sdsd

1. KERTAS CADANGAN KEBERKESANAN KAEDAH PEMBELAJARAN KOPERATIF
DALAM MEMPERTINGKATKAN KOSA KATA MURID TAHUN 6
DI SK PUTRAJAYA PRESINT 8(1)

2. KANDUNGAN HALAMAN
BAB 1 : PENDAHULUAN 3
1.1 Pengenalan 3
1.2 Pernyataan Masalah 5
1.3 Objektif Kajian 6
1.3.1 Persoalan Kajian 6
1.3.2 Hipotesis Kajian 7
1.4 Definisi Operasional 7
1.4.1 Model STAD 7
1.4.2 Pembelajaran Koperatif
1.4.3 Kamus 9
1.4.4 Kosa kata. 10
1.5 Batasan Kajian / Persampelan 11
1.6 Kepentingan Kajian 11
1.7 Rumusan 12
BAB 2 : SOROTAN LITERATUR 13
2.1 Pendahuluan 13
2.2 Kajian Literature 13
2.2.1 Kajian Dalam Negara Kaedah Pembelajaran Koperatif. 14
2.2.2 Kajian Dalam Negara Penggunaan Kamus dalam Menguasai Kosa Kata. 16
2.2.3 Kajian Luar Negara Kaedah Pembelajaran Koperatif 19
2.2.4 Kajian Luar Negara Penggunaan Kamus dalam Menguasai Kosa Kata. 20
2.3 Rumusan 21
BAB TIGA : METODOLOGI KAJIAN 22
3.0 Pendahuluan 22
3.1 Rekabentuk Kajian 23
3.2 Populasi Kajian 23
3.3 Instrumen Kajian 23
3.4 Prosedur Kajian 34
3.4.1 Prosedur pengumpulan data 26
3.4.2 Prosedur analisis data 27
3.4.3 Prosedur Pemprosesan Data 28.
3.5 Rumusan 28
RUJUKAN 29
LAMPIRAN 30
2

3. BAB 1
PENDAHULUAN
1.1 Pengenalan
Bahasa Melayu merupakan alat perhubungan yang penting dalam kehidupan manusia.
Oleh itu, guru-guru bahasa Melayu memainkan peranan yang utama bagi memastikan murid-
murid di sekolah dapat mempelajari bahasa Melayu dengan sebaik-baiknya. Melalui Bahasa
seseorang itu dapat berkomunikasi dengan orang lain untuk menyampaikan kehendak, perasaan,
pendapat, pengalaman, buah fikiran, pengetahuan, mendapatkan informasi,menambahkan ilmu
pengetahuan, memahami orang lain dan sebagainya.
Menurut Raminah Hj. Sabran (1993).Penguasaan bahasa lebih ketara pentingnya dalam
bidang pendidikan kerana bahasa menjadi perantara utama dalam proses pengajaran dan
pembelajaran. Bahasa digunakan dalam interaksi lisan antara guru dengan murid. Hal ini jelas
dinyatakan dalam Sukatan Pelajaran Bahasa Malaysia (Melayu) sekolah rendah. Terdapat
pelbagai aktiviti dan kemahiran yang menekankan aspek-aspek kemahiran bahasa dalam sukatan
pelajaran. Ia diberi tumpuan utama bagi bertujuan untuk mencapai objektif pengajaran bahasa
Melayu iaitu membolehkan murid-murid mendengar, bertutur, membaca dan menulis.
Kaedah Pembelajaran Koperatif (STAD) dipilih sebagai subjek kajian atas dorongan
oleh dapatan-dapatan positif tentang keberkesanan Pembelajaran Koperatif di kebanyakan
negara Eropah. Justeru, penyelidik ingin mengesan kehidupan manusia. Oleh itu, guru-guru
bahasa Melayu memainkan peranan yang utama bagi memastikan murid-murid di sekolah dapat
mempelajari bahasa Melayu dengan sebaik-baiknya.
Melalui bahasa seseorang itu dapat berkomunikasi dengan orang lain untuk
menyampaikan kehendak, perasaan, pendapat, pengalaman, buah fikiran, pengetahuan,
mendapatkan informasi,menambahkan ilmu pengetahuan, memahami orang lain dan sebagainya.
Menurut Raminah Hj. Sabran (1993) Penguasaan bahasa lebih ketara pentingnya dalam bidang
pendidikan kerana bahasa menjadi perantara utama dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
3

4. Bahasa digunakan dalam interaksi lisan antara guru dengan murid. Hal ini jelas dinyatakan
dalam Sukatan Pelajaran Bahasa Malaysia (Melayu) sekolah rendah.
Terdapat pelbagai aktiviti dan kemahiran yang menekankan aspek-aspek kemahiran
bahasa dalam sukatan pelajaran. Ia diberi tumpuan utama bagi bertujuan untuk mencapai
objektif pengajaran bahasa Melayu iaitu membolehkan murid-murid mendengar, bertutur,
membaca dan menulis. Kaedah Pembelajaran Koperatif (STAD) dipilih sebagai subjek kajian
atas dorongan oleh dapatan-dapatan positif tentang keberkesanan Pembelajaran Koperatif di
kebanyakan negara Eropah. Justeru, penyelidik ingin mengesan kesan Pembelajaran Koperatif
dalam mempertingkatkan kosa kata murid tahun enam. Kaedah Pembelajaran Koperatif
menekankan interaksi sosial antara rakan sebaya dapat membawa kesan positif terhadap
pencapaian pelajar, perubahan hubungan antara ahli dan sikap terhadap mata pelajaran dan
sekolah.
Cooperative learning is group learning activity organised so that learning is dependent on
socially structured exchange of information between learners in groups and in which each
learner is held accountable for his or her own learning and is mitivated to increase the learning
of others.
(Kagan & Olsen, 1992)
Guru bahasa Melayu memainkan peranan yang penting dalam menentukan kejayaan murid-
murid mereka dalam penguasaan Bahasa Melayu. Isu kelemahan penguasaan kosa kata Bahasa
Melayu di kalangan murid-murid sekolah sering menjadi perhatian. Isu ini juga menjadi hangat
dan mendapat perhatian pelbagai pihak. Murid-murid sekolah bukan sahaja sukar untuk
memahami kosa kata Bahasa Melayu tetapi juga kosa kata mereka amat terhad. Murid-murid
sering gagal untuk memilih dan mengisi tempat kosong dengan jawapan yang betul dan tepat.
Punca utama mengapa murid-murid gagal menguasai kosa kata dan hanya memiliki kosa
kata yang sangat terhad adalah kerana mereka kurang minat membaca dan merujuk kamus.
Sekiranya murid-murid rajin membaca dan merujuk kamus, mereka boleh mempertingkatkan
kosa kata dan seterusnya mereka boleh menguasai tatabahasa Bahasa Melayu. Untuk mengatasi
masalah ini guru–guru perlu menggalakkan murid- murid supaya rajin membaca dan memberi
4

5. penerangan tentang kebaikan membaca. Hasil daripada laporan prestasi ini dan pengalaman
penyelidik sendiri yang menghadapi murid-murid yang tidak mempunyai kemahiran penguasaan
kosa kata Bahasa Melayu, menyebabkan penyelidik mencuba kaedah yang sesuai untuk
mengatasi masalah tersebut. Kaedah tradisional dilihat kurang berkesan dalam
mempertingkatkan kosa kata murid. Oleh itu Pembelajaran Koperatif (STAD) dipilih untuk
membuktikan pembelajaran ini dapat mengatasi masalah kosa kata murid yang terhad.
Dalam kajian ini penyelidik memilih beberapa latihan kosa kata antaranya membina
perkataan, dan teknik kaitan perkataan (konsep) dengan menjadikan Kamus Dewan Bahasa dan
Pustaka sebagai rujukan bagi memilih dan mengisi tempat kosong bagi jawapan yang tepat.
Penyelidik memilih pelbagai latihan kosa kata ini kerana mengharapkan dapat merangsangkan
minat dan menggalakkan murid untuk mengambil bahagian. Kaedah Pembelajaran Koperatif
(STAD) ini diharap dapat mempertingkatkan lagi kosa kata bahasa Melayu murid-murid tahun
enam ini.
1.2 Pernyataan Masalah
Masalah utama yang dikenal pasti mengapa murid tidak boleh menjawab latihan mengisi
tempat kosong atau memilih jawapan yang tepat semasa menjawab latihan ujian atau
peperiksaan Bahasa Melayu Kertas Pemahaman (011) adalah disebabkan pengetahuan kosa kata
murid yang terhad. Kajian yang akan dijalankan ini untuk meningkatkan lagi keupayaan murid
dalam penguasaan kosa kata melalui pembelajaran koperatif (STAD). Kajian ini juga berfokus
kepada murid tahun tahun 6, di Sekolah Kebangsaan Putrajaya Presint 8(1). Pencapaian murid
kelas ini sederhana sahaja. Kesemua murid kelas ini boleh membaca dan boleh menggunakan
kamus dengan baik. Kebanyakan pelajar kelas ini adalah berlatar belakang keluarga yang
sederhana sosio ekonominya.
Lower economic family backgrounds do have negative effect on education aspirations of the
students and their resulting academic achievements.
5

