Η ΙΚΕ ως νομικό όχημα των νεοφυών επιχειρήσεων. Παρουσίαση και κριτική αποτίμηση των βασικών χαρακτηριστικών της ΙΚΕ σύμφωνα με τον ν. 4072/2012.

1. Η ΙΚΕ ΩΣ ΝΟΜΙΚΟ ΟΧΗΜΑ ΤΩΝ
ΝΕΟΦΥΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ
HSA Academy 18.6.2014
©Γιώργος Παπαδόπουλος, 2014

2. • Νέες (έως 5 έτη)
• Καινοτόμες
• Ταχέως αναπτυσσόμενες
ΝΕΟΦΥΕΊΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ (STARTUPS)

5. • Ευρωπαϊκή Α.Ε. - SOCIETAS EUROPAE (ν. 3412/2005)
• Νέο δίκαιο ΑΕ (ν. 3604/2007),
• Υπηρεσία μιας στάσης για τη σύσταση εταιριών (ν.
3853/2010),
• Κοινωνική επιχειρηματικότητα (ν. 4019/2011)
• Νέο δίκαιο ΟΕ & ΕΕ. Αφανής Εταιρία. Κοινοπραξία (ν.
4072/2012),
• Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία (ν. 4072/2012)
• Ελεύθερος καθορισμός του εταιρικού κεφαλαίου στις ΙΚΕ &
ΕΠΕ (ν. 4155/2013, 4156/2013)
• Κατάργηση υποχρεωτικής εγγραφής στα επιμελητήρια από
1.1.2015 (ά. 48 ν. 4111/2013)
• Κατάργηση υποχρέωσης δημοσίευσης στο ΦΕΚ ΤΑΕ-ΕΠΕ και
Γ.Ε.ΜΗ. Από 1.1.2015 (ά. 2 ν. 4250/2014)
• Κατάργηση ΦΣΚ κατά τη σύσταση εταιριών (ά. 1ο παρ. ΣΤ22 ν.
4254/2014)
ΟΙ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΤΑΙΡΙΚΌ ΔΊΚΑΙΟ

6. ΙΔΙΩΤΙΚΉ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΉ
ΕΤΑΙΡΊΑ (ΙΚΕ)

7. • Η ΕΠΕ (ν.3190/1955) δεν υπήρξε δημοφιλής και δεν
ανταποκρίνεται πια στις σημερινές ανάγκες:
 Δυσκίνητες ρυθμίσεις,
 Πληθωρική συμβολαιογραφική παρέμβαση
 Διπλή πλειοψηφία (προσώπων και κεφαλαίων) για
τη λήψη των εταιρικών αποφάσεων
• Εξελίξεις στη νομολογία του ΔΕΚ (αποφ. Centros,
Uberseering , Inspire Act)
• Ευελιξία κατά την προσαρμογή στις εταιρικές οδηγίες
της ΕΕ
Η ΑΝΆΓΚΗ ΘΈΣΠΙΣΗΣ ΝΈΑΣ ΕΤΑΙΡΙΚΉΣ ΜΟΡΦΉ
Σ

8. ΒΑΣΙΚΆ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ

9. • Μπορεί να διαθέτει, ή και να μην διαθέτει
κεφάλαιο
• Περιορισμένη ευθύνη των εταίρων για τα χρέη
της εταιρίας, με εξαίρεση τους εταίρους με
εγγυητικές εισφορές.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΉ (?)

10. • Εκ του νόμου εμπορική εταιρία
• Τυπικό σύστημα εμπορικότητας
ΕΜΠΟΡΙΚΉ

11. • Ελευθερία καθορισμού:
 από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων
 από το είδος της ασκούμενης δραστηριότητας
 φανταστική
ΕΠΩΝΥΜΊΑ (Α)

12. • Υποχρεωτική αναγραφή
 της μορφής της εταιρίας ως ιδιωτικής κεφαλαιουχικής
εταιρίας
 αν είναι μονοπρόσωπη
• Δυνατότητα απόδοσης σε ξένη γλώσσα
ΕΠΩΝΥΜΊΑ (Β)

13. • Θεωρία της καταστατικής έδρας
• Δυνατότητα μεταφοράς της καταστατικής έδρας
σε άλλο κράτος μέλος του ΕΟΧ
ΈΔΡΑ (Α)

14. • Ασφάλεια δικαίου
• Εξωχώριες δραστηριότητες
ΈΔΡΑ (Β)

15. • Μπορεί να συσταθεί και ως μονοπρόσωπη
Το όνομα του μοναδικού εταίρου
δημοσιεύεται στο ΓΕΜΗ
Αναγράφεται στην επωνυμία ότι είναι
μονοπρόσωπη
ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΩΝ

