SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  21
 Yeni müşteri bulma ve onlarla ilişkiler kurup geliştirme, birçok
kuruluşta var olan müşterilerle ilişkilerden daha çok ilgi
çekebilmektedir.
 İyi müşterileri tutma, sürekli kılma ve onları sadık müşteriler haline
getirme işletmeler için insanların nefes almaları kadar doğal ve
vazgeçilmez önemdedir.
SEDA YILDIRIM
Müşterileri Tutmadaki Faaliyetler
 Müşteriyi işin kalbi olarak kabullenme
 İşi müşteri yönünden bakarak yönetme
 İşi kaliteli gerçekleştirme
 İlişkileri hareketli kılma
 Sorunları yumuşatma
 Müşteri tatminini kara çevirme
 Neler olduğunu ölçme
SEDA YILDIRIM
 Bugünün kuruluşları, Pazar koşullarının baskısıyla müşteriye
yönelme ve onları hoşnut tutmaya yönelik faaliyetlerini gözden
geçirmek zorunda kalabilmektedirler. «Müşterilerin dönemi»,
«Toplam kalite yönetimi», «Müşteriler kraldır» gibi sloganlar
kuruluşların her aşamasındaki programlarla desteklenmelidir.
 Hiçbir zaman tek bir faaliyet «müşteri yönlü» örgütü yaratamaz.
Yapılan araştırmalar bazı önemli sonuçları önümüze koymaktadır:
 Müşteri tutmada %2’lik bir artış, genel giderlerdeki %10’luk bir
azalışla aynı kar etkisine sahiptir.
 Kaybedilen bir müşterinin yerine benzerini koyabilmek için en az 5
kat daha fazla zaman, enerji ve para harcamak gerekir.
SEDA YILDIRIM
 Müşteri tatmininin açık yaralarına karşın, çoğu kuruluş var olan
müşterisine hizmet sunma olanaklarını ciddi olarak baltalayacak
bir biçimde giderlerini hızla azaltmaya devam etmektedir.
 Müşterileri hoşnut kılma, tatmin etme kolay değildir. Özellikle de
korunan ya da kısıtlı rekabetten hoşlanan, geçmişe ait başarılara
dayalı varlığını sürdüren kuruluşlar için hiç kolay değildir.
 Müşteri tutma, ancak müşteri hizmetlerindeki mükemmellikle
başlar ve bu da tüm özenin verilmesi gereken kritik bir konuyu
oluşturmaktadır.
SEDA YILDIRIM
 Müşterilerin tutulması hem kuruluş hem de müşteri için yararlıdır.
Müşteri, aldığı verdiğinden farklı olduğu sürece ilişkiyi sürdürür.
 Sadık müşterinin oluşturulması ve bu sadakatin sürdürülmesi
kuruluşlar açısından çok yönlü yararlar getirebilmektedir.
 Öte yandan müşterileri uzun dönemde tutma, birbiriyle bağlantılı
yönetim faaliyetlerinin uygulamasını zorunlu kılar. Böylece
örgütsel etkinlik oluşturup geliştirilirken, müşterilerle de ilişkiler
kurularak, zenginleştirilir.
SEDA YILDIRIM
 Müşteriyi tutma modeli 3 önemli bölüm ve 12 adımdan
oluşmaktadır. «Kişileri harekete geçirme ve müşteri tutma için
örgütleme» birinci bölümü, «Tüm örgütü müşteri tutmaya
yöneltme» ikinci bölümü oluşturmaktadır. Üçüncü bölüm ise
«Örgütsel bütünleşme»dir.
 Geleneksel otorite yapıları, iletişim ve ödemeler gözden
geçirilerek, modelin tümü üzerinde birkaç söz söylemek gerekirse,
öncelikle modelin birbirini takip eden yönetim adımlarından
oluştuğu ve örgütün içinden başlandığı belirtilebilir.
SEDA YILDIRIM
SEDA YILDIRIM
SEDA YILDIRIM
SEDA YILDIRIM
 «Bu şte Hepimiz Beraberiz»İ
 Eğer müşterilerimizi tutmak için çalışıyorsak, öncelikle birlikte
hareket etmemiz gerekiyor. Sorunların çözümünde kişiliklerin ön
plana çıkmasına engel olunmalı ve «senin hatandı» ya da «benim
hatamdı» türündeki yakınmaların, suçlamaların yapılmamasına
çalışılmalıdır.
 Hatalı süreçler de kuruluşun önemli bir enerjisini ve zamanını
yutarken ilgisiz müşterinin ilgisiz bırakılmasına neden olabilir.
 Ekip ruhunun oluşturulması ve yaşatılması, müşteri tutma
modelinin en önemli adımlarından biridir ve bu adım olmadan
diğerlerinin anlamı yoktur.
SEDA YILDIRIM
 «Müşterileri Bilmek Onları Tutmak Demektir»
 Eğer müşterinin gerçekte ne istediğini bilmek istiyorsan, ona
sorman gerekir. Çok bilinen ve herkes tarafından kabul
edilebilecek bir kavram olan bu sözcüğün gereği ne yazık ki her
zaman yapılamamaktadır.
 Ayrıca kuruluş için iyi olan her zaman müşteri için iyi
olmayabilir. İki tarafın da ortak bir noktada buluşmasına çalışmak
gerekir.
 Müşterileri anlamak ve bilmek için araştırmalar yapmak ve
sonuçlarından yararlanmak yapılacak hataları en aza indirmeye
yardımcı olabilmektedir.
SEDA YILDIRIM
 «En yi Müşterilere Odaklanma»İ
 Her şirketin müşterileri kendi içlerinde A, B, C ya da çok iyi, iyi,
orta şeklinde sınıflandırılır. Doğal olarak birinci sınıf ya da A
grubu müşteriler daha çok iş potansiyeline sahiptirler.
 Burada 80/20 kuralı uygulanır. Yani işin %80’i müşterilerin
%20’sinden gelir. Bunu gerçekleştirmek için öncelikle
müşterilerin en iyilerinin kim olduklarını bilmek gerekir.
