SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  72
Télécharger pour lire hors ligne
RAPORT
REKRUTACJA
EMPLOYER
BRANDING
2014
PARTNERZY:
RAPORT
REKRUTACJA
EMPLOYER
BRANDING
2014
Rynek pracy znajduje się dzisiaj
w szczególnym momencie. Z jednej strony dużo
mówi się o bezrobociu, zwłaszcza wśród osób
młodych, a z drugiej strony – pracodawcy
mierzą się z ogromnymi trudnościami
w pozyskaniu kompetentnych pracowników.
To specjaliści są dziś najbardziej poszukiwaną
grupą. Jest dla nich praca i jest tej pracy dużo.
Kryzys ekonomiczny nauczył przedsiębiorców
bardzo precyzyjnego definiowania ról pracowników
w organizacjach i ich zadań. W związku z tym nie
tylesąpotrzebnipoprostupracownicy,cospecjaliści.
Z jednej strony oznacza to zapotrzebowanie na
ekspertów w danej dziedzinie z konkretnym,
udokumentowanym doświadczeniem, o których
należy zabiegać, walczyć, angażować. Z drugiej
strony, kiedy pracodawcy poszukują na staż
studentów czy świeżo upieczonych absolwentów,
równieżistotnyjestdlanichichprofil,zainteresowania
zawodowe i około zawodowe doświadczenie.
Przede wszystkim jednak takie organizacje
najpierw muszą wyróżnić się spośród innych
– wzbudzić zainteresowanie i skupić na sobie
uwagę najlepszych spośród studentów. Rynek
pracy stawia, więc wysoko poprzeczkę zarówno
rekruterom jak i specjalistom od employer
brandingu.
W tegorocznym wydaniu Raportu Rekrutacja
będziecie mogli zobaczyć, jakimi sposobami
zdobywa się serca kandydatów, w jaki sposób
wyławia się perełki wśród studentów i jakie
nowinki wprowadzają organizacje, aby zbudować
wizerunek upragnionego pracodawcy.
Mamy nadzieję, że opisane case studies staną się
źródłem inspiracji do codziennej pracy.
REDAKCJA RAPORTU
Redakcja portalu HRstandard.pl
redakcja@hrstandard.pl
REKLAMA
reklama@hrstandard.pl
PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD
Redakcja portalu HRstandard.pl
WYDAWCA
HRstandard.pl
PARTNERZY:
PATRONI:
SPIS TREŚCI
1	 13najważniejszychpytańoemployerbranding					4
2	 Rekrutacjaniemusibyćnudna,czylijaksprawić,żebyludziemarzyliopracyunas					10
3	 Rekrutacjanarynkachmiędzynarodowych 					 13
4	 Outsourcingprocesówrekrutacyjnychjakoodpowiedźnaniedoborytalentów					18
5	 Recruitmentmix2014-najważniejszeinstrumenty,którewtymrokutrzebawykorzystaćdorekrutacji 		 20
6	 Rekrutacjespecjalistyczne					24
7	 JakPwCbudujehistorie,którychkażdychciałbystaćsięczęścią?					28
8	 MakeItMeanitMore–storytellingwbudowaniuwizerunkupracodawcy					30
9	Grarekrutacyjnajakonarzędziekreowaniamarkipracodawcy					33
10	 Wyzwaniaprzyszłościwrekrutacji					34
11	 Kandydatprzyszłości–wyzwaniadlarekrutera					36
12	 Inżyniernarynkurekrutacji-trendy2014-2020 					40
13	 ProgramrozwojowyCareerAheadbankuCreditAgricole	 		 	 42
14	 ZgrajsięzkarierąwmBanku,czylijakmBankpozyskujenajlepszych	 				46
15	 Grywalizacjametodąnaoptymalizacjęprocesówrekrutacyjnych	 				48
16	 Rekrutacjazesmakiem–przepisnawykorzystanienajnowocześniejszychnarzędzi 					50
17	 Nestlépomagastudentomzdobyćdoświadczenie					54
18	 ZatrudniającpokolenieY–oczymwartopamiętaćwybierającdziałaniawizerunkowenauczelniach 	 	56
19	 Narzędziarekrutacyjne. Zalety,wadyorazefektywność					58
20	 WyzwaniarekrutacyjnewbranżyIT					61
21	 Zjakimiwyzwaniamistawianymiprzezrynekpracybędąmusieliwnajbliższymczasiemierzyćsięrekruterzy?ak	 	 68
Barbara Zych
4
Partner
Employer Branding Institute
13 najważniejszych pytań
o employer branding
Najważniejsza zasada to dobra
strategia - dobrze przygotowana
i konsekwentnie wdrażana gwarantuje
efekty. Z naszego punktu widzenia,
to co jest często bagatelizowane,
a krytyczne dla powodzenia, to
zaplanowanasprzedażwewnętrzna.
Dobrze umocowane działania
employer branding to takie, które
wspierane są przez kadrę zarządzającą.
I nie ma być to akceptacja jakiegoś
tam pomysłu HR na ładne ulotki.
Dobryemployerbrandingtostrategiczne
działanie całej organizacji w celu
zwiększenia jej efektywności. Dopóki
employer branding nie jest tak
rozumiany w organizacji to nie ma
szans na realne zmiany. Najlepsze
organizacje jakie znam pod kątem
employer brandingu to firmy
w których zarząd widzi korzyść
finansową z faktu posiadania mocnego
brandu jako pracodawca. Te korzyści
trzeba jednak mu pokazać. I choć
relatywnie łatwo je policzyć, to
z doświadczenia wiem, że w Polsce
wciąż mamy z argumentacją finansową
działań HR problem.
2. Jak bardzo liczy się wizerunek
wewnętrzny firmy dla jej
postrzegania na zewnątrz?
Wizerunek wewnętrzny jest krytyczny.
W naszych badaniach potwierdza się
reguła wiarygodności osób do których
mamy zaufanie, a więc do znajomych
i rodziny. To im najbardziej ufamy
i informacje o pracodawcach pozyskane
od nich, traktujemy jako najbardziej
wiarygodne. Social media jako
otwarte kanały informacji tylko to
źródło wzmacniają zwiększając
dostęp do znajomych naszych
znajomych, którzy mogą
rekomendować albo nie daną
organizację. I na tym poziomie
kontaktu faktycznie odbywa się
budowanie wizerunku naszej
marki. Ma to swoje konsekwencje
– jeśli organizacja jako pracodawca
zaspokaja potrzeby swoich
pracowników, odpowiednio ich
angażuje i prowadzi efektywnie
komunikację wewnętrzną, jest
duża szansa, że zapytany pracownik
poleci naszą firmę znajomemu.
Dlatego w badaniach nad marką
ten właśnie wskaźnik polecania
(określany w marketingu jako net
promotore score – skrót nps) jest
jednymznajważniejszychwskaźników.
Przy czym warto tu uważać na to
jaksięowopolecaniebada.Wyższym
stopniem wtajemniczenia, na które,
co często trudne do uwierzenia,
organizacja ma wpływ, to
umiejętność identyfikacji tego za
co, komu i w jaki sposób polecają
firmę jej pracownicy. Mówiąc
inaczej, praca nad wizerunkiem
zaczyna się więc u podstaw,
wewnątrz organizacji, nad
adekwatnością oferty oraz
wkolejnymetapienadpodnoszeniem
poziomu i jakości poleceń. Często
pracodawcy zapominają że to dwa
niezależne wymiary - nad każdym
z nich trzeba pracować niezależnie
i to w dodatku w inny sposób.
3. Jak stworzyć spójną strategię
employer brandingu?
Z naszej perspektywy spójność
wizerunkowa to jedno
z najważniejszych wyzwań przed
jakimi stoją współczesne organizacje.
Przez ostatnie kilka lat pracowaliśmy
z bardzo dużymi i zróżnicowanymi
markami pracodawców i właśnie
spójność wybrałabym jako jeden
z krytycznych wymiarów w procesie
przygotowywania strategii. Według
naszego modelu pracy spójność
powinna być rozważana na
6 wymiarach.
a. Spójność strategii employer
branding ze strategią
biznesową firmy
Cele employer brandingowe
powinny wspierać realizację misji,
wizji i celów organizacji, poprzez
pozyskiwanie i utrzymanie
odpowiednich kandydatów. Nasze
doświadczenie pokazuje że
optymalnie jest jeśli strategie
employer brandingowe powstają
w wyniku konsultacji przedstawicieli
kadrymenedżerskiejiprzedstawicieli
różnych działów organizacji.
b. Spójność zewnętrznych
działań employer branding
z wewnętrznymi działaniami
employer branding
Zewnętrznedziałaniawizerunkowe
powinny być poprzedzone analizą
sytuacji wewnątrz organizacji, tj.
m.in. analizę procesów
wewnętrznych i danych na temat
ich efektywności, informacje z exit
interviews, dane z ATS, wskaźniki
fluktuacji, wyniki badania
zaangażowania, oceny okresowe.
O ile komunikacja kierowana
1. Jakie są najważniejsze
zasady budowy Employer
Brandingu danej firmy?
O wyzwania związane z budowaniem wizerunku firmy jako pracodawcy
pytamy dr Barbarę Zych, Partnera Employer Branding Institute
5
ma być dostosowywana do potrzeb
potencjalnych kandydatów, o tyle
musi być spójna z rzeczywistością
wewnątrz organizacji. Niespełnienie
tego warunku będzie skutkować nie
tylko dużą rotacją pracowników, ale
także wzrostem negatywnego buzz
na temat firmy. Zasada jest prosta
– niezadowolony pracownik lub
kandydat podzieli się swoimi
odczuciami ze swoimi znajomymi
dużo chętniej niż zadowolony.
c. Spójność wewnętrznych działań
employer brandingowych
Z naszych doświadczeń wynika, że
często występuje także brak spójności
pomiędzy działaniami employer
brandingowymi kierowanymi ze
strony różnych osób, za pomocą
różnych kanałów komunikacji
iwreszciedoróżnychgruppracowników
wyróżnianych ze względu na poziom
zaszeregowania (np. specjalista vs
manager), pełnionej funkcji (np. różne
działy organizacji, sieć sprzedaży vs
back-office) itp. Istotnym czynnikiem
wpływającym na wewnętrzną siłę
marki jest poczucie wspólnoty
wszystkich członków organizacji.
d. Spójność zewnętrznych działań
employer brandingowych
Analogicznie, siła marki na zewnętrz
organizacji kreowana jest poprzez
spójność komunikacji kierowanej do
różnych grup kandydatów. Spójna
komunikacja sprzyja wyższej
rozpoznawalności marki, wyższemu
wyróżnieniu się na tle pracodawców
w regionie. Podkreślmy raz jeszcze,
że spójna komunikacja do różnych
zewnętrznych grup docelowych nie
oznacza takiej samej komunikacji.
Spójność dotyczy poziomu wartości
ikomunikowanegoEVP,którenastępnie
powinny być różnicowane dla
poszczególnych grup docelowych.
e. Spójność strategii employer
branding z komunikacją marki
produktowej
Z naszego doświadczenia wynika,
że w większości przypadków siła
marki produktowej jest znacznie
wyższa od siły marki pracodawcy.
Wizerunek marki produktowej jest
często bardzo istotnym elementem
budowania poczucia dumy
pracowników i choćby ze względu
natenfaktniemożebyćzaniedbywany
podczas budowania strategii
employer brandingowej.
f. Spójność strategii employer
branding z globalnym
kontekstem marki
Nasze doświadczenia współpracy
zmarkamimiędzynarodowymi
pokazują na konieczność
uwzględnienia w lokalnej strategii
employer brandingowej strategii
globalnej. Wynika to z co najmniej
dwóch powodów. Po pierwsze:
zapewnia to spójność z działaniami
realizowanymidlacałejorganizacji
(spełnia kryterium spójności
wewnętrznych działań employer
brandingowych), po drugie:
komunikacja spójności z organizacją
globalną wpływa na poczucie
prestiżu odczuwanego przez
pracowników. Oba te czynniki
skutkują wzrostem wewnętrznej
siły marki pracodawcy.
4. Jak wyznaczyć
niepowtarzalny EVP?
Według modelu Employer Brand
Equity Model opracowanego
przez Employer Branding Institute
kluczowe dla sukcesu marki jest
jest kilka wymiarów, w tym oferta
zatrudnienia komunikowana przez
pracodawcę, znaną pod nazwą
EVP (Employement Value
Proposition).
Zgodnie z naszym modelem,
kluczowe dla EVP są dwa
wymiary – adekwatność do
potrzeb i dystynktywność
w stosunku do konkurencji.
Wyznaczanie EVP to w pierwszej
kolejności znajomość potrzeb
naszych targetów, ofert konkurencji
w różnych segmentach i na różnych
rynkach. Następnie to odkrywanie
wspólnego DNA organizacji
i faktycznych atrybutów oferty.
Mając na uwadze cele biznesowe
i pożądaną zmianę, kolejny krok
to redukcja elementów oferty do
kilku wymiarów, a następnie
dobre targetowanie oferty na język
korzyści w grupach docelowych.
Z perspektywy czasu mogę
ocenić, że zakładając, że mamy
wszystkie potrzebne dane,
wyznaczanie EVP to bardzo
logiczna procedura. Patrząc na
nasze doświadczenia z ostatnich lat
największe wyzwania dotyczące
budowania EVP mają marki
pozyskujące pracowników na
poziomie ponadnarodowym,
pracodawcy operujący jako marki
zależne (np. centra rozliczeniowe),
holdingi z rozdrobnionym portfelem
spółek czy pracodawcy operujący
wewnątrz sektorów o silnym
wizerunku (przykładem może
być choćby sektor nowoczesnych
usług biznesowych bardzo rosnący
w Polsce). To wyzwania które
naprawdę wymagają strategicznych
decyzji i spójnego działania całej
firmy.
5. Jaką rolę w działaniach EB
odgrywa kwestia HR-u?
W Polsce cały czas podstawową.
Po pierwsze to tam najczęściej
ulokowane są cele i KPI employer
branding. Po drugie, cały czas
employer branding związany jest
bardzo mocno z celami rekrutacyj-
nymi. To naturalny etap rozwoju
rynku i wyodrębniania się tej
funkcji w organizacji, jednak warto
jak najwcześniej włączać także
inne funkcje biznesowe takie jak
PR, marketing, komunikacja we-
wnętrzna w działania EB.
6. Czy dane z HR-u powinny być
istotnym czynnikiem działań EB?
Jedno z najczęstszych błędnych
skojarzeń związanych z tą młodą
branżą, to kojarzenie jej
z marketingiem i komunikacją,
w dużo mniejszym stopniu
z badaniami, wskaźnikami
i modelami! W rzeczywistości,
6
większość employer brandingu, tak
jak zresztą współczesnego
marketingu, opiera się na danych
(w przypadku marketingu dane
dotyczą klientów, w przypadku
employer brandingu dane dotyczą
pracowników i kandydatów).
Oczywiście mamy także część
związaną z kreacją i tworzeniem
przekazu. To fantastyczna sprawa,
jednak duża część pracy polega na
zbieranie i analizowaniu danych aby
ten przekaz był adekwatny, a potem
na badaniu jego efektywności.
Dane z HR są oczywiście kluczowe
w przygotowywaniu strategii – np.
przy identyfikacji kluczowych celów
i KPI, na bieżąco monitorujemy dane
z działań wizerunkowych pochodzące
z obszaru rekrutacji.
7. Jak czytać dane HR i przełożyć
je w konkretne działania?
To co jest wyzwaniem to nie ilość
danych, choć ta w dobrze
prowadzonym projekcie bywa
ogromna, ale ich różnorodność.
Złożenie strategii wymaga
analizowania różnych danych z wielu
źródeł, o różnej jakości, oceny ich
rzetelności i trafności, niejednokrotnie
reanalizy danych surowych, a co
najważniejsze, umiejętności ich
syntezy. Na szczęście robiący zawrotną
karierę trend wykorzystania wielkiej
masy danych w zarządzaniu pod
nazwą BigData dociera bardzo szybko
do obszarów HR. Decyzje personalne,
a więc i employer brandingowe,
w coraz większym stopniu oparte
będą na wnioskach wynikających
z przetworzenia ogromnej ilości
danych dostępnych organizacji. Tym
bardziej umiejętność oceny danych
i rzetelności ich źródeł wzrośnie.
To co z naszej perspektywy warto
rekomendować podczas analizy
danych HR, to unikanie traktowania
całej organizacji jako jednego bytu.
Kluczem jest dobra segmentacja
odbiorców naszych działań wewnątrz
organizacji. Często w badaniach
satysfakcji czy zaangażowania ten
wymiar się gubi, a dla employer
brandingu jest bardzo istotny.
8. Na ile intensywnie należy
podglądać„konkurencję”
i próbować„przebić”jej działania?
Nienależypodglądać,tylkotrzeba!
Abysięwyróżniaćtrzebapopierwsze
znać standardy rynkowe i wiedzieć
co jest oferowane kandydatom
o których walczymy. Przebijania
na siłę konkurencji nie polecam,
raczej rekomendowałabym
znalezienie nowej jakości i punktów
przyłożenia komunikacji, które
pozwolą dotrzeć do naszej grupy
z dużo lepszymi efektami.
Na Polskim rynku pracy w zakresie 
komunikacji jest naprawdę
jeszcze bardzo wiele możliwości.
9. Czy warto podglądać
zagraniczne brandy pod kątem
dobrych praktyk?
Warto podglądać, ale zawsze trzeba
się zastanowić co z tego jest
atrakcyjne dla naszej grupy
docelowej. Mamy bardzo wiele
przykładów kalek, które się nie
sprawdziły w Polsce z różnych
powodów, nie tylko kulturowych.
To trochę jak z lokalizacją EVP
– nie wystarczy przetłumaczyć
oferty na język ojczysty.
10. Jak dopasować modele
z zagranicy do własnych
potrzeb?
Podstawowa umiejętność to
identyfikacja mechanizmów
angażowania się kandydatów
w daną akcję czy markę
i umiejętność przełożenia jej na
naszą grupę docelową.
Pamiętajmy, że naszym celem nie
jest pozyskanie najlepszych
kandydatów, ale najbardziej
dopasowanych do naszej
organizacji.
11. Czy zawsze należy
dywersyfikować przekaz do
grupy docelowej (jeśli zależy
na dotarciu do różnych i bardzo
odmiennych środowisk)?
To pytanie na ile mamy
zróżnicowanie grupy pod kątem
potrzeb, ale też konkurencji
na rynku lokalnym.
12. W jaki sposób
wykorzystywać candidate
experience do działań EB?
Candidate experience to nie
narzędzie, ale sposób myślenia
o kandydacie jako centralnym
elemencie procesu rekrutacji
i takie budowanie procesu aby
wywołać na nim pozytywne
wrażenie, zwłaszcza jeśli nie
zostanie przez nas zatrudniony.
W praktyce oznacza to
profesjonalny kontakt
z kandydatem na każdym etapie,
ładny wygląd, przyjazność
i prostotę obsługi systemu,
którego używa, sprawne
udzielanie informacji zwrotnej,
możliwość oceny procesu i wiele
innych, które dadzą mu poczucie
bycia traktowanym na tyle
pozytywnie, że chciałby polecić
daną organizację koledze bazując
tylko przebytym procesie
rekrutacji. Co warto zrobić?
W pierwszym kroku złożyć
aplikację na swoje ogłoszenie
i sprawdzić swoje pierwsze
wrażenia.
13. Jak dobierać narzędzia
zewnętrzne do budowania EB?
Kluczowe wymiary doboru
narzędzi to: Efektywność, będąca
pochodną zainwestowanych
zasobów i uzyskanych efektów,
Czas w jakim narzędzie przyniesie
optymalne efekty i spójność
z celami jakie chcemy osiągnąć.
Przygotowujesz strategię employer
branding?
Skonsultuj ją z zespołem Employer
Branding Institute:
wwe.ebinstitute.pl
7
REKRUTACJA
NIE MUSI BYĆ NUDNA,
CZYLI JAK SPRAWIĆ,
ŻEBY LUDZIE
MARZYLI O PRACY
U NAS
Rekrutacja od dość długiego czasu
kojarzyła się kandydatom z tym
samym procesem. Zaczynał się
ogłoszeniami, potem spotkania
rekrutacyjne, zatrudnienie,
onboarding wraz z induction
i... koniec. Przy wyższych
stanowiskach dochodziła do tego
agencja rekrutacyjna i czasami
Assesment Center. Rynek
przyzwyczajony był do ustalonych
przez wszystkich zasad. Kandydaci
rutynowo podchodzili do procesu
rekrutacyjnego, traktując każdą firmę
tak samo. Nuda!
Isobar Polska, wchodzący w skład
Dentsu Aegis Network chciał się
wyłamać ze schematów rynkowych.
Powodów było kilka, przedstawię rzecz
jasna te najważniejsze.
Organizacja drenowała rynek ze
specjalistów w swojej dziedzinie. Coraz
trudniej było pozyskiwać nowych,
wykwalifikowanych kandydatów.
Musieliśmy stać się jako firma bardziej
przekonujący dla dobrych kandydatów,
aby zaczęli rozważać zmianę miejsca
pracy. Poszukujemy cały czas
pracowników, a raczej naszych
partnerów w biznesie, którzy są otwarci,
świetnie się czują w świecie nowych
technologii. Dotarcie do tej grupy to
przede wszystkim niestandardowe
i nietypowe działania.
Zmieniają się media, zmienia się także
sposób komunikacji pracodawcy
10
POZYSKANIE
I UTRZYMANIE
KOMPLEKSOWOŚĆ
REKRUTACJI
=
Treść ogłoszenia rekrutacyjnego
mówiącą o tym, że jesteśmy młodym
dynamicznym zespołem i pracujemy
w świetnej atmosferze to nie
wszystko. Kandydaci muszą się o tym
przekonać sami...
Zależało nam także na wzmocnieniu
wizerunku Isobar`a jako agencji
innowacyjnej i zaawansowanej
technologicznie, ale jednocześnie
zdolnej angażować konsumentów
fascynującymi historiami.
Chcieliśmy sprawić, by ludzie marzyli
o pracy dla nas, wywołać zazdrość
całej branży i przykuć uwagę użytkow-
ników portali społecznościowych.
Proces od pomysłu do realizacji w agencji
interaktywnej nie trwa długo, dlatego też
w ubiegłoroczne wakacje zbudowaliśmy
robota, którym można sterować online,
aby umożliwić Kandydatom zdalne
zwiedzanie naszej firmy, tak by poznali
miejsce pracy i atmosferę w niej panującą.
Wykorzystaliśmy live-streaming,
robot umożliwiał dwustronną
komunikację pomiędzy pracownikami
Isobaru, a osobą sterującą. Napęd
powstał po prostu z elementów LEGO
NXT i poprzez Bluetooth łączył się
z aplikacją Adobe AIR zainstalowaną na
tablecie przymocowanym do robota.
Przy realizacji łazika korzystaliśmy
z zewnętrznej pomocy tylko przy
tworzeniu jego obudowy. Reszta
pomysłu była nasza – od zbudowania
łazika, oprogramowania, po szeroko
pojętą komunikacje (teaser / media
społecznościowe, ogłoszenie na pracuj.
pl/ blogosfera, PR, plakaty na wyższych
uczelniach). Użytkownicy - kandydaci
mogli łączyć się i sterować robotem
oraz na bieżąco śledzić jego aktywność
poprzez dedykowaną mikrowitrynę  
ISOBAREXPLORER.COM,
przystosowaną także do urządzeń
mobilnych, do których teraz należy
też przyszłość.
To, co zaczęło się jako wewnętrzny
projekt wizerunkowy działu Human
Resources zmieniło się w inicjatywę
społeczną.
Zacznijmy od samych aplikacji. Ponad
czterysta w czternaście dni! Przeważały
takie, które nas najbardziej interesowały.
Ważniejsze jest jednak to, że zaistnieliśmy
w świadomości kandydatów, mediów
i wzmocniliśmy naszą pozycje wśród
klientów. Bez nadmiernego chwalenia
się dodam, że do początku 2014 razy
pisano o nas 75 razy w kontekście pro-
jektu, a sam pracuj.pl określił to
wydarzenie celnym:„Kto powiedział,
że rekrutacja musi być nudna?”
Pozyskanie pracownika to
skomplikowany proces, angażujący nie
tylko dział personalny. Jestem głęboko
przekonany, że gdy menedżer poszukuje
pracownika i zleca to działowi HR
- to organizacja nie osiągnie sukcesu
na miarę lidera. Kluczem jest przede
wszystkim współpraca i partnerstwo.
Zaangażowanie po stronie menedżera
to klucz do sukcesu. On sam musi
wiedzieć, że bez ludzi nie osiągnie
celów firmy, w tym patrząc egoistycznie
- swoich. Gdy cele oddalają się, firma
nie rozwija się, dobrostan pracowników
spada, zaczyna się frustracja…
Dalej nie muszę kończyć.
Rekrutując – wiem, że, mogę liczyć
na duże wsparcie menedżerów i ich
zaangażowanie. To menedżerowie
stają na wysokości zadania i kreują
proces rekrutacyjny. Bez ich
dokładnego i dogłębnego briefu
nie znajdziemy doskonale pasującej
do nas osoby.
Budowanie Employer Brandingu
zaczyna się od samych menedżerów.
Zdecydowana większość z nich jest
obecna na portalu LinkedIn budując
networking, ale także jest bardzo aktywna
w fan pagach tematycznych mediów
społecznościowych. Często, zatem sam
menedżer jest w stanie nawiązać relację
z przyszłym kandydatem lub też dostać
od działu HR w szybki sposób search
i ocenić kandydata.
W Dentsu Aegis Network doskonale działa
także system poleceń pracowniczych.
To sami pracownicy będący naszymi
talentami – mają swoich, również
utalentowanych znajomych. Dlatego
polecają do pracy najlepszych. Oczywiście
zgodnie ze staroświeckim przysłowiem:
„jest kij, jest i marchewka”czeka ich
Specjalista HR z doświadczeniem w międzynarodowych korporacjach
(Shell, Ernst&Young, Samsung). Posiada wiedzę i umiejętności zarówno
z twardego, jak i miękkiego HR, uzupełnioną doświadczeniami z zakresu
efektywnej komunikacji, tworzenia rozwiązań biznesowych i działań
w sytuacji kryzysowych. Specjalizuje się w procesach: rekrutacji i selekcji,
oceny i rozwoju pracowników, rozwiązaniach compensation & benefits
oraz szerzeniem kultury feedbacku w organizacjach. Interesuje się
Employer Brandingiem w relacjach wewnątrz organizacji i w kontaktach
z potencjalnymi pracownikami.
Jest absolwentem kierunku Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
na Akademii Leona Koźmińskiego. Ukończył także studia podyplomowe
z oceny i rozwoju pracowników (SWPS), prawo pracy (UW) oraz zdobywał
wiedzę na managerskich specjalistycznych kursach w UC Berkeley.
Prywatnie jest pasjonatem podróżowania, lotnictwa i spottingu.
11
MARCIN ZARĘBSKI, HR MANAGER
DENTSU AEGIS NETWORK W POLSCE
Dociekliwi zapytają o oferty
Pozyskiwanie,
menedżerowie,
pracownicy
zatem gratyfikacja. Jednak sama radość
pomocy jest silniejsza od symbolicznego
wynagrodzenia.
Zatem wielopoziomowość partnerstwa
HR – menedżerowie – pracownicy to
podstawa rozwoju firmy nie tylko
w kontekście rekrutacji.
Utrzymanie pracownika to kolejny
ważny etap w działaniach personalnych.
Nie chodzi tu o część socjalną
pracownika. Oprócz pozytywnej
atmosfery w miejscu pracy (spędzamy
tu dużą cześć swojego życia),ważnejest
zaangażowaniepracownika. Tylko dzięki
zaangażowanym pracownikom możemy
zainteresować ich miejscem pracy, a nie
tylko biurkiem i wynagrodzeniem. Służą
ku temu działania CSR. W Dentsu Aegis
Network mamy rozbudowana działkę
CSR’ową – stworzyliśmy lokalny
program Wellbeing Dentsu Aegis.
Zdecydowanie dbamy o pracowników
w aspekcie work – life balance. Wiem,
dla większości firm jest to ważne, ale
oprócz deklaratywności nic za tym
nie idzie.
Program Wellbeing to działania pra-
codawcy w zakresie:
•	 Warsztatów z ergonomii pracy
•	 Warsztatów z automasażu
(chwila wytchnienia w pracy)
•	 Spotkania mówiącego
o ćwiczeniu pracy naszego
umysłu
•	 Spotkania z dietetykiem
•	 Kursu ratownictwa medycznego
•	 Spotkań kształtujących wiedzę
z zakresu zdrowego
odżywiania (śniadanie, lunch)
w kontekście pracy
•	 wystawa zdjęć LOCAL HEROES
połączona z pokazowym
sparingiem w-ce mistrzyni
świata w kick-boxingu
Wspieramy pracowników i ich pasje,
a LOCAL HEROS to jeden z przykładów,
o którym pokrótce wspomnę. Projekt,
a w zasadzie wernisaż zdjęć naszych
pracowników miał uświadomić nam
wszystkim, że nasi ludzie to nie tylko
pracownicy, ale także osoby z pasjami.
Każdy z nas ma przecież zainteresowania
i pasje. Pokazaliśmy w profesjonalnej
sesji zdjęciowej pracowników
zafascynowanych: bieganiem,
paralotniarstwem, koszykówką,
rollerskatingiem, piłką nożną, sportami
walki, a także rowerem. Wszystkiemu
temu towarzyszył sparing wicemistrzyni
świata w kickboxingu – połączony
z zaangażowaniem pracowników do
ćwiczeń, a także profesjonalny sportowy
dietetyk opowiedział nam o tym, jak po
pracy uprawiając sport dbać o siebie.
Rekrutacja dziś to metody, które
zainteresują kandydatów i przełamią
schematy. Pokolenie Y nie chce sztampy
i nieustannie tego samego podejścia.
Skoro sami kolekcjonują różne
doświadczenia, przygotowują
niestandardowe CV, dlaczego chcieliby
aplikować w miejsce gdzie siedzi
Pan / Pani od rekrutacji w garniturze
i zadaje sakramentalne pytanie:„Jak
widzisz siebie za 5 lat?”.
Rekrutacja to zaangażowanie, każdej
osoby w firmie – od pracownika,
poprzez menedżera, do HR.
Zaangażowanie to utrzymanie.
Pracownicy wspierani przez nas w pracy
i w pasjach, traktują miejsce pracy nie
jako„fabrykę”, ale jako swoją pozytywna
przestrzeń życiową. Pracownik
zadowolony, zaangażowany, doceniany
to taki, który chce być z nami i budować
przyszłość.
PodsumowanieUtrzymanie pracownika
12
ETAP 1
Rozpoczynając kilka lat temu
rekrutację obcokrajowców w Infosys
BPO Poland, nowoczesnym centrum
usług dla biznesu, jako dział HR
musieliśmy otworzyć się na nowe
rynki pracy, aby pozyskać
kandydatów o profilach
trudno dostępnych w Polsce.
Dynamiczny rozwój firmy rozszerzającej
swoje usługi o bardzo rzadkie języki,
wymógł konieczność wyjścia poza
granice kraju. Okazało się bowiem,
że praktycznie niemożliwym jest
znalezienie w Polsce kandydatów
posługujących się j. hebrajskim,
arabskim czy norweskim posiadających
dodatkowo doświadczenie z obszaru
księgowości. Musieliśmy więc rozszerzyć
rekrutację na kraje Unii Europejskiej,
a później również na te
pozaeuropejskie. O ile na początku
wystarczające były pojedyncze
działania ze strony HR, o tyle przez
kolejne lata, z uwagi na gwałtowny
wzrost ilości wakatów zakładających
bardziej zaawansowane umiejętności
językowe, proces ten wymógł
konieczność strukturalnego podejścia
do zatrudniania obcokrajowców.
Dziś, mając za sobą już przeszło 4 lata
działań rekrutacyjnych prowadzonych
na rynkach międzynarodowych, a co za
tym idzie zrekrutowanie kilkuset
pracowników z zagranicy, korzystamy
z wypracowanego przez nas
i sprawdzonego modelu zarządzania
różnorodnością kulturową w procesie
rekrutacji, który pozwala na efektywne
pozyskiwanie kandydatów na rynku
międzynarodowym.
W momencie podjęcia decyzji
o rozszerzeniu działań rekrutacyjnych
poza granice kraju konieczne było
przygotowanie zaplecza
formalno-prawnego, proceduralnego
i logistycznego, aby proces
przebiegał sprawnie i zgodnie
z prawem. Po pierwsze, rekruter musi
posiadać wiedzę dotyczącą prawnych
aspektów zatrudniania
obcokrajowców. Zatrudnienie
kandydata spoza UE wymagać będzie
bowiem spełnienia szeregu procedur,
aby zalegalizować pobyt
i możliwość pracy obcokrajowca
w Polsce. Rozwiązaniem może okazać
się nawiązanie współpracy
z wyspecjalizowanymi firmami
konsultingowymi wspierającymi
proces zatrudnienia pracowników
spoza Polski. Niemniej jednak kwestie
związane z pozwoleniem o pracę,
wizą, kartą pobytu czy zatrudnianiem
obcokrajowców spoza UE już
obecnych w Polsce, wymagać będą
od rekrutera podstawowej wiedzy
dotyczącej spełnienia określonych
procedur i zebrania niezbędnej
dokumentacji.
Po drugie, wewnętrzne procedury
i polityka powinny uwzględniać
możliwość zatrudnienia kandydata
z zagranicy. Pakiet relokacyjny, wsparcie
w zakwaterowaniu czy formalnościach
związanych z legalizacją pobytu to
kwestie wymagające uwzględnienia
w wewnętrznej strategii firmy. Może
się okazać, że niezbędne będzie
również powiększenie zespołu
o dodatkową osobę dedykowaną
wyłącznie do koordynacji procesu
zatrudniania obcokrajowców.
W końcu, zaplecze powinno
obejmować również takie praktyki,
jak pomoc w zameldowaniu się,
założeniu konta bankowego czy
zapewnienie pracownikowi opieki
medycznej w języku angielskim.
Takie działania wpływają na prestiż
firmy i jej konkurencyjność na
rynku, a pracownik nie zostaje
pozostawiony bez wsparcia, co
pozytywnie wpływa na budowanie
jego zaangażowania i motywację
do pracy.
To, co odgrywa najistotniejszą rolę
w procesie selekcji i kontaktu
z kandydatem, czyli wiedza dotycząca
różnic kulturowych i komunikacyjnych,
musi także znaleźć się w obszarze
zainteresowań przed przystąpieniem
do procesu rekrutacji. W takim
przypadkujednaktrudnookompendium
wiedzy. Co więcej doświadczenie
pokazuje, że nie jesteśmy w stanie
przygotować się na wszystkie sytuacje
na tle różnic kulturowych, z którymi
przyjdzie nam się zmierzyć.
Fakt, że kandydat z kraju Afryki
Środkowej nie pojawiasięna
spotkaniurekrutacyjnym, lecz
przychodzi na nie dzień później,
pytanie o miejsce do modłów
ze strony kandydatów
arabskojęzycznych czypomoc
wrelokacjipsatosytuacje,
z którymi jako dział HR musimy
zmierzyć się w codziennej pracy.
W takich przypadkach staramy się być
elastyczni i indywidualnie traktować
każdego kandydata, prowadząc z nim
równocześnie jasną komunikację na
temat możliwości, jakie oferujemy
oraz wymagań, które stawiamy
w procesie rekrutacji.
Przygotowanie
odpowiedniego
zaplecza
ETAP 2
Odpowiedź
na oczekiwania
klienta
13
Rekrutacja na rynkach
międzynarodowych
Ewelina Ciechanowska
Recruitment Consultant
– Infosys BPO Poland Sp. z o.o.
Socjolog, ekonomista, od 5 lat
praktyk HR z doświadczeniem
w międzynarodowych firmach.
Od 2011 roku pracuje w firmie
Infosys BPO Poland. Specjalizuje
się w prowadzeniu projektów
rekrutacyjnych w obszarze
finansowo-księgowym oraz
językowym, w szczególności
rekrutacji obcokrajowców.
Certyfikowany asesor AC/DC,
HR Business Partner, posiada
doświadczenie w tworzeniu
narzędzi rekrutacyjnych i ocen
pracowniczych. Prowadzi
szkolenia i warsztaty z obszaru
miękkiego HR.
14
16
Zarządzanie różnorodnością
kulturową w procesie rekrutacji
obejmuje nie tylko relacje
z kandydatem, ale też zklientem
zagranicznym,zgłaszającym
nietypowe bądź czasem wręcz
niemożliwe do spełnienia wymogi
względem kandydatów.
Dla przykładu, wiele krajów jako
jeden z etapów selekcji stosuje tzw.
background check, czyli konieczność
uzyskania zaświadczenia
o niekaralności od kandydata.
Klient, mając takie doświadczenia,
wymaga od nas zebrania
dokumentacji o niekaralności
w sytuacji, gdy prawo polskie ściśle
określa listę zawodów, gdzie taka
weryfikacja jest możliwa.
Zdarzają się także klienci
zgłaszający preferencje dotyczące
płci przyszłego pracownika.
Działania, które w Polsce są
dyskryminacją, w krajach arabskich
wynikają z akceptowanego
społecznie podziału ról kobiet
i mężczyzn.
Proces rekrutacji wymaga w tym
przypadku prowadzenia dojrzałej
i otwartej komunikacji z klientem
zagranicznym w zakresie możliwości,
