แบบฝึกหัดนักธรรมชั้นตรี ปี 2563
•
1 j'aime•252 vues
แบบฝึกหัดนักธรรมชั้นตรี ปี 2563
Recommandé
Contenu connexe
Similaire à แบบฝึกหัดนักธรรมชั้นตรี ปี 2563
Similaire à แบบฝึกหัดนักธรรมชั้นตรี ปี 2563 (20)
Plus de Theeraphisith Candasaro
Plus de Theeraphisith Candasaro (20)
แบบฝึกหัดนักธรรมชั้นตรี ปี 2563
- 1. พระมหาธีรพิสิษฐ์ จนฺทสาโร ครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกธรรม สำนักศาสนศึกษาวัดเขาเชิงเทียนเทพาราม อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี แบบฝึกหัดทบทวน พระปริยัติธรรม แผนกธรรม นักธรรมชั้นตรี
- 3. วิชา ธรรม
- 4. ๑ แบบฝึกหัด วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี ส่วนธรรมวิภาค สำนักศาสนศึกษาวัดเขาเชิงเทียนเทพาราม อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี คำสั่ง ให้นักเรียนพระปริยัติธรรมตอบคำถามต่อไปนี้ ให้ได้ใจความสมบูรณ์ ทุกะ หมวด ๒ ๑. คนที่ทำอะไรมักพลั้งพลาด เพราะขาดธรรมอะไร ? ธรรมข้อนี้ มีอุปการะมาก เพราะอะไร ? ๒. ธรรมคุ้มครองโลก มีอะไรบ้าง ? ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้อย่างไร ? ๓. หิริ กับโอตตัปปะ ต่างกันอย่างไร ? ๔. บุคคลมีกาย วาจา ใจ งดงาม เพราะปฏิบัติธรรมอะไร ? ธรรมนั้น ทำให้งามได้อย่างไร ? ๕. จะเรียกบุคคลเช่นไรว่า เป็นหนี้ท่านผู้อื่นอยู่ ? ๖. ผู้ได้ชื่อว่า กตัญญูกตเวทีบุคคล เพราะปฏิบัติตนอย่างไร ? ๗. บุพพการี และกตัญญูกตเวที ได้แก่บุคคลเช่นไร ? จัดไว้เป็นคู่อย่างไรบ้าง ? ๘. พระพุทธเจ้า ทรงดำรงอยู่ในฐานะบุพพการีของพุทธบริษัทอย่างไร ? ติกะ หมวด ๓ ๙. พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ คือใคร ? รวมเรียกว่าอะไร ? ที่ได้ชื่อเช่นนั้น เพราะอะไร ? ๑๐. ในรตนะ ๓ แต่ละประการ มีคุณอย่างไร ? ๑๑. พระบรมศาสดา ทรงสั่งสอนประชุมชนด้วยอาการอย่างไร ประชุมชนเป็นอันมากจึงได้นับถือ ? ๑๒. โอวาทของพระพุทธเจ้ามีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? ข้อไหนเป็นข้อห้าม ? ข้อไหนเป็นคำแนะนำ ? ๑๓. ทุจริต คืออะไร ? มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? คนที่รับปากแล้วไม่ทำตามนั้น จัดเข้าในทุจริตข้อไหน ? ๑๔. สุจริต คืออะไร ? มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? คนประพฤติชอบเช่นไร จึงชื่อว่า สุจริต ? ๑๕. มูลเหตุที่ทำให้บุคคลทำความชั่ว เรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ? ๑๖. เมื่อโทสะเกิดขึ้นแล้ว มีผลอย่างไร ? คนเราจะประพฤติดี หรือชั่ว มีมูลเหตุมาจากอะไร ? ๑๗. สิ่งที่เป็นที่ตั้งแห่งการบำเพ็ญบุญ เรียกว่าอะไร ? โดยย่อมีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? ๑๘. จงอธิบายคำต่อไปนี้ ก. ปัพพัชชา ข. มาตาปิตุอุปัฏฐาน ค. อินทรียสังวร ง. สามัญญลักษณะ ๑๙. ไตรลักษณ์ คืออะไร ? ได้แก่อะไรบ้าง ?
- 5. ๒ จตุกกะ หมวด ๔ ๒๐. ผู้ที่ต้องการเป็นผู้เจริญ ต้องประพฤติอย่างไร ? ข้อว่า การคบสัตบุรุษ คือทำอย่างไร ? ๒๑. ในวุฑฒิ ๔ เป็นเหตุผล เนื่องกันอย่างไร ? จงอธิบาย ? ๒๒. ปุพเพกตปุญญตา หมายความว่าอย่างไร ? ๒๓. อันตรายของภิกษุสามเณรผู้บวชใหม่ คืออะไรบ้าง ? ข้อไหนสำคัญที่สุด ? ๒๔. อะไร เรียกว่า ปธาน ? มีอะไรบ้าง ? คนเสพยาเสพติด เพียรพยายามจะเลิกให้ได้ ชื่อว่าตั้งอยู่ใน ปธานข้อใด ? ๒๕. ธรรมที่ควรตั้งไว้ในใจ เรียกว่าอะไร ? มีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? ๒๖. ผู้ทำงานไม่สำเร็จบรรลุตามที่มุ่งหมาย เพราะขาดคุณธรรมอะไรบ้าง ? ๒๗. ปัจจัยปัจจเวกขณะ หมายเอาอย่างไร ? ๒๘. ธาตุกัมมัฏฐาน มีอะไรบ้าง ? กำหนดพิจารณาอย่างไร จึงเรียกว่า ธาตุกัมมัฏฐาน ? ๒๙. พรหมวิหาร ๔ มีอะไรบ้าง ? ข้อไหนสำคัญที่สุด ? เพราะเหตุใด ? ๓๐. อริยสัจ ๔ มีอะไรบ้าง ? ปรารถนาสิ่งใด ไม่ได้สมหวัง จัดเป็นอริยสัจข้อไหน ? คำว่าทุกข์ ได้แก่ อะไร ? มีสาเหตุมาจากอะไร ? ปัญจกะ หมวด ๕ ๓๑. กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด เรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ? เหราะเหตุไร จึงเป็นกรรมที่เป็นบาปหนัก ที่สุด ? ๓๒. คำว่า อภิณหปัจจเวกขณะ มีอธิบายว่าอย่างไร ? ๓๓. ธรรมเครื่องทำความกล้าหาญ ๕ อย่าง เรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ? ๓๔. อานิสงส์ของการฟังธรรมมีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? ๓๕. นิวรณธรรม คืออะไร ? มีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? จงจัดนิวรณธรรมทั้งหมดลงในอกุศลมูลมาดู ? ๓๖. นิวรณธรรม หมายถึงอะไร ? ความดีในความหมายของนิวรณ์ หมายเอาความดีอย่างไร ? อุทธัจจกุก กุจจะ จัดเข้าในขันธ์ไหนในขันธ์ ๕ เพราะเหตุใด ? ๓๗. ขันธ์ ๕ มีอะไรบ้าง ? จงจัดขันธ์ ๕ ลงในนามรูปมาดู ? ฉักกะ หมวด ๖ ๓๘. คารวะ มีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? การคารวะในบิดามารดาครูอาจารย์ จัดเข้าในอย่างไหน เพราะอะไร ? ๓๙. หลักธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความระลึกถึงกันและกัน ชื่อว่าอะไร ? ได้แก่อะไรบ้าง ? ข้อไหนสำคัญที่สุด เพราะเหตุใด ? ๔๐. อินทรีย์ ๖ กับอารมณ์ ๖ มีความสัมพันธ์กันอย่างไร ? ๔๑. อายตนะ ๑๒ ได้แก่อะไรบ้าง ? ในอายตนะ ๑๒ นั้น อย่างไหนเป็นรูป อย่างไหนเป็นนาม ?
- 6. ๓ ๔๒. อะไรเรียกว่า สัมผัส ? สัตตกะ หมวด ๗ ๔๓. อปริหานิยธรรม คืออะไร ? มีกี่ข้อ ? จงยอกมาให้ดูสัก ๔ ข้อ ? ๔๔. ทรัพย์ประเภทไหนเรียกว่า อริยทรัพย์ ? อริยทรัพย์ดีกว่าทรัพย์ภายนอกเพราะเหตุไร ? ๔๕. สัปปุริสธรรม คืออะไร ? มีอะไรบ้าง ? มัตตัญญุตา มีอธิบายว่าอย่างไร ? ๔๖. พาหุสัจจะ ในอริยทรัพย์ มีอธิบายว่าอย่างไร ? อัฏฐกะ หมวด ๘ ๔๗. โลกธรรม ๘ ได้แก่อะไรบ้าง ? ท่านสอนให้ปฏิบัติต่อโลกธรรมอย่างไร ? ๔๘. จงสงเคราะห์มรรค ๘ ลงในไตรสิกขามาดู ? ๔๙. คำว่า สัมมาวาจา คือการเจรจาอย่างไร ? ๕๐. คำว่า สัมมาสังกัปปะ คือดำริอย่างไร ? ๕๑. คำว่าเพียรชอบ ในมรรค ๘ หมายเอาความเพียรเช่นไร ? นวกะ หมวด ๙ ๕๒. มละ แปลว่าอะไร ? หมายถึงอะไร ? ๕๓. มลข้อที่ ๑ และ ๙ คืออะไร ? แก้ด้วยธรรมอะไร ? ทสกะ หมวด ๑๐ ๕๔. หลักธรรมต่อไปนี้ แปลว่าอะไร ? เป็นชื่อของธรรมอะไร ? ก. สีลมัย ข. สีลกถา ๕๕. อนุสสติ ๑๐ ว่าโดยชื่อ มีอะไรบ้าง ? ๕๖. ประชุมอย่างไรไม่ควร จงตอบให้มีหลักประกอบด้วย ?
- 7. ๔ แบบฝึกหัด วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี ส่วนคิหิปฏิบัติ สำนักศาสนศึกษาวัดเขาเชิงเทียนเทพาราม อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี คำสั่ง ให้นักเรียนพระปริยัติธรรมตอบคำถามต่อไปนี้ ให้ได้ใจความสมบูรณ์ จตุกกะ หมวด ๔ ๑. กรรมกิเลส คืออะไร ? มีอะไรบ้าง ? กรรมตรงข้ามกับกรรมกิเลส ได้แก่อะไรบ้าง ? ๒. เหตุให้เกิดประโยชน์ในปัจจุบันเรียกว่าอะไร ? มีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? ๓. สัมปรายิกัตถประโยชน์ หมายถึงอะไร ? มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? ๔. สมบัติ ยศ อายุยืน สวรรค์ ท่านว่าเป็นผลที่ได้สมประสงค์ได้ยาก บุคคลพึงบำเพ็ญธรรมอะไร จึงจะสม ประสงค์ ? ๕. มิตรแท้ ๔ จำพวก คือใครบ้าง ? ๖. บุคคลผู้สามารถยึดเหนี่ยวน้ำใจคนอื่นไว้ได้ เพราะตั้งอยู่ในธรรมอะไร ? มีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? ๗. มนุษย์ทุกคนล้วนปรารถนาความสุข พระพุทธศาสนาแสดงความสุขของผู้ครองเรือนไว้อย่างไร ? ๘. ตระกูลอันมั่งคั่งจะตั้งอยู่ได้นาน เพราะอะไรบ้าง ? ๙. ธรรมของฆราวาสผู้ครองเรือน เรียกว่าอะไร ? มีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? ปัญจกะ หมวด ๕ ๑๐. จะใช้จ่ายอย่างไร จึงชื่อว่าใช้จ่ายให้เป็นประโยชน์อย่างแท้จริง ? ๑๑. อุบาสกอุบาสิกา ควรงดเว้นการค้าขายที่ไม่ชอบธรรมอะไรบ้าง ? การค้าขายยาเสพติด น้ำขาว เบ็ดตกปลา ลูกเสือดาว มีดสปาร์ตาร์ จัดเข้าในข้อไหน ? ๑๒. สมบัติและวิบัติของอุบาสกอุบาสิกา มีอะไรบ้าง ? ๑๓. การถือมงคลตื่นข่าว คือการถือเช่นไร ? พระพุทธศาสนาสอนให้ถืออย่างนั้นหรือไม่ อย่างไร ? ๑๔. คำต่อไปนี้ มีความหมายอย่างไร ก. อติถิพลี ข. ปุพพเปตพลี
