SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  20
Télécharger pour lire hors ligne
KABIHASNANG MESOPOTAMIA
Mesopotamia (Iraq) – mula sa salitang mesos (gitna) at potamos (ilog)na ang ibig
sabihin ay nasa pagitan ng dalawang ilog.
-Matatagpuan sa kanlurang bahagi ng asya na karaniwang pinalilibutan ng lupain
ng disyerto at kabundukan.
-Matatagpuan sa lupain ng Fertile Crescent sa pagitan ng Persian gulf at
Mediterranean sea.
MGA KABIHASNANG UMUSBONG SA MESOPOTAMIA
SUMERIAN 3500 BCE
• Cuneiform – unang nabuong sistema ng panulat. Isa itong uri ng pictograph na
naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan ng may 600 pananda sa pagbubuo ng
mga salita o ideya
• Gulong – sa pagkakatuklas nito, nagawa nila ang unang karwahe
• Cacao – ginamit bilang unang pamalit ng kalakal
• Algebra – sa prinsipyong ito ng matematika, ginamit ang sistema ng pagbilang na
nakabatay sa 60, paghahati o fraction, gayundin ang square root
• Kalendaryong lunar na may 12 buwan
• Dome, vault, rampa, at ziggurat – mga disenyong pangarkitektura at panginhinyera na ginamit sa mga palasyo at templo sa Sumer
• Luwad – ginamit sa paggawa ng laryo na nagsilbing talaan ng mga Sumerian at
Prinsipyo ng calculator
• Mga Sumerian din ang unang gumamit ng sistema ng panukat ng timbang at
haba.
• Unang nagtatag ng organisadong puwersa sa pagtatayo ng mga dike.
Pagbagsak
Panguanahing dahilan ng paghinabng mga Sumerian ay ang madalasna labanan at
kawalan ng pagkakaisa ng mga lungsodestado nito. Madalas na pinagtatalunan
ang patubig at hangganan ng mga lupain.
AKKADIAN 2350 BCE
King Sargon the Great- nagtatag ng imperyong Akkadian, pinag-isa niya ang
lunssod estdao na nagbigay daan sa pagkatatag pinakaunang imperyo sa mundo
noong 2035 BCE.
-pinakamahusay na pinuno ng akkadian.
Pagbagsak
Pagkamatay ni haring Sargon
Paghalili ng mga mahihinang pinuno.
BABYLONIAN o AMMORITES 2000 BCE
Hammurabi- namahala noong 1792-1750 BCE, tinaguriang pinakadakilang hari ng
babylonia.
Kodigo ni Hammurabi- binubuo ng 282 batas na nagsisilbing pamantayan ng
kabihasnang Babylonian.
-Sakop ng Kodigong ito ang mga itinuturing na paglabag sa karapatan ng mga
mamamayan at mga ari-arian nito; usapin sa kalakal, lupa, butaw, serbisyong
propesyunal; at pamilya.
-May prinsipyong mata sa mata at ngipin sa ngipin.
Marduk – ang kanilang pinakadakilang diyos na kinkilala.
1100 BCE- naabot nila ang kanilang tagumpay sa panitikan nang masisulat ang
mga epikong Gilgamesh at Enuma Elish
Mga Ambag
• Nagsimula sa kanila ang mga kontaratang pangkalakalan, paggamit ng selyo
bilang pagpatibay sa kontrata, palamuti sa katawan ng mamahaling bato at metal
na kinkilala ngayon bilang alahas.
• Pinaunlad nila ang pakikipagkalakalan at negosyo.
Pagbagsak
Pagsakop ng ibang pangkat ng tao tulad ng Kassite, Hittite at mga Assyrian.
ASSYRIAN 900 BCE
Muling napag-isa ang Mesopotamia sa pamumuno ng mga Assyrian.
Sila ay mahusay sa pakikidigma at itinuring bilang pinakamalupit na tao sa
sinaunang panahon.
Mga namuno
• Tiglath Pileser I- nagtatag ng imperyo
• Tiglath Pileser III- sumakop sa Syria at Armenia
• Sennacherib- sumakop ng 89 na lungsod at mahigit 200 daang pamayanan.
• Ashurbanipal- nagpagawa ng kaunaunahang silid aklatan sa daigdig na may
200,000 na tablaetang luwad.
Mga ambag
• Pinakaunang pangkat ng tao na nakabuo ng epektibong sistema ng pamumuno
sa imperyo.
• Epektibong serbisyo postal
• Maayos at magandang kalsada.
Pagbagsak
Dahil sa kalupitan ng pamumuno nagkaisa ang mga Chaldean, Medes, at Persian
noong 612 BCE upang pagtulungan itaboy ang mga Assyrian.
Ang paglusob ni Alexander the Great pagkalipas ng 300 taon at halos walang
iniwang karangyaan ng Assyria.
CHALDEAN 612 BCE
Ikalawang Imperyong Babylonian.
Nabopolassar- siya ang nanguna at nagtatag ng imperyo chaldea, sila ang mga
inapo ng mga Babylonian na ang naging kabisera ay Babylon.
Nebuchadnezzar II- pinakadakilang hari ng Chaldea na nagsimulang namuno
noong 605 BCE hanggang 562 BCE, naging tanyag at maunlad ito sa kanyang
pamumuno.
Mga Ambag
• Ang Hanging Gardens of Babylon ang isa sa pinakanakakahangang tanawin sa
sinaunang panahon umabot sa 75 na talampakan ang taas, pinagawa ni
Nebuchadnezzar para sa kanyang asawa na si Amytis.
• nalinang ng konsepto ng zodiac at horoscope.
• Nagpagawa ng Ziggurat na umabot sa halos 300 talampakan na pinangalanang
etemenanki. Itinuring na ito ang tore ni Babel sa bibliya.
Pagbagsak
• Paghalili ng mag mahihinang hari dahil nakatuon lamang sila sa karangyaan,
kasaganaan at kasayahan.
• Pananakop ng mga Persiano sa imperyo.
IBA PANG KABIHASNAN SA KANLURANG ASYA
HITTITE 2000 BCE
Mga Hatti tawag sa mga kabilang sa pangkat ng tao na nanirahan sa Anatolia na
tinatawag ding Asia Minor, isang tangway na nakausli sa Mediterranean Sea at
Black Sea.
Hattushash- ang kabisera ng imperyo.
1460 BCE- simula ng lumang kaharian na larawan ng kahinaan, karamihan sa mga
Indo-Europeo ay mga mahihina kasama na ditto ang Hittite.
Telepinus- tinapos ang pamumuno ng mga mahihinang hari at pinabuti ang
kalagayan ng imperyo at nagtatag din siya ng malakas na Militar na nging hudyat
ng paglakas ng imperyo.
Suppiluliumas- namuno noong 1375 BCE, inagaw ang ibang lupain na sakop ng
Egypt at lubusang nakontrol ang Sentral at hilagang Syria.
Mga Ambag
• Pagkatuklas ng bakal, ginamit nila ang bakal sa paggawa ng armas.
• Pagkilala at paggalang sa ibat ibang wika dahil ginagamit ito sa komunikasyon
pandiplomasya.
• Pagkaroon ng titulo sa mga lupa at mga talaan nito.
• Pagkaroon ng imbetaryo ng lupain at pananim na naging batayan ng pagbubuwis
ng ari-ariang nakakabi sa lupa.
Pagbagsak
Maraming prebilihiyo ang kamag-anak ng hari na minsan ay inanabuso.
Higit na pinagtuunan ng pansin ng hari aang mga gawaing panrelihiyon kahit na
may laban ang military.
LYDIAN
• Matatagpuan sa hilagang bahagi ng fertile crescent.
• Pangkat ng tao na unang gumamit ng barya.
Sardis- kaisera ng lydia
Barter- sistema ng kalakalan sa pamamagitan ng pakikipagpalitan ng mga
produkto sa iba pang produkto.
- Naging madali ang pakikipagkakalan ng natuto ang mga tao sa paggamit ng
barya.
Haring Croesus- pinakamayamang monarko sa kanlurang Asya sa kanyang
panahon .
Pagbagsak
Humina ang imperyo ng sakupin ni Haring Cyrus the Great ang Sardis noong 5046
BCE at isinaman sa mapa ng Persia.
PHOENICIAN 1200 BCE
Nanirahan sa timog silangang bahagi ng Asia Minor.
Phonecia- tawag sa kanilang lugar na lupain ng mga burol at kabundukan.
Paglalayag at pakikipagkalakalan ang pangunahing hanapbuhay dahil hindi
mainam ang lupain sa pagsasaka.
Sila ang tinaguriang “tagpagdala ng kabihasnan” dahil hindi lamang ang produkto
ang kanilang naibahagi kundi ang pamumuhay din ng mga tao sa kanilang mga
lugar na napuntahan.
Mga Ambag
• Sa kanila nagsimula ang konsepto ng kolonya, naging istayon o bagsakan ito ng
kalakal hindi kolonyang pulitikal.
• Mahalagang kontribusyon ay ang alpabeto, dito nakabatay ang kasalukayang
alpabeto.
• Paggawa ng mga naglalakihang sasakyang pandagat na tinatawag na barko sa
kasalukuyan.
Pagbagsak
Hindi napagtuunan ang pagpapatatag ng pamahalaan at sandatahang lakas.
HEBREO 1800 BCE
Hinango ang kanilang pangalan kay Eber na kinikilalang ninuno ni Noah,
mababasa ang kasaysayan ng Hebreo sa lumang tipan (Old Testament).
Naging tanyag ang pangkat hindi sa aspetong militar at pulitikal kundi sa
aspetong panrelihiyon.
Judaism- nagtaguyod ng monoteismong paniniwala na nagbigay daan sa
paniniwala sa iisang diyos na tinatawag na Yahweh.
Abraham- nanirahan sa Mesopotamia na nagpasimula ng kasaysayan ng Hebreo.
Canaan- tirahan ng mga Hebreo, ayon sa tradisyon, sila ay inutusan ni Yahweh na
manirahan dito at ipingakong gawing dakila ang kanilang bansa.
Mga Namuno
Moses- namuno sa apglikas ng mga Hebreo mula sa pang-aalipin ng mga Egyptian
at nanatili sa Sinai peninsula ng 40 taon, at pinagkalooban ng 10 utos ng diyos.
Saul- naging hari noong 1020 BCE
David- namuno noong 1004 BCE at ginawang kabisera ang Jerusalem, ang
nakatalo sa pinakamahusay na sundalo ng Philistine na si Goliath.
Solomon- itinuring na pinakamatalinong hari sa lahat ng piinuno, itinayo niya ang
templo ng Jerusalem.
Mga ambag
• Ang bibliya na nanging pundasyon ng pananampalatayang Judaism at
kristiyanismo, pinakamahalagang pamanan.
• Pagbabawal sa pagsamba at pag-aalay ngg mga sakripisyo sa mga diyus-diyosan
na naging batayan ng maraming batas sa kasalukuyan.
• Ang pagsamba sa nag-iisang diyos o monotheism ay isa rin sa pinakamahalagang
ambag.
Pagbagsak
Ang mataas na pagpataw ng buwis ni haring Rehoboam na naging dahilan ng
pagrerebelde ng mga nak ni Solomon na dahilan ng pagkawatakwatak ng Hebreo.
Ayon sa lumang tipan ang dahilan ng pagbagsak ng kaharian ay ang pagkakaroon
ng ibat-ibang diyos ng Israel na dala ng maraming asawa ni haring Solomon.
PERSIANO 612 BCE
Nagmula sa patulan ng kabundukan ng Caucasus sa pagitan ng Black Sea at
Caspian Sea.
Nagtatag ng isa sa pinakamalawak na imperyo sa daigdig sa kanilang ginituang
panahon.
Zoroastrianismo- tawag sa relihiyon ng mga persyano, itinatag at ipinalaganap ni
Zoroaster ang kanyang mga turo, na naniniwalang may dalawang pwersang
naglalaban sa upang makuha ang kaluluwa ng tao.ayon sa kanya huhusgahan ang
tao batay sa kanyang ginawa at kung kaninong pangkat siya sumanib.
Ahura mazda- diyos ng kabutihan at katotohanan, ang lahat ng tagasunod ay
dadalhin sa paraiso.
Ahriman- diyos ng kasamaan at kadiliman.
Mga Namuno
Cyrus the Great- nagsimula ang kanyang pamumuno noong 557 BCE,pinalawak
niya ang imperyo sa pagsakop ng mga lupain, itinuring ang kanyang imperyo na
pinakamalaki at pinakamakapangyarihan sa buong mundo sa panahong iyon.
Haring Darius I- namahala sa simula noong 521-486 BCE nagkamit ng kadakilaan
ang kanyang imperyo, tinagurian niya ang kanyang sarili na hari ng mga hari.
Mga nagawa:
• Nagpagaw ng isang mahabang kalsada na nagdugtong sa mga lungsod ng Persia
mula Susa hangang Ephesus sa Asia Minor na umabot sa 2,400 Km.
• Gumamit ng pilak at gintong barya sa pakikipagkalakalan.
• Nagdagdag ng mga satrapy (Rehiyon/lalawgan) sa imperyo. Bawat lalawigan ay
pinamunuan ng satrap na nagsilbi bilang tainga at mata.
• Nagpatayo ng mga magagarang palasyo at gusali tulad ng Persepolis.
Nabigo sa labanan sa Marathon na malapit sa Athens, Greece noong 490 BCE
laban sa mga Athenian na tumulong sa nag-alsang greek sa Asiaminor.
Haring Xerxes- namuno simula noong 486-465 BCE, anak ni Darius. Bilang
paghihiganti sa nabigong pananakop ng kanyang ama sa Greece, muling
nagsagawa ng ekspedesyon si Xerxes upang salakayin ang Greece ngunit nabigo
sa labanan sa Salamis.
Darius III- sa kanyang kamay bumagsak ang Imperyong persiano noong 331BCE,
sa kamay ni Alexander teh Great at dito nagwakas ang imperyo na minsang
tinaguriang pinakamalawak sa buong mundo.
Mga Ambag
• Nabgigyang diin ang karapatan ng tao maging ang mga lupang sinakop
• Ang pagkakaroon ng mga satrap ng Persia ang naglinang sa konsepto ng
sentarlisadong pamahalaan.
• Relihiyong Zoroastrianismo
Pagbagsak
Matapos ang pamumuno nina `Cyrus, Cambyses, Darius at Xerxes nawalan ng
mahusay na pinuno, ang kanilang pangunahing pagbagsak.
Madalas na pag-away-away at kawalan ng pagkakaisa
Katutubo at Dayuhang Imperyo
PAGLITAW NG MGA KATUTUBO AT MGA DAYUHANG IMPERYO NG
REHIYON
PERSIAN O ACHAEMENID
v (circa 550-350 B.C.E.)
v pangunahing imperyong itinatag ng mga Persian
v pinamumunuan ni Darius the Great
v tungkulin ng Persian Satrap na mangulekta ng tributo, panatilihin ang
kaayusan, at pigilin ang grupong barbaro
v nagpagawa ng Royal Road (1,200 milya mula Sardis-Susa)
v paggamit ng barya pambili ng mga produkto
v court etiquette o kasasalan sa loob ng palasyo ng emperador
v Zarathustra – nangaral ukol sa pagsamba sa iisang diyos
v Zoroastrianism ang rehiyon sa buong imperyo
v natalo ang mga Persian sa kamay ni Alexander the Great
MACEDONIAN
v (circa 338-263 B.C.E.)
v pagtangkilik ng kulturang Greek
v pinumumunuan ni Philip II
v pagtatag ng kabihasnang Hellenic
v Hellenis ang tawag nila sa kanilang sarili
v Sa pagkamatay ni Philip II, si Alexander the Great an namuno kapalit niya
v Inialis ni Alexander ang kabihasnang Hellenic
ROMAN
v (circa 132 B.C.E.-476 C.E.)
v isa sa pinakadakilang imperyo sa daigdig
v tinalo ang Carthage (hilagang Africa) sa tatlong serye ng Punic Wars
v tinalo ang Macedonia at ginawang lalawigan nito
v sa pamamahal ni Augustus natalo ng Rome sina Mark Anthony at Cleopatra
sa Actium
v nasakop ng Romano ang lupain sa Mediterranean Sea, Kanlurang Asya,
hanggang Euphrates River sa silangan
v natitatag ang Pax Romano o Kapayapaang Romano
v sagana ang kalakalan at dumating ang mga seda, pampalasa, pabango,
mamahaling bato, at ibang kalakal mula India at China
v hinati ni Emperador Diocletian ang Rome: Kanlurang bahagi ay nananatiling
Rome at ang silangang bahagi ay Asia Minor
v itinatag ni Constantine ang panibagong imperyal sa Constantinople (Istanbul) –
Imperyong Byzantine
v naging isa sa probinsya ng Rome ang Palestine
PARTHEAN
v (circa 171 B.C.E.-226 C.E.)
v sa pananaig ng mga Roman sa Kanlurang Asya, naging karibal nila sa
kapangyarihan nangParthian sa Persia
v bumagsak ang kapangyarihang Parthian ng ipinasunog ni Marcus
Aurelius (Emperador ng Rome) ang kabisera nito sa Tigris
SASSANID
v (circa 228-651 C.E.)
v ikalawang Imperyong Persian
v sa pakikipag-alyansa sa paring Zoroastrian, naitatag ito ni Ardashir I
v ang mga paring Zoroastrian ay bingyan ng karapatan na magmay-ari ng lupain
at mangolekta ng ambag sa tagapanalig sa simbahan
v nanghina ang mga Sassanid sa paglakas ng Islam sa rehiyon
Pag-unlad ng Kabihasnang Arab-Islamic
PAGUNLAD NG KABIHASNANG ARAB ISLAMIC
MUHAMMAD AT ANG SIMULA NG ISLAM
v isinilang sa grupong Quraysh sa Mecca, Arabian Peninsula
v tanyag ang Mecca dahil sa kalakalang caravan (grupong mangangalakal na
sama-samang naglalakbay)
v naitatag niya ang ummah o pamayanang Muslim (batas ni Allah)
v naghirang ng kapalit ang mga Muslim at ito’y Caliph
v Caliph ay “kapalit ng apostol o mensahero ni Allah”
ORTHODOX CALIPHATE
v (632-660 C.E)
v Abu Bakr (632-634 C.E.) bilang caliph
v sinakop ng Islam ang Iraq, Palestine, Jordan, at Syria
v Omar (634-644 C.E.)
v ginamit niya ang titulong amir-al-mu’minin
v kaugaliang Muslim: wastong pagdarasal, pag-aayuno, pagbabawal sa pagkain ng
baboy
v Uthman (644-656 C.E.) ng Umayyad, Mecca
v nasakop
ang Arabian Peninsula, Mesopotamia, Palestine, Syria, Egypt, Libya, Persia,Arm
enia
v Ali (656-661 C.E.) ang pinsan at manugang ni Muhammad
v hindi lahat ng Muslim ang sumunod sa kanyang pamumuno
v sa pagkamatay ni Ali, nahati sa dalawa ang ummah
v Shi’a (Shi’ite ang tagasunod) – tanging karapatan lamang ngb pagiging caliph
ang mga anak, inapo, at kamag-anak ni Ali
v Sunnite (Sunna o tradisyon mula kau Muhammad) – nananalig na ang caliph ay
isang pulitikal na pinuno ng mga Muslim.
UMAYYAD CALIPHATE
v (661-750 C.E.)
v Mu-awiyah (gobernador ng Syria) ang naging caliphate na tinutulan naman ng
mga Shi’ite
v inilipat ang sentro mula Mecca patungong Damascus, Syria.
v sinakop ang Tunisia, Africa at ang timog bahagi ng Spain
v sa pagtangka sa France, sila ay nabigo sa hukbong Frank ni Charles Martel
v nabigo rin sila sa pagsakop sa Constantinople
v nanghina ang caliphate ng mag-alsa ang ilang teritoryong sakop nito
ABBASID CALIPHATE
v (750-1258 C.E.)
v sentro nito ang Baghdad, Iraq
v tinanghal na “Gintong Pamumuno ng Islam” dahil sa pamumulaklak ng agham,
panitikan, at pilosopiyang Islamic
v naging caliph sina Harun al-Rashid (786-809 C.E.) at kanyang anak na si alMamun (813-833 C.E.)
v nagtatag ng kolehiyo
v pagtitipon at pagsasalin sa Arabic na mga akdang nakasulat sa wikang Greek,
Latin, Hebrew, Sanskrit, at Persian
v lumakas ang kapangyarihang ulama
v matibay na umiral ang batas Sharia sa pamayanang Muslim
PANANALAKAY NG MGA TURKO AT MONGGOL
v napasakamay ng mga Seljuk Turk ang Abassid Caliphate
v mula sa katawagang caliph, pinalitan ang titulo ng mga lider ng Muslim at
tinawag na sultan
v ang mga Mongol sa Hilagang Asya ay sumalakay rin sa ilalim ng Abassid
v hindi naglaon, napasailalim ng kapangyarihang Mongol ang halos kabuuan ng
rehiyon ngKanlurang Asya
IMPERYONG SAFAVID AT OFFOMAN
v dahil sa Islam, nanatiling malaya sa mga Europeo ang Kanlurang Asya
v dalawang Imperyong Islamic ang naging makapangyarihan

