1. Opportuniteiten Blue Growth
5 februari 2014, Antwerpen
Tina Mertens

2. Agenda
 The EU Blue Growth Initiative
 Navigating The Future IV
uitdagingen
 Horizon 2020
financieringsmogelijkheden
 Compendium voor Kust en Zee
partners en kennis in België, Vlaanderen

3. Agenda
 The EU Blue Growth Initiative
 Navigating The Future IV
uitdagingen
 Horizon 2020
financieringsmogelijkheden
 Compendium voor Kust en Zee
partners en kennis in België, Vlaanderen

5. EU Blue Growth Initiative

13 sept 2012: Communicatie Europese Commissie

5,4 miljoen jobs (ECORYS, 2012)  7 miljoen jobs in 2020 (NFIV, 2013)

Wereldwijd: 15% dierlijke eiwitten afkomstig van oceaan

Mariene biotechnologie 5% jaarlijks groeipotentieel

Offshore windenergie 4% elektriciteit (2020) en 14% (2030)

Extractie deep-sea mineralen potentieel 10% delfstoffen mondiaal (2030)

75% volume externe handel van de EU via zee
37% interne handel per tonkilometer van de EU via zee

6. EU Blue Growth Initiative
Drijvende factoren

Snelle vooruitgang techniek

Land en zoetwater zijn niet onuitputtelijk  oceaan 71%
aardoppervlak als bron

Reductie broeikasgasemissies: zeevervoer lagere emissies per
tonkilometer
BLAUWE ECONOMIE
…naar nieuwe en innoverende methoden
…verhoogt internationaal concurrentievermogen EU
…met efficiënt gebruik van hulpbronnen
…creëert jobs
…met vrijwaring biodiversiteit en bescherming marien milieu

7. EU Blue Growth Initiative
Hulpmiddelen

Wetgeving

Financiering

Adequaat opgeleide werknemers

Maritieme clusters

JPI Oceans (gemeenschappelijke werkprogramma‟s)
5 prioriteitsgebieden
http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/policy/blue_growth/

8. EU Blue Growth Initiative
Blauwe energie
“Blue Energy - Action needed to deliver on the potential of
ocean energy in European seas and oceans by 2020 and
beyond” – COM/2014/8 (gepubliceerd op 20/01/2014)

Fase 1 (2014-2016): forum voor oceaanenergie (visie + opl)

Fase 2 (2017-2020): EU industrieel initiatief (PPS) +
sectorspecifieke richtlijnen + monitoring vooruitgang
EERA programma
ERA-net Ocean Energy
Horizon 2020
http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/policy/blue_growth/

9. EU Blue Growth Initiative
Aquacultuur
“Strategic Guidelines for the sustainable development of EU
aquaculture” - COM/2013/229 (gepubliceerd op 29/04/2014)

Reduceren van administratieve lasten

Verbeteren toegang tot ruimte en water

Verhogen van concurrentievermogen (organisatie, structuur, …)

Uitbuiten concurrentievoordelen t.g.v. hoge kwaliteit, gezondheids-en
milieunormen
 Nationaal strategisch plan, nationaal fonds, uitwisseling kennis, Aquaculture Advisory Council
 Horizon 2020
 2014: AS 4 (deadline 29 april 2014) – website Provincie WVL
2015: operationeel programma voor de visserij (opvolger AS4)
http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/policy/blue_growth/

10. EU Blue Growth Initiative
„Blauw‟ toerisme
Mededeling "Challenges and Opportunities for Maritime and
Coastal Tourism in the EU" wordt verwacht

Pleziervaart en cruisesector

Gezond milieu: zwemwaterkwaliteit + ongerepte habitats

Investeren in infrastructuur, onderwijs, flankerende maatregelen

Grensoverschrijdende samenwerking

Interreg

Impulsprogramma kust 2014 (deadline15 maart 2014)
http://www.toerismevlaanderen.be/kustimpuls
http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/policy/blue_growth/

11. EU Blue Growth Initiative
Mariene biotechnologie
Publieke consultatie EC tot 10 februari 2014
Effectenbeoordeling + mededeling in 2014

