Παρουσίαση στην εκδήλωση για την ανάπτυξη του Αρχαιολογικού - Εκπαιδευτικού Τουρισμού στη Δράμα

1. Αρχαιολογικός Τουρισμός στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας
Παρουσίαση στην εκδήλωση «Αρχαιολογικοί Χώροι του Νομού
Δράμας, νέα ευρήματα και εξελίξεις» που πραγματοποιήθηκε
την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014 στο Αμφιθέατρο του Διοικητηρίου
Δράμας
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
1 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

2. Στην περιοχή μας:
•Φίλιπποι
•Άβδηρα
•Αμφίπολη
Είναι η Δράμα ο φτωχός Αρχαιολογικά Συγγενής
της περιοχής;
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
2 9/12/2014
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

3. Μια εικόνα χίλιες λέξεις ……
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
Πηγή: Αρχείο Π.Ε. Δράμας 3 9/12/2014
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

4. Μια εικόνα χίλιες λέξεις ……
Πηγή: Αρχείο Π.Ε. Δράμας
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 4

5. Δράσεις συνεργασίας με Αρχαιολογικό
Μουσείο Δράμας:
1.«Μαθαίνω τον τόπο μου»
• Διοργάνωση παρουσιάσεων στα σχολεία με κινητό
συνεργείο με κύριους άξονες το περιβάλλον και τους
πολιτιστικούς θησαυρούς της περιοχής
• Πρόταση για ημερήσιες εκδρομές ή περιβαλλοντικές
εκδρομές σχολείων όλης της επικράτειας- δημιουργία
φακέλου.
2.«Καταγραφή των Τουριστικών Πόρων του
Νομού Δράμας»
Για έρευνα - καταγραφή – αξιολόγηση των πόρων του
φυσικού και πολιτισμικού κεφαλαίου του Νομού
σύμφωνα .
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 5

6. 3.«Ένα μύθο θα σας πω…»
Η Δράμα από την αρχή του χρόνου…
Παρουσιάζεται μια καταγραφή της ιστορίας της
περιοχή από την Παλαιολιθική εποχή μέχρι τις
αρχές του 20ου αιώνα.
Περιέχονται :
 Ταξινόμηση κατά χρονολογία/ιστορική πηγή
 Περιοχή
 Γεγονός /Εύρημα / Παρατηρήσεις
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
6 9/12/2014
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

7. Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 7

8. 4.Έκθεση φωτογραφίας των επτά ακροπόλεων του
Δήμου Παρανεστίου στο σχολείο της Πλατανιάς
5.Συνδιοργάνωση με το Δήμο Παρανεστίου των
Αρχαίων Φρυκτωριών και για τα κάστρα του .
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 8

9. Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 9

10. Σημερινή κατάσταση
 Αρχαιολογικοί χώροι σε όλη την ευρύτερη περιοχή που
μετά από τις επίμονες προσπάθειες των αρχαιολόγων
όπως η κ. Πουλίουδη ήρθαν στο φως και έχουν
χαρακτηρισθεί και είναι άλλοι λιγότερο και άλλοι
περισσότερο προστατευμένοι παρόλη την μικρή
οικονομική δυνατότητα των υπηρεσιών.
 Αρχαιολογικοί χώροι σε όλη την ευρύτερη περιοχή
ανεξερεύνητοι, σκεπασμένοι από βλάστηση και
προσχώσεις, που δεν προσφέρουν ούτε καν δείγματα του
αρχαιολογικού πλούτου που κρύβουν.
Κάστρα, γεφύρια, μονοπάτια , οικισμοί και νεκροπόλεις
περιμένουν κάποια στιγμή να ζωντανέψουν και
ξαναέρθουν στο φώς.
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 10

11. «Μην περιμένεις να σου λύσουν
άλλοι τα προβλήματα γιατί δε θα το
κάνουν
Γίνε εσύ η αλλαγή που θέλεις να
δεις να γίνεται» …
Γκάντι
9/12/2014
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 11

12. Δράσεις: Ανάδειξη κάστρων περιοχής
Δράμας
 Ένταξη σε δράσεις για το
διεθνές έτος Φωτός
 Ενημέρωση δικτύου
http://www.kastra.eu/
 Ενημέρωση Google Earth
Ειδικό κοινό που
ενδιαφέρεται ειδικά για τα
κάστρα και τις
καστροπολιτείες – σύνδεση
όλων των κάστρων της
περιοχής σε συνεργασία με
τους Δήμους (ένταξη σε
προγράμματα ανάδειξης) –
ενίσχυση και περιπατητικού
τουρισμού.
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 11