- 8. ๕ ฉักกะ หมวด ๖ ๑๕. อยากทราบว่า ในทิศเบื้องขวา คือใคร ? เพราะเหตุไร จึงได้ชื่อเช่นนั้น ? ๑๖. ท่านทั้งหลายจะปฏิบัติบำรุงผู้เป็นทิศเบื้องขวา อย่างไรบ้าง ? ๑๗. บิดามารดา อยู่ในทิศใด ? ท่านกำหนดหน้าที่ของบิดามารดา และกุลบุตรไว้อย่างไร ? ๑๘. สมณพราหมณ์ เมื่อได้รับการบำรุงแล้ว ย่อมอนุเคราะห์ตอบอย่างไร ? ๑๙. อบายมุข คืออะไร ? ดื่มน้ำเมามีโทษ อย่างไร ? ๒๐. นาย ก เป็นผู้ฉลาดในการเล่นพนันฟุตบอล เขาหวังให้นาย ข ผู้เป็นเพื่อน มีเงินทองไว้ก่อสร้างตัว จึงชักชวนนาย ข ให้เล่นด้วย นาย ก จัดเข้าในประเภทมิตรแนะประโยชน์ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด ? พระมหาธีรพิสิษฐ์ จนฺทสาโร ผู้ออก/พิมพ์/ทาน แบบฝึกหัด
- 10. ๕ ๕ แบบฝึกหัด วิชาพุทธประวัติ นักธรรมชั้นตรี สำนักศาสนศึกษาวัดเขาเชิงเทียนเทพาราม อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี คำสั่ง ให้นักเรียนพระปริยัติธรรม อ่านปัญหาให้เข้าใจ แล้วตอบคำถามให้ได้ใจความสมบูรณ์ บทนำ ๑. พุทธประวัติ คืออะไร ? มีความสำคัญอย่างไรที่ต้องเรียนรู้ ? ๒. การเรียนรู้พุทธประวัติได้ประโยชน์อย่างไรบ้าง ? ชมพูทวีป ๓. ประชาชนในชมพูทวีป มีกี่จำพวก ? อะไรบ้าง ? เจ้าชายสิทธัตถะ อุบัติขึ้นในวรรณะใด ? ชนชาติใด ? ๔. ชมพูทวีป แบ่งเป็น ๒ ส่วนใหญ่ ๆ ได้แก่อะไรบ้าง ? ๕. ประชาชนในชมพูทวีป แบ่งออกเป็นกี่วรรณะ ? อะไรบ้าง ? มีหน้าที่ต่างกันอย่างไร ? ๖. ในครั้งพุทธกาล ชาวชมพูทวีป นับถือศาสนาอะไร ? ชนเหล่านั้น มีความคิดเห็น เรื่องความเกิด และ ความตาย โดยสรุปอย่างไร ? ศากยวงศ์ และบุคคลในพุทธกาล ๗. ศากยวงศ์ สืบเชื้อสายมาจากชนชาติใด ? ชนชาติเหล่านั้น มาตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปได้อย่างไร ? ๘. พระพุทธบิดา และพระพุทธมารดา ทรงมีพระนามว่าอะไร ? ทรงปกครองแคว้นอะไร ? เมือหลวงชื่อ อะไร ? เหตุใดจึงชื่อเช่นนั้น ? ๙. พระนาม - นาม ต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไรบ้าง ? ๑) พระเจ้าสีหหนุ ๒) พระนางมหาปชาบดีโคตรมี ๓) พระนันทะ ๔) พระรูปนันทา ๕) อสิตดาบส ๖) ยโสธรา ๗) อานนท์ ๘) นายฉันนะ ๙) วิศวามิตร
- 11. ๖ ๖ ๑๐) อาฬารดาบส ๑๑) อุทกดาบส ๑๒) กาฬุทายี ๑๓) พระนางมายา ๑๔) โกณฑัญญะ ๑๕) พระเจ้าสุทโธทนะ ๑๐. อสิตดาบส ได้ทำนายเจ้าชายสิทธัตถะว่าอย่างไร ? เหตุการณ์ในระหว่างพระชนม์ก่อนออกผนวช ๑๑. เหตุการณ์สำคัญที่เกิดในช่วงต่าง ๆ ต่อไปนี้ มีอะไรบ้าง ? ๑) ๓ วัน ๒) ๕ วัน ๓) ๗ วัน ๔) ๗ ปี ๕) ๑๖ ปี ๖) ๒๙ ปี ๗) ๓๕ ปี ๘) ๘๐ ปี ๑๒. พระมหาบุรุษ ประสูติที่ไหน ? เมื่อไร ? เหตุใดจึงประสูติที่นั่น ? ๑๓. ในวันเสด็จทำพิธีแรกนาขวัญ พระเจ้าสุทโธทนะได้บังคมเจ้าชายสิทธัตถะผู้ประทับนั่งใต้ต้นหว้า เพราะเหตุไร ? เสด็จออกผนวช ๑๔. การที่พระราชบิดาและพระญาติวงศ์ คิดผูกพันเจ้าชายสิทธัตถะไว้ให้เพลิดเพลินอยู่ในกามสุข เพราะ เหตุไร ? และด้วยวิธีใด ? ๑๕. พระมหาบุรุษ เสด็จออกผนวช เพราะทอดพระเนตรเห็นอะไร ? เมื่อเห็นแล้วมีพระดำริเช่นไร ? ๑๖. พระมหาบุรุษ เสด็จออกผนวชเมื่อพระชนมายุเท่าไร ? ที่ไหน ? ๑๗. ภายหลังการผนวช พระมหาบุรุษทรงไปศึกษากับใครหรือไม่ ? ได้ผลการศึกษา เป็นเช่นไร ? บำเพ็ญทุกกรกิริยา ๑๘. ทุกกกิริยา คืออะไร ? พระมหาบุรุษทรงบำเพ็ญที่ไหน ? ใครเป็นพยานในเรื่องนี้ ? ๑๙. พระมหาบุรุษทรงบำเพ็ญทุกกรกิริยาอย่างไรบ้าง ? นานเท่าไหร่ ? ๒๐. การที่พระมหาบุรุษทรงเลิกบำเพ็ญทุกกรกิริยานั้น เพราะเหตุใด ? ก่อนตรัสรู้ ๒๑. ข้าวมธุปายาส คืออะไร ? ใครเป็นผู้ถวาย ? มีความสำคัญอย่างไรกับพระมหาบุรุษ ? ๒๒. ในวันตรัสรู้ พระมหาบุรุษทรงอธิษฐานพระหทัยที่ใต้ต้นโพธิอย่างไร ? พระมหาบุรุษทรงชนะมาร ด้วยบารมีธรรมอะไรบ้าง ? ๒๓. ในราตรีแห่งการตรัสรู้ พระมหาบุรุษทรงบรรลุญาณอะไรบ้างในแต่ละยาม ? และญาณข้อใด ที่ทำให้ พระองค์สำเร็จความเป็นพุทธะ โดยสมบูรณ์ ?