Nichemarkt  massa- en gespecialiseerde producten

Basisonderzoek en toegepast onderzoek

Aantrekken investeerders

ERA-net Marine Biotech:
– mei 2014 call op http://www.marinebiotech.eu/
– financiering voor meerdere projecten

Horizon 2020
http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/policy/blue_growth/

12. EU Blue Growth Initiative
Mariene minerale hulpbronnen
Effectenbeoordeling + mededeling in 2014

Innovatief onderzoek: extractie
metaalsulfiden, mangaanknollen, opgeloste mineralen

Beleid verbeteren onder toezicht van International Seabed
Authority (internationale wateren)

Succes afhankelijk van financiering, gericht
O&O, vergunningen, robuuste maatregelen (milieuimpact)
Horizon 2020
http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/policy/blue_growth/

13. Agenda
 The EU Blue Growth Initiative
 Navigating The Future IV
uitdagingen
 Horizon 2020
financieringsmogelijkheden
 Compendium voor Kust en Zee
partners en kennis in België, Vlaanderen

15. Navigating the Future IV
(NFIV)
 20e position paper van de European Marine Board
 6 jaar na publicatie van NFIII (2006)
 wetenschappelijke vooruitgang
 ontwikkelingen in wetenschapsbeleid: Integrated Maritime
Policy, European Strategy for Marine and Maritime Research, Marine
Strategy Framework Directive,…

16. Lancering
20 juni 2013 te Brussel in aanwezigheid van:
• Maire Geoghegan-Quinn – EU Commissioner for
Research, Innovation & Science
• Maria da Graca Carvalho – MEP, Rapporteur voor Horizon
2020 programma
Download full pdf via www.marineboard.eu/publications
Stuur e-mail naar info@marineboard.eu

17. Navigating the Future IV

blueprint voor nieuwe fase van zee- en
oceaan onderzoek in Europa

uitdagingen en prioriteiten

brede aandacht voor multidisciplinair
(fundamenteel en toegepast) onderzoek

geschreven uit Europees perspectief maar
in globale context

doelpubliek: nationale en EU Research
programme managers, beleidsmakers en
mariene wetenschappers

18. Navigating the Future IV

grote invloed op programma‟s binnen Horizon
2020 en nationaal

indeling volgens grote maatschappelijke
uitdagingen – „societal challenges‟ :
reflecteert beleidsontwikkelingen binnen
Europe 2020 strategy (2010) & Blue Growth
strategy (2012)

zeeën en oceanen zijn zeer relevant voor al
deze uitdagingen

wetenschap en technologie spelen een
sleutelrol

19. 13 thematische hoofdstukken
1
Ecosystem research
2
Climate change
Polar Ocean
Science
9
3
8
Blue Technologies
10
Ocean Observing
11
Training
12
Science-policy
interface
13
Ocean literacy
Marine Space
4
Food
5
Human Health
6
Energy
7
Deep Sea Research

20. Navigating the Future IV
Maatschappelijke en politieke uitdagingen:

Gevolgen veranderingen ecosysteem

Verbeteren science – policy interface

Ecosystem services (waarde)  beleidskeuzes (tools)
Prioriteiten onderzoek:

Biodiversiteit ontdekken, beschrijven en karakteriseren

Inzicht in voordelen + bedreigingen zeeën en oceanen

Inzicht in adaptatie van mariene soorten aan veranderingen
van het mariene milieu

Aansturing en limieten in veerkracht ecosysteem

Definitie „ecosystem health‟
 Nood aan modellen, tools, geavanceerde observatie en
infrastructuur

21. Navigating the Future IV
Prioriteiten onderzoek:

Verbeterde methode voor reductie onzekerheden

Volledige ruimte en tijdschaal: multi-disciplinaire aanpak

Geïntegreerd, robuust en efficient observatie netwerk: “filling
the gaps”

Adaptatie en mitigatie

Tabel met prioriteiten voor 12 thema‟s:
zeespiegelstijging, kusterosie, oceaanverzuring, …

22. Navigating the Future IV

Ecologie, economie en sociale aspecten

MSP en ICZM

Aandacht voor cumulatieve effecten

Bottom-up vanuit wetenschap

Afstemmen beleid-wetenschap
Prioriteiten onderzoek:

Bioeconomics

Ecologische kennis + impactanalyse

MSP tool box: planning + management tool

Geïntegreerd beheer

Nieuwe technologische innovaties

23. Navigating the Future IV
Prioriteiten onderzoek:

Visserij: verbeterde voorspelling en
modellen, dynamieken in populatie, efficiënte
app., valorisatie bijvangst

Aquacultuur: diversiteit en gezond, afnemende
milieueffecten, pathogenen en ziektes
bestrijden, ontwikkeling in niet-voeding
producten, verbeterde technologie

Consument: nieuwe
producten, gezondheid, traceerbaar, certificering, dier
enwelzijn

Socio-economisch en beleid onderzoek

Data collectie en analyse

Risicobeheer

24. Navigating the Future IV
Prioriteiten onderzoek:

Directe en indirecte relatie marien milieu en
menselijk welzijn

Verbeterde monitoring en toezicht
technieken: pollutie, pantogenen, …

Verbeterde kennis overdracht toxische
chemicaliën en panthogenen op mens

Verbeterde modellen pollutie

Expertensystemen: modellen – kennis

Indicatoren (link MSFD)

Methoden en mechanismen voor
waardebepaling
 Inzet op training en educatie

25. Navigating the Future IV
Ontwikkelingen:

Wind, golven, getijden, stroming, osmose, th
ermale E, biomassa (algen)

Mariene koolwaterstof (olie, methaan, gas)

Deep-sea mining
Maatschappelijke uitdagingen:

Beperkte kennis ecologische impact

MSP= multipurpose platforms

Gepast beleid

Risico‟s afdekken (ramp + milieuimpact)

26. Navigating the Future IV
Aanbevelingen onderzoek:

Steun aan onderzoeksprogr‟s deep-sea research

Verzamel interdisciplinair en cross-sector deep-sea
research

Waarnemingen in European Ocean Observing System
opslaan

Integratie deep-sea habitat modellen

Aanmoediging van multiple stakeholder gebruik +
investering in deep-sea research en onderzoeksinfrastructuren

Promotie open-access data

Kader maken voor milieubescherming (voor
beleidsmakers)

Verbetering van de science-policy interface

27. Navigating the Future IV
Uitdagingen onderzoek:

Kennis en voorspelling impact CC

Thermohaliene circulatie (warme golfstroom)

Opstapeling Chromophoric Dissolved Organic Matter

Oceaanverzuring

Maritiem transport (vervuiling)
Aanbevelingen:

Samenwerking EU onderzoek

Kostenefficiënte infrastructuren

H2020 afstemmen met nationale prioriteiten

Samenwerking met internationale partners

Educatie, communicatie en outreach

28. Navigating the Future IV
Ontwikkelingen:

EU investering in opkomende technologie
(Ocean of Tomorrow, Marien Curie, H2020)

Nieuwe technologie: microsensoren, blauwe E, robotica, ICT, …

Multi-sector partnerschap + training
Aanbevelingen:

Fundamenteel onderzoek

Innovatie (pilootproject combin natuur-socio
wetenschappen)

Multi-sector samenwerking

Kennisoverdracht

29. Ondersteunende Activiteiten

Toekomstgericht naar volgende generatie + in
kader van EU belang en gepast beleid

Optimalisatie databeheer en monitoring:
samenwerking, tijd-schaal, combi
tools, aangepast beleid, system of systems

Focus op opleiding om de mariene en maritieme
sector uit te breiden: brede scope, betrekken
industrie, online cursus

Science-policy interface

Oceaan-geletterdheid
stakeholders

30. Fundamenteel onderzoek
 ondersteuning van fundamenteel onderzoek
– ecosysteem functioneren en veerkracht
– respons op natuurlijke en menselijke druk
 geen directe economische winst
 bijdrage tot lange-termijn en duurzaam beheer van
onze zeeën en oceanen
 “smart economy”  “smart society”

31. Belangrijke aanbevelingen

Blauwe groei is belangrijk, maar de steun voor de volledige waardeketen
van marien onderzoek, met inbegrip van fundamenteel onderzoek is
nodig

Blijvend inzetten op cross-disciplinaire aanpak om complexe
wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen te verbeteren

