1. REPUBLIKA E SHQIPERISË
Universiteti Bujqesor i Tiranes
Fakulteti i Ekonomise dhe Agrobiznesit
Departamenti Drejtim Agrobiznesi
DETYRE KURSI
në Ndermarrja dhe Drejtimi i Biznesit te Vogel
TEMA:
Ecuria e nje Biznesi te Sukseshem
Punoi Pranoi
Lirim Hodaj Dr. Eda Luga
Enksi Mani
Xhesika Muco
Tiranë,201

2. 1. Hyrje
Zhvillimi i agroindustrise ne Kosove ka pesuar rritje te konsiderueshme. Mjaft firma qe po
operojne ne fushen e agroindustrise, krahas zhvillimit e prosperitetit te tyre po ndeshen edhe me
probleme te cilat kerkojne zgjidhje te menjehershme. Ne menyre te vecante industria e qumeshtit
ka pesuar rritje te konsiderueshme. Ne se me pare perpunohej vetem 20% e qumeshtit te
prodhuar, aktualisht perpunohet mbi 40% e tij. Kjo rritje kerkon vemendje ne dy aspekte te
rendesishme, se pari ne drejtim te asortimenteve te prodhuara dhe se dyti ne drejtim te rritjes se
cilesise se tyre. Prezantimi e nje plani biznesi i cili do te ndihmoje me tej si perdoruesit e
brendshem te tij, pra menaxheret me miremenaxhimin e kompanise, ashtu dhe perdoruesit e
jashtem pra investitore te ndryshem, furnitoret, etj.
1.2 Objektivat:
Objektivi i pergjithshem eshte studimi i kompanise dhe problemeve me kryesore qe lidhen
me menaxhimin e saj.
Objektiva specifike do te ishin: studimi i struktures organizative te kompanise dhe prezantimi
mbi kete baze i planit te menaxhimi, studimi i produkteve me kryesore te saj si dhe studimi i
problemeve qe lidhen me marketingun e kompanise si: kanalet e shperndarjes, promocioni,
etj, si dhe prezantimin mbi kete baze te planit te marketingut.
1.3 Rezultatet e priteshme:
Permes kesaj teme pres qe te jap kontributin tim ne drejtim te prezantimit ne pergjithesi te nje
plani biznesi per kompanine ABI, e ne menyre me te plote te planit te markrtingut si dhe planit te
menaxhimit, dokumenta mjaft te rendesishme keto per te ndihmuar menaxheret dhe punonjesit e
kompanise per drjetimin me me efektivitet te saj.

3. 1.4 Metodat e perdorura dhe burimet e informacinit
Per te realizuar objektivat e percaktuara eshte percaktuar edhe metodologjia e studimit. Kjo
metodologji perbehet nga metoda te ndryshme te cilat plotesojne njera tjetren. Ne percaktimin e
tyre ne jemi nisur nga specifikat e problemit qe analizohet si dhe nga natyra e objektivave.
Nder metodat qe jane perdorur do te permendnim:
Metoda statistikore, kryesisht metoda e grupimeve, e mesatareve, e indekseve si dhe ajo e
krahasimit.
Metoda e diskutimit ne grup, grupet e fokusit, diskutimet me specialiste te fushes dhe
drejtues te agrobiznesit.
Te dhenat:
Per realizimin e studimit eshte shfrytezuar nje numur i madhi te dhenave te grumbulluara nga
kompania ABI. Vrojtime te kryera nga vete Kompania ABI; Studime e botime te kryera nga
autore te vendoit dhe te huaj.

4. PLANI I BIZNESIT TE KOMPANISE ABI
2.1 Permbledhje ekzekutive
1- Përshkrimi i ndërmarrjes
Sektori i përpunimit të qumështit në Kosovë filloi të shënojë një zhvillim më të hovshëm vetëm
gjatë tre, katër viteve të fundit, atëherë kur qumështoret kryesore filluan ta rrisin prodhimtarinë
dhe asortimentin e produkteve të tyre.
Kompania “ABI” u themelua në vitin 1989, atëherë kur filluan të regjistrohen ndërmarrjet e para
në pronësi private në Kosovë, e cila në atë kohë ishte pjesë e ish federatës jugosllave.
Qumështorja ABI MILK filloi me punë në vitin 1996, kur u be komercializimi i qumështores në
pronësi të ndërmarrjes shoqërore “PROGRES” në Prizren. Për ta kompletuar procesin e
prodhimit u desh të investohen 2,276,515.80 DM, apo rreth 1,140.000 €, në periudhën prej vitit
1996 deri në vitin 20010
Për shkak të mungesës së përvojës në këtë lëmi qumështorja kërkoi asistencë nga industria e
qumështit PKB e Beogradit, e cila i ofroi ndihmën e nevojshme për të filluar. Më vonë, me
rritjen e aktiviteteve, puntorët u dërguan në Turqi, për t’u aftësuar për prodhimin e produkteve të
caktuara.
Në fillim qumështorja kishte një kapacitet të vogël të përpunimit (5,000 litra) dhe një asortiment
të vogël prodhimesh, mirëpo dalëngadalë u arritë që kapaciteti të ngritej në 15,000 litra të
përpunuara në ditë, kurse në vitin 2009 me një investim prej 92,000 € në pajisje shtese u arrit
kapaciteti ditor prej 25,000 litrash dhe një llojshmeri prej afër 30 produktesh të ndryshme.
Ky kapacitet i përpunimit gjatë sezonit, muajve veror, arrin në 37,000 litra.