6. Menurut Mok (1996) (Latar belakang keluarga yang rendah sosio ekonominya boleh
memberi kesan negatif terhadap aspirasi pelajaran pelajar dan keputusan pencapaian akademik
mereka).
Menurut Mok Soon Sang (1996), kebanyakan guru mengamalkan kaedah pengajaran
kelas yang tidak ditumpukan kepada pengajaran yang bermakna dan berkesan. Pengajaran biasa
di dalam kelas merupakan pengajaran yang hanya berfokus kepada penerangan di papan tulis
dan tidak berlaku komunikasi di antara guru dan pelajar atau pelajar dengan pelajar.
Pelbagai kaedah pengajaran dijalankan guru untuk menarik minat murid belajar
seterusnya meningkatkan prestasi mereka. Salah satunya adalah pembelajaran koperatif. Bagi
membuktikan pernyataan itu, kajian dijalankan untuk menyelidik kesan kaedah pembelajaran
koperatif terhadap peningkatan prestasi dan mempertingkatkan kosa kata.
1.3 Objektif Kajian
Soalan tatabahasa dan kosa kata sering diuji dalam peperiksaan. Kosa kata memainkan
peranan yang amat penting untuk memilih jawapan yang tepat dan betul. Murid-murid sukar
menjawab soalan jika mereka gagal memahami maksud perkataan. Oleh itu rasionalnya kajian
ini adalah untuk mengendalikan pelbagai latihan kosa kata untuk membantu murid-murid
mempertingkatkan kosa kata melalui kaedah pembelajaran koperatif.
Objektif kajian ini untuk :
a) Mengenal pasti sama ada terdapat perbezaan pencapaian dalam mempertingkat kosa kata
antara murid yang mengikuti kaedah pembelajaran koperatif (STAD) dengan murid yang
mengikuti kaedah pembelajaran tradisional.
b) Mengenal pasti sama ada murid-murid lemah untuk memilih jawapan yang betul dan tepat
disebabkan kosa kata murid yang terhad.
1.3.1 Persoalan Kajian
6

7. a) Adakah kaedah pembelajaran koperatif (Model STAD) berkesan berbanding kaedah
pembelajaran tradisional dalam meningkatkan prestasi pelajar terhadap topik kosa kata?
b) Adakah pelajar lemah memilih jawapan yang betul dan tepat disebabkan kosa kata mereka
yang terhad?
1.3.2 Hipotesis Kajian
Hipotesis kajian adalah:
Ho1: Tidak terdapat perbezaan kesan kaedah pembelajaran koperatif (STAD) dan
pembelajaran tradisional terhadap peningkatan prestasi pelajar.
Ha1: Pelajar yang menerima pembelajaran koperatif menunjukkan prestasi yang lebih tinggi
berbanding pelajar yang menerima pembelajaran tradisional.
Ho2: Tidak terdapat perbezaan kesan kaedah pembelajaran koperatif (STAD) dan Pembelajaran
Tradisional terhadap kosa kata murid
Ha2: Pelajar yang menerima pembelajaran koperatif (Model STAD) menunjukkan Peningkatan
terhadap penguasaan kosa kata berbanding pelajar yang menerima Pembelajaran
tradisional.
1.4 Definisi Operasional
1.4.1 Model STAD
Menurut Effandi Zakaria (1998), Pembelajaran koperatif adalah satu strategi pengajaran
dan pembelajaran di mana pelajar-pelajar saling bantu membantu di antara satu sama lain di
dalam kumpulan kecil yang mempunyai matlamat bersama. Dalam kaedah koperatif, guru perlu
menentukan pengetahuan dan kemahiran tertentu yang perlu dipelajari oleh pelajar-pelajar. Guru
juga perlu memberitahu mereka tentang cara bekerjasama dalam kumpulan kecil dan melakukan
aktiviti secara berstruktur. Selain itu, mereka hendaklah bertanggungjawab ke atas pencapaian
sama ada secara individu atau secara berkumpulan, iaitu mereka perlu menolong antara satu
sama lain.
Model pembelajaran koperatif yang digunakan dalam kajian ini adalah model STAD.
STAD bermaksud Student Teams – Achievement Division atau Bahagian Pencapaian Pasukan
7

8. Pelajar. Model ini menekankan pembelajaran melalui rakan sebaya. Kitaran aktiviti
pembelajaran di bawah model STAD adalah (a) guru melaksanakan pengajaran; (b) pelajar
berbincang dalam kumpulan ; (c) kuiz/ujian secara individu; (d) pengiraan skor bagi individu
dan kumpulan; dan (e) pengiktirafan kumpulan. Kitaran aktiviti dalam kelas koperatif model
STAD dapat dilihat dalam Rajah 1.2 di bawah.
Pengajaran Guru
Pengiktirafan Kumpulan Perbincangan dalam Kumpulan
Skor Individu dan Kumpulan Kuiz/Ujian secara individu
Rajah 1.2
Kitaran Aktiviti Di dalam Pembelajaran Koperatif: Model STAD
1.4.2 Pembelajaran Koperatif
Pembelajaran Koperatif ditakrifkan sebagai pembelajaran dalam kelas di mana pelajar
belajar secara bekerjasama dalam kumpulan kecil yang terdiri daripada pelajar pada aras
kebolehan yang berbeza (kumpulan hetergenus). Pelajar diberi tugasan dan mereka perlu
menyelesaikannya dan memastikan setiap ahli kumpulan saling membantu dalam
menyelesaikannya (Johnson & Johnson, 1990).
Menurut Shahabuddin Hashim et.al. (2007) lagi, bagi menggalakkan penyertaan aktif
pelajar dalam aktiviti pembelajaran, gerak kerja kumpulan diadakan supaya pelajar dapat
berinteraksi sesama mereka sewaktu perbincangan-perbincangan yang dijalankan. Pembelajaran
dilakukan apabila beberapa individu yang mempunyai pencapaian yang sama atau berbeza
8

9. duduk dalam satu kumpulan untuk membincangkan sesuatu topik dengan menggunakan strategi
kognitif yang sesuai sebagaimana diarah oleh guru. Kumpulan pelajar ini duduk dalam kumpulan
kecil untuk melengkapkan tugasan yang diberi. Guru akan mengawasi dan menjadi fasilitator
semasa aktiviti kerja kumpulan dijalankan.
Kooperatif berasal dari bahasa Inggeris iaitu “Cooperate” yang bererti bekerja bersama-
sama. Merujuk Kamus Dewan Edisi Keempat (hlm 821, 2010), “Koperatif” membawa maksud
‘Syarikat Kerjasama”. Kerjasama pula diertikan bekerja atau berbuat sesuatu bersama-sama atau
dengan cara saling membantu menyumbang bersama-sama untuk mencapai satu matlamat. Maka
dengan itulah , saya memilih untuk memegang nilai koperatif untuk diaplikasikan dalam bidang
pendidikan.
Menurut Slavin, (Isjoni, 2006) mengatakan, bahawa kooperatif adalah suatu model
pembelajaran di mana kanak-kanak belajar dan bekerjasama dalam kelompok-kelompok kecil
secara kerjasama yang anggotanya 4-6 orang dengan struktur kelompok heterogen.
1.4.3 Kamus
Kamus menurut Kamus Linguistik (1997 : 106) ialah ‘… senarai butir leksikal, seperti
kata, frasa, atau istilah, biasanya disusun mengikut abjad, dalam bentuk buku. Ia menghuraikan
maklumat, seperti sebutan, ejaan, etimologi, makna, padanan dalam satu bahasa atau lebih,
golongan kata, atau maklumat tatabahasa lain…’
Teeuw (1964) menyebut kamus sebagai ‘…perkataan kamus berasal daripada Bahasa
Arab yang membawa maksud kitab yang memberi keterangan tentang kata-kata atau lautan
samudera yang dalam-dalam dan berbahaya ( Ibrahim Ahmad, 1992 : 14 ).
The American College Dictionary ( 1960 : 336 ) memberi definisi kamus sebagai buku
yang berisi pilihan kata sesuatu bahasa atau sesuatu kelas kata khusus, biasanya disusun
mengikut abjad dengan penjelasan makna serta maklumat lain dinyatakan atau dilahirkan dalam
bahasa yang sama atau bahasa lain ( Ibid, 1993 : 22 ).
9

