3. Proje Nedir?
Proje, önceden belirlenmiş bir süre içersinde değişim
yaratmayı hedefleyen, birbiriyle ilişkili amaç ve
hedefleri olan, uygulanması sonucunda çeşitli
ürünlerin elde edildiği bir çalışmadır.
3
4. Bilimsel Proje Nedir?
Bilimsel proje, bilimsel yöntem kullanarak bir deneyin,
araştırmanın, koleksiyonun ya da bir buluşun sunuşudur.
Araştırmalar bilimsel projelerin ve bilimsel proje yarışmalarının
yaratıcılığı uyandırdığı ve yaratıcı düşünmeye özendirdiği, kişiliği
ve mantıksal düşünmeyi, problem çözme ve iletişim yeteneğini
geliştirdiği, bilimsel yöntemle gerçek yaşamı ilişkilendirmeyi
öğrettiği ve toplumdaki buluşçu ruhu ateşlediğini gösteriyor.
4
5. Bilimsel Yöntem
Bilimsel düşünmenin en iyi yolu, bilimsel yöntemi
uygulamaktır. Böylelikle neden-sonuç ilişkilerini daha kolay
anlarız. Bilimsel yöntemin çeşitli aşamaları vardır:
İlk Gözlem
Bir şeyler dikkatimizi çeker ve onun ne olduğunu merak ederiz. Bir şeyler
görürüz ve nasıl olduğunu merak ederiz. Bir şeyleri nasıl ve neden işlediğini
merak ederiz ve sorular sorarız.
Örneğin “Dünyanın şeklinin elipsoit olmasının nedeni nedir?”
5
6. Bilgi Toplama
Öğrenmek istediğimiz konu ile ilgili araştırma yaparız. Kitaplara,
ansiklopedilere ve İnternete bakarız. Büyüklere ve uzmanlara
sorarız. Bir dedektif gibi bilginin izlerini ararız.
Örneğin “Dünya kutuplardan basık, ekvatorda şişkincedir.”
“Dünya kendi ekseni etrafında döner.”
“Dünya 4,5 milyar yıl önce oluştu.”
“Dünya ilk zamanlar toz ve gaz bulutuydu.”
6
7. Hipotez Kurma (Varsayımda Bulunma)
Sorduğumuz sorunun cevabını ya da cevaplarını düşünürüz ve
bunları sıralarız. Ve deneyle sınanabilecek aşamaları olan bir
durum yaratırız, yani hipotez kurarız (varsayımda bulunuruz)
Birden fazla hipotez kurabiliriz.
Örneğin “Dünyanın şeklinin elipsoit olmasının nedeni dünyanın
kendi ekseni etrafında dönmesidir.”
7
8. Hipotezi Sınamak İçin Deneysel Yöntem Tasarlama
Hipotezi sınamak için bir deney tasarlarız. Ne yapacağımızı sırayla
belirleriz. Bu sıralama deneysel yöntemdir.
Örneğin “Bir dosya kâğıdından 1 cm eninde 4 adet şerit kesilir. Bu
şeritler yıldız şeklinde yerleştirilir. Ve tam ortadan zımbayla tutturulur.
Açıkta kalan uçlar birleştirilir ve bir şişten geçirilir. Ve böylece esnek bir
top yapmış oluruz. Bu kâğıttan esnek top dünyanın ilk halini, toz ve
bulut halini simgeler. Şeritlerin geçirildiği şiş ele alınarak döndürülür. Ne
oluyor? Gözlenir.
8
9. Araç ve Gereçleri Toplama
Deneyde kullanacağımız tüm araç ve gereçleri bir araya getiririz,
gerekirse bazılarını hazırlarız.
Hesaplamalar
Eğer elimizde sayısal sonuçlar varsa, bunları bazı matematiksel
işlemler ile değerlendirmek gerekir. Tablo da yapılabilir. Ortaya
çıkan sonuç basit çizimler yoluyla gösterilebilir.
9
10. Deneyi yapma ve sonuçlarını kaydetme
Deney yapılır ve sonuçlar gözlenir, gözlenen sonuçlar kaydedilir.
Bu sonuçlar kullanılan madde miktarı, deneyin ne kadar sürede
olduğu, deneyin sonunda ne gibi değişiklik olduğu şeklinde
verilerdir. Deney sırasında olan tüm olaylar, gözlemler açıklamalar
şeklinde yazılmalıdır. Uygulanan yöntemin sırasıyla uygulanıp
uygulanmadığı önemlidir. Bu yüzden deney sırasında aldığımız
tüm notlar bize ışık tutar. Eğer bir hata yaparsak bu notlar
sayesinde hatamızı kolaylıkla anlarız.
10
11. Sonuç
Artık soruya geri dönmenin zamanı geldi. Yaptığımız tüm bu çalışmalar,
araştırmalar, deneylerle hipotezimiz sınandı mı? Tekrar tüm yaptıklarımızı bir
araya getirelim ve değerlendirelim. Eğer yaptığımız deney hipotezimizi sınamadı
ise, nerede yanlış olabileceğini araştıralım. Yöntemimizi ya da kullandığımız araç
ve gereçleri değiştirmek durumunda kalabiliriz. Tekrar tekrar deneyelim. Eğer bir
şey bulamamışsak önemli değil, çünkü, yine de bir şeyler öğrendik. Bilim sadece
cevabı bulmak değildir. Bir şeylerin işlemediğini görmek, gerçekte biraz bir şeyler
bilmektir. Unutmayalım, yaptığımız deneyler planladığımız gibi gitmezse bu
durum cevabı bulmamıza önemli bir adım olabilir. Bu da bize yeni ufuklar
açacaktır. Sorular yeni sorulara, bu da bizi yeni hipotezlere götürecektir.