SEDA YILDIRIM
 «Çalışanlara Yetkiler Verme»
 Yönetim, müşteri tutma çabalarında örgüt içinde katalizör görevi
görür. Müşterilere yakın olanların, onların sorunlarını ve
ihtiyaçlarını yakından bildikleri açık olarak görülmektedir.
 Kuruluş, çalışanların durumlarına göre kolayca sorumluluk ve
yetki almalarını kolaylaştırmalıdır. Uygulamalardan elde edilecek
başarılar tüm çalışanlara duyurulmalı ve herkesin birbirinden bazı
şeyleri öğrenmeleri sağlanmalıdır.
SEDA YILDIRIM
 « ç Müşteriler»İ
 Başarı, kuruluşun içinden başlayarak inşa edilir. Bazı çalışanlar,
dış müşterilerle kendileri arasında hiçbir ilişkinin olmadığı bir
konumda olabilirler.
 Özellikle iç müşteri kavramı, toplam kalite yönetimi ve anlayışıyla
gündeme gelmiş ve gelişmiştir.
 Kuruluştaki her birim kendinden bir öncesinde ürün ya da hizmet
alan müşteridir. Öncelikle iç müşterilerin kimler olduğunun
belirlenmesi ve onların görüşlerinin değerlendirmeye alınması
gerekmektedir.
SEDA YILDIRIM
 «Hata nsana Özgüdür»İ
 Sorunu çözülen müşteri, normal hizmetin verilmesiyle tatmin olan
müşteriden daha fazla sadık müşteri olma eğilimi taşımaktadır.
 Müşterilerin sorunlarına parmak basmaları da özendirilmelidir.
Sorunun önceden bilinmesi, çözümünü de kolaylaştırır.
 Müşteri , sözleşmeleri yenilemeden vazgeçerek, görüşmeleri
keserek rakiplerle ilişki kurmak zorunda olduğunun sinyallerini
verir.
SEDA YILDIRIM
 «Ba lantıyı Sürdürme»ğ
 Müşteriyle ilişkinin, bağlantının sürekli olması mutlaka satışla
bağlantılı olmak zorunda değildir. Müşteriyle bağlantı isteğinin
her zaman müşteriden gelmesi, ilk hareketin onun tarafından
yapılması beklenmemelidir.
 Müşteri ilişkilerini daima dinamik ve canlı tutmak gereklidir.
«Gözden uzak olan, gönülden de uzak olur» sözü bu konuda iyi
bir rehber olabilecek niteliktedir.
 Bağlantıyı sürdürme konusunda, bunun bir zaman kaybı olduğu
düşüncesine varılmamalıdır. Ancak, maliyetleri de düşük tutmaya
çalışmak zorunluluktur.
SEDA YILDIRIM
 «Müşteriyle Çok Yönlü lişki Kurma»İ
 Müşteriyle ilişkinin sadece biçimsel olması, işe yönelik olması ilişkinin
sa lıklı ve derin olmasını engeller. Sosyal ilişkiler geliştirme, sporlağ
ilgilenme, dostluk kurma gibi faaliyetlerle ilişkiler zenginleştirilip çok
yönlü biçime getirilebilir.
 Çapraz satışlar ya da yeni müşteri bulmada geliştirilmiş ve sa lıklığ
biçimde sürdürülen ilişkilerin büyük bir önemi ve rolü vardır.
SEDA YILDIRIM
 «Önder Olma, zleyin ya da Yoldan Çekilin»İ
 Müşteri ilişkilerinde önemli bir konu, işin görülmesi ve zamanında
bitirilmesidir. Bu amaca ulaşabilmek için katı ve hiyerarşik örgüt
yapısı pek uygun düşmemektedir.
 Genel müdür dahil herkes, müşteri ilişkilerinde etkin rol
alabilmelidir. Müşteriyi gerçekten anlayabilmek için onun sürekli
gelmesi ve yüz yüze konuşmanız gerekmektedir.
SEDA YILDIRIM
 «Karşılaşılan Sorun Herkesin Sorunudur»
 Müşteri ilişkilerini sürekli kılıp, müşteriyi tutmanın önemli bir
boyutu hiç kimsenin bir sorunu karşısında «bu benim sorunum
değil» dememesidir. Sorunu duyan ya da sorunla karşılaşılan bir
çalışan, sorun çözümleninceye kadar onun sahibidir.
 Çalışanların sorunları yerinde görüp yaşamalarını sağlama,
sorumlulukların verilmesi ve dostlukların kurulmasına olanak
sağlayacak düzenlemelerin yapılması gerekir. Amaç, yöneticilerin
değil müşterinin hoşnut tutulmasıdır.
SEDA YILDIRIM
 « yi şin Farkına Varma»İ İ
 İyi iş karşılığında iyi ücret anlayışı, müşteriyle ilişkiler konusunda
da geçerlidir.
 Müşteriyi tutma şirkette herkesin görevi iken, bunu yerine getiren
personelin de hoşnut tutulması bir yönetim görevidir.
 Müşteriyi tutma çabalarının ve performansının, ücretlerle
ilişkilendirilmesi zor ancak zorunlu bir koşuldur. Güdülemenin
sadece parasal olmasının yeterli olamayacağı çok açık biçimde
bilinmektedir. Örneğin; haftanın ya da ayın personeli seçilmesi
müşteriden gelen övgülerin çalışanların önünde personele
aktarılması iyi bir motivasyon olacaktır.
SEDA YILDIRIM
 «Bugün Geçerli Olan, Yarın Geçerli Olmayabilir»
 Kuruluşun yanlış kararlar ve uygulamalar yüzünden kötü günleri
olabilir. Nasıl iyi müşteri ilişkileri, uzun dönemde oluşturulup,
sonuçlarını veriyorsa, kötü bir uygulama da hemen her şeyi anında
ortadan silip süpürmez.
 Müşteri ilişkilerinde çalışanlar ve müşteri tutmayı amaçlayan
kişiler için bilgilerin saklanmaması, eksik sunulmaması gerekir.
Ek olarak, örgüt yapısının çabuk karar vermeye ve müşteri
ihtiyacını gidermeye olanak sağlayacak biçimde esnek olması
zorunludur.
SEDA YILDIRIM