10. Harimurti Kridalaksana (1982) pula menyatakan kamus sebagai ‘…Buku rujukan yang
memuatkan daftar kata dengan keterangan pelbagai makna dan penggunaan dalam bahasa,
biasanya mengikut abjad…’ ( Ibid 1993: 22).
Fadilah Jasmani ( 1994 : 2 ) pula menyatakan bahawa kamus ialah sebuah buku rujukan
yang mengandungi pelbagai maklumat tentang kata; dan pengguna merujuk kamus untuk
mendapatkan maklumat tertentu seperti ejaan, sebutan dan makna.
James R. Hurford dan Brendon Heasley ( 1983 : 177 ), menakrifkan kamus sebagai :
‘…A dictionary is a central part of the description of any
language. A good ordinary household dictionary tipically gives
(at least) three kinds of information about how the word is
pronounced, gramatical (syntactical and morphological)
information about its parts of speech (e.g nouns, verbs) and
inflections ( e.g for plural number and past tense ) and semantic
information about the words meaning…’
Oleh yang demikian, sebagai rumusan dapatlah dikatakan bahawa kamus merupakan
sebuah buku rujukan yang mengandung kata daripada sesuatu bahasa, yang disusun mengikut
abjad, diberi makna dan keterangan lain yang berkenaan dengan kata tersebut. Kepentingan
kamus juga dapat dilihat dalam memberikan makna yang tepat untuk sesuatu kata,
menyenaraikan dan memberikan makna kata-kata terbitan, mengenal pasti ejaan yang betul,
mengetahui maklumat tatabahasa seperti pembinaan ayat dan golongan kata.
1.4.4 Kosa kata.
Kamus Linguistik (1997 : 141) mendefinisikan kosa kata sebagai khazanah kata yang
dimiliki oleh sesuatu bahasa (leksikon) dan khazanah kata yang dimiliki oleh pengguna sesuatu
bahasa (leksikon).
10

11. Kosa kata dalam Bahasa Inggeris bererti ‘vocabulary’. The oxford Dictionary
( 1994 : 898 ) menakrifkan vocabulary sebagai 1. a list of words with their meanings, especially
one given in a reading-book etc. of a foreign language. 2. The words known to a person or used
in a particular book of subjek etc.
1.5 Batasan Kajian / Persampelan
Batasan pertama, kajian yang dijalankan adalah berkaitan dengan kaedah pembelajaran
koperatif iaitu model STAD. Justeru itu, dapatan kajian hanya difokuskan pada model ini dan
tidak merujuk kepada model-model yang lain.
Batasan kedua, kajian ini juga hanya tertumpu kepada 20 orang murid tahun tahun 6, SK
Putrajaya Presint 8(1). 10 orang daripada Kumpulan Eksperimen dan 10 orang daripada
Kumpulan Kawalan. Mereka ini daripada kelas yang sederhana pencapaian akademiknya.
Hasil kajian ini hanya betul dalam konteks sekolah ini sahaja. Hasil kajian ini mungkin dapat
dijadikan satu perintis dan landasan untuk kajian yang lebih luas dan mendalam dalam bidang
yang sama.
1.6 Kepentingan Kajian
Kajian demi kajian telah dilakukan mengenai keberkesanan kaedah pembelajaran
koperatif di luar negara dan di Malaysia sendiri namun penggunaannya di dalam bidang
pendidikan belum begitu meluas. Fenomena ini berlaku kerana guru sendiri tidak memahami
dengan jelas langkah-langkah pelaksanaannya. Dapatan kajian ini diharap dapat memberikan
maklumat kepada guru tentang kepentingan kaedah pengajaran koperatif yang dapat menarik
minat pelajar terhadap pelajaran bahasa, di samping meningkatkan prestasi pelajar. Pelaksanaan
kaedah ini sebenarnya lebih memudahkan guru untuk mengajar. Guru berperanan sebagai
fasilitator semasa kaedah ini dijalankan. Murid-murid pula akan melibatkan diri secara aktif.
Diharap dapatan kajian ini dapat menarik minat dan perhatian ramai guru untuk
mengaplikasikan kaedah koperatif dalam pengajaran mereka.
11

12. Kepentingan kajian ini juga diharap dapat menjadi panduan dan memberi petunjuk kepada
guru untuk mempelbagaikan kaedah pengajaran dan pembelajaran dan seterusnya melaksanakan
kaedah pembelajaran koperatif dalam mempertingkatkan kosa kata. Guru-guru akan lebih yakin
dengan keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif dalam usaha untuk meningkatkan
pencapaian murid dalam memilih kosa kata yang betul dan tepat.
Sebagai komponen yang penting dalam peperiksaan, cara belajar melalui kaedah
pembelajaran koperatif ini sepatutnya dilaksanakan oleh guru. Perkara ini perlu diberi perhatian
dan penekanan oleh guru dan pihak sekolah. Ini memperlihatkan adalah wajar murid-murid
mempertingkatkan lagi kosa kata mereka sebagai persediaan untuk ke peringkat yang lebih
tinggi.
Jika pelajar tidak mampu untuk meluaskan kemampuan mereka dalam menguasai kosa
kata, ini akan memberi kesan kepada keupayaan mereka dalam memilih jawapan yang betul dan
tepat bagi mengisi tempat kosong yang diberi dalam ujian pemahaman (Kertas 011) . Guru-guru
pula haruslah memainkan peranan penting dalam menyemai minat dan memberikan motivasi
kepada murid-murid.
1.7 Rumusan
Penyelidik telah menyatakan masalah-masalah yang dihadapi oleh murid dalam
mempelajari kosa kata serta mencadangkan kaedah pembelajaran koperatif (STAD) supaya
dapat menarik minat murid mempelajari kosa kata dengan lebih berkesan dan seterusnya dapat
mempertingkatkan kosa kata mereka. Kaedah ini diharapkan dapat mewujudkan suasana yang
positif terhadap pembelajaran di bilik darjah. Seterusnya, penyelidik membincangkan
kepentingan kajian melalui dua aspek iaitu kepentingan terhadap guru dan pelajar. Terdapat tiga
batasan kajian disenaraikan oleh penyelidik dan dijangka akan berlaku selepas menjalankan
kajian ini.
12

13. BAB 2
SOROTAN LITERATUR
2.1 Pendahuluan
Terdapat banyak kajian yang telah dijalankan oleh pengkaji terdahulu terhadap
pembelajaran koperatif. Menurut Creswell (2003), tinjauan literature adalah ringkasan artikel
bersumberkan jurnal, buku-buku dan dokumen berkaitan yang memperihal maklumat masa lalu
dan kini. Tinjauan literature penting kerana ia dapat memberikan idea mengenai penyelidikan
yang akan dilakukan dan pengkaji dapat memahami bidang kajian dengan lebih mendalam.
Melalui tinjauan literatur, pengkaji akan menemui dapatan terkini dan lepas, mengenal pasti
persoalan-persoalan yang belum terjawab, serta semua alat-alat kajian ini akan memimpin
pengkaji untuk mereka bentuk ilmu baru.
2.2 Kajian literature
Mengajar merupakan satu latihan dalam memperkembangkan konsep yang berkaitan
dengan sesuatu pengetahuan. Melalui usaha memperkembangkan konsep ini, guru memberi
acuan terhadap sesuatu subjek dan membolehkan pelajar berfikir berdasarkan kandungan dalam
pengajaran dan pembelajaran, perkataan atau konsep sesuatu subjek. Kosa kata sesuatu subjek
yang dipelajari di sekolah dikatakan agak meluas. Sebahagiannya berbentuk teknikal yang
digunakan hanya apabila ada hubungannya dengan subjek tertentu. Perkataan ini walaupun
digunakan secara umum, tetapi ia mewakili maksud tertentu.
13

14. Di sekolah, pelajar dikehendaki menguasai kosa kata untuk membolehkan mereka mahir
dalam menggunakan kata dasar dan bentuk terbitannya, berfikir dan berinteraksi dengan idea.
Oleh itu, guru perlulah mengambil langkah-langkah tertentu bagi mempertingkatkan kosa kata
para pelajar. Kelalaian guru boleh menyebabkan pengetahuan para pelajar dibiarkan tidak
lengkap, kesilapan konsep berlaku dan komunikasi tentang kandungan menjadi tidak sempurna.
2.2.1 Kajian Dalam Negara Kaedah Pembelajaran Koperatif.
Meor Ibrahim bin Kamaruddin & Nurul Amira binti Ahmad (2010) telah menjalankan
kajian mereka untuk mengenal pasti persepsi terhadap Kaedah pembelajaran secara Koperatif di
kalangan guru-guru sains di daerah Pontian, Johor. Soal selidik digunakan untuk mendapatkan
maklumat tentang pandangan guru terhadap pembelajaran secara pembelajaran koperatif bagi
dua kategori iaitu kemahiran sosial pelajar dan minat guru terhadap pembelajaran koperatif.
Sampel terdiri daripada 56 orang responden yang dipilih secara rawak mudah. Mereka
terdiri daripada guru yang mengajar subjek Sains, Kimia, Fizik dan Biologi di sekolah menengah
sekitar daerah Pontian. Data yang diperoleh dianalisis dengan menggunakan perisian SPSS versi
11.5. Hasil kajian telah menunjukkan persepsi pelajar terhadap pembelajaran kopertif bagi
kedua-dua kategori adalah positif. Hasil kajian ini juga diharap dapat dimanfaatkan oleh pihak
sekolah dan pihak-pihak tertentu bagi memastikan guru-guru sentiasa mempunyai persepsi yang
positif terhadap pembelajaran koperatif.
Simah binti Mamat (2009) dalam kajiannya telah berusaha untuk melihat sejauh mana
keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif dalam penulisan Bahasa Melayu. Dapatan kajian
ini membuktikan keberkesanan Kaedah pembelajaran koperatif dalam meningkatkan prestasi
penulisan karangan fakta dan karangan naratif murid Tingkatan Dua bukan Melayu. Pelajar-
pelajar berpencapaian sederhana dijadikan sampel kajian ini. Walau bagaimanapun, teknik
Putaran Giliran dan Meja Bulat mempunyai kekuatan dalam penulisan karangan. Kekuatannya
teknik ini dapat memotivasikan serta dapat memberikan keseronokkan kepada pelajar dan pada
masa pengajaran dan pembelajaran berjalan lancar. Keseluruhan aktiviti membolehkan mereka
14

