Quá trình thiết kế và phát triển sản phẩm

Quá trình thiết kế sản phẩm
& Xây dựng đội ngũ 2& Xây dựng đội ngũ
www.meslab.org | www.meslab.vn
Email: meslab.org@gmail.com
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
2

QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ SẢN PHẨM VÀ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ
Quá trình thiết kế sản phẩm là gì?
Quá trình = chuỗi hoạt động
Quá trình là chuỗi hoạt động theo thời
gian, biến đổi “đầu vào” thành “đầu ra”.
Quá trình là “tất định”
“Quá trình” khác với “kinh nghiệm”, càng
khác với “nghệ thuật”. Quá trình nhằmĐầu Đầu
Quá trình
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
khác với “nghệ thuật”. Quá trình nhằm
đảm bảo thu được kết quả như mong đợi
với tập hợp đầu vào đã có.
Minh họa quá trình
Quá trình thiết kế sản phẩm
Là quá trình biến ý tưởng, thông tin, vật
liệu, nhân lực,…của doanh nghiệp thành
sản phẩm cuối cùng.
2
Đầu
vào
Đầu
raQuá trình

Tại sao cần có “quá trình” khi thiết kế?
Đầu ra chất lượng
Cần có “quá trình” được vạch ra chi tiết, cụ thể để đảm bảo chất lượng của “đầu ra” như mong đợi với một
tập hợp đầu vào cho trước.
Lưu trữ và kế thừa
Cần có “quá trình” để có thể dễ dàng lưu trữ các dự án, truyền đạt cho tương lai, cải tiến sản phẩm sau này.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Cần có “quá trình” để có thể dễ dàng lưu trữ các dự án, truyền đạt cho tương lai, cải tiến sản phẩm sau này.
Lý do khác
Để có thể áp dụng cho nhiều trường hợp sản phẩm khác nhau.
Để kiểm soát tiến độ, để quản lý nguồn lực, để lập kế hoạch tốt hơn.
Và các lý do khác?
3

Các kiểu quá trình thiết kế
J. J. Foreman (1967)
Quá trình thiết kế bắt đầu bằng việc đặt
ra bài toán (vấn đề), sau đó xác lập nhu
cầu, tìm cách thỏa mãn nhu cầu và cuối
cùng là chốt lại giải pháp.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Quá trình thiết kế theo Foreman (1967). Nguồn ảnh: Hugh Duberly
4

Các kiểu quá trình thiết kế
Tim Brennan (1990)
Quá trình thiết kế bắt đầu bằng việc đặt
ra câu hỏi, trải qua nhiều hoạt động phức
tạp mang tính lặp đi lặp lại nhiều lần và
cuối cùng tạo ra giá trị kinh tế.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Quá trình thiết kế theo Brennan (1990). Nguồn ảnh: Hugh Duberly
5

Các kiểu quá trình thiết kế Ulrich (1995)
Quá trình thiết kế bao gồm khảo sát
khách hàng, thiết lập thông số sơ bộ, tạo,
chọn và thử nghiệm mẫu concept, chốt
lại thông số cuối cùng của sản phẩm và
chuẩn bị sản xuất.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Quá trình thiết kế theo Ulrich (1995). Nguồn ảnh: Hugh Duberly
6

Q – 5: Quá trình thiết kế dùng trong tài liệu này
Hiểu Yêu cầu Phát triển Thiết kế Thử nghiệm
Quá trình Thiết kế - “Q – 5”
Tìm kiếm
Cơ hội
Phát triển
Ý tưởng
Khả thi hóa
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Quá trình Q – 5 được dùng, dựa trên gốc là quá trình của Ulrich
7
Hiểu
khách hàng
Yêu cầu
Sản phẩm
Phát triển
Concept
Thiết kế
Sản phẩm
Thử nghiệm
Chỉnh sửa
Sản xuất thử Triển khai
Hỗ trợ
khách hàng
Thu hồi, Tái chế,
Tiêu hủy