11
12. Bilimsel proje hazırlamanın basamakları
1. . Projenin konusunu seçmek
2. . Bilgi toplamak
3. . Bilimsel yöntem
4. . Kontrollü deney yapmak ve sonuçları kaydetmek
5. . Grafikler, Tablolar, Çizimler, Modeller
Ne oldu? Bulduğunuz sonuç nedir? Sonuçlarınızı grafikler, tablolar, çizimler
yolu ile gösterin. Bulduğunuz sonucu gösterecek maketler (modeller) de
yapabilirsiniz.
12
13. 6. Yaptığını Göster
Çalışmanız basit ve düzenli olmalı ama bir şeyin aynısı olmamalı. Yaptığınız
maket, deney insanların anlayabileceği şekilde düzenlenmeli, ayrıca
yaptığınız çalışmaya eğlence de katabilirsiniz. Bunu, renkleri kullanarak,
insanları şaşırtacak, eğlendirecek düzenlemelerle yapabilirsiniz. Buradaki
yaratıcılık size kalmış. Kullandığınız bilimsel yöntemi gösterin.
13
14. 7. Rapor Yazma
Projenizin öyküsünü anlatın ne yapmak istediniz ve nasıl yaptınız?
Bilimsel bir projenin raporu da belirli kurallara ve belirli sıraya göre
yazılır. Bu kurallara ve sıraya uymalısınız.
8. Sunuş
Bilimsel bir projenin mutlaka sunuşu yapılır. Siz de projenizi
arkadaşlarınıza, öğretmenlerinize, ailenize, jüriye ve tanımadığınız
pek çok insana sunacaksınız.
14
15. Bilimsel proje hazırlarken bazı ipuçları
Yapacağınız her şeyi not alın. Amacınız ne, ne yapacaksınız,
nasıl yapacaksınız ve diğer soruları, tüm düşünceleriniz kayıt
etmelisiniz.
Bilimsel proje büyük bir çaba gerektirdiğinden, en çok merak
ettiğiniz ya da uğraşırken güzel zaman geçirebileceğiniz bir
konuyu seçin. Bu şekilde ilgilendiğiniz konu hakkında daha çok
şey öğrenirsiniz.
15
16. Projenizi yapmak ve anlamak için, her türlü yardım ve
desteği alın, ama gerçekleştirirken ya da çalıştırırken tek
başınıza uğraşın. Eğer kendiniz gerçekleştirir ve
çalıştırırsanız, yolunda giden ya da gitmeyen işleri daha
iyi anlarsınız. Projenizi daha iyi kavrar ve daha iyi
sunarsınız.
Bir projeyi sergilerken, en önemli nokta, sizin projenize hakim
olmanızdır. Karmaşık proje iyi bir proje demek değildir.
16
17. Bilimsel proje raporu nasıl hazırlanır
Rapor seçtiğiniz konu hakkında yaptığınız her türlü araştırmanın
özetidir. Başlangıçtan bitişe, bütün projenin toplanan ve gözlenen
bilgilerini içerir.
Rapor kolay anlaşılır ve düzenli olmalıdır. Konuyla ilgisi olmayan bir
insan raporunuzu okuduğunda, sırayla neyi neden ve nasıl
yaptığınızı, sonunda ne bulduğunuzu ve nasıl değerlendirdiğinizi
anlayabilmelidir. Bilimsel projenizi bir stant düzenleyerek, seyircilere
sözlü olarak sunacaksınız. Rapor standınızdaki yazılı sunumuzdur.
17
18. Bilimsel projenizi nasıl sunacaksınız
Bilimsel çalışmaların önemli bir yönü de; fikirleri, bilgileri ve
sonuçları iletmektir. Bilim adamları buluşlarını bilimsel makale ve
dergilerde yazarlar ve bilimsel toplantılarda sunarlar.
Sunuş, proje boyunca harcadığınız zaman ve emeğin son
ürünüdür,
proje ve seyirciler arasındaki iletişim ya da bilimsel proje
yarışmasına
katılacaksanız jüri ile sizin aranızdaki iletişimdir.
Sunuşunuzu yaparken stant kuracaksınız. 18
19. Başarılı bir stant için!
• Stant seyircilerin kolayca anlayabileceği şekilde
düzenlenmelidir. Tüm bölümler birbirinden ayrı durmalıdır.
Planlılık ve düzenlilik ilkesini uygularsanız sonuç başarılı olur.
• Eğer deney yapacaksanız, deney şartlarını sağlayın.
• Panonuzdaki yazıların okunabilir olmasına dikkat edin yazı
karakterini seçerken açık ve net olmasına özen gösterin
• Standınızda nasıl sunuş yapacağınızı önceden planlayıp size
gereken alanı ayarlayın.
19
20. • Dikkatleri üzerinize çekin. Seyircileri projenize daha yakından
bakması için standınıza davet edin.
• Seyircilerin projenizi incelemesi, özet bilginizi ya da raporunuzu
okuması için teşvik edin.
• Yaptığınız iletişimle profesyonel bir iş yaptığınızı hissettirin
• Renkler ve resimler dikkat çeker. Bir ya da iki renk kullanın. Bazen
çok renkli standlar insanları şaşkına çevirir.
• Kontrast renkleri kullanmak “örneğin siyah ile beyazı, kırmızı ile
yeşili” daha etkili olabilir.
20