- 12. ๗ ๗ หลังตรัสรู้ ๒๔. เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ ๆ พระองค์ทรงพิจารณาบุคคลผู้สามารถจะตรัสรู้ธรรมได้ โดยเปรียบเทียบ กับบัวกี่เหล่า ? อะไรบ้าง ? และทรงเปรียบเทียบอย่างไร ? ๒๕. ผู้ประกาศตนเป็นอุบาสกด้วยการถึงรัตนะ ๒ เป็นครั้งแรก คือใคร ? ได้พบพระพุทธเจ้าที่ไหน ? ๒๖. พระกระยาหารมื้อแรกของพระพุทธเจ้าหลังตรัสรู้ คืออะไร ? ใครเป็นผู้ถวาย ? ๒๗. พระพุทธเจ้าทรงบำเพ็ญเพียรเป็นเวลากี่ปี จึงได้ตรัสรู้ ? ตรัสรู้ที่ไหน ? เมื่อใด ? ๒๘. พระพุทธเจ้าทรงตัดสินพระทัยแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์ เพราะทรงพิจารณาอย่างไร ? ๒๙. เมื่อตรัสรู้แล้ว ในระหว่างทางที่เสด็จไปป่าอิสิปตนมฤคทายวัน พระพุทธเจ้าทรงสนทนากับใคร ? บุคคลผู้นั้น ได้บรรลุธรรมชั้นใด ? ๓๐. พระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว ในพรรษาแรกเสด็จประทับที่ไหน ? และทรงบำเพ็ญพุทธกิจอย่างไรบ้างใน พรรษานั้น ? ปัญจวัคคีย์ ๓๑. ปัญจวัคคีย์ คือใคร ? พระพุทธเจ้าทรงตัดสินพระทัยจะแสดงธรรมแก่ปัญจวัคคีย์ก่อนเพราะเหตุไร ? ๓๒. หลังตรัสรู้แล้ว พระพุทธเจ้าทรงประสงค์จะแสดงธรรมแก่ใครก่อน ? สมประสงค์หรือไม่ ? เพราะ เหตุไร ? ๓๓. พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาเมื่อไร ? ใจความแห่งปฐมเทศนานั้นว่าด้วยเรื่องอะไร ? ปัญจ วัคคีย์ ได้ฟังแล้วเกิดผลเช่นไร ? ๓๔. ใครเป็นผู้ได้ “ดวงตาเห็นธรรม” เป็นคนแรก ? เห็นว่าอย่างไร ? ๓๕. ธรรมจักษุ คืออะไร ? ปัญจวัคคีย์นั้น ได้ธรรมจักษุ เพราะฟังธรรมอะไร ? ท่านเหล่านั้น บรรลุ อรหันตผลเพราะฟังธรรมอะไร ? ๓๖. “ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ” เป็นคำพูดของใคร ? เหตุใดจึงพูดเช่นนั้น ? ความวุ่นวายขัดข้อง นั้น สงบได้อย่างไร ? ๓๗. “ที่นี่ไม่วุ่นวาย ที่นี่ไม่ขัดข้อง” เป็นวาจาของใคร กล่าวกะใคร ? ๓๘. อนุปุพพีกถา ว่าด้วยเรื่องอะไร ? ทรงแสดงครั้งแรกแก่ใคร ? ชฎิล ๓ พี่น้อง ๓๙. ชฏิล ๓ พี่น้อง มีใครบ้าง ? แต่ละคนมีบริวารเท่าใด ? ๔๐. พระพุทธเจ้าทรงแสดงอาทิตตปริยายสูตรแก่ใคร ? ที่ไหน ? มีใจความสำคัญว่าอย่างไร ? โปรดพระเจ้าพิมพิสาร ๔๑. เพราะเหตุใด พระพุทธเจ้าทรงเลือกแคว้นมคธเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก ? ๔๒. พระราชาของแคว้นไหน ที่นับถือพระพุทธศาสนาเป็นองค์แรก ? มีพระนามว่าอะไร ? ๔๓. ความปรารถนาว่า “ขอให้ข้าพเจ้ารู้ทั่วถึงธรรมของพระอรหันต์” เป็นความปรารถนาของใคร ? ความปรารถนานั้น สำเร็จบริบูรณ์เมื่อไร ? ที่ไหน ?
