DOKÜMANTASYON Tarifi ve Tarihi Gelişimi

1. DOKÜMANTASYON
Tarifi ve Tarihi Gelişimi
o. Tekin AYBAŞ
TÜRK KÜTüPHANEeİLER HERNEGİ
Genel Merkez - Posta Kutusu: ı 75 - Yenişehir - ANKARA

2. ÖNSÖZ
Amerika Birleşik Devletleri Florida Eyalet Üniversitesinde ihtisas öğ·
renimi yaparken ilgimizi çeken dokümantasyon konusu üzerine ilk araş·
tırmamızı aynı üniversitedeki profesörümüz Dr. M. Zachert'in teşvikleri
ile yaptığımız zaman dokümantasyonun doyurucu bir tarihçesine rastla·
yamadık. Amerika dönüşü, Avrupa'da ve bilhassa Holanda'da uygula·
masını gördüğümüz dokümantasyon konusu daha da dikkatimizi çekti.
Uluslararası Dokümantasyon Federasyonu'nun (FID) genel merkezini
ziyaret ederek o günkü genel selueteriyle iki saa,t kadar görüştük ve
kendisinden etraflı bilgi aldık.
Dokümantasyon sahasındaki ilk çalışma ve denemelerden başlayıp
günümüze kadar geçirdiğ'i safhaları teker teker ele alarak dokümantas·
yonun brifini ve tarihi gelişimini incelemeyi prensip olarak ka,bul ettik.
Etraflı bir bibliyografya çalışması yaparak, araştırmamızın bibliyograf·
ya böliimünde sunduğumuz eserlerin künyelerini tespit ettik.
Dokümantasyon alanında yapılan kişisel denemelerin yanısıra ulu·
sal ve uluslararası örgütlerin çabalarına değinerek, dokümantasyonun
modern anlamda kurucuları olan Paul OtIet ve Henri La Fontaine'nin
gayretlerine geniş ölçiide temas ettik. Bugün, yeryüzünde mevcut dokü·
mantasyon örgütlerini tek bir isim altında toplayan Uluslararası Dokü-
mantasyon Federasyonu'nu (FID) doğuşundan abrak günflmüze kadar
getirdik.
KütüphaneciIik eğitiminin henüz ]{ökleşmekte olduğu iilkemizde,
yerli literatüre duyulan ihtiyacı yakından bildiğ'imiz ve bu konuda gerek
Ankara 'Üniversitesi, gerekse Istanbul Üniversitesinin bircr parçası olan
kütüphaneciIik bölümleri öğretim üyelerinin teşvik ve yakın ilgileri so·
nucu araştınnamızı Türkçe hazırladık.
Bu konuda daha öncüliik edeceğini umduğumuz
detaylı çalışmalara
çalışmamızın ülkemizde yayılmakta olan dokümantasyon denemelerine
ve kütüphanecilik okullarının eğitim programlanna katkıda bulunacağı
kanısındayız.
Araştırmamızııı gerçekleşmesinde Robert Kolej Araştırma Merkezi·
nin maddi yardımları büyük roloynadı. Böyle bir yardımın gerçekleş·
mesinde takdirlerini esirgemeyen Araştırma Merkezi Başkanı Sayın
Prof. Dr. Necmi Tanyolaç'a ve emeğ'i geçen arkadaşlarımın tümüne te·
şekkür ederim.
o. Tckin AYBAŞ
III

3. içiNDEKİLER
SayfaNu.
Önsöz . III
I)okümantasyona giriş . 1
Dokümantasyonun tarifi . 2
Dokümantasyonun başlaması . 3
Doküman ç.eşitleri . 4
Dokümantalist kimdir? .. 5
Dokümantasyonun tarihi ve ilk çalışmalar . 5
Dokümantasyon alanında gelişmeler . 7
Uluslararası Bibliyografya Enstitüsü . 8
Uluslararası dokümantasyon alanında diğer çalışmalar . 15
Dokümantasyon örgütleri . 17
Uluslararası Dokümantasyon Federasyonu . 19
Sonuç . 23
BİBLİYOORAFYA . 24
v

4. Türk Kütüphaneciler Derneği Yayınlan 9
GÜVEN MATBAAsı
ANKARA - 1971