v ang Imperyong Safavid sa Persia na suportado ng mga Qizilbash
v at ang Imperyong Ottoman sa Turkey
v lumakas ang Ottoman Turk sa paghina ng Mongol nang namatay si Genghis
Khan at kanyang anak at inapo
v napasakamay ng Ottoman ang ilang lugar sa Hilagang Turkey at nadagdag ang
ibang lupain sasilangang Asya sa kanilang teritoryo
v nilupig ng Ottoman ang Imperyong Byzantine sa ilalim ng Ottoman Sultan na
si Mehmed II
v sinakop ang Constantinople at tinawag na Istanbul
v lumawig ang sakop ng mga Ottoman Turk dahil sa janissaries (hukbong
sandatahan na binubuo ng sinanay na mandirigmang kabataan)
v dahil sa sunod-sunod na pagkatalo ng Ottoman Turk, ganap ng napasok
ng Kanluranin angKanlurang Asya (1914)
v napasailalim ang bansa sa Mandate System
ANG KABIHASNANG INDUS SA TIMOG ASYA
Ang Timog Asya ay isang malawak na tangway na hugis tatsulok. Sa sinaunang
panahon, ang Timog Asya ay tumutukoy sa subkontinente ng India.
Sa ngayon, binubuo ito ng maraming bansa, kabilang ang
o India
o Pakistan
o Bangladesh
o Afghanistan
o Bhutan
o Sri Lanka
o Nepal at
o Maldives
Ang rehiyong ito ay kakaiba sa aspetong heograpikal at kultural kung ihahambing
sa ibang panig ng Asya. Dahil dito, madalas ding tawagin ang lugar na ito
bilang subkontinente ng India. Kahit pa ang rehiyong ito ay nahihiwalay sa
Silangang Asya dahil sa Himalayas.
Sinasabing mahirap lubusang mabatid ang matandang kasaysayan ng India lalo
pa’t ang malaking bahagi nito ay hindi itinala ng mga sinaunang Indian. Maaaring
makahukay ang mga arkeologo ng mga kasangkapang ginamit ng mga sinaunang
Indian subalit hanggang sa kasalukuyan ay hindi pa rin nauunawaan ng mga
iskolar ang mga naiwang sistema ng pagsulat ng matandang kabihasnan ng India.
HEOGRAPIYA NG LAMBAK NG INDUS
Ang mga lungsod sa lambak ng Indus ang pinakabagong tuklas na mga sinaunang
sentrong kabihasnan sa kasalukuyang panahon. Ang mga labi ng dalawang
lungsod sa Indus River ay natagpuan ng mga arkeologo noong dekada 1920, ang
lungsod na Mohenjo-Daro at Harappa. Ang mga lugar na ito, gayundin ang
lipunang nabuo rito, ay kasabay halos ng pag-usbong ng Sumer noong 3000 B.C.E.
Ang lupain sa Indus ay mas malawak kung ihahambing sa sinaunang Egypt at
Mesopotamia sapagkat sakop nito ang malaking bahagi ng hilagang-kanluran ng
dating India at ang lupain kung saan matatagpuan ang Pakistan sa kasalukuyan.
Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit sa 1000 lungsod at pamayanan ang
natatagpuan dito, particular sa rehiyon ngIndus River sa Pakistan.
Indus River – sa baybayin na ito umusbong ang kabihasnan sa
India.
Ang tubig ng ilog dito ay nagmumula sa malayelong kabundukan ng Himalayas sa
katimugang Tibet. Ito ay may habang 1000 milya na bumabagtas sa Kashmir
patungong kapatagan ng Pakistan.
Katulad sa Mesopotamia, ang pagkakaroon ng matabang lupa ay nagging
mahalaga sa pagsisimula ng mga lipunan at estado sa sinaunang India. Sa pagitan
ng Hunyo at Setyembre bawat taon, ang pag-apaw ng ilog ay nagdudulot ng
pataba sa lupa at nagbibigay-daan upang malinang ang lupain.
Daang-daang pamayanan ang matatagpuan sa lambak-kapatagan ng Indus sa
pagsapit ng 3000 B.C.E. ang karamihan sa mga ito ay maliliit na pamayanang may
tanggulan at may maayos na mga kalsada. Sa sumunod na limang siglo, nagkaroon
din ng mga kanal pang-irigasyon at mgaistrukturang pumipigil sa mga pagbaha.
Pari – ang mga pangunahing namumuno sa lipunan at
nagsisilbing tagapamagitan sa tao at kanilang mga diyos.
Kapuna-punang wala ni isa mang pinuno mula sa sinaunang kabihasnang Indus
ang kilala sa kasalukuyan. Ito ay dahil sa wala itong iniwang mga tala at larawan
at tila hindi nangailangang ipagmalaki ang kanilang mga ginawa. Isa pang
katakataka ay ang kawalan ng mga naiwang monument o istruktura mula sa
sinaunang India na maaaring maihalintulad sa zigurrat ng
Mesopotamia at pyramid ng Egypt.
Sa kasalukuyan, ang India ay isa lamang sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit
kung susuriin, ang buong tangway ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang
kabihasnang namumukod-tangi sa iba.
ANG KABIHASNANG INDUS
Ang mga lungsod sa lambak ng Indus ang pinakabagong tuklas na mga sinaunang
sentrong kabihasnan sa kasalukuyang panahon. Ang mga labi ng dalawang
lungsod sa Indus River ay natagpuan ng mga arkeologo noong dekada 1920, ang
lungsod na Mohenjo-Daro at Harappa. Ang mga lugar na ito, gayundin ang
lipunang nabuo rito, ay kasabay halos ng pag-usbong ng Sumer noong 3000 B.C.E.
Ang lupain sa Indus ay mas malawak kung ihahambing sa sinaunang Egypt at
Mesopotamia sapagkat sakop nito ang malaking bahagi ng hilagang-kanluran ng
dating India at ang lupain kung saan matatagpuan ang Pakistan sa kasalukuyan.
Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit sa 1000 lungsod at pamayanan ang
natatagpuan dito, particular sa rehiyon ngIndus River sa Pakistan.
Indus River – sa baybayin na ito umusbong ang kabihasnan sa
India.
Ang tubig ng ilog dito ay nagmumula sa malayelong kabundukan ng Himalayas sa
katimugang Tibet. Ito ay may habang 1000 milya na bumabagtas sa Kashmir
patungong kapatagan ng Pakistan.
Katulad sa Mesopotamia, ang pagkakaroon ng matabang lupa ay nagging
mahalaga sa pagsisimula ng mga lipunan at estado sa sinaunang India. Sa pagitan
ng Hunyo at Setyembre bawat taon, ang pag-apaw ng ilog ay nagdudulot ng
pataba sa lupa at nagbibigay-daan upang malinang ang lupain.
Daang-daang pamayanan ang matatagpuan sa lambak-kapatagan ng Indus sa
pagsapit ng 3000 B.C.E. ang karamihan sa mga ito ay maliliit na pamayanang may
tanggulan at may maayos na mga kalsada. Sa sumunod na limang siglo, nagkaroon
din ng mga kanal pang-irigasyon at mgaistrukturang pumipigil sa mga pagbaha.
Pari – ang mga pangunahing namumuno sa lipunan at
nagsisilbing tagapamagitan sa tao at kanilang mga diyos.
Kapuna-punang wala ni isa mang pinuno mula sa sinaunang kabihasnang Indus
ang kilala sa kasalukuyan. Ito ay dahil sa wala itong iniwang mga tala at larawan
at tila hindi nangailangang ipagmalaki ang kanilang mga ginawa. Isa pang
katakataka ay ang kawalan ng mga naiwang monument o istruktura mula sa
sinaunang India na maaaring maihalintulad sa zigurrat ng
Mesopotamia at pyramid ng Egypt.
Sa kasalukuyan, ang India ay isa lamang sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit
kung susuriin, ang buong tangway ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang
kabihasnang namumukod-tangi sa iba.
ANG PANAHON VEDIC
Ang mga Aryan ay nagtungo pakanluran sa Europa at patimog-silangan sa Persia
at India. Sa mga rehiyong ito nila dinala ang wikang ngayon ay tinatawag na
Indo-European – ang makabagong wika tulad ng Hindi at
Bengali ay nag-ugat dito.
Samantala, dinala nila sa India ang
Sanskrit – ang wikang klasikal ng panitikang Indian.
Arya – ang salitang ito ay isang terminong linguistic.
o Sa kalaunan, ang katagang ito ay ginamit upang
tukuyin ang mga pangkat ng tao o lahi.
– ay nangangahulugang “marangal” o “puro” sa wikang
o Sanskrit.
Ang kaalaman ukol sa unang milenyong pamamalagi at pamamayani ng mga Aryan
sa hilaga at hilagang-kanlurang India ay hango sa apat na sagradong aklat na
tinatawag naVedas.
Vedas – ay isang tinipong akda ng mga himnong pandigma,
mga sagradong ritwal, mga sawikain at salaysay.
Masasaksihan sa Vedas kung paano namuhay ang mga Aryan mula sa pagitan ng
1500 B.C.E. hanggang 500 B.C.E.. Ang mga panahong ito ay tinatawag din
bilang Panahong Vedic.
Dinala ng mga Aryan ang kanilang mga diyos (na kadalasa’y mga lalaki at
mapandigma) at kulturang pinangingibawan ng mga lalaki. Ang kanilang
kaparaanan ay unti-unting umangkop sa mga diyosa at kultura ng sinaunang
India. Sa pagsapit ng1100 B.C.E., tuluyang nasakop ng mga Aryan ang hilagang
bahagi ng India.
Ang lipunan ng mga sinaunang Aryan ay mayroon lamang tatlong antas;
o ang mga maharlikang mandirigma
o mga pari; at
o mga pangkaraniwang mamamayan
Kapansin-pansing ang bawat kasapi ay maaaring makalipat patungo sa ibang antas
ng lipunan. Ang isang mandirigma ay pinipili upang pamunuan at pangasiwaan ang
pang-araw-araw na pamumuhay ng mga tao.
Subalit ang kanilang pagsakop sa lambak ng Indus ay nagdulot ng malaking
pagbabago sa kanilang pamumuhay. Ang kanilang lipunan ay naging mahigpit at
masalimuot nang lumaon. Nagkaroon ng pagtatatag ng maliliit na imperyo
samantalang ang pagiging pinuno ay nagsimulang mamana.
Sa pagtatapos ng Panahong Vedic, naging mas makapangyarihan din ang mga
kaparian kung ihahambing sa mga mandirigma. Ito ay dahil sa naging mahalaga ang
kaayusang itinuturo ng kanilang paniniwala ukol sa mga tao at mga diyos.
Mahalaga ang mga ritwal at sakripisyo upang hindi mawasak ang kaayusan sa
kalawakan.
Nang lumaon, nabuo ang tinatawag na sistemang caste sa India. Ang katagang
ito ay unang ginamit ng mga Portuguese na nakarating sa India noong ika-16 na
siglo.
Caste – ang terminong ito ay hango sa salitang casta na
o nangangahulugang “angkan”.
Antas ng tao sa lipunan
Brahmin (brak’-min) – mga kaparian
Kshatriya (ksha-tri-yaz) – mga mandirigma
Vaisya (vi-shyas) – ang mga pangkaraniwang mamamayan na
maaaring mga mangangalakal, artisano,
o magsasaka at iba pa;
Sudra (shoo’-draz) – pinakamababang uri sa lipunan na
o maaaring ang mga nasakop na mga
Indian at maging ang mga inanak o
inapo ng Aryan na nakapag-asawa ng
hindi Aryan.
Maliban pa rito, meron din isang antas na tinatawag na
outcaste o mga untouchable – isang malaking pangkat ng mga
tao na tinuturing nilang hindi
kabilang sa lipunan.
- Sila ang pinakamababa sa mga
antas ng tao.
- Ilan sa mga Gawain ng mga taong kasapi rito ay
angpaglilinis ng kalsada, pagsusunog ng mga
patay at pagbitay sa mga kriminal.
- Ang mga trabahong ito ay itinuturing nilang
pinakamababa sa lipunan.