Nood aan mariene afgestudeerden met bredere basis aan
vaardigheden en klaar om de stap naar een carrière in de industrie of het
beleid en onderzoek te nemen

Veel grotere nadruk op effectieve kennismanagement en science-policy
interfaces (SPI)

32. EurOCEAN conferenties
“EurOCEAN is now established as a major forum for the European
Commission's partnership with the marine scientific community"
Máire Geoghegan-Quinn, EU Commissioner for Research, Innovation and Science (October 2010)
Brussels
1993
Sorrento
1995
Lisbon
1998
Hamburg
2000
Galway
2004
Galway
Declaration
Aberdeen
2007
Aberdeen
Declaration
Ostend
2010
Ostend
Declaration
Rome
2014
Rome
Declaration

33. EurOCEAN 2014
 Rome, 7-9 oktober 2014
National Research Council
of Italy (headquarters)
www.euroceanconferences.eu
www.eurocean2014.eu

34. Agenda
 The EU Blue Growth Initiative
 Navigating The Future IV
uitdagingen
 Horizon 2020
financieringsmogelijkheden
 Compendium voor Kust en Zee
partners en kennis in België, Vlaanderen

35. Horizon 2020

EU Research and Innovation programma: €80 miljard
beschikbaar over 7 jaar (2014 tot 2020)

H2020 combineert 7de kaderprogramma met
Competitiveness and Innovation Framework Programme en
de EU bijdrage voor het European Institute of Innovation and
Technology (EIT)
35

36. Verschil Horizon 2020 en
Zevende kaderprogramma

Focus op economische output van onderzoek

Focus op maatschappelijke uitdagingen en key enabling
technologies (KET)

Time-to-grant: 8 maanden

Open access van publicaties verplicht

Vereenvoudigingen administratie (100% terugbetaling, 25%
flat rate indirecte kosten, …)
36

37. 37

38. 38

39. 39

40. 40

41. Focusgebieden Blue Growth in H2020 ?
Grote en complexe sectoroverschrijdende initiatieven op 5 prioritaire gebieden:
1. Duurzame exploitatie van de mariene diversiteit
2. Nieuwe offshore uitdagingen
3. Exploitatie van deep-sea resources – deep-sea mining (niet in 2014-2015)
4. Oceaan observatie technologieën / systemen
5. Sociaal-economische aspecten
Inventariseren en voortbouwen op de FP7 ervaring "The Ocean of Tomorrow" (31
projecten, 195M €) op cross-thematische marien en maritiem onderzoek
1e "Ocean of Tomorrow" Projects' Conferentie - 26 maart 2014- Brussels
41

42. Blue Growth in H2020
 Eerste Calls Blue Growth gelanceerd:
145M€ voor 2014-2015
 12 topics in 2014 (deadline 12 maart 2014 en 26 juni
2014) en 4 topics in 2015
 Betrekking op SC2 (Sustainable Food Security), SC5
(Climate Action), SC4 (Transport) and SC3 (Energy)
http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/
42

43. 1: Sustainably exploiting the
diversity of marine life (56 M€)

BG 1 - Atlantic marine ecosystems (20 M€)

BG 2 - Effects of climate change on fisheries and
aquaculture (10 M€)

BG 3 - Novel marine biomolecules (20 M€)

BG 4 - Potential of marine-derived enzymes (6 M€)
43

44. 2: The new offshore challenge
(26 M€)

BG 5 - Innovative offshore economy (2 M€)

BG 6 - Sub-sea technologies (16 M€)

BG 7 - Response capacities to oil spills and marine
pollutions (8M€)
44

45. 3: Ocean observations systems
and technologies (30 M€)
 BG 8 - Atlantic Ocean Observations (20M€)
 BG 9 - Acoustic and Imaging Technologies (10M€)
45

46. 4 : Horizontal aspects

BG 10 - Competitiveness of seafood markets (10M€)

BG 11 - Monitoring, disseminating and valorising research outputs (4
M€)

BG 12 - Supporting SMEs efforts for the Blue Growth : marine
biotechnologies, aquaculture and related technologies (8 M€)

BG 13 - Ocean Literacy: Oceans and human health (3,5M€)

BG 14 - Transatlantic Ocean Cooperation research Alliance (3,5M€)