13. Ερώτημα:
 Τι κοινό θα μπορούσαν να έχουν : Ένας
πρώην ναυτικός, ένας νέος πολιτικός
μηχανικός, ένας γεωπόνος, ένας
ταξιτζής, δυο φοιτήτριες και μια
συνταξιούχος δασκάλα;
 Άνθρωποι διαφορετικής προέλευσης,
ηλικίας,
οικονομικής δυνατότητας;
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 11

14. Απάντηση: Το πάθος τους για την
αρχαία ιστορία και την αποκάλυψη
του παρελθόντος
παραδείγματα:
1
4 9/12/2014
Εθελοντικός Ανασκαφικός Τουρισμός – μια συζήτηση
που δεν έχει καλά καλά ανοίξει στη χώρα μας
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

15. Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 14

16. Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 15

17. Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 16

18. Παράδειγμα: Εθελοντικό ανασκαφικό
πρόγραμμα στην Κάρυστο από το Νορβηγικό
Αρχαιολογικό Ινστιτούτο
Το Νορβηγικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (NIA)
προκηρύσσει την πρόθεσή του να δεχτεί
εθελοντές για να εργαστούν στα πλαίσια της
πρώτης περιόδου μεγάλου ανασκαφικού-
ερευνητικού προγράμματος
Αρχαιολόγοι και εθελοντές
φέρνουν στο φως το αρχαίο
θέατρο της Ιεράπετρας Από
ανακοίνωση σε τοπική
εφημερίδα της Κρήτης:
Λασίθι | 18/06/2013 -
Ξεκίνησαν οι εργασίες για την
ανασκαφή του αρχαίου
θεάτρου Ιεράπετρας -45
εθελοντές υπό την εποπτεία
των αρχαιολόγων και των
συντηρητών της ανασκαφής
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 18

19. Και μερικά ακόμη ερωτήματα;
 Πρέπει να ενισχυθεί το ενδιαφέρον των εθελοντών ή όχι;
 Τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη “ξεχασμένων” αρχαιολογικών
χώρων και πως μπορεί να συμβάλλει στις τοπικές οικονομίες»;
Μπορεί να επιτραπεί η αυτοχρηματοδότηση ανασκαφών μέσω
“διακοπών εργασίας” –εθελοντές που θα που θα πληρώνουν τα
έξοδά τους, καθώς και ένα κόστος συμμετοχής;
 Αυτό θα τους εξασφαλίζει το δικαίωμα να προσφέρουν σε
βοηθητικές εργασίες ανασκαφής , υπό την επίβλεψη Ελλήνων
αρχαιολόγων και με τις προδιαγραφές της αρχαιολογικής
ανασκαφής;
18
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

20. Δεν πρέπει να συγχέουμε δυο πράγματα
διαφορετικά!
1. την εθελοντική συμμετοχή ιδιωτών σε ανασκαφικές
έρευνες εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη ή γίνεται
με πρωτοβουλία των ιδίων των υπεύθυνων
αρχαιολόγων, με
2. την εμπορική εκμετάλλευση της συμμετοχής αυτής
και μάλιστα από ιδιώτες. Οι περισσότεροι θα
συμφωνήσουμε ότι οι αρχαιότητες δεν μπορούν να
αποτελούν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης από
ιδιωτικούς φορείς μια και αποτελούν μέρος της
περιουσίας μας σαν έθνος και η αξία της δεν μπορεί να
κοστολογηθεί σαν κάποιο απλό εμπορικό προϊόν προς
εκμετάλλευση.
19
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

21. Μεγαλύτερο target group : η παγκόσμια κοινότητα των
φοιτητών αρχαιολογίας οι οποίοι αναζητούν
αρχαιολογικούς χώρους για να αποκτήσουν ανασκαφική
εμπειρία.
Τα έξοδά τους εξασφαλίζονται συχνότατα από τα
πανεπιστήμια στα οποία φοιτούν.
Το κοινό μπορεί να είναι ειδικό αλλά τα οφέλη πολλά,
για την τοπική κοινωνία και για την προβολή του τόπου –
χρειάζεται απλά να το αποφασίσουμε κάποια στιγμή – και
μπορεί να ξεκινήσει πιο απλά σαν θερινό τμήμα
Πανεπιστημίου για την άσκηση των φοιτητών.
21
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