Contenu connexe

Tendances

Musteri iliskileri Yonetimi - 9
Musteri iliskileri Yonetimi - 9Musteri iliskileri Yonetimi - 9
Musteri iliskileri Yonetimi - 9Aretiasus
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 5
Musteri iliskileri Yonetimi - 5Musteri iliskileri Yonetimi - 5
Musteri iliskileri Yonetimi - 5Aretiasus
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 1
Musteri iliskileri Yonetimi - 1Musteri iliskileri Yonetimi - 1
Musteri iliskileri Yonetimi - 1Aretiasus
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 6
Musteri iliskileri Yonetimi - 6Musteri iliskileri Yonetimi - 6
Musteri iliskileri Yonetimi - 6Aretiasus
 
Müşteri İlişkileri Yönetimi - CRM
Müşteri İlişkileri Yönetimi - CRMMüşteri İlişkileri Yönetimi - CRM
Müşteri İlişkileri Yönetimi - CRMsalihand
 
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİ
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİMÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİ
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİsedadoc
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 2
Musteri iliskileri Yonetimi - 2Musteri iliskileri Yonetimi - 2
Musteri iliskileri Yonetimi - 2Aretiasus
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 10
Musteri iliskileri Yonetimi - 10Musteri iliskileri Yonetimi - 10
Musteri iliskileri Yonetimi - 10Aretiasus
 
Müşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlar
Müşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlarMüşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlar
Müşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlarsedadoc
 
12 müşteri i̇lişkileri yönetimi crm-
12   müşteri i̇lişkileri yönetimi  crm-12   müşteri i̇lişkileri yönetimi  crm-
12 müşteri i̇lişkileri yönetimi crm-Serdal KOÇİYİT
 
Musteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesi
Musteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesiMusteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesi
Musteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesiHENCOOPS Gilimor Gıda
 
CRM - Müşteri İlişkileri Yönetimi
CRM - Müşteri İlişkileri YönetimiCRM - Müşteri İlişkileri Yönetimi
CRM - Müşteri İlişkileri YönetimiKaan Yıldızgöz
 
