1. Pyejtje ne auditim
KUPTIMI DHE RENDESIA E AUDITIMIT
1. FJALA AUDITIM fjal latine “audire” –degjim te degjosh.
AUDITIMI- eshte procesi sistematizuar i mbledhjes dhe krijimit te argumenteve mbi
veprimtarin ekonomike dhe rrezulltatet me qellim qe te kostatohet baraspesha ne mes te
raporteve te arfarizmit dhe kriterjumeve me pare te parashtruara dhe kjo tu dergohet
shfrytezuesve te interesuar.
AUDITIMI- eshte procedure e te vertetuarit dhe vleresimit te raporteve finaciare dhe
konsolidimit te raporteve financare te obliguesve te auditimit te argumenteve dhe
metodave te cilat zbatohen me rastin e perpilimit te raporteve finacare,ne baze te te
ciualve jepet mendimi profesional dhe i pavarur mbi gjendjen reale dhe objective
financare, rezultateve financare dhe rrejedhes se paras.
2.QELLIMI I AUDITIMIT TE RAPORTEVE FINANCIARE- eshte qe auditorit ti
mundesoj ta shpreh mendimin per at se a jane raportet financiare ne te gjitha aspektet ne
suazat e percaktuara te raporteve financare.
3.KARAKTERISTIKAT THEMELORE TE AUDITIMIT TE JASHTEM:
a). ne menyre suplementare hulumtohet afarizmi I nderrmarrjes, kjo para se gjithave i
raporteve financiare,
b). Kerkohet harmonizimi i afarizmit te nderrmarjes,kjo para se gjithash i raporteve
financare me krtierjumet me pare te percaktuara me te cilen sigurohet objektiviteti dhe
realiteti I raporteve financiare.
c). Mendimi i auditorit bazohet ne argumente objketive dhe u dergohet shfrytezuesve te
interesuar,
d). Auditimin e kryejn institucionet e pavarura profesionale jashte nderrmarjes.
4.FAZAT PER TRAJTIMIN E PROCEDURAVE(PROCESIT) TE AUDITIMIT-
a). Zgjedhja e kriterjumeve permes te cilave pershkruhet gjendja perkatese e aktiviteteve
te ndryshme,
b). Mbledhja e argumenteve perkatese mbi aktivitete e kaluara,
c). Krahasimi i puneve te kryera dhe kriterjumeve te sgjedhura,
d). Pergaditja e raporteve ne te cilat trajtohet harmonizimi i puneve te kryera dhe
kriterjumeve te sgjedhura.
5.AUDITIMI I MBRENDSHEM(INTERN)- eshte i inkuardruar ne nderrmarje ku e
kryejne auditimin dhe vet e organizojne dhe zbatojn programin e auditimit te
mbrendshem si test i pergjithshem i efiasitetit te te gjithahve aspekteve te kontrolles
interne.
6. QELLIMI KRYESOR I AUDITIMIT INTERN(MBRENDSHEM)- eshte zhvillimi
dhe permirsimi I efikasitetit te njesive te ndryshme afariste te nderrmarrjes, me pak e
rendesishme eshte hulumtimi i mendimit mbi realitetin e raporteve financare.
7. RAPORTET FINANCARE- jane raporte qe permbledhin rezultatet e vepritarive
kontabel te nje organizate per nje periudhe fiskale.
8. OBJEKTIVI I PASQYRAVE FINANCIARE- eshte te jape nje paraqitje te vertet e
te drejte te pozicionit financiar, performances financare dhe fluksit te parase te njesise
ekonomike raportuese. Kjo arrihet vetem ateher nese :
a) ato jane te sakta e te plota ne pasqyrimin e permbajtjes se ngjarjeve ekonomike,
b) pergaditja e tyre bazohet ne vleresime te arsyeshme e te bazuara,
1

2. c) shwnimet ne pasqyrat financare jane pergaditur me detaje te mjaftueshme per te dhene
nje pamje te pergjitheshme te pozicionit financiar, performances financare dhe fluksit te
parase te nje njesie ekonomike raportuese, ne menyre te tille qe lexuesit kompetent te
mund te nxjerrin konkulzione te arsyeshme.
9. PASQYRAT FINANCIARE TE CILAT AUDITOHEN JANE:
a). Bilanci i gjendjes,
b). Pasqyra e rrjedhjes se parase(cash flow),
c). Pasqyra e te ardhurave, dhe
d). Pasqyra e ndryshimeve te kryegjes(ekuitet).
10. SYNIMI I AUDITIMIT TE PASQYRAVE FINANCIARE- eshte t’i mundesohet
auditorit te shprehe mendimin se keto pasqyra jane perpiluar sa i perket aspektit material
ne pajtim me kornizen raportuese ne fuqi.
11. ZHVILLIMI I HISTORIK I AUDITIMIT- Fillet e para gjenden ne egjiptin e
vjeter, babiloni dhe greqi dhe kjo ne auditimin e mbrendeshem. Zhvillimi i auditimit te
jashtem fillon ne fillim te shek, XV ne itali dhe lidhet me emrat e Bene Kotruleviqit dhe
Luce Pacolit. Pastaj paraqitet ne Angli. Organizata e pare profesionale e auditoreve
shoqata e kontabilisteve eshte themeluar me 1581 ne Venedik. Pastaj fillon ne Angli me
1853, kur eshte themeluar shoqata profesionale e auditoreve e cila merr autorizimin
mbreteror (royal cahrter) per kryerjen e puneve te auditimit. Me 1892, ne Angli futet
thirrja Kotabilist i autorizuar i cili mbetet edhe sod. Ne SHBA zhvillim i auditimit fillon
me 1887 kur ne New York eshte themeluar shoqata e pare amerikane e auditoerve the
ateher futet thirrja << Kontabilist i Autorizuar Publik >>. Per zhvillimet e auditimit ne
Europe pe rendesishme eshte themilimi I lidhjes se auditorve te kontabilitetiit ne Berlin te
Gjermanis me 1896. Me 1931 ne gjermani futet thirrja hulumtus (ekzaminator)
ekonomik, dmth auditor (wirtschaftsprufer) qe egziston edhe sod.
Zhvillimi i auditimit intern bashkohor fillon kah fundi i shekullit XIX dhe kjo se pari ne
SHBA , BRITANI TE MADHE dhe GJERMANI ku nderrmarjet e medha themelojne
auditimet vetanake. Gjithashtu e ka nxit kriza e vitetve 1929- 1933) kur paraqitet nevoja
per efiasitet me te medhe te afarizmit dhe zhvillimit te nderrmarrjeve.
ROLI I AUDITIMIT NE EKONOMIN E TREGUT
12. ROLI I AUDITIMIT –
a). Mbrojtja e interesit te pronarit te kapitalit,
b). Arritjen epo edhe hulumtimin e informatave reale dhe objektive si bazament per
menaxhim te sukseshem.
c). Krijimin e metodave per furnizim me kapital te fresket dhe svogelimin e rrezikut te
investimeve.
13. SHFRYTEZUESIT KRYESOR TE PASQYRAVE FINANCIARE JANE:
a). Pronaret,
b). Menaxhmenti
c). Kreditoret dhe investitoret e tashem dhe te ardhshem,
d). Partneret afarist,
e). Shteti, qeveria dhe institucionet e qeveris
f). Shoqeria si teresi,
g). Publikimet.
2