Kabihasnang Shang
Ang Shang ay ikalawang namamanang dinastiya sa Tsina. Tumagal ito nang halos
anim na raang taon na may tatlumpu't isang hari sa loob ng labimpitong
henerasyon. Ang Shang ay dating isang matandang tribong naninirahan sa
ibabang bahagi ng Yellow River. Ito'y estado ng Kahariang Xia. Sa pagtatapos ng
Xia, ang kahuli-hulihang haring si Jie ay isang tiranong naging sanhi ng
pagdaralita ng mga mamamayan. Pinangunahan ng puno ng Tribong Shang na si
Tang ang isang rebeldeng hukbo at pinabagsak ang Dinastiyang Xia (Ang ika-21 sa
ika-17 siglo BC). Sa gayon naitatag ni Tang ang Dinastiyang Shang at ginawang
kabisera nito ang Bo (kasalukuyang Caoxian Country sa lalawigang Shandong).
Ang Dinastiyang Shang ay siyang ikalawang estadong monarkiya sa kasaysayan ng
Tsina. Si Tang na siyang tagapagtatag ng Shang ay humugot ng mga aral mula sa
mga labi ng nakaraang dinastiya, trinado niya nang mabuti ang kanyang mga
mamamayan at gumamit ng maraming magagaling at matatalinong ministro.
Nagkamit ng malaking progreso ang Shang sa ekonomiya nito sa panahon ng
paghahari ni Tang.

Sinaunang Kabihasnan ng Tsina
CHINA
Mga Dinastiya sa China
· Zhou o Chou (112 B.C.E. – 221 B.C.E.).
Dinastiyang Zhou
Crossbow
Confucius
· Naipasa sa dinastiyang Zhou ang “Basbas ng Langit” at ang titulo na “Anak
ng Langit”.
· Naimbento ang bakal na araro.
· Ipinagawa ang mga irigasyon at dike laban sa pagbaha ng Huang Ho.
· Nagpagawa ng mga kalsada at sumulong ang kalakalan.
· Naimbento ang sandatang crossbow at bumuo ng hukbong nakakabayo at
gumamit ng chariot.
· Dahil malawak ang teritoryo ang Zhou, humina ang control nito sa mga
nasasakupang estadong lungsod.
· Nauwi ito sa panahon ng digmaan ng mga estado owarring states.
· Lumitaw ang pilosopiyang Confucianism at Taoism.
· Si Confucius ang naghain ng solusyon sa kaguluhan ng lipunan.
· Qin o Ch’in ( 221-206 B.C.E).
Dinastiyang Qin
Zheng
Great Wall Of China
· Nagapi ng Qin ang mga kalabang estado sa ilalim ng pamumuno ni Zheng.
· Napabagsak ni Zheng ang Zhou noong 221 B.CE.
· Idiniklara ni Zhen gang sarili bilang si Shi Huangdi o Shi Huang Ti, na
nangangahulugang “Unang Emperador”.
· Naganap ang kosolidasyon sa China sa panahon ng Qin.
· Pinili ni Shih Huangdi bilang tagapayo ang mga iskolar ng pilosopiyang
Legalism.
· Kailangang malulupit ang batas at mabibigat ang parusa upang maabot ang
kaayusan, ayon sa Legalism.
· Si Li Xi, isa sa mga legalista, ang nagaing punong ministro ni Shih Huangdi.
· Ayon kay Li Xi, makasasama sa China ang maraming libro at ideya na
tumutuligsa sa Qin.
· Sinunog ang lahat ng libro sa China at maraming skolar ang hinuli at piñata,
iniwan lang ang mga aklat tungkol sa agrikultura, medisina, at mahika.
· Inutos ni Shih Huangdi na ipatayo ang Great Wall Of China bilang
proteksyon sa pagatake ang mga kalaban.
· Sa pagkamatay ni Shih Huangdi bumagsak din ang dinastiyang Qin.

·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·

· Han (206 B.C.E – 220 C.E.).
Dinastiyang Han
Liu Bang
Wudi
Silk Road
Kinikilala ang Han bilang isa sa mga dakilang dinastiya sa China.
Itinatag ito ni Liu Bang noong 206 B.C.E.
Pinalitan niya ang mararahas na patakaran ng Qin.
Ang Confucianism ang naging opisyal na pilosopiya.
Natamo ng Han ang tagumpay sa panahon ni Wudi o Wu ti.
Pinalawak ni Wudi ang teritoryo ng Han sa pamamagitan ng pagsakop ng iba pang
teritoryo.
Sa panahon ng Han napatanyag ang Silk Road, isang ruta ng kalakalan.
Sa tala ang dinastiang Han, nakarating sa Rome ang isang pangkat ng mga
Tsinong juggler.
Nakarating sa rome ang seda ang China na tinatawag naseres.
Sa dinastiyang ito naimbento ang papel, porselana, atwater-powdered mill.
Nabuhay sa panahong ito si Simaqien, ang dakilang historyador ng China.
· Sui (589 – 618 C.E).
Dinastiyang Sui
Grand Canal sa China
· Mabilis na pumalit ang Sui pagkatapos bumagsak ang Han.
· Napasok din sa China ang mga nomadikong mandirigma.
· Watak-watak ang China nang may 400 na taon.
· Umabot ang Buddhism sa China.
· Bumalik ang konsolidasyon.
· Itinatag ito ni Yang Jian.
· Itinayo ang Grand Canal.
· Tang (618-907 C.E.).
Dinastiyang Tang
Li Yuan
Woodblock Printing
· Labis na nagdusa ang mga magsasaka dahil ginamit silang manggagawa
sa proyekto ng Sui.
· Nag-alsa sila na pinamunuan ni Li Yuan na itinatag ang dinastiyang
Tang.
· Tinawag si Li Yuan na Emperador Tai Cong.
· Pangalawa ang Tang sa mga dakilang dinastiya ng China.
· Naimbento sa panahong ito ang woodblock printing. At napabilis
angpaggawa ang mga kopya nganumang sulatin.
· 6.Song o Sung (960-1278 C.E.).
1.
Dinastiyang Song
Gun Powder
Foot Binding
Heneral Zhao Kuangyin
· Watak-watak muli ang China ng bumagsak ang Tang.
· Ikatlo sa mga dakilang dinastiya ang Song.
· Itinatag ito ni Heneral Zhao Kuangyin.
· Nag patuloy ang pagsalakay ang pagsalakay ng pangkat-etniko sa
Hilangang Asya.
· Kahit nasakop sila ng mga nomadiko patuloy pa rin ang pamumulaklak
ng sining at panitikan.
· Naimbento ang gun powder.
· Nagsimula ang tradisyon ng footbinding sa nga babae.
· Lumitaw ang Neo-Confucianism na binuo ni Zhuxi.
· Yuan (1278-1368 C.E.).
Dinastiyang Yuan
Kublai Khan
Marco Polo
· Daidu ang naging kapital ang Yuan – unang banyagang dinastiya ng
China.
· Si Kublai Khan ang nagtatag ng dinastiyang Yuan.
· Ipinairal ng Mongol ang Confucianism bilang pilosopiya.
· Nasa mataas na posisyon ang imperyo ng mga Mongol.
· Nagkaroon ng maraming manglalakbay sa Yuan at isa na doon si Marco
Polo.

