Presentatie op de inspiratiemiddag van het Overleg Kunst(historische) Bibliotheken Nederland en het Amsterdams Informatie Netwerk op 13/2/2018 in FLOOR/HvA

1. 13 februari 2018 - Inspiratiemiddag OKBN
Amsterdam, HvA FLOOR debatcentrum
WAAROM NOG SPREKEN OVER
KUNSTBIBLIOTHEKEN?
Saskia Scheltjens
Hoofd Research Services
Keizerlijke bibliotheek en rariteitenkabinet, Jan Luyken, 1682 - https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1896-A-19368-286

2. POSITIEBEPALING
Persoonlijke betrokkenheid bij het onderwerp
Bedenkingen lopen parallel aan traject eigen loopbaan
‘the personal is political’
#okbn

3. Ik berisp u gaerne,
Omdat ik u gaerne prijs.
Prudens van Duyse
#okbn
Th. Coopman, L. Scharpé (1910)

4. FULL DISCLOSURE : EIGEN CARRIÉRE
1993-1998 Openbare bibliotheken Antwerpen/Boom/…
1995-1998 Bibliotheek Academie Schone Kunsten Sint-Niklaas
1999-2005 Bibliotheek Museum Moderne Kunst Oostende
2005-2008 Bibliotheek Rijksmuseum Amsterdam
2008-2016 Faculteitsbibliotheek Universiteit Gent
2016- Research Services Rijksmuseum Amsterdam
#okbn

5. Artikel uit 1999, samen met
Beatrice de Clippeleir
Verzamelbundel nav 25 jaar OKBN
in 2007, samen met Michiel
Nijhoff, Roman Koot, e.a.
Themanummer nav 8 jaar OKBV
in 2008, samen met Beatrice de
Clippeleir e.a.
#okbn

6. Oprichting OKBV in 2000, samen met Beatrice de Clippleir
#okbn

7. KUNSTBIBLIOTHEEK? (uit eigen artikel 1999)
Onderscheidend criterium: diversiteit/veelzijdigheid
• Organisatorisch
• Collectie(beleid)
• Collectiedragers
• Gebruikers
• Ontsluiting
#okbn

8. Art libraries
Libraries whose primary function is to acquire, store
and provide access to information relating to all
aspects of art.
International Encyclopedia of Information and
Library Science - Deborah Shorley (1997)
#okbn

9. CONTEXT
Ingrijpende veranderingen jaren 60
• Democratisering hoger onderwijs
• Toegankelijkere openbare diensten
• Goedkopere druktechnieken > betaalbare
kunstpublicaties > best-sellers
• Stijgende cultuurconsumptie > blockbusters
• Ontstaan educatieve diensten in musea
#okbn

10. KUNSTBIBLIOTHEEKORGANISATIES (1)
professionalisering
1967 ABF Sous-section d’art
1969 Art Libraries Society (ARLIS) UK & Eire
1972 ARLIS/NA
1977 IFLA Section of Art Libraries
1982 Overleg Kunstbibliotheken Nederland
(OBKN) - informeel overleg
#okbn

11. Jaarvergadering OKBN in Breda, 15 juni 2009
SS - https://flic.kr/p/6wK6AM
SS - https://flic.kr/p/6wJXog
#okbn

12. KUNSTBIBLIOTHEEKORGANISATIES (2)
professionalisering
1987 ARLIS/Norden
1993 ARLIS/Spain
1994 ARLIS/Russia
1995 Overleg Kunst(historische) Bibliotheken Nederland
OKNB – ARLIS/NL formele vereniging
2000 Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen
OKBV ARLIS/Flanders
#okbn

13. ONTWIKKELING KUNSTWETENSCHAP
context
tot begin jaren 60 connoisseurschap, iconografie
jaren 60 en 70 sociale geschiedenis, biografie, toegepaste
kunsten
jaren 80 en 90 postmodernisme, semiotiek, theoretische
methodologieën, cultural studies
#okbn