3. 14. NE KUADER TE FAKTOREVE EKSTERNE QE E KUSHTEZOJNE
NEVOJEN E AUDITIMIT THEKSOHET:
a). Distanca hapesinore,
b). Kopleksiviteti dhe nderkikueshmeria e afarizmit,
c). Motivet dhe aneshmeria
15. DETYRAT PRIMARE TE AUDITMIT EKSTERN JANE:
a). Pengimi ne mashtrim edhe gabime, dhe
b). Keqperdorimi dhe konfuziteti
PRINCIPET THEMELORE TE AUDITIMIT
16. ME PRINCIPE NENKUPTOHET- sipas fjalorit te fjaleve te huaja Menaxhim,
ideja, pika kaluese, etj. Principet jane themelet e profesionit e cila ka baze teorike te
vertetuara ne praktike.
17. NE PRAKTIKEN AMERIKANE THEKSOHEN KETO PRINCIPE(PARIME):
a). principi i etikes profesionale,
b). Principi i pavaresise,
c). Principi i pavaresise dhe kompetences
d). Principi i dokumentimit
e). Principi i raportimit korrekt.
18.STANDARTET AMERIKANE JANE 10,POR JANE TE NDARA NE 3 GRUPE
a). Standartet e pergjitheshme
b). Standartet per kryerjen e auditimit, dhe
c). Standartet e raportimit
19. QELLIMI DHE PRINCIPET THEMELORE TE AUDITIMIT JANE:
a). pavaresia,
b). ndershmeria,
c). Objektiviteti,
d). Kompetenca profesionale dhe kujdesi i shtuar
e). Besueshmeria
f). Sjellja profesionale,
g). Standartet teknike.
20. PRINCIPET SPECIFIKE JANE:
a). principi i ligjeshmeris
b). principi I praktikes se mire
c). Principi i kontrollit te dokumentacionit.
21. PRINICIPI(PARIMI) I ETIKES PROFESIONALE-nenkupton qe auditori me
punen e vet duhet tu permbahet rregullave te percaktuara te miresjelljes, keshtu qe te
mbroj auditimin si profesion nga sjellja e disa auditorve te cilet me veprimet e tyre
prishin imazhin dhe profesionin.
22. PRINCIPI(PARIMI) I PAVARESIS-eshte njeri parimeve kryesore ne kushtet
bashkekohore ne kete princip kerkohet qe auditore per kryerjen e punes se vet duhet te jet
i pavarur. Auditori gjithashtu duhet te jet plotesisht i pavarur ne planifikimin e procesit te
auditimit si dhe duhet tju perballoj kerkesave te menaxhmentit te ndermarrjes cilat
shpeshehere deshirojne te kufizojne auditimin vetem ne disa aspekte te punes.
3

4. 23. PRINCIPI(PARIMI) I PROFESIONALIZMIT DHE KOPETENTESIS- kerkon
qe perveq normave te tyre morale duhet te kete edhe disa njohuri dhe shkollim
profesional te cilat mundesojne qe ne menyre kualitative te kryejne punen e audtorit si
dhe te kete pervoje dhe praktike ne lemin gjegjese.
24. PRINCIPI (PARIMI) I PERGJEGJESISE- obligon qe auditori ne percaktimin e
pergjegjesise gjate leshimit eventual te puneve duhet te jene pergjegjes per punen e vet.
25. PRINCIPI (PARIMI) I DOKUMENTARITETIT- kualifikohet ne pricipe me te
vjetra te auditimit si dhe ne lidhshmeri te ngushte eshte me pricipin e kontabilitetit te
rregullte ne kete kontekst konsiderohet secili ndryshim ne pune duhet te kete edhe
dokumentacionin percjelles. Perveq kesaj principi i dokumetariteti nenkupton edhe ate se
puna e audtorit duhet te bazohet ne fakte te cilat jane te dokumentuara ne fletoren e punes
se auditorit.
26. PRINCIPI I RAPORTIMIT KORREKT- oblogon auditorin qe te permbahet nga
dhenia e mendimit kur per ate nuk ofron mundesi tjera, apo do te demtoj punen e
metejme. Shpeshhere pengesa me e madhe per shprehjen e mendimit eshte pamundesia e
qasjes ne dokumentet e nevojshme, kufizimin ne dokumentet e rendesishme, etj.
LLOJET E AUDITIMIT
27.KLASIFIKIMI I AUDITIMIT:
a). Vendi dhe personat qe e kryejn auditimin( intern dhe ekstern)
b). Subjektet qe e kryejn auditimin (perbashket dhe kompleks)
c). objekti I cili mbikeqyret (auditimi kontabel, auditimi ekonomik, auditmi finaciar,
auditimi i themelimit etj)
d). Koha dhe perfshirja e saj kur kryhet auditimi(auditimi i meparshem, perfundimtar,
auditimi i cili kryhet ne periudha te caktuara, pa nderpreje, etj).
28. KRITERET KRYESORE PER KLASIFIKIMIN E AUDITIMIT JANE:
a). organi I cili e kryen kontrollin hulumitimin( auditore ekstern dhe intern)
b) objekti I kontrollit( auditore te afarizmit dhe auditore te pasqyrave financiare)
c) fusha e kontrollit( auditorin komercial dhe auditorin shteteror)
29.AUDITIMI EKSTERN(I JASHTEM)- eshte procedure e kontrollimit dhe
vleresimit te afarizmit te ndermmarjes te cilen e kryejne personat profesionist te pavarur
dhe auditore te licencuar. Ata nuk mund te jen te punesuar ne nderrmajre si dhe nuk
mund te kene asnje lidhje me ate nderrmarje ku edhe kryhet auditimi sepse po te ishte e
kunderta ne ate menyre do te shkelej principi i pavaresise se auditorit. Me Aud. Ekstern
nenkuptohet hulumtimi i realitetit te pasqyrave financaiare, krijimi ketij lloji te auditimit
eshte i lidhur me ndarjen e funksionit te menagjmentit nga pronesia, me zbatimin e ketij
auditimi gjithashtu tentohet siqe eshte theksuar dhe me pare mbrojtja e interesit te
pronarit te kaptilit pastaj te siguroje informata te besueshme per menaxhmentin e
ndermarrjes. Auditimi ekstern merret me auditimin e pasqyrave finaniare por mund te
merret edhe me aktivitet tjera siq jane : shermbimet e keshillimit, keshilla fiskale, si dhe
sherbime te ndryshme finaciare.
30.AUDITIMI INTERN( MBRENDSHEM)- e zbatojne personat te punesuar ne
ndermarrje te cilet edhe e organizojne dhe e zbatojne programin e auditimit intern, si test
i pergjithshem i ekzekutimit te gjitha aspektee te kotrollit intern dhe afarizmit te
ndermarrjes. Punet me te rendesishme qe i kryen auditori intern ne kuader te ndermarrjes
jane hulumitim organizimi si dhe zhvillimi ne permiresimin dhe efikasitetin e disa
funksioneve afariste, hulumtimin e menyres se marrjes se vendimeve afariste si dhe
4