Ming

·

Ming (1368-1644 C.E.).

·
·

Pinalitan ng mahihinang emperador si Kublai Khan.
Noong 1368 napabagsak ng hukbo ni Zhu Yuanzhang ang Mongol sa
Daidu at itinatag ang Ming.
Ang Ming ang ikaapat sa mga dakilang dinastiya sa China.
Nanumbalik ang mga Tsino sa pamamahala sa kanilang bansa

·
·

Sinaunang Kabihasnan ng Korea
KOREA
Mga Dinastiya sa Korea
Gojoseon o Lumang Joseon (2333 B.C.E-108 B.C.E)
Gojoseon
Dangun
·
·
·
·
·

Ayon sa mga iskolar nagkaroon ng hiwa-hiwalay na estadong pamayanan
sa Korea noong panahon ng Bronse(3000-300 B.C.E.).
Isa sa pinakamalakas ay ang Gojoseon na itiantag ni Dangun.
Mula sa pagiging estadong pamayanan, ito ay naging kaharian.
Nasakop ng Han ng China noong 109 B.C.E. and Gojoseon.
Nagpatuloy ang pangningibabaw ng Tsino hanggang 313 C.E.

Tatlong Kaharian (313-668 C.E.).
Mapa ng Tatlong Kaharian
· Unti-unting lumitaw ang tatlong kaharian ng Korea sa timog na bahagi:
ang Goguryeo(37 B.C.E.-668 C.E.), Baekje (18 B.C.E-663 C.E.), at Silla
(57-668 C.E.).
· Tinawag ito bilang panahong ng Tatlong Kaharian.
· Unang nabuo sa tatlo ang Goguryeo noong 37 B.C.E.
· Noong 313 B.C.E. tinalo ang Goguryeo ang hukbong Tsino.
· Nabuo ang Baekje sa timog-silangan malapit ang pakikipag-ugnayan nito
sa China at Japan.
· Ang lipunan ang tatlong kaharian ay pinamumunuan ng mga
aristokratikong mandirigma.
· Hiniram nila ang sistema ang pamahalaan ng Han sa China, ang
Buddhism, at ang tradisyon ng pagsusulat ng kasaysayan.
Pinag-isang Silla (668-935 C.E.).
Silla
· Noong ikaanim na siglo ang Baekje at Goguryeo ay pinahina ng mga
sigalot na kaharian.
· Samantala, ang Silla ay nasa ilalim ng pamumuno ng magaling na hari na
may planong sakupin nag katabing kaharian.
· Unang bumagsak nag Baekje at sumunod ang Goguryeo.
· Dahil ditto napag-isa ng Silla ang halos kabuuan ng Korea.
· Matapos ang pitong taon, napatalsik ng Silla ang mga Tsino sa Korea.
4.Balhae (698-926 C.E.).
· Ang Balhae ay itinatag ni Dae Joyong.
· Matatagpuan ang Balhae sa hilaga ng Korea at umaabot hanggang sa
Manchuria.
· Ang kultura nito ay pinag-sanib ng Tang at Goguryeo.
· Noong ika-10 siglo nasakop ito ng mga nomadikong Khitan.
Goryeo o Koryo (918-1392 C.E.).
Goryeo
Celadon
Movable Metal-type Printing
Selected Teachings of Buddhist Sages and Seon Masters
· Ang Goryeo ay itinatag ni Wang Geon. Ang pangalang Korea ay
nagmula sa kahariang ito.
· Ang buong Korea ay napasailalim sa iisang kaharian.
· Sa larangan ng sining, nakalikha ang Goryeo ng sariling istilo ng
porselana na tinatawag na celadon.
· Sa teknolohiya, lalo pang pinaunlad ang woodblock na paglilimbag at
naimbento ang movable-type an paglilimbag.
· Inilimbag gamit ang movable metel-type ang Jikji schimche yojeol
(Selected Teachings of Buddhist Sages and Seon Masters).
Binuo ang Tripitaka Koreana o banal na kasulatan ng Buddhism gamit
ang woodblock.
Joseon o Yi (1392-1910 C.E.).
Joseon
Yi Seong-gye
Hangul
Turtle Ship
· Ito ang pinakahuli at pinakamahabang dinastiya ang Korea.
· Itinatag ito ni Yi Seong-gye.
· Inilipat niya ang kabisera ng Hanseong(ngayon ay Seoul)
· Sa panahon ni Haring Sejong siya ay tinaguriang “Ang Dakila”
· Kautusan ni Haring Sejong na bumuo ang mga iskolar ng alpbetong
Korean – ang hangul o Hunmin Jeogeum.
· Mahalaga rin ang kontribusyon ni Admiral Yi Sunsin sa labanang dagat.
Inembento niya ang turtle ship.
· Ang lipunan ng Korea ay binubuo sa apat na uri: angyangban, chung-in,
yangmin, at chonmin.

Mga Dinastiya sa Japan
Yamato (346 – 539 CE) at Asuka (539 – 710 CE)
· Lumaganap ang impluwensiyang Hapones at Buddhism
Nara (710 – 784 CE)
· Permanenteng kabisera at sentrong pangkabuhayan ng bansa
· Unang kabisera ng Japan
· 40 kilometro sa silangan ng Osaka
Heian – Kyo (794 – 1185 CE)
· Lungsod ng Kapayapaan at Katahimikan
· Emperador Kammu – nagpalit mula sa Nara
· Ikebana – malikhaing pagsasaayos ng mga bulaklak
· Chanoyu – tea ceremony
· Lady Murasaki Shikibu – “Tale of Genji” noong 1000 CE
· “Tale of Genji” – pakikipagsapalaran ni Prinsipe Genji, kaunaunanahang nobela sa buong mundo
· Fujiwara – makapangyarihang pamilyang kumalaban
· Fujiwara Kamatari – isang batang emperador na naging regent
Kamakura Shogunate (1192 – 1333)
· Yoritomo – nagtatag, nagmula sa pamilya Minamoto
· Kauna-unahang Shogun sa Japan
· Matatagpuan sa timog na bahagi ng Tokyo at malapit sa Tokyo Bay
· Sistemang Pyudal – ang mga Daimyo ay kailangang sumunod sa mga
Shogun
· Kublai Khan – nanguna sa paglusob ng mga Mongol
· Kamikaze – banal na hangin
· Zen Buddhism – bagong relihiyon
· Emperador Go-Daigo – naagaw ang pamamahala noong ika-14 siglo
ngunit napatalsik din agad ng pamilya Ashikaga
Ashikaga Shogunate (1338 – 1573)
· Tokauji – nagtatag, nagmula sa pamilya Ashikaga
· St. Francis Xavier – Heswitang misyonero, nagpalaganap ng
Kristiyanismo noong 1549
· Panahon ng Digmaang Sibil – mga taong 1467-1567
·

Mga Tagapag-isa ng Japan – Oda Nobunaga (1551 – 1582), Toyotomo
Hideyoshi (1582– 1598) at Tokugawa Ieyasu
Tokugawa Shogunate (1603 – 1868)
· Tokugawa Ieyasu – nagtatag, isang tagapag-isa ng Japan
· Edo – kabisera
· Umunlad ang kabuhayan at lumaki ang populasyon
· Bunraku – puppet theater
· Kabuki – nagtatanghal ang mga actor na may makukulay na kasuotan
· Haiku – isang uri ng tula
Noong 1639, tuluyan nang isinara ang bansang Japan sa mundo. Tumagal ng halos
200 taon ang paghiwalay ng mga Hapones sa mga dayuhan na nagdulot ng pagunlad sa kulturang Hapones.
A.p
A.p
A.p
A.p

Contenu connexe

Tendances

Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)
Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)
Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)lukehemmings
 
kabihasnang Babylonian sa Mesopotamia
kabihasnang Babylonian sa Mesopotamiakabihasnang Babylonian sa Mesopotamia
kabihasnang Babylonian sa Mesopotamiakelvin kent giron
 
Ambag ng ehipto sa daigdig
Ambag ng ehipto sa daigdigAmbag ng ehipto sa daigdig
Ambag ng ehipto sa daigdigDennis Algenio
 
Ang Kabihasnang Tsino
Ang Kabihasnang TsinoAng Kabihasnang Tsino
Ang Kabihasnang Tsinoken collera
 
kabihasnang Mesopotamia
 kabihasnang Mesopotamia kabihasnang Mesopotamia
kabihasnang MesopotamiaWennson Tumale
 
Kabihasnang chaldeans lesson
Kabihasnang chaldeans lessonKabihasnang chaldeans lesson
Kabihasnang chaldeans lessonRuel Palcuto
 
Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya
Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang AsyaKabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya
Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang AsyaKristine Matibag
 
Kabihasnan sa sinaunang amerika
Kabihasnan sa sinaunang amerikaKabihasnan sa sinaunang amerika
Kabihasnan sa sinaunang amerikaJulius Cagampang
 
Assyrian Empire a.p. presentation
Assyrian Empire a.p. presentationAssyrian Empire a.p. presentation
Assyrian Empire a.p. presentationLexter Ivan Cortez
 
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang AsyaAng Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asyaeliasjoy
 
Heograpiya at mapa ng kabihasnang indus
Heograpiya at mapa ng kabihasnang indusHeograpiya at mapa ng kabihasnang indus
Heograpiya at mapa ng kabihasnang indusJin31
 

Tendances (20)

Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)
Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)
Imperyo ng Akkadian (Akkadian Empire)
 
Imperyong Maurya
Imperyong MauryaImperyong Maurya
Imperyong Maurya
 
Kabihasnan ng Tsino
Kabihasnan ng  TsinoKabihasnan ng  Tsino
Kabihasnan ng Tsino
 
Kabihasnang indus
Kabihasnang indusKabihasnang indus
Kabihasnang indus
 
kabihasnang Babylonian sa Mesopotamia
kabihasnang Babylonian sa Mesopotamiakabihasnang Babylonian sa Mesopotamia
kabihasnang Babylonian sa Mesopotamia
 
Kabihasnang Assyria
Kabihasnang AssyriaKabihasnang Assyria
Kabihasnang Assyria
 
Ambag ng ehipto sa daigdig
Ambag ng ehipto sa daigdigAmbag ng ehipto sa daigdig
Ambag ng ehipto sa daigdig
 
Ang kabihasnang tsino
Ang kabihasnang tsinoAng kabihasnang tsino
Ang kabihasnang tsino
 
Kabihasnang shang
Kabihasnang shangKabihasnang shang
Kabihasnang shang
 
Ang Kabihasnang Tsino
Ang Kabihasnang TsinoAng Kabihasnang Tsino
Ang Kabihasnang Tsino
 
kabihasnang Mesopotamia
 kabihasnang Mesopotamia kabihasnang Mesopotamia
kabihasnang Mesopotamia
 
Kabihasnang chaldeans lesson
Kabihasnang chaldeans lessonKabihasnang chaldeans lesson
Kabihasnang chaldeans lesson
 
Indus
IndusIndus
Indus
 
Phoenician
PhoenicianPhoenician
Phoenician
 
Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya
Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang AsyaKabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya
Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya
 
Kabihasnan sa sinaunang amerika
Kabihasnan sa sinaunang amerikaKabihasnan sa sinaunang amerika
Kabihasnan sa sinaunang amerika
 
Assyrian Empire a.p. presentation
Assyrian Empire a.p. presentationAssyrian Empire a.p. presentation
Assyrian Empire a.p. presentation
 
Kabihasnang hebrew
Kabihasnang hebrewKabihasnang hebrew
Kabihasnang hebrew
 
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang AsyaAng Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya
 
Heograpiya at mapa ng kabihasnang indus
Heograpiya at mapa ng kabihasnang indusHeograpiya at mapa ng kabihasnang indus
Heograpiya at mapa ng kabihasnang indus
 