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİMMÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİMsedadoc
 
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİ
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİMÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİ
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİsedadoc
 
Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlaması
Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlamasıPazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlaması
Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlamasıSuleyman Bayindir
 
Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)
Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)
Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)erdal oral
 
Satis Teknikleri
Satis TeknikleriSatis Teknikleri
Satis Teknikleriomer
 
Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)
Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)
Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)Bahman Huseynli
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 12
Musteri iliskileri Yonetimi - 12Musteri iliskileri Yonetimi - 12
Musteri iliskileri Yonetimi - 12Aretiasus
 

Tendances (20)

Musteri iliskileri Yonetimi - 9
Musteri iliskileri Yonetimi - 9Musteri iliskileri Yonetimi - 9
Musteri iliskileri Yonetimi - 9
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 5
Musteri iliskileri Yonetimi - 5Musteri iliskileri Yonetimi - 5
Musteri iliskileri Yonetimi - 5
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 1
Musteri iliskileri Yonetimi - 1Musteri iliskileri Yonetimi - 1
Musteri iliskileri Yonetimi - 1
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 6
Musteri iliskileri Yonetimi - 6Musteri iliskileri Yonetimi - 6
Musteri iliskileri Yonetimi - 6
 
Müşteri İlişkileri Yönetimi - CRM
Müşteri İlişkileri Yönetimi - CRMMüşteri İlişkileri Yönetimi - CRM
Müşteri İlişkileri Yönetimi - CRM
 
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİ
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİMÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİ
MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİ YÖNETİMİ
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 2
Musteri iliskileri Yonetimi - 2Musteri iliskileri Yonetimi - 2
Musteri iliskileri Yonetimi - 2
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 10
Musteri iliskileri Yonetimi - 10Musteri iliskileri Yonetimi - 10
Musteri iliskileri Yonetimi - 10
 
Müşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlar
Müşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlarMüşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlar
Müşteri ilişkilerinde boyutlar ve ilgili temel kavramlar
 
12 müşteri i̇lişkileri yönetimi crm-
12   müşteri i̇lişkileri yönetimi  crm-12   müşteri i̇lişkileri yönetimi  crm-
12 müşteri i̇lişkileri yönetimi crm-
 
Musteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesi
Musteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesiMusteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesi
Musteri iliskileri yonetimi CRM ve Starbucks incelemesi
 
CRM - Müşteri İlişkileri Yönetimi
CRM - Müşteri İlişkileri YönetimiCRM - Müşteri İlişkileri Yönetimi
CRM - Müşteri İlişkileri Yönetimi
 
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİMMÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM
 
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİ
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİMÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİ
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİ
 
Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlaması
Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlamasıPazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlaması
Pazarlamada Güncel Yaklaşımlar 3. bölüm değer pazarlaması
 
Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)
Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)
Müşteri Ilişkileri Yöntemi (CRM)
 
Satis Teknikleri
Satis TeknikleriSatis Teknikleri
Satis Teknikleri
 
Crm sunumu
Crm sunumuCrm sunumu
Crm sunumu
 
Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)
Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)
Müşteri Portföyü Yönetimi (Bahman Huseynli)
 
Musteri iliskileri Yonetimi - 12
Musteri iliskileri Yonetimi - 12Musteri iliskileri Yonetimi - 12
Musteri iliskileri Yonetimi - 12
 

En vedette

Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11Yunus Topsakal
 
Genel İşletmecilik Bilgileri Başlanıgç
Genel İşletmecilik Bilgileri BaşlanıgçGenel İşletmecilik Bilgileri Başlanıgç
Genel İşletmecilik Bilgileri Başlanıgçsedadoc
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12Yunus Topsakal
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1Yunus Topsakal
 
Işkur danışman tutum
Işkur danışman tutumIşkur danışman tutum
Işkur danışman tutumsedadoc
 
Işkur görüşme aşamaları
Işkur görüşme aşamalarıIşkur görüşme aşamaları
Işkur görüşme aşamalarısedadoc
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3Yunus Topsakal
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7Yunus Topsakal
 
Tüketici davranış modelleri
Tüketici davranış modelleriTüketici davranış modelleri
Tüketici davranış modellerisedadoc
 
Hizmet 2015
Hizmet 2015Hizmet 2015
Hizmet 2015sedadoc
 
Gişirimcilik
GişirimcilikGişirimcilik
Gişirimciliksedadoc
 
Hizmet Pazarlaması
Hizmet PazarlamasıHizmet Pazarlaması
Hizmet Pazarlamasısedadoc
 
Bankacılıkta pazarlama
Bankacılıkta pazarlama Bankacılıkta pazarlama
Bankacılıkta pazarlama sedadoc
 
Müşteriler için değer yaratma
Müşteriler için değer yaratmaMüşteriler için değer yaratma
Müşteriler için değer yaratmasedadoc
 