5 bước cơ bản của Q – 5
Mỗi bước có thể có bước con bên trong
1 Hiểu khách hàng
Bắt đầu với việc hiểu khách hàng cần gì ở sản phẩm, họ thích gì,
không thích gì, họ có ý tưởng gì bổ sung,...
2 Yêu cầu sản phẩm
Nhóm thiết kế “dịch” những nhu cầu bên trên thành các yêu cầu
cụ thể với sản phẩm về tính năng, thông số,…
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY 8
cụ thể với sản phẩm về tính năng, thông số,…
3 Phát triển concept
Từ các thông số & nhu cầu + so sánh với sản phẩm của đối thủ
cạnh tranh, nhóm thiết kế dựng lên các concept khả dĩ, so sánh
và lựa chọn các concept đó, phát triển tiếp và test với khách hàng
4 Thiết kế sản phẩm
Nhóm thiết kế phân rã sản phẩm thành các mô đun và sau đó
thiết kế riêng từng mô đun một cách chi tiết.
5 Thử nghiệm & chỉnh sửa
Sau khi sản phẩm được thiết kế, nhóm thiết kế cần thử nghiệm
(alpha và beta) để tìm & vá lỗi, hoàn thiện sản phẩm.

Các hoạt động TRƯỚC Q – 5
Diễn ra trước khi tiến hành thiết kế sản phẩm
1
Tìm kiếm cơ hội kinh
doanh
Đối chiếu nhu cầu thị trường và năng lực công nghệ của công ty
để tìm ra các cơ hội kinh doanh.
2
Phát triển ý tưởng sản
phẩm
Đề xuất ra nhiều ý tưởng và lựa chọn ý tưởng tốt nhất để đem đi
lập kế hoạch thiết kế.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY 9
phẩm lập kế hoạch thiết kế.
3
Khả thi hóa ý tưởng, lập
kế hoạch thiết kế
Kiểm tra tính khả thi của ý tưởng, cân đối các phiên bản sản
phẩm, thành lập đội ngũ, cân đối nguồn lực, kế hoạch thiết kế,...

Các hoạt động SAU Q – 5
Diễn ra trước khi tiến hành thiết kế sản phẩm
1 Sản xuất thử
Sau khi sản phẩm đã được thử nghiệm, tinh chỉnh và hoàn thiện
về thiết kế, khâu này được cho vào để thử dây chuyền sản xuất,
đào tạo nhân lực vận hành và phát hiện thêm lỗi, nếu có.
2 Triển khai sản phẩm
Sản phẩm được đem ra giới thiệu rộng rãi và bán đại trà đến
khách hàng thông qua các hệ thống phân phối.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY 10
2 Triển khai sản phẩm
khách hàng thông qua các hệ thống phân phối.
3 Hỗ trợ khách hàng
Phòng kỹ thuật của doanh nghiệp đảm nhận việc hỗ trợ khách
hàng khi dùng sản phẩm, giải quyết các vấn đề kỹ thuật phát
sinh, bảo hành và bảo trì,...
4 Thu hồi, tiêu hủy, tái chế
Khi sản phẩm đã hết hạn sử dụng, công ty có thể có chiến lược
thu hồi, đổi sản phẩm mới hoặc thậm chí tái chế sản phẩm nhằm
mục tiêu bảo vệ môi trường và đem lại lợi ích cho người mua.

Tìm kiếm cơ hội kinh doanh
Là bước đầu tiên
Là khởi đầu của tất cả các doanh nghiệp muốn bước chân vào thị trường.
Cơ hội = nhu cầu + khả năng đáp ứng
Cơ hội kinh doanh là kết quả sự cân đối giữa nhu cầu của thị trường và khả năng đáp ứng của doanh
nghiệp
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Cơ hội kinh doanh là kết quả sự cân đối giữa nhu cầu của thị trường và khả năng đáp ứng của doanh
nghiệp
Tìm kiếm cơ hội
Tìm kiếm cơ hội chính là việc xác định xem thị trường cần gì, mình đáp ứng được gì, hoặc cần “kích cầu”
gì, hoặc cần nghiên cứu gì thêm để có thể làm cho “nhu cầu” và “khả năng” gặp nhau.
Mô hình kinh doanh cũng được xác định ngay tại đây
11

