VETITË FIZIKE TË AGREGATEVE

Mentor Ramadani Vetitë fizike të agregateve
1
UNIVERSITETI SHTETËROR I TETOVËS
FAKULTETI I SHKENCAVE TË ZBATUARA
STUDIMET BACHELOR
PUNIM SEMINARIK
LËNDA: TEKNOLOGJIA E BETONIT
TEMA: VETITË FIZIKE TË AGREGATEVE
STUDENTI: PROFESORI:
Mentor Ramadani Pr. Dr Zekirja Idrizi

2
PËRMBAJTJA
1. Vetitë fizike të agregateve
1.1 Klasifikimi
1.2 Forma
1.3 Soliditeti mekanik
1.4 Vlerat e agregatit të thyer
1.5 Vlerat e abrasionit
1.5.1 Dorry abrasion test
1.5.2 Los Angelos Test
1.6 Moduli i elasticitetit
1.7 Porositeti
1.8 Dendsiteti
1.9 Pesha specifike
1.10 Absorbimi dhe përmbajtja e lagështisë
1.11 Pastërtia e agregatit
1.12 Qëndrueshmëria
1.13 Reagimi alkalo – silikat
1.13.1 Faktorët që mundësojnë reaksionin alkilo-silikat
1.14 Metodat për marrjen e mostrës
1.15 Përbërja granulometrike e agregatit
1.15.1 Përcaktimi i shpërndarjes së madhësive të grimcave të agregatit -Analiza e
sitave
1.15.2 Procedurat
1.15.3 Moduli kokrrizor (i imtësisë)
1.15.4 Përcaktimi i formës së pjesëzave të Agregatit kokërrmadh
1.15.5 Indeksi i formës
1.16 Definicionet sipas (EN 12320)

3
HYRJE
Betoni në përgjithësi dhe përbërësit e tij
Në formën e tij të thjeshtë betoni është një përzierje mes pastës së cimentos dhe
agregateve ose shkëmbinjëve. Pasta është e përbërë nga çimento Portland dhe uji.Përmes një
reaksion kimik të quajtur dehidratim, uji lirohet nga pasta dhe kështu gradualisht fitohet një
shkëmb artificial i njohur si beton. Në kuadër të këtij procesi qëndron çelësi për një tipar të
shquar të betonit: është plastike dhe i lakueshëm dhe merr forma të dëshiruara kur është në
gjendje fluide i fortë dhe i qëndrueshme,ndërsa kur është ngurtësuar këto cilësi na shpjegojnë
pse me një material si betoni mund të ndërtojmë rrokaqiejt, urat, trotuaret , autostradat,
shtëpitë dhe digat.
Çelësi për të arritur një beton të forte, të qëndrueshme qëndron në përzierjen e
kujdesëshme të përbërësve. Përzierjet që nuk kanë paste të mjaftueshme për të mbushur të
gjitha boshëllëqet midis agregatëve do të jetë e vështirë për të vendosur në vepër dhe do të
prodhojë një sipërfaqe të vrazhdë dhe betone poroze. Një përzierje me një tepricë prej pastës
së çimentos do të jetë e lehtë për të vendosur dhe do të prodhojnë një sipërfaqe të lëmuar,
megjithatë nga kjo rezulton se betoni nuk është më ekonomikë dhe më lehtë mund të plas.
Procesi kimik i Portland çimentos vjen në jetë në prani të ujit. Çimentoja dhe uji do të
formojnë një pastë e cila do të mvesh çdo grimcë të rrërës gurrëve apo në tërsi të agregateve.
Cilësia e pastës përcakton cilësinë e betonit. Nga ana tjetër fuqia e pastës mvaret nga faktori
ujë/çimento. Betonet e kualitetit të lartë janë prodhuar nga ulja e raportit ujë /çimento sa më
shumë që të jetë e mundur, pa sakrifikuar punueshmërin e betonit të freskët, duke e lejuar atë
të jetë vendosur si duhet dhe i konsuliduar.
Një përzierje e projektuar siç duhet për një punë të dëshiruar për beton të freskët të
qëndrueshëm të fortë dhe të ngurtësuar duhet të kemi një përzierje që eshte rreth 10 deri 15
përqind çimento, 60-75 përqind agregat dhe 15 deri 20 përqind e ujit. Në shumë përzierje të
betonit ajri mund të marrë prej 5 deri ne 8 përqind.Pothuajse çdo ujë natyral që është i
pijshëm dhe nuk ka shije të theksuar apo erë mund të përdoret si ujë përzierës për beton.
Papastërtitë e tepërta në ujin e përzier jo vetëm që mund të ndikojë në kohën e vendosjes dhe
forcës së betonit, por gjithashtu mund të
shkaktojë myshqe, ç’ngjyrosje, kurrozioni
të armaturës, paqëndrueshmëri në vëllim,
dhe zvoglimin e jetëgjatësisë.

4
Përzierjet specifike të betonit zakonisht kanë kufizim për përmbajtjen e klorureve, sulfateve
dhe alkaleve.
Edhe pse uji i pijshëm është më i përshtatshëm për përzierjen e betonit, agregatet duhet
të jenë zgjedhur me kujdes. Agregatet përbëjnë 60-75 për qind të vëllimit të përgjithshëm të
betonit. Lloji dhe madhësia e përdorur e agregateve varret nga trashësia dhe qëllimi i
produktit përfundimtar të betonit.
Në bazë të masës vëllimorer agregatet mund të jenë:
Aggregate me peshë normale = 2000-3000 (kg/ );
Agregat i lehtë < 2000;
Agregat i rëndë > 2000.
Për beton mundet të përdoret agregati i cili plotëson kushtet e kualitetit sipas standardeve –
normave përkatëse nga këto aspekte:
Përberjes mineralogjike – petrografike;
Përbërjes kimike;
Pastërtisë;
Përbërjes granolometrike;
Formës së kokrave të agregatit.

5
1. Vetitë fizike të agregateteve
Agregatet janë përbërësit e rëndësishëm në beton. Ata përbëjnë trupin e betonit
reduktojn tkurrjen dhe kanë efekt ekonomik. Më pare agregatet janë konsideruar si materiale
kimikisht inerte, të grimcuar nga material inorganike që normalisht përbëhen nga gurri.
Thjesht agregatët përbëjnë 70-80 %,të vëllimit të betonit ndikimit i tyre mbi karakteristikat e
ndryshme dhe vetitë e beton është padyshim i konsiderueshëm. Agregatet mund të jenë natyrale
ose të prodhuara. Agregatet natyrore janë nxjerrë në përgjithësi nga formacione të mëdhaja
shkëmbore përmes një gërmimi të hapur në gurrorë. Për të ditur më shumë rreth betonit është
shumë e domosdoshme që duhet të dimë më shumë rreth agregateve që përbëjnë vellimin e
madh në beton, pa studimin e thelluar të agregateve, studimi i betonit nuk është i plotë.
Çimentoja është komponenta standarde në beton, përbërësit e tjerë pra uji dhe agregatet janë
materiale natyrore dhe mund të ndryshojnë në çdo masë më shumë prej vetive të
tyre.Thellësia e nevojshme e studimit në lidhje me agregatet është që të kuptojmë gjërësisht
efektet e ndikimit te agregatit mbi vetitë e betonit.
Vetitë tjera si fizike dhe mineralogjike të agregatit duhet të dihen përpara përzierjes me
qëllim që të arrihet përzierja e dëshirueshme. Vetitë që ndikojnë në cilësinë e betonit janë:
a) Klasifikimi;
b) Forma;
c) Rezistenca mekanike;
d) Pesha specifike dhe dendësia;
e) Permbajtja e lagështisë;
f) Pastertia;
g) Qendrueshmeria;
h) Reaksionet alkalo-silikate
i) Granulometria
j) Analiza e sitave.