5. funksionimi i sistemit afarist dhe pune te tjea te cilat kryhen ne hulumtimin dhe
vleresimin e afarizmit te ndermarrjes.
31. AUDITIMI I PASQYRAVE FINANCIARE-eshte procedure e hulumtimit dhe
vleresimit te realitetit dhe objektivitetit te paqyrave financiare. Kriteret per vlersimin e
objektivitetit dhe realitetit te pasqyrave financiare jane zakonisht dispozitat ligjore, pastaj
principet e kontabilitetit dhe standartet e kontabilitetit. Metodologjia e e pergjitshme e
keti auditimi ne kushtet bashkekohore eshte e bazuar ne mostra.
32. AUDITIMI I AFARIZMIT- prezenton hulumtimin dhe vleresimin e afarizmit te
pergjithshem te ndermarrjes me qellim te prosperimit te afarizmit te ndermarrjes si dhe te
suksesit te afarizmit. Ky lloj auditimi duhet te veshgohet ndaras nga auditimi i pavarur i
pasqyrave financiare.
33. AUDITIMI KOMERCIAL- eshte term qe zakonishte perdoret per auditimin
ekstern, te pavarur. Auditimi ekstern kryhet ne baz te kontrates e cila lidhe ne mes te
oliguesit te auditimit dhe kompanis e cila mirret me auditim, kontrata lidhet me shkrim
per qdo vit. Nocioni i auditimit komercial e shpesh nenkupton auditmin e pasqyrave
financiare.
34. AUDITIMI SHTETEROR- kryhet ne emer te shtetit dhe ne llogari te shtetit, kete
lloj auditimi e kryen zyra e shtetit per auditim. Kjo nenkupton qe zyra e shtetit per
auditim eshte eksterne e pavarur, pra eshte zyre profesionale. Ne kushtet tona auditimi
shteteror rregullon te hyrat, te dalaurat, auditimin e pasqyrave financiare, dhe
transaksionet financiare te njesive te sektorit shtetorore, njesive lokale qendrore
gjegjesishte agjensionet qe financohen nga shteti, etj .
35. FIRMAT QE MERREN ME AUDITIM- jane ndermarrjet te cilat jane te
autorizuara per zbatimin e auditimit te pavarur dhe profesional . keto ndermarrje duhet te
jene anetare te instituteve nacionale per auditim apa kontabilitet te cilat ne mes tjerash
kan edhe autorizime dhe mbikeqyrje te punes ndermarrjeve qe merren me auditim.
36. STRUKTURA ORGANIZATIVE E NDERMARRJEVE:
a). Ndermarrja ne pronesi te vetem
b). Partneriteti apo ortakelleku
c). Shoqeri aksionare apo korporate.
37. FIRMAT ME TE NJOHURA, ME TE RENDESISHME NE NIVEL BOTEROR
JANE:
a). DELOITTE,
b). ERNEST&YUNG
c). KPMG
d). PRICE Vaterhause Coopers
METODAT E AUDITIMIT
39.FJALA METODE- rrjedhe nga fjala greke “”Methodos” qe dmth menyra e
kerkimeve qasja dukurive te cilat studiohen, rruga per ta percaktuar te verteten dhe ne
kete kontekst metoda mund te definohet si procedure e planifikuar per arritjen e nje
qellimi.
40.METODAT KRYESORE TE AUDITIMIT JANE :
a). metoda e pergjitshme e auditimit
b). Metodat speciale e auditimit
c). Metodat e procedures analitike
5