jakie oferujemy w ramach przepisów
polskiego prawa.
Oczekiwania klienta definiowane
potocznie jako komunikat„język obcy
potrzebny od zaraz”w odniesieniu do
wymaganych wolumenów, wymagają
od działu HR kreatywności w procesie
pozyskiwania kandydatów.
Poszukując np. pracownika z językiem
francuskim i doświadczeniem
w controllingu finansowym wiemy,
że nie tylko Francjapowinnabyć
obszaremposzukiwań kandydatów.
Wyjście na rynki pozaeuropejskie,
np. do byłych kolonii francuskich,
rozszerza możliwość dotarcia wysoko
wykwalifikowanych kandydatów.
Konieczne oczywiście wtedy staje się
dopełnienie formalności związanych
z pozwoleniem o pracę i wizą bądź
odpowiednim dokumentem
legalizującym pobyt w Polsce. Taki
model kreatywnego podejścia do
procesu pozyskania kandydatów
stosowany w Infosys pokazuje, że
warto rozważyć przy rekrutacji rzadkich
języków nie tylko kraje europejskie.
Dzięki wdrożeniu tego modelu
rekrutujemy osoby z krajów Afryki
Północnej, RPA, Ameryki Środkowej
czy krajów Ameryki Południowej mimo,
że to języki europejskie są
podstawowym wymogiem wobec
kandydata.
W ciągu kilku ostatnich lat
przekonaliśmy się, jak istotny dla
sukcesu rekrutacji może być wizerunek
Polski na arenie międzynarodowej.
Okazuje się, że news medialny,
wypowiedź na forum internetowym
dotycząca bezpieczeństwa w kraju
czy konflikt na sąsiedniej Ukrainie,
mogą stać się powodem, dla którego
kandydat nie zdecyduje się
na przeprowadzkę do kraju, mimo
zainteresowania samą ofertą pracy.
Oczywiście nie mamy wpływu na te
sytuacje, ale jako firma możemy
uczestniczyć w budowaniu wizerunku
firmy, miasta i kraju w oczach samego
kandydata. Stworzenie filmu
brandingowego, poradnika dla
obcokrajowców czy przygotowanie
pakietu informacji, który będzie
dostarczał wiedzę na temat warunków
życia i pracy w Polsce w oparciu
o wiarygodne dane źródłowe będą
z pewnością eliminować wątpliwości
i mogą pozytywnie wpłynąć na decyzję
o przyjęciu oferty pracy.
Badania przeprowadzone wśród
pracowników zagranicznych firmy
Infosys BPO Poland zwróciły uwagę
Specjalistów HR na proces zatrudnienia
obcokrajowca jako sekwencji pewnych
etapów. W momencie zatrudnienia
pracownik charakteryzuje się zwykle
ETAP 3
Rekrutacja a wizerunek
Polski
ETAP 4
Rekrutacja – i co dalej ?
bardzo wysokim poziomem
motywacji do pracy oraz
entuzjazmem do poznawania
nowego otoczenia i angażowania się
w dodatkowe inicjatywy. Etap ten
obejmuje chęć socjalizowania się
i poznawania lokalnych atrakcji.
W późniejszym okresie, pod wpływem
pewnych doświadczeń (np. trudności
wporuszaniusiępopolskichinstytucjach,
poczuciu wyobcowania w zespole
instytucjach, poczuciu wyobcowania
w zespole czy niemożności
porozumienia się) pracownik może
zacząć odczuwać wątpliwości
związane ze słusznością podjętej
przez siebie decyzji. Czuje się
wyalienowany, niezrozumiany
i zagubiony w zupełnie obcym
mieście, wśród ludzi innej
narodowości. Na tym etapie jego
poziom zaangażowania i motywacji
do pracy zaczyna spadać aż do
momentu, kiedy stanie się
zdemotywowany i zdecyduje się
na odejście z firmy z przyczyn
niezwiązanych z samym
stanowiskiem i wykonywaną przez
siebie pracą. Znając przebieg tego
procesu, możemy poprzez
różnorodne działania stymulować
efektywną adaptację pracownika,
aby utrzymać jego odpowiedni
poziom motywacji i zapewnić
poczucie przynależności.
Specjaliści w programie Career Ahead
realizują specjalnie dla nich określone
projekty o różnej tematyce, m.in.
w obszarze zarządzania
projektami, analiz i finansów,
marketingu, wsparcia sprzedaży,
HR czy PR.
Zakresy indywidualnych projektów
wyznaczane są przez coachów, czyli
dyrektorów departamentów,
będących bezpośrednimi
przełożonymi uczestników.
Dodatkowo, każdy uczestnik
programu posiada mentora, którego
rolę pełnią wybrani członkowie
zarządu lub dyrektorzy pionów.
Codzienna, bieżąca współpraca
z uczestnikami programu jest
zadaniem coachów, natomiast za
nadawanie szerszego kontekstu
i kierunku rozwoju odpowiadają
mentorzy.
17
W firmie Infosys wspieramy ten
proces poprzez takie inicjatywy
jak np. stworzenie Diversity Team
- grupy skupiającej pracowników
zagranicznych, która kanalizuje
napięcia i odpowiada na ich
potrzeby poprzez reprezentowanie
interesów na forum firmy.
Kierownicy zespołów przechodzą
szkolenia przygotowujące do
zarządzania zespołami
multikulturowymi, a każdy nowy
pracownik w procesie wdrożenia
otrzymuje wsparcie ze strony
tzw. buddy’ego, czyli
współpracownika-opiekuna.
Proces zatrudniania pracowników
zagranicznych wymaga od działu HR
nie tylko strukturalnego podejścia
do kwestii proceduralnych
i formalno-prawnych, ale też
świadomości kulturowej
uwzględniającej wiedzę dotyczącą
różnic kulturowych, społecznych
i religijnych, różnych kontekstów
komunikacyjnych czy określonych
zachowań wynikających z owych
różnic. W Infosys BPO Poland, firmie
zatrudniającej obecnie przeszło
2000 pracowników, w tym kilkuset
obcokrajowców, jesteśmy świadomi
jak ogromny potencjał kryje się
w różnorodności kulturowej naszej
organizacji, z równoczesnym
uwzględnieniem wynikających z niej
zagrożeń. A jednak mimo kilku lat
doświadczenia, cały czas uczymy się,
jak efektywnie zarządzać
różnorodnością, tak aby w pełni
pozytywnie wpływała ona na
relacje międzypracownicze
w zespołach multikulturowych.
czy niemożności porozumienia się)
pracownik może zacząć odczuwać
wątpliwości związane ze słusznością
podjętej przez siebie decyzji. Czuje się
wyalienowany, niezrozumianyCase study Infosys
BPO Poland
1018
RPO Concept Manager
Randstad Polska
DOROTA ZABŁOCKA
Od ponad 10 lat związana z sektorem
HR, dzięki czemu posiada szeroką
wiedzę na temat rynku rekrutacyjnego
i panujących na nim trendów.
Jej zawodową pasją jest budowanie
rozwiązań HR, rozwój biznesu,
zarządzanie zespołem i projektami.
W codziennej pracy managerskiej,
aktywnie uczestniczy w działaniach
swojego zespołu, wspierając go
w dostarczaniu najwyższej jakości
usług klientom firmy.
Niedobór talentów to wyzwanie,
z którym mierzy się obecnie wiele
organizacji. Aby mu sprostać, nie
wystarczy już zastosowanie
dotychczasowych metod. Dlatego też
firmy na całym świecie zwracają się do
Randstad jako doświadczonego
partnera, który posiada zaawansowane
rozwiązania i umiejętności, kluczowe dla
rozwoju organizacji w czasach
obfitujących w zmiany i szanse. Takim
rozwiązaniem jest Outsourcing
Procesów Rekrutacyjnych (RPO).
Ta mocno rozwinięta usługa to
kompleksowe zarządzanie procesem
pozyskiwania i zatrudniania
pracowników dla klienta.W idealnym
modelu polega na wieloletniej
współpracy, w ramach której dostawca
usług rekrutacyjnych staje się częścią
organizacji klienta, reprezentując go
i budując jego markę na rynku pracy.
RPO poza samą rekrutacją obejmuje też
szereg dodatkowych elementów, takich
jak budowanie procesów rekrutacyjnych
dla klienta, zwiększenie ich efektywności
i ujednolicenie praktyk rekrutacyjnych
i tych dotyczących zatrudnienia,
optymalizacja kosztów, wdrożenie
technologii wspierających procesy
rekrutacyjne i wiele innych. Outsourcing
Procesów Rekrutacyjnych to również
zarządzanie i realizacja masowych
projektów rekrutacyjnych, które są
bardziej ograniczone w czasie.
Wymagają jednak odpowiedniego
podejścia do rynku kandydatów , jak
i realizacji celów biznesowych klienta.
Największymi zaletami tego rozwiązania
jest skalowalność procesów
(dostosowywanie liczby i przebiegu
procesów rekrutacyjnych tak, aby
zaspokajać zmieniające się potrzeby
biznesu ), jakość pozyskanych talentów
(dzięki najlepszym na rynku źródłom
pozyskiwania talentów, stosowanym
procesom, a także rozwiniętej
technologii, docieramy do najbardziej
wykwalifikowanych kandydatów
niezbędnych do realizacji celów
organizacji) oraz kontrola kosztów
(wysoko wyspecjalizowany proces
rekrutacji zapewnia przejrzystość
i kontrolę wydatków). Najczęściej
korzystają z tego rozwiązania duże
firmy, głównie w sektorze finansowym,
IT, SSC i BPO. telekomunikacyjnym, ale
również firmy produkcyjne,
farmaceutyczne i handlowe. Często
zainteresowani są inwestorzy, których
potrzeby rekrutacyjne są ogromne
i chcą zapewnienia, że rozwiązanie
dedykowane tylko dla nich, pozwoli im
osiągnąć sukces i na czas zatrudnić cały
personel.
Usługa Outsourcingu Procesów
Rekrutacyjnych na świecie od wielu lat
rok do roku rosła nawet do 60%, w 2013
roku jej wzrost określa się na poziomie
12-17%. Jest to nowy, szczególnie
w Polsce, trend w HR. Po raz pierwszy
pojawił się w USA kilkanaście lat temu.
Najbardziej rozwinięty jest właśnie
w Stanach Zjednoczonych oraz
Wielkiej Brytanii. Firmy istniejące
w krajach Europy Zachodniej oraz
Centralnej w najbliższych latach coraz
częściej będą korzystały z tej usługi,
czasem adoptując to rozwiązanie już
wprowadzone w ich firmie w innym
kraju, ale często też sięgając niezależnie,
lokalnie po dedykowane rozwiązanie.
W Polsce Outsourcing Procesów
Rekrutacyjnych będzie naszym zdaniem
kierunkiem rozwoju na 2014 rok dla firm,
dla których pozyskiwanie najlepszych
pracowników ma kluczowe znaczenie
w budowaniu przewagi konkurencyjnej.
Outsourcing procesów
rekrutacyjnych, jako
odpowiedź na niedobory talentów
JAK WYBRAĆ, POZYSKAĆ I ZATRZYMAĆ
NAJLEPSZYCH KANDYDATÓW JUŻ NA POCZĄTKU
ICH KARIERY ZAWODOWEJ
19
Wmarketingu koncepcja
„marketing mix”w uproszczeniu
oznacza zbiór narzędzi marketingowych,
za pomocą których firma realizuje
założone cele w najważniejszych
obszarach.
Ze względu na złożoność procesów
narzędzia te obejmują różne aspekty
oferowanych produktów. Podobna
złożoność oraz wielowymiarowość
procesów zaczyna tworzyć się także
w dziedzinie HR. W obecnych czasach
nie wystarczają już same ogłoszenia
o pracę, by pozyskać odpowiednich
kandydatów. Rekruterzy coraz częściej
muszą wychodzić poza swą
dotychczasową strefę komfortu i działać
interdyscyplinarnie - przede wszystkim
muszą stać się równocześnie
headhunterami i marketingowcami.
Stąd coraz częściej mówi się
o koncepcji„recruitment mix”, czyli
zestawieniu narzędzi rekrutacyjnych
pozwalających zadbać o różnorodne
aspekty rekrutacji i komunikacji
z kandydatami. Ich wdrożenie stanowić
będzie najważniejsze wyzwanie dla HR
w 2014 roku.
Od 2010 roku stopa bezrobocia w Polsce
utrzymuje się na poziomie ok. 13%-14%.
Oznacza to potencjał ponad 2,2 miliona
osób, które mogą zostać zatrudnione
w trybie natychmiastowym. Jednak
rekruterzy są zgodni, że z roku na rok
coraz trudniej pozyskać pracowników
o odpowiednich kwalifikacjach.
Wytworzyła się zatem paradoksalna
sytuacja - mimo wielu dyspozycyjnych
osób na rynku pracy, pracodawcy nadal
mają problem ze znalezieniem
odpowiednich kandydatów.
Podstawowym źródłem tego paradoksu
jest niedopasowanie kwalifikacji
kandydatów do zapotrzebowania
rynku pracy. Mimo poprawy sytuacji
w ostatnich latach, polskie uczelnie
wciąż najwięcej studentów kształcą
na kierunkach, które nie gwarantują
zatrudnienia po ich ukończeniu. Brak
także realnego przygotowania do pracy,
np. szkoleń z zarządzania projektami
czy wykorzystania narzędzi popularnych
w danej branży.
Z drugiej strony, postęp technologiczny
i cywilizacyjny wymagają posiadania
coraz większej liczby kompetencji,
często również bardzo niszowych.
Na rynku pojawiają się także całkiem
nowe stanowiska, np. Social Media
Manager czy Content Manager.
Zbyt młode, by na rynku pracy było już
dostępnych wielu specjalistów
w tych dziedzinach. Okazuje się zatem,
że realny zasób kandydatów drastycznie
kurczy się do paru tysięcy lub nawet
zaledwie kilkuset kandydatów, którzy
mają odpowiednią wiedzę
i doświadczenie. Dlatego sukces
rekrutacji tkwi obecnie w zrobieniu
kroku naprzód i wyjściu naprzeciw
najlepszym kandydatom.
Według raportu„Aktywność
specjalistów i menedżerów na rynku
pracy 2013”(Antal International) tylko
39% specjalistów i menedżerów
poszukuje pracy aktywnie, podczas gdy
aż 46% wybiera poszukiwania bierne.
Innymi słowy - czekają aż to rekruterzy ich
znajdą. Dla takich kandydatów znacznie
szybszym i łatwiejszym sposobem jest
np. założenie profilu na GoldenLine
i oczekiwanie na kontakt ze strony
rekrutera. Dzieląc się informacjami na
swój temat już na tym etapie, mają też
większe zaufanie, że finalnie zaaplikują
na dopasowane do ich kwalifikacji
stanowiska. O wiele chętniej też dzielą
się bardziej szczegółowym opisem
swoich umiejętności. Dzięki profilom
w mediach społecznościowych
kandydaci nie czują się już zobligowani
do zmieszczenia wszystkich informacji na
maksymalnie 2 stronach CV. Z kolei
dzięki większej ilości dostępnych
informacji, rekruterom łatwo dotrzeć
do tych kandydatów, którzy posiadają
najbardziej pożądane umiejętności.
Większość serwisów oferuje im do tego
specjalistyczne narzędzia, jak choćby
Wyszukiwarka Kandydatów w przypadku
GoldenLine.
Przedsiębiorcy i rekruterzy bardzo chętnie
korzystają z takiego sposobu dotarcia do
najodpowiedniejszych kandydatów.
„Możemy precyzyjnie dotrzeć do
interesującej nas grupy docelowej.
W odpowiedzi na ogłoszenia które
zamieszczamy na różnych portalach
mamy spływ ludzi z różnymi
kompetencjami, z różnym doświadczeniem
i umiejętnościami.
A używając Wyszukiwarki docieramy
bezpośrednio do ludzi, do których chcemy
dotrzeć.”- Damian Wrzesień, Connectis.
Taka precyzja już na początku rekrutacji
znacznie podnosi jakość aplikacji.
Zgadza się z tym Marta Hoppe
z Positionly:„To, w jaki sposób możemy
wyszukiwać Kandydatów, pozwala nam
na wyszukiwanie najlepszych osób na
dane stanowisko. Kandydaci
z GoldenLine wypadają zdecydowanie
najlepiej w porównaniu z Kandydatami
z innych źródeł.”Dodatkowo, podnosi się
także efektywność pracy rekrutera.
A jak postrzegają takie działania sami
kandydaci? Z badania GoldenLine
jasno wynika, że takich działań
Recruitment mix 2014
- najważniejsze instrumenty,
które w tym roku trzeba
wykorzystać do rekrutacji
Houston,
mamy problem! Kandydat
na horyzoncie
20
oczekują. Aż 82% użytkowników
GoldenLine profil na portalu założyło,
aby zostać znalezionym przez rekrutera,
a prawie 90% deklaruje, że
odpowiedzieliby na ofertę pracy
skierowaną bezpośrednio do nich.
Nawet w przypadku osób o mniejszym
doświadczeniu, studentów
i absolwentów, oczekiwaną formą jest
docieranie do kandydata. W badaniu
„Kandydat 2.0”opublikowanym w 2011
roku przez Employer Branding Institute
aż 18% badanych wskazało, że
najchętniej otrzymywałoby dopasowane
oferty drogą smsową. Zatem już
w przypadku osób dopiero wchodzących
na rynek pracy pojawia się jasne
oczekiwanie - to praca szuka dobrego
kandydata, a nie kandydat pracy.
Teoretycznie istnieje wiele możliwości
dotarcia do kandydatów
i powiadomienia ich o rekrutacji.
Można zamieścić ogłoszenie w gazecie,
próbować kontaktować się telefonicznie
z osobami pracującymi na podobnych
stanowiskach u konkurencji czy nawet
wywiesić informację na słupie
ogłoszeniowym. Jednak takie
metody nie spełniają już swojego celu
i nie pozwalają na dotarcie ani do
odpowiednio wielu kandydatów, ani tym
bardziej odpowiednio
wykwalifikowanych. Takie poszukiwania
specjalistów lub menedżerów,
którzy - jak wynika z raportu„Aktywność
specjalistów i menedżerów na rynku
pracy 2013”- nie szukają aktywnie pracy,
są przykładem błędu w doborze kanałów
w kampanii rekrutacyjnej. Z całą
pewnością miejscem, w którym należy
szukać kandydatów, jest internet.
Według badań NetTrack internauci
stanowią w Polsce ponad 60%.
Dominują wśród nich osoby w wieku
25-39 lat (40%) oraz w wieku 40-59
lat (28%). Są to zatem głównie osoby
aktywne zawodowo, które posiadają
już pewne kwalifikacje. Czyli właśnie ta
grupa, do której zaliczają się poszukiwani
przez nas specjaliści i menedżerowie.
Jeśli dodatkowo nałożyć na ten obraz
badania We Are Social, według których
przeciętny polski internauta spędza
w internecie 4 godziny i 59 minut
dziennie, to trudno wyobrazić sobie inne
miejsce na spotkanie z kandydatem niż
właśnie świat wirtualny.
Ze wspomnianego czasu połowa
przypada na aktywność w mediach
społecznościowych. Wynika to też
z faktu, że 90% internautów założyło
konto na przynajmniej jednym
serwisie społecznościowym. Widać
zatem wyraźnie, że żadne inne medium
nie pozwoli tak szybko i precyzyjnie
dotrzeć do odpowiednich osób.
Konieczność przeszukania mediów
społeczościowych ma jeszcze jedną
przyczynę - brak czasu kandydatów.
Specjaliści oraz menedżerowie ze
względu na swoje wysokie
kompetencje mają ciągłość
zatrudnienia i płynnie zmieniają
miejsca pracy. Nie mają zatem czasu na
przeglądanie codziennie kilkudziesięciu
stron ofert na job boardach. W ich
poczuciu oznacza to marnowanie
czasu. Tym bardziej, iż obecnie w Polsce
zwłaszcza specjalistów w wąskich
dziedzinach rekrutuje się głównie
poprzez tzw. direct search, czyli
bezpośrednie dotarcie do kandydatów.
Tradycyjne ogłoszenia przestały
zdawać egzamin.
Direct search to najważniejszy kierunek,
w którym już teraz zmierza polski HR.
Jeśli zaniechamy szukania
bezpośredniego, to najlepsi
specjaliści nigdy do nas nie trafią, nawet
nie dowiedzą się o trwającej rekrutacji.
Dowiedzą się natomiast o rekrutacjach
prowadzonych przez innych rekruterów,
którzy wykorzystali potencjał mediów
społecznościowych.
Sam direct search to jednak za mało.
Ważne jest także, by zadbać
o odpowiedni przekaz i dopasować się
do oczekiwań kandydata. Przykładem
jest choćby jedna z kampanii
rekrutacyjnych prowadzonych na
GoldenLine.  Firma LGBS Polska,
poszukując programistów z terenu
Śląska, komunikację prowadziło...
w gwarze śląskiej. W ten sposób firma
dopasowała się do swoich kandydatów
i wytworzył się bardzo pozytywny
wizerunek firmy. Przy obecnych
problemach z pozyskaniem świetnych
pracowników coraz bardziej liczy się
właśnie wizerunek pracodawcy. Tak
samo jak rekruterzy dokonują selekcji
CV kandydatów, kandydaci dokonują
selekcji pracodawców. Nie tylko w ujęciu
marki produktów oferowanych przez
firmę konsumentom, ale przede
wszystkim w kontekście wizerunku firmy
jako dobrego pracodawcy, czyli
employer brandingu.
Obecnie rekruter staje się zatem już nie
tylko headhunterem, ale także
marketingowcem dbającym o spójną
komunikację i dobry wizerunek.
Na długiej liście wyzwań HR
w nadchodzących latach taka
multidyscyplinarność zajmuje czołowe
miejsce. O sile tego trendu świadczy
także fakt, że w 2013 i 2014 powstały
nawet kierunki studiów poświęcone
tylko employer brandingowi. Coraz
popularniejsze jest też wydzielanie
w strukturach HR firmy stanowisk
dedykowanych właśnie kwestiom
postrzegania firmy jako dobrego
pracodawcy. Zarówno przez
potencjalnych, jak i obecnych oraz
byłych pracowników.
Obecny employer branding kładzie
nacisk przede wszystkim na aspekt
komunikacji w mediach
społecznościowych.„Firmy coraz większa
uwagę zwracają na obecność w social
media. Dla nas jest to też istotny kanał,
którym możemy komunikować się
z rynkiem”- zauważa Bartosz Kruszewski
z Gi Group.
Komunikacja dotyczy głównie byłych,
obecnych i przyszłych pracowników.
Jeśli chcemy wykorzystać ją głównie
do zainteresowania nowych
kandydatów, to ważne, by zawierała
elementy dla tej grupy istotne. Według
raportu GazetaPraca.pl z 2013 roku pt.
„Social media w rekrutacji”kandydaci
szukają informacji przede wszystkim o:
•	 potencjalnych sytuacjach
problemowych
•	 warunkach pracy
•	 wynagrodzeniu.
W przypadku przytoczonego wcześniej
badania dotyczącego Kandydata 2.0
w czołówce pojawiają się informacje
o możliwościach rozwoju,
wynagrodzeniach i atmosferze pracy.
Najbardziej wiarygodnymi źródłami tych
informacji są obecni i byli pracownicy
firmy, a także znajomi. Stąd powstaje
coraz więcej serwisów dedykowanych
opiniom.
Jaką drogę wybrać?
21
Cała naprzód!
Także na Profilach Pracodawców na
GoldenLine istnieje specjalna sekcja
poświęcona właśnie opiniom zweryfi-
kowanych byłych i obecnych pracown-
ików. O jej przydatności świadczą też
słowa samych kandydatów:
„Mój były współlokator powiedział
mi, że jest nowa firma poszukująca
programistów .NET. Przed wysłaniem
[przyp. autora: CV] sprawdziłem profil na
GoldenLine, kto tam pracuje i znalazłem
kolegę.”- mówi Arek, Software Engineer
w firmie z branży IT outsourcing.
W obliczu wielu różnych obszarów,
którymi zajmują się rekruterzy, istotą jest
zadbanie o ich spójność. Tylko wtedy uda
się w pełni skorzystać z efektu synergii
i osiągnąć pełny sukces. Przykładem
takich działań jest wejście na polski
rynek firmy EPAM w 2011 roku. Cel był
trudny - w ciągu paru miesięcy
zrekrutować 100 osób w dwóch
lokalizacjach. W następnym roku firma
miała powiększyć się o kolejne 150 osób.
Zespół EPAM tworzą głównie doświadczeni
specjaliści IT. Było to zatem zadanie tym
trudniejsze, że są to kandydaci pasywni,
o których na rynku pracy trwa zacięta
walka. Firma do swojej strategii
rekrutacyjnej od razu włączyła zarówno
direct search, jak i działania employer
brandingowe. W ten sposób stworzyła
kompleksowy zestaw narzędzi
rekrutacyjnych. M.in. dzięki ogłoszeniom
i rozbudowanemu Profilowi Pracodawcy
na GoldenLine, a także Wyszukiwarce
Kandydatów pozwalającej na
odnalezienie odpowiednich specjalistów,
udało się założony cel zrealizować.
Istotny okazał się kompleksowy
charakter narzędzi, które nawzajem się
uzupełniały i promowały, a także ich
spójność. Komunikaty w każdym z nich
stwarzały odpowiedni wizerunek firmy
i dostarczały najbardziej pożądanych
przez kandydatów informacji.
Dodatkowo, pojawiąjące się na profilu
firmowym oceny pracowników przy
kolejnych rekrutacjach przekonywały
potencjalnych kandydatów do
aplikowania na oferty pracy EPAM.
Kluczem do sukcesu okazał się fakt, że
kandydaci w jednym miejscu
uzyskali zarówno możliwość kontaktu
z rekruterami, jak i najbardziej ich
interesujące informacje o firmie.
Pozwoliło to także znacznie skrócić czas
prowadzenia rekrutacji i podnieść ich
efektywność.
Rok 2014, podobnie jak w poprzedni,
upłynie w HR pod hasłem„walka
i utrzymanie talentów”. Wielu rekruterów
zrozumiało, że tradycyjne metody
rekrutacji zawodzą, więc muszą znaleźć
inne rozwiązania. Stali się zatem head-
hunterami, szukali narzędzi dotarcia
do kandydatów. Jednak samo ich
odnalezienie już nie wystarczy.
Kandydaci, zwłaszcza świadomi swoich
kompetencji specjaliści, przykładają
coraz większą wagę do komunikacji
i wizerunku pracodawcy. Stąd obecnie
rekruterzy muszą nauczyć się, jak być
równocześniedobrymimarketingowcami.
Nie jest to wcale łatwe zadanie,
zwłaszcza w kontekście świadomości
swoich oczekiwań w przypadku
kandydatów - czego dowodzą
przytoczone w tym artykule
badania. Dlatego właśnie połączenie
tych wszystkich wymiarów i zadbanie
o kompleksowość narzędzi
rekrutacyjnych będzie najważniejszym
wyzwaniem dla polskiego HR w 2014
roku.
Success study EPAM
56
Alicja Arndt
Z wykształcenia ekonomistka - ukończyła Stosunki Międzynarodowe w Szkole Głównej
Handlowej, obecnie kontynuuje naukę na studiach doktoranckich w dziedzinie nauk
ekonomicznych. Z GoldenLine związana od 2,5 roku. Odpowiada m.in. za materiały edu-
kacyjne i badania nt. HR oraz szkolenia dotyczące employer brandingu i direct search.
Współpracowała w tym zakresie z takimi firmami jak Antal, Aviva, Gi Group, HAYS czy
Natek Polska. Prywatnie uzależniona od podróży do Indii.
22
LESZEK KULCYN
481024
Randstad
Professionals Operations Director
Biorąc pod uwagę
ogólnoświatowe trendy, a także
analizę wzrostu jeśli chodzi
o polską gospodarkę
stawiam na trzy obszary, które
moim zdaniem będą wiodące
w bieżącym roku. Są to:
inżynieria, finanse i nowoczesne
technologie (IT
i telekomunikacja). W tych
sektorach z całą pewnością rynek
będzie należał do kandydatów.
Będziemy potrzebować
wyspecjalizowanej kadry,
a rynek na pewno będzie
kształtował się tak, aby zachęcić
kandydatów do podejmowania
pracy.
O rekrutacjach specjalistycznych,
trendach w rekrutacji w 2014
rozmawialiśmy z Leszkiem
Kurycynem, Randstad
Professionals Operations Director.
JAK PANA ZDANIEM BĘDZIE
WYGLĄDAŁ RYNEK REKRUTACJI
W 2014 ROKU?
Biorąc pod uwagę ogólnoświatowe
trendy, a także analizę wzrostu jeśli
chodzi o polską gospodarkę stawiam
na trzy obszary, które moim zdaniem
będą wiodące w bieżącym roku. Są to:
inżynieria, finanse i nowoczesne
technologie (IT i telekomunikacja).
W tych sektorach z całą pewnością rynek
będzie należał do kandydatów.
Będziemy potrzebować
wyspecjalizowanej kadry, a rynek na
pewno będzie kształtował się tak, aby
zachęcić kandydatów do podejmowania
pracy. Poza nowymi technologiami z
pewnością pojawią się obszary tzw.
schodzących technologii. Jest wiele
technologii, które przestają być
użytkowe, ale są nadal użytkowane,
problemem jest to, że coraz mniej osób
się nimi zajmuje, a specjaliści w tych
5025
Rekrutacje specjalistyczne
dziedzinach szybko orientują się na
wszelkie nowości. W ten sposób może
nastąpić duży niedobór kadr.
A JAK BĘDZIE SIĘ
KSZTAŁTOWAŁA SYTUACJA
W INNYCH SEKTORACH?
Obiecująco wygląda sektor produkcji
przemysłowej związany coraz częściej
z rosnącym udziałem eksportu.
Dobrze doświadczony inżynier
pracujący od wielu lat w branży to
potencjalnie dobry kandydat do
zatrudnienia, ale i wchodzący na ten
rynek będą mieli całkiem ciekawe
perspektywy. Zatrudnienie
w sektorze produkcji może się jednak
wiązać z potrzebą relokacji, co może
być wyzwaniem dla kandydatów.
W obszarach finansów świetnie
rozwija się sektor usług wspólnych
SSI/BPO. Co prawda nie obserwujemy
już takiego popytu na bankowość
detaliczną jak jeszcze kilka lat temu,
ale od kliku lat rozwija się część back
office. Rośnie obsługa kredytów,
a jest to praca manualna, więc
obszar ten będzie z pewnością
pochłaniać kadry. Kolejny bardzo
ciekawy jest obszar logistyki, który
obecnie bardzo ściśle wiąże się
z inwestycjami w infrastrukturę.
Widzimy rozwój dróg, kolei, wzrost
ładunków przewożonych po terenie
Polski. Obserwujemy też duży popyt
na specjalistów ds. logistyki, zarządzania
i optymalizacji transportu. Oczywiście
nie możemy zapomnieć o branży
turystycznej, która ma się dobrze
i wykazuje tendencję wzrostową.
Powstaje coraz więcej obiektów
klasy turystycznej, a to wiąże się
z zatrudnianiem personelu,
w którym oprócz specjalistów
tzw.„białych kołnierzyków”będzie
potrzebna też cała armii specjalistów
techników, ale bardzo dobrze
wykwalifikowanych.
KTO WIĘC MA SZANSĘ
NA ZATRUDNIENIE?
Na rynku pracy obserwujemy
obecnie, że największą szansę na
znalezienie atrakcyjnej pracy mają
dobrze wykwalifikowanispecjaliści
znający dwa języki obce. Nie da się nie
zauważyć, że obserwujemy bardzo
duże bezrobocie wśród absolwentów,
spowodowane jest ono tym, że
ci młodzi ludzie nie mają jeszcze
doświadczenia, które pomogłoby
im znaleźć zatrudnienie. Spójrzmy
jednak na absolwentów uczelni
technicznych, tutaj bezrobocie jest
marginalne podczas gdy na uczelniach
humanistycznych ogromne.
Jestem ogromnym zwolennikiem
tego, aby dyskusje„kim chce zostać
w przyszłości”z uczelni przenosić do
liceów i dyskutować o tym z pozoru
z mało dojrzałymi osobami, które
właśnie wtedy podejmują decyzję
o kierunku studiów. Dzięki temu
poprzez system edukacyjny
moglibyśmy przygotować młodych
ludzi na to co czeka ich na rynku
pracy, pozwoliłoby im to bardziej
świadomie wybierać kierunki studiów,
co być może przełożyło by się na
łatwiejsze znalezienie pracy po
zakończeniu edukacji.
NA CO NAJWIĘKSZĄ UWAGĘ
ZWRACAJĄ PRACODAWCY
ZATRUDNIAJĄC?
W podejściu do zatrudniania powinno
dominować poczucie, że zatrudniamy
osobępoto,abyzwiększyćefektywność
własnego biznesu. To klient wie co
chce zrobić, poprawić, rozwinąć
np.: jeśli szuka dobrego sprzedawcy
to wie, że chce zwiększyć sprzedaż
o20%,ajeśliszukadobregoksięgowego
to wie, że chce zmniejszyć liczbę
popełnianych błędów. Jeśli klient
ma takie podejście wtedy jest nam o
wiele łatwiej dopasować daną osobę
do organizacji co pozwoli nam uniknąć
wzajemnych rozczarowań. Gdybyśmy
spojrzeli na to czym
kierują się obecnie pracodawcy
w czasie rekrutacji, zauważymy,
że najważniejsze są umiejętności
kandydata, następnie osobowość
i doświadczenie zawodowe, a na samym
końcu kwalifikacje, ukończona szkoła,
dyplomy itd.
Co ciekawe jeśli tą hierarchię przyłoży
się do tworzonych przez pracodawców
ogłoszeń rekrutacyjnych okazuje się,
że ok. 90% z nich pokazuje dokładnie
odwrotnie kogo i czego poszukują
pracodawcy, np.: w pierwszym zdaniu
ogłoszenia czytamy, że firma potrzebuje
osoby, która ukończyła daną szkołę,
a o umiejętnościach czytamy na samym
końcu i to zazwyczaj w jednym zdaniu.
Skąd ten błąd wynika? Być może to błąd
mechaniczny, wynikający z tego,
że większość firm tak właśnie tworzy
ogłoszenia. Tego typu ogłoszenia
oddala dyskusję, któratoczy się
pomiędzy kandydatem a firmą
w procesie rekrutacji. Może też rodzić
rozczarowanie kandydata, od którego
finalnie wymaga się czegoś zupełnie
innego niż się go o tym informuje
w ogłoszeniu.
OD PEWNEGO CZASU
OBSERWUJEMY ZJAWISKO,
W KTÓRYM PRACODAWCY ZA
WSZELKĄ CENĘ STARAJĄ SIĘ
POZYSKAĆ NAJLEPSZYCH
PRACOWNIKÓW, ALE JEST TO
ZADANIE TRUDNE, PONIEWAŻ
JAK SIĘ OKAZUJE NAJLEPSI
PRACY NIE SZUKAJĄ?
To czy rynek jest mniej czy bardziej
widoczny zależy w dużej mierze od
kandydatów. Jeśli poszukujemy pracy to
jest to nasza decyzja czy aktywnie
poszukujemy pracy czy pozycjonujemy się
w taki sposób, że to nas należy znaleźć.
I tu rzeczywiście wyróżnia się trend,
który głosi, że kandydaci coraz częściej
w procesie rekrutacji oczekują od
pracodawców indywidualnego
podejścia do nich jako do człowieka.
Istotne staje się więc, aby ofertę
dostosować do indywidualnych potrzeb
kandydatów – bez względu na to czy
rekrutację prowadzi firma usługowa,
produkcyjna czy finansowa. Kiedyś
26
podejście firm było inne i opierało się
na stwierdzeniu„mamy tutaj różne
produkty proszę sobie któryś z nich
wybrać, jeśli żaden z nich nie
odpowiada prawdopodobnie nie uda
nam się porozumieć”. Obecnie firmy
coraz częściej funkcjonują zgodnie
ze stwierdzeniem:„powiedz nam jak
ten produkt ma wyglądać żeby Ci się
podobał, a my sprawdzimy czy jest-
eśmy w stanie taki stworzyć”.
To zupełnie inne podejście, zupełnie
inaczej wyrobione postawy.
I te postawy wyrabiają też
kandydaci. Na rynku specjalistycznym
kandydaci poznali swoją wartość,
wiedzą już ile rynek jest w stanie za
nich zapłacić. Druga rzecz to to,
że mają świadomość wyboru:
albo sam będę szukać albo praca
znajdzie mnie. Problem pracodawców
z pozyskaniem pracowników pojawia
się właśnie wtedy jeśli kandydat nie
szuka firmy.
WSPOMNIAŁ PAN O DYNAMICE
WZROSTU RYNKU REKRUTACJI
SPECJALISTYCZNYCH?
Jeśli chodzi o wzrost rynku rekrutacji
specjalistycznych można zaryzykować,
że jest on przynajmniej dwucyfrowy.
Jest to rynek, który może rosnąć do
15-20% rocznie. Trzeba mieć
jednak na uwadze fakt, że taki stan
nie będzie trwał wiecznie. Starsi
koledzy z krajów Europy zachodniej
mawiają, że zaczynając pracę w roku
1975 należało się spodziewać
wkarierzezawodowejtrzechkryzysów.
Teraz trzeba się spodziewać, że te
zwroty koniunktury mogąmiećwyższą
amplitudęizmniejszy się okres.
Dlatego też nie ferujemy prognoz
dalekosiężnych, staramy się je
umiejscowić w krótszym okresie
ponieważ zmienność jest obecnie
większa.Skądoptymizmcodowzrostu?
Powodem są przede wszystkim
pieniądze z UE, fundusz spójności,
który wiemy jak będzie wyglądać,
wiemy jak wygląda ta perspektywa
inwestycji z tym związanych. Wiemy,
że poprawi się koniunktura
gospodarcza, nastąpi ustabilizowanie
bezrobocia i parametrów