5. Mirëpo, edhe përkundër këtij suksesi mjaft të madh, pronarët e kësaj qumështoreje nuk do të
ndalen me kaq, ata planifikojnë ta ndërtojnë një qumështore të re, me një kapacitet të përpunimit
prej 100,000 litrash.
2 - Vizioni i ndërmarrjes
Vizioni i qumështores ABI MILK është ngritja e një qumështoreje bashkëkohore, me kapacitet të
zgjëruar, e cila i plotëson të gjitha kushtet e përcaktuar nga Bashkësia Europiane.
3 - Objektivat afariste
Objektiv afatshkurtër është privatizimi i qumështores ekzistuese, kurse objektiv afatmesëm është
ndërtimi i qumështores së re, me një kapacitet trefish më të madh nga kapaciteti i tanishëm.
Në këtë mënyrë do rë realizohen edhe disa objektiva me interes të gjërë shoqëror – zevendesimi i
importit dhe rritja e punësimit.
4 - Produktet dhe shërbimet
ABI MILK ka një asortiment të gjërë të produkteve të qumështit.
Këtu prodhohen lloje të ndryshme të kosit dhe jogurtit (në paketime prej 180 gr. deri 1000 gr.),
qumështi ditor, ajrani, gjalpi, djathi i bardhë, djathi Mozzarella, djathi i Sharrit, si dhe prodhime
tjera të qumështit.
Përveç prodhimtarisë, qumështorja ABI është e perqendruar edhe në ofrimin e shërbimeve të
ndryshme, të cilat ndikojnë në rritjen e prodhimtarisë së qumështit dhe aftësimin profesional të
blegtorëvë kosovarë.
Këto shërbime mund të përmblidhen në grupet e mëposhtme:
- Trajnimet e blegtorëve
- Projektimi i qendrave të grumbullimit të qumështit dhe
- Sigurimi i pajisjve për qendrat e grumbullimit

6. 5- Tregu ekzistues dhe ai potencial
Pervec prezencës në tërë tregun kosovar, ABI MILK eksporton edhe në Serbi dhe Shqipëri. Ndër
blerësit kryesor të qumështores janë hipermarketet më të mëdhenj ne Kosovë, si Interex, Era,
Albi, Intereminex, Maxi, Viva, Elkos, Ylli Bec dhe Univertrade, kurse distributor për tregun e
Serbisë jugore është firma RAKIC. Qumështorja nuk ka distributor zyrtar për Shqipëri, por
tregtarë të ndryshëm nga ky vend furnizohen drejtëpërdrejt në depot e kompanise.
Krahas mbajtjes së tregut ekzistues, qëllimi i kompanise është përhapja në tregun rajonal, prej
nga ka sinjale pozitive rreth shitjes së produkteve.
Në këtë aspekt momentalisht kompania përkrahet nga projekti i USAID-it, KCBS-së (Kosovo
Cluster and Business Support), i cili e ka angazhuar një person për hulumtimin e tregut të Malit
të Zi, Shqipërisë dhe Maqedonisë dhe zhvillimin e kontakteve me blerësit ne keto vende.
6 - Analiza e konkurrencës
Prodhuesit kosovarë të produkteve të qumështit nuk paraqesin ndonjë kërcënim për qumështoren.
Me përvojën dhe punën e deritashme eshte arritur një zhvillim më të madh krahasuar me
qumështoret tjera. Kjo mund të dëshmohet edhe me faktin se çmimet furnizuese të produkteve te
kompanise ABI janë më të larta sesa çmimet e prodhuesve tjerë, mirëpo kjo nuk ndikon
negativisht në shitjen e produkteve, sepse klientët kanë të kënaqur me kualitetin dhe konsumatori
konsovar i kërkon ato.
Si konkurrent më të rrezikshëm janë ata të importit, si SOLE, ALPSKO, DUKAT, ZOTT,
MEGGLE dhe të tjerë, sepse kanë çmime më të ulta, kualitet të qëndrueshëm, si dhe afat të gjatë
të përdorimit. Prodhuesit e jashtëm depërtojnë lehtë në tregun e kompanise për shkak të fondeve
të mjaftueshme për marketing dhe ofrimit të marzheve. Me këto fonde ata kanë mundësi të
investojnë shumë në reklama dhe promovim të produkteve të tyre.