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLERULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLERsedadoc
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4Yunus Topsakal
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14Yunus Topsakal
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7Yunus Topsakal
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13Yunus Topsakal
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2Yunus Topsakal
 

En vedette (20)

Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 11
 
Genel İşletmecilik Bilgileri Başlanıgç
Genel İşletmecilik Bilgileri BaşlanıgçGenel İşletmecilik Bilgileri Başlanıgç
Genel İşletmecilik Bilgileri Başlanıgç
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 12
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 1
 
Işkur danışman tutum
Işkur danışman tutumIşkur danışman tutum
Işkur danışman tutum
 
Işkur görüşme aşamaları
Işkur görüşme aşamalarıIşkur görüşme aşamaları
Işkur görüşme aşamaları
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 3
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 7
 
Tüketici davranış modelleri
Tüketici davranış modelleriTüketici davranış modelleri
Tüketici davranış modelleri
 
Hizmet 2015
Hizmet 2015Hizmet 2015
Hizmet 2015
 
Gişirimcilik
GişirimcilikGişirimcilik
Gişirimcilik
 
Hizmet Pazarlaması
Hizmet PazarlamasıHizmet Pazarlaması
Hizmet Pazarlaması
 
Bankacılıkta pazarlama
Bankacılıkta pazarlama Bankacılıkta pazarlama
Bankacılıkta pazarlama
 
Müşteriler için değer yaratma
Müşteriler için değer yaratmaMüşteriler için değer yaratma
Müşteriler için değer yaratma
 
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLERULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 4
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 14
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 7
 
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13
Kongre Turizmi ve Fuarcılık 13
 
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2
SEYAHAT ACENTECİLİĞİ VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ 2
 

Similaire à MÜŞTERİYİ KAZANMA VE ELDE TUTUMA

10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi
10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi
10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimiSuleyman Bayindir
 
İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?
İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?
İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?Dr. Ayşe Kocabacak
 
Hizmet Kalitesinde Çalışanların Önemi
Hizmet Kalitesinde Çalışanların ÖnemiHizmet Kalitesinde Çalışanların Önemi
Hizmet Kalitesinde Çalışanların ÖnemiÖzkan Gözütok
 
Social CRM / Social Interaction
Social CRM / Social InteractionSocial CRM / Social Interaction
Social CRM / Social InteractionAli Haydar Unsal
 
Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)
Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)
Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)Gulsen Kilic
 
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptx
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptxMÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptx
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptxrabbittank1
 
Dikkat Satıcı Giremez -Özet-
Dikkat Satıcı Giremez -Özet-Dikkat Satıcı Giremez -Özet-
Dikkat Satıcı Giremez -Özet-Serdar Salepcioglu
 
Kalite yonetiminin 8_ilkesi_cd
Kalite yonetiminin 8_ilkesi_cdKalite yonetiminin 8_ilkesi_cd
Kalite yonetiminin 8_ilkesi_cdSinan Sarıçınar
 
Hizmet yönetiminin 5 kuralı
Hizmet yönetiminin 5 kuralıHizmet yönetiminin 5 kuralı
Hizmet yönetiminin 5 kuralı4Service Group
 
Kurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve YönetimiKurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve YönetimiMehmet Erduğan
 
Toplam kalite yönetimi
Toplam kalite yönetimiToplam kalite yönetimi
Toplam kalite yönetimiFırat Özel
 
satış gücü motivasyonu
satış gücü motivasyonusatış gücü motivasyonu
satış gücü motivasyonuKeskin Bicak
 
İlişkisel pazarlama relationship marketing
İlişkisel pazarlama relationship marketingİlişkisel pazarlama relationship marketing
İlişkisel pazarlama relationship marketingSelman Kaymaz
 
Ste 2018 trend sunumu
Ste 2018 trend sunumuSte 2018 trend sunumu
Ste 2018 trend sunumuSerkan Top
 
Uygulamalı girişimcilik eğitimi
Uygulamalı girişimcilik eğitimiUygulamalı girişimcilik eğitimi
Uygulamalı girişimcilik eğitimiSerhat Özcan
 
Müşteri Sadakati
Müşteri Sadakati Müşteri Sadakati
Müşteri Sadakati ilker KALDI
 

Similaire à MÜŞTERİYİ KAZANMA VE ELDE TUTUMA (20)

10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi
10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi
10. bölüm müşteri ilişkileri yönetimi
 
İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?
İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?
İşletmeler hangi konularda danışmanlığa ihtiyaç duyarlar?
 
