
‫فصل‬5:SQL
‫فصل‬6:‫ها‬ ‫وابستگی‬
‫فصل‬7:‫سازی‬ ‫تر‬ ‫نرمال‬
‫مشاوره‬‫با‬‫شیرافکن‬ ‫مدرس‬:09121972028
56
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org

57. ‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫فرادرس‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫مطرح‬ ‫نکات‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫ها‬ ‫اسالید‬ ‫این‬
«‫ها‬ ‫داده‬ ‫پایگاه‬»
‫تهیه‬‫است‬ ‫شده‬.
‫نمایید‬ ‫مراجعه‬ ‫زیر‬ ‫لینک‬ ‫به‬ ‫آموزش‬ ‫این‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫اطالعات‬ ‫کسب‬ ‫برای‬
faradars.org/fvsft105
‫داده‬ ‫پایگاه‬‫ها‬
faradars.org/fvsft105
‫س‬‫ر‬‫د‬‫ا‬‫ﺮ‬‫ﻓ‬
FaraDars.org