- 13. ๘ ๘ ๔๔. พระพุทธเจ้าเสด็จกรุงราชคฤห์ครั้งแรกภายหลังการตรัสรู้ ทรงประทับที่ใด ? ทรงรับถวายพระอาราม แห่งแรกชื่อว่าอะไร ? ใครเป็นผู้ถวาย ? พระอัครสาวก ๔๕. พระสารีบุตร และพระโมคคัลลานะ เดิมชื่อว่าอะไร ? ได้ดวงตาเห็นธรรมเพราะฟังธรรมจากใคร ? ธรรมนั้นมีใจความว่ากระไร ? ทั้งสองนั้นสำเร็จขั้นใด ? ๔๖. พระสารีบุตร และพระโมคคัลลานะ ได้ฟังธรรมอะไร จึงสำเร็จอรหันตผล ? เมื่อใด ? เหตุใด จึง สำเร็จอรหันตผลช้าเร็วไม่เท่ากัน ? ๔๗. พระอัครสาวกได้แก่ใคร ? มีคุณเด่นในด้านใด ? พระธรรมเสนาบดี หมายถึงใคร ? เพราะอะไรจึงได้ ชื่อนั้น ? จาตุรงคสันนิบาต ๔๘. ในวันจาตุรงคสันนิบาต พระบรมศาสดาทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์แก่ใคร ? ที่ไหน ? ทรงยกธรรม ข้อใดขึ้นแสดงเป็นข้อต้น ? ๔๙. จาตุรงคสันนิบาต คืออะไร ? ประกอบด้วยอะไรบ้าง ? พระธรรมเทศนาและพระสูตร ๕๐. พระสูตรต่อไปนี้ ว่าด้วยเรื่องอะไร ? ทรงแสดงเมื่อไร ? แสดงแก่ใครเป็นครั้งแรก ? ผลเป็นเช่นไร ๑) อนัตตลักขณสูตร ๒) อาทิตตปริยายสูตร ๓) อนุปุพพีกถา ๔) เวทนาปริคคหสูตร ก่อนปรินิพพาน ๕๑. การปลงอายุสังขารของพระบรมศาสดา ถือโดยใจความว่าอย่างไร ? ทรงกระทำอย่างไร ? ที่ไหน ? เมื่อไหร่ ? ๕๒. พระบรมศาสดาทรงจำพรรษาสุดท้ายที่เมืองใด ? ทรงรับภัตตาหารมื้อสุดท้ายจากใคร ? ภัตตาหาร นั้นชื่ออะไร ? ที่ไหน ? ๕๓. พระบรมศาสดา ตรัสถึงสาเหตุของแผ่นไหวไว้าเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? ๕๔. เมื่อจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน มีพระโอวาทเกี่ยวกับศาสดาแทนพระองค์อย่างไร ? ๕๕. พรหมทัณฑ์ คืออะไร ? ต้องปฏิบัติต่อผู้ถูกลงพรหมทัณฑ์อย่างไร ? ใครเป็นคนแรกที่ถูกลงพรหม ทัณฑ์ ? ๕๖. พระบรมศาสดา ตรัสวิธีปฏิบัติต่อสตรีไว้อย่างไร ? ตรัสกับใคร ? ๕๗. พระปัจฉิมโอวาท มีใจความว่าอย่างไร ? ทรงประทานที่ไหน ? ๕๘. ปัจฉิมสาวก คือใคร ?
- 14. ๙ ๙ ๕๙. ถูปารหบุคคล คือบุคคลเช่นไร ? มีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? หลังปรินิพพาน ๖๐. เมื่อวันที่พระบรมศาสดาปรินิพพาน มีพระสาวกผู้ใหญ่อยู่ในที่นั้นกี่รูป ? ใครบ้าง ? ๖๑. สถานที่ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ชื่อว่าอะไร ? ตั้งอยู่ในเมืองอะไร ? เมื่อไร ? ผู้ที่กล่าวสุนทร พจน์ระงับมิให้เกิดสงครามแย่งชิงพระบรมสารีริกธาตุ คือใคร ? ๖๒. สังเวชนียสถาน คือสถานที่เช่นไร ? มีอะไรบ้าง ? ๖๓. เจดีย์มีกี่ประเภท ? อะไรบ้าง ? พระพุทธรูป สังเวชนียสถาน ตุมพสถูป และอังคารสถูป เป็นเจดีย์ ประเภทใด ? ๖๔. สถานที่ต่อไปนี้เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าอย่างไร ? ๑) ลุมพินีวัน ๒) อิสิปตนมฤคทายวัน ๓) ลัฏฐิวัน ๔) เวฬุวัน ๕) บุพพาราม ๖) เชตวัน ๗) สาลวโนทยาน ***************************
- 15. ๑๐ ๑๐ แบบฝึกหัด วิชา พุทธประวัติ ส่วนศาสนพิธี นักธรรมชั้นตรี สำนักศาสนศึกษาวัดเขาเชิงเทียนเทพาราม อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี คำสั่ง ให้นักเรียนพระปริยัติธรรม อ่านปัญหาให้เข้าใจ แล้วตอบคำถามให้ได้ใจความสมบูรณ์ ๑. ศาสนพิธี คืออะไร ? มีกี่หมวด ? อะไรบ้าง ? ผู้ที่ได้เรียนแล้วได้รับประโยชน์อย่างไร ? ๒. ท่านได้ศึกษาศาสนพิธีแล้ว เข้าใจเรื่องต่อไปนี้อย่างไร ? ๑) บุญพิธี ๒) ทานพิธี ๓) กุศลพิธี ๓. ในพิธีทำบุญต่าง ๆ มีผู้เกี่ยวข้องในการปฏิบัติกี่ฝ่าย ? คือใครบ้าง ? ๔. พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะ หมายถึงอะไร ? ๕. การแสดงความเคารพในศาสนพิธีมีอะไรบ้าง ? เรียกว่าอะไร ? ในแต่ละอย่างมีวิธีปฏิบัติอย่างไร ? ๖. การกราบด้วยเบญจางคประดิษฐ์ หมายถึงอย่างไร ? ๗. ในการประเคนของถวายพระ มีวิธีปฏิบัติอย่างไร ? ๘. การเผดียงสงฆ์ และการอาราธนา หมายถึงอะไร ? ๙. ปาฏิบุคลิกทาน และสังฆทาน เหมือนหรือต่างกัน อย่างไร ? ๑๐. เจริญพระพุทธมนต์ และสวดพระพุทธมนต์ ใช้อย่างไร ? ในงานมงคลเจ้าภาพควรจุดเทียนน้ำมนต์ เมื่อใด ? ๑๑. วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ที่นิยมประกอบการบูชาเป็นพิเศษ ในปีหนึ่ง ๆ มีวันอะไรบ้าง ? เมื่อไร ? มีความสำคัญอย่างไร ? ๑๒. การเดินเวียนเทียนรอบปูชนียสถาน เดินเวียนขวา หรือซ้าย ? เดินกี่รอบ ? แต่ละรอบพึงปฏิบัติ เช่นไร ? ๑๓. อุโบสถ และปกติอุโบสถ หมายถึงอะไร ? ๑๔. การกรวดน้ำมีวิธีทำอย่างไร ? คำกรวดน้ำแบบย่อที่สุดว่าอย่างไร ? ๑๕. เพื่อปฏิบัติให้ถูกกับหลักศาสนพิธี เจ้าภาพพึงกรวดน้ำและประนมมือรับพรตอนไหน ? ๑๖. จงเขียนคำอาราธนาต่อไปนี้มาดู ๑) คำอาราธนาศีล ๕
- 16. ๑๑ ๑๑ ๒) คำอาราธนาพระปริตร ๓) คำอาราธนาธรรม ๔) คำสมาทานอุโบสถศีล ๕) คำถวายสังฆทานสามัญพร้อมคำแปล ๖) คำถวายสังฆทานอุทิศพร้อมคำแปล *************************** พระมหาธีรพิสิษฐ์ จนฺทสาโร ผู้ออก/พิมพ์/ทาน แบบฝึกหัด
- 18. ๑๒ แบบฝึกหัด วิชา วินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นตรี สำนักศาสนศึกษาวัดเขาเชิงเทียนเทพาราม อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี คำสั่ง ให้นักเรียนพระปริยัติธรรมตอบคำถามต่อไปนี้ ให้ได้ใจความสมบูรณ์ กัณฑ์ที่ ๑ อุปสัมปทา ๑. การอุปสมบทมีกี่วิธี ? อะไรบ้าง ? ใครเป็นผู้กระทำ ? การสำเร็จภิกขุภาวะนั้น เราท่านจะทราบได้ อย่างไร ? ๒. การกสงฆ์ คืออะไร ? มีเท่าไร ? จงบอกให้เข้าใจ ? ๓. การบรรพชาอุปสมบทในปัจจุบันใช้วิธีใด ? และกำหนดสงฆ์อย่างต่ำไว้เท่าใด ? ๔. สมบัติ ๔ มีอะไรบ้าง ? วัตถุสมบัติ และปริสสมบัติ คืออะไร? ได้แก่อะไรบ้าง ? ๕. บุคคลเช่นไร เรียกว่า อุปัชฌาย์ ? อัฏฐบริขารได้แก่อะไรบ้าง ? และสิ่งใดในบริขาร ๘ ที่จะขาดไม่ได้ ? ๖. บุพพกิจ คืออะไร ? มีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? ๗. อะไรเรียกว่า อนุศาสน์ ? มีเท่าไหร่ ? อะไรบ้าง ? จงยกมาแถลงให้เข้าใจ ? ๘. สิกขา กับสิกขาบท ต่าง หรือเหมือนกันอย่างไร ? ๙. ในพระพุทธศาสนานี้ พระภิกษุ สามเณรต้องศึกษาอะไร ? เมื่อศึกษาแล้ว จะเกิดประโยชน์ อย่างไร ? ๑๐. อนุศาสน์ ท่านว่าต้องรีบสอนพระใหม่ทันทีที่อุปสมบทเสร็จ เพราะเหตุใด ? เมื่อพระภิกษุประพฤติ ตนล่วงอกรณียกิจทั้ง ๔ ท่านเปรียบไว้อย่างไรบ้าง ? กัณฑ์ที่ ๒ พระวินัย ๑. ในพระศาสนานี้ พระบรมศาสนา ทรงดำรงอยู่ในฐานะใดบ้าง ? และเพราะเหตุใด พระบรมศาสดาจึง ทรงบัญญัติพระวินัยไว้ ? ๒. พระบรมศาสดาทรงดำรงฐานะเป็นสังฆบิดรดูแลภิกษุสงฆ์ พระองค์จึงทรงทำหน้าที่ทางพระวินัย อย่างไร ? ๓. คำสั่งสอนในพระศาสนานี้ ประกอบด้วย พระธรรม และพระวินัยนั้นทราบแล้ว แต่อยากทราบว่า พระวินัยคืออะไร ? และมีความสำคัญเช่นไร ? ๔. อะไรเรียกว่า พระวินัย สิกขา สิกขาบท ? อาบัติว่าโดยชื่อมีเท่าไร ? อะไรบ้าง ?