15. bergerak, dan mengaktifkan bilik darjah serta dapat menceriakan suasana pengajaran dan
pembelajaran.
Intan Sapinas binti Bahuri (2008) telah menjalankan kajian untuk meninjau faktor-faktor
yang mempengaruhi amalan pembelajaran koperatif di kalangan pelajar Tingkatan Dua Maktab
Rendah Sains Mara Gerik, Perak. Hasil dapatan kajian yang telah dijalankan didapati bahawa
faktor rakan sebaya merupakan faktor yang paling dominan terhadap amalan pembelajaran
koperatif. Faktor demografi iaitu jantina turut mempunyai perkaitan dalam menentukan faktor
yang paling dominan terhadap amalan pembelajaran koperatif dalam kalangan pelajar. Didapati
pelajar lelaki atau perempuan tidak menganggap perbezaan jantina membataskan pergaulan di
antara mereka bagi mencapai kejayaan di dalam pembelajaran. Selain daripada itu, kajian juga
menunjukkan bahawa faktor-faktor seperti diri sendiri, guru dan suasana pembelajaran
membantu di dalam amalan pembelajaran koperatif di kalangan pelajar.
Mohamad Fadzil bin Che Amat (2008) telah meninjau sama ada Kaedah pembelajaran
inkuiri koperatif berbantukan multimedia dapat membantu untuk meningkatkan prestasi pelajar-
pelajar dalam komponen kemahiran proses sains bersepadu dan kemahiran berfikir saintifik.
Kajian ini menggunakan reka bentuk kuasi eksperimen untuk mengkaji kesan kaedah
pembelajaran inkuiri koperatif berbantukan multimedia berbanding dengan kaedah pembelajaran
inkuiri individu berbantukan multimedia dan kaedah pembelajaran ekspositori berbantukan
multimedia ke atas pelajar-pelajar sekolah kebangsaan yang berbeza jantina terhadap pemboleh
ubah bersandar iaitu prestasi kemahiran proses sains bersepadu, prestasi pemikiran saintifik dan
sikap terhadap sains. Sampel kajian terdiri daripada 176 pelajar-pelajar Tahun 6 yang
mempunyai min umur 11 tahun.
Cheah Tong Tiat dan kawan-kawan (2007), menjalankan kajiannya yang bertajuk
“Keberkesanan Kaedah Pembelajaran Koperatif Dalam Pembelajaran Bacaan Pemahaman Teks
Di Kalangan Murid SJK(C) dan SJK(T)”. Tujuan kajian dijalankan untuk meninjau
keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif (PK) Bahagian Pencapaian Pasukan Pelajar dan
kaedah pembelajaran tradisional terhadap pencapaian bacaan pemahaman teks bahasa Cina dan
bahasa Tamil. Kajian dilakukan terhadap murid Darjah Lima dari dua buah sekolah jenis
15

16. kebangsaan Cina dan sekolah jenis kebangsaan Tamil. Seramai 160 orang murid dari dua buah
sekolah Cina dan Tamil telah terlibat sebagai sampel kajian. Keputusan kajian menunjukkan
bahawa kaedah koperatif merupakan kaedah yang lebih berkesan berbanding dengan kaedah
tradisional dalam pencapaian bacaan pemahaman teks dan penulisan ayat. Hasil kajian
menunjukkan terdapat perbandingan, peningkatan pencapaian bagi pelajar yang mengikuti
kaedah pembelajaran koperatif heterogenous adalah lebih tinggi daripada pelajar yang mengikuti
kaedah pembelajaran koperatif homogenous.
Tok Hoon Seng (2006) dalam kajiannya yang bertajuk Cooperative Learning and
Achievement in English Language Acquisition in a Literature Class in a Secondary School,
menyatakan bahawa pembelajaran koperatif adalah satu usaha untuk mengelompokkan pelajar
yang terdiri daripada pelbagai kebolehan ke dalam kumpulan kecil demi menuju ke arah sasaran
umum. Pernyataan tersebut diperkuatkan lagi dengan dapatan kajian oleh Siti Hajar Abd. Hamid
(2007) dalam kajiannya yang bertajuk ‘Pembelajaran Koperatif Menggunakan E-Pembelajaran
di Kalangan Pelajar yang Mengambil Subjek Telekomunikasi dan Rangkaian’.
2.2.2 Kajian Dalam Negara Penggunaan Kamus dalam Menguasai Kosa Kata.
Pengajaran kosa kata merupakan bahagian penting dalam proses pengajaran dan
pembelajaran bahasa pada semua peringkat sama ada dalam pengajaran lisan, tulisan atau
bacaan. Melalui pengajaran ini diharap pelajar akan memahami makna sesuatu perkataan dan
memahami mesej yang hendak disampaikan. Oleh itu, kamus merupakan bahan rujukan yang
sangat berkesan untuk pelajar memperkayakan pengetahuan kosa kata. Melalui kamus,
seseorang pelajar boleh mendapatkan makna sesuatu perkataan dan hal-hal yang berkaitan
dengan proses pembentukan kata seperti kata dasar, kata berimbuhan, kata ganda dan sebagainya
( Samad Buang, 1995: 18 ).
Oleh itu, dalam soal kosa kata, kamus menduduki tempatnya yang tersendiri. Kamus
merupakan alat bantu belajar atau mengajar yang amat berguna kepada pelajar, guru malah
kepada sesiapa sahaja yang menggunakan bahasa. Kamus menjadi bahan yang amat penting
untuk memberi maklumat dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa khususnya Bahasa
16

17. Melayu ( S. Nathesan, 1990 : 16 ). Awang Sariyan ( 1995: 580 ) turut menegaskan betapa
pentingnya kamus dalam proses pendidikan bahasa dan sekaligus membayangkan realiti yang
berlaku di sesetengah sekolah, khususnya dalam era pra-KBSM. Menurutnya
Mohd. Azidan Abdul Jabar ( 2000 ) dalam kajian yang bertajuk ‘ Penilaian Pelajar
Menengah Terhadap Keberkesanan Penggunaan ABM Dalam Mata Pelajaran Bahasa Arab’
telah menjalankan kajian ke atas 100 orang pelajar mewakili beberapa buah sekolah menengah
di negeri Selangor. Hasil dapatan kajiannya jelas membuktikan bahawa kamus menjadi alat
bantu mengajar yang menjadi rujukan utama para guru dan juga pelajar, iaitu sebanyak 59 orang
responden ( 59%). Daripada keputusan soal selidik tersebut didapati ada lima jenis alat bantu
mengajar yang paling kerap digunakan iaitu papan tulis ( 93%), kamus (92%), bahan edaran
( 75%), papan gulung ( 61%) dan papan kenyataan ( 56%).
Azman Wan Chik ( 1983) dalam kajiannya yang berjudul Kesilapan Penggunaan Bahasa
Malaysia Oleh Murid-Murid Melayu : Satu Kajian, telah meneliti jenis-jenis kesilapan bahasa
yang dibuat oleh penutur-penutur jati Bahasa Melayu dan juga penutur dwibahasa serta
membandingkan jenis-jenis kesilapan yang dibuat oleh kedua-dua kumpulan tersebut. Jenis-jenis
kesilapan ditentukan berdasarkan karangan yang dihasilkan oleh pelajar. Beliau telah
menggolongkan jenis-jenis kesilapan bahasa yang dilakukan kepada empat kategori utama iaitu.
i. tanda baca;
ii. penggunaan huruf besar;
iii. penggunaan imbuhan; dan
iv. ejaan.
Hasil kajian menunjukkan murid-murid Melayu telah membuat sebanyak 707 kesilapan.
Daripada jumlah itu, mereka telah membuat 357 kali kesalahan ejaan, iaitu 54.74% daripada
semua kesilapan. Kesilapan ejaan merupakan kesilapan paling tinggi kekerapannya dalam
karangan pelajar.
17