6. 41. METODAT E PERGJITHSHME TE AUDITIMIT JANE:
a). Metoda induktive
b). Metoda duduktive
c). Metoda e pervojes ose eksperimentale
42. METODA INDUKTIVE- rrjedhe nga gjuha latine “inducere” qe dmth fush shtie
niset nga hulumtimi i rasteve individuale. Ne baze te hulumtimit te rasteve individuale
vjen deri te njohja e gjendjes se pergjitshme te afarizmit te ndermarrjes.
43. METODA DUDUKTIVE- ne gjuhen latine “duducere” qe dmth nxjerr, niset nga
hulumtimi i tersise se gjere te afarizmit dhe rezultateve te pergjithsme. Ne baze te
hulumitimit te gjendjes se pergjitshme vjen deri te njohja e rasteve te veqanta te afarizmit
te ndermarrjes.
44. METODA E PERVOJES OSE EKSPERIMENTALE- ne gjuhen latine
“experimentum” qe dmth ekpseriment qe bazohet ne pervojen e meparshme dhe me
ndihmen e akumuluar mund te percaktohet se cilave dukuri dhe lemi auditimi duhet
kushtuar kujdes te madh sepske pikerisht ne kete lemi verehen parregullsi te caktuara.
45. METODAT SPECIALE TE AUDITIMIT JANE :
a). Metoda formale
b). Metoda materiale
c). Metoda progresive
d). Metoda retrograde
e). Metoda e plote ose kontiunitetit
f). Metoda e kapercimit
g). Metoda direkte
h). Metoda indirekte
46. METODA FORMALE-hulumton a egziston harmoni ne mes te afarizmit te
ndermarrjes dhe raporteve te saj financiare me dispozitat ligjore, parimeve te zakonshme
te afarizmit te mire dhe parimeve te kontabilitetit te rregullt. Gjithashtu hulumtohet edhe
pjatushmeria e llogarise.
47. METODA MATERIALE- paraqet hulumtimin shum intenziv. Me kete metode
hulumtohet saktesia e esences dhe permbajtjes si dhe arsyeshmeria dhe teresia e
ndryshimeve afariste. Qellimi themelor i metodes materiale eshte hulumtimi i realitetit te
vlersimit te elementeve te raporteve financiare.
48. METODA PROGRESIVE-zbatohet kur egziston dyshimi i bazuar se ne raportet
financiare nuk jane perfshire te gjitha faktet e rendesishme ekonomike ose jane perfshire
ne menyre te gabushme. Kjo metode niset nga kontrolla e rrjedhes se ekzekutimit dhe ne
pajtim me kete hulumtim te gjitha ndryshimet afariste pastaj dokumentet e kontabilitetit
qe vertetohen ne baze te atyre ndryshimeve, pastaj regjistrimet ne analitik dhe sintetik
dhe me ne fund tere kjo lidhet me gjendjen ne raportet financiare.
49. METODA RETROGRADE-kjo metode zbatohet me orientim te kundert per dallim
nga metoda progresive. Kjo procedur zakonisht sbatohet te auditimi i raporteve vjetore
financiare. ne zbatimi e kesaj metode fillohet prej raporteve financiare, pastaj nese
verehen parregullsi te caktuara hulumtohen evidencat e kontabilitetit te cilat paraprijne
raporteve financiare , regjistrimeve konkrete pastaj bazat dhe ne fund hulumtohen vetem
ndryshimet afariste te cilat jane objekt i evidencave te kontabilitetit. Kjo metod jep
rezultate me te shpejta ne krahasim me progresiven por ne nje menyre eshte siperfaqsore.
6

7. 50. METODA E PLOTE OSE KONTIUNITETIT-nenkupton perfshirjen ne
hulumtime ne te gjitha ndryshimet afariste qe jane krijuar ne perioda te caktuara then
shkurt, hulumtohen te gjitha ndryshimet afariste ne teere periudhen kohore .kjo metode
aplikohe shume rralle dhe kryesishte te ndermarrjet e vogela.
51. METODA E KAPERCIMIT- ose metoda e auditimit permes sgjedhje se ndryshe te
ndryshimeve afariste qon ne qeshtjen e sgjedhjes se shembullit- mostres perkatese te
auditimit.
52.METODA DIREKTE-eshte e veqante per faktin se ne menyre indirekte dhe direkte
hulumtohet qdo ndryshim afarist qe ne ate menyre te nxirret gjykimi mbi saktesin
formale dhe materiale. Kjo metode nuk sbatohet ne tere nderrmarrjen por ne teresi me te
vogla orgaizative per te cilat supozohet se ekzistojne qrregullime te caktuara me qellim te
eliminimit te shkaqeve te tyre.
53.METODA INDIREKTE- nenkupton hulumtimin e vetem nje numri te caktuar te
ndryshimeve financiare nga nje teresi homogjene dhe ne kete menyr vjen deri te v lersimi
i teresise.
PROCEDURAT ANALITIKE NE AUDITIM
54. Procedurat analitike ne auditim – sipas SNA (520) procedurat analitike paraqesin
analizen e treguesve te rendesishem dhe tendenca duke perfshire edhe rezultatet e
hulumtimeve lidhur me ndryshimet dhe mardhenjet te cilat nuk jan konsekuente me te
dhenat tjera te rendesishme.
55. Sipas SNA procedurat analitike perfshijne :
• Krahasimi i informatave financiare me informatat e periodave te kaluara
• …………………me rezultatet e pritura te prognozuara dhe te buxhetit
• Hulumtimi i ndervaresis ne mes te informatave te ndryshme financiare brendas
periodes se kontrolluar
• Krahasimi i informatave financiare te ndermarres qe kontrollohet me informatat
krahasuese te cilat i takojn lemise se njejt te veprimtaris.
• Hulumtimi i ndervaresis se informatave financiare me ato relevante jofinanciare
56. Sipas SNA 520 procedurat analitike zbatohen :
• Si ndihmes me rastin e planifikimit te llojit , orarit dhe dimenzionit te
procedurave tjera te auditimit.
• Si procedur argumentuese kur me zvoglimin e rrezikut te moszbulimit per
percaktimet e caktuara ne raportet fin. Mund te jet shume me e suksessheme
• Si pasqyr perfundimtare gjithperfshirese e raporteve financiare ne fazen
perfundimtare te auditimit.
57. Faza e fundit e auditimit – ne kete faz para formimit te mendimit dhe perpilimit te
raportit me se shpeshti vleresohet kualiteti i raporteve financiare dhe konkludimet mbi
afarizmin e ndermarrjes.
58. Kontributi i procedurave analitike varet prej :
• Karakteristikave te percaktimit i cili deshirohet te percaktohet
• Besueshmeria edhe parashikimi i ndervaresive te pritura
• Disponimi dhe besueshmeria e provave
• Precizitetit te mundshem dhe rezultateve te pritura
7