7. 7 - Implementimi dhe identifikimi i rreziqeve të mundshme
Duke u bazuar në përvojën shumëvjeçare në këtë fushe mund të themi se implementimi i këtij
projekti nuk paraqet ndonjë vështirësi të madhe për ndërmarrjen ABI.
Ekspertë të ndryshëm që kanë punuar në qumështoren ABI, drejtpërdrejt, apo në angazhime të
shkurta nëpërmjet organizatave ndërkombëtare kanë ndihmuar shumë në përvetësimin e
njohurive të nevojshme për një prodhimtari të nivelit që e planifikojmë ne në ABI MILK.
Si një faktor tjetër i rëndësishëm për implementimin e sigurt të këtij plani është edhe aftësimi i
puntorëve nëpër qumështoret me renome në rajon.
Sa i përket rreziqeve për këtë biznes nuk ekziston ndonjë rrezik serioz i cili mund të ndikojë
negativisht gjatë implementimit të planit investiv.
Llogariten vonesa të ndryshme gjatë ndërtimit të objektit të ri, blerjes dhe montimit të pajisjeve
të reja, mirëpo këto mund të ndikojnë vetëm në zgjatjen e afatit të implementimit të planit tonë
investiv.

8. 2.2 Pershkrimi i ndermarrjes
1- Emri dhe detajet e ndërmarrjes
Emri i ndërmarrjes Qumështorja “ABI MILK”
Emri i pronarit: Bari Fusha, Irfan Fusha dhe Adnan Fusha
Adresa: Tirana p.n.
Qyteti: Prizren
Nr. i tel. & faxit: +381 29 622 356, +381 29 42 282
E-mail adresa: abi@ABI M
Web Faqja: www.ABI MILK.com
Nr. i regj. të biznesit: 80180187
Statusi ligjor: Pronë private
4- Vizioni dhe objektivat e ndermarrjes
Vizioni i ndërmarrjes
Vizioni i qumështores ABI MILK është ngritja e një qumështoreje bashkëkohore, me kapacitet të
zgjëruar, e cila i plotëson të gjitha kushtet e përcaktuar nga Bashkësia Europiane.
Objektivat afatshkurtëra dhe afatmesme
Objektiv afatshkurtër është privatizimi i qumështores ekzistuese, që në bazë të premtimeve nga
AKM-ja duhet te kryhet në gjysmën e dytë të vitit 2009, kurse
objektiv afatmesëm është ndërtimi i qumështores së re, me një kapacitet dyfish më të madh nga
kapaciteti i tanishëm.

9. Përshkrimi i produkteve
A) Qumësht i freskët 1 litër
Produkti paketohet ne qese 1 litër. Qumësht i freskët me 3,2 % yndyes.Përshkrimi kimik:
minimum 3,2% yndyrë qumështi; materie të thata pa yndyrë 8,5 %; aciditeti të mos jetë më i
madh se 7.8°SH (Shkallë të Soxhlet-Henkel); duhet të jape vlerë negative në reaksion me
fosfatin.
Përshkrimi i punës teknologjike:
Qumështi standardizohet me 3,2% y.q. duke u homogjenizuar dhe pastaj pasterizohet në
temperaturë prej 80-85 °C për 15-20 sekonda dhe menjëherë ne sektorin e tretë të pasterizimit
ftohet në +4°C, pastaj mbushet në qese polietileni nga 1 litër, paketohet në arka të plastikës dhe
vendoset në deponim me temperaturë +2 deri në +4°C. Gjatë paketimit duhet të merret mostra
minimum 3 herë për të kontrolluar analizat fiziko-kimike dhe peshën ne qese.
Paketimi:
15 qese poli-pak paketohen në arkën katrore nga plastika. Arka duhet paraprakisht të jetë e larë
dhe e dezinfektuar.
Afati i përdorimit: 48 orë nga data e prodhimit.
Kushtet e ruajtjes: Duhet të ruhet në temperaturë prej 2 deri 4°C.
B) Kos ABI me kajmak 850 gr.
Neto masa në paketim origjinal: Paketim gota plastike, neto sasia 850 gr.
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar, homogjenizuar dhe standardizuar me 3,6% yndyrë qumështi.
Përshkrimi organoleptik:
Kajmaku duhet të ketë ngjyrë të verdhë, ndërsa kosi ngjyrë të bardhë, me shije dhe erë tipike të
kosit dhe konsistencë të fortë.

