Bahagi 5: Pagpapalawak ng Pandaigdigang Pananaw. Aralin sa Secondary Alternative Learning System

1. Alternative Learning System

2. Maaring ang ating pag-aaralan ay may
mga ideya at paniniwalang iba sa iyo. Kung
maaari, isaisang-tabi muna ang anumang
palagay mo habang pinag-aaralan ang araling
ito. Magkaroon ng malakwak na kaisipan. Ito
naman ay para lamang sa inyong pag-aaral.
Makakaya mo ba ito? Kung kaya mo,
magaling! Magpatuloy na tayo.

3. 1. Kristiyanismo ang pinakamalaki at
pinakamalaganap na relihiyon sa buong mundo.
2. Gumagamit ng magkakatulad na bibliya ang mga
Hudyo, Kristiano at Muslim.
3. Sa Paniniwala ng mga Hudyo, si Yahweh ang nag-
iisa at walang kamatayang Diyos.
4. Naniniwala ang mga Hindu hindi lamang sa isang
makapangyarihang nilalang, kundi sa marami.
5. Sa paniniwalang Budismo, si Shiva ang kanilang
kataas-taasang diyos.

4. Mga Relihiyon sa Buong
Daigdig
Aralin 1

5. Mag grupo kayo ng lima. Ayon sa bilang sa ibaba ang naka
toka sa inyo. Sa isang papel, isulat ang pinagsama-sama
ninyong ideya, kaalaman, mga narinig na paniniwala ng
mga relihiyon na naka toka sa inyo. Pumili ng isang lider
na mag-uulat sa mga pinag sama-samang nakalap na
impormasyon o kaalaman sa relihiyon na naka toka sa
inyo. Walang magbubuklat ng aklat o mag internet, ito’y
base lamang sa inyong mga nalalaman o maaring narinig.
Pagkatapos nito, ating iisa-isahin ang mga paniniwalang
ito.
1. Islam
2. Kristianismo
3. Budismo
4. Judaismo
5. Hinduismo

6. Ito ang pinakamalaki at
pinakalaganap na relihiyon sa
buong daigdig. Tinatayang 1.7
bilyon ang bilang ng mga
Kristiyano ngayon o 33% ng
populasyon sa daigdig.
Sumusunod sa mga turo at
kwento tungkol kay
Hesukristo ang mga
Kristiyano.
Bibliya ang batayang
aklat ng mga Kristiyano.

7. Nagsimula bilang isang sektang Hudyo
ang Kristiyanismo. Pagkatapos mamatay ni
Hesus, ipinahayag ng Kanyang mga tagasuno o
mga disipulo ang kanyang turo. Noong ika apat
na siglo A.D., ang Kristiyanismo ay naging
opisyal na relihiyon ng imperyong Romano. Mula
dito, nagsimula itong kumalat sa maraming
bahagi sa daigdig.
Dito nabuo ang tatlong pangunahing grupo
ng mga Kristiyano: Romanong Katolikong
simbahan, mga simbahang Eastern Orthodox at
mga Protestanteng simbahan.

8. Maibubuod sa
dalawang utos ang
mga turo ni Hesus.
“Mahalin mo
ang Diyos ng
higit sa
lahat.”
“Mahalin mo ang
iyong kapwa
katulad ng
pagmamahla mo
sa iyong sarili.”
Mga paniniwala ng mga Kristiyano:
• Nilikha ng Diyos ang sansinukob at ang unang lalaki at babae na
sina Adan at Eba.
• Tinukso ni Satanas sina Adan at Eba na huwag sundin ang ipinag-
uutos ng Diyos. Ang paglabag na ito ang nagdulot ng kasalanan
sa mundo na minana ng sangkatauhan.
• Si Hesus ang nag-iisang anak ng Diyos na nagkatawang tao
upang iligtas tayo.
• Ang mga grupong naniniwalang Diyos si Hesus ay naniniwala sa
konsepto ng tatlong persona: ang Diyos Ama, Diyos Anak at Diyos
Espiritu Santo.
• Naniniwala ang halos lahat ng Kristiyano na may kaligtasan.
Umaayon sila na may buhay na walang hanggan.
• Muling nabuhay (resurrection) si Hesus, at babalik muli pagdating
• ng katapusan ng daigdig.