18. Kajian Mohd Daud Yusof ( 1990) tentang tahap penggunaan Bahasa Melayu baku di
kalangan pelajar tingkatan tiga di Kota Baru mendapati bahawa kebanyakan pelajar lemah dalam
aspek penggunaan ejaan terutama dalam ejaan perkataan yang menggunakan keselarasan vokal.
Kamarudin Hj Husin (1986) yang membuat kajian terhadap guru pelatih bukan Melayu
di maktab perguruan di sekitar Kuala Lumpur mendapati bahawa lebih daripada 70% jumlah
kesalahan yang dilakukan oleh guru pelatih adalah daripada aspek ejaan, penggunaan kata,
pembentukan struktur ayat dan pembentukan frasa.
Sharifah Fakhirah dan Teo Boon Seong (1986) telah menjalankan satu kajian untuk
menganalisis kesilapan pembelajaran Bahasa Melayu oleh sekumpulan pelajar tingkatan 1. Salah
satu tujuan kajian tersebut adalah untuk meninjau kesilapan dalam bentuk ejaan umum.
Sampelnya terdiri daripada bangsa Melayu, Cina, India dan kacukan Indonesia-Serani. Menurut
kajian mereka, kesilapan ejaan yang dilakukan dapat dibahagikan kepada tiga jenis iaitu :
i. kata dasar;
ii. kata berimbuhan; dan
iii. kekeliruan fungsi.
Daripada jumlah 107 kekerapan kesilapan, 22 daripadanya dilakukan oleh murid- murid
yang berbahasa ibunda Melayu, 37 dilakukan oleh mereka yang berbahasa ibunda Tamil dan 12
kesilapan dilakukan oleh yang lainnya.
Koh Boh Boon (1985) pernah membuat satu kajian yang menganalisis kesalahan ejaan
tatabahasa Bahasa Melayu yang dilakukan oleh sekumpulan siswa atau siswi. Beliau telah
membuat kesilapan bahawa kebanyakan siswa atau siswi masih belum biasa dengan Sistem
Ejaan baru bahasa Malaysia. Beliau berpendapat bahawa ada bukti yang nyata tentang kekeliruan
mereka terhadap sistem ejaan Rumi baru dan sistem ejaan Rumi lama. Lebih daripada 75% siswa
atau siswi tidak mengenali kata-kata seperti pelancong, pameran, perabot, laporan sebagai
kekecualian daripada pola keselarasan vokal dalam bahasa Melayu. Selain itu, siswa atau siswi
tidak dapat membezakan makna dan penggunaan pasangan perkataan seperti penonton dengan
penuntun, cucuk dengan cocok, resmi dengan rasmi dan tempuh dengan tempoh dengan tepat.
18

19. Koh Boh Boon ( 1986 ) juga telah membuat analisis tentang kadar penguasaan kosa akata
guru bahasa Melayu dalam penggunaan kata kerja, kata sifat dan kata nama. Sampel terdiri
daripada pelajar-pelajar yang mengikuti satu program perguruan lepasan ijazah, yang
dikhususkan untuk melatih mereka untuk menjadi guru Bahasa Melayu sekolah menengah atas.
Beliau telah menyimpulkan bahawa secara keseluruhannya, taraf penguasaan kosa kata yang
diperlihatkan oleh bakal guru mungkin tidak dapat memenuhi tugas-tugas mereka sebagai guru
Bahasa Melayu di sekolah menengah atas dengan cekap dan berkesan.
Daripada kajian-kajian yang telah dilakukan di atas, jelas menunjukkan bahawa
penggunaan kamus Bahasa Melayu wajar diberikan perhatian dalam memantapkan aspek-aspek
kebahasaan seperti kosa kata, ejaan dan imbuhan. Di samping itu, setiap guru Bahasa Melayu
mestilah dapat menguasai bahasa Melayu secara lebih efektif. Seseorang guru harus mempunyai
kelayakan akademik yang sesuai dan terlatih malah mereka mesti memperlihatkan kebolehan
yang tinggi dalam kemahiran berbahasa. Jelaslah di sini menunjukkan bahawa para pelajar perlu
dilatih supaya menggunakan kamus dengan betul untuk mencari makna kata dan mendalami
proses pembentukan kata dalam usaha mengurangkan kesilapan ejaan.
2.2.3 Kajian Luar Negara Kaedah Pembelajaran Koperatif
Very Candra Agus Lolitasari (2011) telah menjalankan kajian tentang penerapan model
pembelajaran koperatif STAD untuk meningkatkan minat belajar siswa Biologi kelas Vlll B.
Dari hasil penerapan model pembelajaran kooperatif STAD pada proses pembelajaran didapat
bahawa penggunaan model pembelajaran kooperatif STAD dapat meningkatkan minat belajar
siswa kelas VIII B SMPN 14 Surakarta tahun 2010/2011 terhadap mata pelajaran Biologi.
Beulah Vanessa Isaacs (2008) dalam kajian ‘Implementing an Alternative Teaching and
Learning Strategy in a Grade 7 Technology Class’ menggunakan pembelajaran koperatif untuk
memperbaiki hubungan pelajar dengan pelajar dan pelajar dengan guru dalam kelas Teknologi.
Kajian dijalankan selama lebih daripada sebulan dalam satu kelas teknologi di sebuah sekolah.
Kajian ini ada tiga bahagian. Bahagian pertama mengenai pengajaran selama 4 minggu dalam
kelas Teknologi. Bahagian kedua pula berkaitan membentuk, merancang dan mengajar mengikut
19

20. tema yang menggunakan kaedah pembelajaran koperatif. Bahagian tiga pula mengenai satu
kumpulan temu bual yang dijalankan oleh guru untuk menentukan bagaimana pelajar
memperoleh pengalaman bekerja dalam kumpulan.
Sandra dan Shickley (2006) dalam kajian ‘Cooperative Learning Groups in the Middle
School Mathematics Classroom’ telah menjalankan penyelidikan di kelas gred 8 Matematik.
Beliau mengkaji pembelajaran koperatif dan data dikumpul untuk melihat bagaimana
pembelajaran koperatif mempengaruhi komunikasi secara lisan dan bertulis, skor Matematik dan
sikap terhadap Matematik. Kajian dijalankan melibatkan sebelas pelajar iaitu sembilan orang
pelajar lelaki dan dua orang pelajar perempuan. Pengkaji mendapati ramai pelajar seronok
dengan peluang untuk bekerja dalam kumpulan. Rumusannya, dapatan pengkaji-pengkaji
terdahulu dapat menyokong kajian yang akan dijalankan ini. Dapatan mereka menunjukkan
kaedah pembelajaran koperatif berkesan dalam meningkatkan pencapaian murid.
2.2.4 Kajian Luar Negara Penggunaan Kamus dalam Menguasai Kosa Kata.
Clarence Barnhart (1955) telah memulakan kajian soal selidik terhadap penggunaan
kamus di kalangan guru-guru maktab. Berdasarkan 108 kertas soal selidik yang dikajinya,
ternyata guru-guru tersebut telah memilih mencari makna sesuatu kata sebagai pilihan yang
pertama. Maklumat ejaan berada di tempat kedua. Ini diikuti dengan maklumat sebutan,
sinonim, contoh penggunaan kata dan yang terakhir etimologi ( asal-usul kata ). Dapatan awal
ini telah menjadi daya pendorong untuk kajian seterusnya dan sehinggalah beberapa penemuan
menarik daripada perspektif penggunaan kamus ditemui (Noraini Bakar, 2001:39).
Barnhart (1967) juga telah melakukan satu kajian tentang penggunaan kamus di
kalangan 56,000 mahasiswa di Amerika Syarikat. Berdasarkan kajian tersebuut, keperluan
maklumat utama yang diperlukan dimuatkan dalam sesebuah kamus adalah untuk mencari
makna sesuatu kata. Maklumat tentang ejaan berada di tempat kedua. Ini diikuti oleh unsur-
unsur lafaz (sebutan), sinonim, contoh penggunaan kata dan yang terendah ialah etimologi
(Noraini Bakar, 2001:39).
20

21. Reichmann (1989) berdasarkan kajiannya terhadap kajiannya terhadap penterjemah
mendapati fungsi sesebuah kamus dipengaruhi oleh prinsip yang mengawal pemilihan skop dan
penyajian bahan. Manakala kategori maklumat (makna dan ejaan) merupakan komponen yang
sangat penting dan perlu ada dalam sesebuah kamus (Noraini Bakar, 2001:39).
2.3 Rumusan
Di dalam bab ini, penyelidik membuat tinjauan kajian yang berkaitan dengan
penggunaan pembelajaran koperatif dan hubungan dalam mempertingkatkan kosa kata.
Daripada hasil tinjauan dapatlah dirumuskan bahawa terdapat banyak kajian yang telah
dijalankan dalam dan luar negara menunjukkan kesan positif kaedah pembelajaran koperatif ini.
Bukti-bukti kukuh ini menunjukkan bahawa pembelajaran koperatif mempunyai kebaikan yang
banyak berbanding pembelajaran tradisional. Kajian yang akan dijalankan ini juga adalah bagi
mencari bukti terhadap pembelajaran koperatif. Metodologi kajian ini dibincangkan dalam bab
seterusnya.
21

22. BAB TIGA
METODOLOGI KAJIAN
3.0 Pendahuluan
Bab ini akan membincangkan mengenai metodologi penyelidikan yang digunakan dalam
kajian ini. Reka bentuk kajian, sample kajian, instrumen kajian, prosedur pengumpulan data dan
prosedur penganalisaan data diperjelaskan dalam bab ini.
3.1 Rekabentuk Kajian
Kajian ini dijalankan bertujuan untuk mengkaji sejauh mana keberkesanan pembelajaran
koperatif berbanding kaedah pembelajaran tradisional dalam mempertingkatkan kosa kata
Bahasa Melayu. Kajian ini dijalankan di kelas biasa. Kajian ini menggunakan reka bentuk kuasi
eksperimen melibatkan kumpulan kawalan dan kumpulan eksperimen. Kumpulan kawalan
menggunakan pembelajaran tradisional manakala kumpulan eksperimen menggunakan kaedah
pembelajaran koperatif. Kaedah kuasi eksperimen dipilih kerana murid yang terlibat dalam
kajian tetap berada di dalam kelas sedia ada yang ditetapkan.
Penyelidik memilih reka bentuk ini kerana murid-murid yang terlibat adalah dari kelas
yang sama di mana separuh daripada murid-murid kumpulan kawalan dan separuh lagi daripada
kumpulan eksperimen. Kesemua murid akan diberi ujian pra dan ujian pos. Kesemua data ini
akan dikumpul bagi menyokong hipotesis penyelidik.
22