22. Η πρόταση ανάπτυξης εθελοντικού ανασκαφικού
τουρισμού έχει σαν επόμενο στόχο και τη δημιουργία
«ζωντανών αρχαιολογικών πάρκων» που θα
μπορούσαν να δώσουν στους χώρους αυτούς μια νέα
ευκαιρία να αναβιώσουν.
Στη διαμόρφωσή τους θα συμβάλουν οι επισκέπτες,
οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να
δραστηριοποιούνται και από θεατές να μετατρέπονται
σε δρώντα υποκείμενα.
(π.χ. Τούμπα Σιταγρών, εθελοντική ομάδα ήδη
εκπονεί σχέδιο ή αναπαράσταση κάποιου κάστρου,
ακόμη και μέσα στην πόλη)
22
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

23. .
Το πρόγραμμα του εθελοντισμού στην Αρχαιολογία
μπορεί να δρομολογηθεί με στόχο την άμεση διασφάλιση
της τύχης των μνημείων της περιοχής, και την ανάδειξη
αρχαιολογικών χώρων που χρήζουν άμεσης επέμβασης,
προκειμένου να ενταχτούν σε άξονες αρχαιολογικής και
ιστορικής περιήγησης, με τελικό στόχο την διεύρυνση
του τουρισμού και την αναθέρμανση της τοπικής
οικονομίας.
22
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

24. Ο αρχαιολογικός-εκπαιδευτικός τουρισμός ως
εναλλακτικό τουριστικό προϊόν
Ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων και
μουσείων, καθώς και με την οργάνωση δικτύου
περιπάτων αρχαιολογικών περιοχών, και με την
επίσκεψη και εκπαίδευση σχολείων κάθε
βαθμίδας και ειδικών ομάδων επισκεπτών, σε
αρχαιολογικούς χώρους και πολιτισμικά μνημεία,
πεδία μαχών (το παράδειγμα του Βατερλώ) κτλ.
Δημιουργία επιχειρήσεων από ιδιώτες που θα
μπορούσαν να αναπαραστήσουν το παρελθόν
μέσα από τη λειτουργία ακόμη και θεματικού
πάρκου με παροχές διαμονής και διατροφής.
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
9/12/2014 23

25. Κατηγορίες αρχαιολογικού-
εκπαιδευτικού τουρισμού
 Σχολικές εκδρομές και οργανωμένες εκδρομές που
διέρχονται πολλούς προορισμούς, καλύπτουν ευρείας
αποδοχής ενδιαφέροντα και αφιερώνουν σχετικά λίγο χρόνο
στις αρχαιότητες και τα μνημεία
 Ομάδες που επισκέπτονται μικρές γεωγραφικές περιφέρειες,
που ο επισκέπτης μπορεί να εμβαθύνει περισσότερο στο
γενικότερο πολιτισμό και την παράδοση μιας περιοχής ,
 Εξειδικευμένα προγράμματα, που απευθύνονται μόνο σε
μικρές ομάδες με ομοειδές ενδιαφέρον, τα οποία έχουν ως
αποκλειστικό αντικείμενό τους την τις αρχαιότητες, την
ιστορία και τον πολιτισμό.
24
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

26. Οι συμμετέχοντες να έχουν την ευκαιρία να
παρακολουθήσουν και μαθήματα ιστορίας,
αρχαίας τοπογραφίας και αρχαίας Ελληνικής
τέχνης και γαστρονομίας. Στην περίπτωση
συμμετοχής ή παρακολούθησης ανασκαφής, οι
ενδιαφερόμενοι θα διδαχτούν ανασκαφική
μεθοδολογία.
Κατά την λήξη της εργασίας θα χορηγείται
βεβαίωση συμμετοχής στο πρόγραμμα. Τα
μαθήματα θα προσφέρουν οι αρχαιολόγοι και
ιστορικοί - που αντιμετωπίζουν και υψηλά
ποσοστά ανεργίας.
25
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

27. Προϊστορικός οικισμός Δισπηλιού
Καστοριάς
26
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

28. Δράσεις σε
αρχαιολογικά –
εκπαιδευτικά πάρκα
(φώτο από διάφορες
ιστοσελίδες με
ανάλογες δράσεις)
Υπαίθριες εκπαιδευτικές δραστηριότητες
28
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

29. Δραστηριότητες και για ενήλικες – ένταξη σε
δράσεις – σύνδεση με άλλες μορφές
εναλλακτικού τουρισμού
29
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

30. Παρουσίαση του οράματος
JORVIK VIKING CENTRE
9/12/2014
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