makroekonomicznych: rośnie
konsumpcja, sprzedaż detaliczna
i wynagrodzenia. To te elementy
stymulują wzrost i pozytywnie
wpływają na rynek pracy. Oczywiście
część ekonomistów będzie zapewne
wręcz odmiennego zdania.
JAK PRACODAWCY MOGĄ
WYŁOWIĆ TALENTY
W OBSZARACH
SPECJALISTYCZNYCH?
JAK JE ZNALEŹĆ? JAK
JE ZACHĘCIĆ DO ZMIANY
PRACY?
Każdy pracodawca może wybrać dwie
drogi, albo sam posiada wiedzę na
temat danego rynku i rozpoczyna
rekrutację metodą tradycyjną
zamieszczając ogłoszenie i korzystając
z pomocy działu HR albo zleca taką
rekrutacje firmom zewnętrznym.
Zazwyczaj jeżeli pojawia się potrzeba
aktywnego poszukiwania kandydatów
najczęściej takie zlecenie trafia do
firmy rekrutacyjnej, która w oparciu
o profil osoby poszukiwanej, opis
stanowiska, opis kompetencji
konfrontuje to oczekiwanie z rynkiem.
GłównyaktywRandstadtobezsprzecznie
baza danych kandydatów, w której
znajduje się kilkadziesiąt tysięcy
kandydatów opisanych w sposób
właściwy, tak, że bez problemu
potrafimy do nich dotrzeć. Taka baza
danych to bardzo żywy organizm,
w związku z ruchliwością kandydatów
na rynku pracy baza szybko się
dezaktualizuje, dołączają też do
niej nowe osoby. W poszukiwaniu
kandydatów dla naszych klientów
korzystamy z wyników badania
atrakcyjności pracodawcy, które
rokrocznie wykonujemy. Aby pozyskać
danego kandydata musimy mu pokazać,
że firma jest dla niego atrakcyjna,
anastępniepracujemynaddopasowaniem
go do danej organizacji. Obecnie na
czoło wysunął się czynnik: stabilność
finansowa pracodawcy. Krok za nim
pracownicywymieniająangażowanie
w ciekawe projekty, przyjazna
atmosfera pracy (to ciężko mierzalne
odczucia, że w organizacji dominują
zdrowe elementy) i wynagrodzenie.
Przy całym rozwoju nowoczesnych
technologii prędzej czy później musi
dojść do spotkania kandydata
z pracodawcą. Ważne, żeby taka
5027
rozmowa miała pewną strukturę, aby
wszystkie rozmowy dało się porównać.
Nie da się ukryć, że ludzie, którzy
zmieniają prace chcą zazwyczaj
podnieść swoje wynagrodzenie. O ile?
To już bardzo indywidualna kwestia.
Ważneabywczasierekrutacjikandydat
dowiedział się jak najwięcej o danej
organizacji. Im więcej przyszły kandydat
dowie się w czasie rozmowy o firmie
tym trudniej o późniejsze rozczarowania.
Zdarzają się oczywiście nietrafione
rekrutacje, po których ludzie są
zawiedzeni. Musimy pamiętać, że
wyobrażenie ludzi o danej firmie jest
wyobrażeniem o brandzie, szczególnie
jeśli jest to znana marka. Mało ludzi
wie jak pracuje w wiodących firmach,
niektórzy pojęcia nie mają jak pracuje
się w branży kosmetycznej, ale znają
dokładnie jej wszystkie produkty.
Wydaje im się, że to świetne miejsce
pracy, a tymczasem pojawia się wiele
elementów, o których nie wiedzieli
i czują się oszukani. To kwestie, które
obowiązkowo trzeba poruszyć i my
o to dbamy. Z drugiej strony
pracodawcama możliwość ocenienia
w jaki sposób kandydat reaguje na
poszczególne zasady i elementy
współpracy.
Jak PwC buduje historie,
których każdy chciałby
stać się częścią
Umiejętność zainteresowania ich firmą,
pozyskania uwagi i utrzymania
zainteresowania jest zadaniem
trudnym, ponieważ jest to grupa bardzo
wymagająca, obyta z różnymi kanałami
komunikacji, formami reklamy
i promocji.
Młode pokolenie, potocznie
zwane również pokoleniem
„Milenium”lub„pokoleniem
klapek i iPodów”, to grupa
doskonale poruszająca się
w świecie nowych technologii,
dla której Internet to nieodłączny
element codzienności.
Rozumiejąc potrzeby młodego
pokolenia, w PwC stosujemy różnorodne
działania pozwalające skutecznie się
komunikować oraz utrzymywać
zainteresowanie marką.
Wspomniany wcześniej Internet jest
jednym z głównych kanałów dotarcia do
grupy docelowej. Dzięki mediom
społecznościowym budujemy relację
z aktywnymi odbiorcami, którzy śledzą
na bieżąco, co dzieje się w naszej firmie.
Działania dzielimy na promocyjne jak
np. konkursy na facebooku, quizy, gry,
relacje z przeprowadzonych konkursów
lub podsumowania specjalnych
programów praktyk oraz edukacyjne
tj. publikacja raportów, filmowe porady
rekrutacyjne, zaproszenia na warsztaty
i prezentacje biznesowe. Ze względu na
potrzeby i priorytety młodego pokolenia
głównym kanałem komunikacji jest
facebook, z którym powiązane są inne
narzędzia jak np. strona internetowa
PwC. Na facebooku działamy od 2009r.
Spełnia on zarówno funkcje promocyjne
i informacyjne, jak również pomaga nam
w utrzymywaniu stałego kontaktu z
grupą docelową.
Dzięki fanpage PwC możemy
rozpowszechniać informacje na
temat aktualnie prowadzonych
rekrutacji na praktyki oraz
organizowanych dni otwartych,
warsztatów pośród ponad 17000
osób.
Firma to również to, czym żyją na co
dzień nasi pracownicy i o tym także
opowiadamy naszym kandydatom
podczas spotkań twarzą w twarz,
targów pracy lub warsztatów oraz
umieszczając w mediach
społecznościowych zdjęcia z naszego
biura lub informacje niezwiązane
z prowadzonym biznesem, lecz
codziennym życiem biurowym.
W ten sposób osobom
zainteresowanym pracą w naszej firmie
łatwiej jest sobie wyobrazić, jak
wygląda u nas praca i jaka atmosfera
panuje na co dzień.
Nasze działania to również
aplikacje, które pozwalają na
znalezienie nas na imprezach
targowych lub podczas
specjalnie organizowanych
wydarzeń na uczelniach.
Budowanie wizerunku firmy to złożony proces, w którym
dużą rolę odgrywają zarówno działania na zewnątrz jak
i wewnątrz firmy. Szczególnym wyzwaniem jest
budowanie wizerunku najbardziej pożądanego
pracodawcy wśród młodych ludzi.
Wizerunek pracodawcy, to przede
wszystkim skojarzenie, wspomnienie
związane z firmą, które powstaje
w głowach kandydatów, pracowników
i które zawsze będzie im towarzyszyć.
Dlatego budując nasz wizerunek staramy
się również, aby nasi pracownicy,
praktykanci dzielili się swoimi
doświadczeniami z pracy w PwC i w ten
sposób pomagali nam w budowaniu
marki najbardziej pożądanego
pracodawcy.
Pozwala nam to na zbudowanie
w mediach historii, której każdy
chciałby stać się częścią.
Realizujemy to poprzez publikację
wywiadów z pracownikami, praktykantami,
spotkania ze studentami, reportaże
zkonkursówiprojektów,któreumieszczamy
na kanale PwC na YouTube. Spotkania
znaszymipracownikamimająszczególne
znaczenie dla budowania marki PwC,
ponieważdająonemożliwośćzachowania
autentyczności w komunikowaniu się
z naszą grupą docelową.
Studenci mogą dowiedzieć się o plusach
i minusach pracy w naszej firmie, dzięki
czemu wiedzą, że wizerunek naszej firmy
niejestsztuczną,idealniewygładzona laurką.
Takie podejście to również ogromna
korzyść dla firmy, ponieważ osoby, które
składają aplikacje mają świadomość
czekających ich wyzwań.
W naszych działaniach
sięgamy również po środki
28
przekazu typowe dla reklamy
produktowej jak np. OOH
(out of home) czyli billboardy,
reklamy na przystankach
komunikacji miejskiej
czy na rowerach Veturilo.
Wykorzystujemy je zwłaszcza w okresie
wzmożonej działalności rekrutacyjnej.
Celem haseł typu„Sprawdź co cię kręci
na www.pwc.pl/kariera”czy„Zerwij się
ze studiów! Aplikuj do 31 marca br.”jest
dostarczenie krótkich informacji
o rozpoczęciu procesu rekrutacji do
konkretnych miejsc, w których może
pojawić się nasza grupa docelowa.
Zwykle są to okolice uczelni wyższych
oraz miejsc najbardziej popularnych
wśród młodych ludzi. Dzięki temu,
mamy możliwość skutecznie dotrzeć
w zróżnicowany sposób do naszych
odbiorców.
Istotną zaletą tego typu działań, jest
również szeroki zasięg odbiorczy oraz
wzbudzenie zainteresowania naszą
firmą, które staramy się uzyskać dzięki
stosowaniu krótkich, intrygujących haseł
zwracających uwagę i zachęcających
odbiorców do wykonania kolejnego
kroku jakim jest wejście na naszą stronę
internetową, zapoznanie się z informacjami
o PwC i złożenie aplikacji do naszej firmy.
Korzystając z takich form budowania
wizerunku, nie staramy się wykorzystywać
środków OOH, jako miejsca na
umieszczenie wyczerpujących informacji
o naszej firmie, lecz używamy ich jako
instrumentu pobudzania potrzeb
i zachęcenia do samodzielnego
poszukiwania wiedzy na temat naszej
firmy i oferowanych przez nas
możliwości.
Budowanie wizerunku pracodawcy
w obecnych czasach to zadanie
niezwykle trudne. Wraz z dynamicznym
rozwojem nowych technologii,
nieprawdopodobnie szybko zmieniającym
się stylem życia, skończył się czas tworzenia
strategii działania na 5, czy nawet 3 lata.
Aby skutecznie działać i utrzymać się
w zasięgu wzroku potencjalnych
kandydatów, jako pracodawca,
jedyną strategią jest obserwować
rynek, być uważnym i wrażliwym
na trendy oraz pogodzić się
z myślą, że nic nie jest„na stałe”.
Czy warto w takich warunkach wkładać
wysiłek w budowanie wizerunku
pracodawcy? Odpowiedź jest oczywista,
a najlepiej brzmi ona w formie jednej
z maksym guru zarządzania Petera
Druckera:„Budowanie marki nie jest
możliwością, to konieczność. Jeżeli firma
tego nie zrobi, ktoś inny zrobi to za nią”.
Roma Głowacka
Pracuje w zespole Rekrutacji i Budowania
Wizerunku Pracodawcy w PwC.
Jest odpowiedzialna za działania
wizerunkowe skierowane do studentów
oraz innowacyjne formy obecności PwC
na uczelniach.
Posiada bogate doświadczenie w obszarze
marketingu, media i public relations, event
management i human resources, które
zdobywała pracując m.in. w firmach takich
jak Aviva, Randstad, Arval (grupa BNP
Paribas). Prywatnie jest pasjonatką biegania,
nurkowania i filmów Woody’ego Allena.
Prywatnie jest pasjonatem podróżowania,
lotnictwa i spottingu.
30
Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego
na Wydziale Stosowanych Nauk Społecznych
oraz podyplomowych studiów z zarządzania
zasobami ludzkimi w Wyższej Szkole
Psychologii Społecznej w Warszawie.
Od kilku lat związana z branżą HR w zakresie
budowania wizerunku pracodawcy, rekrutacji
i rozwoju pracowników w międzynarodowych
korporacjach.
Przygodę z MARS Polska rozpoczęła we
wrześniu 2011 roku. Obecnie odpowiada
za kreowanie wizerunku MARS Polska jako
pracodawcy.
Make It Mean It More
– storytelling
w budowaniu
wizerunku
pracodawcy
Katarzyna Pękacka
Employer Branding Specialist
MARS Polska
Każda firma, która poważnie myśli
o budowaniu wizerunku
pracodawcy, w pewnym momencie
staje przed ważnym zadaniem
– zbudowaniem kampanii, która
najlepiej pokaże z trudem
budowane EVP (Employer Value
Proposition). A przy okazji będzie na
tyle uniwersalna, żeby jej hasło
i założenia można było wykorzystać
na całym świecie. Jak przeprowadzić
taki proces? Czasem to zadanie jak
z kosmosu… albo z Marsa.
DEFINIOWANIE KLUCZOWYCH
ELEMENTÓW KAMPANII
Stając przed zadaniem stworzenia
globalnej kampanii EB, na początku
trzeba było zidentyfikować kluczowe
wyróżniki MARS jako pracodawcy,
które pozwolą mu zdystansować się
od oferty innych pracodawców na
rynku. Najważniejsze z nich to:
RODZINNA STRUKTURA
BIZNESU:
MARS jest wyjątkową firmą,
jednocześnie globalną korporacją
i firmą rodzinną, od ponad 100 lat
pozostającą w rękach rodziny Mars.
Na całym świecie zatrudnia
kilkadziesiąt tysięcy osób. W Polsce
istnieje od 1992 roku i w sumie
zatrudnia prawie 1500
współpracowników. O wyjątkowości
firmy decyduje jednak nie tylko jej
ciekawa historia, czy skala
działalności, ale również wyjątkowa
kultura organizacja.
KONCEPCJA
WSPÓŁPRACOWNIKA:
osoby pracujące dla firmy nazywają
się współpracownikami (z ang.
associates). Wynika to z założenia,
że każdy powinien brać
odpowiedzialność za firmę tak, jakby
był jej współwłaścicielem. Podejście
to oznacza, że wszyscy w równej
mierze współtworzą idee, przyjazne
środowisko pracy i swoimi
działaniami przyczyniają się do
sukcesu firmy MARS. A rozwój firmy
przekłada się na większe korzyści dla
wszystkich współpracowników.
z całego świata. W ten sposób
powstała kampania, którą w spójny
sposób wprowadzono w całej
korporacji. Mimo, że jej założenia
pozostają globalne – kampania
adaptowana była na każdym lokal-
nym rynku.
PRACA KTÓRA ZNACZY„COŚ”
WIĘCEJ
Wychodząc z założenia, że wszyscy
dobrzy pracodawcy posiadają
w swoje ofercie rekrutacyjnej
elementy niezbędne do
przyciągnięcia najlepszych
kandydatów, MARS zdecydował się
pokazać, co więcej może
zaproponować swoim
współpracownikom.
Głównym hasłem kampanii
zostało :„Make It Mean More”.
Ma ona innowacyjny i bardzo
ciekawy charakter – MARS
opowiada o sobie jako
o pracodawcy, przedstawiając
inspirujące historie swoich
współpracowników (tzw.
storytelling).
Dzięki tej metodzie narracji pokazuje,
że praca w MARS oznacza więcej,
niż tylko zwykłe wywiązywanie się
z obowiązków służbowych, ale
wprowadzanie prawdziwej zmiany
i realizacja pasji. Wykorzystane
przykłady mają na celu zilustrowanie,
że dzięki wyjątkowej kulturze
organizacyjnej,modelowibiznesowemu
oraz zasadom panującym w MARS,
współpracownicy mogą naprawdę
„rozwinąć skrzydła”i rozwijać się
zawodowo, tworząc jednocześnie
wartość dodaną nie tylko dla siebie,
swoich rodzin, ale również dla
swojego otoczenia.
Kampania została przygotowana
z dbałością o najmniejszy szczegół
i posiada wyjątkową oprawę
wizualną. Tworząc lokalne
materiały, wykorzystano historie
polskich współpracowników, np.:
Przemka, który stworzył program
MARS Wellnes, czy Teresy, która
Wypadkową koncepcji
współpracownika jest również
egalitaryzm i przejrzystość procedur.
Wszyscy współpracownicy
traktowani są w ten sam sposób,
unika się barier w komunikacji
i codziennych relacjach. Dyrektorzy
nie zamykają się w gabinetach,
a samochód służbowy to jedynie
narzędzie pracy, a nie wyznacznik
prestiżu.
PIĘĆ ZASAD MARS: tym, co łączy
Współpracowników w korporacji
MARS są wyjątkowe wartości
związane z firmą i sposobem, w jaki
powinna być zarządzana. Dla MARS
ważne jest osiąganie celów, ale
jeszcze ważniejszy jest etyczny
sposób ich realizacji. Główne Pięć
Zasad istnieje od początku istnienia
firmy. Są to: Jakość,
Odpowiedzialność, Wzajemność,
Wydajność i Wolność. Nie są to
puste frazesy, ale faktycznie
istniejące wskazówki wcielane
w praktyce w każdym aspekcie
funkcjonowania firmy.
ROZWÓJ: wspieranie potencjału
współpracowników jest na stałe
wpisane w strategię biznesową firmy.
Firma jest nastawiona na
wieloaspektowy i długofalowy
rozwój współpracowników.
Współpracownicy uczą się przede
wszystkich poprzez praktykę zgodnie
z indywidualnym planem rozwoju,
a MARS posiada swoje własne cen-
trum wiedzy – Mars University.
JAK POKAZAĆ JAKIM
PRACODAWCĄ JEST MARS?
MARS od lat był wyróżniany jako
jeden z najlepszych globalnych
pracodawców, z bogatą ofertą
benefitów, programami
prozdrowotnymi oraz organizacją
bardzo mocno wspierająco rozwój
współpracowników. Jak ująć to
w jednej kampanii? Tworzenie jej
koncepcji trwało ponad rok
i polegało na serii strategicznych
warsztatów z udziałem
przedstawicieli rodziny MARS oraz
członków globalnej rady Employer
Branding z różnych lokalizacji
zaangażowała się w pomoc
bezdomnym psom. Wszystkich
bohaterów tych historii łączy to,
że ich pasje, zainteresowania oraz
umiejętności zyskały wsparcie
pracodawcy i dzięki temu zamieniły
się w wartościowe (zarówno
biznesowo jak i społecznie) inicjatywy.
EFEKTY
Miarą skuteczności inwestycji
w działania Employer Branding jest
przede wszystkim liczba i jakość
spływających aplikacji, a tym
samym minimalizacja kosztów, które
generuje proces rekrutacji. Z kolei
miernikiem działań wewnętrznych są
wyniki badań zaangażowania
realizowanych we współpracy
z Instytutem Gallupa, obserwowanie
rozwoju już zatrudnionych
współpracowników oraz niski
wskaźnik rotacji w firmie.
Dowodem na to, że rozwój
współpracowników to jeden
z głównych elementów strategii
Employer Branding, jest fakt, że
około 80% rekrutacji na
nowotworzone stanowiska lub
wyższe stanowiska obsadzanych jest
wewnętrznie. Podejście takie buduje
przywiązanie współpracownika do
firmy,jegozaangażowanieiprocentuje
tym, że wyznawane przez nich
wartości są sprzężone z wartościami
firmy.
MARS Polska to jeden z najbardziej
pożądanych pracodawców, co
potwierdzają liczne nagrody
i wyróżnienia. Firma plasuje się
w czołówce polskich pracodawców
w prestiżowych rankingach takich jak
Idealny Pracodawca Universum czy
Pracodawca Roku AIESEC. MARS
wyróżniany jest również w skali
międzynarodowej. Firma znalazła się
wśród 25 najlepszych
międzynarodowych miejsc pracy
według prestiżowego rankingu Great
Place to Work Institute. Już drugi rok
z rzędu MARS trafił też na listę
najbardziej pożądanych
pracodawców w Stanach
Zjednoczonych„FORTUNE 100 Best
Companies to Work For”.
31
www.talentbridge.pl
Obecny rynek ofert pracy skierowany
jest głównie do Generacji Y. Proces
rekrutacji powinien zostać zatem
wsparty przez branding, który pozwala
zwiększyć świadomość marki wśród
kandydatów i zbudować
rozpoznawalny oraz pożądany
wizerunek pracodawcy. Renoma firmy
ma przecież znaczny wpływ na
politykę personalną i oddziałuje
na jakość relacji z otoczeniem.
Dynamiczny rozwój telefonii
komórkowej, social media i Internetu
sprawił,żeosobyposzukującepracy stały
się bardziej mobilne pod względem IT.
Dlatego pracodawcy zaczęli sięgać po
innowacyjne narzędzia rekrutacyjne,
stosując elementy gier w procesie
selekcji przyszłych pracowników. Gra
rekrutacyjna nie tylko promuje branże
wśród młodych i kreatywnych ludzi,
lecz także przeprowadza wstępną
selekcję kandydatów. W czasie
zaangażowania w grywalizację, która
jest pewną formą intelektualnej
rozrywki, gracze łatwiej ukazują swoje
oblicze i naturalne zachowania oraz
cechy charakteru, co tym samym
przekłada się na większą skuteczność
prawidłowego zweryfikowania
predyspozycji i umiejętności
kandydatów niż tylko na podstawie
nadesłanych dokumentów
z aplikacyjnych, takich jak tradycyjny
życiorys czy nawet klasyczna rozmowa
kwalifikacyjna. Gra pozwala zbadać
nie tylko motywację kandydatów do
pracy na danym stanowisku, lecz także
uzyskać ich satysfakcję i zadowolenie
z ciekawie przeprowadzonej
rekrutacji. Pozytywna opinia
kandydatów z pewnością zostanie
przekuta na pożądany wizerunek
pracodawcy na rynku pracy, a firma
będzie traktowana jako przyjazna
Generacji Yinastawionananowoczesne
rozwiązania. Celem gry jest także
marketing samego produktu.
W momencie, gdy powstaje gra na
przykład o nazwie“Fabryka czekolady”,
gdzie kandydat przechodzi przez
kolejne etapy produkcji tabliczek cze-
kolady w firmie, polepsza się
świadomość marki tego produktu.
Kiedy informacja na temat gry zostanie
opublikowana w mediach, publicity
uzyskarównieżkonkretnanazwaczekolady.
Rekonesans zastosowania grywalizacji
w procesie rekrutacji już na samym
wstępie odsyła do popularnego przykładu
gry“My Marriot Hotel”dostępnej na
portalu Facebook, gdzie uczestnik
wcielał się w rolę menedżera kuchni,
podejmując konkretne decyzje
w prowadzeniu hotelu. Inną ilustracją
nowoczesnej formy selekcji pracowników
jest firma Saatchi&Saatchi z Izraela, która
wykorzystała znaną grę Diablo III, aby
zweryfikować umiejętności informatyczne
kandydatów. Pomysłem pozyskania
kadetów za pomocą gry online
posłużyła się także amerykańska armia,
tworząc symulację kariery wojskowej
żołnierza. Gra taktyczna FPS pod
szyldem“America’s Army”wydana
została krótko po wydarzeniach
z 11 września i 4 milinów użytkowników
przekonałosięwówczas,jakskutecznie
przeprowadzić swojego awatara przez
ćwiczenia,szkoleniaiakcjęwterenie.
Początkowo planowana jako narzędzie
do kształtowania pozytywnego
wizerunku wojska w USA stała się
wkrótce sztafażem rekrutacji nowych
kadetów. Analogiczny temat wprowadziła
również francuska armia, udostępniając
całą serię gier“Enter Marin”. Dlatego moc
angażowania gier stała się niezwykle
silna i zaczęła oddziaływać także na
branże,którychdotejporyzmechanizmami
znanymi ze świata gier nigdy nie
kojarzono, między innymi: marketing,
szkolenia korporacyjne i wojskowe czy
rekrutacja. Tego typu technikę stosują
również duże koncerny. Gra“Reveal”
firmy Lorea’l pozwoliła młodym
kandydatom zarządzać procesem
wprowadzenia na rynek nowego
produktu z branży kosmetycznej.
Z kolei“Unilevergame”firmy Unilever
miała kreować wizerunek firmy jako
atrakcyjnego pracodawcy z biznesowym
know-how. Przykładem jest także firma
Siemens, która implementowała
w środowisko rekrutacji“Plantville”(klona
“Farmville”), czy Kompania Piwowarska
która posłużyła się interaktywną grą
o nazwie“Gra o Bro, gdzie uczestnik
miał za zadanie stworzyć własną
postać i nadać jej cechy osobowości.
FirmaTalent Bridge stworzyła natomiast
grę rekrutacyjną, która umożliwia
personalizację i adaptację do kultury
organizacyjnejdanejfirmy,dopasowując
scenariusze do indywidualnych potrzeb
pracodawcy. Możemy wyróżnić grę
nastawionąnapozyskaniekandydatów,
która opiera się na wirtualnym spacerze
pograficzniezaprojektowanym biurze,
podczas którego kandydat musi
udzielić odpowiedzi na pytania
dotyczące jego edukacji i zdobytego
doświadczenia. Drugi rodzaj gry
wykorzystywany jest na potrzeby
selekcji przyszłych pracowników.
Kandydat uczestniczy w spotkaniu
biznesowym, podczas którego
odpowiada na pytania merytoryczne
orazrozwiązujetestpsychometryczny.
Modyfikacje gier umożliwiają
stworzenie własnej wizualizacji biura
czy sali konferencyjnej, konstrukcję
pytań (np. pytania wielokrotnego
lub jednokrotnego wyboru) czy też
personalizację postaci. Aplikacja
z grą rekrutacyjną została połączona
z innowacyjnym systemem do
rekrutacji, który pozwala na prosty
i szybki sposób komunikowania się
z kandydatami.
Dzięki grze rekrutacyjnej dotrzemy
do kandydatów z większości grup
wiekowych, a przede wszystkim
wyróżnimysięnarynkuniesztampowym
procesemrekrutacji,który zpewnością
zostanie zapamiętany przez
kandydatów. Jak to zrobić? Wystarczy
podjąć odpowiednie działania PR,
a zwłaszcza nawiązać relacje
z mediami, w których pojawią się
publikacje na temat oferowanej
gry. Zachętą może być dystrybucja
próbnej gry do mediów, z informacją
o tym, jak innowacyjnie dana firma
pozyskuje talenty. Warto również
rozpocząć komunikacje w mediach
społecznościowych, co pozwoli na
interakcję ze strony zainteresowanych.
Gra rekrutacyjna jako narzędzie
kreowania marki pracodawcy
33
Osoby z tego pokolenia
charakteryzowane są jako egoiści,
hedoniści, ale też osoby niepewne
przyszłości, pracy i stabilizacji,
żyjące pod presją, a nawet
- w kontekście obecnej sytuacji
ekonomicznej i związanego z tym
wysokiego bezrobocia wśród
młodych - jako pokolenie stracone.
Są też tacy, którzy opisują ich jako
osoby bardzo ambitne, bystre
i twórcze, nie bojące się wyzwań,
które potrafią robić kilka rzeczy
na raz, ale też trudno skupić im się
dłużej na jednej czynności, a ich
uwaga jest rozproszona.
Dodatkowo, jeżeli chodzi
o podejście do pracy, nie wiążą
swojej kariery z jednym tylko
zakładem pracy, szukają swojego
miejsca na ziemi, a pracę będą
zmieniać ok. 12-14 razy w ciągu
swojej całej kariery zawodowej.
Mówi się też, że to pokolenie bę-
dzie mieć duże trudności
z wejściem na rynek pracy.
ich wymarzonym pracodawcą
i zostaną u nas na dłużej.
Bardzo ważna będzie również
sama rozmowa kwalifikacyjna.
Powinna być dociekliwa
i szczegółowa. I nie chodzi tu
tylko o doświadczenie zawodowe
kandydata, ale o zbadanie jego
oczekiwań, a nawet o wspólne
zaplanowanie jego ścieżki
rozwoju i kariery. Dzięki
wypracowaniu wspólnego
działania być może ograniczymy
przewidywany przez specjalistów
wzrost rotacji w firmie. Nie
wykluczone też, że jeżeli
rzeczywiście wystąpi problem
częstej wymiany pracowników,
to coraz chętniej będziemy mło-
dym ludziom proponować kon-
trakty.
Dział HR będzie z kolei
odpowiedzialny za zatrudnianie
i szkolenie takich managerów,
Wyzwania
przyszłości
w rekrutacji
Obecnie na rynek pracy zaczyna wchodzić
tzw. pokolenie Z. W różnych źródłach podawane są różne
informacje. Niektórzy twierdzą, że pierwsi przedstawiciele
tego pokolenia to osoby urodzone nawet w 1991 roku,
inni, że po 1995 roku, a jeszcze inni, że pod koniec lat
90-tych XX wieku. Niemniej jednak ich cechą wspólną
i charakterystyczną jest dorastanie w świecie technologii,
biegła umiejętność posługiwania się Internetem
i czerpania z niego informacji.
Pierwsze kroki warto już teraz
kierować do szkół i uczelni,
z których chcemy pozyskać
kandydatów do pracy. Poprzez staże
i praktyki możemy nie tylko
zaprezentować swoją firmę, ale
również zacząć wpajać kulturę
organizacyjną i kulturę pracy
przyszłym pracownikom.
Powinniśmy pokazywać im, jak
wygląda ścieżka kariery w firmie,
jakie oczekiwania są stawiane
pracownikom w pierwszych
miesiącach i latach, oraz jak
kształtują się wynagrodzenia. Takie
podejście sprawi, że na rozmowę
rekrutacyjną trafią osoby, które będą
świadome swojego wyboru, będą
znały firmę i będą utożsamiały się
z jej ideami. Istnieje również
prawdopodobieństwo, że będziemy
34
Ewa Janas specjalizuje się w obszarze zarządzania kapitałem ludzkim. Przez kilkanaście lat pracowała na stanowiskach menedżerskich
w międzynarodowych korporacjach. Jest ekspertem HR i trenerem biznesu. Założycielka Krakowskiej Grupy Trenerów.
Specjalizuje się w szkoleniach z zakresu ZZL. Prowadzi również warsztaty rozwojowe dla kobiet i dla kadry menedżerskiej.
Jakie wyzwania niesie
to dla rekruterów?
którzy poradzą sobie
z wyzwaniami stawianymi przez
młode pokolenie. Menedżerów,
którzy będą uświadamiać, jaka jest
misja firmy i jakie są jej oczekiwania,
cierpliwie wdrażać nowego
pracownika i poświęcać mu
czas. Menedżerów którzy będą
dostrzegać i rozwijać potencjał
pracownika, oraz będą zauważać
i eliminować złe nawyki. W końcu
menedżerów, którzy będą
nastawieni na częste interakcje,
a na rozmowach podsumowujących,
czy oceniających będą razem
z pracownikiem omawiali również
jego plany na przyszłość. Jeżeli
pracownik będzie miał inną wizję
swojego rozwoju, wykraczającą
poza nasze możliwości, to
z wyprzedzeniem powinniśmy
o tym wiedzieć.
No i na koniec, aby nie tylko
zapobiegać rotacji ale i zatrzymywać
u siebie talenty, będziemy musieli
zwrócić większą uwagę na rolę
motywacji w firmie, badać potrzeby
pracownika, kontrolować poziom
jego zadowolenia i zaangażowania
i umiejętnie i szybko reagować
na wszystkie otrzymane sygnały.
Czy to oznacza, że nowe pokolenie
nie ma nic wartościowego do
wniesienia? Wręcz przeciwnie.
Trzeba ich bacznie obserwować
i jak najbardziej uczyć się od nich
dobrych praktyk. Jeżeli potrafią
wykorzystać potencjał i siłę
Internetu w bardziej skuteczny
sposób niż do tej pory – bierzmy
z nich przykład. Jeżeli mają więcej
kreatywnych i innowacyjnych
pomysłów – weźmy je pod uwagę.
Zauważmy, że w ten sposób
efektywniej trafimy do ich
rówieśników, czyli konsumentów
i odbiorców z pokolenia Z.
Przyjmujmy młodych z odwagą,
uczmy się i czerpmy wiedzę tak,
aby móc wypracować strategię
i procedury na kolejny rok, trzy,
pięć lat. Jeżeli będziemy
przygotowani na zmiany, to nie
mamy się czego obawiać.
35
Kandydat przyszłości
– wyzwania dla rekrutera
głównie z pracownikiem, który musiał
się do pracodawcy dostosować często
wbrew własnym interesom.
Niewątpliwie takie pragmatyczne
podejście jest„zdrowsze”dla pracownika
i w efekcie dla pracodawcy, ale od
pracodawcy wymaga stworzenia nowego
systemu zachęt, nowego, intelektualnie
wymagającego i niezwykle elastycznego
środowiska pracy.
Generacja Y to także generacja, która
przede wszystkim zwraca uwagę na
tzw.„work – life balance”. Kandydat
przyszłość„bez zmrużenia oka” zada
pytanie o godziny pracy, liczbę
nadgodzin i upewni się, że są one
dodatkowo płatne lub możliwy jest ich
odbiór w formie dni wolnych od pracy.
Co więcej, nie przyjmie oferty, jeżeli nie
będzie ona zgodna z jego wizją.
Asertywnie odmówi także wykonania
zadania po godzinach lub w weekend,
o ile nie będzie miał przekonania, że jest
to absolutnie konieczne i będzie miał
z tego konkretną korzyść materialną
lub rozwojową.
Rynek rekrutacji w kolejnych latach będzie się znacząco zmieniał.
Trendy tych zmian obserwujemy już obecnie, ale w kolejnych latach
będą się one nasilały i coraz wyraźniej krystalizowały. Te zmiany będą
odczuwalne zarówno dla firm rekrutacyjnych, dla kandydatów, jak
i pracodawców i wymuszą drastyczną zmianę dotychczasowego
podejścia do rekrutacji pracowników.
Pracodawca przyszłości, ale także
zewnętrzny i wewnętrzny rekruter
będzie musiał się zatem przyzwyczaić do
pytań o godziny pracy i nie wnioskować
na tej podstawie, że ma do czynienia
z mało zaangażowanym kandydatem.
W firmach nastawionych na rekrutację
talentów oraz ludzi młodych ten trend
już obserwujemy. Zgodnie z badaniem
trendów wynagrodzeń, które Randstad
przeprowadził w mienionym roku
wynika, że pracodawcy starając się
sprostać tym oczekiwaniom, stawiają na
oferowaniu pracownikom urozmaiconego
zakresu obowiązków (58% odpowiedzi),
czy oferują indywidualne programy
szkoleniowe (46% odpowiedzi). Z kolei
56% badanych firm w swoich strategiach
motywacyjnych oferowało pracownikom
generacji Y elastyczne godziny pracy.
Na co dzień również obserwujemy,
że firmy rozbudowują swoje pakiety
socjalne i inwestują w budowanie
wizerunku przyjaznego pracownikowi
pracodawcy. W efekcie tego trendu
w kolejnych latach„zagęści”się naszym
zdaniem przestrzeń dla firm oferujących
10
Sylwia Sadalska posiada 14 letnie doświadczenie zawodowe wyniesione z międzynarodowych firm doradztwa personalnego, od początku
swojej kariery specjalizuje się w rekrutacji kadry managerskiej w ramach działu finansowego.
Od 10 lat związana z firmą Randstad z linią Randstad Professionals wyspecjalizowaną w rekrutacji kadry menedżerskiej oraz specjalistów
w obszarze finansów, IT oraz stanowisk o profilu inżynieryjnym.
Sylwia specjalizuje się w rekrutacji na stanowiska menedżerskie w obszarze szeroko pojętych finansów, audytu i księgowości. Realizuje
projekty dla firm komercyjnych reprezentujących rozmaite sektory, głównie poszukując Dyrektorów Finansowych, Głównych Księgowych,
Dyrektorów Audytu, Podatków czy Kontrolingu. Współpracuje z instytucjami finansowymi koncentrując się na rekrutacji kadry zarządzającej
do wyspecjalizowanych projektów z obszaru ryzyka, skarbu, bankowości korporacyjnej i prywatnej, bankowości inwestycyjnej, corporate
finance, nadzoru czy kontrolingu.
Od 8 lat współpracuje z nowymi inwestorami planującymi wejście na polski rynek, zarządza projektami związanymi z budową
międzynarodowych centrów usług wspólnych w zakresie takich procesów, jak finanse, HR, IT czy zakupy (SSC/BPO).
Od 6 lat zarządzą pracą zespołu konsultantów wyspecjalizowanych w rekrutacji kadry zarządzającej oraz specjalistycznej dla działów
finansowych.
Absolwentka Wydziału Slawistyki na Uniwersytecie Warszawskim.
36
Zmiany te wymusi
przede wszystkim
kandydat przyszłości
i Klient wewnętrzny,
którzy będą głównym
wyzwaniem dla
rekrutera.
Kandydat przyszłości to kandydat
reprezentujący generację Y. Jest
to bardzo wymagający partner dla
rekrutera oraz pracodawcy, ponieważ
wymusza na obu drastyczną zmianę
przyzwyczajeń, zmusza do zmiany
dotychczasowego systemu wartości
panujących na rynku pracy.
Kandydaci reprezentujący generację Y
to grupa przede wszystkim
nastawiona na własny rozwój i korzyści.
Zwykle o tyle jej„po drodze”
z pracodawcą, o ile jest to zbieżne z jej
indywidualnymi celami. Jest to duże
zderzenie z przyzwyczajeniami
pracodawcy dotąd stykającym się
11
Sylwia Sadalska
Randstad Finance
Team Manager
37
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014
RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014