- 19. ๑๓ ๕. จงอธิบายคำต่อไปนี้ ก. พุทธบัญญัติ ข. มูลบัญญัติ ค. อนุบัญญัติ ๖. พระวินัยนั้น พระบรมศาสดาทรงบัญญัติไว้ล่วงหน้าใช่หรือไม่ ? เมื่อเป็นเช่นนั้น พระองค์ทรงบัญญัติ พระวินัยอย่างไร ? ๗. อาบัติ แปลว่าอะไร ? หมายถึงอะไร ? อาบัติมีโทษกี่สถาน ? อะไรบ้าง ? ๘. จงอธิบายคำต่อไปนี้ ก. อเตกิจฉา ข. สเตกิจฉา ค. สจิตตกะ ง. อจิตตกะ ๙. อะไรเรียกว่า สมุฏฐาน แห่งอาบัติ ? มีเท่าไร จงบอกมาดู ? ๑๐. อย่างไรเรียกว่าอาบัติเป็นโลกวัชชะ ? อย่างไรเรียกว่าอาบัติเป็นปัณณัตติวัชชะ ? จงยกตัวอย่าง ประกอบด้วย ? ๑๑. อาการที่ภิกษุจะต้องอาบัติ มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? ข้อไหนถือว่าเลวที่สุด ? ๑๒. อาการที่ภิกษุต้องอาบัติข้อที่ว่า “ต้องด้วยสงสัยแล้วขืนทำ” มีอธิบายไว้อย่างไร ? ๑๓. พระวินัยมีอะไรเป็นอานิสงส์ จงอธิบายมาดู ? ๑๔. ประโยชน์แห่งการบัญญัติพระวินัยมีอะไรบ้าง ? กัณฑ์ที่ ๓ สิกขาบท ๑. วินัย มีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? ในแต่ละอย่างนั้น หมายเอาเรื่องใด ? ๒. สิกขาบท คืออะไร ? มีกี่ประเภท ? อะไรบ้าง ? และสิกขาบทที่นำมาสวดทุกกึ่งเดือน เรียกว่าอะไร ? มีเท่าไร ? ๓. การปรับอาบัติมีกี่แบบ ? อะไรบ้าง ? ๔. สิกขาบทที่มาในพระปาติโมกข์มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? ท่านปรับอาบัติแก่ผู้ละเมิดสิกขาบทนั้นทั้งหมด หรือไม่ อย่างไร ? ๕. ภิกษุที่ละเมิดข้อที่พระบรมศาสดาทรงห้ามแล้วไม่ต้องอาบัติ มีหรือไม่ ? ถ้าไม่มีก็แล้วไป แต่ถ้ามี ได้แก่ พระภิกษุเช่นไร ? กัณฑ์ที่ ๔ ปาราชิก ๑. ปาราชิก แปลว่าอะไร ? หมายถึงอะไร ? ข้อยกเว้นร่วมกันของอาบัติทั้งหลายที่พระภิกษุผู้ล่วงแล้วไม่ ต้องอาบัติ มีอะไรบ้าง ? ๒. ภิกษุทำอย่างไร จึงได้รับวินิจฉัยว่า ต้องอาบัติปาราชิก เพราะเสพเมถุน ? ๓. องค์แห่งการเสพเมถุนมีอะไรบ้าง ? ภิกษุถูกข่มขืน ต้องอาบัติอะไรบ้าง ? ๔. ทรัพย์ที่เป็นเหตุให้ถึงอาบัติปาราชิก กล่าวโดยหลักมีกี่ประเภท ? และมีกำหนดเขตว่าถึงที่สุดอย่างไร ?
- 20. ๑๔ ๕. ทรัพย์ที่กล่าวไว้ในคัมภีร์วิภังค์ เมื่อรวมแล้วมีกี่ประเภท ? อะไรบ้าง ? ภิกษุจะต้องอาบัติ เพราะทรัพย์ ของตน มีหรือไม่ จงชี้แจงมา ? ๖. อวหาร คืออะไร ? มีเท่าไร อะไรบ้าง ? คำว่า “ลักสับ” หมายเอาว่าอย่างไร ? ๗. อาการที่ไม่เป็นอทินนาทาน มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? และคำว่า “ไถยจิต” ท่านหมายเอาอาการเช่นไร ? ๘. ในอทินนาทานสิกขาบท ท่านกำหนดราคาทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งอาบัติไว้อย่างไรบ้าง ? ๙. ภิกษุทำร้ายผู้อื่นถึงตาย เป็นอาบัติปาราชิกก็มี ไม่ถึงปาราชิกก็มี เหตุใดจึงปรับอาบัติไม่เท่ากัน จงชี้แจง มา ? ๑๐. ภิกษุฆ่าสัตว์ให้ตาย เป็นอาบัติอะไรบ้าง ? ถ้าภิกษุพยายามจะฆ่าตนเอง เป็นอาบัติใดได้บ้าง ? ๑๑. การปลงชีวิตอย่างไร ถึงต้องอาบัติถุลลัจจัย ? ๑๒. ภิกษุอวดอุตตริมนุสสธรรม ต้องอาบัติอะไร ? คำว่า “อุตตริมนุสสธรรม” หมายเอาธรรมเช่นไร ? และภิกษุพูดอวดเช่นไร จึงต้องอาบัติ ? ๑๓. ปาราชิกทั้ง ๔ สิกขาบท สิกขาบทใดบ้าง เป็นสาณัตติกะ อนาณัตติกะ สจิตตกะ และอจิตตกะ ? และ ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น ? ๑๔. ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว มีผลอย่างไร ? ภายหลังจะกลับมาอุปสมบทได้อีกหรือไม่ ? กัณฑ์ที่ ๕ สังฆาทิเสส ๑. สังฆาทิเสส แปลว่าอะไร ? หมายถึงอะไร ? มีกี่สิกขาบท ? ๒. เหตุใด อาบัติสังฆาทิเสส จึงเรียกว่า ครุกาบัติ ทุฏฐุลลาบัติ และวุฏฐานคามินี ? ๓. ที่เรียกว่า “อาบัติชั่วหยาบ” ท่านหมายเอาสิกขาบทใดบ้าง ? เหตุใดจึงเรียกเช่นนั้น ? ๔. ภิกษุมีความกำหนัด จับต้องกายอนุปสัมบัน สัตว์เดียรัจฉาน ต้องอาบัติอะไร ? ๕. การพูดเกี้ยว เป็นอาบัติอะไรได้บ้าง ? ๖. ในคัมภีร์วิภังค์ กำหนดองค์แห่งการชักสื่อไว้เท่าไร ? อะไรบ้าง ? ๗. สามีภรรยาทะเลาะกัน ภรรยากลับไปอยู่บ้านเดิม ภิกษุชักโยงให้ทั้งสองคืนดีกัน ต้องอาบัติอะไร หรือไม่ ? เพราะเหตุไรจึงเป็นเช่นนั้น ? ๘. สังฆาทิเสสสิกขาบทใด ที่ภิกษุต้องเพราะมีราคะ ? และสิกขาบทใดที่ภิกษุต้องเพราะมีโทสะ ? ๙. การปรับอาบัติในสิกขาบทที่ ๕ แห่งสังฆาทิเสส กำหนดองค์แห่งอาบัติไว้อย่างไร ? ๑๐. คำว่า “หญิง” ในสิกขาบทที่ ๒, ๓, ๔ และ ๕ แห่งสังฆาทิเสส หมายเอาหญิงเช่นไร ? ๑๑. สิกขาบทที่ ๗ แห่งสังฆาทิเสส กำหนดองค์แห่งอาบัติไว้อย่างไรบ้าง ? ๑๒. อาการโจทก์มีอะไรบ้าง ? เมื่อโจทก์ด้วยอาบัติไม่มีมูลเป็นอาบัติอะไร ? คำว่า “ไม่มีมูล” ในสิกขาบท ที่ ๘ แห่งสังฆาทิเสส หมายเอาเช่นไร ? ๑๓. ภิกษุโกรธเคือง แกล้งหาเลสโจทก์ภิกษุอื่นด้วยอาบัติปาราชิกนั้น คำว่า “เลส” กำหนดด้วยอาการ เช่นไร ?