16. • Νόμιμη διαχείριση = Συλλογική διαχείριση (από
όλους τους εταίρους)
• Μπορεί να υπάρξει ελεύθερη διαμόρφωση με
το καταστατικό
ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ -ΕΚΠΡΟΣΏΠΗΣΗ

17. • Μπορεί να οριστούν ένας ή περισσότεροι
εταίροι ή και τρίτοι (ΦΠ), ως διαχειριστές
• Ένας ή περισσότεροι διαχειριστές μπορεί να
ορίζονται από ορισμένο/ους εταίρους
ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΉ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ

18. • Με πλειοψηφική απόφαση των εταίρων (βάσει
των εταιρικών μεριδίων)
• Με δικαστική απόφαση για σπουδαίο λόγο
(κατόπιν αίτησης εταίρων με το 1/10 των
εταιρικών μεριδίων)
ΑΝΆΚΛΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΉ

19. • Νόμιμοι λόγοι ευθύνης:
– Παράβαση νόμου
• -Υποχρ. πίστης:
• (α) απαγόρευση ή/και αποκάλυψη τυχόν
σύγκρουσης συμφερόντων
• (β) απαγόρευση ανταγωνισμού
• (γ) καθήκον εχεμύθειας
– Παράβαση καταστατικού
– Κάθε διαχειριστικό πταίσμα
ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ

20. • Αποκλεισμός ευθύνης:
– Εκτέλεση σύννομης απόφασης των εταίρων
– Εύλογη επιχειρηματική απόφαση, με καλή πίστη,
επαρκή πληροφόρηση, αποκλειστικά προς
εξυπηρέτηση του εταιρικού συμφέροντος (Business
judgment rule)
– Απαλλαγή με απόφαση των εταίρων μετά την έγκριση
των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων μόνο για
διαχειριστικά πταίσματα
– Γενική απαλλαγή με ομόφωνη απόφαση των εταίρων
ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ

21. • Αποφάσεις κατ’ αρχήν με απόλυτη πλειοψηφία
του συνολικού αριθμού των μεριδίων
• Δυνατότητα άλλων καταστατικών
διαμορφώσεων
ΣΥΝΈΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΊΡΩΝ - ΑΠΟΦΆΣΕΙΣ

22. • Κάθε εταίρος = 1 εταιρική συμμετοχή
• Κάθε συμμετοχή = 1 ή περισσότερα εταιρικά
μερίδια (ελάχιστη ονομαστική αξία 1€)
• Εταιρικά μερίδια  παριστούν εισφορές
εταίρων
ΕΤΑΙΡΙΚΆ ΜΕΡΊΔΙΑ - ΕΙΣΦΟΡΈΣ

23. • Κεφαλαιακές
• Εξωκεφαλαιακές
• Εγγυητικές
ΕΊΔΗ ΕΙΣΦΟΡΏΝ

24. • Σε μετρητά ή σε είδος (οπότε αποτιμώνται σε
χρήμα)
• Κεφάλαιο εταιρίας = Σύνολο κεφαλαιακών
εισφορών
ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΈΣ ΕΙΣΦΟΡΈΣ

25. • Εισφορές εργασίας
Παροχή εργασίας ή υπηρεσιών
Για ορισμένο ή αόριστο χρόνο
Αποτιμώνται στο καταστατικό
ΕΞΩΚΕΦΑΛΑΙΑΚΈΣ

26. • Ανάληψη ευθύνης για καταβολή των χρεών της
εταιρίας µέχρι το ποσό της εισφοράς.
• Ευθύνη άμεση και πρωτογενής
• Ονομαστική αξία: έως 75% του ποσού της
ευθύνης
ΕΓΓΥΗΤΙΚΈΣ

27. • Ελεύθερη μεταβίβαση
• Επί εξωκεφαλαιακών & εγγυητικών εισφορών,
προηγείται διαδικασία εξαγοράς, με μετατροπή
τους σε μερίδια κεφαλαιακών εισφορών
ΜΕΤΑΒΊΒΑΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΏΝ ΜΕΡΙΔΊΩΝ

28. • Αποκλεισμός ή περιορισμός της μεταβίβασης
μεριδίων
• Δικαίωμα προτίμησης
• Υπόδειξη αγοραστή από την εταιρία
• Δκμ προαίρεσης αγοράς (call option) ή πώλησης
(put option)
• Ρήτρα υποχρέωσης (drag along) ή δικαιώματος
(tag along) της μειοψηφίας να πωλήσει τα
μερίδιά της μαζί με την πλειοψηφία
ΠΡΌΣΘΕΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΈΣ

29. • Ορισμένου χρόνου
• Νόμιμη διάρκεια : 12ετής
• Δυνατότητα διαφορετικής καταστατικής
πρόβλεψης
• Δυνατότητα παράτασης με απόφαση των
εταίρων
ΔΙΆΡΚΕΙΑ

30. • Καταστατικό
• Συστατικός τύπος (ιδιωτικό έγγραφο, ή κατ’
εξαίρεση συμ/κο)
• Υπηρεσία μιας στάσης & εγγραφή στο ΓΕΜΗ
• Περαιτέρω αδειοδότηση εφόσον είναι αναγκαίο
ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΣΎΣΤΑΣΗΣ

31. • (α) ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας και
τυχόν ηλεκτρονική διεύθυνση των εταίρων˙
• (β) εταιρική επωνυμία˙
• (γ) έδρα ˙
• (δ) σκοπός ˙
• (ε) ιδιότητα της εταιρείας ως ιδιωτική
κεφαλαιουχική εταιρεία˙ή ενδεχομένως
μονοπρόσωπη ΙΚΕ
ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΌ

32. • (στ) εισφορές των εταίρων κατά κατηγορία
εισφορών και αξία τούτων, καθώς και το
κεφάλαιο της εταιρείας˙
• (ζ) συνολικός αριθμός των εταιρικών μεριδίων˙
• (η) αρχικός αριθμός των μεριδίων κάθε εταίρου
και το είδος της εισφοράς που τα μερίδια αυτά
εκπροσωπούν˙
• (θ) τρόπος διαχείρισης και εκπροσώπησης της
εταιρείας και
• (ι) διάρκεια της εταιρείας.

33. • Ιδιωτικό έγγραφο ή κατ’ εξαίρεση
• Συµβολαιογραφικό έγγραφο, αν:
 Το επιλέγουν οι εταίροι
 Εισφέρονται ακίνητα στην εταιρία
 Το επιβάλλει άλλη ειδική διάταξη
ΣΥΣΤΑΤΙΚΌΣ ΤΎΠΟΣ

34. • Υπεύθυνη Δήλωση – εξουσιοδότηση για τον ορισμό
εκπροσώπου
• Καταστατικό
• Επικυρωμένες φωτοτυπίες ταυτοτήτων εταίρων
• Υ.Δ. των εταίρων ή του μοναδικού ιδρυτή ή του εκπροσώπου
τους, για τη διεύθυνση της εταιρείας ή Θεωρημένο μισθωτήριο
ή υπομισθωτήριο-παραχωρητήριο από Δ.Ο.Υ. ή Υπεύθυνη
δήλωση για την δωρεάν παραχώρηση της χρήσης του ακινήτου
και αντίγραφο τίτλου κυριότητας
• Έντυπα ΔΟΥ Μ3, Μ6, Μ7, Μ8
• Δήλωση Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου
ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΜΙΑΣ ΣΤΆΣΗΣ - ΓΕΜΗ

35. • ΟΕ, ΕΕ σε ΙΚΕ
• ΕΠΕ σε ΙΚΕ
• ΑΕ σε ΙΚΕ
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΙΚΕ

36. • Κεφάλαιο
– Αποσύνδεση εταιρικής συμμετοχής από το κεφάλαιο.
– Δυνατότητα μη κεφαλαιακών εισφορών
• Εταιρική διαφάνεια
ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕ (1)

37. • Ευελιξία & Προσαρμοστικότητα – Διφυής &
πολυσύνθετος χαρακτήρας
– Πολλές δυνατότητες καταστατικών διαμορφώσεων
– «Εταιρικοποίηση» των εξωεταιρικών συμβάσεων
– Ανοικτός αριθμός ειδικότερων συμφωνιών των
εταίρων στο καταστατικό  ενίσχυση της
αποτελεσματικότητάς τους
– Δυνατότητα επιλογής προσωπικών ή κεφαλαιουχικών
χαρακτηριστικών
– Δυνατότητα σύνταξης των εταιρικών εγγράφων σε
ξένη γλώσσα
ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕ (2)

38. • Ασφάλεια δικαίου - Επίλυση διαφορών
– Δίκαιο καταστατικής έδρας
– Δυνατότητα προδιαγραφής στο καταστατικό
του τρόπου αποτίμησης της αξίας
συμμετοχής του εταίρου
– Διαιτησία – διαμεσολάβηση
ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕ (3)