Contenu connexe

Tendances

Grant Thornton - Magazyn PLUS Audyt
Grant Thornton - Magazyn PLUS AudytGrant Thornton - Magazyn PLUS Audyt
Grant Thornton - Magazyn PLUS AudytGrant Thornton
 
Raport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.pl
Raport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.plRaport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.pl
Raport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.plDawid Borciuch
 
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych Y-Consulting
 
Skuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmie
Skuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmieSkuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmie
Skuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmieAkademia
 
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...Y-Consulting
 
Magazyn Employer Branding Q1 2015
Magazyn Employer Branding Q1 2015Magazyn Employer Branding Q1 2015
Magazyn Employer Branding Q1 2015MJCC
 
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołuY-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołuY-Consulting
 
Magazyn Employer Branding Q1 2014
Magazyn Employer Branding Q1 2014Magazyn Employer Branding Q1 2014
Magazyn Employer Branding Q1 2014MJCC
 
Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?
Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?
Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?Jadwiga Nowak
 
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HRY-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HRY-Consulting
 
Magazyn Employer Branding Q2 2014
Magazyn Employer Branding Q2 2014Magazyn Employer Branding Q2 2014
Magazyn Employer Branding Q2 2014MJCC
 
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013Monika Walczak
 
Zpc na moodla
Zpc na moodlaZpc na moodla
Zpc na moodladzidal
 
Marketing w wyszukiwarkach 2015 - raport Interaktywnie.com
Marketing w wyszukiwarkach  2015 - raport Interaktywnie.comMarketing w wyszukiwarkach  2015 - raport Interaktywnie.com
Marketing w wyszukiwarkach 2015 - raport Interaktywnie.comAnna Piekart
 
Magazyn Employer Branding Q4 2014
Magazyn Employer Branding Q4 2014Magazyn Employer Branding Q4 2014
Magazyn Employer Branding Q4 2014MJCC
 
Magazyn Employer Branding Q3 2015
Magazyn Employer Branding Q3 2015Magazyn Employer Branding Q3 2015
Magazyn Employer Branding Q3 2015MJCC
 

Tendances (20)

Grant Thornton - Magazyn PLUS Audyt
Grant Thornton - Magazyn PLUS AudytGrant Thornton - Magazyn PLUS Audyt
Grant Thornton - Magazyn PLUS Audyt
 
Raport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.pl
Raport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.plRaport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.pl
Raport strategie marketingowe 2014 - marketingprogress.pl
 
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
 
Tworzenie wartości firmy - VBM - Manage or Die Inspiration
Tworzenie wartości firmy - VBM - Manage or Die InspirationTworzenie wartości firmy - VBM - Manage or Die Inspiration
Tworzenie wartości firmy - VBM - Manage or Die Inspiration
 
Skuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmie
Skuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmieSkuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmie
Skuteczne zastosowanie metod marketingowych i Public Relations w firmie
 
Personal Branding
Personal BrandingPersonal Branding
Personal Branding
 
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
 
Magazyn Employer Branding Q1 2015
Magazyn Employer Branding Q1 2015Magazyn Employer Branding Q1 2015
Magazyn Employer Branding Q1 2015
 
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołuY-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
 
Magazyn Employer Branding Q1 2014
Magazyn Employer Branding Q1 2014Magazyn Employer Branding Q1 2014
Magazyn Employer Branding Q1 2014
 
Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?
Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?
Jak przygotować dobrą strategię komunikacji?
 