6
1.1 Klasifikimi
Agregatet mund të ndahen në disa kategori sipas kritereve të ndryshme:
a) Në përputhje me madhësinë:
Agregatet janë klasifikuar ne dy lloje të ndryshme si kokërrmadh dhe kokërrimët.
Agregati i trashë zakonisht është më i madh se 5 mm d.m.th ngelet ne njësitë nr 4, ndërsa
agregati i imët është më pak se 5 mm e kalon siten Nr4. Në përcaktimin e fortësisë në
shtypje të betonit rol të madh luan lloji i agregatit që është përdorur pasi që është disa herë
më i fortë se komponentat tjerë në beton. Përdorimi më i madh me madhësinë maksimale të
mundshme do të rezultojë në:
(a) zvogëlimin e përmbajtjes së çimentos;
(b) ulje në kërkesën e ujit;
(c) reduktimin e tharjes dhe të tkurrjes.
Megjithatë, madhesia maksimale e agregatit që mund të përdoret në çdo kusht të caktuar
mund të përkufizohet nga kushtet e mëposhtme:
(I) Trashësia e seksionit ;
(II) Pastërtia e mbështjellsit ;
(III) Teknikat për trajtimin, përzierjen dhe vendosjen.
Në përgjithësi madhësia maksimale e agregatit duhet të jetë aq e madhe sa të jetë
brenda kufijve të përcaktuar, por në çdo rast jo më shumë se një të katërtën e trashësisë
minimale. Gurrët me madhësi 160 mm apo çdo madhësi e arsyeshme mund të përdoren në
betone të thjeshtë.
b) Në përputhje me burimin
Ekzistojnë tri lloje të shkëmbinjve: vullkanik, sedimentarë dhe metamorfik. Këto
klasifikime janë të bazuara në mënyrën e formimit të shkëmbinjve. Kjo na kujton se
shkëmbinjt vullkanik formohen nga ftohja e magmës së shkrirë ose llava në sipërfaqe
(basalt) ose thellë nën kreshtën (granit). Shkëmbinjtë sedimentarë janë formuar fillimisht
nën shtratin e detit dhe më pas janë ngritur lart. Shkëmbinjt metamorfik janë me origjinë
ose shkëmbinj vullkanik apo sedimentarë të cilat më pas ndryshojnë për shkak të nxetësisë
ekstrem dhe presionit.
Betonet e përbëra nga agregatet janë të ndikuar në një farë mase në bazë të formimit
gjeologjike të shkëmbinjëve së bashku me proceset e mëvonshme të erozionit. Cilësia e
agregatit mund të ndryshojë në një masë shumë të madhe për shkak të ndryshimeve në
strukturën dhe cilësis të shkëmbit kryesore nga vendi i burimit.

7
Agregati natyral : Ky lloj agregati është marrë drejtëpërdrejtë nga natyra,pa ndryshuar
natyrën e tyre gjatë procesit të thyerjes.
Agregatet artificial: Ky është një lloj i materialeve të bëra nga njeriu i prodhuar si një
produkt industrial.
Natyral Artificial
Rërrë, zhavorr Tulla të thyera
Granit Zgjyra e vatrës
Bazalt Zgjyra e granuluar
Gurri ranor Hiri i TEC-it (hiri elektrofilter).
c) Në përputhje me peshën
Agregatet e lehta- pesha e agregatit ështe më pak se . Betoni përkatës ka një
dëndësi prej më pak se
Agregati me peshë normale: agregati ka peshë prej . Betoni që është
bërë me këtë lloj të agregatit ka një dendësi më të madhe se
Agregati me peshë të rëndë: ka peshë prej më shumë se . Betonet përkatëse
kanë dendësi më të madhe se , këto betone përdoren në vënde ku duhet të
mbrojnë nga rrezatimin.

8
1.2 Forma
Forma e agregatit është një karakteristikë e rëndësishme pasi ajo ndikon në punën e
betonit. Është vërtet e vështirë për të matur formën e trupit të parregullt të agregateve që
rrjedhin nga shkëmbinj të ndryshme. Jo vetëm karakteristikë e shkëmbit amë, por edhe lloj i
gurethyeses të përdorur do të ndikojë në formën e agregateve.
Agregatet mund të karakterizohen me kënde të mprehta ose skaje dhe gjithashtu në
formë të rumbullakët ose me një madhësi më të madhe se të tjerët (e zgjatur), ose me një
dimension të vogël (pllakë).
Tabela 1. Tregon klasifikimin e agregateve sipas formës së granular:
KLASIFIKIMI SIPAS FORMËS PËRSHKRIMI I AGREGATEVE
I rrumbullakët pa tehe të mpreta, të rumbullakët
i parregullt pjesërisht të rumbullakët,por të pa rregullt
i rrafshë trashësi të vogël në krahasim me dimensionet e tjera
këndor me tehe të përcaktuar mirë
i zgjatur me një madhësi shumë më të madhe se dimensionet
tjera
i rrafshët dhe i zgjatur me shumë i gjëre por jo i trashë
Vetitë fizike të betonit janë të ndikuar edhe nga struktura e sipërfaqes së agregateve.
Sipërfaqja e kokrrizave mund të jetë me shkëlqim ose e vrazhdë, dhe mund të ndikojë shumë
në arritjen e kohëzionit mes pastës së çimentos dhe kokërrave të agregatit.

9
Agregatet normale të cilat janë të përshtatshme për të bërë betone mund të kenë numër
të këndeve nga zero në 11. Numri i këndeve zero përfaqëson agregatet më praktike të
rrumbullakosura dhe numri i këndeve 11 tregon agregatët shumëkëndorë që mund të
tolerohen për të bërë betone por nuk janë aq ekonomike.
Murdock sugjeroi një metodë të ndryshme për të shprehur formën e agregatit nga një
parametër të quajtur Index i këndeve.
Index ikëndeve ku është numri i këndeve.
Tabela 2. Forma dhe madhësia e agregateve
MADHESIA
FORMA
RRUMBULLAK TË PARREGULLT KËNDOR
63 mm
16 mm
8 mm
4 mm