Phát triển ý tưởng sản phẩm
Diễn ra khi nào?
Sau khi “khoanh vùng” được cơ hội, chúng ta bắt tay vào việc lên ý tưởng sản phẩm. Đôi khi, từ ý tưởng lại
phát sinh cơ hội. Đây là thứ tự có tính linh hoạt và đôi khi 2 khái niệm này chồng lấn lên nhau.
Càng nhiều càng tốt
Đội ngũ thiết kế sản phẩm bắt đầu bằng việc tạo ra nhiều ý tưởng, càng nhiều càng tốt. Có nhiều phương
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Đội ngũ thiết kế sản phẩm bắt đầu bằng việc tạo ra nhiều ý tưởng, càng nhiều càng tốt. Có nhiều phương
pháp tạo ý tưởng, nổi bật và dễ áp dụng là Brainstorming.
Sàng lọc lấy ý tưởng tốt
Sau khi có nhiều ý tưởng rồi, đội ngũ thiết kế bắt đầu tiến hành sàng lọc để cho ra ý tưởng tốt nhất, phát
triển, hoàn chỉnh ý tưởng đó để đi tiếp.
Có nhiều phương pháp tạo và sàng lọc ý tưởng, sẽ đề cập chi tiết ở các bài sau.
12

Khả thi hóa ý tưởng, lập kế hoạch
Bản chất là lập kế hoạch
Nhóm thiết kế lên kế hoạch, lịch trình, nhân sự và nội dung chi tiết cho các dự án thiết kế.
Mục đích của việc này?
Khâu này nhằm xác định xem ý tưởng khả thi hay không, phân bổ nguồn lực ra sao, nhân sự dự án thế
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Khâu này nhằm xác định xem ý tưởng khả thi hay không, phân bổ nguồn lực ra sao, nhân sự dự án thế
nào, các dòng sản phẩm, các phân khúc khách hàng,…
Mission Statement
Đầu ra của khâu này là bản kế hoạch – mission statement – chỉ rõ các chi tiết trên. Đây là tài liệu quan
trọng, là xuất phát điểm cho quá trình thiết kế thực sự diễn ra ngay sau khâu này. Nó có tác dụng như kim
chỉ nam cho nhóm thiết kế.
13

Hiểu khách hàng
Hiểu khách hàng muốn gì ở sản phẩm
Khách hàng thích gì, ghét gì ở những sản phẩm tương tự họ đang dùng. Từ đó hiểu rằng sản phẩm của
chúng ta cần tập trung vào cái gì.
Khách hàng sáng tạo
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Ngày nay, rất nhiều doanh nghiệp coi khách hàng là nguồn sáng tạo dồi dào. Thưc tế thì khách hàng có
nhiều ý tưởng mà nhà thiết kế không nghĩ ra. Cần xem khách hàng có đề xuất gì hay không.
Kết quả cần thu được
Ở cuối khâu này, cần dịch nhu cầu khách hàng sang ngôn ngữ của nhóm thiết kế để có hiểu biết chung và
thống nhất trong nhóm về những gì khách hàng thực sự cần.
Có kỹ thuật chi tiết để thu thập thông tin từ khách hàng và để dịch các thông tin này sang ngôn ngữ của
nhà thiết kế.
14

Yêu cầu sản phẩm
Nội dung của khâu này
Khâu này còn gọi là “Xác lập thông số kỹ thuật”. Ở khâu này, nhóm thiết kế dịch ngôn ngữ nói (nhu cầu)
sang ngôn ngữ kỹ thuật (các yêu cầu về tính năng và thông số cụ thể).
So sánh với đối thủ
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Ở khâu này, nhóm thiết kế cần xem xét, đánh giá tính năng, thông số kỹ thuật của các sản phẩm đối thủ để
từ đó đặt thông số của sản phẩm của mình nhằm đảm bảo tính cạnh tranh tốt nhất.
Công cụ thực thi
Có nhiều công cụ thực thi nhiệm vụ này, trong đó House of Quality là công cụ đắc lực.
Sẽ có bài học chi tiết về khâu này.
15