39. • Συντελεστής φόρου: 26%
• Τήρηση διπλογραφικών βιβλίων (πρώην Γ’
κατηγορίας)
• Στα κέρδη που διανέμουν σε φυσικά ή νομικά
πρόσωπα ενεργείται παρακράτηση φόρου με
συντελεστή 10%. Με την παρακράτηση αυτή
εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των
δικαιούχων για τα πιο πάνω εισοδήματα
• Επί μεταβίβασης μεριδίων: δήλωση απόδοσης
φόρου 20% επί της ωφέλειας του
μεταβιβάζοντος
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΆ ΘΈΜΑΤΑ

40. • Υποχρεωτική ασφάλιση στον ΟΑΕΕ:
Του διαχειριστή
Του μοναδικού εταίρου
• Προαιρετική ασφάλιση λοιπών εταίρων
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΆ ΘΈΜΑΤΑ

41. • Ελκυστική εναλλακτική για την startup
επιχειρηματικότητα, με έμφαση στις υπηρεσίες
• Το ζητούμενο της διεθνούς καταξίωσης:
ανταγωνισμός προς τη διεθνώς αναγνωρισμένης
ΕΠΕ
• Η ΙΚΕ ως εταιρία «πολλαπλών χρήσεων» και
«παντός σκοπού»;
ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ. ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

42. • Η ΙΚΕ ως αξιόπιστη εναλλακτική έναντι της ΕΠΕ ,
των προσωπικών εταιριών και της «μικρής» (μη
εισηγμένης) ΑΕ
• Τα εγγενή όρια της ΙΚΕ: οι περιορισμένες
δυνατότητες χρηματοδότησης.
– Αδυναμία έκδοσης μετοχών & ομολογιών.
– Αδυναμία προσφυγής σε δημόσια προσφορά
– Αδυναμία απόκτησης μεριδίων από την ίδια την
εταιρία
ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ. ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

43. – Χειραφέτηση εταιρικής συμμετοχής από το
κεφάλαιο
• Αποσύνδεση επιχειρηματικού κινδύνου
από το ύψος της κεφαλαιοδότησης –
• Αυξημένος κίνδυνος
υποκεφαλαιοδότησης
• Το μηδενικό κεφάλαιο. Προστασία
δανειστών;
ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ. ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

44. «Πλήρη εξασφάλιση παρέχει μόνον
η επιτυχής λειτουργία της επιχείρησης»

45. • Διττή στόχευση:
– Εξασφάλιση πιστωτών
– Πρόσβαση σε κεφάλαια
• Ειδική μέριμνα για
συναλλακτικά/διαπραγματευτικά αδύναμους
πιστωτές & δανειστές αδικοπρακτικων
αξιώσεων
ΑΝΑΓΚΗ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ

46. • Due diligence
• Επίταση ελέγχου φερεγγυότητας
• Δικαίωμα/υποχρέωση πρόσθετης
πληροφόρησης (διαφώτισης)
• Συμβατικές ρήτρες πρόσθετης εξασφάλισης
ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

47. • Υποχρέωση δημοσιοποίησης ακριβών
οικονομικών στοιχείων και πληροφοριών
• Υποχρέωση σύγκλησης συνέλευσης των εταίρων
επί επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης
οφειλών
• Εγγυητικές εισφορές
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

48. • Άρση της αυτοτέλειας του νομικού προσώπου
(υπό αυστηρές προϋποθέσεις)
• Καταχώριση στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ
• Ευθύνη του υπογράφοντος την επιταγή
διαχειριστή
ΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

49. • Δυνατότητα τήρησης απλογραφικών βιβλίων (Β’
κατηγορίας), υπό προϋποθέσεις (ύψος κεφαλαίου,
ακαθάριστα έσοδα)
• Αναστολή υποχρεωτικής εγγραφής του διαχειριστή στον
ΟΑΕΕ για περιορισμένο διάστημα, υπό προϋποθέσεις
• Σημειακές παρεμβάσεις στο νόμο: λογιστική
παρακολούθηση εξωκεφαλαιακών & εγγυητικών
εισφορών, ίση μεταχείριση των εταίρων ιδίως σε σχέση με
όσους παρέχουν εγγυητικές εισφορές, συμβάσεις εταίρων
με την εταιρία κ.λπ.
ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΊΩΣΗΣ

50. ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ ΠΟΛΎ

51. © Γεώργιος Παπαδόπουλος
Δικηγόρος, Μ.Δ. (Παν/μίου Αθηνών)
LL.M. (Univ. of Cambridge)
Γεν. Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων
(ΕΕΝΕ)
gkpapadopoulos@yahoo.gr
http://greeklaw.wordpress.com