10
Ka pasur shumë polemika se agregatet këndore apo agregatet e rrumbullakëta do të
bëjnë një beton më të mirë. Duke diskutuar formën e agregatit, gjithashtu hyn në diskutim
edhe cilësia e tij për shkak të lidhjes së ngushtë me formën. Në përgjithësi, agregatet e
rrumbullakta kanë teksturë të lëmuar ndrësa agregatet këndore kanë teksturë të ashpër. Disa
inxhinierë, ndalojnë përdorimin e agregatit të rrumbullakët pasi që rezulton në beton të
dobët, për shkak të mungesës së lidhjes ndërmjet sipërfaqes së lëmuar të e agregatit dhe
pastës së çimentos. Ata sugjerojnë se në qoftë se është e nevojshme që të përdoret i gjithë
agregati i rrumbullakët për arsye ekonomike, ajo duhet të thyhet dhe pastaj të përdoret. Por
agregatet këndore janë superiore ndaj agregateve të rrumbullakosura nga dy pikë
këndvështrime:
Por agregatët këndor shfaqin një efekt më të mirë në ngjitjen në beton kjo veti e bën
atë superiore në beton, më së shumti përdoret për rrugë dhe trotuare.
Sipërfaqja totale e agregatit këndor me teksturë të ashpër është më shumë se sa sipërfaqja e
agregatit të rrumbulakët për vëllim të caktuar. Duke patur sipërfaqe më të madhe, agregat
këndore mund të tregojnë forcën më të larta të lidhjes se sa agregatet e rrumbullakosura.
Sipërfaqja më e madhe e agregatit këndor kërkon më shumë ujë për një një proces të
mirë pune, në dallim me agregatin e rrumbullakosur.
Raporti superior ujë / çimento nën 0.4 e përdorimit të agregatit të grimcuar ka rezultuar
në agregat me formë të thyer deri në 38 përqind se sa agregatet e rrumbullakëta. Forma e
agregateve bëhet edhe më e rëndësishme në rastin kur kemi të bëjmë me betone të
performancës së lartë, ku raporti ujë / çimento është shumë i ulët. Në raste të tilla agregatet
me formë kubike janë të nevojshme për një proces pune të mirë.
Në vitet që do të vijnë, rrërat natyrore nuk do të jetë në dispozicion në sasi të mëdha për
projekte të mëdha infrastrukturore. Ku do të lind nevoja për të prodhuar rrërë artificiale. Kur
shkëmbi është thyer në mënyrë të drejtë, është e mundur të fitojmë agregate të mira. Versioni
i imrovizuar i thyersëve është bërë për të prodhuar agregate në formë kubike që vlersohet si
agregati i mirë. Kjo metodë e prodhimit të agregatit të mirë është duke u praktikuar për
projektet e ndërtimit të lartë.

11
1.3 Soliditeti mekanike
Në përgjithësi shkëmbinjtë më rezistente janë ato që karakterizohen me dendësi më të
lartë, një kokërr e imët dhe me një strukturë më uniformë. Edhe përbërja mineralogjik do të
ndikojë në forcën mekanike, në përgjithësi silikatet janë karbonate më rezistentë, por prania
e materialeve argjilore mund të bëjë ulje në vetitë mekanike të agregateve.
Tabela 3. Tregon vlerat e rezistences në shtypje ,tërheqje dhe prerje të shkëmbinjve më të
zakonshme.
SHKËMBI REZISTENCA
NGJESHJA TËRHEQJA PRERJE
2
Graniti 1000-2500 70-250 140-500
Dioriti 1800-3000 150-300 250-600
Doleriti 2000-3500 150-350 200-600
Gabro 1800-3000 150-300 80-400
Bazalti 1500-3000 100-300 30-300
Areneria 200-1700 40-250 100-500
Kuarci 1500-300 100-300
Kur ne flasim për forcën, ne nuk nënkuptojmë fuqinë e shkëmbit mëmë nga të cilët
agregatet janë prodhuar, sepse forca e shkëmbit nuk përfaqëson saktësisht forcën e agregatit
në beton. Betoni është mbledhja e pjesëve të veçanta të agregatit të lidhura së bashku me
materialin e çimentos, ku vetitë e tij janë të bazuara kryesisht në cilësinë e pastes së çimentos.
Kjo forcë varet gjithashtu nga lidhja ndërmjet pastes së çimentos dhe agregatit. Kur pasta e
çimentos është me cilësi të mirë dhe lidhja e saj me agregatin është e knaqme atëherë vetitë
mekanike të shkëmbit ose të agregatit do të ndikojnë në aftësitë mbajtëse të betonit.
Nga pjesa me lartë ne mund të konstatojmë se për të krijuar beton të fortë esencilae është
që të përdorim agregate të fortë. Me fjalë të tjera nga një shkëmb i dobët apo agregat, nuk
mund te formohet beton me cilësi të larta. Nga përmbajtja e mineraleve në sasi të madhe e
agregateve nvaret vet forca e betonit.
Testi për soliditetin e agregatit është e nevojshme të bëhet në bazë të kërkesave të
mëposhtme:
a) Për prodhimin e betoneve të fortë dhe atyre shumë më të fortë.
b) Kur duam të përdorim agregate të prodhuar nga shkëmbinj të gryer.
c) Agregate të prodhuara nga procesi industrial.

12
1.4 Vlera e agregateve të thyer
Forca e shkëmbit është gjetur duke bërë prova me mostra të e formës cilindrike me
diameter gjërsia 25mm dhe 25 mm lartësia. Ky cylinder I është nënshtruar presionit në
shtypje. Mostra të ndryshme shkëmbore janë marrë për t'u dhënë forcë të ndryshme në
shtypje të cilat variojnë nga një minimum prej rreth 45 MPa, në një maksimum prej 545
MPa. Siç përmendëm më parë, forca e shkëmbit amë nuk mund të tregojë forcën e agregatit
në beton. Për këtë arsye vlerësimi i fuqisë së agregatit është bërë duke përdorur një mostër
prej agregatit pjesa më e madhe në një mënyrë të standardizuar. Ky test është i njohur si testi
i thyerjes së agregatit. Thyerja e agregatit jep vleren e rezistences së agregatit gjatë shtypjes
graduale që i nënshtrohet mostra. Në përgjithësi , ky test është bërë në një kokërr të agegatit
me përmasa 12.5 mm që ngelin në sitën 10 mm. Agregati është vendosur në një kallëp
cilindrik dhe një peshë nga 40 ton aplikohet me anë të një prese. Materiali grimcuar është
imtësuar në 2.36 mm dhe është shprehur si një përqindje e peshës origjinal marrë nga mostra.
Kjo përqindje është referuar si vlerë totale shkatëruese.
1.5 Vlera e abrasionit (gryerjes) te agregatet
Pas të gjitha vetive të tjera që permendem për agregatet vlerë të vaçant ka edhe
abrazioni, por më së shumti për betonet që do të përdoren për ndërtimin e rrugëve,
dyshemeve, depo dhe të ndërtimit trotuareve. Dy teste janë përdorur për të provuar
rezistencen në gryerje
a) Dorry Abrasion test
b) Los Angelos Test
1.5.1 Dorry Abrasion test
Testi përfshin nënshtrimin e një mostre cilindrike me lartësi 25 cm dhe 25 cm
diametër një disk metalik spërkatën me rërë kuarci dhe bën gryerjen e mostrës. Humbja në
peshë e cilindrit përcaktohet pas 1000 rrotullimeve të tabelës. Ngurtësia e monstrës së
shkëmbit është shprehur nga një formulë empirike:
Shkëmbinjtë e mirë duhet të tregojnë një vlerë të gryerjes prej jo më pak se 17. Një
mostër shkëmbi me një vlerë prej më pak se 14 do të konsiderohen të dobët.