9. Ang pinakabata sa mga pangunahing relihiyon
sa buong mundo. Pinaniniwalaang naitatag ito
noong 600 A.D. kung kailan binasa ng anghel na
si Jibreel (Gabriel) ang unang pagpapahayag kay
propetang Mohammed. Gayunpaman,
naniniwala ang marami sa mga tagasunod nito
na mayroon na ang Islam bago pa man isinilang
si Mohammed. Ang mga Muslim ay may bilang
na 1.2 bilyon o 22% ng populasyon ng daigdig.
Ang Kanilang propeta ay si Mohammed at
ang kanilang kinikilalang diyos ay si
Allah, salitang Arabo na ang ibig sabihin
ay “ang Nag-iisang Tunay na Diyos.”
Ang Koran (Qur’an) ang banal na aklat
ng mga Islam. Itinuturing din ng mga
Muslim ang Hadith, isang koleksyon ng
mga gawa at kasabihan ni Mohammed,
bilang mahalagang aklat.

10. Tinatawag na Muslim ang tagasunod ng Islam. Ang
Muslim ay isang salitang Arabo na tumutukoy sa isang tao
na sumasailalim sa Kagustuhan ng Diyos.
Tinatawag din na Moslem ang mga Muslim. Ngunit alam
mo ba na kadalasang napagkakamalang salitang Arabo
ang Moslem na nangangahulugang “ maniniil?”. Kaya higit
na gusto ng mga Muslim na huwag silang tawagin sa
ganitong pangalan.
Narinig nyo na ba ang salitang Jihad? Karaniwang inaakala
ng mga di-Muslim na nangangahulugan itong “banal na
giyera,” na pinapayagan ang mga Muslim na makipag-away
-sa mga di-Muslim bilang pagtatanggol sa Islam. Pero
para sa maraming Muslim, pinatutungkulan ng Jihad ang
pakikipaglaban sa sarili. Maaari itong pakikipaglaban
upang maabot ang isang minimithi, katulad ng pagkamit
ng isang propesyon, kalinisan ng sarili, o kaya’y iba pang
dakilang hangarin.

11. Ang mga tungkulin ng isang Muslim ayon sa pagkakalarawan sa
Limang Haligi ng Islam ay:
1. Ang pagbigkas ng shahadah. Isang pagpapahayag ng paniniwala ng
mga Muslim. Ayon dito: “Walang ibang Diyos kundi si Allah, at si
Mohammed ay Kanyang Propeta.” Inuulit ito ng karamihan sa mga
Muslim nang kahit isang beses sa isang araw.
2. Ang pagsasagawa ng salat (dasal) limang beses isang araw.
Ginagawa ito habang nakaharap sa Mecca, ang lugar na
pinanganakan ng propetang si Mahammed. Ginagawa ito tuwing
umaga bago sumikat ang araw, sa tanghali, sa gitnang-hapon,
paglubog ng araw at bago matulog.
Ang Ka’aba,
isang
dambanang
Muslim sa
Mecca

12. 3. Karaniwang Pagbibigay sa kawanggawa sa pamamagitan ng
zakat, isang buwis na pangkawanggawa na katumbas ng
2.5% ng suweldo ng isang Muslim. Hinihikayat ding
magbigay sa mga nangangailangan ang isang Muslim
kapag ginusto niya.
4. Ang pag-aayuno sa buwan ng Ramadan. Pinaniniwalaang
ito ang buwan kung kailan natanggap ni Mohammed ang
unang pahayag ng Koran mula kay Allah.
5. Ang pagsasagawa ng kahit isang hajj (pilgrimage) o isang
paglalakbay sa banal na Mecca, kung kaya ng
pangangatawan o pananalapi.

13. Ang nag-iisang pangunahing relihiyon na
walang nag-iisang tagapagtatag, tiyak na
sistema ng paniniwala, nag-iisang sistema ng
moralidad, o sentrong samahang panrelihiyon.
Lumaganap ito sa India noong 1500 B.C.
Mayroon itong 762 milyong tagasunod na 13%
ng buong populasyon ng daigdig.
Ang mga Veda ang mahalagang
kasulatanng mga mga Hindu. Mga
banal na kasulatan ito na tungkol sa
iba’t ibang paksa, tulad ng pagsamba sa
Diyos.
Sumasamba rin sa iisang Diyos ang mga
Hindu. Ang Diyos na ito, na tinatawag na
Brahman, ay ang kalahatan at matatagpuan
saanman.