En vedette

En vedette (6)

kabihasnang hittite at assyrian
kabihasnang hittite at assyriankabihasnang hittite at assyrian
kabihasnang hittite at assyrian
 
Kabihasnang Mesopotamia II
Kabihasnang Mesopotamia IIKabihasnang Mesopotamia II
Kabihasnang Mesopotamia II
 
Hittite
HittiteHittite
Hittite
 
Hebrew
HebrewHebrew
Hebrew
 
HITTITES
HITTITESHITTITES
HITTITES
 
Kabihasnang Hittite :)
Kabihasnang Hittite :)Kabihasnang Hittite :)
Kabihasnang Hittite :)
 

Similaire à A.p

Modyul 8 sinaunang kanlurang asya
Modyul 8 sinaunang kanlurang asyaModyul 8 sinaunang kanlurang asya
Modyul 8 sinaunang kanlurang asyaEvalyn Llanera
 
AP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptx
AP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptxAP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptx
AP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptxSarahLucena6
 
Kabihasnang mesopotamia
Kabihasnang mesopotamiaKabihasnang mesopotamia
Kabihasnang mesopotamiaJeric Presas
 
LEARNING ACTIVITY SHEET 1.docx
LEARNING  ACTIVITY SHEET 1.docxLEARNING  ACTIVITY SHEET 1.docx
LEARNING ACTIVITY SHEET 1.docxJackeline Abinales
 
Kabihasnan ng Mesopotamia I
Kabihasnan ng Mesopotamia IKabihasnan ng Mesopotamia I
Kabihasnan ng Mesopotamia IBiesh Basanta
 
Kalinga state university
Kalinga state universityKalinga state university
Kalinga state universitymelchor dullao
 
Kabihasnang Mesopotamia- nitz
Kabihasnang Mesopotamia- nitzKabihasnang Mesopotamia- nitz
Kabihasnang Mesopotamia- nitzNitz Antiniolos
 
Mahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asya
Mahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asyaMahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asya
Mahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asyaNiña Jaycel Pinera
 
mahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.ppt
mahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.pptmahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.ppt
mahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.pptMariaRuffaDulayIrinc
 
Araling panlipunan outline
Araling panlipunan outlineAraling panlipunan outline
Araling panlipunan outlineYña Tejol
 
Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01
Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01
Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01Neri Diaz
 
Mga sinaunang kabihasnan sa Asya
Mga sinaunang kabihasnan sa AsyaMga sinaunang kabihasnan sa Asya
Mga sinaunang kabihasnan sa AsyaSharmaine Correa
 
Mga sinaunang kabihasnan melcs based week 6-7)
Mga sinaunang kabihasnan   melcs based week 6-7)Mga sinaunang kabihasnan   melcs based week 6-7)
Mga sinaunang kabihasnan melcs based week 6-7)JePaiAldous
 
KABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docx
KABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docxKABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docx
KABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docxBeccaSaliring
 

Similaire à A.p (20)

Modyul 8 sinaunang kanlurang asya
Modyul 8 sinaunang kanlurang asyaModyul 8 sinaunang kanlurang asya
Modyul 8 sinaunang kanlurang asya
 
AP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptx
AP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptxAP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptx
AP 8 W6-7 Kabihasnan sa Daigidig.pptx
 
kabihasnan
kabihasnankabihasnan
kabihasnan
 
sinaunang kabihasnan.pptx
sinaunang kabihasnan.pptxsinaunang kabihasnan.pptx
sinaunang kabihasnan.pptx
 
Kabihasnang mesopotamia
Kabihasnang mesopotamiaKabihasnang mesopotamia
Kabihasnang mesopotamia
 
LEARNING ACTIVITY SHEET 1.docx
LEARNING  ACTIVITY SHEET 1.docxLEARNING  ACTIVITY SHEET 1.docx
LEARNING ACTIVITY SHEET 1.docx
 
Kabihasnan ng Mesopotamia I
Kabihasnan ng Mesopotamia IKabihasnan ng Mesopotamia I
Kabihasnan ng Mesopotamia I
 
Kalinga state university
Kalinga state universityKalinga state university
Kalinga state university
 
Fertile crescent
Fertile crescentFertile crescent
Fertile crescent
 
Kabihasnang Mesopotamia.pptx
Kabihasnang Mesopotamia.pptxKabihasnang Mesopotamia.pptx
Kabihasnang Mesopotamia.pptx
 
Kabihasnang Mesopotamia- nitz
Kabihasnang Mesopotamia- nitzKabihasnang Mesopotamia- nitz
Kabihasnang Mesopotamia- nitz
 
Mahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asya
Mahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asyaMahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asya
Mahahalagang pangyayari sa sinaunang panahon sa kanlurang asya
 
mahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.ppt
mahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.pptmahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.ppt
mahahalagangpangyayarisasinaunangpanahonsakanlurangasya-200122073253.ppt
 
MESOPOTAMIA
MESOPOTAMIAMESOPOTAMIA
MESOPOTAMIA
 
Araling panlipunan outline
Araling panlipunan outlineAraling panlipunan outline
Araling panlipunan outline
 
Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01
Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01
Ang mesopotamia 130730222629-phpapp01
 
Ang Unang Kabihasnan
Ang Unang KabihasnanAng Unang Kabihasnan
Ang Unang Kabihasnan
 
Mga sinaunang kabihasnan sa Asya
Mga sinaunang kabihasnan sa AsyaMga sinaunang kabihasnan sa Asya
Mga sinaunang kabihasnan sa Asya
 
Mga sinaunang kabihasnan melcs based week 6-7)
Mga sinaunang kabihasnan   melcs based week 6-7)Mga sinaunang kabihasnan   melcs based week 6-7)
Mga sinaunang kabihasnan melcs based week 6-7)
 
KABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docx
KABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docxKABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docx
KABIHASNAN_NG_MESOPOTAMIA_SA_KANLURANG_A.docx
 