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HRY-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
 
Balanced ScoreCard wprowadzenie - Manage or Die Inspiration
Balanced ScoreCard wprowadzenie - Manage or Die InspirationBalanced ScoreCard wprowadzenie - Manage or Die Inspiration
Balanced ScoreCard wprowadzenie - Manage or Die Inspiration
 
Magazyn Employer Branding Q2 2014
Magazyn Employer Branding Q2 2014Magazyn Employer Branding Q2 2014
Magazyn Employer Branding Q2 2014
 
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
 
Zpc na moodla
Zpc na moodlaZpc na moodla
Zpc na moodla
 
Marketing w wyszukiwarkach 2015 - raport Interaktywnie.com
Marketing w wyszukiwarkach  2015 - raport Interaktywnie.comMarketing w wyszukiwarkach  2015 - raport Interaktywnie.com
Marketing w wyszukiwarkach 2015 - raport Interaktywnie.com
 
Marketing Kultury1
Marketing Kultury1Marketing Kultury1
Marketing Kultury1
 
Magazyn Employer Branding Q4 2014
Magazyn Employer Branding Q4 2014Magazyn Employer Branding Q4 2014
Magazyn Employer Branding Q4 2014
 
Magazyn Employer Branding Q3 2015
Magazyn Employer Branding Q3 2015Magazyn Employer Branding Q3 2015
Magazyn Employer Branding Q3 2015
 

En vedette

Pompa strzykawkowa Alaris GH
Pompa strzykawkowa Alaris GHPompa strzykawkowa Alaris GH
Pompa strzykawkowa Alaris GHPolanest
 
Magazyn Employer Branding Q3 2013
Magazyn Employer Branding Q3 2013Magazyn Employer Branding Q3 2013
Magazyn Employer Branding Q3 2013MJCC
 
Wnikliwe poznawanie Pism
Wnikliwe poznawanie PismWnikliwe poznawanie Pism
Wnikliwe poznawanie Pismsiloam
 
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...Wydawnictwo Helion
 
Ppdz W2
Ppdz W2Ppdz W2
Ppdz W2AMP
 
Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA
Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA	 Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA
Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA Stephen Graham
 
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robi
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robiPozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robi
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robiWydawnictwo Helion
 
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...e-booksweb.pl
 
Fenologiczne pory roku
Fenologiczne pory rokuFenologiczne pory roku
Fenologiczne pory rokuJoanna Boisse
 
Prezentacja2
Prezentacja2Prezentacja2
Prezentacja2reale3
 
Projekt Bazy Danych
Projekt Bazy DanychProjekt Bazy Danych
Projekt Bazy DanychGim1
 
Teza de doctorat sabin serban covrig upb bucuresti
Teza de doctorat sabin serban covrig upb bucurestiTeza de doctorat sabin serban covrig upb bucuresti
Teza de doctorat sabin serban covrig upb bucurestiralucaborza1
 
Proekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstw
Proekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstwProekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstw
Proekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstwUMWMMOG
 
Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2
Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2
Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2Księgarnia Grzbiet
 
Fenomen Grozy W Muzyce
Fenomen Grozy W MuzyceFenomen Grozy W Muzyce
Fenomen Grozy W Muzycefreeebook
 
Ogrzewanie podłogowe
Ogrzewanie podłogoweOgrzewanie podłogowe
Ogrzewanie podłogoweAgata Szulc
 

En vedette (20)

Pompa strzykawkowa Alaris GH
Pompa strzykawkowa Alaris GHPompa strzykawkowa Alaris GH
Pompa strzykawkowa Alaris GH
 
Magazyn Employer Branding Q3 2013
Magazyn Employer Branding Q3 2013Magazyn Employer Branding Q3 2013
Magazyn Employer Branding Q3 2013
 
Wnikliwe poznawanie Pism
Wnikliwe poznawanie PismWnikliwe poznawanie Pism
Wnikliwe poznawanie Pism
 
Cywilizacja medialna
Cywilizacja medialnaCywilizacja medialna
Cywilizacja medialna
 
Rekomendacja T
Rekomendacja TRekomendacja T
Rekomendacja T
 
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...
Microsoft Excel 2007 PL. Wykresy jako wizualna prezentacja informacji. Rozwią...
 
Ppdz W2
Ppdz W2Ppdz W2
Ppdz W2
 
Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA
Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA	 Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA
Graham, Stephen. "War and the city." New Left Review 44 (2007): 121. APA
 
Gdańska 4 prezentacja
Gdańska 4   prezentacjaGdańska 4   prezentacja
Gdańska 4 prezentacja
 
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robi
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robiPozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robi
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Jak to się robi
 
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
 
Fenologiczne pory roku
Fenologiczne pory rokuFenologiczne pory roku
Fenologiczne pory roku
 
Prezentacja2
Prezentacja2Prezentacja2
Prezentacja2
 
Projekt Bazy Danych
Projekt Bazy DanychProjekt Bazy Danych
Projekt Bazy Danych
 
Teza de doctorat sabin serban covrig upb bucuresti
Teza de doctorat sabin serban covrig upb bucurestiTeza de doctorat sabin serban covrig upb bucuresti
Teza de doctorat sabin serban covrig upb bucuresti
 
Asembler od podstaw
Asembler od podstawAsembler od podstaw
Asembler od podstaw
 
Proekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstw
Proekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstwProekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstw
Proekologiczne zachowania małopolskich przedsiębiorstw
 
Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2
Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2
Tajne wojny-sluzb-specjalnych-ii-rp-dzialalnosc-ekspozytury-nr-2
 
Fenomen Grozy W Muzyce
Fenomen Grozy W MuzyceFenomen Grozy W Muzyce
Fenomen Grozy W Muzyce
 
Ogrzewanie podłogowe
Ogrzewanie podłogoweOgrzewanie podłogowe
Ogrzewanie podłogowe
 

Similaire à RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014

Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?
Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?
Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?Ula Płosarek
 
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_InstituteRaport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_InstituteHRM Institute
 
Marka pracodawcy a rozwój biznesu
Marka pracodawcy a rozwój biznesuMarka pracodawcy a rozwój biznesu
Marka pracodawcy a rozwój biznesuUMCS
 
Praca i edukacja
Praca i edukacjaPraca i edukacja
Praca i edukacjaporanny24
 
Kamila Czarnomska
Kamila CzarnomskaKamila Czarnomska
Kamila CzarnomskaArchitekci
 
Elżbieta Kryńska
Elżbieta KryńskaElżbieta Kryńska
Elżbieta KryńskaArchitekci
 
Joanna Gdaniec
Joanna GdaniecJoanna Gdaniec
Joanna GdaniecArchitekci
 
Broszura Agent Kariery
Broszura Agent KarieryBroszura Agent Kariery
Broszura Agent KarieryArchitekci
 
Broszura Audyt Kariery Elżbieta Kryńska
Broszura Audyt Kariery Elżbieta KryńskaBroszura Audyt Kariery Elżbieta Kryńska
Broszura Audyt Kariery Elżbieta KryńskaArchitekci
 
Employer branding experience - studia podyplomowe Wroclaw
Employer branding experience - studia podyplomowe WroclawEmployer branding experience - studia podyplomowe Wroclaw
Employer branding experience - studia podyplomowe WroclawPaulina Mazur
 
Skuteczny employer branding
Skuteczny employer brandingSkuteczny employer branding
Skuteczny employer brandingAnna Myslinska
 
Blogi firmowe a employer brandig
Blogi firmowe a employer brandigBlogi firmowe a employer brandig
Blogi firmowe a employer brandigDominik Kaznowski
 
Employer branding w rekrutacji
Employer branding w rekrutacjiEmployer branding w rekrutacji
Employer branding w rekrutacjiSandra Kluza
 
Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...
Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...
Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...wjankowski
 
Employer branding - strategiczne podejście do tematu.
Employer branding - strategiczne podejście do tematu. Employer branding - strategiczne podejście do tematu.
Employer branding - strategiczne podejście do tematu. Joanna Tonkowicz
 
Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...
Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...
Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...blogifirmowe.com
 

Similaire à RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014 (20)

Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?
Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?
Wizerunek pracodawcy: jakościowy, czy jakiś?
 
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_InstituteRaport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
 
Marka pracodawcy a rozwój biznesu
Marka pracodawcy a rozwój biznesuMarka pracodawcy a rozwój biznesu
Marka pracodawcy a rozwój biznesu
 
Praca i edukacja
Praca i edukacjaPraca i edukacja
Praca i edukacja
 
Praca i Edukacja
Praca i EdukacjaPraca i Edukacja
Praca i Edukacja
 
Kamila Czarnomska
Kamila CzarnomskaKamila Czarnomska
Kamila Czarnomska
 
Elżbieta Kryńska
Elżbieta KryńskaElżbieta Kryńska
Elżbieta Kryńska
 
Joanna Gdaniec
Joanna GdaniecJoanna Gdaniec
Joanna Gdaniec
 
Broszura Agent Kariery
Broszura Agent KarieryBroszura Agent Kariery
Broszura Agent Kariery
 
POLAND - Employer Branding
POLAND - Employer BrandingPOLAND - Employer Branding
POLAND - Employer Branding
 
Broszura Audyt Kariery Elżbieta Kryńska
Broszura Audyt Kariery Elżbieta KryńskaBroszura Audyt Kariery Elżbieta Kryńska
Broszura Audyt Kariery Elżbieta Kryńska
 
Employer branding experience - studia podyplomowe Wroclaw
Employer branding experience - studia podyplomowe WroclawEmployer branding experience - studia podyplomowe Wroclaw
Employer branding experience - studia podyplomowe Wroclaw
 
Employer Branding-Poland
Employer Branding-PolandEmployer Branding-Poland
Employer Branding-Poland
 
Skuteczny employer branding
Skuteczny employer brandingSkuteczny employer branding
Skuteczny employer branding
 
EB& Marketing Rekrutacyjny
EB& Marketing RekrutacyjnyEB& Marketing Rekrutacyjny
EB& Marketing Rekrutacyjny
 
Blogi firmowe a employer brandig
Blogi firmowe a employer brandigBlogi firmowe a employer brandig
Blogi firmowe a employer brandig
 
Employer branding w rekrutacji
Employer branding w rekrutacjiEmployer branding w rekrutacji
Employer branding w rekrutacji
 
Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...
Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...
Rewolucja na rynku pracy: jak dziś najlepsze firmy zdobywają najlepszych prac...
 
Employer branding - strategiczne podejście do tematu.
Employer branding - strategiczne podejście do tematu. Employer branding - strategiczne podejście do tematu.
Employer branding - strategiczne podejście do tematu.
 
Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...
Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...
Blogi firmowe a employer branding, czyli jak blogi wpływają na percepcję prac...
 

Plus de Monika Walczak

Employer Branding Polska: Monika Walczak
Employer Branding Polska: Monika WalczakEmployer Branding Polska: Monika Walczak
Employer Branding Polska: Monika WalczakMonika Walczak
 
Czym jest jezyk wizualny?
Czym jest jezyk wizualny?Czym jest jezyk wizualny?
Czym jest jezyk wizualny?Monika Walczak
 
Content marketing okiem praktyka #2: copywriting
Content marketing okiem praktyka #2: copywritingContent marketing okiem praktyka #2: copywriting
Content marketing okiem praktyka #2: copywritingMonika Walczak
 
Content marketing okiem praktyka #1
Content marketing okiem praktyka #1Content marketing okiem praktyka #1
Content marketing okiem praktyka #1Monika Walczak
 
Employer branding w obliczu nowej generacji pracownikow
Employer branding w obliczu nowej generacji pracownikowEmployer branding w obliczu nowej generacji pracownikow
Employer branding w obliczu nowej generacji pracownikowMonika Walczak
 
Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...
Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...
Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...Monika Walczak
 
Raporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_pl
Raporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_plRaporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_pl
Raporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_plMonika Walczak
 
Content marketing: emailing - jak działać skutecznie
Content marketing: emailing - jak działać skutecznieContent marketing: emailing - jak działać skutecznie
Content marketing: emailing - jak działać skutecznieMonika Walczak
 
Jak przygotowac raport_roczny
Jak przygotowac raport_rocznyJak przygotowac raport_roczny
Jak przygotowac raport_rocznyMonika Walczak
 

Plus de Monika Walczak (9)

Employer Branding Polska: Monika Walczak
Employer Branding Polska: Monika WalczakEmployer Branding Polska: Monika Walczak
Employer Branding Polska: Monika Walczak
 
Czym jest jezyk wizualny?
Czym jest jezyk wizualny?Czym jest jezyk wizualny?
Czym jest jezyk wizualny?
 
Content marketing okiem praktyka #2: copywriting
Content marketing okiem praktyka #2: copywritingContent marketing okiem praktyka #2: copywriting
Content marketing okiem praktyka #2: copywriting
 
Content marketing okiem praktyka #1
Content marketing okiem praktyka #1Content marketing okiem praktyka #1
Content marketing okiem praktyka #1
 
Employer branding w obliczu nowej generacji pracownikow
Employer branding w obliczu nowej generacji pracownikowEmployer branding w obliczu nowej generacji pracownikow
Employer branding w obliczu nowej generacji pracownikow
 
Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...
Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...
Content marketing: fotografia korporacyjna w biznesie czyli jak budowac wizer...
 
Raporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_pl
Raporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_plRaporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_pl
Raporty roczne nowoczesna komunikacja inwestorska monika_walczak_wymagamy_pl
 
Content marketing: emailing - jak działać skutecznie
Content marketing: emailing - jak działać skutecznieContent marketing: emailing - jak działać skutecznie
Content marketing: emailing - jak działać skutecznie
 
Jak przygotowac raport_roczny
Jak przygotowac raport_rocznyJak przygotowac raport_roczny
Jak przygotowac raport_roczny
 

RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014

  • 2. RAPORT REKRUTACJA EMPLOYER BRANDING 2014 Rynek pracy znajduje się dzisiaj w szczególnym momencie. Z jednej strony dużo mówi się o bezrobociu, zwłaszcza wśród osób młodych, a z drugiej strony – pracodawcy mierzą się z ogromnymi trudnościami w pozyskaniu kompetentnych pracowników. To specjaliści są dziś najbardziej poszukiwaną grupą. Jest dla nich praca i jest tej pracy dużo. Kryzys ekonomiczny nauczył przedsiębiorców bardzo precyzyjnego definiowania ról pracowników w organizacjach i ich zadań. W związku z tym nie tylesąpotrzebnipoprostupracownicy,cospecjaliści. Z jednej strony oznacza to zapotrzebowanie na ekspertów w danej dziedzinie z konkretnym, udokumentowanym doświadczeniem, o których należy zabiegać, walczyć, angażować. Z drugiej strony, kiedy pracodawcy poszukują na staż studentów czy świeżo upieczonych absolwentów, równieżistotnyjestdlanichichprofil,zainteresowania zawodowe i około zawodowe doświadczenie. Przede wszystkim jednak takie organizacje najpierw muszą wyróżnić się spośród innych – wzbudzić zainteresowanie i skupić na sobie uwagę najlepszych spośród studentów. Rynek pracy stawia, więc wysoko poprzeczkę zarówno rekruterom jak i specjalistom od employer brandingu. W tegorocznym wydaniu Raportu Rekrutacja będziecie mogli zobaczyć, jakimi sposobami zdobywa się serca kandydatów, w jaki sposób wyławia się perełki wśród studentów i jakie nowinki wprowadzają organizacje, aby zbudować wizerunek upragnionego pracodawcy. Mamy nadzieję, że opisane case studies staną się źródłem inspiracji do codziennej pracy. REDAKCJA RAPORTU Redakcja portalu HRstandard.pl redakcja@hrstandard.pl REKLAMA reklama@hrstandard.pl PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD Redakcja portalu HRstandard.pl WYDAWCA HRstandard.pl PARTNERZY: PATRONI:
  • 3. SPIS TREŚCI 1 13najważniejszychpytańoemployerbranding 4 2 Rekrutacjaniemusibyćnudna,czylijaksprawić,żebyludziemarzyliopracyunas 10 3 Rekrutacjanarynkachmiędzynarodowych 13 4 Outsourcingprocesówrekrutacyjnychjakoodpowiedźnaniedoborytalentów 18 5 Recruitmentmix2014-najważniejszeinstrumenty,którewtymrokutrzebawykorzystaćdorekrutacji 20 6 Rekrutacjespecjalistyczne 24 7 JakPwCbudujehistorie,którychkażdychciałbystaćsięczęścią? 28 8 MakeItMeanitMore–storytellingwbudowaniuwizerunkupracodawcy 30 9 Grarekrutacyjnajakonarzędziekreowaniamarkipracodawcy 33 10 Wyzwaniaprzyszłościwrekrutacji 34 11 Kandydatprzyszłości–wyzwaniadlarekrutera 36 12 Inżyniernarynkurekrutacji-trendy2014-2020 40 13 ProgramrozwojowyCareerAheadbankuCreditAgricole 42 14 ZgrajsięzkarierąwmBanku,czylijakmBankpozyskujenajlepszych 46 15 Grywalizacjametodąnaoptymalizacjęprocesówrekrutacyjnych 48 16 Rekrutacjazesmakiem–przepisnawykorzystanienajnowocześniejszychnarzędzi 50 17 Nestlépomagastudentomzdobyćdoświadczenie 54 18 ZatrudniającpokolenieY–oczymwartopamiętaćwybierającdziałaniawizerunkowenauczelniach 56 19 Narzędziarekrutacyjne. Zalety,wadyorazefektywność 58 20 WyzwaniarekrutacyjnewbranżyIT 61 21 Zjakimiwyzwaniamistawianymiprzezrynekpracybędąmusieliwnajbliższymczasiemierzyćsięrekruterzy?ak 68
  • 5. 13 najważniejszych pytań o employer branding Najważniejsza zasada to dobra strategia - dobrze przygotowana i konsekwentnie wdrażana gwarantuje efekty. Z naszego punktu widzenia, to co jest często bagatelizowane, a krytyczne dla powodzenia, to zaplanowanasprzedażwewnętrzna. Dobrze umocowane działania employer branding to takie, które wspierane są przez kadrę zarządzającą. I nie ma być to akceptacja jakiegoś tam pomysłu HR na ładne ulotki. Dobryemployerbrandingtostrategiczne działanie całej organizacji w celu zwiększenia jej efektywności. Dopóki employer branding nie jest tak rozumiany w organizacji to nie ma szans na realne zmiany. Najlepsze organizacje jakie znam pod kątem employer brandingu to firmy w których zarząd widzi korzyść finansową z faktu posiadania mocnego brandu jako pracodawca. Te korzyści trzeba jednak mu pokazać. I choć relatywnie łatwo je policzyć, to z doświadczenia wiem, że w Polsce wciąż mamy z argumentacją finansową działań HR problem. 2. Jak bardzo liczy się wizerunek wewnętrzny firmy dla jej postrzegania na zewnątrz? Wizerunek wewnętrzny jest krytyczny. W naszych badaniach potwierdza się reguła wiarygodności osób do których mamy zaufanie, a więc do znajomych i rodziny. To im najbardziej ufamy i informacje o pracodawcach pozyskane od nich, traktujemy jako najbardziej wiarygodne. Social media jako otwarte kanały informacji tylko to źródło wzmacniają zwiększając dostęp do znajomych naszych znajomych, którzy mogą rekomendować albo nie daną organizację. I na tym poziomie kontaktu faktycznie odbywa się budowanie wizerunku naszej marki. Ma to swoje konsekwencje – jeśli organizacja jako pracodawca zaspokaja potrzeby swoich pracowników, odpowiednio ich angażuje i prowadzi efektywnie komunikację wewnętrzną, jest duża szansa, że zapytany pracownik poleci naszą firmę znajomemu. Dlatego w badaniach nad marką ten właśnie wskaźnik polecania (określany w marketingu jako net promotore score – skrót nps) jest jednymznajważniejszychwskaźników. Przy czym warto tu uważać na to jaksięowopolecaniebada.Wyższym stopniem wtajemniczenia, na które, co często trudne do uwierzenia, organizacja ma wpływ, to umiejętność identyfikacji tego za co, komu i w jaki sposób polecają firmę jej pracownicy. Mówiąc inaczej, praca nad wizerunkiem zaczyna się więc u podstaw, wewnątrz organizacji, nad adekwatnością oferty oraz wkolejnymetapienadpodnoszeniem poziomu i jakości poleceń. Często pracodawcy zapominają że to dwa niezależne wymiary - nad każdym z nich trzeba pracować niezależnie i to w dodatku w inny sposób. 3. Jak stworzyć spójną strategię employer brandingu? Z naszej perspektywy spójność wizerunkowa to jedno z najważniejszych wyzwań przed jakimi stoją współczesne organizacje. Przez ostatnie kilka lat pracowaliśmy z bardzo dużymi i zróżnicowanymi markami pracodawców i właśnie spójność wybrałabym jako jeden z krytycznych wymiarów w procesie przygotowywania strategii. Według naszego modelu pracy spójność powinna być rozważana na 6 wymiarach. a. Spójność strategii employer branding ze strategią biznesową firmy Cele employer brandingowe powinny wspierać realizację misji, wizji i celów organizacji, poprzez pozyskiwanie i utrzymanie odpowiednich kandydatów. Nasze doświadczenie pokazuje że optymalnie jest jeśli strategie employer brandingowe powstają w wyniku konsultacji przedstawicieli kadrymenedżerskiejiprzedstawicieli różnych działów organizacji. b. Spójność zewnętrznych działań employer branding z wewnętrznymi działaniami employer branding Zewnętrznedziałaniawizerunkowe powinny być poprzedzone analizą sytuacji wewnątrz organizacji, tj. m.in. analizę procesów wewnętrznych i danych na temat ich efektywności, informacje z exit interviews, dane z ATS, wskaźniki fluktuacji, wyniki badania zaangażowania, oceny okresowe. O ile komunikacja kierowana 1. Jakie są najważniejsze zasady budowy Employer Brandingu danej firmy? O wyzwania związane z budowaniem wizerunku firmy jako pracodawcy pytamy dr Barbarę Zych, Partnera Employer Branding Institute 5
  • 6. ma być dostosowywana do potrzeb potencjalnych kandydatów, o tyle musi być spójna z rzeczywistością wewnątrz organizacji. Niespełnienie tego warunku będzie skutkować nie tylko dużą rotacją pracowników, ale także wzrostem negatywnego buzz na temat firmy. Zasada jest prosta – niezadowolony pracownik lub kandydat podzieli się swoimi odczuciami ze swoimi znajomymi dużo chętniej niż zadowolony. c. Spójność wewnętrznych działań employer brandingowych Z naszych doświadczeń wynika, że często występuje także brak spójności pomiędzy działaniami employer brandingowymi kierowanymi ze strony różnych osób, za pomocą różnych kanałów komunikacji iwreszciedoróżnychgruppracowników wyróżnianych ze względu na poziom zaszeregowania (np. specjalista vs manager), pełnionej funkcji (np. różne działy organizacji, sieć sprzedaży vs back-office) itp. Istotnym czynnikiem wpływającym na wewnętrzną siłę marki jest poczucie wspólnoty wszystkich członków organizacji. d. Spójność zewnętrznych działań employer brandingowych Analogicznie, siła marki na zewnętrz organizacji kreowana jest poprzez spójność komunikacji kierowanej do różnych grup kandydatów. Spójna komunikacja sprzyja wyższej rozpoznawalności marki, wyższemu wyróżnieniu się na tle pracodawców w regionie. Podkreślmy raz jeszcze, że spójna komunikacja do różnych zewnętrznych grup docelowych nie oznacza takiej samej komunikacji. Spójność dotyczy poziomu wartości ikomunikowanegoEVP,którenastępnie powinny być różnicowane dla poszczególnych grup docelowych. e. Spójność strategii employer branding z komunikacją marki produktowej Z naszego doświadczenia wynika, że w większości przypadków siła marki produktowej jest znacznie wyższa od siły marki pracodawcy. Wizerunek marki produktowej jest często bardzo istotnym elementem budowania poczucia dumy pracowników i choćby ze względu natenfaktniemożebyćzaniedbywany podczas budowania strategii employer brandingowej. f. Spójność strategii employer branding z globalnym kontekstem marki Nasze doświadczenia współpracy zmarkamimiędzynarodowymi pokazują na konieczność uwzględnienia w lokalnej strategii employer brandingowej strategii globalnej. Wynika to z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze: zapewnia to spójność z działaniami realizowanymidlacałejorganizacji (spełnia kryterium spójności wewnętrznych działań employer brandingowych), po drugie: komunikacja spójności z organizacją globalną wpływa na poczucie prestiżu odczuwanego przez pracowników. Oba te czynniki skutkują wzrostem wewnętrznej siły marki pracodawcy. 4. Jak wyznaczyć niepowtarzalny EVP? Według modelu Employer Brand Equity Model opracowanego przez Employer Branding Institute kluczowe dla sukcesu marki jest jest kilka wymiarów, w tym oferta zatrudnienia komunikowana przez pracodawcę, znaną pod nazwą EVP (Employement Value Proposition). Zgodnie z naszym modelem, kluczowe dla EVP są dwa wymiary – adekwatność do potrzeb i dystynktywność w stosunku do konkurencji. Wyznaczanie EVP to w pierwszej kolejności znajomość potrzeb naszych targetów, ofert konkurencji w różnych segmentach i na różnych rynkach. Następnie to odkrywanie wspólnego DNA organizacji i faktycznych atrybutów oferty. Mając na uwadze cele biznesowe i pożądaną zmianę, kolejny krok to redukcja elementów oferty do kilku wymiarów, a następnie dobre targetowanie oferty na język korzyści w grupach docelowych. Z perspektywy czasu mogę ocenić, że zakładając, że mamy wszystkie potrzebne dane, wyznaczanie EVP to bardzo logiczna procedura. Patrząc na nasze doświadczenia z ostatnich lat największe wyzwania dotyczące budowania EVP mają marki pozyskujące pracowników na poziomie ponadnarodowym, pracodawcy operujący jako marki zależne (np. centra rozliczeniowe), holdingi z rozdrobnionym portfelem spółek czy pracodawcy operujący wewnątrz sektorów o silnym wizerunku (przykładem może być choćby sektor nowoczesnych usług biznesowych bardzo rosnący w Polsce). To wyzwania które naprawdę wymagają strategicznych decyzji i spójnego działania całej firmy. 5. Jaką rolę w działaniach EB odgrywa kwestia HR-u? W Polsce cały czas podstawową. Po pierwsze to tam najczęściej ulokowane są cele i KPI employer branding. Po drugie, cały czas employer branding związany jest bardzo mocno z celami rekrutacyj- nymi. To naturalny etap rozwoju rynku i wyodrębniania się tej funkcji w organizacji, jednak warto jak najwcześniej włączać także inne funkcje biznesowe takie jak PR, marketing, komunikacja we- wnętrzna w działania EB. 6. Czy dane z HR-u powinny być istotnym czynnikiem działań EB? Jedno z najczęstszych błędnych skojarzeń związanych z tą młodą branżą, to kojarzenie jej z marketingiem i komunikacją, w dużo mniejszym stopniu z badaniami, wskaźnikami i modelami! W rzeczywistości, 6
  • 7. większość employer brandingu, tak jak zresztą współczesnego marketingu, opiera się na danych (w przypadku marketingu dane dotyczą klientów, w przypadku employer brandingu dane dotyczą pracowników i kandydatów). Oczywiście mamy także część związaną z kreacją i tworzeniem przekazu. To fantastyczna sprawa, jednak duża część pracy polega na zbieranie i analizowaniu danych aby ten przekaz był adekwatny, a potem na badaniu jego efektywności. Dane z HR są oczywiście kluczowe w przygotowywaniu strategii – np. przy identyfikacji kluczowych celów i KPI, na bieżąco monitorujemy dane z działań wizerunkowych pochodzące z obszaru rekrutacji. 7. Jak czytać dane HR i przełożyć je w konkretne działania? To co jest wyzwaniem to nie ilość danych, choć ta w dobrze prowadzonym projekcie bywa ogromna, ale ich różnorodność. Złożenie strategii wymaga analizowania różnych danych z wielu źródeł, o różnej jakości, oceny ich rzetelności i trafności, niejednokrotnie reanalizy danych surowych, a co najważniejsze, umiejętności ich syntezy. Na szczęście robiący zawrotną karierę trend wykorzystania wielkiej masy danych w zarządzaniu pod nazwą BigData dociera bardzo szybko do obszarów HR. Decyzje personalne, a więc i employer brandingowe, w coraz większym stopniu oparte będą na wnioskach wynikających z przetworzenia ogromnej ilości danych dostępnych organizacji. Tym bardziej umiejętność oceny danych i rzetelności ich źródeł wzrośnie. To co z naszej perspektywy warto rekomendować podczas analizy danych HR, to unikanie traktowania całej organizacji jako jednego bytu. Kluczem jest dobra segmentacja odbiorców naszych działań wewnątrz organizacji. Często w badaniach satysfakcji czy zaangażowania ten wymiar się gubi, a dla employer brandingu jest bardzo istotny. 8. Na ile intensywnie należy podglądać„konkurencję” i próbować„przebić”jej działania? Nienależypodglądać,tylkotrzeba! Abysięwyróżniaćtrzebapopierwsze znać standardy rynkowe i wiedzieć co jest oferowane kandydatom o których walczymy. Przebijania na siłę konkurencji nie polecam, raczej rekomendowałabym znalezienie nowej jakości i punktów przyłożenia komunikacji, które pozwolą dotrzeć do naszej grupy z dużo lepszymi efektami. Na Polskim rynku pracy w zakresie  komunikacji jest naprawdę jeszcze bardzo wiele możliwości. 9. Czy warto podglądać zagraniczne brandy pod kątem dobrych praktyk? Warto podglądać, ale zawsze trzeba się zastanowić co z tego jest atrakcyjne dla naszej grupy docelowej. Mamy bardzo wiele przykładów kalek, które się nie sprawdziły w Polsce z różnych powodów, nie tylko kulturowych. To trochę jak z lokalizacją EVP – nie wystarczy przetłumaczyć oferty na język ojczysty. 10. Jak dopasować modele z zagranicy do własnych potrzeb? Podstawowa umiejętność to identyfikacja mechanizmów angażowania się kandydatów w daną akcję czy markę i umiejętność przełożenia jej na naszą grupę docelową. Pamiętajmy, że naszym celem nie jest pozyskanie najlepszych kandydatów, ale najbardziej dopasowanych do naszej organizacji. 11. Czy zawsze należy dywersyfikować przekaz do grupy docelowej (jeśli zależy na dotarciu do różnych i bardzo odmiennych środowisk)? To pytanie na ile mamy zróżnicowanie grupy pod kątem potrzeb, ale też konkurencji na rynku lokalnym. 12. W jaki sposób wykorzystywać candidate experience do działań EB? Candidate experience to nie narzędzie, ale sposób myślenia o kandydacie jako centralnym elemencie procesu rekrutacji i takie budowanie procesu aby wywołać na nim pozytywne wrażenie, zwłaszcza jeśli nie zostanie przez nas zatrudniony. W praktyce oznacza to profesjonalny kontakt z kandydatem na każdym etapie, ładny wygląd, przyjazność i prostotę obsługi systemu, którego używa, sprawne udzielanie informacji zwrotnej, możliwość oceny procesu i wiele innych, które dadzą mu poczucie bycia traktowanym na tyle pozytywnie, że chciałby polecić daną organizację koledze bazując tylko przebytym procesie rekrutacji. Co warto zrobić? W pierwszym kroku złożyć aplikację na swoje ogłoszenie i sprawdzić swoje pierwsze wrażenia. 13. Jak dobierać narzędzia zewnętrzne do budowania EB? Kluczowe wymiary doboru narzędzi to: Efektywność, będąca pochodną zainwestowanych zasobów i uzyskanych efektów, Czas w jakim narzędzie przyniesie optymalne efekty i spójność z celami jakie chcemy osiągnąć. Przygotowujesz strategię employer branding? Skonsultuj ją z zespołem Employer Branding Institute: wwe.ebinstitute.pl 7
  • 8.
  • 9.
  • 10. REKRUTACJA NIE MUSI BYĆ NUDNA, CZYLI JAK SPRAWIĆ, ŻEBY LUDZIE MARZYLI O PRACY U NAS Rekrutacja od dość długiego czasu kojarzyła się kandydatom z tym samym procesem. Zaczynał się ogłoszeniami, potem spotkania rekrutacyjne, zatrudnienie, onboarding wraz z induction i... koniec. Przy wyższych stanowiskach dochodziła do tego agencja rekrutacyjna i czasami Assesment Center. Rynek przyzwyczajony był do ustalonych przez wszystkich zasad. Kandydaci rutynowo podchodzili do procesu rekrutacyjnego, traktując każdą firmę tak samo. Nuda! Isobar Polska, wchodzący w skład Dentsu Aegis Network chciał się wyłamać ze schematów rynkowych. Powodów było kilka, przedstawię rzecz jasna te najważniejsze. Organizacja drenowała rynek ze specjalistów w swojej dziedzinie. Coraz trudniej było pozyskiwać nowych, wykwalifikowanych kandydatów. Musieliśmy stać się jako firma bardziej przekonujący dla dobrych kandydatów, aby zaczęli rozważać zmianę miejsca pracy. Poszukujemy cały czas pracowników, a raczej naszych partnerów w biznesie, którzy są otwarci, świetnie się czują w świecie nowych technologii. Dotarcie do tej grupy to przede wszystkim niestandardowe i nietypowe działania. Zmieniają się media, zmienia się także sposób komunikacji pracodawcy 10 POZYSKANIE I UTRZYMANIE KOMPLEKSOWOŚĆ REKRUTACJI =
  • 11. Treść ogłoszenia rekrutacyjnego mówiącą o tym, że jesteśmy młodym dynamicznym zespołem i pracujemy w świetnej atmosferze to nie wszystko. Kandydaci muszą się o tym przekonać sami... Zależało nam także na wzmocnieniu wizerunku Isobar`a jako agencji innowacyjnej i zaawansowanej technologicznie, ale jednocześnie zdolnej angażować konsumentów fascynującymi historiami. Chcieliśmy sprawić, by ludzie marzyli o pracy dla nas, wywołać zazdrość całej branży i przykuć uwagę użytkow- ników portali społecznościowych. Proces od pomysłu do realizacji w agencji interaktywnej nie trwa długo, dlatego też w ubiegłoroczne wakacje zbudowaliśmy robota, którym można sterować online, aby umożliwić Kandydatom zdalne zwiedzanie naszej firmy, tak by poznali miejsce pracy i atmosferę w niej panującą. Wykorzystaliśmy live-streaming, robot umożliwiał dwustronną komunikację pomiędzy pracownikami Isobaru, a osobą sterującą. Napęd powstał po prostu z elementów LEGO NXT i poprzez Bluetooth łączył się z aplikacją Adobe AIR zainstalowaną na tablecie przymocowanym do robota. Przy realizacji łazika korzystaliśmy z zewnętrznej pomocy tylko przy tworzeniu jego obudowy. Reszta pomysłu była nasza – od zbudowania łazika, oprogramowania, po szeroko pojętą komunikacje (teaser / media społecznościowe, ogłoszenie na pracuj. pl/ blogosfera, PR, plakaty na wyższych uczelniach). Użytkownicy - kandydaci mogli łączyć się i sterować robotem oraz na bieżąco śledzić jego aktywność poprzez dedykowaną mikrowitrynę   ISOBAREXPLORER.COM, przystosowaną także do urządzeń mobilnych, do których teraz należy też przyszłość. To, co zaczęło się jako wewnętrzny projekt wizerunkowy działu Human Resources zmieniło się w inicjatywę społeczną. Zacznijmy od samych aplikacji. Ponad czterysta w czternaście dni! Przeważały takie, które nas najbardziej interesowały. Ważniejsze jest jednak to, że zaistnieliśmy w świadomości kandydatów, mediów i wzmocniliśmy naszą pozycje wśród klientów. Bez nadmiernego chwalenia się dodam, że do początku 2014 razy pisano o nas 75 razy w kontekście pro- jektu, a sam pracuj.pl określił to wydarzenie celnym:„Kto powiedział, że rekrutacja musi być nudna?” Pozyskanie pracownika to skomplikowany proces, angażujący nie tylko dział personalny. Jestem głęboko przekonany, że gdy menedżer poszukuje pracownika i zleca to działowi HR - to organizacja nie osiągnie sukcesu na miarę lidera. Kluczem jest przede wszystkim współpraca i partnerstwo. Zaangażowanie po stronie menedżera to klucz do sukcesu. On sam musi wiedzieć, że bez ludzi nie osiągnie celów firmy, w tym patrząc egoistycznie - swoich. Gdy cele oddalają się, firma nie rozwija się, dobrostan pracowników spada, zaczyna się frustracja… Dalej nie muszę kończyć. Rekrutując – wiem, że, mogę liczyć na duże wsparcie menedżerów i ich zaangażowanie. To menedżerowie stają na wysokości zadania i kreują proces rekrutacyjny. Bez ich dokładnego i dogłębnego briefu nie znajdziemy doskonale pasującej do nas osoby. Budowanie Employer Brandingu zaczyna się od samych menedżerów. Zdecydowana większość z nich jest obecna na portalu LinkedIn budując networking, ale także jest bardzo aktywna w fan pagach tematycznych mediów społecznościowych. Często, zatem sam menedżer jest w stanie nawiązać relację z przyszłym kandydatem lub też dostać od działu HR w szybki sposób search i ocenić kandydata. W Dentsu Aegis Network doskonale działa także system poleceń pracowniczych. To sami pracownicy będący naszymi talentami – mają swoich, również utalentowanych znajomych. Dlatego polecają do pracy najlepszych. Oczywiście zgodnie ze staroświeckim przysłowiem: „jest kij, jest i marchewka”czeka ich Specjalista HR z doświadczeniem w międzynarodowych korporacjach (Shell, Ernst&Young, Samsung). Posiada wiedzę i umiejętności zarówno z twardego, jak i miękkiego HR, uzupełnioną doświadczeniami z zakresu efektywnej komunikacji, tworzenia rozwiązań biznesowych i działań w sytuacji kryzysowych. Specjalizuje się w procesach: rekrutacji i selekcji, oceny i rozwoju pracowników, rozwiązaniach compensation & benefits oraz szerzeniem kultury feedbacku w organizacjach. Interesuje się Employer Brandingiem w relacjach wewnątrz organizacji i w kontaktach z potencjalnymi pracownikami. Jest absolwentem kierunku Zarządzanie Zasobami Ludzkimi na Akademii Leona Koźmińskiego. Ukończył także studia podyplomowe z oceny i rozwoju pracowników (SWPS), prawo pracy (UW) oraz zdobywał wiedzę na managerskich specjalistycznych kursach w UC Berkeley. Prywatnie jest pasjonatem podróżowania, lotnictwa i spottingu. 11 MARCIN ZARĘBSKI, HR MANAGER DENTSU AEGIS NETWORK W POLSCE Dociekliwi zapytają o oferty Pozyskiwanie, menedżerowie, pracownicy
  • 12. zatem gratyfikacja. Jednak sama radość pomocy jest silniejsza od symbolicznego wynagrodzenia. Zatem wielopoziomowość partnerstwa HR – menedżerowie – pracownicy to podstawa rozwoju firmy nie tylko w kontekście rekrutacji. Utrzymanie pracownika to kolejny ważny etap w działaniach personalnych. Nie chodzi tu o część socjalną pracownika. Oprócz pozytywnej atmosfery w miejscu pracy (spędzamy tu dużą cześć swojego życia),ważnejest zaangażowaniepracownika. Tylko dzięki zaangażowanym pracownikom możemy zainteresować ich miejscem pracy, a nie tylko biurkiem i wynagrodzeniem. Służą ku temu działania CSR. W Dentsu Aegis Network mamy rozbudowana działkę CSR’ową – stworzyliśmy lokalny program Wellbeing Dentsu Aegis. Zdecydowanie dbamy o pracowników w aspekcie work – life balance. Wiem, dla większości firm jest to ważne, ale oprócz deklaratywności nic za tym nie idzie. Program Wellbeing to działania pra- codawcy w zakresie: • Warsztatów z ergonomii pracy • Warsztatów z automasażu (chwila wytchnienia w pracy) • Spotkania mówiącego o ćwiczeniu pracy naszego umysłu • Spotkania z dietetykiem • Kursu ratownictwa medycznego • Spotkań kształtujących wiedzę z zakresu zdrowego odżywiania (śniadanie, lunch) w kontekście pracy • wystawa zdjęć LOCAL HEROES połączona z pokazowym sparingiem w-ce mistrzyni świata w kick-boxingu Wspieramy pracowników i ich pasje, a LOCAL HEROS to jeden z przykładów, o którym pokrótce wspomnę. Projekt, a w zasadzie wernisaż zdjęć naszych pracowników miał uświadomić nam wszystkim, że nasi ludzie to nie tylko pracownicy, ale także osoby z pasjami. Każdy z nas ma przecież zainteresowania i pasje. Pokazaliśmy w profesjonalnej sesji zdjęciowej pracowników zafascynowanych: bieganiem, paralotniarstwem, koszykówką, rollerskatingiem, piłką nożną, sportami walki, a także rowerem. Wszystkiemu temu towarzyszył sparing wicemistrzyni świata w kickboxingu – połączony z zaangażowaniem pracowników do ćwiczeń, a także profesjonalny sportowy dietetyk opowiedział nam o tym, jak po pracy uprawiając sport dbać o siebie. Rekrutacja dziś to metody, które zainteresują kandydatów i przełamią schematy. Pokolenie Y nie chce sztampy i nieustannie tego samego podejścia. Skoro sami kolekcjonują różne doświadczenia, przygotowują niestandardowe CV, dlaczego chcieliby aplikować w miejsce gdzie siedzi Pan / Pani od rekrutacji w garniturze i zadaje sakramentalne pytanie:„Jak widzisz siebie za 5 lat?”. Rekrutacja to zaangażowanie, każdej osoby w firmie – od pracownika, poprzez menedżera, do HR. Zaangażowanie to utrzymanie. Pracownicy wspierani przez nas w pracy i w pasjach, traktują miejsce pracy nie jako„fabrykę”, ale jako swoją pozytywna przestrzeń życiową. Pracownik zadowolony, zaangażowany, doceniany to taki, który chce być z nami i budować przyszłość. PodsumowanieUtrzymanie pracownika 12
  • 13. ETAP 1 Rozpoczynając kilka lat temu rekrutację obcokrajowców w Infosys BPO Poland, nowoczesnym centrum usług dla biznesu, jako dział HR musieliśmy otworzyć się na nowe rynki pracy, aby pozyskać kandydatów o profilach trudno dostępnych w Polsce. Dynamiczny rozwój firmy rozszerzającej swoje usługi o bardzo rzadkie języki, wymógł konieczność wyjścia poza granice kraju. Okazało się bowiem, że praktycznie niemożliwym jest znalezienie w Polsce kandydatów posługujących się j. hebrajskim, arabskim czy norweskim posiadających dodatkowo doświadczenie z obszaru księgowości. Musieliśmy więc rozszerzyć rekrutację na kraje Unii Europejskiej, a później również na te pozaeuropejskie. O ile na początku wystarczające były pojedyncze działania ze strony HR, o tyle przez kolejne lata, z uwagi na gwałtowny wzrost ilości wakatów zakładających bardziej zaawansowane umiejętności językowe, proces ten wymógł konieczność strukturalnego podejścia do zatrudniania obcokrajowców. Dziś, mając za sobą już przeszło 4 lata działań rekrutacyjnych prowadzonych na rynkach międzynarodowych, a co za tym idzie zrekrutowanie kilkuset pracowników z zagranicy, korzystamy z wypracowanego przez nas i sprawdzonego modelu zarządzania różnorodnością kulturową w procesie rekrutacji, który pozwala na efektywne pozyskiwanie kandydatów na rynku międzynarodowym. W momencie podjęcia decyzji o rozszerzeniu działań rekrutacyjnych poza granice kraju konieczne było przygotowanie zaplecza formalno-prawnego, proceduralnego i logistycznego, aby proces przebiegał sprawnie i zgodnie z prawem. Po pierwsze, rekruter musi posiadać wiedzę dotyczącą prawnych aspektów zatrudniania obcokrajowców. Zatrudnienie kandydata spoza UE wymagać będzie bowiem spełnienia szeregu procedur, aby zalegalizować pobyt i możliwość pracy obcokrajowca w Polsce. Rozwiązaniem może okazać się nawiązanie współpracy z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi wspierającymi proces zatrudnienia pracowników spoza Polski. Niemniej jednak kwestie związane z pozwoleniem o pracę, wizą, kartą pobytu czy zatrudnianiem obcokrajowców spoza UE już obecnych w Polsce, wymagać będą od rekrutera podstawowej wiedzy dotyczącej spełnienia określonych procedur i zebrania niezbędnej dokumentacji. Po drugie, wewnętrzne procedury i polityka powinny uwzględniać możliwość zatrudnienia kandydata z zagranicy. Pakiet relokacyjny, wsparcie w zakwaterowaniu czy formalnościach związanych z legalizacją pobytu to kwestie wymagające uwzględnienia w wewnętrznej strategii firmy. Może się okazać, że niezbędne będzie również powiększenie zespołu o dodatkową osobę dedykowaną wyłącznie do koordynacji procesu zatrudniania obcokrajowców. W końcu, zaplecze powinno obejmować również takie praktyki, jak pomoc w zameldowaniu się, założeniu konta bankowego czy zapewnienie pracownikowi opieki medycznej w języku angielskim. Takie działania wpływają na prestiż firmy i jej konkurencyjność na rynku, a pracownik nie zostaje pozostawiony bez wsparcia, co pozytywnie wpływa na budowanie jego zaangażowania i motywację do pracy. To, co odgrywa najistotniejszą rolę w procesie selekcji i kontaktu z kandydatem, czyli wiedza dotycząca różnic kulturowych i komunikacyjnych, musi także znaleźć się w obszarze zainteresowań przed przystąpieniem do procesu rekrutacji. W takim przypadkujednaktrudnookompendium wiedzy. Co więcej doświadczenie pokazuje, że nie jesteśmy w stanie przygotować się na wszystkie sytuacje na tle różnic kulturowych, z którymi przyjdzie nam się zmierzyć. Fakt, że kandydat z kraju Afryki Środkowej nie pojawiasięna spotkaniurekrutacyjnym, lecz przychodzi na nie dzień później, pytanie o miejsce do modłów ze strony kandydatów arabskojęzycznych czypomoc wrelokacjipsatosytuacje, z którymi jako dział HR musimy zmierzyć się w codziennej pracy. W takich przypadkach staramy się być elastyczni i indywidualnie traktować każdego kandydata, prowadząc z nim równocześnie jasną komunikację na temat możliwości, jakie oferujemy oraz wymagań, które stawiamy w procesie rekrutacji. Przygotowanie odpowiedniego zaplecza ETAP 2 Odpowiedź na oczekiwania klienta 13 Rekrutacja na rynkach międzynarodowych
  • 14. Ewelina Ciechanowska Recruitment Consultant – Infosys BPO Poland Sp. z o.o. Socjolog, ekonomista, od 5 lat praktyk HR z doświadczeniem w międzynarodowych firmach. Od 2011 roku pracuje w firmie Infosys BPO Poland. Specjalizuje się w prowadzeniu projektów rekrutacyjnych w obszarze finansowo-księgowym oraz językowym, w szczególności rekrutacji obcokrajowców. Certyfikowany asesor AC/DC, HR Business Partner, posiada doświadczenie w tworzeniu narzędzi rekrutacyjnych i ocen pracowniczych. Prowadzi szkolenia i warsztaty z obszaru miękkiego HR. 14
  • 15.