13
1.5.2 Testi Los Angelos nw Laboratoin pwr testimin dhe kontrollimin e materialeve
ndwrtimore -USHT
Pwr kwtw test fillimisht na duhen 15 kg material icili do tw sitet
nw sitat 12.5 dhe 10 materiali I ngelur duhet tw jetw vetwm 5 kg
kurse 70 deri 60 % tw ket kaluar nga 12.5 ne 10 mm dhe marim
vetem agregatin qw ka ngelur nw siten 10 mm.
Fillojm sitjen ematerialit, 4530 gram kan ngelur nw sitwn 10 mm
dhe 1374 kan ngelur nw sitwn 12.5mm, gjithsej 5904 gr.
Fillimisht e lajmw agregatin dhe pastaj e thajmw dhe 5 kg I
ndajme pwr testin
Testi Los Angeles karakterizohet nga shpejtësia me të cilën një
mostër e agregatit mund të testohet. Zbatueshmëria e metodës për
të gjitha llojet e agregatit të përdorur zakonisht e bën këtë metodë
popullore. Testi përfshin marrjen e një sasie të caktuar të
materialit standard së bashku me një numër të caktuar të disa
topthave gërryes dhe futen në një cilindër standarde dhe
rrotullohen për disa rotullime të caktuara. Agregati ndahet deri në
grimcat më të imta deri në 1.7 mm. Dhe humbje në peshë
shprehur si përqindja e peshës fillestare të marra jep vlerën
konsumuarit e agregatit. Humbja në peshë e shprehur si përqindja
e peshës fillestare jep vlerën e gryerjes së agregatit. Vlera e
abrasionit nuk duhet të jetë më shumë se 30 për qind për të
veshur sipërfaqet dhe jo më shumë se 50 përqind për betone tjera.
1.6 Moduli i elasticitetit
Moduli i elasticitetit varet nga përbërja e agregatit, cilësia dhe struktura e tij. Moduli
i elasticitetit të agregatit do të ndikojnë në vetitë e betonit në lidhje me tkurrjen dhe sjelljes
elastike të betonit. Shumë studime janë kryer për të hetuar ndikimin e modulit të elasticitetit
të agregatit mbi vetitë e betonit. Njëra nga studimet e shumta ka aritur në konkludimin se
elasticiteti i agregatit ka efekt në vetitë e betonit por nuk është një funksion linear.

14
1.7 Poroziteti
Agregatet përgjithësisht përmbajnë pore; këto mund të jenë të përmasave të ndryshme
dhe madhësive të ndryshme. Disa agregate kanë poret të mbërthyera brenda, kurse të tjerat
kanë hapje në sipërfaqe. Poroziteti, pėrshkueshmëria dhe thithja e agregatit do të ketë ndikim
në vetitë e betonit.Poroziteti i agregateve është përcaktuesi dominant për cilësinë e tyre. Nga
poroziteti mvaret pasha specifike e agregatit, dhe përcakton qendrueshmërinë fizike të
agregatit. Poroziteti dhe përshkueshmëria kanë një lidhje ndërmjet veti por nuk d.m.th se
poroziteti i lartë të tregojë përshkueshmëri të lartë. Madhësia e kokrrave të mineraleve që
përmban agregati ka shum rol të madh në porozitetin dhe thithshmerinë e ujit. Por më e
rëndësishme te poroziteti është dominimi i madhësisë së poreve dhe madhësinë e
shpërndarjes së tyre.
Efekti i porozitetit te agregatet :
 Madhësia e kokrrës - nuk ndikon në porozitetin total, vetëm në madhësinë e poreve.
 Shpërndarja e madhësive të kokërrave - kokrra të vogla të plotësojnë boshllëqet midis
kokrrave më të mëdha.
 Lloji dhe shkalla e çimentos - shkalla në të cilën çimento do ti lidhë dhe mbush boshllëqet.
 Izolimi i poreve – poret e izoluara apo të mbillura nuk thithin ujë.
Poroziteti shprehet në dy mënyra: si përqindja e peshës së ujit që kan thither poret, ose si
raporti i vëllimit të poreve me vëllimin e përgjithshëm të gurit. Më parë zakonisht është
përdorur tek agregatet dhe sëfundmi edhe tek dherat.
Në përgjithësi , agregatet me porozitet të ulët janë superiore ndaj atyre me porzitet të lartë.
Poroziteti shprehet me anë të kësaj formule.
Fig.3

15
1.8. Dendësiteti (kompaktësia)
Dendësiteti paraqet raportin e në mes vëllimit pa pore dhe zbrastirës (Vo) ndaj vëllimit
në gjendje natyrore me pore dhe zbrastira (V). Por dendësiteti i agregatit më së shumti nvaret
nga shpërndarja e madhësisë dhe formës së grimcave. Dendësiteti është më i lartë kur
sipërfaqet me zbrastira të jenë të mbushura me rrërë dhe çimento. Mostra që jep boshllëqe
minimale ose një që jep dendësi maksimale është marrë si monstra e agregatit për të bërë një
përzierje më ekonomike. Metoda e përcaktimit të dendësisë na jep metodën më të mirë për
gjetjen e përmbajtjeve të pavlefshme në mostrën e agregatit. Dendësiteti i agregatit llogaritet
në . Duke ditur rëndësinë e veçantë të agregatit në gjendje të ngopur dhe
sipërfaqe të thatë, raporti i zbrastirave mund të llogaritet.
Ku - është pasha specifike kurse -densiteti i paraqitur në kg/litër. Dendësia më e
madhe e agregatit është me interes kur kemi të bëjmë me agregat të lehtë dhe agregate me
peshë të rënda.
1.9 Pesha specifike
Në teknologjinë e betonit, pasha specifike e agregateve është e rëndësishme në
llogaritjen e përzierjes së betonit. Pesha specifike e agregatit luan rol të rëndesishëm edhe në
llogaritjen e faktorit të ngjeshjes në bashkpunim me matjet tjera. Në mënyrë të ngjashme,
pesha specifike e agregatit është e nevojshme të merret parasysh kur kemi të bëjmë me pesha
të lehta dhe beton me pesha të rënda.Pesha mesatare specifike e shkëmbinjve ndryshonë 2,6-
2,8.

16
1.10 Absorbimi dhe përmbajtja e lagështisë
Lagështia e agregateve në beton është shumë e rëndësishme.Disa prej agregateve janë
poroze dhe absorbuese.Poroziteti dhe absorbimi do të ndikojnë në faktorin ujë/cimento dhe
në punueshmërinë e betonit. Poroziteti i agregatit do të ndikojë edhe në jetëgjatësinë e betonit
kur ai është nënshtruar ngrirjes dhe shkrirjes edhe kur betoni është nënshtruar lengjeve
kimikisht agresive.
Thithja e ujit te agregatet përcaktohet duke matur rritjen e peshes të një mostre të tharrë
në furrë pastaj të zhytur në ujë për 24 orë. Raporti i rritjes së peshës së mostres ndaj peshës
së mostrës së thatë paraqet përqindjen e përthithjes së ujit nga agregati. Kur agregati
absorbon ujë në beton dhe në këtë mënyrë ndikon në punueshmerin dhe vëllimin
përfundimtar të betonit. Gjatë projektimit agregatet llogariten se janë të ngopur me ujë dhe
kanë sipërfaqe të thatë.Mirëpo në praktikë agregate të tilla ideale mund të takojmë shumë
rallë. Agregatet mundë të jenë ose të thata ose absorbues për shkallë të ndryshme ose kanë
lagështi në sipërfaqe. Agregatet mund të kenë qenë të ekspozuar në shi ose mund të kenë
qenë larë, në të dy rastet ato mund të përmbajnë lagështi në sipërfaqe dhe mund të ken qenë
të ekspozuar në diell për një kohë të gjatë në këtë rast ata janë të thatë dhe absorbues e thithin
ujin. Agregatet e mirë që kanë prejardhje nga shtrati i lumit zakonisht përmbajnë lagështi në
sipërfaqe.
Kapaciteti absorbues i agregatit kokërmadh varion prej 0.5 deri në 1 përqind të peshës
së agregatit. Një vlerë më e lartë absorbimi mund të plotësohet me agregate që rrjedhin nga
gur ranor ose gurrë të tjerë të butë dhe porozë.
Lagështia e lirë në të dy llojet e agregateve kokërrmadh dhe kokërrimët ndikon në cilësinë e
betonit në më shumë se një mënyrë. Është e nevojshme të masim lagështinë e agregatit që
pastaj të korigjojmë edhe faktorin ujë/cimento. Gjendja e këtij përbërësi ndaj lagështirës është
shumë e rëndësishme për të vlerësuar sasinë e duhur të ujit që do të përdoret për të prodhuar
beton.
Në përgjithësi, një grup agregati mund të ketë katër situata nga uji:
a) I thatë
b) I lagësht
c) I ngopur me sipërfaqe të thatë
d) I ngopur me sipërfaqe të lagësht
Fig.4