Phát triển concept
Concept là gì?
Concept là sự mô tả sơ bộ về sản phẩm, về mặt hình dáng và chức năng. Concept có thể chưa hoàn chỉnh
và ở mức rất sơ lược. Có thể mô tả concept bằng bản vẽ hoặc làm mẫu mô phỏng.
Các bước con của khâu này
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Khâu này bao gồm các hoạt động: Tạo ra nhiều concept (không gian giải pháp khả dĩ); lựa chọn concept tốt
và tối ưu hóa nó; thử nghiệm sơ bộ để có phản hồi từ khách hàng.
Là khâu quan trọng
Khâu này rất quan trọng đối với cả quá trình thiết kế sản phẩm. Nó tập trung nhiều sức lực và sự sáng tạo
của cả đội ngũ thiết kế.
Có các bài giảng chi tiết về Tạo mẫu concept, Lựa chọn và tối ưu mẫu concept, và Thử nghiệm concept ở
phần sau của tài liệu này.
16

Thiết kế sản phẩm
Là khâu thiết kế chính
Khâu này cụ thể hóa hình hài, chức năng của sản phẩm từ concept đã được chọn. Các hoạt động chính bao
gồm thiết kế hệ thống và thiết kế chi tiết. Thiết kế bao gồm cả thiết kế công nghiệp và thiết kế kỹ thuật.
Mang tính khoa học và chính xác
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Khâu này là khâu đòi hỏi sự chính xác, khoa học, tỉ mỉ và mang tính technique rất cao.
Phù hợp với chuyên ngành kỹ thuật
Hầu hết kỹ sư công nghiệp tại Việt Nam được đào tạo để thiết kế ở giai đoạn này. Ví dụ: kỹ sư tạo dáng, kỹ
sư cơ, điện, kỹ sư phần mềm,…
Có các bài giảng chi tiết về các kỹ thuật được dùng ở khâu này. Các bài giảng này được cung cấp ở phần
sau của tài liệu này.
17

Thử nghiệm & chỉnh sửa
Nội dung của khâu này
Khâu này thực chất là sự thử nghiệm lần thứ 2 đối với sản phẩm (lần 1 là ở khâu phát triển concept). Tuy
nhiên, lần thử nghiệm này mang tính toàn diện hơn.
Đặc thù của thử nghiệm
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Việc thử nghiệm trong khâu này diễn ra khi sản phẩm đã gần hoàn thành. Mục đích của thử nghiệm
không phải để đo phản hồi khách hàng mà là để phát hiện sai sót, lỗi,…nhằm kịp thời sửa chữa.
Các lưu ý khác
Việc thử nghiệm ở khâu này có thể diễn ra với nội bộ đội ngũ (alpha) hoặc với khách hàng (beta). Nhóm
thiết kế có thể phải thử đi thử lại nhiều lần (beta 1, beta 2,…) cho đến khi sản phẩm đạt yêu cầu.
Mẫu thử có thể được làm thủ công, làm trên máy bất kỳ hoặc có thể dùng chính dây chuyền dự kiến để chế
tạo.
18

Sản xuất thử
Mục đích
Khâu này nhằm mục đích thử nghiệm dây chuyền sản xuất đã ổn chưa, còn gì cần phải khắc phục, có cần
thay đổi thiết kế để tối ưu hóa dây chuyền hay không.
Nhiệm vụ khác
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Khâu này cũng có nhiệm vụ đào tạo kỹ sư và công nhân vận hành dây chuyền và phát hiện thêm sai sót
trong thiết kế sản phẩm, nếu có.
Các lưu ý khác
Ở khâu này, sản phẩm lần đầu được chế tạo ở quy mô hàng loạt, có thể sẽ có những điểm khác so với khi
làm đơn chiếc (để thử nghiệm). Cần lưu ý vấn đề này.
19

Triển khai sản phẩm
Mục đích
Khâu này nhằm giới thiệu, công bố sản phẩm ra thị trường. Nó bao gồm các kế hoạch marketing, PR, quảng
bá sản phẩm và hỗ trợ trưc tiếp cho việc bán hàng (ngoài thiết kế).
Nhiệm vụ khác
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Khâu này cũng có nhiệm vụ thu thập phản hồi, lưu hồ sơ để phục vụ các dự án sau này. Ngay sau khi triển
khai, căn cứ vào phàn hồi của thị trường, doanh nghiệp có thể phát triển ngay ý tưởng cho thế hệ sản
phẩm tiếp theo.
Thực tế
Khâu này thường được tổ chức dưới dạng các sự kiện, event. Ví dụ: Nokia, Apple, Microsoft.
20