10. C) Jogurt Extra 180 g.
Neto masa në paketim origjinal: Paketim gota plastike, neto sasia 180 g.
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar, homogjenizuar dhe standardizuar me 3,2% yndyrë qumështi.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e bardhë me shije, erë tipike të jogurtit dhe në gjendje të lëngët.
Përshkrimi kimik:
Duhet të plotësojë këto kushte:
minimum 3,2% yndyrë qumështi; materie të thata pa yndyrë 9 %; aciditeti të mos jetë më i madh
se 55 ° SH.
D) Jogurt 1 litër BioAktiv
Neto masa në paketim origjinal:
Paketim shishe e plastikës, neto sasia 1 litër
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar, homogjenizuar dhe standardizuar me 3,2% yndyrë qumështi.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e bardhë me shije, erë tipike të jogurtit dhe në gjendje të lëngët.
Ky jogurt prodhohet edhe ne paketim prej 0.5 l.

11. E) Kos Extra 180 g BioPlus
Neto masa në paketim origjinal:
Paketimi në gota të plastikës, neto sasia 180 g
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar, homogjenizuar dhe standardizuar me 3,2% yndyrë qumështi.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e bardhë me shije,erë tipik të kosit dhe në gjendje të ngurët.
Përshkrimi kimik:
Duhet të plotësoj këto kushte: minimum 3,2% yndyrë qumështi; materie të thata pa yndyrë 9%;
aciditeti të mos jetë më i madh se 55° SH .
F) Kos Dietal 450 g Fit Line
Neto masa në paketim origjinal:
Paketimi në gota të plastikës, neto sasia 450 gr.
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar, homogjenizuar dhe standardizuar me 0% yndyrë qumështi.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e bardhë me shije, erë tipike të kosit dhe në gjendje të ngurtë.

12. G) Ajran Oriental 180 g.
Neto masa në paketim origjinal:
Paketimi në gota plastike, neto sasia 180 g.
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar, homogjenizuar dhe standardizuar me 1% yndyrë qumështi.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e bardhë me shije, erë tipike të jogurtit në gjendje të lëngët me 0,3% kripë .
H) Gjalp i freskët 1 kg
Neto masa në paketim origjinal:
Paketimi në gota plastike, neto sasia 1 kg.
Përmbajtja kryesore:
Yndyra e qumështit e pasterizuar dhe grumbulluar në procesin e separimit.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e verdhë, erë dhe shije tipike të gjalpit në gjendje të ngurtë pa flluska të ujit .

13. I) Djath i Bardhë 1, 2 dhe 3 kg.
Neto masa në paketim origjinal:
Paketimi në enë plastike, neto sasia 1, 2 dhe 3 kg.
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar me yndyrë të plotë.
Përshkrimi organoleptik:
Ngjyra e bardhë, erë dhe shije tipike të djathit në gjendje të ngurtë dhe gjysmë të fortë.
J) Djath Sharrit 1 dhe 2 kg.
Neto masa në paketim origjinal:
Paketimi në enë plastike, neto sasia 1 dhe 2 kg.
Përmbajtja kryesore:
Qumësht i pasterizuar me yndyrë të plotë.

14. Shërbimet e ofruara
Përveç aktiviteteve tjera, qumështorja është e kyqur edhe në ofrimin e shërbimeve të ndryshme,
të cilat ndikojnë në rritjen e prodhimtarisë së qumështit dhe aftësimin professional të blegtorëvë
kosovarë.
Këto shërbime mund të përmblidhen në grupet e mëposhtme:
- Trajnimet e blegtorëve
- Projektimi i qendrave të grumbullimit të qumështit dhe
- Sigurimi i pajisjve për qendrat e grumbullimit
Me ekipin e saj profesional, të përbërë nga një veterinar, një agronom dhe një teknik të
veterinarisë, qumështorja ABI MILK organizon trajnime të ndryshme për blegtorët të cilët e
dorëzojnë qumështin në pikat e saj grumbulluese.
Në rastë të caktuara angazhohet edhe veterinary ynë, të gjitha me qëllim të sigurimit të lëndës së
parë, qumështit, sa më kualitativ dhe sa më higjienik.
Në këtë aspekt, qumështorja bashkëpunon edhe me firmën kroate SANO, që është prodhues i
njohur i ushqimit të kafshëve, i cili jep edhe garancione për kualitetin e qumështit. Duke përdorë
këtë ushqimm është arrit që numri i kontrollave të veterinarit të bie nga 30 në vetëm 3 kontrolle
në vit. Si përfaqesues i kësaj firme në Kosovë është veterinary, Behlul Behluli.
Sa i përket projektimit të qendrave të grumbullimit të qumështit, ABI MILK ka një ekip
profesionist, i cili bën vlerësimet e duhura rrëth mundësisë së hapjes së një pikë të grumbullimit
në rajon të caktuar. Nëse vlerësimi është pozitiv, atëherë në bashkëpunim me fshatarët e atij
rajoni fillojnë punët rreth vendosjes së pikës grumbulluese të qumështit.
ABI MILK bën edhe sigurimin e pajisjeve të nevojshme për një qendër të grumbullimit të
qumështit. Deri më tani këto pajisje i kemi sigururuar në Turqi.
3.3 Blerësit kryesorë
Përveç prezencës në tërë tregun kosovar, ABI MILK eksporton edhe në Serbi dhe Shqipëri. Ndër
blerësit kryesor të qumështores janë hipermarketet më të mëdhenj ne Kosovë, si Interex, Era,
Albi, Intereminex, Maxi, Viva, Elkos, Ylli Bec dhe Univertrade, kurse distributor për tregun e