A.p

  • 1. KABIHASNANG MESOPOTAMIA Mesopotamia (Iraq) – mula sa salitang mesos (gitna) at potamos (ilog)na ang ibig sabihin ay nasa pagitan ng dalawang ilog. -Matatagpuan sa kanlurang bahagi ng asya na karaniwang pinalilibutan ng lupain ng disyerto at kabundukan. -Matatagpuan sa lupain ng Fertile Crescent sa pagitan ng Persian gulf at Mediterranean sea. MGA KABIHASNANG UMUSBONG SA MESOPOTAMIA SUMERIAN 3500 BCE • Cuneiform – unang nabuong sistema ng panulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan ng may 600 pananda sa pagbubuo ng mga salita o ideya • Gulong – sa pagkakatuklas nito, nagawa nila ang unang karwahe • Cacao – ginamit bilang unang pamalit ng kalakal • Algebra – sa prinsipyong ito ng matematika, ginamit ang sistema ng pagbilang na nakabatay sa 60, paghahati o fraction, gayundin ang square root • Kalendaryong lunar na may 12 buwan • Dome, vault, rampa, at ziggurat – mga disenyong pangarkitektura at panginhinyera na ginamit sa mga palasyo at templo sa Sumer • Luwad – ginamit sa paggawa ng laryo na nagsilbing talaan ng mga Sumerian at Prinsipyo ng calculator • Mga Sumerian din ang unang gumamit ng sistema ng panukat ng timbang at haba. • Unang nagtatag ng organisadong puwersa sa pagtatayo ng mga dike. Pagbagsak Panguanahing dahilan ng paghinabng mga Sumerian ay ang madalasna labanan at kawalan ng pagkakaisa ng mga lungsodestado nito. Madalas na pinagtatalunan ang patubig at hangganan ng mga lupain. AKKADIAN 2350 BCE King Sargon the Great- nagtatag ng imperyong Akkadian, pinag-isa niya ang lunssod estdao na nagbigay daan sa pagkatatag pinakaunang imperyo sa mundo noong 2035 BCE. -pinakamahusay na pinuno ng akkadian. Pagbagsak Pagkamatay ni haring Sargon Paghalili ng mga mahihinang pinuno. BABYLONIAN o AMMORITES 2000 BCE Hammurabi- namahala noong 1792-1750 BCE, tinaguriang pinakadakilang hari ng
  • 2. babylonia. Kodigo ni Hammurabi- binubuo ng 282 batas na nagsisilbing pamantayan ng kabihasnang Babylonian. -Sakop ng Kodigong ito ang mga itinuturing na paglabag sa karapatan ng mga mamamayan at mga ari-arian nito; usapin sa kalakal, lupa, butaw, serbisyong propesyunal; at pamilya. -May prinsipyong mata sa mata at ngipin sa ngipin. Marduk – ang kanilang pinakadakilang diyos na kinkilala. 1100 BCE- naabot nila ang kanilang tagumpay sa panitikan nang masisulat ang mga epikong Gilgamesh at Enuma Elish Mga Ambag • Nagsimula sa kanila ang mga kontaratang pangkalakalan, paggamit ng selyo bilang pagpatibay sa kontrata, palamuti sa katawan ng mamahaling bato at metal na kinkilala ngayon bilang alahas. • Pinaunlad nila ang pakikipagkalakalan at negosyo. Pagbagsak Pagsakop ng ibang pangkat ng tao tulad ng Kassite, Hittite at mga Assyrian. ASSYRIAN 900 BCE Muling napag-isa ang Mesopotamia sa pamumuno ng mga Assyrian. Sila ay mahusay sa pakikidigma at itinuring bilang pinakamalupit na tao sa sinaunang panahon. Mga namuno • Tiglath Pileser I- nagtatag ng imperyo • Tiglath Pileser III- sumakop sa Syria at Armenia • Sennacherib- sumakop ng 89 na lungsod at mahigit 200 daang pamayanan. • Ashurbanipal- nagpagawa ng kaunaunahang silid aklatan sa daigdig na may 200,000 na tablaetang luwad. Mga ambag • Pinakaunang pangkat ng tao na nakabuo ng epektibong sistema ng pamumuno sa imperyo. • Epektibong serbisyo postal • Maayos at magandang kalsada. Pagbagsak Dahil sa kalupitan ng pamumuno nagkaisa ang mga Chaldean, Medes, at Persian noong 612 BCE upang pagtulungan itaboy ang mga Assyrian. Ang paglusob ni Alexander the Great pagkalipas ng 300 taon at halos walang iniwang karangyaan ng Assyria. CHALDEAN 612 BCE Ikalawang Imperyong Babylonian. Nabopolassar- siya ang nanguna at nagtatag ng imperyo chaldea, sila ang mga inapo ng mga Babylonian na ang naging kabisera ay Babylon. Nebuchadnezzar II- pinakadakilang hari ng Chaldea na nagsimulang namuno noong 605 BCE hanggang 562 BCE, naging tanyag at maunlad ito sa kanyang pamumuno. Mga Ambag • Ang Hanging Gardens of Babylon ang isa sa pinakanakakahangang tanawin sa sinaunang panahon umabot sa 75 na talampakan ang taas, pinagawa ni Nebuchadnezzar para sa kanyang asawa na si Amytis. • nalinang ng konsepto ng zodiac at horoscope. • Nagpagawa ng Ziggurat na umabot sa halos 300 talampakan na pinangalanang etemenanki. Itinuring na ito ang tore ni Babel sa bibliya.
  • 3. Pagbagsak • Paghalili ng mag mahihinang hari dahil nakatuon lamang sila sa karangyaan, kasaganaan at kasayahan. • Pananakop ng mga Persiano sa imperyo. IBA PANG KABIHASNAN SA KANLURANG ASYA HITTITE 2000 BCE Mga Hatti tawag sa mga kabilang sa pangkat ng tao na nanirahan sa Anatolia na tinatawag ding Asia Minor, isang tangway na nakausli sa Mediterranean Sea at Black Sea. Hattushash- ang kabisera ng imperyo. 1460 BCE- simula ng lumang kaharian na larawan ng kahinaan, karamihan sa mga Indo-Europeo ay mga mahihina kasama na ditto ang Hittite. Telepinus- tinapos ang pamumuno ng mga mahihinang hari at pinabuti ang kalagayan ng imperyo at nagtatag din siya ng malakas na Militar na nging hudyat ng paglakas ng imperyo. Suppiluliumas- namuno noong 1375 BCE, inagaw ang ibang lupain na sakop ng Egypt at lubusang nakontrol ang Sentral at hilagang Syria. Mga Ambag • Pagkatuklas ng bakal, ginamit nila ang bakal sa paggawa ng armas. • Pagkilala at paggalang sa ibat ibang wika dahil ginagamit ito sa komunikasyon pandiplomasya. • Pagkaroon ng titulo sa mga lupa at mga talaan nito. • Pagkaroon ng imbetaryo ng lupain at pananim na naging batayan ng pagbubuwis ng ari-ariang nakakabi sa lupa. Pagbagsak Maraming prebilihiyo ang kamag-anak ng hari na minsan ay inanabuso. Higit na pinagtuunan ng pansin ng hari aang mga gawaing panrelihiyon kahit na may laban ang military. LYDIAN • Matatagpuan sa hilagang bahagi ng fertile crescent. • Pangkat ng tao na unang gumamit ng barya. Sardis- kaisera ng lydia Barter- sistema ng kalakalan sa pamamagitan ng pakikipagpalitan ng mga produkto sa iba pang produkto. - Naging madali ang pakikipagkakalan ng natuto ang mga tao sa paggamit ng barya. Haring Croesus- pinakamayamang monarko sa kanlurang Asya sa kanyang panahon . Pagbagsak Humina ang imperyo ng sakupin ni Haring Cyrus the Great ang Sardis noong 5046 BCE at isinaman sa mapa ng Persia. PHOENICIAN 1200 BCE Nanirahan sa timog silangang bahagi ng Asia Minor. Phonecia- tawag sa kanilang lugar na lupain ng mga burol at kabundukan. Paglalayag at pakikipagkalakalan ang pangunahing hanapbuhay dahil hindi mainam ang lupain sa pagsasaka. Sila ang tinaguriang “tagpagdala ng kabihasnan” dahil hindi lamang ang produkto ang kanilang naibahagi kundi ang pamumuhay din ng mga tao sa kanilang mga lugar na napuntahan.
  • 4. Mga Ambag • Sa kanila nagsimula ang konsepto ng kolonya, naging istayon o bagsakan ito ng kalakal hindi kolonyang pulitikal. • Mahalagang kontribusyon ay ang alpabeto, dito nakabatay ang kasalukayang alpabeto. • Paggawa ng mga naglalakihang sasakyang pandagat na tinatawag na barko sa kasalukuyan. Pagbagsak Hindi napagtuunan ang pagpapatatag ng pamahalaan at sandatahang lakas. HEBREO 1800 BCE Hinango ang kanilang pangalan kay Eber na kinikilalang ninuno ni Noah, mababasa ang kasaysayan ng Hebreo sa lumang tipan (Old Testament). Naging tanyag ang pangkat hindi sa aspetong militar at pulitikal kundi sa aspetong panrelihiyon. Judaism- nagtaguyod ng monoteismong paniniwala na nagbigay daan sa paniniwala sa iisang diyos na tinatawag na Yahweh. Abraham- nanirahan sa Mesopotamia na nagpasimula ng kasaysayan ng Hebreo. Canaan- tirahan ng mga Hebreo, ayon sa tradisyon, sila ay inutusan ni Yahweh na manirahan dito at ipingakong gawing dakila ang kanilang bansa. Mga Namuno Moses- namuno sa apglikas ng mga Hebreo mula sa pang-aalipin ng mga Egyptian at nanatili sa Sinai peninsula ng 40 taon, at pinagkalooban ng 10 utos ng diyos. Saul- naging hari noong 1020 BCE David- namuno noong 1004 BCE at ginawang kabisera ang Jerusalem, ang nakatalo sa pinakamahusay na sundalo ng Philistine na si Goliath. Solomon- itinuring na pinakamatalinong hari sa lahat ng piinuno, itinayo niya ang templo ng Jerusalem. Mga ambag • Ang bibliya na nanging pundasyon ng pananampalatayang Judaism at kristiyanismo, pinakamahalagang pamanan. • Pagbabawal sa pagsamba at pag-aalay ngg mga sakripisyo sa mga diyus-diyosan na naging batayan ng maraming batas sa kasalukuyan. • Ang pagsamba sa nag-iisang diyos o monotheism ay isa rin sa pinakamahalagang ambag. Pagbagsak Ang mataas na pagpataw ng buwis ni haring Rehoboam na naging dahilan ng pagrerebelde ng mga nak ni Solomon na dahilan ng pagkawatakwatak ng Hebreo. Ayon sa lumang tipan ang dahilan ng pagbagsak ng kaharian ay ang pagkakaroon ng ibat-ibang diyos ng Israel na dala ng maraming asawa ni haring Solomon. PERSIANO 612 BCE Nagmula sa patulan ng kabundukan ng Caucasus sa pagitan ng Black Sea at Caspian Sea. Nagtatag ng isa sa pinakamalawak na imperyo sa daigdig sa kanilang ginituang panahon. Zoroastrianismo- tawag sa relihiyon ng mga persyano, itinatag at ipinalaganap ni Zoroaster ang kanyang mga turo, na naniniwalang may dalawang pwersang naglalaban sa upang makuha ang kaluluwa ng tao.ayon sa kanya huhusgahan ang tao batay sa kanyang ginawa at kung kaninong pangkat siya sumanib. Ahura mazda- diyos ng kabutihan at katotohanan, ang lahat ng tagasunod ay dadalhin sa paraiso. Ahriman- diyos ng kasamaan at kadiliman.
  • 5. Mga Namuno Cyrus the Great- nagsimula ang kanyang pamumuno noong 557 BCE,pinalawak niya ang imperyo sa pagsakop ng mga lupain, itinuring ang kanyang imperyo na pinakamalaki at pinakamakapangyarihan sa buong mundo sa panahong iyon. Haring Darius I- namahala sa simula noong 521-486 BCE nagkamit ng kadakilaan ang kanyang imperyo, tinagurian niya ang kanyang sarili na hari ng mga hari. Mga nagawa: • Nagpagaw ng isang mahabang kalsada na nagdugtong sa mga lungsod ng Persia mula Susa hangang Ephesus sa Asia Minor na umabot sa 2,400 Km. • Gumamit ng pilak at gintong barya sa pakikipagkalakalan. • Nagdagdag ng mga satrapy (Rehiyon/lalawgan) sa imperyo. Bawat lalawigan ay pinamunuan ng satrap na nagsilbi bilang tainga at mata. • Nagpatayo ng mga magagarang palasyo at gusali tulad ng Persepolis. Nabigo sa labanan sa Marathon na malapit sa Athens, Greece noong 490 BCE laban sa mga Athenian na tumulong sa nag-alsang greek sa Asiaminor. Haring Xerxes- namuno simula noong 486-465 BCE, anak ni Darius. Bilang paghihiganti sa nabigong pananakop ng kanyang ama sa Greece, muling nagsagawa ng ekspedesyon si Xerxes upang salakayin ang Greece ngunit nabigo sa labanan sa Salamis. Darius III- sa kanyang kamay bumagsak ang Imperyong persiano noong 331BCE, sa kamay ni Alexander teh Great at dito nagwakas ang imperyo na minsang tinaguriang pinakamalawak sa buong mundo. Mga Ambag • Nabgigyang diin ang karapatan ng tao maging ang mga lupang sinakop • Ang pagkakaroon ng mga satrap ng Persia ang naglinang sa konsepto ng sentarlisadong pamahalaan. • Relihiyong Zoroastrianismo Pagbagsak Matapos ang pamumuno nina `Cyrus, Cambyses, Darius at Xerxes nawalan ng mahusay na pinuno, ang kanilang pangunahing pagbagsak. Madalas na pag-away-away at kawalan ng pagkakaisa Katutubo at Dayuhang Imperyo PAGLITAW NG MGA KATUTUBO AT MGA DAYUHANG IMPERYO NG REHIYON PERSIAN O ACHAEMENID v (circa 550-350 B.C.E.) v pangunahing imperyong itinatag ng mga Persian v pinamumunuan ni Darius the Great v tungkulin ng Persian Satrap na mangulekta ng tributo, panatilihin ang kaayusan, at pigilin ang grupong barbaro v nagpagawa ng Royal Road (1,200 milya mula Sardis-Susa) v paggamit ng barya pambili ng mga produkto v court etiquette o kasasalan sa loob ng palasyo ng emperador v Zarathustra – nangaral ukol sa pagsamba sa iisang diyos v Zoroastrianism ang rehiyon sa buong imperyo v natalo ang mga Persian sa kamay ni Alexander the Great MACEDONIAN v (circa 338-263 B.C.E.) v pagtangkilik ng kulturang Greek v pinumumunuan ni Philip II
