1. UNIVERSITETI I PRISHTINËS
FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE–
NATYRORE
DEPARTAMENTI I MATEMATIKËS
Punim
seminarik
Lënda: Etika mjëkësore.
Tema: Sifilizi.
Prishtinë,Maj 2012
1

2. 1. Sëmundja e sifilisit
Sifilizi shkaktohet nga një bakter i cili mund të gjendet në
mukozën e organit gjenital, por edhe në vrimën anale, në
gojë dhe fyt. Bakteri mund të gjendet edhe në varrë apo në
puçrra në lëkurë të shkaktuara nga bakteri. Sifilizi përhapet
përmes kontakteve të pambrojtura seksuale dhe bartet lehtë
nga njëritjetri gjatë seksit vaginal, anal dhe oral. Sifilizi
mund të përhapet
përmes pështymës. Atëherë bakteri depërton në varrë apo në
lëndime të mukozës së gojës
1.1 Simptomat e sifilizit
Nuk është nevojshme të kesh ndonjë simptomë nga sifilizi.
Poashtu shenjat e sëmundjes mund të vonohen. Shenjat e
sëmundjes do të shfaqen nga dy javë deri në tre muaj pas
momnetit të infektimit. Mund të shfaqen puçrra në organin
gjenital apo në vende ku bakteri ka depërtuar si p.sh rreth
vrimës
anale apo gojës. Nuk do të thot se puçrrat dhembin apo
djegin.
Gjëndrat limfatike afër puçrrës mund të ënjten.
2

3. 2. Historiku I sifilizit
Origjina e saktë e sifilisit është e panjohur.Mirëpo mbi
prejardhjen e sëmundjes se sifilizit ekzistojn dy hipoteza:
1.Semundja nuk ka egzistuar ne evropë
2.Semundja ka egzistuar në evropë
Mendohet se sifilizi nuk është krijuar ne evropw mirwpo
mendohet se ne evropw semundja wshtw ardhur pasi
Kristofor Kolombo kishte ardhur nw evropw pas
ekspedites se tij kur e kishte sbuluar Amerikwn.Mirwpo
te tjeret mendojn se sifilizi origjinen pikerisht e ka ne
Evropw mirwpo egzistojm dilemat se sifilizi a e ka
prejardhjen nga Franca apo Italia.
Sifilizi nw tw kaluaren wshtw quajtur swmundje
mwkatore per shkak se semundja perahpet me se shumti
me anw tw mardhenjeve seksuale dhe tw swmuret I ka
denuar Zoti per shkak te amoraliteti tw partnerve.
Edhe pse swmundja kishte shperthyer ne njw kohw kur
medicina nuk ishte e definuar si shkencw po pwr njwrzit
wshtw ditur sw si tw mjwkohet dhe kan pwrdorur avujt e
zhives.si bar kunder semundjes dhe natyrisht suksesi I
sherimit nuk ka munguar nëse swmundja wshtw verejtur
ne etapat e para.
3. Si perhapet sifilisi dhe cilat janw indikacionet
e perhapjes se sifilisit?
Sifilisi wshtw njw swmundje seksualisht e
transmetueshme dhe zakonisht pwrhapt me anw tw
mardhenjeve te pa mbrojtura seksuale perveç nw rastet e
rralla kur swmundja mund tw perhapet pwrmes lengjeve
trupore apo pwrmes plageve ndermjet individeve,sifilisi
mund te pataqitet edhe te femiju ne barkun e nenes nese
nena wshtw e prekur nga swmundja.
Indikacionet per perhapjen e sifilist janw tw
shumta,zakonisht nese ne njw shoqri,shtet apo popull I
atij shteti numri tw swmurwvw wshtw I madh atwhwr ne
3

4. lirisht mund tw themi se shoqeria wshtw e shfrenuar
seksualisht dhe kemi tw bejmw me njw shoqeri amorale.
4. Problemet etike nw tw cilat mjeku mund tw has
gjatw diagnostifikim dhe tw mjekimit tw sifilisit
4