17
Njohja e shkallës së lagështisë në total është gjithashtu shumë e rëndësishme, sepse
vlera e tij ndryshon vazhdimisht me kohën në varësi të llojit të depozitimit dhe pozicioni i
materialit brenda të njëjtës depozitë. Lagështia gjithashtu ofron një parametër të dobishme
për vlerësimin e porozitetit, forcën dhe rezistencën ndaj ngricave të materialit.
Nëse absorbimi është i lartë atëherë kemi porozitet të madh, nëse poroziteti është I madh
atëherë rezistenca ulet dhe nëse poroziteti është i lartë atëherë faktori ngrirje-shkrirje do
ndikojë në ate agregat.
Lagështia e absorbuar në sipërfaqen e kokrrave të agregatit dhe caktimi i sasisë së lagështisë
së kokrave shprehet me anë të përqindjes.
1.11 Pastërtia e agregatit
Agregatet e betonit duhet të jenë të lirë nga papastërtitë dhe substancat e dëmshme të
cilat kanë gjasa për të ndërhyrë në procesin e hidratimit, në parandalimin e lidhjes efektive
midis agregatëve dhe pastës së çimentos. Papastërtitë ndonjëherë zvogëlojn jetëgjatësinë e
agregatit.
Në përgjithësi, agregat e mirë të marra nga burime natyrore ka të ngjarë të përmbajë
papastërtitë organike në formën të lymit dhe argjiles.Agregatet që janë të prodhuar me anë të
thyerjes ka më pak gjasa të përmbajnë papstërti të tilla, mirëpo ky llojë i agregatëve ka më
shumë përmbajtje të pluhurit.
Rrëra është e pa pastër kur merret normalisht nga shtretërit e lumenjve në kohën ku ka
thatësira ose kur prurjet janë më të vogla, atëherë sëbashku me rrërën mund të ketë mbetje
organike nga bimët, (humus) dhe shumë papastërti të tjera. Por në qoftë se rrëra është nxjerur
kur ka një rrjedhë të mirë të ujit nga shtrati i lumit, atëherë mundet që papastërtitë të ishin
larguar me kohë nga grimcat e agregatit. Prezenca e mykut dhe algave do të rezultojë edhe në
prezencën e ajrit në beton gjë e cila ia zvogëlon forcën. Për te parë se nje mostër e betonit a
ka sasi të papastërtisë organike, nje test i thjeshte behet i cili quhet colorimetric. Mostra e
rrërës është e përzier me një lëng që përmban 3 për qind hidroksid natriumi në ujë. Ajo është
mbajtur për 24 orë dhe ngjyra e formuar është krahasuar me një kartë standarde ngjyrash. Në
këtë rast rrëra ose është refuzuar ose është përdorur pas larjes.
Agregati i imët nga lumi ose nga gropa pranë bregut të detit në përgjithësi do të
përmbajnë disa përqindje kripe. Kontaminimi i agregateve nga kripa do të ndikojë në vetitë
dhe soliditetin e betonit. Opinionet janë të ndara nëse kripa e përfshirë në agregate do të
shkaktojë gërryerje të armaturës. Por studimet në përgjithësi kanë treguar se përqindja e
zakonshme e kripës të përfshirë në agregatet e imë nuk do të shkaktojnë gërryerje të
dukshme. Megjithatë, kjo është një praktikë e mirë për ta larë rrërën që përmban kripë më
shumë se 3 %.

18
1.12 Qëndrueshmëria e agregatit
Qëndrueshmëria i referohet aftësisë të agregatit për t'i rezistuar ndryshimeve të tepërta në
vëllim, si rezultat i ndryshimeve në kushtet fizike. Këto kushte fizike që ndikojnë në
qëndrueshmërinë e agregatit janë ngrirja shkrirja, ndryshimi I temperaturës. Nëse betoni është
i ekspozuar ndaj veprimit të ngricave, atëherë agregat i trashë dhe i imët që do të përdoren
duhet t'i nënshtrohet testit të qëndrueshmërisë.
Mund të theksohet se testi I qëndrueshmërinsë mund të përdoret për të pranuar
përdorimin e agregatëve por jo edhe për të refuzuar ato, duke qenë se agregatet të cilat në
mënyrë të kënaqshme do të përballojë testin janë të mira, ndërsa ato të tjerat jot ë mira. Për
fat të keq testi nuk është i besueshëm. Agregatët e caktuara me strukturë jashtëzakonisht të
hollë dhe me pore nuk tregojnë pothuajse asnjë humbje të peshës. Në anën tjetër, disa
agregate që shpërbëhen lehtësisht në testin sulfat por prodhojnë betone me rezistencë të lartë
ndaj ngrirjes dhe shkrirjes.
1.13 Reagimi alkalo-silikat te agregatet
Për një kohë të gjatë agregatet janë konsideruar si materiale inerte, por më vonë,
veçanërisht, pas 1940-të ajo u soll në mënyrë të qartë në dukje se agregatet nuk janë
plotësisht inerte. Disa Nga agregatet mund të përmbajnë silicë reaktive, e cila reagon me
alkalet e pranishëm në çimento d.m.th. oksid sodium dhe oksid kaliumi. Në Shtetet e
Bashkuara të Amerikës u zbulua për herë të parë që shumë dështime të strukturave të betonit
si të trotuarit, mureve të bregdetit vjen nga reagimi alkalo-selikat. Që atëherë një studim
sistematik është bërë në këtë drejtim dhe tani ajo është dëshmuar përtej dyshimit se lloje të
caktuara të agregateve reaktive janë përgjegjës për promovimin e reagimit alkalo-silikat.
Reagimi fillon me sulmin mbi mineralet reaktive silikate në total nga ana e hidroksidit
alkaline që rrjedhin nga alkalet në çimento.
1.13.1 Faktoret që mundësojnë reaksionin alkilo-agregat
 Lagështia
 Lloji i reaktivitetit të agregatit
 Përmbajtja e lartë e alkaleve në çimento
 Kushtet optimale të temperaturës
Nuk është e lehtë për të përcaktuar reaktivitetin potencial të agregateve. Historia e
agregateve mund të jetë me vlerë për të gjykuar nëse një burim i veçantë i agregatit është i
dëmshëm apo i pa dëmshëm. Ekzaminimi petrografik i seksioneve të shkëmbit gjithashtu