  • 6. v pagtatag ng kabihasnang Hellenic v Hellenis ang tawag nila sa kanilang sarili v Sa pagkamatay ni Philip II, si Alexander the Great an namuno kapalit niya v Inialis ni Alexander ang kabihasnang Hellenic ROMAN v (circa 132 B.C.E.-476 C.E.) v isa sa pinakadakilang imperyo sa daigdig v tinalo ang Carthage (hilagang Africa) sa tatlong serye ng Punic Wars v tinalo ang Macedonia at ginawang lalawigan nito v sa pamamahal ni Augustus natalo ng Rome sina Mark Anthony at Cleopatra sa Actium v nasakop ng Romano ang lupain sa Mediterranean Sea, Kanlurang Asya, hanggang Euphrates River sa silangan v natitatag ang Pax Romano o Kapayapaang Romano v sagana ang kalakalan at dumating ang mga seda, pampalasa, pabango, mamahaling bato, at ibang kalakal mula India at China v hinati ni Emperador Diocletian ang Rome: Kanlurang bahagi ay nananatiling Rome at ang silangang bahagi ay Asia Minor v itinatag ni Constantine ang panibagong imperyal sa Constantinople (Istanbul) – Imperyong Byzantine v naging isa sa probinsya ng Rome ang Palestine PARTHEAN v (circa 171 B.C.E.-226 C.E.) v sa pananaig ng mga Roman sa Kanlurang Asya, naging karibal nila sa kapangyarihan nangParthian sa Persia v bumagsak ang kapangyarihang Parthian ng ipinasunog ni Marcus Aurelius (Emperador ng Rome) ang kabisera nito sa Tigris SASSANID v (circa 228-651 C.E.) v ikalawang Imperyong Persian v sa pakikipag-alyansa sa paring Zoroastrian, naitatag ito ni Ardashir I v ang mga paring Zoroastrian ay bingyan ng karapatan na magmay-ari ng lupain at mangolekta ng ambag sa tagapanalig sa simbahan v nanghina ang mga Sassanid sa paglakas ng Islam sa rehiyon Pag-unlad ng Kabihasnang Arab-Islamic PAGUNLAD NG KABIHASNANG ARAB ISLAMIC MUHAMMAD AT ANG SIMULA NG ISLAM v isinilang sa grupong Quraysh sa Mecca, Arabian Peninsula v tanyag ang Mecca dahil sa kalakalang caravan (grupong mangangalakal na sama-samang naglalakbay) v naitatag niya ang ummah o pamayanang Muslim (batas ni Allah) v naghirang ng kapalit ang mga Muslim at ito’y Caliph v Caliph ay “kapalit ng apostol o mensahero ni Allah” ORTHODOX CALIPHATE v (632-660 C.E) v Abu Bakr (632-634 C.E.) bilang caliph v sinakop ng Islam ang Iraq, Palestine, Jordan, at Syria v Omar (634-644 C.E.)
  • 7. v ginamit niya ang titulong amir-al-mu’minin v kaugaliang Muslim: wastong pagdarasal, pag-aayuno, pagbabawal sa pagkain ng baboy v Uthman (644-656 C.E.) ng Umayyad, Mecca v nasakop ang Arabian Peninsula, Mesopotamia, Palestine, Syria, Egypt, Libya, Persia,Arm enia v Ali (656-661 C.E.) ang pinsan at manugang ni Muhammad v hindi lahat ng Muslim ang sumunod sa kanyang pamumuno v sa pagkamatay ni Ali, nahati sa dalawa ang ummah v Shi’a (Shi’ite ang tagasunod) – tanging karapatan lamang ngb pagiging caliph ang mga anak, inapo, at kamag-anak ni Ali v Sunnite (Sunna o tradisyon mula kau Muhammad) – nananalig na ang caliph ay isang pulitikal na pinuno ng mga Muslim. UMAYYAD CALIPHATE v (661-750 C.E.) v Mu-awiyah (gobernador ng Syria) ang naging caliphate na tinutulan naman ng mga Shi’ite v inilipat ang sentro mula Mecca patungong Damascus, Syria. v sinakop ang Tunisia, Africa at ang timog bahagi ng Spain v sa pagtangka sa France, sila ay nabigo sa hukbong Frank ni Charles Martel v nabigo rin sila sa pagsakop sa Constantinople v nanghina ang caliphate ng mag-alsa ang ilang teritoryong sakop nito ABBASID CALIPHATE v (750-1258 C.E.) v sentro nito ang Baghdad, Iraq v tinanghal na “Gintong Pamumuno ng Islam” dahil sa pamumulaklak ng agham, panitikan, at pilosopiyang Islamic v naging caliph sina Harun al-Rashid (786-809 C.E.) at kanyang anak na si alMamun (813-833 C.E.) v nagtatag ng kolehiyo v pagtitipon at pagsasalin sa Arabic na mga akdang nakasulat sa wikang Greek, Latin, Hebrew, Sanskrit, at Persian v lumakas ang kapangyarihang ulama v matibay na umiral ang batas Sharia sa pamayanang Muslim PANANALAKAY NG MGA TURKO AT MONGGOL v napasakamay ng mga Seljuk Turk ang Abassid Caliphate v mula sa katawagang caliph, pinalitan ang titulo ng mga lider ng Muslim at tinawag na sultan v ang mga Mongol sa Hilagang Asya ay sumalakay rin sa ilalim ng Abassid v hindi naglaon, napasailalim ng kapangyarihang Mongol ang halos kabuuan ng rehiyon ngKanlurang Asya IMPERYONG SAFAVID AT OFFOMAN v dahil sa Islam, nanatiling malaya sa mga Europeo ang Kanlurang Asya v dalawang Imperyong Islamic ang naging makapangyarihan v ang Imperyong Safavid sa Persia na suportado ng mga Qizilbash v at ang Imperyong Ottoman sa Turkey
  • 8. v lumakas ang Ottoman Turk sa paghina ng Mongol nang namatay si Genghis Khan at kanyang anak at inapo v napasakamay ng Ottoman ang ilang lugar sa Hilagang Turkey at nadagdag ang ibang lupain sasilangang Asya sa kanilang teritoryo v nilupig ng Ottoman ang Imperyong Byzantine sa ilalim ng Ottoman Sultan na si Mehmed II v sinakop ang Constantinople at tinawag na Istanbul v lumawig ang sakop ng mga Ottoman Turk dahil sa janissaries (hukbong sandatahan na binubuo ng sinanay na mandirigmang kabataan) v dahil sa sunod-sunod na pagkatalo ng Ottoman Turk, ganap ng napasok ng Kanluranin angKanlurang Asya (1914) v napasailalim ang bansa sa Mandate System ANG KABIHASNANG INDUS SA TIMOG ASYA Ang Timog Asya ay isang malawak na tangway na hugis tatsulok. Sa sinaunang panahon, ang Timog Asya ay tumutukoy sa subkontinente ng India. Sa ngayon, binubuo ito ng maraming bansa, kabilang ang o India o Pakistan o Bangladesh o Afghanistan o Bhutan o Sri Lanka o Nepal at o Maldives Ang rehiyong ito ay kakaiba sa aspetong heograpikal at kultural kung ihahambing sa ibang panig ng Asya. Dahil dito, madalas ding tawagin ang lugar na ito bilang subkontinente ng India. Kahit pa ang rehiyong ito ay nahihiwalay sa Silangang Asya dahil sa Himalayas. Sinasabing mahirap lubusang mabatid ang matandang kasaysayan ng India lalo pa’t ang malaking bahagi nito ay hindi itinala ng mga sinaunang Indian. Maaaring makahukay ang mga arkeologo ng mga kasangkapang ginamit ng mga sinaunang Indian subalit hanggang sa kasalukuyan ay hindi pa rin nauunawaan ng mga iskolar ang mga naiwang sistema ng pagsulat ng matandang kabihasnan ng India. HEOGRAPIYA NG LAMBAK NG INDUS Ang mga lungsod sa lambak ng Indus ang pinakabagong tuklas na mga sinaunang sentrong kabihasnan sa kasalukuyang panahon. Ang mga labi ng dalawang lungsod sa Indus River ay natagpuan ng mga arkeologo noong dekada 1920, ang lungsod na Mohenjo-Daro at Harappa. Ang mga lugar na ito, gayundin ang lipunang nabuo rito, ay kasabay halos ng pag-usbong ng Sumer noong 3000 B.C.E. Ang lupain sa Indus ay mas malawak kung ihahambing sa sinaunang Egypt at Mesopotamia sapagkat sakop nito ang malaking bahagi ng hilagang-kanluran ng dating India at ang lupain kung saan matatagpuan ang Pakistan sa kasalukuyan. Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit sa 1000 lungsod at pamayanan ang natatagpuan dito, particular sa rehiyon ngIndus River sa Pakistan. Indus River – sa baybayin na ito umusbong ang kabihasnan sa India. Ang tubig ng ilog dito ay nagmumula sa malayelong kabundukan ng Himalayas sa katimugang Tibet. Ito ay may habang 1000 milya na bumabagtas sa Kashmir patungong kapatagan ng Pakistan. Katulad sa Mesopotamia, ang pagkakaroon ng matabang lupa ay nagging mahalaga sa pagsisimula ng mga lipunan at estado sa sinaunang India. Sa pagitan ng Hunyo at Setyembre bawat taon, ang pag-apaw ng ilog ay nagdudulot ng pataba sa lupa at nagbibigay-daan upang malinang ang lupain.
  • 9. Daang-daang pamayanan ang matatagpuan sa lambak-kapatagan ng Indus sa pagsapit ng 3000 B.C.E. ang karamihan sa mga ito ay maliliit na pamayanang may tanggulan at may maayos na mga kalsada. Sa sumunod na limang siglo, nagkaroon din ng mga kanal pang-irigasyon at mgaistrukturang pumipigil sa mga pagbaha. Pari – ang mga pangunahing namumuno sa lipunan at nagsisilbing tagapamagitan sa tao at kanilang mga diyos. Kapuna-punang wala ni isa mang pinuno mula sa sinaunang kabihasnang Indus ang kilala sa kasalukuyan. Ito ay dahil sa wala itong iniwang mga tala at larawan at tila hindi nangailangang ipagmalaki ang kanilang mga ginawa. Isa pang katakataka ay ang kawalan ng mga naiwang monument o istruktura mula sa sinaunang India na maaaring maihalintulad sa zigurrat ng Mesopotamia at pyramid ng Egypt. Sa kasalukuyan, ang India ay isa lamang sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit kung susuriin, ang buong tangway ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang kabihasnang namumukod-tangi sa iba. ANG KABIHASNANG INDUS Ang mga lungsod sa lambak ng Indus ang pinakabagong tuklas na mga sinaunang sentrong kabihasnan sa kasalukuyang panahon. Ang mga labi ng dalawang lungsod sa Indus River ay natagpuan ng mga arkeologo noong dekada 1920, ang lungsod na Mohenjo-Daro at Harappa. Ang mga lugar na ito, gayundin ang lipunang nabuo rito, ay kasabay halos ng pag-usbong ng Sumer noong 3000 B.C.E. Ang lupain sa Indus ay mas malawak kung ihahambing sa sinaunang Egypt at Mesopotamia sapagkat sakop nito ang malaking bahagi ng hilagang-kanluran ng dating India at ang lupain kung saan matatagpuan ang Pakistan sa kasalukuyan. Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit sa 1000 lungsod at pamayanan ang natatagpuan dito, particular sa rehiyon ngIndus River sa Pakistan. Indus River – sa baybayin na ito umusbong ang kabihasnan sa India. Ang tubig ng ilog dito ay nagmumula sa malayelong kabundukan ng Himalayas sa katimugang Tibet. Ito ay may habang 1000 milya na bumabagtas sa Kashmir patungong kapatagan ng Pakistan. Katulad sa Mesopotamia, ang pagkakaroon ng matabang lupa ay nagging mahalaga sa pagsisimula ng mga lipunan at estado sa sinaunang India. Sa pagitan ng Hunyo at Setyembre bawat taon, ang pag-apaw ng ilog ay nagdudulot ng pataba sa lupa at nagbibigay-daan upang malinang ang lupain. Daang-daang pamayanan ang matatagpuan sa lambak-kapatagan ng Indus sa pagsapit ng 3000 B.C.E. ang karamihan sa mga ito ay maliliit na pamayanang may tanggulan at may maayos na mga kalsada. Sa sumunod na limang siglo, nagkaroon din ng mga kanal pang-irigasyon at mgaistrukturang pumipigil sa mga pagbaha. Pari – ang mga pangunahing namumuno sa lipunan at nagsisilbing tagapamagitan sa tao at kanilang mga diyos. Kapuna-punang wala ni isa mang pinuno mula sa sinaunang kabihasnang Indus ang kilala sa kasalukuyan. Ito ay dahil sa wala itong iniwang mga tala at larawan at tila hindi nangailangang ipagmalaki ang kanilang mga ginawa. Isa pang katakataka ay ang kawalan ng mga naiwang monument o istruktura mula sa sinaunang India na maaaring maihalintulad sa zigurrat ng Mesopotamia at pyramid ng Egypt. Sa kasalukuyan, ang India ay isa lamang sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit kung susuriin, ang buong tangway ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang kabihasnang namumukod-tangi sa iba. ANG PANAHON VEDIC Ang mga Aryan ay nagtungo pakanluran sa Europa at patimog-silangan sa Persia at India. Sa mga rehiyong ito nila dinala ang wikang ngayon ay tinatawag na
  • 10. Indo-European – ang makabagong wika tulad ng Hindi at Bengali ay nag-ugat dito. Samantala, dinala nila sa India ang Sanskrit – ang wikang klasikal ng panitikang Indian. Arya – ang salitang ito ay isang terminong linguistic. o Sa kalaunan, ang katagang ito ay ginamit upang tukuyin ang mga pangkat ng tao o lahi. – ay nangangahulugang “marangal” o “puro” sa wikang o Sanskrit. Ang kaalaman ukol sa unang milenyong pamamalagi at pamamayani ng mga Aryan sa hilaga at hilagang-kanlurang India ay hango sa apat na sagradong aklat na tinatawag naVedas. Vedas – ay isang tinipong akda ng mga himnong pandigma, mga sagradong ritwal, mga sawikain at salaysay. Masasaksihan sa Vedas kung paano namuhay ang mga Aryan mula sa pagitan ng 1500 B.C.E. hanggang 500 B.C.E.. Ang mga panahong ito ay tinatawag din bilang Panahong Vedic. Dinala ng mga Aryan ang kanilang mga diyos (na kadalasa’y mga lalaki at mapandigma) at kulturang pinangingibawan ng mga lalaki. Ang kanilang kaparaanan ay unti-unting umangkop sa mga diyosa at kultura ng sinaunang India. Sa pagsapit ng1100 B.C.E., tuluyang nasakop ng mga Aryan ang hilagang bahagi ng India. Ang lipunan ng mga sinaunang Aryan ay mayroon lamang tatlong antas; o ang mga maharlikang mandirigma o mga pari; at o mga pangkaraniwang mamamayan Kapansin-pansing ang bawat kasapi ay maaaring makalipat patungo sa ibang antas ng lipunan. Ang isang mandirigma ay pinipili upang pamunuan at pangasiwaan ang pang-araw-araw na pamumuhay ng mga tao. Subalit ang kanilang pagsakop sa lambak ng Indus ay nagdulot ng malaking pagbabago sa kanilang pamumuhay. Ang kanilang lipunan ay naging mahigpit at masalimuot nang lumaon. Nagkaroon ng pagtatatag ng maliliit na imperyo samantalang ang pagiging pinuno ay nagsimulang mamana. Sa pagtatapos ng Panahong Vedic, naging mas makapangyarihan din ang mga kaparian kung ihahambing sa mga mandirigma. Ito ay dahil sa naging mahalaga ang kaayusang itinuturo ng kanilang paniniwala ukol sa mga tao at mga diyos. Mahalaga ang mga ritwal at sakripisyo upang hindi mawasak ang kaayusan sa kalawakan. Nang lumaon, nabuo ang tinatawag na sistemang caste sa India. Ang katagang ito ay unang ginamit ng mga Portuguese na nakarating sa India noong ika-16 na siglo. Caste – ang terminong ito ay hango sa salitang casta na o nangangahulugang “angkan”. Antas ng tao sa lipunan Brahmin (brak’-min) – mga kaparian Kshatriya (ksha-tri-yaz) – mga mandirigma Vaisya (vi-shyas) – ang mga pangkaraniwang mamamayan na maaaring mga mangangalakal, artisano, o magsasaka at iba pa; Sudra (shoo’-draz) – pinakamababang uri sa lipunan na o maaaring ang mga nasakop na mga Indian at maging ang mga inanak o inapo ng Aryan na nakapag-asawa ng hindi Aryan. Maliban pa rito, meron din isang antas na tinatawag na