Hizmet Kalitesinde Çalışanların Önemi
Hizmet Kalitesinde Çalışanların ÖnemiHizmet Kalitesinde Çalışanların Önemi
Hizmet Kalitesinde Çalışanların Önemi
 
Social CRM / Social Interaction
Social CRM / Social InteractionSocial CRM / Social Interaction
Social CRM / Social Interaction
 
Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)
Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)
Kurumsal Sadakat (Company Loyalty)
 
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptx
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptxMÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptx
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRME - gizem n diyan.pptx
 
Dikkat Satıcı Giremez -Özet-
Dikkat Satıcı Giremez -Özet-Dikkat Satıcı Giremez -Özet-
Dikkat Satıcı Giremez -Özet-
 
Satis pazarlama
Satis pazarlamaSatis pazarlama
Satis pazarlama
 
Kalite yonetiminin 8_ilkesi_cd
Kalite yonetiminin 8_ilkesi_cdKalite yonetiminin 8_ilkesi_cd
Kalite yonetiminin 8_ilkesi_cd
 
Hizmet yönetiminin 5 kuralı
Hizmet yönetiminin 5 kuralıHizmet yönetiminin 5 kuralı
Hizmet yönetiminin 5 kuralı
 
Kurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve YönetimiKurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve Yönetimi
 
M I Y9
M I Y9M I Y9
M I Y9
 
Toplam kalite yönetimi
Toplam kalite yönetimiToplam kalite yönetimi
Toplam kalite yönetimi
 
satış gücü motivasyonu
satış gücü motivasyonusatış gücü motivasyonu
satış gücü motivasyonu
 
İlişkisel pazarlama relationship marketing
İlişkisel pazarlama relationship marketingİlişkisel pazarlama relationship marketing
İlişkisel pazarlama relationship marketing
 
Ailesirketleri
AilesirketleriAilesirketleri
Ailesirketleri
 
Ste 2018 trend sunumu
Ste 2018 trend sunumuSte 2018 trend sunumu
Ste 2018 trend sunumu
 
Moti̇vasyon Motivation
Moti̇vasyon MotivationMoti̇vasyon Motivation
Moti̇vasyon Motivation
 
Uygulamalı girişimcilik eğitimi
Uygulamalı girişimcilik eğitimiUygulamalı girişimcilik eğitimi
Uygulamalı girişimcilik eğitimi
 