19
mund të ndihmojë jashtëzakonisht te reaktivitetet e mundshëm të agregatit. Ky test shpesh
kërkon që të plotësohet me prova tjera.
Testi i zgjerimit të llaçit është hartuar nga Stanton i cili ka provuar të jetë një test shumë i
besueshëm në vlerësimin reaktivitetit të agregatit. Një mostër e madhësisë 25 mm x 25 dhe
250 mm gjatësi është hedhur dhe ruhet në mënyrë standarde siç specifikohet në IS: 2386
(Pjesa III 1963). Matja e gjatësisë së mostrës bëhet në mënyrë periodike në 1, 2, 3, 6, 9, dhe
12 muaj. Agregati pas provës konsiderohet i dëmshëm në qoftë se ai zgjerohet më shumë se
0,05 për qind pas 3 muaj ose më shumë se 0,1 për qind pas gjashtë muajsh.
1.14. Metodat për marrjen e mostrës
Objektivi i marrjes së mostrave është për të marrë një mostër nga pjesa më e madhe që
është përfaqësues i pronave mesatare të serisë, është e rëndësishme të mbani mend se
informacion i marrë nga mostrat e testimit është vetëm si përfaqësues i materialit të mostrave
në të cilat ndërmerren testet.
Pjesa më e madhe e mostrave mund të reduktohet në mostëra me madhësi të
përshtatshme për testim nga dy metodat kryesore, duke përdorur një kuti krehje ose nga
konimi dhe ndarja kubike.
Kutia shpërndarëse: Ka disa madhësi të kutisë që i përshtaten madhësive të ndryshme
të agregateve, një prej të cilave është e ilustruar në Fig. 5. Kuti përbëhet nga një numër çift të
holluqeve që shkarkojnë në drejtime alternative.
Materiali është kaluar nëpër kuti, e cila e ndan atë në dy pjesë, njëra prej të cilave është
e hedhur. Pjesa tjetër është kaluar përsëri dhe procesi përsëritet derisa mostra është reduktuar
në madhësinë e kërkuar. Duhet të theksohet se në një kuti krehje mund të përdoren vetëm me
materiale të thatë.
Konike dhe kubike: Kjo metodë e reduktimit të mostrës përfshin heqjen e një pjese të
madhe nga monstra për të formuar një kon, koni është kthyer mbi tre herë dhe pastaj është
rrafshuar.
a) Kutia shpërndarëse b) Pwrgjysmimi
Fig.5

20
1.15 Përbërja granulometrike e agregateve
Agregatet përbëjnë rreth 55% të vëllimit të llaçit dhe rreth 85 për qind vëllimin e masës
së betonit. Llaçi përmban agregate të madhësisë 4,75 mm dhe betoni përmban agregat deri në
një madhësi maksimale prej 150 mm.
Kështu nuk është për t'u habitur se mënyra se si grimcat e agregatit së bashku në
përzierje janë të ndikuara nga shpërndarja, forma dhe cilësia e sipërfaqes e cila ka një efekt
të rëndësishëm në punueshmeri dhe në vetitë e betonit të ngurtësuar. Me gjithë këtë studim të
gjerë, ne ende nuk kemi një pasqyrë të qartë të ndikimit të llojeve të ndryshme të agregateve
mbi vetitë plastike të betonit. Pra është e njohur mirë se soliditeti i betonit varet nga raporti
ujë / çimento me kusht që betoni të jetë i punueshëm. Një nga faktorët më të rëndësishëm për
prodhimin e betonit të zbatueshëm është shpërndrja e mirë e agregateve. Shpërndarja e mirë
nënkupton që një mostër e agregatëve të përmban të gjitha fraksionet standarde të agregatit në
proporcione të kërkuara të tilla që mostra të përmbaj boshllëqe minimale. Një mostër e
agregatit duhet të vlerësohet mire, nëse përmban boshllëqe minimale do të kërkojë paste
minimale për të mbushur boshllëqet në mes të agregatit. Paste minimale:do të thotë më pak
sasi të çimentos dhe sasisë më të vogël të ujit, e cila do të thotë më ekonomike,soliditet më të
lartë, tkurrje të ulët dhe qëndrueshmëri më të madhe. Përparësitë për shkak të shpërndarjes së
mirë të agregateve mund të shihet edhe nga një kënd tjetër. Nëse betoni është parë si një
material me dy pjesë, pjesa e pastes dhe pjesa e agregatit, pasta është e ndjeshme për të gjitha
vetitë negative të betonit.
Pasta është më e depërtueshëme se shumica prej agregateve minerale. Pasta është
shumë e ndjeshme nga sulmi i kemikateve agressive. Sa më e vogël që është sasia e materialit
të dobët aq më kualitativë do të jete betoni. Ky objektiv mund të arrihet duke pasur agregate
të shpërndara mirë. Shumë punëtorë kërkimorë në fushën e teknologjisë betonqë kanë
kuptuar plotësisht rëndësinë e shpërndarjes të mire për marrjen e cilësisë së betonit në
përputhje me ekonominë, kanë drejtuar studimet e tyre për të arritur kategorizim të mirë të
agregatit në vendin e ndërtimit.
Fuller dhe Thomson kanë arritur në përfundimin se shpërndarja për dendësi
maksimale jep soliditet më të lartë, dhe se kurba e shpërndarjes të përzierjes së mirë ngjan me
një parabolë. Talbot dhe Richard nga puna e tyre gjetën se agregatet e prodhuar me densitet
maksimal kanë një përzierje të ashpër që është shumë e vështirë për të vendosur në
operacione të zakonshme betonimin. Eduards dhe Rinj propozuan një metodë të ndarë në
bazë të sipërfaqes së agregatit që do të laget.
Abrams dhe të tjerët në rrjedhën e hetimeve të tyre kanë gjetur gjithashtu se
sipërfaqja e agregatit mund të ndryshojnë shumë pa shkaktuar ndonjë ndryshim të dukshëm
në fuqinë e betonit, dhe se uji i nevojshme për të prodhuar një soliditet është i varur shumë në
karakteristika të tjera të agregatit sesa nga sipërfaqja. Prandaj, Abrami ka futur parametër të
njohur si "modului i pastërtisë" për të arritur në shpërndarje të kënaqshme. Ai gjeti se shumë
kurba të analizave të sitave të agregatit që do të japin të njëjtin modul të pastërtisë do të
kërkojnë të njëjtën sasi të ujit për të prodhuar një përzierje me të njëjtin plasticitet dhe beton
me të njëjtin soliditet. Moduli I pastërisë është një indeks i ashpërsis apo pastërtisë së një