23. Selain itu, terdapat dua set soal selidik, iaitu set A terdiri daripada soal selidik
berstruktur, manakala set B pula ialah ujian kosa kata dengan dan tanpa merujuk kamus untuk
menilai tahap penguasaan kosa kata responden. Bahagian A dibahagikan kepada tiga bahagian,
iaitu bahagian I merangkumi maklumat latar belakang responden seperti jantina, bangsa, agama,
pekerjaan ibu bapa, taraf pendidikan ibu bapa dan keputusan peperiksaan bagi mata pelajaran
Bahasa Melayu. Bahagian II adalah tentang penggunaan kamus dan masalah yang berkaitan
dengannya, manakala bahagian III pula berkaitan dengan penyataan yang dikemukakan tentang
kemahiran berbahasa Melayu.
3.2 Populasi Kajian
Populasi kajian terdiri daripada 20 orang pelajar tahun 6. Kumpulan sasaran adalah
terdiri daripada 10 orang kumpulan eksperimen dan 10 orang kumpulan kawalan, SK Putrajaya
Presint 8(1). Kelas ini terdiri daripada pelajar yang mempunyai pencapaian sederhana.
Pembentukan kumpulan ditentukan sendiri oleh guru. Jenis kumpulan yang dibentuk adalah
kumpulan heterogenius. Setiap kumpulan terdiri daripada seorang pelajar berpencapaian tinggi,
dua orang pelajar sederhana dan seorang pelajar berpencapaian rendah. Selain itu sampel yang
dipilih terdiri daripada pelajar pelbagai etnik dan latar belakang yang berbeza.
3.3 Instrumen Kajian
Alat atau instrumen yang digunakan dalam kajian ini berbentuk soal selidik berstruktur
atau tertutup yang menjurus kepada jawapan yang saling eksklusif dan habisan yang dibahagikan
kepada tiga bahagian, iaitu bahagian I, bahagian II dan bahagian III. Cadangan jawapan yang
saling eksklusif dan habisan ini membolehkan subjek dapat memilih jawapan dan menjawab
sesuatu soalan dengan tepat.
Dalam bahagian I, soalan-soalan yang dikemukakan adalah untuk mendapatkan
maklumat tentang latar belakang pelajar. Bahagian II pula adalah berkaitan dengan tahap
penggunaan kamus di kalangan pelajar. Misalnya kekerapan menggunakan kamus, cara
memperoleh kamus, tujuan merujuk kamus dan alasan tidak menggunakan kamus. Manakala
23

24. dalam bahagian III, terdapat pernyataan dan pendapat yang dikemukakan tentang penguasaan
kemahiran berbahasa Melayu yang menjurus kepada penguasaan kosa kata responden.
Bentuk soalan menggunakan gabungan skala likert dan skala ordinal. Mohd Majid
Konting (1998:198) telah mencadangkan satu set gerak balas individu terhadap sesuatu institusi,
isu atau aktiviti perlu diberikan dalam bentuk skala ordinal seperti sangat setuju, setuju, tidak
setuju atau sangat tidak setuju yang kemudiannya perlu disusun mengikut nombor.
Bentuk kajian yang digunakan ialah ujian pra, ujian pos dan borang soal selidik yang
disediakan oleh penyelidik. Antaranya adalah seperti di bawah ini:
i. Ujian Pra
Data instrumen ini disediakan untuk merekod prestasi murid dalam menjawab soalan
mengisi tempat kosong sebelum program dijalankan. Ujian pra ini mengandungi tiga bahagian
iaitu:
Latihan 1 – murid dikehendaki menulis makna dan membina ayat bagi setiap pasangan
perkataan berikut tanpa merujuk kamus.
Latihan 2 – murid dikehendaki menulis makna dan membina ayat bagi setiap pasangan
perkataan berikut dengan merujuk kamus.
Latihan 3 - murid dikehendaki membina satu ayat bagi setiap kata di bawah ini untuk
menunjukkan bahawa anda faham akan perbezaan maknanya.
ii. Ujian pos
Data instrumen ini disediakan untuk merekod prestasi murid menjawab soalan dengan
mengisi tempat kosong selepas program dijalankan. Ujian pra dan Ujian pos adalah hamper
sama. Rasional instrumen yang sama digunakan adalah untuk membandingkan prestasi murid
dalam menjawab soalan mengisi tempat kosong sebelum dan selepas program dijalankan.
iii. Borang soal selidik
24

25. Borang soal selidik dirancang untuk diberikan hanya kepada kumpulan eksperimen
selepas ujian pos. Melalui borang soal selidik ini, penyelidik akan memperoleh maklumat
tambahan mengenai keberkesanan pembelajaran koperatif dalam mempertingkatkan kosa kata.
3.4 Prosedur Kajian
Sesi pembelajaran bagi kajian ini akan dijalankan selama enam minggu. Minggu pertama
dan terakhir tidak termasuk dalam sesi pengajaran kerana pada kedua-dua minggu tersebut ujian
pra dan ujian pos akan diberikan pada pelajar. Waktu pengajaran bagi kelas-kelas kajian akan
dibincangkan bersama guru pembimbing. Pada minggu pertama kajian, ujian pra akan
dilaksanakan. Keputusan ujian pra akan dianalisis bagi mengenal pasti tahap penguasaan pelajar.
Kemudian penyelidik akan merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran berasaskan kaedah
pembelajaran koperatif. Model pembelajaran koperatif yang digunakan dalam aktiviti
pengajaran selama enam minggu tersebut adalah Model STAD. Cara pelaksanaan Model STAD
ditunjukkan dalam Jadual 3.1
Jadual 3.1
Cara Pelaksanaan Pembelajaran Koperatif (STAD)
Minggu Pelaksanaan Pengajaran Koperatif
1 Ujian pra.
Pembentukan kumpulan heterogenius.
Berbincang mengenai nama kumpulan.
Penerangan guru mengenai model STAD.
2
Hingga
5
Sesi pengajaran.
Bahan pengajaran dipecahkan kepada beberapa sub tajuk.
Pelajar membuat tugasan secara berkumpulan.
Pelajar mengambil ujian secara individu.
Skor setiap pelajar dikumpulkan untuk skor kumpulan.
Kumpulan yang mendapat skor tertinggi diberi penghargaan.
6 Ujian pos
Borang Soal selidik (Kumpulan Eksperimen)
Dalam masa yang sama, kumpulan kawalan pula akan menerima pengajaran tradisional
bagi tajuk yang sama yang akan disampaikan oleh guru bahasa Melayu mereka. Apabila selesai
25

26. satu topik kecil, pelajar menjawab secara individu soalan kuiz pendek. Pelajar diberi markah
kuiz dalam bentuk peratus sahaja.
Pada akhir kajian, pelajar dari kedua-dua kumpulan akan menjawab ujian pos. Sampel
kajian perlu menjawab kesemua item ujian dalam masa tiga puluh minit. Selepas semua kertas
soalan ujian pos dikumpul, kumpulan eksperimen dikehendaki mengisi borang soal selidik.
Kemudian penyelidik akan mengumpul dan menganalisis data-data tersebut.
KUMPULAN EKSPERIMEN KUMPULAN KAWALAN
Pengajaran berasaskan Kaedah Pengajaran berasaskan Kaedah
pembelajaran koperatif Kaedah pembelajaran tradisional
SOAL SELIDIK
(KUMPULAN EKSPERIMEN)
Rajah 3.1
Carta Aliran Prosedur Kajian
3.4.1 Prosedur pengumpulan data
26
UJIAN PRA
UJIAN POS