Hỗ trợ khách hàng
Nội dung
Khâu này bao gồm các hoạt động bảo hành, bảo trì, tư vấn sử dụng, và các dịch vụ nâng cấp, cung cấp phụ
kiện sản phẩm,…
Nhiệm vụ khác
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Khâu này giúp xây dựng hình ảnh doanh nghiệp, tạo thêm giá trị gia tăng, nâng cao sự đa dạng dịch vụ,
tăng khả năng cạnh tranh.
21

Thu hồi, Tái chế, Tiêu hủy
Mục đích
Sau khi dùng, sản phẩm đã đi hết vòng đời và có thể được thu hồi để tái chế hoặc tiêu hủy.
Tại sao cần quan tâm?
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Phần lớn sản phẩm được tiêu hủy bởi người tiêu dùng, không có lợi về kinh tế và môi trường. Các mô hình
sản phẩm mới thường giao nhiệm vụ thu hồi, tái chế và tiêu hủy cho nhà sản xuất.
22

Vài lưu ý về quá trình thiết kế
Cần áp dụng linh hoạt
Với mỗi chủng loại sản phẩm, có thể quá trình TKSP được thay đổi đi một chút để thích hợp hơn. Quá trình
đã nêu là dành cho sản phẩm dạng “market pull” – sản phẩm được thiết kế theo nhu cầu thị trường.
Các loại sản phẩm khác?
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Còn có nhiều dạng sản phẩm khác: technology push, process intensive, platform, customized, quick build,
high risk, complex systems.
Thảo luận về chúng ở đâu?
Về các loại sản phẩm khác, đặc thù của chúng và quá trình thiết kế chúng, bạn có thể xem tại Topic
support trên diễn đàn (cung cấp khi bạn mua sách).
23

Thảo luận mở rộng trên diễn đàn
Vai trò, nhiệm vụ của các bộ phận
Đây là thảo luận sẽ được đưa trên diễn đàn (Topic support).
Chúng tôi sẽ nêu rõ, trong từng khâu, từng bộ phận: marketing, thiết kế, chế tạo đảm nhận những nhiệm vụ
gì một cách chi tiết. Việc này sẽ giúp các bạn hình dung được công việc thực tế và sự kết hợp giữa các
chuyên môn trong quá trình thiết kế sản phẩm.
/// M DESIGN

Xây dựng đội ngũ thiết kế sản phẩm
Đội ngũ đa dạng
Đội ngũ thiết kế thường rất đa dạng: kỹ sư, chuyên gia các ngành khác nhau. Vấn đề nảy sinh là cần tổ
chức họ như thế nào, trong cách tổ chức này thì các cá nhân liên kết với nhau ra sao?
Việc tổ chức này được gọi là xây dựng đội ngũ (team formation). Nó ảnh hưởng đến kết quả cộng tác và
hiệu suất làm việc của các cá nhân cũng như toàn nhóm thiết kế.
Tùy từng dự án mà có các kiểu liên kết giữa các cá nhân khác nhau, nghĩa là có cách tổ chức khác nhau
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Tùy từng dự án mà có các kiểu liên kết giữa các cá nhân khác nhau, nghĩa là có cách tổ chức khác nhau
25

Các hình thức tổ chức cơ bản
Tổ chức theo Phòng – Ban chuyên môn
Theo cách này, các cá nhân được quản lý bởi các phòng, ban, ví dụ: phòng marketing, phòng thiết kế,
xưởng sản xuất, phòng cơ – điện,…Các cá nhân sẽ chịu sự quản lý từ trưởng phòng.
Câu hỏi thảo luận (dành cho thảo luận trên diễn đàn)
1. Ưu và nhược điểm của hình thức tổ chức này?
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
2. Những sản phẩm loại nào thì nên dùng hình thức này?
26