  • 11. outcaste o mga untouchable – isang malaking pangkat ng mga tao na tinuturing nilang hindi kabilang sa lipunan. - Sila ang pinakamababa sa mga antas ng tao. - Ilan sa mga Gawain ng mga taong kasapi rito ay angpaglilinis ng kalsada, pagsusunog ng mga patay at pagbitay sa mga kriminal. - Ang mga trabahong ito ay itinuturing nilang pinakamababa sa lipunan. Kabihasnang Shang Ang Shang ay ikalawang namamanang dinastiya sa Tsina. Tumagal ito nang halos anim na raang taon na may tatlumpu't isang hari sa loob ng labimpitong henerasyon. Ang Shang ay dating isang matandang tribong naninirahan sa ibabang bahagi ng Yellow River. Ito'y estado ng Kahariang Xia. Sa pagtatapos ng Xia, ang kahuli-hulihang haring si Jie ay isang tiranong naging sanhi ng pagdaralita ng mga mamamayan. Pinangunahan ng puno ng Tribong Shang na si Tang ang isang rebeldeng hukbo at pinabagsak ang Dinastiyang Xia (Ang ika-21 sa ika-17 siglo BC). Sa gayon naitatag ni Tang ang Dinastiyang Shang at ginawang kabisera nito ang Bo (kasalukuyang Caoxian Country sa lalawigang Shandong). Ang Dinastiyang Shang ay siyang ikalawang estadong monarkiya sa kasaysayan ng Tsina. Si Tang na siyang tagapagtatag ng Shang ay humugot ng mga aral mula sa mga labi ng nakaraang dinastiya, trinado niya nang mabuti ang kanyang mga mamamayan at gumamit ng maraming magagaling at matatalinong ministro. Nagkamit ng malaking progreso ang Shang sa ekonomiya nito sa panahon ng paghahari ni Tang. Sinaunang Kabihasnan ng Tsina CHINA Mga Dinastiya sa China · Zhou o Chou (112 B.C.E. – 221 B.C.E.). Dinastiyang Zhou Crossbow Confucius · Naipasa sa dinastiyang Zhou ang “Basbas ng Langit” at ang titulo na “Anak ng Langit”. · Naimbento ang bakal na araro. · Ipinagawa ang mga irigasyon at dike laban sa pagbaha ng Huang Ho. · Nagpagawa ng mga kalsada at sumulong ang kalakalan. · Naimbento ang sandatang crossbow at bumuo ng hukbong nakakabayo at gumamit ng chariot. · Dahil malawak ang teritoryo ang Zhou, humina ang control nito sa mga nasasakupang estadong lungsod. · Nauwi ito sa panahon ng digmaan ng mga estado owarring states. · Lumitaw ang pilosopiyang Confucianism at Taoism. · Si Confucius ang naghain ng solusyon sa kaguluhan ng lipunan. · Qin o Ch’in ( 221-206 B.C.E). Dinastiyang Qin
  • 12. Zheng Great Wall Of China · Nagapi ng Qin ang mga kalabang estado sa ilalim ng pamumuno ni Zheng. · Napabagsak ni Zheng ang Zhou noong 221 B.CE. · Idiniklara ni Zhen gang sarili bilang si Shi Huangdi o Shi Huang Ti, na nangangahulugang “Unang Emperador”. · Naganap ang kosolidasyon sa China sa panahon ng Qin. · Pinili ni Shih Huangdi bilang tagapayo ang mga iskolar ng pilosopiyang Legalism. · Kailangang malulupit ang batas at mabibigat ang parusa upang maabot ang kaayusan, ayon sa Legalism. · Si Li Xi, isa sa mga legalista, ang nagaing punong ministro ni Shih Huangdi. · Ayon kay Li Xi, makasasama sa China ang maraming libro at ideya na tumutuligsa sa Qin. · Sinunog ang lahat ng libro sa China at maraming skolar ang hinuli at piñata, iniwan lang ang mga aklat tungkol sa agrikultura, medisina, at mahika. · Inutos ni Shih Huangdi na ipatayo ang Great Wall Of China bilang proteksyon sa pagatake ang mga kalaban. · Sa pagkamatay ni Shih Huangdi bumagsak din ang dinastiyang Qin. · · · · · · · · · · · · Han (206 B.C.E – 220 C.E.). Dinastiyang Han Liu Bang Wudi Silk Road Kinikilala ang Han bilang isa sa mga dakilang dinastiya sa China. Itinatag ito ni Liu Bang noong 206 B.C.E. Pinalitan niya ang mararahas na patakaran ng Qin. Ang Confucianism ang naging opisyal na pilosopiya. Natamo ng Han ang tagumpay sa panahon ni Wudi o Wu ti. Pinalawak ni Wudi ang teritoryo ng Han sa pamamagitan ng pagsakop ng iba pang teritoryo. Sa panahon ng Han napatanyag ang Silk Road, isang ruta ng kalakalan. Sa tala ang dinastiang Han, nakarating sa Rome ang isang pangkat ng mga Tsinong juggler. Nakarating sa rome ang seda ang China na tinatawag naseres. Sa dinastiyang ito naimbento ang papel, porselana, atwater-powdered mill. Nabuhay sa panahong ito si Simaqien, ang dakilang historyador ng China. · Sui (589 – 618 C.E). Dinastiyang Sui Grand Canal sa China · Mabilis na pumalit ang Sui pagkatapos bumagsak ang Han. · Napasok din sa China ang mga nomadikong mandirigma. · Watak-watak ang China nang may 400 na taon. · Umabot ang Buddhism sa China. · Bumalik ang konsolidasyon. · Itinatag ito ni Yang Jian. · Itinayo ang Grand Canal. · Tang (618-907 C.E.). Dinastiyang Tang Li Yuan
  • 13. Woodblock Printing · Labis na nagdusa ang mga magsasaka dahil ginamit silang manggagawa sa proyekto ng Sui. · Nag-alsa sila na pinamunuan ni Li Yuan na itinatag ang dinastiyang Tang. · Tinawag si Li Yuan na Emperador Tai Cong. · Pangalawa ang Tang sa mga dakilang dinastiya ng China. · Naimbento sa panahong ito ang woodblock printing. At napabilis angpaggawa ang mga kopya nganumang sulatin. · 6.Song o Sung (960-1278 C.E.). 1. Dinastiyang Song Gun Powder Foot Binding Heneral Zhao Kuangyin · Watak-watak muli ang China ng bumagsak ang Tang. · Ikatlo sa mga dakilang dinastiya ang Song. · Itinatag ito ni Heneral Zhao Kuangyin. · Nag patuloy ang pagsalakay ang pagsalakay ng pangkat-etniko sa Hilangang Asya. · Kahit nasakop sila ng mga nomadiko patuloy pa rin ang pamumulaklak ng sining at panitikan. · Naimbento ang gun powder. · Nagsimula ang tradisyon ng footbinding sa nga babae. · Lumitaw ang Neo-Confucianism na binuo ni Zhuxi. · Yuan (1278-1368 C.E.). Dinastiyang Yuan Kublai Khan Marco Polo · Daidu ang naging kapital ang Yuan – unang banyagang dinastiya ng China. · Si Kublai Khan ang nagtatag ng dinastiyang Yuan. · Ipinairal ng Mongol ang Confucianism bilang pilosopiya. · Nasa mataas na posisyon ang imperyo ng mga Mongol. · Nagkaroon ng maraming manglalakbay sa Yuan at isa na doon si Marco Polo. Ming · Ming (1368-1644 C.E.). · · Pinalitan ng mahihinang emperador si Kublai Khan. Noong 1368 napabagsak ng hukbo ni Zhu Yuanzhang ang Mongol sa Daidu at itinatag ang Ming. Ang Ming ang ikaapat sa mga dakilang dinastiya sa China. Nanumbalik ang mga Tsino sa pamamahala sa kanilang bansa · · Sinaunang Kabihasnan ng Korea KOREA Mga Dinastiya sa Korea Gojoseon o Lumang Joseon (2333 B.C.E-108 B.C.E) Gojoseon Dangun
  • 14. · · · · · Ayon sa mga iskolar nagkaroon ng hiwa-hiwalay na estadong pamayanan sa Korea noong panahon ng Bronse(3000-300 B.C.E.). Isa sa pinakamalakas ay ang Gojoseon na itiantag ni Dangun. Mula sa pagiging estadong pamayanan, ito ay naging kaharian. Nasakop ng Han ng China noong 109 B.C.E. and Gojoseon. Nagpatuloy ang pangningibabaw ng Tsino hanggang 313 C.E. Tatlong Kaharian (313-668 C.E.). Mapa ng Tatlong Kaharian · Unti-unting lumitaw ang tatlong kaharian ng Korea sa timog na bahagi: ang Goguryeo(37 B.C.E.-668 C.E.), Baekje (18 B.C.E-663 C.E.), at Silla (57-668 C.E.). · Tinawag ito bilang panahong ng Tatlong Kaharian. · Unang nabuo sa tatlo ang Goguryeo noong 37 B.C.E. · Noong 313 B.C.E. tinalo ang Goguryeo ang hukbong Tsino. · Nabuo ang Baekje sa timog-silangan malapit ang pakikipag-ugnayan nito sa China at Japan. · Ang lipunan ang tatlong kaharian ay pinamumunuan ng mga aristokratikong mandirigma. · Hiniram nila ang sistema ang pamahalaan ng Han sa China, ang Buddhism, at ang tradisyon ng pagsusulat ng kasaysayan. Pinag-isang Silla (668-935 C.E.). Silla · Noong ikaanim na siglo ang Baekje at Goguryeo ay pinahina ng mga sigalot na kaharian. · Samantala, ang Silla ay nasa ilalim ng pamumuno ng magaling na hari na may planong sakupin nag katabing kaharian. · Unang bumagsak nag Baekje at sumunod ang Goguryeo. · Dahil ditto napag-isa ng Silla ang halos kabuuan ng Korea. · Matapos ang pitong taon, napatalsik ng Silla ang mga Tsino sa Korea. 4.Balhae (698-926 C.E.). · Ang Balhae ay itinatag ni Dae Joyong. · Matatagpuan ang Balhae sa hilaga ng Korea at umaabot hanggang sa Manchuria. · Ang kultura nito ay pinag-sanib ng Tang at Goguryeo. · Noong ika-10 siglo nasakop ito ng mga nomadikong Khitan. Goryeo o Koryo (918-1392 C.E.). Goryeo Celadon Movable Metal-type Printing Selected Teachings of Buddhist Sages and Seon Masters · Ang Goryeo ay itinatag ni Wang Geon. Ang pangalang Korea ay nagmula sa kahariang ito. · Ang buong Korea ay napasailalim sa iisang kaharian. · Sa larangan ng sining, nakalikha ang Goryeo ng sariling istilo ng porselana na tinatawag na celadon. · Sa teknolohiya, lalo pang pinaunlad ang woodblock na paglilimbag at naimbento ang movable-type an paglilimbag. · Inilimbag gamit ang movable metel-type ang Jikji schimche yojeol (Selected Teachings of Buddhist Sages and Seon Masters).
  • 15. Binuo ang Tripitaka Koreana o banal na kasulatan ng Buddhism gamit ang woodblock. Joseon o Yi (1392-1910 C.E.). Joseon Yi Seong-gye Hangul Turtle Ship · Ito ang pinakahuli at pinakamahabang dinastiya ang Korea. · Itinatag ito ni Yi Seong-gye. · Inilipat niya ang kabisera ng Hanseong(ngayon ay Seoul) · Sa panahon ni Haring Sejong siya ay tinaguriang “Ang Dakila” · Kautusan ni Haring Sejong na bumuo ang mga iskolar ng alpbetong Korean – ang hangul o Hunmin Jeogeum. · Mahalaga rin ang kontribusyon ni Admiral Yi Sunsin sa labanang dagat. Inembento niya ang turtle ship. · Ang lipunan ng Korea ay binubuo sa apat na uri: angyangban, chung-in, yangmin, at chonmin. Mga Dinastiya sa Japan Yamato (346 – 539 CE) at Asuka (539 – 710 CE) · Lumaganap ang impluwensiyang Hapones at Buddhism Nara (710 – 784 CE) · Permanenteng kabisera at sentrong pangkabuhayan ng bansa · Unang kabisera ng Japan · 40 kilometro sa silangan ng Osaka Heian – Kyo (794 – 1185 CE) · Lungsod ng Kapayapaan at Katahimikan · Emperador Kammu – nagpalit mula sa Nara · Ikebana – malikhaing pagsasaayos ng mga bulaklak · Chanoyu – tea ceremony · Lady Murasaki Shikibu – “Tale of Genji” noong 1000 CE · “Tale of Genji” – pakikipagsapalaran ni Prinsipe Genji, kaunaunanahang nobela sa buong mundo · Fujiwara – makapangyarihang pamilyang kumalaban · Fujiwara Kamatari – isang batang emperador na naging regent Kamakura Shogunate (1192 – 1333) · Yoritomo – nagtatag, nagmula sa pamilya Minamoto · Kauna-unahang Shogun sa Japan · Matatagpuan sa timog na bahagi ng Tokyo at malapit sa Tokyo Bay · Sistemang Pyudal – ang mga Daimyo ay kailangang sumunod sa mga Shogun · Kublai Khan – nanguna sa paglusob ng mga Mongol · Kamikaze – banal na hangin · Zen Buddhism – bagong relihiyon · Emperador Go-Daigo – naagaw ang pamamahala noong ika-14 siglo ngunit napatalsik din agad ng pamilya Ashikaga Ashikaga Shogunate (1338 – 1573) · Tokauji – nagtatag, nagmula sa pamilya Ashikaga · St. Francis Xavier – Heswitang misyonero, nagpalaganap ng Kristiyanismo noong 1549 · Panahon ng Digmaang Sibil – mga taong 1467-1567
  • 16. · Mga Tagapag-isa ng Japan – Oda Nobunaga (1551 – 1582), Toyotomo Hideyoshi (1582– 1598) at Tokugawa Ieyasu Tokugawa Shogunate (1603 – 1868) · Tokugawa Ieyasu – nagtatag, isang tagapag-isa ng Japan · Edo – kabisera · Umunlad ang kabuhayan at lumaki ang populasyon · Bunraku – puppet theater · Kabuki – nagtatanghal ang mga actor na may makukulay na kasuotan · Haiku – isang uri ng tula Noong 1639, tuluyan nang isinara ang bansang Japan sa mundo. Tumagal ng halos 200 taon ang paghiwalay ng mga Hapones sa mga dayuhan na nagdulot ng pagunlad sa kulturang Hapones.