27. Penyelidik mengumpulkan data berdasarkan pada instrumen kajian. Penyelidik akan
mengutip kertas ujian daripada murid sebaik sahaja masa menjawab tamat. Semua markah akan
dicampurkan daripada beberapa bahagian sebelum diberi gred. Penyelidik mengumpul skor
mentah daripada ujian pra dan mengisi ke dalam jadual. Selepas mengumpul data ujian pra,
penyelidik akan mengendalikan pelajaran selama tiga ratus minit dalam jangka masa enam
minggu untuk membantu kumpulan eksperimen. Kumpulan kawalan akan belajar seperti biasa
Selepas program berakhir, murid-murid akan menjalani ujian pos pula. Masa yang
diperuntukkan adalah sama dengan ujian pra iaitu tiga puluh minit.
Penyelidik akan mengutip kertas ujian dan seterusnya mengira markah. Markah yang
telah dicampur akan diberi mengikut gred. Data-data yang diperolehi direkod secara terperinci
dalam borang skor.
3.4.2 Prosedur analisis data
Penyelidik mengumpulkan data berdasarkan pada kedua-dua ujian yang dijalankan.
Jumlah markah ujian daripada ujian pra dan ujian pos ialah 30 markah. Penyelidik mengira
markah dengan menjumlahkan keseluruhan bahagian ujian iaitu Latihan 1, 2, dan 3. Data-data
yang diperoleh akan direkod secara terperinci dalam borang skor. Kemudian data-data tersebut
akan dianalisis menggunakan kaedah gred A hingga E. Hasil dapatan akan dianalisis
berdasarkan prosedur biasa yang kemudiannya akan dijadikan dalam bentuk gred. Rujuk jadual
skema markah di bawah ini.
Gred Markah Lulus/Gagal
A 24 - 30 Lulus
B 19 – 23 Lulus
C 13 – 18 Lulus
D 7 -12 Gagal
E 0 – 6 Gagal
Jadual 3.2
Skema Pemarkahan
27

28. Keputusan ujian pra akan dianalisis bagi mengenal pasti tahap penguasaan pelajar.
Kemudian penyelidik akan merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran berasaskan kaedah
pembelajaran koperatif. Model pembelajaran koperatif yang digunakan dalam aktiviti
pengajaran selama enam minggu tersebut adalah model STAD.
3.4.3 Prosedur Pemprosesan Data
Empat jenis maklumat diperlukan bagi menjawab soalan kajian, seterusnya menulis
laporan akhir kajian. Maklumat pertama diperlukan untuk memperihalkan profil pelajar.
Manakala tiga set data diperlukan untuk menjawab soalan kajian. Pertama sekali penyelidik
perlu memastikan pelajar menjawab kesemua item dalam instrumen kajian dan data-data tersebut
direkodkan dengan terperinci. Borang skor yang telah disediakan digunakan mencatat data-data
yang telah dikumpul. Bagi analisis statistik deskriptif, min dan sisihan piawai digunakan.
3.5 Rumusan
Di dalam bab ini, penyelidik menghuraikan metodologi yang digunakan dalam kajian
termasuklah reka bentuk kajian, sampel kajian, instrumen kajian, prosedur kajian, cara
pengumpulan dan penganalisaan data. Data yang dikumpul dijangkakan dapat memberi
maklumat yang secukupnya untuk penyelidik menilai kesan kaedah pembelajaran koperatif
dalam mempertingkatkan kosa kata murid tahun enam.
28

29. RUJUKAN
Abd Razak Sulaiman Dan Rakan-Rakan. (1998). Laporan Kaji Selidik Maklumat Bahasa
Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Arpan Shahbudin Latip. (1998). Bahasa Melayu: Kesilapan Tatabahasa Satu Analisis. Shah
Alam: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.
Asiah Idris. ( 1995). “Kamus Sebagai Perakam Tamadun Bangsa” Dlm Pelita Bahasa Jld 7:2
Hlm 10-11.
Asmah Hj. Omar. (1993). Perancangan Bahasa Dengan Rujukan Khusus Kepada Perancanagan
Bahasa Melayu. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa Pustaka Dan Kementerian Pendidikan
Malaysia.
Asmah Hj. Omar. (1992). Kajian Dan Perkembangan Bahasa Melayu. Kuala Lumpur : Dewan
Bahasa Dan Pustaka.
Atan Long. (1971). Satu Penyiasatan Perbendaharaan Kata Asas Kanak-Kanak Melayu Dalam
Darjah 1. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Awang Mohamad Amin. (1990). Satu Kajian Khusus Penguasaan Bahasa Melayu Peringkat
Sekolah Menengah. Kuala Lumpur : Dewan Bahsa Dan Pustaka.
Awang Mohamad Amin. (1982). “Satu Analisis Kesalahan Bahasa Pelajar-Pelajar Melayu
Peringkat Sekolah Menengah” Dlm Jurnal Dewan Bahasa Jld 26:2 Hlm 118-128.
Awang Sariyan. (1995). “Kamus Sebagai Sumber Pendidikan Bahasa” Dalam Jurnal Dewan
Bahasa Jld 39:7 Hlm 580-586.
Bullock, A. (1975). A Language For Life Her Majesty’s. London : Stationary Office.
Burrough, G.R. (1957). A Study Of The Vocabulary Of Young Children. Birmingham: University
29

30. Of Birmingham Institute Of Education.
Carr, Eileen M. (1985). The Vocabbulary Overview Guide. A Metacognitive Strategy To
Improve Vocabulary Comprehension And Retention. Journal Of Reading.
____________. (1995). Ensiklopedia Malaysiana Jilid 5. Kuala Lumpur : Anzaguin Sdn. Bhd.
____________ (1995). Ensiklopedia Sejarah Dan Kebudayaan Melayu Jilid 2.Kuala Lumpur :
Dewan Bahasa Dan Pustaka Dan Pendidikan Malaysia.
Hassan Baseri Budiman. (1995). “Penyusunan Kamus Dan Perkaitannya Dengan Makna” Dlm
Pelita Bahasa Jld 8:11 Hlm 20-23.
Ibrahim Ahmad. (1994). Perkamusan Melayu Satu Pengenalan. Kuala Lumpur :Dewan Bahasa
Dan Pustaka Dan Kementerian Pendidikan Malaysia.
Ibrahim Ahmad. (1995). “Sejarah Awal Perkamusan Melayu” Dlm Pelita Bahasa Jld 7:5 Hlm
16-17.
Ibrahim Ahmad. (1992). “Kosa Kata Perkamusan Melayu” Dlm Pelita Bahasa Jld 5:2
Hlm 14-16
Ibrahim Ahmad. (1993). “Tipologi Perkamusan Melayu” Dlm Pelita Bahasa Jld 3:8
Hlm 22-24.
Ibrahim Ahmad. (1991). “Susunan Maklumat Perkamusan Melayu” Dlm Pelita
Bahasa Jlid 3:8 Hlm 18:19.
Ibrahim Ahmad. (1992). “Membaca Kamus” Dlm Pelita Bahasa Jld 4:3 Hlm 14-15.
Ibrahim Ahmad. (1993).Perkembangan Kamus Ekabahasa Melayu Sehingga Abad
Ke-20” Dlm Pelita Bahasa Jld 5:3 Hlm 32-34.
Ibrahim Ahmad. (1993). “Tipologi Kamus: Suatu Penilaian” Dlm Pelita Bahasa
Jld: 7:7 Hlm 28-31.
Jais Sahok. (1993). “Kamus Sebagai Bahan Bantuan Pendidikan Bahasa Melayu”
Dlm Jurnal Dewan Bahasa Jld 37:6 Hlm 509-514.
Kamarudin H.J Husin Dan Siti Hajar Hj. Abdul Aziz. (1996). Penguasaan Kemahiran Membaca
: Kaedah Dan Teknik. Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn Bhd.
Kamarudin H.j Husin. (1998). Pedagogi Bahasa : Pengkaedahan. Kuala Lumpur : Kumpulan
Budiman Sdn Bhd.
_____________. (1987). Kamus Pelajar Bahasa Malaysia. Kuala Lumpur : Dewan
30

31. Bahasa Dan Pustaka.
____________. (1991). KBSR Dan Model Eksploitasi Bahan-Bahan. Kuala Lumpur
: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.
____________. (1997). Kamus Linguistik. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa Dan
Pustaka.
Khairul Anuar. (1992). Kesalahan Tanda Baca Dan Ejaan. Petaling Jaya : Pustaka
Delta Pelajaran Sdn. Bhd.
Mohd Azidan Abdul Jabar. (2000). “Penilaian Pelajar Menengah Terhadap Keberkesanan
Penggunaan Abm Dalam Mata Pelajaran Bahasa Arab” Dlm Jurnal Dewan Bahasa jld
44:6 hlm 682-700.
Mohd Dahalan Ramli. (1991). “Penggunaan Media Dalam Pendidikan Bahasa Melayu” Kertas
Kerja Konvensyen Pendidikan Bahasa Melayu November 1991. Kuala Lumpur : Institut
Bahasa.
Mohd Majid Konting. (1998). Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur :Dewan Bahasa
Dan Pustaka.
Nik Safiah Karim. (1995). “Kamus Untuk Kegunaan Pelajar” Dlm Pelita Bahasa Jld 2:11 Hlm
28-29.
Noresah Baharom. (1993). “Kamus Dewan” Dlm Jurnal dewan Bahasa Jld 37-12 Hlm1120.
Raden Ginoh. (1992). “Memanfaatkan Kamus Dalam Pengajaran Dan Pembelajaran Bahasa”
Dlm Jurnal Dewan Bahasa Jld 36:5 Hlm 447-454.
Samad Buang. (1995). “Pengajaran Memperkaya Kosa Kata” Dlm Pelita Bahasa Jld 7:5 Hlm 18.
S. Nathesan. (1990). “Kamus : Penggunaan Diabaikan Dalam Pengajaran Bahasa” Dlm Pelita
Bahasa Jld 2:2 Hlm 16-17.
Poh Swee Hiang, Mokhtar Affandi Dan Tajudin Hassan (1996). Pengurusan Sumber
Pengajaran
Dan Pembelajaran 2: Sumber Teknologi. Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn Bhd.
Zgusta, L. (1971). Manual Of Lexicography. Mouton : The Haque.
Zulkifli Hamid. (1996). Bahasa, Konsep, Fungsi Dan Penguasaan Oleh Penutur. Kuala Lumpur
: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
31