14. Ang kanilang bathalang si Brahman ay kilala sa tatlong katauhan:
Brahma, ang tagapaglikha at patuloy
na lumilikha ng mga bagong
katotohanan (reality).
Vishnu o Krishna, ang
Tagapagpanatili, na nagpapanatili ng
mga bagong likha.
Siva o Shiva, ang Tagapagsira, na
siyang sumisira upang makalikha ng
mga bagong bagay.
Maraming pang higit na mabababang diyos at diyosa ang
sinasamba ng Hindu. Maaring magkaroon ang bawat tao ng
kaniyang personal na diyos o diyosa, hangga’t naiintindihan
niya na an mga ito’y iba’t ibang aspeto ng Diyos na bumubuo
sa lahat. Dahil sa pilospiyang ito, higit na mapahintulot sa
ibang relihiyon ang mga Hindu.

15. Ito ang relihiyon ng mga Hudyo o mga Israelita.
Isa ito sa Abramikong relihiyon na kinabibilangan
din ng mga Kristiyanismo. Umugat ang mga
relihiyong ito noong panahong nagtatag ng banal
na kasunduan ang Diyos ng mga Israelita kasama
si Abraham. Tinatayang mayroong 18 milyon
Hudyo sa buong daigdig.
Naniniwala ang mga Hudyo na ang Diyos ang
lumikha ng lahat ng nandito sa daigdig. Siya
lamang ang nag-iisa, walang katawan, at ang
dapat sambahin bilang panginoon ng
sansinukob.
Tinatawag na Tanakh ang banal na aklat ng
mga Hudyo. Napapaloob dito ang mga
salita at utos ng Diyos, pati na rin ang
kasaysayan ng mga Hudyo

16. Ang Tanakh ang banal na aklat n mga Hudyo ay binubuo
ng tatlong grupo ng mga aklat:
1. Ang Torah, na binubuo ng aklat ng Exodus, Leviticus,
Numbers at Deuteronomy.
2. Ang Nevi’im, na binubuo ng aklat ng Isaiah, Amos at iba
pang mga propeta.
3. Ketuvim, na kabilang aklat ng Kings, Chronicles, at
marami pang iba.
Sinagoga o synagogue – tawag sa lugar na
sambahan ng mga Hudyo.
Rabbi – ang tawag sa kanilang tagapagturo na maalam sa
mga batas at tradisyon ng mga Hudyo.

17. Paniniwala
•Naniniwala ang mga Hudyo na mas mahalaga ang paggawa at
pagkilos kaysa sa pananampalataya at paniniwala.
•Hindi sila naniniwala sa uanang kasalanan (ang paniniwalang
naman ng lahat ng tao ang kasalanang ginawa nina Adan at Eba)
•Naniniwala sila ang mabuti ang daigdig at ang mga tao rito
sapagkat likha ng Diyos ang lahat ng mga ito.
•Naniniwala rin sila na hindi kailangan ng tao ang tagapagligtas o
tagapamagitan na magpapalapit sa kanila sa Diyos.
•Ang sinuman ay maaaring mapalapit sa Diyos at maaaring maging
banal ang kanyang buhay sa pamamagitan ng pagsunod sa
mitzvot, o ang banal na utos ng Diyos.
Hindi tumutukoy ang Messiah ng Hudyo sa tagapagligtas na
maglalapit sa kanila sa Diyos. Tumutukoy ang salita sa isang
hari na magbubuklod sa mga Hudyo pabalik sa kanilang lupain
sa Israel.

18. Ipinagdiriwang ng mga Hudyo ang maraming pista kung saan
gumagawa sila ng mga ritwal, kasama na ang pag-aayuno at
pagpipinintensiya. Narito ang ilan:
Passover - ginagawa taon-taon upang maalala ang paglaya ng mga
Hudyo sa pagkakaalipin nong 1300 B.C.
Hanukkah - O pista ng mga ilaw. Ipinagdiriwang ito tuwing
Disyembre pag-alala sa digmaang nilabanan ng mga Hudyo upang
makamit ang kanilang kalayaang pangrelihiyon.
Rosh Hashanah - ito ang taon ng mga Hudyo. Kinakatawan nito ang
anibersaryo ng pagkabuo o pagtapos ng paglikha, na tinataya ng
mga Hudyo na nangyari 5,760 taon na ang nakalipas.
Umabot sa masamang pangyayari noong 1930s at 1940s ang anti-
Semitism na ito (ang tawag sa galit sa lahi ng mga Hudyo). Sa mga
panahong ito, isinagawa ni Adolf Hitler at ng Alemang Partidong Nazi
ang Holocaust, sa pagtangkang patayin ang lahat ng mga Hudyo sa
Europa. Tinatayang mga 6 na milyong Hudyo ang napatay sa isa sa
mga pinakamalalang halimbawa ng pagbatikos sa lahi at relihiyon.
Bumuo ang mga Hudyo ng kilusang Zionist upang labanan
ang mga persekusyon laban sa kanila.