21
mostre agregati, por sepse shpërndarje të ndryshme mund të japin të njëjtën modul të
pastërtisë, por ajo nuk përcakton shpërndarjen.
Waymouth paraqiti teorinë e tij të shpërndarjes të kënaqshme në bazë të
konsiderimit të "ndërhyrjeve në grimcë". Ai zbuloi marrëdhëniet e vëllimit midis grupeve të
njëpasnjëshme të madhësisë së grimcave të bazuar në supozimin se grimcat e secilit grup janë
të shpërndara në të gjithë masën e betonit në mënyrë të tillë që distanca në mes tyre është e
barabartë me diametërin mesatar të grimcave të madhësisë të grupit më të vogël plus
trashesia e çimentos ndërmjet tyre. Ai ka deklaruar se ndërhyrja grimcave ndodh në mes të dy
madhësive të njëpasnjëshme kur distanca midis grimcave nuk është e mjaftueshme për të
lejuar kalimin e lirë të grimcave më të vogla. Shumë metoda të tjera janë sugjeruar për të
arritur në një shpërndarje optimale.
Të gjitha këto procedura, metoda dhe formula tregojnë për faktin se askush nuk është i
plotësisht i sigurtë dhe i besueshëm për aplikimin në terren.
Një nga metodat praktike të shpërndarjes së duhur është me përzierjen e agregateve të
fraksioneve të ndryshme të madhësive në përqindje të ndryshme dhe për të zgjedhur një
mostër e cila i jep peshë maksimale ose zbrastira minimale per njesi vellimi, nga të gjitha
mostrat alternative.
1.15.1 Përcaktimi i shpërndarjes së madhësive të grimcave të agregatit -Analiza e sitave
Ky është termi i dhënë për funksionimin e shpërndarjes së një monsre të agregatit në
fraksionet e ndryshme ku secila e përbërë nga grimca të së njëjtës madhësi. Analiza e sitave
është kryer për të përcaktuar shpërndarjen e madhësisë së grimcës në një mostër të agregatit,
të cilin ne e quajmë klasifikim.
Në një analizë të sitave, një mostër e agregatit të thatë me peshë të njohur është
shpërndarë nëpërmjet një seri të sitave me hapje progresive të vogla. Pasi të shpërndahen,
pesha e grimcave që mbetet në çdo sitë është matur dhe krahasuar me peshën totale të
mostrës. Shpërndarja e madhësisë të grimcës shprehet si një përqindje e masës së ngelur ndaj
peshës së masës që ngelet mbi çdo sitë. Rezultatet zakonisht shprehen në forma tabelare apo
grafike. Testi i shpërndarjes - varet nga madhësia maksimale agregate dhe është e specifikuar
në tabelen e më poshtëme.
Tab.4 Madhësia e agregatit dhe masa e shpërndarë
Madhësia e agregatit D (maximum) [mm] Testi I masës së shpërndarë (minimum)
[kg]
63 40
32 10
16 2.6
8 0.6
0.2

22
Një sistem i përshtatshëm për të shprehur klasifikimin e agregatit është një i cilindër
me sita të njëpasnjëshme, të tilla si 0,063 mm; 0,125
mm; 0,250 mm; 0,500 mm; 1 mm; 2 mm; 4 mm; 8 mm;
16 mm; 31,5 mm; 63 mm; 125 mm (sipas EN 933-2).
Nën një sistem të tillë, duke përdorur një shkallë
logaritmike, linja mund të distancohen në intervale të
barabarta për të përfaqësuar madhësitë e njëpasnjëshme.
Shpërndarja model e një mostre të A.T ose A.I
vlerësohet nga sitja e një mostre rradhazi nëpër të gjitha
sitat të montuara njëra pas tjetrës, sipas madhësisë, me
shoshën më të madhe në krye. Materiali ruhet në çdo
sitë pas vibrimeve, dhe në secilën sitë të më poshtëme
materiali I ngelur është më I imët sesa në një sitë më
lartë. Sitimi mund të bëhet ose me dorë ose
mekanikisht. Në operacionin manual sitat janë lëkundur
duke i dhënë lëvizjet në të gjitha drejtim të mundshme
për tu dhënë shans të gjitha grimcave për kalimin
nëpër sitë. Fig.6
Pajisjet mekanike janë të dizajnuara në të vërtetë për të dhënë mocionin në të gjitha
drejtim të mundshëm, dhe si e tillë, ajo është më sistematike dhe efikas sesa sitja e dorës.
1.15.2 Procedurat
o Hedhim materialin e larë dhe të thatë (ose direkt mostrën e thatë) në kolonën e sitave.Kolona
përfshin një numër të sitave të rregulluara së bashku, nga lart poshtë, duke u zvogëluar
madhësia e vrimave.
o Shkundim kolonën, me dorë ose mekanikisht, pastaj hekim sitat një nga një, dhe I shkundim
me dor çdo sitë manualisht duke u siguruar që skemi humbur material.
o Për të shmangur mbingarkesat e sitave, fraksion mbahet në fund të kolonës së sitave, dhe mbi
secilën sitë nuk duhet tejkaluar:
-ku A është sipërfaqeja e sitës
-dhe d është dimensioned e vrimave të sitës .
o Peshojmë materialin që ngelet në shoshën me vrima më të madhaja dhe dhe masën e sajë e
shënojmë si R1. E kryejm operacionin e njëjtë për të gjitha sitat ...... R2, R3, R4 .....
o Llogarisim masën që mbetet në çdo sitë si përqindje e masës origjinale M të thatë
o LLogarisim përqindjen kumulative të masës origjinale të thatë që kalon poshtë çdo site
o Nëse shuma e masave që mbetet R1 + R2 + ... .. ndryshon më shumë se 1% nga masë M, testi
do të përsëritet.

23
Fig.7
Analiza e madhësisë së grimcave është kryer nga sitja me një seri të sitave të organizuara
njëra mbi tjetrën me hapje në rënie duke shkuar nga lart poshtë.
Mbetja në cilëndo sitë gjatë sitjes paraqet fraksionin e agregatit të cilët kalojnë nëpër
vrimat më të mdhaja dhe ngelin nëpër vrimat vijuese. Në praktikë agregati ndahet në këto
fraksione: I 0/4 mm, II 4/8 mm, III 8/16 mm, IV 16/32 mm.

24
Shembull nga literatura
Tab.5
Tab.6 Lakorja granulometrike
Dimensionet e
vrimave të sitave
[mm]
Masa e materialit
që ngelet
[gr]
Përqindja e
materialeve që
ngelin [%]
Përqindja
kumulative
kalimtare
[%]
16 0 0 100
8 153 7.64 92.36
4 240 11.99 80.37
2 260 12.99 67.38
1 185 9.24 58.14
0.5 496 24.78 33.37
0.25 415 20.73 12.64
0.125 210 10.49 2.15
0.063 32 1.6 0.55
<0.063 (pan) 11 0.55 0
Shuma 2002 100
MP 3.46

25
Analiza e sitave nw nw Laboratoin pwr testimin dhe kontrollimin e materialeve
ndwrtimore –USHT.
M1:8,828
Lkorja granulometrike
Dimensionet e
vrimave të sitave
[mm]
Masa e materialit
që ngelet
Ri [gr]
Përqindja e
materialeve që
ngelin [%]
Përqindja kumulative
kalimtare
[%]
31.5 1250 14.159 85.84
16 714 8.08 77.75
14 204 2.310 75.44
12.5 240 2.71 72.72
10 444 5.029 67.69
8 446 5.052 62.64
4 1434 16.243 46.39
2 1048 11.87 34.52
1 914 10.35 24.17
0.5 968 11.16 13.00
0.25 892 10.10 2.9
0.125 168 1.90 1
0.063 36 0.40 0.58
38 0.43 0.15