15. Serbisë jugore është firma RAKIC. Qumështorja nuk ka distributor zyrtar për Shqipëri, por
tregtarë të ndryshëm nga ky vend furnizohen drejtëpërdrejt në depon e kompanise.
Nëse i llogarisim blerësit më të vegjël, shitoret me pakicë, qebaptoret dhe burektoret, atëherë
numri i tyre është rreth 900 blerës.
Në qytetet kryesore të Kosovës, si në Prishtinë dhe Pejë blerësit vizitohen çdo të dytën ditë.
Vetëm në Prishtinë jane rreth 170 blerës, kurse në Pejë dhe Prizren rreth 120 blerës. Në Prizren
blerësit vizitohen për çdo ditë, mirëpo prej 120 shitoreve blejnë vetëm rreth 75-80, kurse ne Pejë
prej 120 blerësve që vizitohen çdo të dytën ditë, blejnë rreth 110 prej tyre.
Për shkak të problemeve të mëhershme me pagesa, tani malli nuk shitet me pritje dhe pagesa
duhet të bëhet menjëherë.
3.4 Tregu i targetuar
Si treg i targetuar i ndërmarrjes sonë është tregu regjional, më saktësisht tregu i Malit të Zi,
Maqedonisë dhe Shqipërisë.
Krahas mbajtjes së tregut ekzistues, qëllimi i kompanise është përhapja në tregun rajonal, prej
nga kemi sinjale pozitive rreth shitjes së produkteve.
Në këtë aspekt momentalisht me përkrahjen e projektit të USAID-it, KCBS-së (Kosovo Cluster
and Business Support), i cili e ka angazhuar një person për hulumtimin e tregut të Malit të Zi,
Shqipërisë dhe Maqedonisë dhe zhvillimin e kontakteve me blerësit e atjeshëm.
3.5 Analiza e konkurrencës
Prodhuesit kosovarë të produkteve të qumështit nuk paraqesin ndonjë kërcënim për qumështoren
ABI. Me përvojën dhe punën e deritashme ne eshte arritur një zhvillim më të madh krahasuar me
qumështoret tjera. Kjo mund të dëshmohet edhe me faktin se çmimet furnizuese të produkteve te
ABI-t janë më të larta sesa çmimet e prodhuesve tjerë, mirëpo kjo nuk ndikon negativisht në
shitjen e produkteve, sepse klientët jane të kënaqur me kualitetin dhe konsumatori konsovar i
kërkon ato.
Si konkurrent më të rrezikshëm janë ata të importit, si SOLE, ALPSKO, DUKAT, ZOTT,
MEGGLE dhe të tjerë, sepse kanë çmime më të ulta, kualitet të qëndrueshëm, si dhe afat të gjatë
të përdorimit. Prodhuesit e jashtëm depërtojnë lehtë në tregun për shkak të fondeve të

16. mjaftueshme për marketing dhe ofrimit të marzheve. Me këto fonde ata kanë mundësi të
investojnë shumë në reklama dhe promovim të produkteve të tyre.
Në vijim kemi analizën e 5 forcave krahasuese të Michael Porterit.
Barrierat e hyrjes
Si veprimtari është mjaft specifike dhe kërkon njohuri dhe përvojë në përpunimin e qumështit në
produkte të ndryshme, gjë e cila u mungon edhe shumicës së qumështoreve ekzistuese në
Kosovë. Mundësia e hyrjes në këtë veprimtari është më tepër e kufizuar vetëm në prodhimin e
kosit dhe të jogurtit, kurse për prodhimin e produkteve tjera duhet pasur ekspertizë të posacme.
Pra, barrierat për hyrje në këtë biznes nuk janë të vogla.
Fuqia e furnizuesit
Lënda e parë kryesore, qumështi i grumbulluar nga fermerët mund të gjindet në secilën pjesë të
Kosovës, prandaj nuk paraqet ndonjë problem. Si problem është kualiteti i atij qumështi, për çka
qumështorja ABI ka investuar mjaft dhe vazhdon të investojë në këtë drejtim.
Mund të thuhet se fuqia e furnizuesit nuk është e madhe.
Fuqia e Blerësit
Duke marrë parasysh konkurrencën e madhe në treg, posacërisht nga produktet e importit, mund
të themi se forca e blerësit është e madhe, prandaj secili prodhues ekzistues apo i ardhshëm duhet
të ketë shumë kujdes si do të del në treg. Për shkak të përvojave jo të mira me disa prodhues
vendor një pjesë e konsumatorëve vendor kanë krijuar preferenca për marka specifike, mirëpo në
kohë të fundit gjithnjë e më tepër po kthehet besimi i tyre në produktet vendore.
Produktet zëvendësuese
Për shkak të lljojllojshmërisë dhe prezencës së madhe të këtyre produkteve në tregun kosovar,
konsumatori gjithnjë ka në dispozicion alternativa të ndryshme, produkte me çmime më të ulta,
prandaj ekziston rreziku permanent dhe gatishmëria e blerësit për zëvendësim.