8. PROCESI DHE FAZAT E AUDITIMIT :
59.Te kuptuarit e entitetit dhe mjedisit ku vepron – kerkon informata per secilen prej
ketyre kategorive :
• Natyra e entitetit
• Faktoret industrial
• Menaxhmenti
• Qeverisja
• Objektivat dhe strategjitt
• Matja dhe performance
• Proceset e biznesit
60. Identifikimi I rreziqeve qe mund te sjellin anomaly materiale – ka te beje me
identifikimin e rreziqeve me te cilat perballen bizneset dhe qe kan ndikim ne pasqyrat
financiare.
61. Vleresimi I kunderpergjigjjes se entitetit ndaj rrezikut – ka te bej me rreziqet te
cilat identifikohen si te mundshme qe te rezultojn ne nnje anomaly materiale dhe me
vlersimin e kunderveprimit qe duhet ber nga auditori ne menyr qe keto evitohen.
62. Vleresimi I rrezikut te anomalive materiale – auditori duhet te vlereson rrezikun
per sa I takon teprices se seciles llogari sepse kjo e ndihmon auditorin ne percaktimin e
shtrirjes se procedurave te auditimit.
63. Dizajni dhe kryerja e procedurave te auditimit –
64. Vleresimi I rezultateve dhe dhenja e raporteve – auditori e ka si synim qe te bej te
sigurt se anomalit e verejtura jan reduktuar ne menyr te pranueshme dhe se nuk mun te
ndikojn ne pasqyrat financiare.
FAZAT KRYESORE TE AUDITIMIT
65. Pranimi dhe vazhdimi I punes me klientin – sipas standardeve te auditimit
auditoret duhet qe te themelojn politika dhe procedura per te vendosur a do te pranoj te
punoj me nje klient apo do te vazhdoj punen me klientet e deritashem.
66.Themelimi I kushteve te angazhimit – ka te bej me kushtet net e cilat auditori
pajohet me klientin e tije per sa I takon sherbimeve qe kryhen dhe te gjitha kushtet
shkruhen ne leter angazhim.
67. Paraplanifikimi – ka te bej me dy aktivitete kryesore :
- percaktimi I personave te nevojshem qe do te jen anetar te skuadres qe do te kryej
auditimin dhe
- te siguruarit ne pavaresin e kompanis dhe skuadres qe bejn auditimin.
68. Themelimi I materialit dhe vleresimi I rrezikut – ka te bej me te gjykuarit e
materialit dhe te vleresuarit e rrezikut ne menyr qe te perdoren per te percaktuar objektin
e auditimit .
69. Planifikimi I auditimit – ka te bej me planin te cilin duhet ta pergadis auditori qe
paraqet ne detaje te arsyeshme natyren,shtrirjen , dhe kohzgjatjen e auditimit.
70. Mbajtja parasysh e kontrolleve te brendshme – jan proces ku ka ndikim bordi I
drejtoreve dhe ajo pjes e personelit qe ka per detyr te jap nje siguri te arsyeshme per sa i
takon arritjes se objektivave si :
• besueshmeri e raportimit financiar
• efektiviteti dhe efiqenca operative
8

9. • te vepruarit ne perputhje me ligjet dhe rregulloret ne fuqi.
71. Auditimi i proceseve te biznesit dhe i llogarive perkatese – eshte faz e gjat sepse
ketu kryhen edhe procedura individuale tek llogarit salldot e te cilave ka mundesi te
permbajn anomali.
72. Perfundimi ose kryerja e auditimit – ka te bej me evidencat e mjaftueshme qe
duhet ti ket auditori qe te arrij ne nej perfundim rreth saktesis se pasqyrave financiare.
73. Dhenja e raportit te auditimit- ka te bejm me raportimin se a jan ne rregull pasqyrat
financiare dhe ai raportim mund te jet me reserve, dhe pa reserve.
KUSHTET E ANGAZHIMIT TE AUDITIMIT
74. Leterangazhimi duhet te permbaj :
• pranimin e angazhimit nga ana e auditorit
• synimin dhe fushveprimin e auditorit
• shtrirjen e pergjegjesis se auditorit ndaj klientit
• formen e raporteve te cilat duhet te pergaditen.
STANDARDET NDERKOMBETARE TE AUDTIMIT
75. SNA –te perfshijn –
• standardet e pergjithshme
• standardet e punes
• dtandardet e raportimit
76. Standardet e pergjithshme perfshijn tri standarde:
- Standardi i pare i pergjithshem:pranon faktin qe nje individ duhet te ket
trajnimet dhe aftesite e duhura qe te jet auditore , ku keto aftesi dhe kualifikime
perfitohen nepermjet arsimimit formal,programeve te arsimimit te vazhdueshem
dhe eksperiences.
- Standardi i dyte i pergjitshem :kerkon qe auditoti te jet gjithmon i pavarur gjat
secilit angazhim ne menyr qe ti parandaloj ato mardhenje te cilat mund ta demtojn
objektivitetin e tije.
- Standardi i tret i pergjithshem : ka te bej me kujdesin e duhur profesional pra ti
kryej detyrat siq ja cakton profesioni i auditorit.
77. Standardet e punes ne teren perfshin tri standarde :
o Standardi i pare ka te bej me planifikimin dhe mbikqyrjen ne menyr te duhur i cili
mund ta bej auditimin me efektiv.
o Standardi i dyte kerkon qe auditori te ket kuptuar ciq duhet kontrollet e
brendshme te ompanise qe po auditohet qe te mund te behet planifikimi i
auditimit.
o Standardi it ret ka te bej me mjaftueshmerin dhe besueshmerin e evidences qe i
nevojitet auditorit.
78. Standardi mbi raportimin – i kerkon auditoreve te mbajn parasysh qeshtjet
• Nese pasqyrat financiare jan prezantuar ne perputhje me SKK
• Nese keto standarde jan zbatuar ne menyr konsistente
• Nese jan ber te gjitha shpalosjet e duhura
• Cilat jan pergjegjesit qe i mer auditori dhe cili eshte karakteri i punes se tij.
79. ETIKA – ka te bej me nje system ose kod te te sjellurit i cili bazohet mbi detyrat dhe
obligimet morale qe na tregojn menyren se si duhet te sillemi.
9