  • 16. 16 Zarządzanie różnorodnością kulturową w procesie rekrutacji obejmuje nie tylko relacje z kandydatem, ale też zklientem zagranicznym,zgłaszającym nietypowe bądź czasem wręcz niemożliwe do spełnienia wymogi względem kandydatów. Dla przykładu, wiele krajów jako jeden z etapów selekcji stosuje tzw. background check, czyli konieczność uzyskania zaświadczenia o niekaralności od kandydata. Klient, mając takie doświadczenia, wymaga od nas zebrania dokumentacji o niekaralności w sytuacji, gdy prawo polskie ściśle określa listę zawodów, gdzie taka weryfikacja jest możliwa. Zdarzają się także klienci zgłaszający preferencje dotyczące płci przyszłego pracownika. Działania, które w Polsce są dyskryminacją, w krajach arabskich wynikają z akceptowanego społecznie podziału ról kobiet i mężczyzn. Proces rekrutacji wymaga w tym przypadku prowadzenia dojrzałej i otwartej komunikacji z klientem zagranicznym w zakresie możliwości, jakie oferujemy w ramach przepisów polskiego prawa. Oczekiwania klienta definiowane potocznie jako komunikat„język obcy potrzebny od zaraz”w odniesieniu do wymaganych wolumenów, wymagają od działu HR kreatywności w procesie pozyskiwania kandydatów. Poszukując np. pracownika z językiem francuskim i doświadczeniem w controllingu finansowym wiemy, że nie tylko Francjapowinnabyć obszaremposzukiwań kandydatów. Wyjście na rynki pozaeuropejskie, np. do byłych kolonii francuskich, rozszerza możliwość dotarcia wysoko wykwalifikowanych kandydatów. Konieczne oczywiście wtedy staje się dopełnienie formalności związanych z pozwoleniem o pracę i wizą bądź odpowiednim dokumentem legalizującym pobyt w Polsce. Taki model kreatywnego podejścia do procesu pozyskania kandydatów stosowany w Infosys pokazuje, że warto rozważyć przy rekrutacji rzadkich języków nie tylko kraje europejskie. Dzięki wdrożeniu tego modelu rekrutujemy osoby z krajów Afryki Północnej, RPA, Ameryki Środkowej czy krajów Ameryki Południowej mimo, że to języki europejskie są podstawowym wymogiem wobec kandydata. W ciągu kilku ostatnich lat przekonaliśmy się, jak istotny dla sukcesu rekrutacji może być wizerunek Polski na arenie międzynarodowej. Okazuje się, że news medialny, wypowiedź na forum internetowym dotycząca bezpieczeństwa w kraju czy konflikt na sąsiedniej Ukrainie, mogą stać się powodem, dla którego kandydat nie zdecyduje się na przeprowadzkę do kraju, mimo zainteresowania samą ofertą pracy. Oczywiście nie mamy wpływu na te sytuacje, ale jako firma możemy uczestniczyć w budowaniu wizerunku firmy, miasta i kraju w oczach samego kandydata. Stworzenie filmu brandingowego, poradnika dla obcokrajowców czy przygotowanie pakietu informacji, który będzie dostarczał wiedzę na temat warunków życia i pracy w Polsce w oparciu o wiarygodne dane źródłowe będą z pewnością eliminować wątpliwości i mogą pozytywnie wpłynąć na decyzję o przyjęciu oferty pracy. Badania przeprowadzone wśród pracowników zagranicznych firmy Infosys BPO Poland zwróciły uwagę Specjalistów HR na proces zatrudnienia obcokrajowca jako sekwencji pewnych etapów. W momencie zatrudnienia pracownik charakteryzuje się zwykle ETAP 3 Rekrutacja a wizerunek Polski ETAP 4 Rekrutacja – i co dalej ? bardzo wysokim poziomem motywacji do pracy oraz entuzjazmem do poznawania nowego otoczenia i angażowania się w dodatkowe inicjatywy. Etap ten obejmuje chęć socjalizowania się i poznawania lokalnych atrakcji. W późniejszym okresie, pod wpływem pewnych doświadczeń (np. trudności wporuszaniusiępopolskichinstytucjach, poczuciu wyobcowania w zespole instytucjach, poczuciu wyobcowania w zespole czy niemożności porozumienia się) pracownik może zacząć odczuwać wątpliwości związane ze słusznością podjętej przez siebie decyzji. Czuje się wyalienowany, niezrozumiany i zagubiony w zupełnie obcym mieście, wśród ludzi innej narodowości. Na tym etapie jego poziom zaangażowania i motywacji do pracy zaczyna spadać aż do momentu, kiedy stanie się zdemotywowany i zdecyduje się na odejście z firmy z przyczyn niezwiązanych z samym stanowiskiem i wykonywaną przez siebie pracą. Znając przebieg tego procesu, możemy poprzez różnorodne działania stymulować efektywną adaptację pracownika, aby utrzymać jego odpowiedni poziom motywacji i zapewnić poczucie przynależności. Specjaliści w programie Career Ahead realizują specjalnie dla nich określone projekty o różnej tematyce, m.in. w obszarze zarządzania projektami, analiz i finansów, marketingu, wsparcia sprzedaży, HR czy PR. Zakresy indywidualnych projektów wyznaczane są przez coachów, czyli dyrektorów departamentów, będących bezpośrednimi przełożonymi uczestników. Dodatkowo, każdy uczestnik programu posiada mentora, którego rolę pełnią wybrani członkowie zarządu lub dyrektorzy pionów. Codzienna, bieżąca współpraca z uczestnikami programu jest zadaniem coachów, natomiast za nadawanie szerszego kontekstu i kierunku rozwoju odpowiadają mentorzy.
  • 17. 17 W firmie Infosys wspieramy ten proces poprzez takie inicjatywy jak np. stworzenie Diversity Team - grupy skupiającej pracowników zagranicznych, która kanalizuje napięcia i odpowiada na ich potrzeby poprzez reprezentowanie interesów na forum firmy. Kierownicy zespołów przechodzą szkolenia przygotowujące do zarządzania zespołami multikulturowymi, a każdy nowy pracownik w procesie wdrożenia otrzymuje wsparcie ze strony tzw. buddy’ego, czyli współpracownika-opiekuna. Proces zatrudniania pracowników zagranicznych wymaga od działu HR nie tylko strukturalnego podejścia do kwestii proceduralnych i formalno-prawnych, ale też świadomości kulturowej uwzględniającej wiedzę dotyczącą różnic kulturowych, społecznych i religijnych, różnych kontekstów komunikacyjnych czy określonych zachowań wynikających z owych różnic. W Infosys BPO Poland, firmie zatrudniającej obecnie przeszło 2000 pracowników, w tym kilkuset obcokrajowców, jesteśmy świadomi jak ogromny potencjał kryje się w różnorodności kulturowej naszej organizacji, z równoczesnym uwzględnieniem wynikających z niej zagrożeń. A jednak mimo kilku lat doświadczenia, cały czas uczymy się, jak efektywnie zarządzać różnorodnością, tak aby w pełni pozytywnie wpływała ona na relacje międzypracownicze w zespołach multikulturowych. czy niemożności porozumienia się) pracownik może zacząć odczuwać wątpliwości związane ze słusznością podjętej przez siebie decyzji. Czuje się wyalienowany, niezrozumianyCase study Infosys BPO Poland
  • 18. 1018 RPO Concept Manager Randstad Polska DOROTA ZABŁOCKA Od ponad 10 lat związana z sektorem HR, dzięki czemu posiada szeroką wiedzę na temat rynku rekrutacyjnego i panujących na nim trendów. Jej zawodową pasją jest budowanie rozwiązań HR, rozwój biznesu, zarządzanie zespołem i projektami. W codziennej pracy managerskiej, aktywnie uczestniczy w działaniach swojego zespołu, wspierając go w dostarczaniu najwyższej jakości usług klientom firmy.
  • 19. Niedobór talentów to wyzwanie, z którym mierzy się obecnie wiele organizacji. Aby mu sprostać, nie wystarczy już zastosowanie dotychczasowych metod. Dlatego też firmy na całym świecie zwracają się do Randstad jako doświadczonego partnera, który posiada zaawansowane rozwiązania i umiejętności, kluczowe dla rozwoju organizacji w czasach obfitujących w zmiany i szanse. Takim rozwiązaniem jest Outsourcing Procesów Rekrutacyjnych (RPO). Ta mocno rozwinięta usługa to kompleksowe zarządzanie procesem pozyskiwania i zatrudniania pracowników dla klienta.W idealnym modelu polega na wieloletniej współpracy, w ramach której dostawca usług rekrutacyjnych staje się częścią organizacji klienta, reprezentując go i budując jego markę na rynku pracy. RPO poza samą rekrutacją obejmuje też szereg dodatkowych elementów, takich jak budowanie procesów rekrutacyjnych dla klienta, zwiększenie ich efektywności i ujednolicenie praktyk rekrutacyjnych i tych dotyczących zatrudnienia, optymalizacja kosztów, wdrożenie technologii wspierających procesy rekrutacyjne i wiele innych. Outsourcing Procesów Rekrutacyjnych to również zarządzanie i realizacja masowych projektów rekrutacyjnych, które są bardziej ograniczone w czasie. Wymagają jednak odpowiedniego podejścia do rynku kandydatów , jak i realizacji celów biznesowych klienta. Największymi zaletami tego rozwiązania jest skalowalność procesów (dostosowywanie liczby i przebiegu procesów rekrutacyjnych tak, aby zaspokajać zmieniające się potrzeby biznesu ), jakość pozyskanych talentów (dzięki najlepszym na rynku źródłom pozyskiwania talentów, stosowanym procesom, a także rozwiniętej technologii, docieramy do najbardziej wykwalifikowanych kandydatów niezbędnych do realizacji celów organizacji) oraz kontrola kosztów (wysoko wyspecjalizowany proces rekrutacji zapewnia przejrzystość i kontrolę wydatków). Najczęściej korzystają z tego rozwiązania duże firmy, głównie w sektorze finansowym, IT, SSC i BPO. telekomunikacyjnym, ale również firmy produkcyjne, farmaceutyczne i handlowe. Często zainteresowani są inwestorzy, których potrzeby rekrutacyjne są ogromne i chcą zapewnienia, że rozwiązanie dedykowane tylko dla nich, pozwoli im osiągnąć sukces i na czas zatrudnić cały personel. Usługa Outsourcingu Procesów Rekrutacyjnych na świecie od wielu lat rok do roku rosła nawet do 60%, w 2013 roku jej wzrost określa się na poziomie 12-17%. Jest to nowy, szczególnie w Polsce, trend w HR. Po raz pierwszy pojawił się w USA kilkanaście lat temu. Najbardziej rozwinięty jest właśnie w Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii. Firmy istniejące w krajach Europy Zachodniej oraz Centralnej w najbliższych latach coraz częściej będą korzystały z tej usługi, czasem adoptując to rozwiązanie już wprowadzone w ich firmie w innym kraju, ale często też sięgając niezależnie, lokalnie po dedykowane rozwiązanie. W Polsce Outsourcing Procesów Rekrutacyjnych będzie naszym zdaniem kierunkiem rozwoju na 2014 rok dla firm, dla których pozyskiwanie najlepszych pracowników ma kluczowe znaczenie w budowaniu przewagi konkurencyjnej. Outsourcing procesów rekrutacyjnych, jako odpowiedź na niedobory talentów JAK WYBRAĆ, POZYSKAĆ I ZATRZYMAĆ NAJLEPSZYCH KANDYDATÓW JUŻ NA POCZĄTKU ICH KARIERY ZAWODOWEJ 19
  • 20. Wmarketingu koncepcja „marketing mix”w uproszczeniu oznacza zbiór narzędzi marketingowych, za pomocą których firma realizuje założone cele w najważniejszych obszarach. Ze względu na złożoność procesów narzędzia te obejmują różne aspekty oferowanych produktów. Podobna złożoność oraz wielowymiarowość procesów zaczyna tworzyć się także w dziedzinie HR. W obecnych czasach nie wystarczają już same ogłoszenia o pracę, by pozyskać odpowiednich kandydatów. Rekruterzy coraz częściej muszą wychodzić poza swą dotychczasową strefę komfortu i działać interdyscyplinarnie - przede wszystkim muszą stać się równocześnie headhunterami i marketingowcami. Stąd coraz częściej mówi się o koncepcji„recruitment mix”, czyli zestawieniu narzędzi rekrutacyjnych pozwalających zadbać o różnorodne aspekty rekrutacji i komunikacji z kandydatami. Ich wdrożenie stanowić będzie najważniejsze wyzwanie dla HR w 2014 roku. Od 2010 roku stopa bezrobocia w Polsce utrzymuje się na poziomie ok. 13%-14%. Oznacza to potencjał ponad 2,2 miliona osób, które mogą zostać zatrudnione w trybie natychmiastowym. Jednak rekruterzy są zgodni, że z roku na rok coraz trudniej pozyskać pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Wytworzyła się zatem paradoksalna sytuacja - mimo wielu dyspozycyjnych osób na rynku pracy, pracodawcy nadal mają problem ze znalezieniem odpowiednich kandydatów. Podstawowym źródłem tego paradoksu jest niedopasowanie kwalifikacji kandydatów do zapotrzebowania rynku pracy. Mimo poprawy sytuacji w ostatnich latach, polskie uczelnie wciąż najwięcej studentów kształcą na kierunkach, które nie gwarantują zatrudnienia po ich ukończeniu. Brak także realnego przygotowania do pracy, np. szkoleń z zarządzania projektami czy wykorzystania narzędzi popularnych w danej branży. Z drugiej strony, postęp technologiczny i cywilizacyjny wymagają posiadania coraz większej liczby kompetencji, często również bardzo niszowych. Na rynku pojawiają się także całkiem nowe stanowiska, np. Social Media Manager czy Content Manager. Zbyt młode, by na rynku pracy było już dostępnych wielu specjalistów w tych dziedzinach. Okazuje się zatem, że realny zasób kandydatów drastycznie kurczy się do paru tysięcy lub nawet zaledwie kilkuset kandydatów, którzy mają odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Dlatego sukces rekrutacji tkwi obecnie w zrobieniu kroku naprzód i wyjściu naprzeciw najlepszym kandydatom. Według raportu„Aktywność specjalistów i menedżerów na rynku pracy 2013”(Antal International) tylko 39% specjalistów i menedżerów poszukuje pracy aktywnie, podczas gdy aż 46% wybiera poszukiwania bierne. Innymi słowy - czekają aż to rekruterzy ich znajdą. Dla takich kandydatów znacznie szybszym i łatwiejszym sposobem jest np. założenie profilu na GoldenLine i oczekiwanie na kontakt ze strony rekrutera. Dzieląc się informacjami na swój temat już na tym etapie, mają też większe zaufanie, że finalnie zaaplikują na dopasowane do ich kwalifikacji stanowiska. O wiele chętniej też dzielą się bardziej szczegółowym opisem swoich umiejętności. Dzięki profilom w mediach społecznościowych kandydaci nie czują się już zobligowani do zmieszczenia wszystkich informacji na maksymalnie 2 stronach CV. Z kolei dzięki większej ilości dostępnych informacji, rekruterom łatwo dotrzeć do tych kandydatów, którzy posiadają najbardziej pożądane umiejętności. Większość serwisów oferuje im do tego specjalistyczne narzędzia, jak choćby Wyszukiwarka Kandydatów w przypadku GoldenLine. Przedsiębiorcy i rekruterzy bardzo chętnie korzystają z takiego sposobu dotarcia do najodpowiedniejszych kandydatów. „Możemy precyzyjnie dotrzeć do interesującej nas grupy docelowej. W odpowiedzi na ogłoszenia które zamieszczamy na różnych portalach mamy spływ ludzi z różnymi kompetencjami, z różnym doświadczeniem i umiejętnościami. A używając Wyszukiwarki docieramy bezpośrednio do ludzi, do których chcemy dotrzeć.”- Damian Wrzesień, Connectis. Taka precyzja już na początku rekrutacji znacznie podnosi jakość aplikacji. Zgadza się z tym Marta Hoppe z Positionly:„To, w jaki sposób możemy wyszukiwać Kandydatów, pozwala nam na wyszukiwanie najlepszych osób na dane stanowisko. Kandydaci z GoldenLine wypadają zdecydowanie najlepiej w porównaniu z Kandydatami z innych źródeł.”Dodatkowo, podnosi się także efektywność pracy rekrutera. A jak postrzegają takie działania sami kandydaci? Z badania GoldenLine jasno wynika, że takich działań Recruitment mix 2014 - najważniejsze instrumenty, które w tym roku trzeba wykorzystać do rekrutacji Houston, mamy problem! Kandydat na horyzoncie 20
  • 21. oczekują. Aż 82% użytkowników GoldenLine profil na portalu założyło, aby zostać znalezionym przez rekrutera, a prawie 90% deklaruje, że odpowiedzieliby na ofertę pracy skierowaną bezpośrednio do nich. Nawet w przypadku osób o mniejszym doświadczeniu, studentów i absolwentów, oczekiwaną formą jest docieranie do kandydata. W badaniu „Kandydat 2.0”opublikowanym w 2011 roku przez Employer Branding Institute aż 18% badanych wskazało, że najchętniej otrzymywałoby dopasowane oferty drogą smsową. Zatem już w przypadku osób dopiero wchodzących na rynek pracy pojawia się jasne oczekiwanie - to praca szuka dobrego kandydata, a nie kandydat pracy. Teoretycznie istnieje wiele możliwości dotarcia do kandydatów i powiadomienia ich o rekrutacji. Można zamieścić ogłoszenie w gazecie, próbować kontaktować się telefonicznie z osobami pracującymi na podobnych stanowiskach u konkurencji czy nawet wywiesić informację na słupie ogłoszeniowym. Jednak takie metody nie spełniają już swojego celu i nie pozwalają na dotarcie ani do odpowiednio wielu kandydatów, ani tym bardziej odpowiednio wykwalifikowanych. Takie poszukiwania specjalistów lub menedżerów, którzy - jak wynika z raportu„Aktywność specjalistów i menedżerów na rynku pracy 2013”- nie szukają aktywnie pracy, są przykładem błędu w doborze kanałów w kampanii rekrutacyjnej. Z całą pewnością miejscem, w którym należy szukać kandydatów, jest internet. Według badań NetTrack internauci stanowią w Polsce ponad 60%. Dominują wśród nich osoby w wieku 25-39 lat (40%) oraz w wieku 40-59 lat (28%). Są to zatem głównie osoby aktywne zawodowo, które posiadają już pewne kwalifikacje. Czyli właśnie ta grupa, do której zaliczają się poszukiwani przez nas specjaliści i menedżerowie. Jeśli dodatkowo nałożyć na ten obraz badania We Are Social, według których przeciętny polski internauta spędza w internecie 4 godziny i 59 minut dziennie, to trudno wyobrazić sobie inne miejsce na spotkanie z kandydatem niż właśnie świat wirtualny. Ze wspomnianego czasu połowa przypada na aktywność w mediach społecznościowych. Wynika to też z faktu, że 90% internautów założyło konto na przynajmniej jednym serwisie społecznościowym. Widać zatem wyraźnie, że żadne inne medium nie pozwoli tak szybko i precyzyjnie dotrzeć do odpowiednich osób. Konieczność przeszukania mediów społeczościowych ma jeszcze jedną przyczynę - brak czasu kandydatów. Specjaliści oraz menedżerowie ze względu na swoje wysokie kompetencje mają ciągłość zatrudnienia i płynnie zmieniają miejsca pracy. Nie mają zatem czasu na przeglądanie codziennie kilkudziesięciu stron ofert na job boardach. W ich poczuciu oznacza to marnowanie czasu. Tym bardziej, iż obecnie w Polsce zwłaszcza specjalistów w wąskich dziedzinach rekrutuje się głównie poprzez tzw. direct search, czyli bezpośrednie dotarcie do kandydatów. Tradycyjne ogłoszenia przestały zdawać egzamin. Direct search to najważniejszy kierunek, w którym już teraz zmierza polski HR. Jeśli zaniechamy szukania bezpośredniego, to najlepsi specjaliści nigdy do nas nie trafią, nawet nie dowiedzą się o trwającej rekrutacji. Dowiedzą się natomiast o rekrutacjach prowadzonych przez innych rekruterów, którzy wykorzystali potencjał mediów społecznościowych. Sam direct search to jednak za mało. Ważne jest także, by zadbać o odpowiedni przekaz i dopasować się do oczekiwań kandydata. Przykładem jest choćby jedna z kampanii rekrutacyjnych prowadzonych na GoldenLine.  Firma LGBS Polska, poszukując programistów z terenu Śląska, komunikację prowadziło... w gwarze śląskiej. W ten sposób firma dopasowała się do swoich kandydatów i wytworzył się bardzo pozytywny wizerunek firmy. Przy obecnych problemach z pozyskaniem świetnych pracowników coraz bardziej liczy się właśnie wizerunek pracodawcy. Tak samo jak rekruterzy dokonują selekcji CV kandydatów, kandydaci dokonują selekcji pracodawców. Nie tylko w ujęciu marki produktów oferowanych przez firmę konsumentom, ale przede wszystkim w kontekście wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy, czyli employer brandingu. Obecnie rekruter staje się zatem już nie tylko headhunterem, ale także marketingowcem dbającym o spójną komunikację i dobry wizerunek. Na długiej liście wyzwań HR w nadchodzących latach taka multidyscyplinarność zajmuje czołowe miejsce. O sile tego trendu świadczy także fakt, że w 2013 i 2014 powstały nawet kierunki studiów poświęcone tylko employer brandingowi. Coraz popularniejsze jest też wydzielanie w strukturach HR firmy stanowisk dedykowanych właśnie kwestiom postrzegania firmy jako dobrego pracodawcy. Zarówno przez potencjalnych, jak i obecnych oraz byłych pracowników. Obecny employer branding kładzie nacisk przede wszystkim na aspekt komunikacji w mediach społecznościowych.„Firmy coraz większa uwagę zwracają na obecność w social media. Dla nas jest to też istotny kanał, którym możemy komunikować się z rynkiem”- zauważa Bartosz Kruszewski z Gi Group. Komunikacja dotyczy głównie byłych, obecnych i przyszłych pracowników. Jeśli chcemy wykorzystać ją głównie do zainteresowania nowych kandydatów, to ważne, by zawierała elementy dla tej grupy istotne. Według raportu GazetaPraca.pl z 2013 roku pt. „Social media w rekrutacji”kandydaci szukają informacji przede wszystkim o: • potencjalnych sytuacjach problemowych • warunkach pracy • wynagrodzeniu. W przypadku przytoczonego wcześniej badania dotyczącego Kandydata 2.0 w czołówce pojawiają się informacje o możliwościach rozwoju, wynagrodzeniach i atmosferze pracy. Najbardziej wiarygodnymi źródłami tych informacji są obecni i byli pracownicy firmy, a także znajomi. Stąd powstaje coraz więcej serwisów dedykowanych opiniom. Jaką drogę wybrać? 21 Cała naprzód!
  • 22. Także na Profilach Pracodawców na GoldenLine istnieje specjalna sekcja poświęcona właśnie opiniom zweryfi- kowanych byłych i obecnych pracown- ików. O jej przydatności świadczą też słowa samych kandydatów: „Mój były współlokator powiedział mi, że jest nowa firma poszukująca programistów .NET. Przed wysłaniem [przyp. autora: CV] sprawdziłem profil na GoldenLine, kto tam pracuje i znalazłem kolegę.”- mówi Arek, Software Engineer w firmie z branży IT outsourcing. W obliczu wielu różnych obszarów, którymi zajmują się rekruterzy, istotą jest zadbanie o ich spójność. Tylko wtedy uda się w pełni skorzystać z efektu synergii i osiągnąć pełny sukces. Przykładem takich działań jest wejście na polski rynek firmy EPAM w 2011 roku. Cel był trudny - w ciągu paru miesięcy zrekrutować 100 osób w dwóch lokalizacjach. W następnym roku firma miała powiększyć się o kolejne 150 osób. Zespół EPAM tworzą głównie doświadczeni specjaliści IT. Było to zatem zadanie tym trudniejsze, że są to kandydaci pasywni, o których na rynku pracy trwa zacięta walka. Firma do swojej strategii rekrutacyjnej od razu włączyła zarówno direct search, jak i działania employer brandingowe. W ten sposób stworzyła kompleksowy zestaw narzędzi rekrutacyjnych. M.in. dzięki ogłoszeniom i rozbudowanemu Profilowi Pracodawcy na GoldenLine, a także Wyszukiwarce Kandydatów pozwalającej na odnalezienie odpowiednich specjalistów, udało się założony cel zrealizować. Istotny okazał się kompleksowy charakter narzędzi, które nawzajem się uzupełniały i promowały, a także ich spójność. Komunikaty w każdym z nich stwarzały odpowiedni wizerunek firmy i dostarczały najbardziej pożądanych przez kandydatów informacji. Dodatkowo, pojawiąjące się na profilu firmowym oceny pracowników przy kolejnych rekrutacjach przekonywały potencjalnych kandydatów do aplikowania na oferty pracy EPAM. Kluczem do sukcesu okazał się fakt, że kandydaci w jednym miejscu uzyskali zarówno możliwość kontaktu z rekruterami, jak i najbardziej ich interesujące informacje o firmie. Pozwoliło to także znacznie skrócić czas prowadzenia rekrutacji i podnieść ich efektywność. Rok 2014, podobnie jak w poprzedni, upłynie w HR pod hasłem„walka i utrzymanie talentów”. Wielu rekruterów zrozumiało, że tradycyjne metody rekrutacji zawodzą, więc muszą znaleźć inne rozwiązania. Stali się zatem head- hunterami, szukali narzędzi dotarcia do kandydatów. Jednak samo ich odnalezienie już nie wystarczy. Kandydaci, zwłaszcza świadomi swoich kompetencji specjaliści, przykładają coraz większą wagę do komunikacji i wizerunku pracodawcy. Stąd obecnie rekruterzy muszą nauczyć się, jak być równocześniedobrymimarketingowcami. Nie jest to wcale łatwe zadanie, zwłaszcza w kontekście świadomości swoich oczekiwań w przypadku kandydatów - czego dowodzą przytoczone w tym artykule badania. Dlatego właśnie połączenie tych wszystkich wymiarów i zadbanie o kompleksowość narzędzi rekrutacyjnych będzie najważniejszym wyzwaniem dla polskiego HR w 2014 roku. Success study EPAM 56 Alicja Arndt Z wykształcenia ekonomistka - ukończyła Stosunki Międzynarodowe w Szkole Głównej Handlowej, obecnie kontynuuje naukę na studiach doktoranckich w dziedzinie nauk ekonomicznych. Z GoldenLine związana od 2,5 roku. Odpowiada m.in. za materiały edu- kacyjne i badania nt. HR oraz szkolenia dotyczące employer brandingu i direct search. Współpracowała w tym zakresie z takimi firmami jak Antal, Aviva, Gi Group, HAYS czy Natek Polska. Prywatnie uzależniona od podróży do Indii. 22
  • 23.
  • 25. Biorąc pod uwagę ogólnoświatowe trendy, a także analizę wzrostu jeśli chodzi o polską gospodarkę stawiam na trzy obszary, które moim zdaniem będą wiodące w bieżącym roku. Są to: inżynieria, finanse i nowoczesne technologie (IT i telekomunikacja). W tych sektorach z całą pewnością rynek będzie należał do kandydatów. Będziemy potrzebować wyspecjalizowanej kadry, a rynek na pewno będzie kształtował się tak, aby zachęcić kandydatów do podejmowania pracy. O rekrutacjach specjalistycznych, trendach w rekrutacji w 2014 rozmawialiśmy z Leszkiem Kurycynem, Randstad Professionals Operations Director. JAK PANA ZDANIEM BĘDZIE WYGLĄDAŁ RYNEK REKRUTACJI W 2014 ROKU? Biorąc pod uwagę ogólnoświatowe trendy, a także analizę wzrostu jeśli chodzi o polską gospodarkę stawiam na trzy obszary, które moim zdaniem będą wiodące w bieżącym roku. Są to: inżynieria, finanse i nowoczesne technologie (IT i telekomunikacja). W tych sektorach z całą pewnością rynek będzie należał do kandydatów. Będziemy potrzebować wyspecjalizowanej kadry, a rynek na pewno będzie kształtował się tak, aby zachęcić kandydatów do podejmowania pracy. Poza nowymi technologiami z pewnością pojawią się obszary tzw. schodzących technologii. Jest wiele technologii, które przestają być użytkowe, ale są nadal użytkowane, problemem jest to, że coraz mniej osób się nimi zajmuje, a specjaliści w tych 5025 Rekrutacje specjalistyczne dziedzinach szybko orientują się na wszelkie nowości. W ten sposób może nastąpić duży niedobór kadr. A JAK BĘDZIE SIĘ KSZTAŁTOWAŁA SYTUACJA W INNYCH SEKTORACH? Obiecująco wygląda sektor produkcji przemysłowej związany coraz częściej z rosnącym udziałem eksportu. Dobrze doświadczony inżynier pracujący od wielu lat w branży to potencjalnie dobry kandydat do zatrudnienia, ale i wchodzący na ten rynek będą mieli całkiem ciekawe perspektywy. Zatrudnienie w sektorze produkcji może się jednak wiązać z potrzebą relokacji, co może być wyzwaniem dla kandydatów. W obszarach finansów świetnie rozwija się sektor usług wspólnych SSI/BPO. Co prawda nie obserwujemy już takiego popytu na bankowość detaliczną jak jeszcze kilka lat temu, ale od kliku lat rozwija się część back office. Rośnie obsługa kredytów, a jest to praca manualna, więc obszar ten będzie z pewnością pochłaniać kadry. Kolejny bardzo ciekawy jest obszar logistyki, który obecnie bardzo ściśle wiąże się z inwestycjami w infrastrukturę. Widzimy rozwój dróg, kolei, wzrost ładunków przewożonych po terenie Polski. Obserwujemy też duży popyt na specjalistów ds. logistyki, zarządzania i optymalizacji transportu. Oczywiście nie możemy zapomnieć o branży turystycznej, która ma się dobrze i wykazuje tendencję wzrostową. Powstaje coraz więcej obiektów klasy turystycznej, a to wiąże się z zatrudnianiem personelu, w którym oprócz specjalistów tzw.„białych kołnierzyków”będzie potrzebna też cała armii specjalistów techników, ale bardzo dobrze wykwalifikowanych. KTO WIĘC MA SZANSĘ NA ZATRUDNIENIE? Na rynku pracy obserwujemy obecnie, że największą szansę na znalezienie atrakcyjnej pracy mają dobrze wykwalifikowanispecjaliści znający dwa języki obce. Nie da się nie zauważyć, że obserwujemy bardzo duże bezrobocie wśród absolwentów, spowodowane jest ono tym, że ci młodzi ludzie nie mają jeszcze doświadczenia, które pomogłoby im znaleźć zatrudnienie. Spójrzmy jednak na absolwentów uczelni technicznych, tutaj bezrobocie jest marginalne podczas gdy na uczelniach humanistycznych ogromne. Jestem ogromnym zwolennikiem tego, aby dyskusje„kim chce zostać w przyszłości”z uczelni przenosić do liceów i dyskutować o tym z pozoru z mało dojrzałymi osobami, które właśnie wtedy podejmują decyzję o kierunku studiów. Dzięki temu poprzez system edukacyjny moglibyśmy przygotować młodych ludzi na to co czeka ich na rynku pracy, pozwoliłoby im to bardziej świadomie wybierać kierunki studiów, co być może przełożyło by się na łatwiejsze znalezienie pracy po zakończeniu edukacji. NA CO NAJWIĘKSZĄ UWAGĘ ZWRACAJĄ PRACODAWCY ZATRUDNIAJĄC? W podejściu do zatrudniania powinno dominować poczucie, że zatrudniamy osobępoto,abyzwiększyćefektywność własnego biznesu. To klient wie co chce zrobić, poprawić, rozwinąć np.: jeśli szuka dobrego sprzedawcy to wie, że chce zwiększyć sprzedaż o20%,ajeśliszukadobregoksięgowego to wie, że chce zmniejszyć liczbę popełnianych błędów. Jeśli klient ma takie podejście wtedy jest nam o wiele łatwiej dopasować daną osobę
  • 26. do organizacji co pozwoli nam uniknąć wzajemnych rozczarowań. Gdybyśmy spojrzeli na to czym kierują się obecnie pracodawcy w czasie rekrutacji, zauważymy, że najważniejsze są umiejętności kandydata, następnie osobowość i doświadczenie zawodowe, a na samym końcu kwalifikacje, ukończona szkoła, dyplomy itd. Co ciekawe jeśli tą hierarchię przyłoży się do tworzonych przez pracodawców ogłoszeń rekrutacyjnych okazuje się, że ok. 90% z nich pokazuje dokładnie odwrotnie kogo i czego poszukują pracodawcy, np.: w pierwszym zdaniu ogłoszenia czytamy, że firma potrzebuje osoby, która ukończyła daną szkołę, a o umiejętnościach czytamy na samym końcu i to zazwyczaj w jednym zdaniu. Skąd ten błąd wynika? Być może to błąd mechaniczny, wynikający z tego, że większość firm tak właśnie tworzy ogłoszenia. Tego typu ogłoszenia oddala dyskusję, któratoczy się pomiędzy kandydatem a firmą w procesie rekrutacji. Może też rodzić rozczarowanie kandydata, od którego finalnie wymaga się czegoś zupełnie innego niż się go o tym informuje w ogłoszeniu. OD PEWNEGO CZASU OBSERWUJEMY ZJAWISKO, W KTÓRYM PRACODAWCY ZA WSZELKĄ CENĘ STARAJĄ SIĘ POZYSKAĆ NAJLEPSZYCH PRACOWNIKÓW, ALE JEST TO ZADANIE TRUDNE, PONIEWAŻ JAK SIĘ OKAZUJE NAJLEPSI PRACY NIE SZUKAJĄ? To czy rynek jest mniej czy bardziej widoczny zależy w dużej mierze od kandydatów. Jeśli poszukujemy pracy to jest to nasza decyzja czy aktywnie poszukujemy pracy czy pozycjonujemy się w taki sposób, że to nas należy znaleźć. I tu rzeczywiście wyróżnia się trend, który głosi, że kandydaci coraz częściej w procesie rekrutacji oczekują od pracodawców indywidualnego podejścia do nich jako do człowieka. Istotne staje się więc, aby ofertę dostosować do indywidualnych potrzeb kandydatów – bez względu na to czy rekrutację prowadzi firma usługowa, produkcyjna czy finansowa. Kiedyś 26 podejście firm było inne i opierało się na stwierdzeniu„mamy tutaj różne produkty proszę sobie któryś z nich wybrać, jeśli żaden z nich nie odpowiada prawdopodobnie nie uda nam się porozumieć”. Obecnie firmy coraz częściej funkcjonują zgodnie ze stwierdzeniem:„powiedz nam jak ten produkt ma wyglądać żeby Ci się podobał, a my sprawdzimy czy jest- eśmy w stanie taki stworzyć”. To zupełnie inne podejście, zupełnie inaczej wyrobione postawy. I te postawy wyrabiają też kandydaci. Na rynku specjalistycznym kandydaci poznali swoją wartość, wiedzą już ile rynek jest w stanie za nich zapłacić. Druga rzecz to to, że mają świadomość wyboru: albo sam będę szukać albo praca znajdzie mnie. Problem pracodawców z pozyskaniem pracowników pojawia się właśnie wtedy jeśli kandydat nie szuka firmy. WSPOMNIAŁ PAN O DYNAMICE WZROSTU RYNKU REKRUTACJI SPECJALISTYCZNYCH? Jeśli chodzi o wzrost rynku rekrutacji specjalistycznych można zaryzykować, że jest on przynajmniej dwucyfrowy. Jest to rynek, który może rosnąć do 15-20% rocznie. Trzeba mieć jednak na uwadze fakt, że taki stan nie będzie trwał wiecznie. Starsi koledzy z krajów Europy zachodniej mawiają, że zaczynając pracę w roku 1975 należało się spodziewać wkarierzezawodowejtrzechkryzysów. Teraz trzeba się spodziewać, że te zwroty koniunktury mogąmiećwyższą amplitudęizmniejszy się okres. Dlatego też nie ferujemy prognoz dalekosiężnych, staramy się je umiejscowić w krótszym okresie ponieważ zmienność jest obecnie większa.Skądoptymizmcodowzrostu? Powodem są przede wszystkim pieniądze z UE, fundusz spójności, który wiemy jak będzie wyglądać, wiemy jak wygląda ta perspektywa inwestycji z tym związanych. Wiemy, że poprawi się koniunktura gospodarcza, nastąpi ustabilizowanie bezrobocia i parametrów makroekonomicznych: rośnie konsumpcja, sprzedaż detaliczna i wynagrodzenia. To te elementy stymulują wzrost i pozytywnie wpływają na rynek pracy. Oczywiście część ekonomistów będzie zapewne wręcz odmiennego zdania. JAK PRACODAWCY MOGĄ WYŁOWIĆ TALENTY W OBSZARACH SPECJALISTYCZNYCH? JAK JE ZNALEŹĆ? JAK JE ZACHĘCIĆ DO ZMIANY PRACY? Każdy pracodawca może wybrać dwie drogi, albo sam posiada wiedzę na temat danego rynku i rozpoczyna rekrutację metodą tradycyjną zamieszczając ogłoszenie i korzystając z pomocy działu HR albo zleca taką rekrutacje firmom zewnętrznym. Zazwyczaj jeżeli pojawia się potrzeba aktywnego poszukiwania kandydatów najczęściej takie zlecenie trafia do firmy rekrutacyjnej, która w oparciu o profil osoby poszukiwanej, opis stanowiska, opis kompetencji konfrontuje to oczekiwanie z rynkiem. GłównyaktywRandstadtobezsprzecznie baza danych kandydatów, w której znajduje się kilkadziesiąt tysięcy kandydatów opisanych w sposób właściwy, tak, że bez problemu potrafimy do nich dotrzeć. Taka baza danych to bardzo żywy organizm, w związku z ruchliwością kandydatów na rynku pracy baza szybko się dezaktualizuje, dołączają też do niej nowe osoby. W poszukiwaniu kandydatów dla naszych klientów korzystamy z wyników badania atrakcyjności pracodawcy, które rokrocznie wykonujemy. Aby pozyskać danego kandydata musimy mu pokazać, że firma jest dla niego atrakcyjna, anastępniepracujemynaddopasowaniem go do danej organizacji. Obecnie na czoło wysunął się czynnik: stabilność finansowa pracodawcy. Krok za nim pracownicywymieniająangażowanie w ciekawe projekty, przyjazna atmosfera pracy (to ciężko mierzalne odczucia, że w organizacji dominują zdrowe elementy) i wynagrodzenie. Przy całym rozwoju nowoczesnych technologii prędzej czy później musi dojść do spotkania kandydata z pracodawcą. Ważne, żeby taka