Müşteri Sadakati
Müşteri Sadakati Müşteri Sadakati
Müşteri Sadakati
 

MÜŞTERİYİ KAZANMA VE ELDE TUTUMA

  • 1.  Yeni müşteri bulma ve onlarla ilişkiler kurup geliştirme, birçok kuruluşta var olan müşterilerle ilişkilerden daha çok ilgi çekebilmektedir.  İyi müşterileri tutma, sürekli kılma ve onları sadık müşteriler haline getirme işletmeler için insanların nefes almaları kadar doğal ve vazgeçilmez önemdedir. SEDA YILDIRIM
  • 2. Müşterileri Tutmadaki Faaliyetler  Müşteriyi işin kalbi olarak kabullenme  İşi müşteri yönünden bakarak yönetme  İşi kaliteli gerçekleştirme  İlişkileri hareketli kılma  Sorunları yumuşatma  Müşteri tatminini kara çevirme  Neler olduğunu ölçme SEDA YILDIRIM
  • 3.  Bugünün kuruluşları, Pazar koşullarının baskısıyla müşteriye yönelme ve onları hoşnut tutmaya yönelik faaliyetlerini gözden geçirmek zorunda kalabilmektedirler. «Müşterilerin dönemi», «Toplam kalite yönetimi», «Müşteriler kraldır» gibi sloganlar kuruluşların her aşamasındaki programlarla desteklenmelidir.  Hiçbir zaman tek bir faaliyet «müşteri yönlü» örgütü yaratamaz. Yapılan araştırmalar bazı önemli sonuçları önümüze koymaktadır:  Müşteri tutmada %2’lik bir artış, genel giderlerdeki %10’luk bir azalışla aynı kar etkisine sahiptir.  Kaybedilen bir müşterinin yerine benzerini koyabilmek için en az 5 kat daha fazla zaman, enerji ve para harcamak gerekir. SEDA YILDIRIM
  • 4.  Müşteri tatmininin açık yaralarına karşın, çoğu kuruluş var olan müşterisine hizmet sunma olanaklarını ciddi olarak baltalayacak bir biçimde giderlerini hızla azaltmaya devam etmektedir.  Müşterileri hoşnut kılma, tatmin etme kolay değildir. Özellikle de korunan ya da kısıtlı rekabetten hoşlanan, geçmişe ait başarılara dayalı varlığını sürdüren kuruluşlar için hiç kolay değildir.  Müşteri tutma, ancak müşteri hizmetlerindeki mükemmellikle başlar ve bu da tüm özenin verilmesi gereken kritik bir konuyu oluşturmaktadır. SEDA YILDIRIM
  • 5.  Müşterilerin tutulması hem kuruluş hem de müşteri için yararlıdır. Müşteri, aldığı verdiğinden farklı olduğu sürece ilişkiyi sürdürür.  Sadık müşterinin oluşturulması ve bu sadakatin sürdürülmesi kuruluşlar açısından çok yönlü yararlar getirebilmektedir.  Öte yandan müşterileri uzun dönemde tutma, birbiriyle bağlantılı yönetim faaliyetlerinin uygulamasını zorunlu kılar. Böylece örgütsel etkinlik oluşturup geliştirilirken, müşterilerle de ilişkiler kurularak, zenginleştirilir. SEDA YILDIRIM
  • 6.  Müşteriyi tutma modeli 3 önemli bölüm ve 12 adımdan oluşmaktadır. «Kişileri harekete geçirme ve müşteri tutma için örgütleme» birinci bölümü, «Tüm örgütü müşteri tutmaya yöneltme» ikinci bölümü oluşturmaktadır. Üçüncü bölüm ise «Örgütsel bütünleşme»dir.  Geleneksel otorite yapıları, iletişim ve ödemeler gözden geçirilerek, modelin tümü üzerinde birkaç söz söylemek gerekirse, öncelikle modelin birbirini takip eden yönetim adımlarından oluştuğu ve örgütün içinden başlandığı belirtilebilir. SEDA YILDIRIM
  • 10.  «Bu şte Hepimiz Beraberiz»İ  Eğer müşterilerimizi tutmak için çalışıyorsak, öncelikle birlikte hareket etmemiz gerekiyor. Sorunların çözümünde kişiliklerin ön plana çıkmasına engel olunmalı ve «senin hatandı» ya da «benim hatamdı» türündeki yakınmaların, suçlamaların yapılmamasına çalışılmalıdır.  Hatalı süreçler de kuruluşun önemli bir enerjisini ve zamanını yutarken ilgisiz müşterinin ilgisiz bırakılmasına neden olabilir.  Ekip ruhunun oluşturulması ve yaşatılması, müşteri tutma modelinin en önemli adımlarından biridir ve bu adım olmadan diğerlerinin anlamı yoktur. SEDA YILDIRIM
  • 11.  «Müşterileri Bilmek Onları Tutmak Demektir»  Eğer müşterinin gerçekte ne istediğini bilmek istiyorsan, ona sorman gerekir. Çok bilinen ve herkes tarafından kabul edilebilecek bir kavram olan bu sözcüğün gereği ne yazık ki her zaman yapılamamaktadır.  Ayrıca kuruluş için iyi olan her zaman müşteri için iyi olmayabilir. İki tarafın da ortak bir noktada buluşmasına çalışmak gerekir.  Müşterileri anlamak ve bilmek için araştırmalar yapmak ve sonuçlarından yararlanmak yapılacak hataları en aza indirmeye yardımcı olabilmektedir. SEDA YILDIRIM
  • 12.  «En yi Müşterilere Odaklanma»İ  Her şirketin müşterileri kendi içlerinde A, B, C ya da çok iyi, iyi, orta şeklinde sınıflandırılır. Doğal olarak birinci sınıf ya da A grubu müşteriler daha çok iş potansiyeline sahiptirler.  Burada 80/20 kuralı uygulanır. Yani işin %80’i müşterilerin %20’sinden gelir. Bunu gerçekleştirmek için öncelikle müşterilerin en iyilerinin kim olduklarını bilmek gerekir. SEDA YILDIRIM