17. Rivaliteti ndërmjet konkurrentëve
Konkurrenca në këtë fushë është e madhe, posacërsht ajo nga importi, prandaj në treg është një
rivalitet i lartë. Identiteti të cilin kompania ka krijuar deri më tani është një faktor shumë i
rëndësishëm, i cili ndikon në mbajtjen e konsumatorëve.
Në bazë të analizës së këtyre pesë forcave krahasuese mund të konkludojmë se përpunimi i
qumështit dhe tregu i këtyre produkteve është shumë i ndjeshëm dhe me rreziqe të mëdha dhe
vetëm ata që kanë përvojë dhe ekspertizë të mjaftueshme mund të qëndrojnë në këtë treg.
Importi paraqet një rrezik permanent për të gjithë prodhuesit vendor, mirëpo në rastin e
kompanise ABI, me fillimin e punës së qumështores së re, ky rrezik do të zvoglohet.
Përparësitë konkurruese
Si përparësi konkurruese, përveç kualitetit të dëshmuar te kompanise ABI, është edhe shërbimi
më i mirë ndaj klientëve, që nënkupton vizita shumë të shpeshta te pikat shitëse dhe ofrimi i
mallliyt të freskët dhe kthimi i mallit të reklamuar, gjë të cilën nuk e kanë prodhuesit e jashtëm.
Si përparësi e qumështores ABI ndaj atyre lokale mund të përmendet edhe adoptimi i Praktikave
të Mira të Prodhimtarisë (GMP), që është bërë me ndihmën e ekspertëve të angazhuar nga
projekti i USAID-it, KCBS.
GMP është një system, i cili mundëson prodhimtari stabile të produkteve cilësore dhe kontroll të
përmbushjes së standardeve të caktuara.
me sistemin GMP janë të mbuluara tri fusha kryesore:
- Prodhimtaria efektive
- Sigurimi i kualitetit
- Mbajtja e kualitetit (Hulumtime sistematike dhe eliminimi i problemeve)
Strategjia e çmimeve
Për shkak të shitjeve gati të përditshme dhe sasive jo të mëdha të shitura ABI MILK nuk aplikon
kurrfarë zbritje. Çmimet e produkteve janë reale dhe konform kualitetit të cilin e ofrojmë.
Shperndarrja
Siç u permend më siper, për shkak të natyrës së veprimtarisë, kompania i viziton blerësit gati cdo
ditë dhe i furnizojmë me mall të freskët. Për këtë qëllim ka në dispozicion pesë automjete me të
cilat behet edhe shperndarja.

18. Iveco Turbo Daily 49 -10, Mercedes 410 D, Mercedes 310 D, DAF 1300 Turbo dhe FORD
CARGO Turbo
Këto automjete shërbejnë për distribuimin e produkteve finale me ftohje deri + 2°C dhe janë të
përshtatshme për ruajtjen e freskisë së produkteve. Janë të thjeshtë për pastrim dhe të lehtë për
dezinfektim. Motorri ftohtës ju punon me freon ekologjik me energji tre fazore, kurse ventilimi i
përgjigjet standardeve evropiane për transportin e produkteve të qumështit. Ftohja punon me
rrymë, ndërsa gjatë lëvizjes me motorr.
Plani i promovimit
Sa i përket promovimit të deritanishëm është bërë reklamimi i qumështores në gazeta dhe në
radiot lokale, përgatitja e materialeve të ndryshme promovuese (lapsa, shkrepsa, mbajtëse të
çelsave), përgatitja e katalogut multimedial në CD si dhe pjesëmarrja në panairin tradicional të
ushqimit, që mbahet në Prishtinë nga viti 2002. ABI MILK ka qenë pjesëmarrës i rregullt i këtij
panairi që nga viti 2002.
Në bashkëpunim me KCBS-në, eshte kyqur promovimi i djathit Mozzarella, promovim i cili
eshhtë organizuar për katër qumështoret kryesore të Kosovës, në qytetet më të mëdha kosovare.
Pjesëmarrës në këto promovime kanë qenë kryesisht pronarët e restoraneve dhe në këtë mënyrë
është arritë një efekt i madh, kështu që tani blerësit jane te rregullt të këtij djathi që shfytëzohet
kryesisht për pica.