10. 80. PROFESIONALIZIMI – Ka te bej me sjelljen ,aspiratat, ose cilesit te cilat e
karakterizojn profesionin.
81. PERGJEGJESIA E AUDITORIT PER GABIMET,MASHTRIMET– pasqyrat
financiare jan pergjegjesi e menaxhmentit,ndersa auditori ka pergjegjesi te jep nje
opinion per to.
82. TRI KONCEPTET THEMELORE NE KRYERJEN E AUDITIMIT –
• Materialiteti – perkufizohet si madhesi e elementit ose gabimit te cilat mund te
ndikojn ne vendimet ekonomike te marra nga ana e perdoruesve racional duke u
bazuar ne pasqyrat financiare
• Rreziku i auditimit – eshte reziku qe auditori pa dajshe mund te jap nje opinion
auditimi te papershtateshem ne rastin kur pasqyrat financiare permbajn anomali
materiale.
• Evidence – ka te bej me ate se auditori per te ardhur deri te ndonje opinion mbi
pasqyrat financiare duhet te perfitoj dhe vleresoj evidencen.
o Pershtatshmeria – ka te bej me faktin se sa lidhje ka evidence me
objektivin e auditimit ne fjal.
o Besueshmeria – ka te bej me ate se a mund ti besojm evidences a jo.
84. Perpjestimi i materialitetit - i ndihmon auditorit te vendos :
• Llojin e procedurave qe do ti aplikoj (thelbesore apo analitike )
• Kohen e aplikimit te procedurave
• Sasin e punes qe nevojitet
85. HAPAT NE PLANIFIKIMIN E MATERIALITETIT –
• Hapi 1 : Themelimi i nje gjykimi paraprak rreth materialitetit
• Hapi 2 : perpjestimi i gjykimit paraprak te materialitetit neper salldot e
llogarive individuale, grupeve te llogarive ose te transaksioneve
• Hapi 3 :Vleresimi i anomalive te mundeshme dhe krahasimi me
Materialitetin.
86. RREZIKU I AUDITIMIT (RrA)
Eshte rreziku qe ka auditori per te dhen pa dajshje nje opinion te papershtatshem per
shkak te anomalive materiale qe permbajn pasqyrat financiare.
87. RREZIKU I VETVETISHEM (RrV)
Eshte dyshimi mbi pohimin e nje anomalie e cila eshte materiale duke supozuar se nuk ka
pasur asnje system kontrolli te brendshem ne veprim.
88. RREAIKU I KONTROLLIT (RrK)-Eshte rreziku qe nje anomali materiale nuk do
te mund te parandalohet apo te zbulohet dhe korigjohet ne kohen e duhur nga ana e
kontrollit te brendshem.
89. RREZIKU I MOSZBULLIMIT (RrM)-Eshte kur auditori nuk mund te zbuloj
ndonje anmali materiale ne pasqyrat financare.
Ky rrezik perbehet nga dy rrezeqe apo paqartesi :
• Rreziku i mostrimit
• Rreziku i mosmostrimit
90. ANOMALIT- paraqesin :
• Diferencat midis vleres ,menyres se klasifikimit ose paraqitjes se nje elementi dhe
menyres se te paraqiturit sipas standardeve kosovare te kon.
• Mungesa e ndonje elementi,llogarie ose zeri te pasqyrave financiare
10

11. • Nje shpalosje e pasq. financiare e cila nuk eshte bere ne perputhje me SKK
• Mungesa e shpalosjeve te informacioneve te cilat kerkohen te shpalosen ne
perputhje me SKK.
91. GABIMET – Jan mungesa te tepricave ose shpalosjeve te bera pa qellim.
92. MASHTRIMET - jan keqperdorime te bera me qellim dhe mund te grupohen:
1. ne raportimin mashtrues financiar
2. pervetesimin e pasurive
93. RAPORTIMI MASHTRUES FINANCIAR – veprimet e meposhtme :
• manipulimin,falsifikimin,ose ndryshimin e regjistrave kontabel ose te
dokumenteve mbeshtetese mbi te cilat jan pergaditur pasq.financiare
• keqeregjistrimi i qellimshem ose lenja jasht pasq.financiare e ngjarjeve,
transaksioneve ose informative te rendesishme.
• Zbatimi qellimisht i gabuar i parimeve kontabel.
EVIDENCA,LLOJET E SAJ DHE DOKUMENTIMI I AUDITIMIT
94. Procedurat e auditimit jane :veprime specifike te kryera nga auditori per te
grumbulluar deshmit ne menyre qe te percaktoj nese jan arritur objektivat specifike te
auditimit.
95. Konceptet themelore te deshmive :
1. natyra e deshmis
2. pershtatshmeria e deshmise
3. mjaftueshmeria e deshmis
4. zhvleresimi i deshmise
96. Natyra e deshmise (evidences) – mund te jet FIZIKE dhe ELEKTRONIKE (p.sh
faturat,qeqet,kontratat, protokollet etj.)
97. Pershtatshmeria e evidences (deshmise) –evidenca konsiderohet si e pershtatshme
kur eshte relevante dhe e besueshme.
98. Faktoret e pergjithshem per vleresimin e besueshmeris se evidences :
• pavaresia e burimit te deshmis
• efektiviteti i kontrollit te brendshem
• njohuria e drejtperdrejt personale e auditorit
99. Vleresimi i evidences – auditori duhet te jet i hollesishem gjat kerkimit te evidencave
dhe i paanshem gjat vleresimit te tyre.
100. Llojet e deshmive (evidencave)te auditimit:
1. egzaminimi fizik- eshte lloj relativisht i besueshem ka te bej me numrimin e
pasuris se prekshme – stoqeve,pajisjeve,parave etj
2. riekzekutimi- ka te bej me rillogaritjen e informative dhe regjistrimeve te
ndryshme duke i veifikuar shumat e kolonave dhe te rreshtave.
3. dokumentimi – audituesi duhet te dokumentoj qeshtjet te cilat jane te
rendesishme per sigurimin e evidencave.
4. konfirmimi- ka te bej me objektiven e vlefshmeris dhe te plotesis por jo edhe
saktesin dhe klasifikimin.
5. procedurat analitike – audituesi duhet ti zbatoj ne fazat e planifikimit dhe te
rishikimit te pergjithshem te auditimit.
11