31. Η Εγνατία οδός…. και αρχαία
μονοπάτια
 Δράση 4.3 «Ολοκληρωμένη εδαφική επένδυση» Ως κατάλληλες
περιοχές προσδιορίζονται καταρχάς οι περιοχές που ανήκουν στο
«τόξο υγροβιοτόπων και αρχαιολογικών χώρων και στο παράκτιο
μέτωπο», της Περιφέρειας. Άλλες περιοχές – που αναμένεται να
εξειδικευθούν περαιτέρω με εφαρμογή κριτηρίων όσον αφορά την
ιδιαίτερη αξία του τόπου για τον τουρισμό-πολιτισμό και στην
αναγκαιότητα ένταξής του σε στοχευόμενο δίκτυο ανάδειξης –
περιλαμβάνουν ενδεικτικά τις χωρικές οντότητες που μας αφορούν
σαν περιοχή και μπορούν να συνδυάσουν και άλλες μορφές
τουρισμού και αναψυχής:
 η «γη του κρασιού και της αμπέλου»
 η «γη του μαρμάρου»
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

32. Πηγή: ΔΙΑΤΡΕΧΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ, Μια πρόταση για τον πολιτιστικό τουρισμό στη Μακεδονία και την Θράκη του
Γιάννη Λασκαράκη.
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

33. Η επιτυχία ανάπτυξης αρχαιολογικού τουρισμού στην
περιοχή σημαίνει:
 Σεβασμό στη φυσική - πολιτισμική κληρονομιά - ενίσχυση της
βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης,
 Συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτικής όλων των εμπλεκομένων
φορέων (ΥΠ.ΠΟ, Υπουργείο Τουρισμού, τοπική αυτοδιοίκηση ,
επιχειρηματίες, σύλλογοι και εθελοντές κ.λ.π.), με αξιοποίηση
όλων των δημοσίων υπηρεσιών που διαθέτουν εξειδικευμένο
προσωπικό και πολυετή εμπειρία
 Καταγραφή και ταξινόμηση του αρχαιολογικού προϊόντος κατά
αντικείμενο, βαθμό ευαισθησίας και φυσική χωρητικότητα με
ιεράρχηση των αρχαιολογικών προορισμών, περιβαλλοντικός-
χωροταξικός σχεδιασμός των δράσεων, και σύνταξη αυστηρών
προδιαγραφών σχετικά με τα έργα υποδομής και τουριστικής
χρήσης.
32
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

34.  Απαιτούμενες υποστηρικτικές υποδομές (Φορέας υλοποίησης
Περιφέρεια ΑΜΘ)- Επεμβάσεις σε μνημεία και αρχαιολογικούς
χώρους (Φορέας Υλοποίησης: υπηρεσίες του Υπ. Πολιτισμού)
 Παροχή κινήτρων για τη δραστηριοποίηση των τοπικών κοινωνιών,
 Ενεργοποίηση και ευαισθητοποίηση των επιχειρηματιών και των
τοπικών κοινωνιών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και
γενικότερα πολιτισμικής παιδείας και συμπεριφοράς,
 «Soft» ενέργειες : Σήμανση των χώρων, Ψηφιακές υποδομές,
Σύνδεση με την τοπική οικονομία, Δημιουργία κοινής ταυτότητας
και λογότυπου της διαδρομής κ.α
 Ετήσιος απολογισμός της συνολικής πορείας σχεδιασμού ,
υλοποίησης (έργα, επισκέπτες, θετικά ή αρνητικά σημεία), με σκοπό
να υπάρχει σαφής εικόνα της εξέλιξης, να προωθούνται ενδεχόμενες
βελτιώσεις ή να γίνονται έγκαιρα οι απαραίτητες διορθώσεις.
33
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

35. Τι θα επιλέξουμε σαν προτεραιότητες;
Απαντούμε στα παρακάτω:
1. Τι μας κάνει σαν περιοχή να
ξεχωρίζουμε;
2. Σε τι διαφέρουμε από τους γείτονες
μας;
3. Που μπορούμε να συνεργαστούμε και
που πάμε μόνοι;
4. Τι δεν κάνουν καλά οι υπόλοιποι μας;
34
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

36. Πως συνεχίζουμε;
Αλλαγή σκέψης και δράσης :
Σκέψου παγκόσμια - Δράσε τοπικά
"Think globally, act locally"
35
Π.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ - Π.Ε. ΔΡΑΜΑΣ -
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