19. Ang Budismo ang tanging relihiyong
umiiwas sa mga dogma (paniniwala o
pananalig na dinidikta ng may posisyon,
na tinatanggap bilang katotohanan).
Itinatag ito sa India ng Buddhang si Siddharta Gautama.
Ipinanganak siya noong 563 B.C. sa Lumbini, na nasa
kasalukuyang Nepal. Sa edad na 29, iniwan niya ang kanyang
asawa, anak at mga kilusang politikal upang hanapin ang
katotohanan. Naging isang ascetic o isang taong hindi tinatanggap
ang mga pisikal na ginhawa at kaligayahan si Siddharta. Ngunit
hindi niya natagpuan ang ganap na katotohanan sa asetisismo.
Naramdaman niya na dapat ding magkaroon ng katotohanan ang
lahat ng kaligayahan sa buong daigdig. Sumali siya sa maraming
grupo at tinanggihan ang lahat ng ito. Noong 535 B.C., natagpuan
niya ang katotohanang hinahanap niya at magmula noon, tinawag
na siyang Buddha. “The Enlightened One o ang nakakita sa
katotohanan” ang ibig sabihin ng Buddha.

20. Maraming tao ang naniniwala na nananampalataya kay
Buddha ang mga Buddhists. Hindi ito totoo.
Nangangahulugan ang titulong Buddha na “ang taong
namulat (one who has awakened)” o ang taong nakakita ng
katotohanan o “one who has been enlightened.” Tumutukoy
ito sa taong nakakita ng katotohanan. Hindi Diyos si Buddha.
Maraming puwedeng maging Buddha. Sa katunayan,
maaaring maging Buddha ang sinuman kahit ikaw, kung
gugustuhin mo. Hindi sumasamba sa iisang Diyos o sa kahit
na sinong Diyos ang mga Buddhist. Naniniwala sila na may
isang pangkalahatang puwersa o supreme universal force.
Hindi nangangailangan ang puwersang ito ng pagsasamba
dahil ito ang lahat ng bagay at nasa lahat ng lugar. Bahagi ng
puwersa ang mga tao. Kahit ang mga puno at bato. Kung
sinasamba mo ang puwersa, sinasamba mo na rin ang lahat
ng iyong nakikita.

21. Sa paghahanap sa katotohanan, natagpuan ni Siddharta ang
Middle Way. Ito ang paghanap ng balanse o pagkakapantay ng
kakaunti at sobra. Halimbawa, hindi dapat ganap na tanggihan
ang mga kasayahan sa daigdig at hindi naman dapat makibahagi
sa labis na kasayahan.
Nakita ng Buddha na walang permanente sa daigdig. Nakita
niya na ang daigdig at ang sarili (ego) ay mga likhang-isip
(illusions) lamang. Naisip niya na ang pagpapahalaga natin sa
mga ilusyon ang dahilan ng paghihirap. Nilikha ng Buddha ang
Apat na Dakilang Katotohanan (Four Noble Truths):
♦ May pagdurusa sa ating daigdig.
♦ May dahilan ang pagdurusa.
♦ May katapusan ang pagdurusa.
♦ Mayroon landas na humahantong sa
pagwawakas ng pagdurusa

22. •Itinuro ng Buddha ang landas patungo sa
katotohanan, na tinatawag na ang Eightfold Path
Binubuo ito ng
1. tamang pag-unawa
2. tamang pag-isip
3. tamang pagsasalita
4. tamang pag-uugali
5. tamang paghahanapbuhay
6. tamang pagsisikap
7. tamang pag-iisip tungkol sa iba
8. tamang konsentrasyon

23. Sumulat ng Sanaysay
patungkol sa iyong
Paniniwala o
Pananampalataya

24. Inihandang Aralin ni: Mirasol C. Rolluqui
Volunteer – IM
Antipolo National High School