32. 32

33. UNIVERSITI PERTANIAN MALAYSIA
FAKULTI BAHASA : PENDIDIKAN BAHASA MELAYU.
SOAL SELIDIK MENGENAI KEBERKESANAN KAEDAH PEMBELAJARAN
KOPERATIF DALAM MEMPERTINGKATKAN KOSA KATA MURID TAHUN 6
Penerangan :
Soal selidik ini mengandungi dua set iaitu set A dan set B. set A ialah berkenaan dengan latar
belakang responden manakala set B pula ialah ujian penguasaan kosa kata. Anda dikehendaki
menjawab kedua-dua bahagian. Sila jawab dengan jujur kerana maklumat ini akan dirahsiakan.
Masa untuk menjawab soal selidik ini lebih kurang satu jam.
Terima kasih di atas segala kerjasama anda.
Set A : Latar Belakang Responden
Bahagian I
Arahan : Sila tandakan ( / ) di tempat yang sesuai.
1. Jantina
a. Lelaki ( )
b. Perempuan ( )
2. Bangsa
a. Melayu ( )
b. Cina ( )
c. India ( )
d. Lain-lain, sila nyatakan : ________________
3. Gred bahasa Melayu dalam Peperiksaan Pertengahan Tahun
a. A ( )
33

34. b. B ( )
c. C ( )
d. D ( )
e. E ( )
4. Pekerjaan bapa
a. Guru ( )
b. Polis ( )
c. Peniaga ( )
d. Lain-lain, sila nyatakan : ________________
5. Kelulusan tertinggi bapa
a. Ijazah ( )
b. Diploma ( )
c. STPM ( )
d. SPM ( )
e. Lain-lain, sila nyatakan : ________________
6. Pendapatan bapa : ________________ sebulan.
7. Pekerjaan ibu
a. Guru ( )
b. Jururawat ( )
c. Kilang ( )
d. Suri rumah ( )
e. Lain-lain, sila nyatakan : ______________
8. Kelulusan tertinggi ibu
a. Ijazah ( )
b. Diploma ( )
c. STPM ( )
d. SPM ( )
e. Lain-lain, sila nyatakan : ________________
9. Pendapatan ibu : ________________ sebulan.
10. Pembimbing dalam menggunakan kamus
a. Guru ( )
b. Bapa ( )
c. Ibu ( )
34

35. d. Rakan ( )
e. Lain-lain, sila nyatakan : ________________
Bahagian II : Latar Belakang Penggunaan Kamus
Dalam bahagian ini anda dikehendaki menjawab soalan-soalan yang berhubung dengan
kamus yang anda gunakan serta sebab-sebabnya. Tandakan ( / ) pada jawapan pilihan
anda dan nyatakan mengapa anda memilih jawapan berkenaan pada ruangan yang
disediakan.
1. Selalukah anda menggunakan kamus di sekolah?
Ya ( )
Tidak ( )
Mengapa? __________________________________________________
2. Adakah anda memerlukan kamus dalam pembelajaran bahasa Melayu?
Ya ( )
Tidak ( )
Mengapa? __________________________________________________
3. Pernahkah guru bahasa Melayu anda mengajar dengan menggunakan kamus
semasa di dalam kelas?
Ya ( )
Tidak ( )
Mengapa? __________________________________________________
4. Adakah anda mempunyai kamus sendiri?
Ya ( )
Tidak ( )
Mengapa? __________________________________________________
5. Adakah anda tahu menggunakan kamus dengan betul?
Ya ( )
Tidak ( )
Mengapa? __________________________________________________
35

36. Arahan : Tandakan ( / ) pada jawapan yang sesuai (boleh tanda lebih dari satu jawapan).
6. Bagaimanakah cara anda mendapatkan kamus?
Beli di kedai ( )
Pinjam daripada kawan ( )
Pinjam dari perpustakaan ( )
Pinjam daripada guru ( )
Disediakan oleh pihak sekolah ( )
Lain-lain, sila nyatakan : ________________________
7. Apakah tujuan anda menggunakan kamus?
Kosa kata ( )
Sebutan ( )
Ejaan ( )
Imbuhan ( )
Ayat ( )
Akronim / singkatan ( )
Tanda baca ( )
Dialek ( )
Teka silangkata ( )
Lain-lain, sila nyatakan : ________________________
8. Alasan tidak menggunakan kamus dalam pembelajaran bahasa Melayu.
Tidak berminat ( )
Terlalu tebal ( )
Tidak memerlukan ( )
Harganya mahal ( )
Tidak tahu menggunakannya ( )
36

37. Sukar didapati ( )
Lain-lain, sila nyatakan : ___________________________
Bahagian III : Latar Belakang Penguasaan Kosa Kata.
Berikut adalah pendapat dan penyataan yang dikemukakan berhubung dengan penguasaan
kosa kata berbantukan kamus. Sila ( / ) pada jawapan pilihan anda di dalam petak yang
disediakan.
1. sangat bersetuju
2. bersetuju
3. tidak pasti
4. tidak bersetuju
5. sangat tidak bersetuju
A. Sejauh manakah penguasaan kosa kata dapat dipertingkatkan melalui
pembelajaran menggunakan kamus?
1. Kamus membantu pelajar mengenal pasti makna dengan tepat.
1 2 3 4 5
2. Kamus membantu pelajar memilih dan menggunakan ejaan dengan tepat.
1 2 3 4 5
37

38. 3. Kamus memberikan bentuk kata terbitan dan maknanya.
1 2 3 4 5
4. Kamus memberikan maklumat tatabahasa seperti golongan kata.
1 2 3 4 5
5. Kamus menunjukkan cara menggunakan perkataan dalam ayat dengan betul.
1 2 3 4 5
B. Sejauh manakah kamus membantu kemahiran berbahasa Melayu?
1. Menyatakan makna kata, frasa dan maksud ayat.
1 2 3 4 5
38

39. 2. Membaca dan memahami kata, frasa, ungkapan, ayat, peribahasa dalam
pelbagai bahan prosa.
1 2 3 4 5
3. Membaca dan memahami kata dari segi pengimbuhan yang terdapat dalam
pelbagai bahan prosa.
1 2 3 4 5
4. Membaca dan menggunakan kamus untuk membina perkembangan perbendaharaan kata.
1 2 3 4 5
5. Membaca senyap dan memahami perkataan baru dalam pelbagai bidang ilmu
dengan merujuk kamus.
1 2 3 4 5
39

40. TERIMA KASIH ATAS KERJASAMA ANDA
(Segala maklumat yang diberi akan dirahsiakan)
SET B
Nama : ________________________________________
Arahan : Tulis makna dan bina ayat bagi setiap pasangan perkataan berikut tanpa
merujuk kamus.
1. a) berikan : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
b) berikan : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
2. a) bekas : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
b) berkas : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
3. a) cerdas : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
b) cergas : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
4. a) khusus : ____________________________________________________
40

41. _______________________________________________________________
b) kursus : ____________________________________________________
_______________________________________________________________
5. a) mengenai:____________________________________________________
_______________________________________________________________
a) mengenali: __________________________________________________
Arahan : Tulis makna dan bina ayat bagi setiap pasangan perkataan berikut dengan
merujuk kamus.
6. a) minuman:____________________________________________________
_______________________________________________________________
a) minimum:____________________________________________________
_______________________________________________________________
7. a) selera : _____________________________________________________
_______________________________________________________________
a) selesa : _____________________________________________________
_______________________________________________________________
8. a) abad : ______________________________________________________
_______________________________________________________________
) adat : _______________________________________________________
_______________________________________________________________
9. a) kelapa : _____________________________________________________
_______________________________________________________________
a) kepala : _____________________________________________________
41

42. _______________________________________________________________
10. a) mulai : _____________________________________________________
_______________________________________________________________
a) mulia : _____________________________________________________
_______________________________________________________________
Bina satu ayat bagi setiap kata di bawah ini untuk menunjukkan bahawa anda faham
akan perbezaan maknanya.
1. mengingat
___________________________________________________________________
2. mengingati
___________________________________________________________________
3. mengingatkan
___________________________________________________________________
4. memperingati
___________________________________________________________________
5. teringat
___________________________________________________________________
42

43. BORANG SKOR MARKAH UJIAN PRA DAN UJIAN POS / PASCA
Responden Ujian Pra Ujian Pos /Pasca
R1
R2
R3
R4
R5
R6
R7
R8
R9
R10
R11
R12
R13
R14
R15
R16
R17
R18
R19
R20
Borang keputusan gred ujian Pra dan ujian Pasca
Gred Markah Lulus/Gagal
A 24 - 30 Lulus
B 19 – 23 Lulus
C 13 – 18 Lulus
D 7 -12 Gagal
E 0 – 6 Gagal
43

44. 44