19. Me ndërtimin dhe funksionalizimin e qumështores së re do të investohet në promovim më
agresiv të kompanisë ABI, duke bërë reklama edhe në televizionet kombëtare, përveç atyre
lokale. Njëkohësisht do t’i kushtohet rëndësi më të madhe edhe relacioneve me publikun (PR), si
dhe sponzorimit të ndonjë manifestimi të rëndësishëm.
Në kuadër të këtyre aktiviteteve do të vazhdohet me pjesëmarrje në panairet kombetare, si dhe do
të tentohet të ekspozohet edhe në panairet rajonale.
Buxheti i marketingut dhe shitjes
BUXHETI I MARKETINGUT DHE I SHITJES
Buxheti i këtij viti Buxheti i vitit të
Kategoria e harxhimeve: ardhshëm
Viti 2011(€)
Viti 2012(€)
Rrogat e stafit të Marketingut
Dizajni dhe identiteti 3,000 8,000
Katalogjet 2,500
Reklama dhe promovimet 30,000
10,000
Panairet 8,000 20,000
BUXHETI I MARKETINGUT 60,500
21,000
Rrogat e stafit të shitjes dhe proivizionet 30,000 60,000
Harxhimet e shitjes (udhëtimet dhe argëtimi)
Harxhime të ndryshme të shitjes (psh. mostrat) 1,000 3,000
BUXHETI I SHITJES 63,000
31,000
TOTALI I BUXHETIT TË MARKETINGUT DHE SHITJES 123,500
52,000
BUXHETI I MARKETINGUT DHE SHITJES SI % E SHITJES 3.4 %
1.7 %
Shitjet 2009 = 3,025,000 €, 2010 = 3,630,000 €

20. Buxheti i Marketingut 2007
Design and Identity
Catalogs
Ads and promotion
Trade fairs
Salesmen Salaries
Sales Expenses
Buxheti i Marketingut 2008
Design and Identity
Catalogs
Ads and promotion
Trade fairs
Salesmen Salaries
Sales Expenses
Perderisa shpenzimet e shitjes ne vitin 2008, ne krahasim me vitin 2007 jane dyfishuar, buxheti i
marketingut eshte trefishuar ne krahasim me periudhen e meparshme.

21. Menaxhimi dhe organizimi
Struktura organizative
Momentalisht qumështorja ka të punësuar gjithsej 40 puntorë, 17 janë në prodhimtari, 17 në
qendra grumbulluese të qumështit, kurse 6 në distribuim.
Struktura organizative e qumshtores “ABI MILK” duket si më posht:
Alajdin Fusha
Daut Kajmakçiu Ajsel Halko
Menaxher
Mirëmbajtja Administratore
Gyltene Hashani Fahri Rizanaj Suna Bytyç
Laborante Teknolog Ndihm. Teknol.
Muhamet Qoqaj Avdurrahim Kryeziu Shemsidin Gashi
Pranimi i qum. Paster. Hom.Stand. Depo e prodh.gat.
Hivzi Gashi Sedat Hajdari Ali Kryeziu
Prodhimi i gjalpit Sterilizimi Prodh. i djathit
Asim Bytyqi Bedrije Mallaku
Paket. i kosit Pak. i djath. Sharr
Naser Xhemaj Mevlyde Iliazi
Pak. i jogurtit Pak.i djath. bardh
Senada Gashi
Pastruese

22. Rrogat dhe struktura e shpërblimeve
Ndërmarrja ABI i kushton rëndësi të duhur motivimit të puntorëve, duke u nisur nga fakti se
puntorët e pamotivuar nuk do ta japin kontributin e pritur nga ata, e për kompanine është shumë
me rëndësi që produktet dhe shërbimet e kryera të jenë sa më kualitative dhe efektive. Përveç
rrogave që janë mbi mesataren e vendit, kompania mundohet që edhe në mënyra tjera t’i
stimulojmë ata sa më shumë.
4.3 Politika kadrovike
Ndërmarrja ABI i kushton rëndësi të posaçme aftësimit sa më të mirë të puntorëve. Deri më tani
jane shfrytëzuar raste të ndryshme për dërgimin e puntorëve nëpër qumështore, si në Beograd
dhe në Turqi, mirëpo edhe në vet lokalet e qumështores është bërë aftësimi i tyre, duke iu
falenderuar ekspertëve të ndryshëm të angazhuar nga organizatat e ndryshme ndërkombëtare, siç
janë GTZ, KSDP dhe projektet e USAID-it, KBS dhe KCBS.
Përveç personelit kyç, edhe puntorët tjerë ndjekin trajnime të ndryshme. Një trajnim i
rëndësishëm është organizuar nga Agjensioni Veterinar dhe i Ushqimit i Kosovës, me temë
Higjiena Personale, ku pas përfundimit të trajnimit është bërë testimi i puntorëve dhe dhënia e
çertifikatave.
Dy puntorë të cilët nuk e kanë kaluar këtë test, janë përjashtuar nga puna.