26
1.15.3 Moduli i kokërzor ( I imtësisë)
Moduli i imtësisë (FM) është përdorur për të përcaktuar shkallën e uniformitetit të
shpërndarjes së agregateve. Është një numër empirike në lidhje me përsosshmërinë e
agregatit. FM është më i lartë kur agregat është më I vrazhdë.
Modulus përsosjes është përcaktuar si shuma e përqindjeve kumulative që ngelen në sitat e
specifikuara në raport me 100.
Në përgjithësi ky modul paraqet sipërfaqen e grafikut mbi lakoren granulometrike si ne fig
Fig.9
Si veti e rëndësishme, e lidhur me këtë është moduli kokërrzor që në të vërtet paraqet vlerën e
mbetur, dhe shprehet me shprehjen:
Ku : K-moduli kokrrizor, Yi – përqindja e kalimit

27
1.15.4 Kombinimi optimal i fraksioneve tëagregateve
Shpërndarja optimal e madhësisë së grimcave mund të zgjidhet sipas një kompromisi
midis këtyre faktorëve:
• Volumi maksimal i dozës së agregatit dhe sasia minimale e çimentos të jetë barabartë
me faktorin ujë / cimento;
• Punueshmëri maksimale të brumit të freskët;
• Segregacioni minimal i brumit të freskët.
Me përjashtime të rralla agregatet duhet të përputhen mirë në një mënyrë të tillë që
fraksionet e imët të mund të ndahen në boshllëqe ndërmjetëse të krijuara nga fraksionet e
mëdha. Kjo do të kontribuojë në formimin e një skeleti të elementeve nga guri me një
përmbajtje relativisht të ulët të boshllëqeve ndërmjetse. Këto boshllëqe do të jenë të
mbushura me pastë çimentoje, duke u ngurtësuar do ti lidhë fraksionet e ndryshme të
agregatetit dhe do të formojë një konglomerat monolit.
Për të arritur një konglomerat me dendësi më të lartë të mundshme, pra me përmbajtje të ulët
të boshllëqe ndërmjetëse mes kokrrizave individuale, kurba granulometrike esistemit të
ngurtë (çimento + agregat) duhet të ndjekim ekuacionin [1] të propozuar nga Fuller dhe
Thompson:
Ekuacioni i Fuller dhe Thompson
Ku është përqindja ekalimit të materialit nëpër vrimat e sitës (d), është madhësia
maksimale ("diametër maksimal") prej guri të madh, është kokrra të zgjatura ose të
pllakëzuara.

28
Shembull
Llogarisim shpërndarjen në përzierjen e agregateve A, B, C në përmasa a : b: c.
Procedura:
o Bëjmë një analizë të sitës të agregateve individuale
o Llogarisim në përqindje kalimin kumulative për çdo agregat:
Tab.7
Dimensioni I
vrimave të sitave
[mm]
Kalimi komulativ në përqindje
Agregati A Agregati B Agregati C
64 A64 B64 C64
. . . .
. . . .
I Ai Bi Ci
. . . .
. . . .
Pan Ap Bp Cp
o Llogarisim në përqindje kalimin kumulative për agregatin e përzier sipas
formulës:
është përqindje e kalimit kumulativ në sitë I-rë për përzierje
, janë përqindje e kalimit kumulativ mbi sitë I-rë për agregatet A, B, C
a, b, c janë proporcionet në përzierjen.
1.15.5 Përcaktimi i formës së pjesëzave të Agregatit kokërmadh
Forma e grimcës dhe cilësia e sipërfaqes janë të rëndësishme për kompaktësinë e duhur,
rezistencën ndaj deformimeve. Grimcat e rumbullakta krijojnë më pak boshllëqe mes
grimcave se sa grimcat këndore dhe në këtë mënyrë sigurojnë nje punueshmeri më të mirë
dhe ngjeshjen më të lehtë. Grimcat e sheshta apo të zgjatura priren të pengojë ngjeshjen ose
të thyhen gjatë ngjeshjes dhe në këtë mënyrë mund të ulet soliditeti. Forma e grimcës mund
të përshkruhet nga Treguesi i ciflosjes ose indeksi i formës (sipas EN 933-3, EN 933-4).

29
1.15.6 Indeksi i formës
Indeksi i formës përcaktohet vetëm në agregatet e trashë.Parimi i përcaktimit të indeksit
të formës është për të matur trashësin E dhe gjatësi L e çdo guri në një kampion prej disa
qindra gurëve,dhe pastaj duhet llogaritur raportin L / E midis trashësinë dhe gjatësisë të çdo
grimce. Nëse ky raport është më i lartë se 3 grimca është shumë e gjatë (grimcë jo-kube). EN
933-4 vendos poshtë shumën e matur të kokrrave,minimum 100 kokrra nga çdo madhësia e
agregatit të trashë.
Indeksi I formës IF (SI) përcaktohet si raport ndermjet peshes se grimcave me L / E>3
dhe peshës së gjitha grimcave të matura në përqindje.
Fig.10 Caliper për matjen e indeksit të formës

30
1.16 Definicionet sipas (EN 12320)
Agregate –janë materiale të granulara që përdoruren në ndërtim. Agregat mund të jetë
natyrore, të prodhuara ose të ricikluara.
Agregatet natyrale - agregatet nga burime minerare që nuk i është nënshtruar asgjë më shumë
se procesit mekanik.
Të gjithë në një - agregat I përbërë nga një përzierje e agregatit kokër madh dhe agregateve
kokër imët.
Agregate të prodhuara - agregate me origjinë minerale që rezulton nga një proces industrial
që përfshin modifikime termike ose të tjera.
Agregate të ricikluara- agregate që rezultojnë nga përpunimi i materialeve inorganike të
përdorur më parë në ndërtim.
Madhësia e kokrës së agregatit – përcaktimin kokrës së agregatit në drejtim të trashesisë (d)
dhe gjatësisë (D) tek sitat shprehet si d / D.
Agregatet kokër imët – janë agregatet me madhësinë D më pak se ose e barabartë me 4 mm.
Agregati kokër madh – përcaktimi jepet në bazë të madhësive me D më e madhe se ose e
barabartë me 4 mm dhe d më e madhe se ose e barabartë me 2 mm.
I imët - Madhësiae grimcës së një pjese të një agregati që e kalon sitën me 0.063 mm.
Gradimi - shpërndarja e madhësisë grimcës e shprehur si përqindje nga masa e kaluar në një
grup të caktuar të sitave.

31
Referencat
http://www.engr.psu.edu/ce/courses/ce584/concrete/library/materials/Aggregate/Aggregates
main.htm
http://in.gov/indot/files/chapter_03.pdf
http://theglobaljournals.com/ijsr/file.php?val=January_2013_1357052188_0df99_25.pdf
http://users.rowan.edu/~mehta/cematerials_files/physicalpopertiesofaggregates_class2.pdf
http://www.highwaysmaintenance.com/Aggtext.htm
http://www.academia.edu/1739865/Aggregates_and_its_Properties
http://www.ce.memphis.edu/1101/notes/concrete/PCA_manual/Chap05.pdf
http://ww2.unime.it/ingegneria/new/materiale/ANALISI%20GRANULOMETRICA%20DEGL
I%20INERTI%20parte%20I.pdf
http://tpm.fsv.cvut.cz/student/documents/files/BUM1/Chapter14.pdf
http://salsoil.co.uk/Aggregates/

VETITË FIZIKE TË AGREGATEVE

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (20)

VETITË FIZIKE TË AGREGATEVE