Tổ chức theo Phòng – Ban chuyên môn
Theo cách này, các cá nhân được quản lý bởi các phòng, ban, ví dụ: phòng marketing, phòng thiết kế,
xưởng sản xuất, phòng cơ – điện,…Các cá nhân sẽ chịu sự quản lý từ trưởng phòng.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
27

Tổ chức theo Dự án
Theo cách này các cá nhân có chuyên môn khác nhau sẽ được xếp chung vào một dự án, ví dụ: dự án làm
iPhone, dự án làm iPad,…Các cá nhân sẽ chịu sự quản lý từ trưởng dự án.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
3. Trưởng dự án có chuyên môn gì?
28

Bài tập
Giải thích 2 hình vẽ bên bằng lời của bạn.
Kiểm tra câu trả lời trên Topic support
trên diễn đàn MES.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Cấu trúc tổ chức theo phòng ban chức năng – bên trái – và cấu trúc tổ
chức theo dự án – bên phải. Nguồn: Ulrich & Eppinger, Product Design
and Development, Mc Graw Hill, Irwin
29

Các hình thức tổ chức hỗn hợp
Mục đích
Đôi khi, các cá nhân vừa thuộc phòng ban, vừa thuộc các dự án khác nhau. Mỗi cá nhân chịu 2 sự lãnh đạo:
từ trưởng phòng và từ trưởng dự án. Tùy trường hợp mà sức ảnh hưởng của trưởng phòng hay trưởng dự
án sẽ mạnh hơn người còn lại
Heavy và Light Weight Matrix
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Heavy và Light Weight Matrix
Liên kết theo dự án mạnh hơn: Heavy Weight Matrix
Liên kết phòng – ban mạnh hơn: Light Weight Matrix
30

Các hình thức tổ chức hỗn hợp
Bài tập
Giải thích 2 hình vẽ bên bằng lời của bạn.
Kiểm tra câu trả lời trên Topic support
trên diễn đàn MES.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Cấu trúc tổ chức Light Weight Matrix – bên trái – và cấu trúc tổ chức
Heavy Weight Matrix – bên phải. Nguồn: Ulrich & Eppinger, Product
Design and Development, Mc Graw Hill, Irwin
31

Chọn hình thức tổ chức đội ngũ
Lựa chọn thế nào?
Tùy theo sản phẩm, tùy theo tiêu chí, tùy theo phong cách của doanh nghiệp mà có lựa chọn khác nhau
Tổ chức phòng – ban có lợi đối với việc cần chuyên môn hóa sâu
Tổ chức dự án có lợi đối với trường hợp cần sự cộng tác nhanh và thông suốt
Nhiều nơi dùng tổ chức hỗn hợp. Ngay trong 1 doanh nghiệp, chỗ tổ chức kiểu này, chỗ khác lại có thể tổ
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
Nhiều nơi dùng tổ chức hỗn hợp. Ngay trong 1 doanh nghiệp, chỗ tổ chức kiểu này, chỗ khác lại có thể tổ
chức kiểu khác, rất linh hoạt.
32

Tổ chức đội ngũ trong thời Internet và toàn cầu hóa
Có đặc thù gì?
Toàn cầu hóa, và đặc biệt, nhờ có internet, làm cho việc cộng tác làm việc ở khắp nơi trên thế giới dễ dàng
hơn.
Các công ty mở thêm chi nhánh ở những nơi nhân công rẻ hoặc thuận lợi tiếp cận thị trường
Cộng tác từ xa: lưu ý chênh lệch múi giờ, văn hóa, sự thiếu hụt giao tiếp (communication). Tuy nhiên,
nhiều công ty lớn làm rất tốt.
/// M DESIGN
A MES LAB COMPANY
nhiều công ty lớn làm rất tốt.
33

THANK YOU
/// M DESIGN

Quá trình thiết kế và phát triển sản phẩm

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

Similar to Quá trình thiết kế và phát triển sản phẩm

Similar to Quá trình thiết kế và phát triển sản phẩm (20)

More from Alex Chuê

More from Alex Chuê (14)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Quá trình thiết kế và phát triển sản phẩm