14. OPKOMST EN VERRUIMING ‘ERFGOED’
context
tot jaren 50 ‘patrimoine’ (FR),
‘conservation & restauration (UK)
jaren 60 introductie begrip, onder impuls UNESCO
tot jaren 80 monumentenzorg, archeologie,
waardevolle dingen
vanaf jaren 90 verruimd erfgoedbeleid >
‘cultureel erfgoedbeleid’ >
‘digital cultureel erfgoedbeleid’
#okbn

15. 2008–http://www.oclc.org/research/publications/library/2008/2008-05.pdf
HUIDIGE CONTEXT
Focus op LAM’s, aka
geïntegreerd cultureel erfgoed
Open GLAM
Invloed Wikipedia
#okbn

16. HUIDIGE CONTEXT
Paradigma wisseling:
Van collectie naar connectie met
een gemeenschap
Impact op de inrichting van
een fysieke locatie2012 -
https://www.clir.org/wp-
content/uploads/sites/6/
pub129.pdf
#okbn

17. HUIDIGE CONTEXT
Impact digitalisering & internet:
• Digital Scholarship
• Digital Humanities Research
• Artificial Intelligence
2012–
http://www.kressfoundation.org/uploadedFiles/Sponsored_Research/
Researc/Zorich_TransitioningDigitalWorld.pdf
#okbn

18. Veranderend informatiegedrag,
ook in het Rijksmuseum
FotovanGijsbertvernderWal
#okbn

19. Veranderingen qua research
output en methodes,
ook bij Rijksmuseum Fellows
FotoSS
#okbn

20. KUNSTBIBLIOTHEEK?
•
Keizerlijkebibliotheekenrariteitenkabinet,JanLuyken,1682-
https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1896-A-19368-286
#okbn

21. KUNSTBIBLIOTHEEK?
•
Keizerlijkebibliotheekenrariteitenkabinet,JanLuyken,1682-
https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1896-A-19368-286
#okbn

22. MOEILIJKE VRAGEN
Overleeft de kunstbibliotheek als type zichzelf niet?
Heeft het nut voor een organisatie om zich tot
dit type te beperken als de realiteit daarrond
steeds complexer wordt?
#okbn

23. MOGELIJKE BOUWSTENEN
#okbn

24. Can an algorithm edit a journal? Can a library
exist without books? Can students build and
manage their own learning management
platforms? Can a conference be held without a
program? Can an online tool replace a scholarly
society?
Dit ‘boek’ demonstreert de veranderingen in
kaart bij
Onderwijs
vb. interactieve lesvormen
Onderzoek
vb. Open Peer review
Instellingen
vb. Labs & Libraries 2013 - http://hackingtheacademy.org
#okbn

25. The Entropic
Andrew Ashton
‘The entropic (…) is no longer a font from which
information flows. It is a kaleidoscope of data, knowledge,
and interaction.’
Uit: Hacking the academy
#okbn

26. ‘No library is an island’
‘A library is a library is a library’
‘Open libraries can provide
alternatives to established ways
of thinking, and can help to facilitate
access to the broadest spectrum
of ideas’
#okbn

27. Vervagende grensen tussen
bibliotheken, archieven en musea
‘Art libraries are not just about
the efficient provision of canonical
and standard text books. It is
often forgotten that libraries are
dangerous, a site for transgression.’
… and reflection and dialog
#okbn

28. so let’s talk!
All ideas improve when they are shared – R. David Lankes
Saskia Scheltjens
Hoofd Research Services
s.scheltjens@rijksmuseum.nl
@saschel | skyp ID: saskiascheltjens
+31 20 674 70 57 - +31 6 123 321 27
#okbn

29. Keizerlijke bibliotheek en rariteitenkabinet, Jan Luyken, 1682 - https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1896-A-19368-286
#okbn