12. 6. bisedat me personelin apo menaxherin e klientit – nga keto biseda mirren
informata dhe nga te gjitha keto planifikojm auditimin duke u bazuar ne gjykim
professional.
7. vezhgimi – konsiston ne veshtrimin e nje procesi qe kryhet nga te tjeret.
101. Letrat e punes kan dy funksione baz :
• sigurojn evidenc te punes se te audtuarit e cila mbeshtetet ne opinionin e tij
dhe
• te ndihmoj ne kryerjen dhe mbikqyrjen e auditimit
102. Llojet e dosjeve te letrave te punes :
• dosje te perhershme
• dosje te perkohshme
103. Karakteristikat e letrave te punes :
• titulli
• indexi dhe treguesi i referencave te terthorta
• shenjimi
104. Aktivitetet e fazes se planifikimit te auditimit :
• percaktimi i personave te nevojshem qe te jen anetar te skuadres qe do ta kryejn
auditimin.
• Te sigurohet se kompania e auditimit dhe skuadra qe do te kryej auditimin te jen
te pavarur.
105. Karakteristikat e nje grupi te suksesshem te auditimit :
• Njohurit, aftesit, eksperiencen e nevojshme ne auditime te sukseshme
• I pavarur dhe objektiv
• Nje perkushtim per zbatimin e planit te auditimit ne menyre efiqente dhe efektive.
106. Ne qka duhet pasur kujdes para se te filloj auditimi ?
• Mbledhjen e informacionit
• Te kujtojn entitetin
• Vleresimin e rrezikut
• Percaktimin e kritereve te auditimit
107.PLANIFIKIMI I AUDITIMIT-Perfshin zhvillimin e strategjis se pergjithshme dhe
qasje me te hollesishme persa i perket karakterit,kohzgjatjes dhe shtrirjes se auditimit.
108. Gjat zhvillimit te planit te auditimit auditori zakonisht merret me :
• Procedurat qe nderrmerren per te kuptuar entitetin dhe
• Rezultatet e procesit te vleresimit te rrezikut.
109. SNA 550 – anet konsiderohen te lidhura nese njera ane ka aftes te kontrolloj anen
tjeter ose te kete ndikim te rendesishem gjat marrjes se vendimeve financiare dhe afariste.
110. Dokumentet juridike dhe aktet normative te shoqeris – permbajn emrin e
shoqeris ,daten e themelimit, llojet dhe Shumen e kapitalit aksionar, llojet e aktiviteteve
afariste etj.
111. SNA 400 konstaton – auditori duhet te fitoj njohuri te kenaqshme dhe te referohet
me sistemin llogaritar dhe te kontrollit intern qe tem und te perpiloj planin e auditimit dhe
te perpunoj nje metod efikase te auditimit.
12

13. 112. Sistemi llogaritar – paraqet permbledhjen e detyrave dhe evidencave te ndermarrjes
me ane te et cilave perpunohen transaksionet si mjet i udheheqjes se evidencave
financiare te ndermarrjes.
113. Sistemi i kontrolles interne – nenkupton te gjitha politikat dhe procedurat e
kontrollit intern (te brendshem) te miratuar nga drejtoria e ndermarrjes ne menyre qe te
arrihet afarizmi i rregullt dhe i suksesshem i ndermarrjes.
114. Funksioni intern kriteret me rendesi –
• statusi organizativ,
• madhesia e funksionit,
• kompetenca teknike,
• kujdesi professional
115. Faktoret kuantitativ – ka te bej me ate se a eshte shuma e gabimit me e madhe ne
krahasim me madhesin e bazave te ndermarrjes si :fitimi neto para tatimit, mjetet
rrjedhese, obligimet rrjedhese, shitjet e gjithmbareshme etj.
116. A ka ndikim deklerata e gabueshme ne kontrata ?
Po ne rrethana te caktuara kontratat mund te imponojn dispozita ndeshkuese me qka
mund ta qojn ndermarrjen ne nje situate te veshtire te vazhdoj afarizmin.
117. A ndikon gabimi i paraqitur ne trendin e neto fitimit ?
Qrregullimi ne ttrendin e neto fitimit do te ishte i rendesishem nese ndermarrja ka
shenuar shtim vjetor ose edhe renje te neto fitimit dhe pa pritur ka ardhur deri te shfaqja e
trendit te kundert.
118. A eshte pershkrimi i politikes llogaritare korrekte ?
Pershkrimi i pasakt i kesaj politike mund te sjell deri te perfundimet e gabueshme gjat
analizes se raportit.
119. A eshte publikuar shkelja e normave rregullative ?
Nese eshte e sigurt se denimi per shkeljen e ketyre rregullave do te ndikoj ne zvoglimin e
aftesis afariste te ndermarrjes atehere keto publikime do te jen te rendesishme.
120. RREZIKU (RISKU) AUDITOR –eshte risku se auditori do te jap mendim
joadekuat ne rast se raportet financiare jann te shprehura gabimisht.
121. RISKU AUDITOR PERMBAN TRI KOMPONENTE :
• riskun inherent
• riskun kontrollues
• riskun e moszbulimit
122. Risku Inherent – eshte risku ndonje salldo e llogaris eshte i nenshtrueshem
dekleratave te gabueshme- gabimeve te cilat mund te jen te rendesishme, individualisht
ose kur te mbledhen gabimet e salldove te tjera.
123. Risku i kontrollit – eshte risku se gabimi i cili mund te paraqitet ne salldo te
llogaris apo te ndonje transaksioni e qe mund te jet individualisht i rendesishem nuk do
te parandalohet me koh ose te zbulohet me koh.
124. Risku i moszbulimit – eshte risku apo rreziku se procedura prove e auditorit nuk do
te zbuloj gabimin i cili egziston ne salldon e llogarise.
125. Memorandumi i planit te auditimit – eshte lajmerim me shkrim per detajet e
metodes se planifikimit te auditimit dhe planit financiar.
13

14. 126. Programi i auditimit – sherben si grumbull i instruksioneve per puntoret ndihmes
te kyqur ne kryerjen e auditimit dhe si mjet kontrolli dhe mjet i kryerjes konkrete te
punes.
127. Mostrimi i auditimit – nenkupton aplikimin e nje procedure ne me pak se 100% te
llogarive te pergjithshme apo transaksioneve te ndryshme per dhenjen e opinionit nga ana
e auditorit.
128. Metodat me te rendesishme per zgjedhjen e mostrave jane :
• mostrimi statistikor
• mostrimi jo statistikor
129. Mostrimi Statistikor - bazohet ne ligjin e probabilitetit ne zgjedhjen e shenimeve.
130. Mostrimi jo Statistikor – bazohet ne pervojen e auditorit ne perzgjedhjen e
mostrave.
131. Testet gjat mostrimit ne auditim –
• testet per kontrollin e brendshem
• testet e pavarura
132. Testet per Kontrollin e brendshem :kryhen me qellim qe te sigurohen evidencat e
auditimit rreth efektivitetit te struktures se sistemeve kontabel dhe kontrollit te
brendhsem.
133. Zgjedha e metodes se testimit mvaret nga :
1. fushveprimi i auditimit
2. objektivat e auditimit
134. Testet mbi kontrolla mund te kryhen ne :
• kontrollat te pergjithshme
• kontrollat e zbatimit
135. Kontrollat e zbatimit mund te shkallezohen ne :
• kontrollat e transaksioneve
• kontrollat e regjistrave
136. Testet e Pavarura – kan per qellim te sigurojn deshmite e duhura te auditimit per te
zbuluar anomalit meteriale ne pasq.financiare.
Auditori qe te ket deshmi te mjaftueshme duhet te perdoren qasjet vijuese si :
• rishikimi dhe testimi i qasjes se menaxhmentit
• berja e nje vleresimi te pavarur
• rishikimi i ngjarjeve pasuese.
137. KONTROLLI I BRENDSHEM – Eshte nje proces i implementuar prej
menaxhmentit dhe eshte i dizajnuar per te dhen nje siguri te arsyeshme per sa i takon
ketyre kategorive :
• efektiviteti dhe rregulli i biznesit
• besueshmeria e raportimit financiar
• pershtatshmeria me rregullat dhe ligjet ne fuqi.
Perbersit e kontrollit te brendshem jane :
• mjedisi i kontrollit te brendshem
• vleresimi i rrezikut
• veprimtarit e kontrollit te brendshem
• informacioni dhe komunikimi
14