  • 27. 5027 rozmowa miała pewną strukturę, aby wszystkie rozmowy dało się porównać. Nie da się ukryć, że ludzie, którzy zmieniają prace chcą zazwyczaj podnieść swoje wynagrodzenie. O ile? To już bardzo indywidualna kwestia. Ważneabywczasierekrutacjikandydat dowiedział się jak najwięcej o danej organizacji. Im więcej przyszły kandydat dowie się w czasie rozmowy o firmie tym trudniej o późniejsze rozczarowania. Zdarzają się oczywiście nietrafione rekrutacje, po których ludzie są zawiedzeni. Musimy pamiętać, że wyobrażenie ludzi o danej firmie jest wyobrażeniem o brandzie, szczególnie jeśli jest to znana marka. Mało ludzi wie jak pracuje w wiodących firmach, niektórzy pojęcia nie mają jak pracuje się w branży kosmetycznej, ale znają dokładnie jej wszystkie produkty. Wydaje im się, że to świetne miejsce pracy, a tymczasem pojawia się wiele elementów, o których nie wiedzieli i czują się oszukani. To kwestie, które obowiązkowo trzeba poruszyć i my o to dbamy. Z drugiej strony pracodawcama możliwość ocenienia w jaki sposób kandydat reaguje na poszczególne zasady i elementy współpracy.
  • 28. Jak PwC buduje historie, których każdy chciałby stać się częścią Umiejętność zainteresowania ich firmą, pozyskania uwagi i utrzymania zainteresowania jest zadaniem trudnym, ponieważ jest to grupa bardzo wymagająca, obyta z różnymi kanałami komunikacji, formami reklamy i promocji. Młode pokolenie, potocznie zwane również pokoleniem „Milenium”lub„pokoleniem klapek i iPodów”, to grupa doskonale poruszająca się w świecie nowych technologii, dla której Internet to nieodłączny element codzienności. Rozumiejąc potrzeby młodego pokolenia, w PwC stosujemy różnorodne działania pozwalające skutecznie się komunikować oraz utrzymywać zainteresowanie marką. Wspomniany wcześniej Internet jest jednym z głównych kanałów dotarcia do grupy docelowej. Dzięki mediom społecznościowym budujemy relację z aktywnymi odbiorcami, którzy śledzą na bieżąco, co dzieje się w naszej firmie. Działania dzielimy na promocyjne jak np. konkursy na facebooku, quizy, gry, relacje z przeprowadzonych konkursów lub podsumowania specjalnych programów praktyk oraz edukacyjne tj. publikacja raportów, filmowe porady rekrutacyjne, zaproszenia na warsztaty i prezentacje biznesowe. Ze względu na potrzeby i priorytety młodego pokolenia głównym kanałem komunikacji jest facebook, z którym powiązane są inne narzędzia jak np. strona internetowa PwC. Na facebooku działamy od 2009r. Spełnia on zarówno funkcje promocyjne i informacyjne, jak również pomaga nam w utrzymywaniu stałego kontaktu z grupą docelową. Dzięki fanpage PwC możemy rozpowszechniać informacje na temat aktualnie prowadzonych rekrutacji na praktyki oraz organizowanych dni otwartych, warsztatów pośród ponad 17000 osób. Firma to również to, czym żyją na co dzień nasi pracownicy i o tym także opowiadamy naszym kandydatom podczas spotkań twarzą w twarz, targów pracy lub warsztatów oraz umieszczając w mediach społecznościowych zdjęcia z naszego biura lub informacje niezwiązane z prowadzonym biznesem, lecz codziennym życiem biurowym. W ten sposób osobom zainteresowanym pracą w naszej firmie łatwiej jest sobie wyobrazić, jak wygląda u nas praca i jaka atmosfera panuje na co dzień. Nasze działania to również aplikacje, które pozwalają na znalezienie nas na imprezach targowych lub podczas specjalnie organizowanych wydarzeń na uczelniach. Budowanie wizerunku firmy to złożony proces, w którym dużą rolę odgrywają zarówno działania na zewnątrz jak i wewnątrz firmy. Szczególnym wyzwaniem jest budowanie wizerunku najbardziej pożądanego pracodawcy wśród młodych ludzi. Wizerunek pracodawcy, to przede wszystkim skojarzenie, wspomnienie związane z firmą, które powstaje w głowach kandydatów, pracowników i które zawsze będzie im towarzyszyć. Dlatego budując nasz wizerunek staramy się również, aby nasi pracownicy, praktykanci dzielili się swoimi doświadczeniami z pracy w PwC i w ten sposób pomagali nam w budowaniu marki najbardziej pożądanego pracodawcy. Pozwala nam to na zbudowanie w mediach historii, której każdy chciałby stać się częścią. Realizujemy to poprzez publikację wywiadów z pracownikami, praktykantami, spotkania ze studentami, reportaże zkonkursówiprojektów,któreumieszczamy na kanale PwC na YouTube. Spotkania znaszymipracownikamimająszczególne znaczenie dla budowania marki PwC, ponieważdająonemożliwośćzachowania autentyczności w komunikowaniu się z naszą grupą docelową. Studenci mogą dowiedzieć się o plusach i minusach pracy w naszej firmie, dzięki czemu wiedzą, że wizerunek naszej firmy niejestsztuczną,idealniewygładzona laurką. Takie podejście to również ogromna korzyść dla firmy, ponieważ osoby, które składają aplikacje mają świadomość czekających ich wyzwań. W naszych działaniach sięgamy również po środki 28
  • 29. przekazu typowe dla reklamy produktowej jak np. OOH (out of home) czyli billboardy, reklamy na przystankach komunikacji miejskiej czy na rowerach Veturilo. Wykorzystujemy je zwłaszcza w okresie wzmożonej działalności rekrutacyjnej. Celem haseł typu„Sprawdź co cię kręci na www.pwc.pl/kariera”czy„Zerwij się ze studiów! Aplikuj do 31 marca br.”jest dostarczenie krótkich informacji o rozpoczęciu procesu rekrutacji do konkretnych miejsc, w których może pojawić się nasza grupa docelowa. Zwykle są to okolice uczelni wyższych oraz miejsc najbardziej popularnych wśród młodych ludzi. Dzięki temu, mamy możliwość skutecznie dotrzeć w zróżnicowany sposób do naszych odbiorców. Istotną zaletą tego typu działań, jest również szeroki zasięg odbiorczy oraz wzbudzenie zainteresowania naszą firmą, które staramy się uzyskać dzięki stosowaniu krótkich, intrygujących haseł zwracających uwagę i zachęcających odbiorców do wykonania kolejnego kroku jakim jest wejście na naszą stronę internetową, zapoznanie się z informacjami o PwC i złożenie aplikacji do naszej firmy. Korzystając z takich form budowania wizerunku, nie staramy się wykorzystywać środków OOH, jako miejsca na umieszczenie wyczerpujących informacji o naszej firmie, lecz używamy ich jako instrumentu pobudzania potrzeb i zachęcenia do samodzielnego poszukiwania wiedzy na temat naszej firmy i oferowanych przez nas możliwości. Budowanie wizerunku pracodawcy w obecnych czasach to zadanie niezwykle trudne. Wraz z dynamicznym rozwojem nowych technologii, nieprawdopodobnie szybko zmieniającym się stylem życia, skończył się czas tworzenia strategii działania na 5, czy nawet 3 lata. Aby skutecznie działać i utrzymać się w zasięgu wzroku potencjalnych kandydatów, jako pracodawca, jedyną strategią jest obserwować rynek, być uważnym i wrażliwym na trendy oraz pogodzić się z myślą, że nic nie jest„na stałe”. Czy warto w takich warunkach wkładać wysiłek w budowanie wizerunku pracodawcy? Odpowiedź jest oczywista, a najlepiej brzmi ona w formie jednej z maksym guru zarządzania Petera Druckera:„Budowanie marki nie jest możliwością, to konieczność. Jeżeli firma tego nie zrobi, ktoś inny zrobi to za nią”. Roma Głowacka Pracuje w zespole Rekrutacji i Budowania Wizerunku Pracodawcy w PwC. Jest odpowiedzialna za działania wizerunkowe skierowane do studentów oraz innowacyjne formy obecności PwC na uczelniach. Posiada bogate doświadczenie w obszarze marketingu, media i public relations, event management i human resources, które zdobywała pracując m.in. w firmach takich jak Aviva, Randstad, Arval (grupa BNP Paribas). Prywatnie jest pasjonatką biegania, nurkowania i filmów Woody’ego Allena. Prywatnie jest pasjonatem podróżowania, lotnictwa i spottingu.
  • 30. 30 Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na Wydziale Stosowanych Nauk Społecznych oraz podyplomowych studiów z zarządzania zasobami ludzkimi w Wyższej Szkole Psychologii Społecznej w Warszawie. Od kilku lat związana z branżą HR w zakresie budowania wizerunku pracodawcy, rekrutacji i rozwoju pracowników w międzynarodowych korporacjach. Przygodę z MARS Polska rozpoczęła we wrześniu 2011 roku. Obecnie odpowiada za kreowanie wizerunku MARS Polska jako pracodawcy. Make It Mean It More – storytelling w budowaniu wizerunku pracodawcy Katarzyna Pękacka Employer Branding Specialist MARS Polska Każda firma, która poważnie myśli o budowaniu wizerunku pracodawcy, w pewnym momencie staje przed ważnym zadaniem – zbudowaniem kampanii, która najlepiej pokaże z trudem budowane EVP (Employer Value Proposition). A przy okazji będzie na tyle uniwersalna, żeby jej hasło i założenia można było wykorzystać na całym świecie. Jak przeprowadzić taki proces? Czasem to zadanie jak z kosmosu… albo z Marsa. DEFINIOWANIE KLUCZOWYCH ELEMENTÓW KAMPANII Stając przed zadaniem stworzenia globalnej kampanii EB, na początku trzeba było zidentyfikować kluczowe wyróżniki MARS jako pracodawcy, które pozwolą mu zdystansować się od oferty innych pracodawców na rynku. Najważniejsze z nich to: RODZINNA STRUKTURA BIZNESU: MARS jest wyjątkową firmą, jednocześnie globalną korporacją i firmą rodzinną, od ponad 100 lat pozostającą w rękach rodziny Mars. Na całym świecie zatrudnia kilkadziesiąt tysięcy osób. W Polsce istnieje od 1992 roku i w sumie zatrudnia prawie 1500 współpracowników. O wyjątkowości firmy decyduje jednak nie tylko jej ciekawa historia, czy skala działalności, ale również wyjątkowa kultura organizacja. KONCEPCJA WSPÓŁPRACOWNIKA: osoby pracujące dla firmy nazywają się współpracownikami (z ang. associates). Wynika to z założenia, że każdy powinien brać odpowiedzialność za firmę tak, jakby był jej współwłaścicielem. Podejście to oznacza, że wszyscy w równej mierze współtworzą idee, przyjazne środowisko pracy i swoimi działaniami przyczyniają się do sukcesu firmy MARS. A rozwój firmy przekłada się na większe korzyści dla wszystkich współpracowników.
  • 31. z całego świata. W ten sposób powstała kampania, którą w spójny sposób wprowadzono w całej korporacji. Mimo, że jej założenia pozostają globalne – kampania adaptowana była na każdym lokal- nym rynku. PRACA KTÓRA ZNACZY„COŚ” WIĘCEJ Wychodząc z założenia, że wszyscy dobrzy pracodawcy posiadają w swoje ofercie rekrutacyjnej elementy niezbędne do przyciągnięcia najlepszych kandydatów, MARS zdecydował się pokazać, co więcej może zaproponować swoim współpracownikom. Głównym hasłem kampanii zostało :„Make It Mean More”. Ma ona innowacyjny i bardzo ciekawy charakter – MARS opowiada o sobie jako o pracodawcy, przedstawiając inspirujące historie swoich współpracowników (tzw. storytelling). Dzięki tej metodzie narracji pokazuje, że praca w MARS oznacza więcej, niż tylko zwykłe wywiązywanie się z obowiązków służbowych, ale wprowadzanie prawdziwej zmiany i realizacja pasji. Wykorzystane przykłady mają na celu zilustrowanie, że dzięki wyjątkowej kulturze organizacyjnej,modelowibiznesowemu oraz zasadom panującym w MARS, współpracownicy mogą naprawdę „rozwinąć skrzydła”i rozwijać się zawodowo, tworząc jednocześnie wartość dodaną nie tylko dla siebie, swoich rodzin, ale również dla swojego otoczenia. Kampania została przygotowana z dbałością o najmniejszy szczegół i posiada wyjątkową oprawę wizualną. Tworząc lokalne materiały, wykorzystano historie polskich współpracowników, np.: Przemka, który stworzył program MARS Wellnes, czy Teresy, która Wypadkową koncepcji współpracownika jest również egalitaryzm i przejrzystość procedur. Wszyscy współpracownicy traktowani są w ten sam sposób, unika się barier w komunikacji i codziennych relacjach. Dyrektorzy nie zamykają się w gabinetach, a samochód służbowy to jedynie narzędzie pracy, a nie wyznacznik prestiżu. PIĘĆ ZASAD MARS: tym, co łączy Współpracowników w korporacji MARS są wyjątkowe wartości związane z firmą i sposobem, w jaki powinna być zarządzana. Dla MARS ważne jest osiąganie celów, ale jeszcze ważniejszy jest etyczny sposób ich realizacji. Główne Pięć Zasad istnieje od początku istnienia firmy. Są to: Jakość, Odpowiedzialność, Wzajemność, Wydajność i Wolność. Nie są to puste frazesy, ale faktycznie istniejące wskazówki wcielane w praktyce w każdym aspekcie funkcjonowania firmy. ROZWÓJ: wspieranie potencjału współpracowników jest na stałe wpisane w strategię biznesową firmy. Firma jest nastawiona na wieloaspektowy i długofalowy rozwój współpracowników. Współpracownicy uczą się przede wszystkich poprzez praktykę zgodnie z indywidualnym planem rozwoju, a MARS posiada swoje własne cen- trum wiedzy – Mars University. JAK POKAZAĆ JAKIM PRACODAWCĄ JEST MARS? MARS od lat był wyróżniany jako jeden z najlepszych globalnych pracodawców, z bogatą ofertą benefitów, programami prozdrowotnymi oraz organizacją bardzo mocno wspierająco rozwój współpracowników. Jak ująć to w jednej kampanii? Tworzenie jej koncepcji trwało ponad rok i polegało na serii strategicznych warsztatów z udziałem przedstawicieli rodziny MARS oraz członków globalnej rady Employer Branding z różnych lokalizacji zaangażowała się w pomoc bezdomnym psom. Wszystkich bohaterów tych historii łączy to, że ich pasje, zainteresowania oraz umiejętności zyskały wsparcie pracodawcy i dzięki temu zamieniły się w wartościowe (zarówno biznesowo jak i społecznie) inicjatywy. EFEKTY Miarą skuteczności inwestycji w działania Employer Branding jest przede wszystkim liczba i jakość spływających aplikacji, a tym samym minimalizacja kosztów, które generuje proces rekrutacji. Z kolei miernikiem działań wewnętrznych są wyniki badań zaangażowania realizowanych we współpracy z Instytutem Gallupa, obserwowanie rozwoju już zatrudnionych współpracowników oraz niski wskaźnik rotacji w firmie. Dowodem na to, że rozwój współpracowników to jeden z głównych elementów strategii Employer Branding, jest fakt, że około 80% rekrutacji na nowotworzone stanowiska lub wyższe stanowiska obsadzanych jest wewnętrznie. Podejście takie buduje przywiązanie współpracownika do firmy,jegozaangażowanieiprocentuje tym, że wyznawane przez nich wartości są sprzężone z wartościami firmy. MARS Polska to jeden z najbardziej pożądanych pracodawców, co potwierdzają liczne nagrody i wyróżnienia. Firma plasuje się w czołówce polskich pracodawców w prestiżowych rankingach takich jak Idealny Pracodawca Universum czy Pracodawca Roku AIESEC. MARS wyróżniany jest również w skali międzynarodowej. Firma znalazła się wśród 25 najlepszych międzynarodowych miejsc pracy według prestiżowego rankingu Great Place to Work Institute. Już drugi rok z rzędu MARS trafił też na listę najbardziej pożądanych pracodawców w Stanach Zjednoczonych„FORTUNE 100 Best Companies to Work For”. 31
  • 33. Obecny rynek ofert pracy skierowany jest głównie do Generacji Y. Proces rekrutacji powinien zostać zatem wsparty przez branding, który pozwala zwiększyć świadomość marki wśród kandydatów i zbudować rozpoznawalny oraz pożądany wizerunek pracodawcy. Renoma firmy ma przecież znaczny wpływ na politykę personalną i oddziałuje na jakość relacji z otoczeniem. Dynamiczny rozwój telefonii komórkowej, social media i Internetu sprawił,żeosobyposzukującepracy stały się bardziej mobilne pod względem IT. Dlatego pracodawcy zaczęli sięgać po innowacyjne narzędzia rekrutacyjne, stosując elementy gier w procesie selekcji przyszłych pracowników. Gra rekrutacyjna nie tylko promuje branże wśród młodych i kreatywnych ludzi, lecz także przeprowadza wstępną selekcję kandydatów. W czasie zaangażowania w grywalizację, która jest pewną formą intelektualnej rozrywki, gracze łatwiej ukazują swoje oblicze i naturalne zachowania oraz cechy charakteru, co tym samym przekłada się na większą skuteczność prawidłowego zweryfikowania predyspozycji i umiejętności kandydatów niż tylko na podstawie nadesłanych dokumentów z aplikacyjnych, takich jak tradycyjny życiorys czy nawet klasyczna rozmowa kwalifikacyjna. Gra pozwala zbadać nie tylko motywację kandydatów do pracy na danym stanowisku, lecz także uzyskać ich satysfakcję i zadowolenie z ciekawie przeprowadzonej rekrutacji. Pozytywna opinia kandydatów z pewnością zostanie przekuta na pożądany wizerunek pracodawcy na rynku pracy, a firma będzie traktowana jako przyjazna Generacji Yinastawionananowoczesne rozwiązania. Celem gry jest także marketing samego produktu. W momencie, gdy powstaje gra na przykład o nazwie“Fabryka czekolady”, gdzie kandydat przechodzi przez kolejne etapy produkcji tabliczek cze- kolady w firmie, polepsza się świadomość marki tego produktu. Kiedy informacja na temat gry zostanie opublikowana w mediach, publicity uzyskarównieżkonkretnanazwaczekolady. Rekonesans zastosowania grywalizacji w procesie rekrutacji już na samym wstępie odsyła do popularnego przykładu gry“My Marriot Hotel”dostępnej na portalu Facebook, gdzie uczestnik wcielał się w rolę menedżera kuchni, podejmując konkretne decyzje w prowadzeniu hotelu. Inną ilustracją nowoczesnej formy selekcji pracowników jest firma Saatchi&Saatchi z Izraela, która wykorzystała znaną grę Diablo III, aby zweryfikować umiejętności informatyczne kandydatów. Pomysłem pozyskania kadetów za pomocą gry online posłużyła się także amerykańska armia, tworząc symulację kariery wojskowej żołnierza. Gra taktyczna FPS pod szyldem“America’s Army”wydana została krótko po wydarzeniach z 11 września i 4 milinów użytkowników przekonałosięwówczas,jakskutecznie przeprowadzić swojego awatara przez ćwiczenia,szkoleniaiakcjęwterenie. Początkowo planowana jako narzędzie do kształtowania pozytywnego wizerunku wojska w USA stała się wkrótce sztafażem rekrutacji nowych kadetów. Analogiczny temat wprowadziła również francuska armia, udostępniając całą serię gier“Enter Marin”. Dlatego moc angażowania gier stała się niezwykle silna i zaczęła oddziaływać także na branże,którychdotejporyzmechanizmami znanymi ze świata gier nigdy nie kojarzono, między innymi: marketing, szkolenia korporacyjne i wojskowe czy rekrutacja. Tego typu technikę stosują również duże koncerny. Gra“Reveal” firmy Lorea’l pozwoliła młodym kandydatom zarządzać procesem wprowadzenia na rynek nowego produktu z branży kosmetycznej. Z kolei“Unilevergame”firmy Unilever miała kreować wizerunek firmy jako atrakcyjnego pracodawcy z biznesowym know-how. Przykładem jest także firma Siemens, która implementowała w środowisko rekrutacji“Plantville”(klona “Farmville”), czy Kompania Piwowarska która posłużyła się interaktywną grą o nazwie“Gra o Bro, gdzie uczestnik miał za zadanie stworzyć własną postać i nadać jej cechy osobowości. FirmaTalent Bridge stworzyła natomiast grę rekrutacyjną, która umożliwia personalizację i adaptację do kultury organizacyjnejdanejfirmy,dopasowując scenariusze do indywidualnych potrzeb pracodawcy. Możemy wyróżnić grę nastawionąnapozyskaniekandydatów, która opiera się na wirtualnym spacerze pograficzniezaprojektowanym biurze, podczas którego kandydat musi udzielić odpowiedzi na pytania dotyczące jego edukacji i zdobytego doświadczenia. Drugi rodzaj gry wykorzystywany jest na potrzeby selekcji przyszłych pracowników. Kandydat uczestniczy w spotkaniu biznesowym, podczas którego odpowiada na pytania merytoryczne orazrozwiązujetestpsychometryczny. Modyfikacje gier umożliwiają stworzenie własnej wizualizacji biura czy sali konferencyjnej, konstrukcję pytań (np. pytania wielokrotnego lub jednokrotnego wyboru) czy też personalizację postaci. Aplikacja z grą rekrutacyjną została połączona z innowacyjnym systemem do rekrutacji, który pozwala na prosty i szybki sposób komunikowania się z kandydatami. Dzięki grze rekrutacyjnej dotrzemy do kandydatów z większości grup wiekowych, a przede wszystkim wyróżnimysięnarynkuniesztampowym procesemrekrutacji,który zpewnością zostanie zapamiętany przez kandydatów. Jak to zrobić? Wystarczy podjąć odpowiednie działania PR, a zwłaszcza nawiązać relacje z mediami, w których pojawią się publikacje na temat oferowanej gry. Zachętą może być dystrybucja próbnej gry do mediów, z informacją o tym, jak innowacyjnie dana firma pozyskuje talenty. Warto również rozpocząć komunikacje w mediach społecznościowych, co pozwoli na interakcję ze strony zainteresowanych. Gra rekrutacyjna jako narzędzie kreowania marki pracodawcy 33
  • 34. Osoby z tego pokolenia charakteryzowane są jako egoiści, hedoniści, ale też osoby niepewne przyszłości, pracy i stabilizacji, żyjące pod presją, a nawet - w kontekście obecnej sytuacji ekonomicznej i związanego z tym wysokiego bezrobocia wśród młodych - jako pokolenie stracone. Są też tacy, którzy opisują ich jako osoby bardzo ambitne, bystre i twórcze, nie bojące się wyzwań, które potrafią robić kilka rzeczy na raz, ale też trudno skupić im się dłużej na jednej czynności, a ich uwaga jest rozproszona. Dodatkowo, jeżeli chodzi o podejście do pracy, nie wiążą swojej kariery z jednym tylko zakładem pracy, szukają swojego miejsca na ziemi, a pracę będą zmieniać ok. 12-14 razy w ciągu swojej całej kariery zawodowej. Mówi się też, że to pokolenie bę- dzie mieć duże trudności z wejściem na rynek pracy. ich wymarzonym pracodawcą i zostaną u nas na dłużej. Bardzo ważna będzie również sama rozmowa kwalifikacyjna. Powinna być dociekliwa i szczegółowa. I nie chodzi tu tylko o doświadczenie zawodowe kandydata, ale o zbadanie jego oczekiwań, a nawet o wspólne zaplanowanie jego ścieżki rozwoju i kariery. Dzięki wypracowaniu wspólnego działania być może ograniczymy przewidywany przez specjalistów wzrost rotacji w firmie. Nie wykluczone też, że jeżeli rzeczywiście wystąpi problem częstej wymiany pracowników, to coraz chętniej będziemy mło- dym ludziom proponować kon- trakty. Dział HR będzie z kolei odpowiedzialny za zatrudnianie i szkolenie takich managerów, Wyzwania przyszłości w rekrutacji Obecnie na rynek pracy zaczyna wchodzić tzw. pokolenie Z. W różnych źródłach podawane są różne informacje. Niektórzy twierdzą, że pierwsi przedstawiciele tego pokolenia to osoby urodzone nawet w 1991 roku, inni, że po 1995 roku, a jeszcze inni, że pod koniec lat 90-tych XX wieku. Niemniej jednak ich cechą wspólną i charakterystyczną jest dorastanie w świecie technologii, biegła umiejętność posługiwania się Internetem i czerpania z niego informacji. Pierwsze kroki warto już teraz kierować do szkół i uczelni, z których chcemy pozyskać kandydatów do pracy. Poprzez staże i praktyki możemy nie tylko zaprezentować swoją firmę, ale również zacząć wpajać kulturę organizacyjną i kulturę pracy przyszłym pracownikom. Powinniśmy pokazywać im, jak wygląda ścieżka kariery w firmie, jakie oczekiwania są stawiane pracownikom w pierwszych miesiącach i latach, oraz jak kształtują się wynagrodzenia. Takie podejście sprawi, że na rozmowę rekrutacyjną trafią osoby, które będą świadome swojego wyboru, będą znały firmę i będą utożsamiały się z jej ideami. Istnieje również prawdopodobieństwo, że będziemy 34 Ewa Janas specjalizuje się w obszarze zarządzania kapitałem ludzkim. Przez kilkanaście lat pracowała na stanowiskach menedżerskich w międzynarodowych korporacjach. Jest ekspertem HR i trenerem biznesu. Założycielka Krakowskiej Grupy Trenerów. Specjalizuje się w szkoleniach z zakresu ZZL. Prowadzi również warsztaty rozwojowe dla kobiet i dla kadry menedżerskiej. Jakie wyzwania niesie to dla rekruterów?
  • 35. którzy poradzą sobie z wyzwaniami stawianymi przez młode pokolenie. Menedżerów, którzy będą uświadamiać, jaka jest misja firmy i jakie są jej oczekiwania, cierpliwie wdrażać nowego pracownika i poświęcać mu czas. Menedżerów którzy będą dostrzegać i rozwijać potencjał pracownika, oraz będą zauważać i eliminować złe nawyki. W końcu menedżerów, którzy będą nastawieni na częste interakcje, a na rozmowach podsumowujących, czy oceniających będą razem z pracownikiem omawiali również jego plany na przyszłość. Jeżeli pracownik będzie miał inną wizję swojego rozwoju, wykraczającą poza nasze możliwości, to z wyprzedzeniem powinniśmy o tym wiedzieć. No i na koniec, aby nie tylko zapobiegać rotacji ale i zatrzymywać u siebie talenty, będziemy musieli zwrócić większą uwagę na rolę motywacji w firmie, badać potrzeby pracownika, kontrolować poziom jego zadowolenia i zaangażowania i umiejętnie i szybko reagować na wszystkie otrzymane sygnały. Czy to oznacza, że nowe pokolenie nie ma nic wartościowego do wniesienia? Wręcz przeciwnie. Trzeba ich bacznie obserwować i jak najbardziej uczyć się od nich dobrych praktyk. Jeżeli potrafią wykorzystać potencjał i siłę Internetu w bardziej skuteczny sposób niż do tej pory – bierzmy z nich przykład. Jeżeli mają więcej kreatywnych i innowacyjnych pomysłów – weźmy je pod uwagę. Zauważmy, że w ten sposób efektywniej trafimy do ich rówieśników, czyli konsumentów i odbiorców z pokolenia Z. Przyjmujmy młodych z odwagą, uczmy się i czerpmy wiedzę tak, aby móc wypracować strategię i procedury na kolejny rok, trzy, pięć lat. Jeżeli będziemy przygotowani na zmiany, to nie mamy się czego obawiać. 35
  • 36. Kandydat przyszłości – wyzwania dla rekrutera głównie z pracownikiem, który musiał się do pracodawcy dostosować często wbrew własnym interesom. Niewątpliwie takie pragmatyczne podejście jest„zdrowsze”dla pracownika i w efekcie dla pracodawcy, ale od pracodawcy wymaga stworzenia nowego systemu zachęt, nowego, intelektualnie wymagającego i niezwykle elastycznego środowiska pracy. Generacja Y to także generacja, która przede wszystkim zwraca uwagę na tzw.„work – life balance”. Kandydat przyszłość„bez zmrużenia oka” zada pytanie o godziny pracy, liczbę nadgodzin i upewni się, że są one dodatkowo płatne lub możliwy jest ich odbiór w formie dni wolnych od pracy. Co więcej, nie przyjmie oferty, jeżeli nie będzie ona zgodna z jego wizją. Asertywnie odmówi także wykonania zadania po godzinach lub w weekend, o ile nie będzie miał przekonania, że jest to absolutnie konieczne i będzie miał z tego konkretną korzyść materialną lub rozwojową. Rynek rekrutacji w kolejnych latach będzie się znacząco zmieniał. Trendy tych zmian obserwujemy już obecnie, ale w kolejnych latach będą się one nasilały i coraz wyraźniej krystalizowały. Te zmiany będą odczuwalne zarówno dla firm rekrutacyjnych, dla kandydatów, jak i pracodawców i wymuszą drastyczną zmianę dotychczasowego podejścia do rekrutacji pracowników. Pracodawca przyszłości, ale także zewnętrzny i wewnętrzny rekruter będzie musiał się zatem przyzwyczaić do pytań o godziny pracy i nie wnioskować na tej podstawie, że ma do czynienia z mało zaangażowanym kandydatem. W firmach nastawionych na rekrutację talentów oraz ludzi młodych ten trend już obserwujemy. Zgodnie z badaniem trendów wynagrodzeń, które Randstad przeprowadził w mienionym roku wynika, że pracodawcy starając się sprostać tym oczekiwaniom, stawiają na oferowaniu pracownikom urozmaiconego zakresu obowiązków (58% odpowiedzi), czy oferują indywidualne programy szkoleniowe (46% odpowiedzi). Z kolei 56% badanych firm w swoich strategiach motywacyjnych oferowało pracownikom generacji Y elastyczne godziny pracy. Na co dzień również obserwujemy, że firmy rozbudowują swoje pakiety socjalne i inwestują w budowanie wizerunku przyjaznego pracownikowi pracodawcy. W efekcie tego trendu w kolejnych latach„zagęści”się naszym zdaniem przestrzeń dla firm oferujących 10 Sylwia Sadalska posiada 14 letnie doświadczenie zawodowe wyniesione z międzynarodowych firm doradztwa personalnego, od początku swojej kariery specjalizuje się w rekrutacji kadry managerskiej w ramach działu finansowego. Od 10 lat związana z firmą Randstad z linią Randstad Professionals wyspecjalizowaną w rekrutacji kadry menedżerskiej oraz specjalistów w obszarze finansów, IT oraz stanowisk o profilu inżynieryjnym. Sylwia specjalizuje się w rekrutacji na stanowiska menedżerskie w obszarze szeroko pojętych finansów, audytu i księgowości. Realizuje projekty dla firm komercyjnych reprezentujących rozmaite sektory, głównie poszukując Dyrektorów Finansowych, Głównych Księgowych, Dyrektorów Audytu, Podatków czy Kontrolingu. Współpracuje z instytucjami finansowymi koncentrując się na rekrutacji kadry zarządzającej do wyspecjalizowanych projektów z obszaru ryzyka, skarbu, bankowości korporacyjnej i prywatnej, bankowości inwestycyjnej, corporate finance, nadzoru czy kontrolingu. Od 8 lat współpracuje z nowymi inwestorami planującymi wejście na polski rynek, zarządza projektami związanymi z budową międzynarodowych centrów usług wspólnych w zakresie takich procesów, jak finanse, HR, IT czy zakupy (SSC/BPO). Od 6 lat zarządzą pracą zespołu konsultantów wyspecjalizowanych w rekrutacji kadry zarządzającej oraz specjalistycznej dla działów finansowych. Absolwentka Wydziału Slawistyki na Uniwersytecie Warszawskim. 36 Zmiany te wymusi przede wszystkim kandydat przyszłości i Klient wewnętrzny, którzy będą głównym wyzwaniem dla rekrutera. Kandydat przyszłości to kandydat reprezentujący generację Y. Jest to bardzo wymagający partner dla rekrutera oraz pracodawcy, ponieważ wymusza na obu drastyczną zmianę przyzwyczajeń, zmusza do zmiany dotychczasowego systemu wartości panujących na rynku pracy. Kandydaci reprezentujący generację Y to grupa przede wszystkim nastawiona na własny rozwój i korzyści. Zwykle o tyle jej„po drodze” z pracodawcą, o ile jest to zbieżne z jej indywidualnymi celami. Jest to duże zderzenie z przyzwyczajeniami pracodawcy dotąd stykającym się