23. Plani operacional
Procesi i prodhimit/shërbimeve
Grumbullimi i
qumështit Pranimi i Kontrollimi i Nxehja dhe
prej fermave Qumeshtit kualitetit te ndarja e
Qumeshtit qumeshtit
Ftohja Fermentimi Thartimi Pasterizimi
Mbushja Ruajtja ne Distribuimi
Depo
Në skemën e mësipërme janë paraqit fazat kryesore të procesit të prodhimit, që janë grumbullimi
i qumështit, kontrollimi i kualitetit, nxehja dhe ndarja e qumështit, pasterizimi, thartimi,
fermentimi, ftohja dhe mbushja.
Në raste të caktura paraqiten edhe faza tjera të këtij procesi, siç janë homogjenizimi i qumështit,
apo presimi i djathit.

24. Produktet e reja që do të prodhohen
Me ndërtimin e qumështores së re planifikojmë t’i prodhojmë edhe këto produkte:
- Djath i shkrirë
- Djath Feta
- Jogurt me afattë gjatë përdorimi
- Jogurt me fruta
Gjatë punës se kompanise ABI të gjertanishme jane arritur te përvetësohen njohuritë e
nevojshme për prodhimin e produkteve të mësipërme. Me blerjen e pajisjeve të reja dhe hapjen e
qumështores së re, menjëherë kompania do të jete në gjendje t’i prodhojë këto produkte të reja.
Lënda e parë dhe furnitorët
Lënda e parë sigurohet nga qendrat e grumbullimit të qumështit, të cilat janë paraqit në vijim:

25. Në secilën qendër të grumbullimit janë të vendosura këto pajisje:
- Llaktofrizi (pajisja për ftohjen e qumështit deri +2 °C)
- Marrësi i mostrave
- Pompa vetëthithëse
- Llaboratori i analizave fiziko-kimike
- Bojleri për ujë të nxehtë
- Rezervari inox për pastrimin dhe dezinfektimin e pajisjeve
- Peshorja për verifikimin e sasisë
Përshkrimi i grumbullimit të qumështit :
Blegtori
Përcaktimi i aciditetit
Kontrollimi i shijes,ngjyrës
Qendra e grumbullimit dhe erës
Përcaktimi i antibiotikut
Testimi në laborator Përcaktimi i yndyrës
Përcaktimi i të gjitha
Verifikimi i sasisë
analizave fiziko-
Ftohja deri +4 °C
kimike
Vozitësi dhe
Testimi në laboratori Menaxheri
Verifikimi i sasisë
Ngarkimi në cisternë

26. Qumështi duhet të testohet në çdo dërgesë për këto veti :
1) Paraqitja (dukja)
2) Ngjyra
3) Era dhe shija
4) Përmbajtja e qelizave somatike për mastit
5) Përmbajtja e antibiotikëve
6) Zbulimi i ujit të shtuar duke e matur dendësinë ose pikën e ngrirjes
7) Zbulimi i sasisë të baktereve me testin e reduktimit të Blu Metilenit
8) Zbulimi i shkallës së acidifikimit duke matur aciditetin
9) Testimi i përshtatmërisë për përpunim e mëtejshëm me testin e alkoolit.
10) Testimi i pH ( pH i ulët karakterizon aciditetin e lartë )
11) Përqindja e yndyrës me metodën Gerber
Me ndihmën e ekspertëve të ndryshëm, qumështorja ABI ka krijuar rregullore shumë precize për
manipulimin e duhur të secilit person të përfshirë në këtë zingjir, si dhe rregullore dhe doracakë
të nevojshëm prej fermerit deri te vozitësi i automjetit.

27. Plani i prodhimtarisë
Trendi i prodhimit
8000000
7000000
6000000
5000000
4000000
3000000
2000000
1000000
0
1 2 3 4 5 6 7
Ne kete grafik boshti x paraqet vitet prej 2008 deri 2012, kurse boshti y vlerat e prodhimtarise ne
euro.
Kompania ka planifikuar nje rritje garduale te prodhimtarise dhe te shitjeve, sepse ne te njejten
kohe ajo duhet te punoje edhe ne rehabilitimin dhe zgjerimin e qendrave grumbulluese te
qumeshtit, si dhe ne zhvillimin e tregjeve te reja, posaqerisht te eksportit.
Per vitin 20013 planifikohet nje rritje prej 20%, per 2009 – 30%, per 2010 – 20%, per 2011 –
10% dhe per 2012 – 15%.