15. • monitorimi
138. Perfitimet nga perdorimi i teknologjis informative (TI-se)
- aplikimi i njetrajtshem i rregullave te percaktuara
- shkurtimi i afateve kohore, rritja e saktesis se informacionit
- lehtesimi i analizave shtese te informacionit
- mundesia e momitorimit me e leht etj.
139. Rreziku nga perdorimi i TI-se
- perdorimi ose hyrja e paaurtorizuar net e dhena te cilat qojn ne zhdukjen
,ndryshimin e tyre ne menyr te paautorizuara
- ndryshime te paautorizuara te sistemeve te sistemeve apo progarameve
- humbjet potenciale te te dhenave.
140. Strategjit e auditimit –
• strategjia e mosbesimit
• strategjia e besimit
141. Strategjia e mosbesimit perdoret per shkak te ketyre faktoreve:
• kontrolli i brendshem nuk ben asnje pohim
• kontrolli vleresohet te jet joefektiv
• eshte i pamjaftueshem vleresimi i efektivitetit.
142. Vleresimi i auditorit per te aplikuar nje strategji te besimit behet pas:
• Identifikimit te kontrollit te brendshem i cili ben pohime per zbulimin e anomalive
• Testimit te kontrolleve per te vleresuar efikasitetin e tyre.
143. Arsyet pse nje auditor duhet te perfitoj kuptimin e kontrollit te brendshem :
• Identifikon llojet e keqpohimeve te mundshme
• Konsideron faktoret qe ndikojn ne rrezikun e keqperdorimit material
• Dizajnon testet e kontrollit
• Dizajnon testet thelbesore
144. Metodat te cilat mund te perdoren per te dokumentuar te kuptuarit e kontrollit
te brendshem :
• Kopjet e manualeve te procedurave te entitetit dhe skemat
organizativepershkrimet treguese
• Pyetesoret e kontrollit te brendshem
• Organigramet
145. Pes perbersit e kontrollit te brendshem –
• Mjedisi i kontrollit
• Vleresimi i rrezikut
• Veprimtaria e kontrollit
• Informacionin dhe komunikimin
• Monitorimin
146. Mjedisi i kontrollit – i jep ngjyrat e veta organizates duke influencuar ndergjegjjen
e te punesuarve te saj ndaj kontrollit te brendshem.
147. Vleresimi i rrezikut – eshte identifikimi dhe analiza e rreziqeve relevane nga
entiteti per te permbushur objektivat e veta.
15

16. 148. Aktivitetet e kontrollit – jan politika dhe procedura te cilat ndihmojn
menaxhmentin te sigurohet se direktivat zbatohen.
149. Informimi dhe komunikimi – e mbeshtesin identifikimin, kembimin e informatave
ne nje form dhe nje korniz kohore qe mundesojn personat ti zbatojn pergjegjesit e tyre.
150. Monitorimi – eshte proces qe vlereson kualitetin e kontrollit te brendshem gjate
kohes.
151. RAPORTI STANDARD I AUDITIMIT PERMBAN KETO ELEMENTE :
Titullin , pranuesin, fjalen hyrese e cila duhet te permban :identifikimin e pasq.
Financiare te audituara,pershkrimin e fushveprimit te auditimit,shprehja e mendimit , data
e raportit, adresen e auditorit, dhe nenshkrimin e auditorit.
152. Llojet e raportit te auditimit :
• Opinioni pa reserve, Opinioni me rezerv, Refuzimi i opinionit, Opinioni i kundert.
153. Opinioni pa reserve – nenkupton se auditori beson se pasqyrat financiare paraqesin
ne menyr te sakt ngjarjet e tanishme ekonomike te ndermarrjes per periudhen e mbuluar
nga raportet e audituara.
154. Opinioni me reserve – rastet kur auditori ka pasur nje kufizim te objektit ose kur
pasqyrat financiare nuk jan pergaditur ne perputhje me rreguullat dhe standardet
nderkombetare te auditimit.
155. Refuzimi i opinionit – jepet ateher kur auditori tregon se ai nuk mund te jep opinion
mbi pasq. Financiare sepse i mungoj evidencat e mjaftueshme dhe te besueshme per pasq.
Financiare.
156. Opinioni i kundert – citon se pasqyrat financiare nuk japin pamje te vertet te
sinqert te entitetit dhe nuk jan pergaditur ne pajtim me SNK - ne.
157. BAZAT E PERGADITJES DHE POLITIKAT E PERGJITHSHME TE
KONTABILITETIT:
Politikat e pranuara per pergaditjen e pasqyrave financiare qe perfshijn metodat e
zgjedhura te kontabilitetit jan Standardet Kosovare te Kontabilitetit te aprovuara nga
Bordi i Standardeve te Raportimit Financiar te Kosoves .
Periudha raportuese perfshin nje periudh 12 mujore duke filluar prej janarit dhe
perfunduar me 31.12 te vitit afarist.
158. Raportet financiare – jan pergaditur ne bazen e kostos historike, parimit akrual dhe
principit te vazhdueshmeris.
159. Principi akrual – sipas ketij principi transaksionet dhe ngjarjet regjistrohen ne libra
kur ato kan ndodhur.
16