BG 15 - European polar research Cooperation (2M€)

BG 16 - Support to the Joint Programming Initiative on "Healthy and
Productive Seas and Oceans" (2M€)
46

47. Agenda
 The EU Blue Growth Initiative
 Navigating The Future IV
uitdagingen
 Horizon 2020
financieringsmogelijkheden
 Compendium voor Kust en Zee
partners en kennis in België, Vlaanderen

48. Compendium voor Kust en Zee
Lancering 14/11/2013 – Vlaams Parlement

49. Compendium voor Kust en Zee
Geïntegreerd kennisdocument over socio-economische, ecologische en
institutionele aspecten van de kust en zee in Vlaanderen en België

Bundelen wetenschappelijk onderbouwde informatie

Verhogen zichtbaarheid zeewetenschappen

Focus: Belgisch deel Noordzee, kustzone & estuaria in internationaal kader

Doelpubliek: professionele gebruikers (wetenschap, beleid, bedrijfswereld)

Initiatief en coördinatie VLIZ, in samenwerking met netwerk van experten (>
150 personen)

Cyclische publicatie in Nederlands en Engels

Online actualisaties: www.compendiumkustenzee.be

50. Compendium voor Kust en Zee
 Het product

Achtergronddocument
•
Hoofdstuk 1: overzicht zeewetenschappelijk landschap
•
Hoofdstuk 2: een samenvatting van de kennis met betrekking tot verschillende
gebruiksfuncties van de kust en zee
•

Hoofdstuk 3: Raakvlak marien onderzoek - beleid
Afgeleide producten
•
Brochure mariene onderzoeksgroepen
•
Vademecum mariene / maritieme wetgeving (februari 2014)

51. Compendium voor Kust en Zee
Hoofdstuk 1: Marien onderzoek
• Beleidscontext voor onderzoek en
innovatie
(Internationaal, EU, Federaal, Vlaams)
• Overzicht Financieringsinstrumenten
onderzoek en innovatie
(EU, Federaal, Vlaams)
• Overzicht en inventaris van het marien
onderzoek in Vlaanderen/België

52. Compendium voor Kust en Zee
Brochure marien onderzoek
 Overzicht van de mariene expertise aan universiteiten
en onderzoeksinstellingen in België
 Abstract & contactgegevens van mariene
onderzoeksgroepen + online doorzoekbaar
 Instrument voor doorstroming van onderzoek naar
bedrijfswereld

53. Compendium voor Kust en Zee
Brochure marien onderzoek

54. Compendium voor Kust en Zee
 Hoofdstuk 2: Gebruik van de zee
• One-stop shop voor informatie over
mariene gebruikersfuncties
• Relevante wetenschappelijke en
juridische informatie wordt gebundeld
volgens vast stramien:
o Beleidscontext
o Ruimtegebruik
o Maatschappelijk belang (socioeconomische cijfers)
o Impact
o Duurzaam gebruik
• 79 coauteurs + lectoren uit
wetenschap, administraties, etc.

55. Compendium voor Kust en Zee
Hoofdstuk 2: Gebruik van de zee

Overzicht bieden in veelheid aan informatie door middel van
kaarten, schema‟s, tabellen, grafieken, etc.

56. Compendium voor Kust en Zee
Hoofdstuk 2: Gebruik van de zee
 Zoveel mogelijk doorlinken naar de bron voor verdere informatie

57. Compendium voor Kust en Zee
 Hoofdstuk 3: Raakvlak marien
onderzoek en beleid
 Overzicht bevoegde beleidsinstanties en
regelgevende instrumenten in de mariene
/ maritieme sfeer
 Raakvlak marien onderzoek en beleid
(mechanismen, instrumenten, instanties
en overlegplatformen)
 Gevalstudie KRMS
(proces, ondersteunend onderzoek)

58. Compendium voor Kust en Zee

Vademecum mariene/maritiem wetgeving (voorjaar 2014)

59. Compendium voor Kust en Zee
 Website

60. Compendium voor Kust en Zee
Contact Secretariaat
„Compendium voor kust en zee‟:
compendium@vliz.be

61. Bedankt voor uw aandacht!
www.vliz.be/jcd