  • 13.  «Çalışanlara Yetkiler Verme»  Yönetim, müşteri tutma çabalarında örgüt içinde katalizör görevi görür. Müşterilere yakın olanların, onların sorunlarını ve ihtiyaçlarını yakından bildikleri açık olarak görülmektedir.  Kuruluş, çalışanların durumlarına göre kolayca sorumluluk ve yetki almalarını kolaylaştırmalıdır. Uygulamalardan elde edilecek başarılar tüm çalışanlara duyurulmalı ve herkesin birbirinden bazı şeyleri öğrenmeleri sağlanmalıdır. SEDA YILDIRIM
  • 14.  « ç Müşteriler»İ  Başarı, kuruluşun içinden başlayarak inşa edilir. Bazı çalışanlar, dış müşterilerle kendileri arasında hiçbir ilişkinin olmadığı bir konumda olabilirler.  Özellikle iç müşteri kavramı, toplam kalite yönetimi ve anlayışıyla gündeme gelmiş ve gelişmiştir.  Kuruluştaki her birim kendinden bir öncesinde ürün ya da hizmet alan müşteridir. Öncelikle iç müşterilerin kimler olduğunun belirlenmesi ve onların görüşlerinin değerlendirmeye alınması gerekmektedir. SEDA YILDIRIM
  • 15.  «Hata nsana Özgüdür»İ  Sorunu çözülen müşteri, normal hizmetin verilmesiyle tatmin olan müşteriden daha fazla sadık müşteri olma eğilimi taşımaktadır.  Müşterilerin sorunlarına parmak basmaları da özendirilmelidir. Sorunun önceden bilinmesi, çözümünü de kolaylaştırır.  Müşteri , sözleşmeleri yenilemeden vazgeçerek, görüşmeleri keserek rakiplerle ilişki kurmak zorunda olduğunun sinyallerini verir. SEDA YILDIRIM
  • 16.  «Ba lantıyı Sürdürme»ğ  Müşteriyle ilişkinin, bağlantının sürekli olması mutlaka satışla bağlantılı olmak zorunda değildir. Müşteriyle bağlantı isteğinin her zaman müşteriden gelmesi, ilk hareketin onun tarafından yapılması beklenmemelidir.  Müşteri ilişkilerini daima dinamik ve canlı tutmak gereklidir. «Gözden uzak olan, gönülden de uzak olur» sözü bu konuda iyi bir rehber olabilecek niteliktedir.  Bağlantıyı sürdürme konusunda, bunun bir zaman kaybı olduğu düşüncesine varılmamalıdır. Ancak, maliyetleri de düşük tutmaya çalışmak zorunluluktur. SEDA YILDIRIM
  • 17.  «Müşteriyle Çok Yönlü lişki Kurma»İ  Müşteriyle ilişkinin sadece biçimsel olması, işe yönelik olması ilişkinin sa lıklı ve derin olmasını engeller. Sosyal ilişkiler geliştirme, sporlağ ilgilenme, dostluk kurma gibi faaliyetlerle ilişkiler zenginleştirilip çok yönlü biçime getirilebilir.  Çapraz satışlar ya da yeni müşteri bulmada geliştirilmiş ve sa lıklığ biçimde sürdürülen ilişkilerin büyük bir önemi ve rolü vardır. SEDA YILDIRIM
  • 18.  «Önder Olma, zleyin ya da Yoldan Çekilin»İ  Müşteri ilişkilerinde önemli bir konu, işin görülmesi ve zamanında bitirilmesidir. Bu amaca ulaşabilmek için katı ve hiyerarşik örgüt yapısı pek uygun düşmemektedir.  Genel müdür dahil herkes, müşteri ilişkilerinde etkin rol alabilmelidir. Müşteriyi gerçekten anlayabilmek için onun sürekli gelmesi ve yüz yüze konuşmanız gerekmektedir. SEDA YILDIRIM
  • 19.  «Karşılaşılan Sorun Herkesin Sorunudur»  Müşteri ilişkilerini sürekli kılıp, müşteriyi tutmanın önemli bir boyutu hiç kimsenin bir sorunu karşısında «bu benim sorunum değil» dememesidir. Sorunu duyan ya da sorunla karşılaşılan bir çalışan, sorun çözümleninceye kadar onun sahibidir.  Çalışanların sorunları yerinde görüp yaşamalarını sağlama, sorumlulukların verilmesi ve dostlukların kurulmasına olanak sağlayacak düzenlemelerin yapılması gerekir. Amaç, yöneticilerin değil müşterinin hoşnut tutulmasıdır. SEDA YILDIRIM
  • 20.  « yi şin Farkına Varma»İ İ  İyi iş karşılığında iyi ücret anlayışı, müşteriyle ilişkiler konusunda da geçerlidir.  Müşteriyi tutma şirkette herkesin görevi iken, bunu yerine getiren personelin de hoşnut tutulması bir yönetim görevidir.  Müşteriyi tutma çabalarının ve performansının, ücretlerle ilişkilendirilmesi zor ancak zorunlu bir koşuldur. Güdülemenin sadece parasal olmasının yeterli olamayacağı çok açık biçimde bilinmektedir. Örneğin; haftanın ya da ayın personeli seçilmesi müşteriden gelen övgülerin çalışanların önünde personele aktarılması iyi bir motivasyon olacaktır. SEDA YILDIRIM
  • 21.  «Bugün Geçerli Olan, Yarın Geçerli Olmayabilir»  Kuruluşun yanlış kararlar ve uygulamalar yüzünden kötü günleri olabilir. Nasıl iyi müşteri ilişkileri, uzun dönemde oluşturulup, sonuçlarını veriyorsa, kötü bir uygulama da hemen her şeyi anında ortadan silip süpürmez.  Müşteri ilişkilerinde çalışanlar ve müşteri tutmayı amaçlayan kişiler için bilgilerin saklanmaması, eksik sunulmaması gerekir. Ek olarak, örgüt yapısının çabuk karar vermeye ve müşteri ihtiyacını gidermeye olanak sağlayacak biçimde esnek olması zorunludur. SEDA YILDIRIM