- 21. ๑๕ ๑๔. ภิกษุพากเพียรทำลายสงฆ์ให้แตกกัน สงฆ์แตกกันแล้ว ตามความมุ่งหมายอย่างหนึ่ง ไม่แตกกันตาม ความมุ่งหมายอย่างหนึ่ง เธอต้องอาบัติอะไรบ้าง ? เพราะอะไร ? ๑๕. สิกขาบทที่ ๑๒ แห่งสังฆาทิเสส ทรงบัญญัติไว้เพื่อประสงค์ใด ? คำว่า “สงฆ์สวดกรรม” หมายถึง อะไร ? เรียกว่าอะไร ? เมื่อสวดแล้วจะต้องอาบัติอะไรบ้าง ? ๑๖. คำว่า “ภิกษุประทุษร้ายตระกูล” หมายเอาการกระทำเช่นไร ? ๑๗. สังฆาทิเสสทั้ง ๑๓ สิกขาบท ที่ชื่อว่า ปฐมาปัตติกา และยาวตติยกะ หมายความว่าอย่างไร ? ๑๘. สังฆาทิเสสข้อไหน ที่ภิกษุล่วงละเมิดแล้ว จัดเป็นคนเลวทรามที่สุด ? เพราะเหตุใด ? ๑๙. จงอธิบายวิธีการออกจากอาบัติสังฆาทิเสสมาแต่โดยย่อ ? อนิยต ๒ ๒๐. ที่เรียกว่า อนิยต ท่านหมายเอาเช่นไร ? เหตุใดจึงไม่แยกไว้เป็นอาบัติแผนกหนึ่ง ? ๒๑. ในอนิยตทั้ง ๒ สิกขาบท เหมือนหรือต่างกันอย่างไร ? ๒๒. ในอนิยตนั้น ท่านปรับอาบัติไว้อย่างไร ? เพราะเหตุใดจึงปรับอาบัติเช่นนั้น ? ๒๓. ที่ลับหู และที่ลับตา ท่านหมายเอาที่เช่นไรบ้าง ? กัณฑ์ที่ ๖ นิสสัคคิยปาจิตตีย์ จีวรวรรคที่ ๑ ๑. คำว่า “นิสสัคคิยปาจิตตีย์” แปลว่าอะไร ? หมายถึงอะไร ? ภิกษุต้องอาบัตินี้แล้ว ทำเช่นไรจึงจะพ้น ? ๒. อติเรกจีวร ได้แก่อะไร ? ภิกษุเก็บไว้ได้กี่วัน ? ที่ทรงห้ามไม่ให้เก็บอติเรกจีวรด้วยมีพุทธประสงค์ อย่างไร ? ๓. ไตรจีวร คืออะไร ? ภิกษุอยู่ปราศจากไตรจีวรนั้น ต้องอาบัติอะไร ? ในกาลเช่นไร ทรงอนุญาตให้ภิกษุ อยู่ปราศจากไตรจีวรได้ ? ๔. ภิกษุได้จีวรใหม่มา เธอต้องปฏิบัติเช่นไร จึงจะชอบด้วยวินัยนิยมบรมพุทธานุญาต ? ผ้าที่ทรงอนุญาต ให้นำมาทำจีวรได้มีอะไรบ้าง ? ๕. คนเช่นไร เรียกว่า “ญาติ” ? คนเช่นไร เรียกว่า “ปวารณา” ? ๖. ภิกษุต้องการจีวร จะร้องขอจากศิษย์ของตน หรือขอจากคฤหัสถ์ จะขัดข้องทางพระวินัย หรือไม่ ? จง ชี้แจง ? ๗. ขอทราบนิสสัคคีย์โดยล่วงเวลาสัก ๓ อย่าง ? และจีวรที่เป็นนิสสัคคีย์แล้ว ควรสละให้แก่ใคร ? ถ้าจีวร นั้นสูญหาย พึงปฏิบัติเช่นไร ? ๘. พระบัญญัติที่ให้ประโยชน์พิเศษแก่ภิกษุในจีวรสมัย มีอะไรบ้าง ?
- 22. ๑๖ โกสิยวรรคที่ ๒ ๙. ภิกษุซื้อจีวรใช้สอยเอง ต้องอาบัติหรือไม่ อย่างไร ? ๑๐. สันถัต ได้แก่อะไร ? อย่างไนทรงห้าม ? อย่างไหนทรงอนุญาต ? ๑๑. จตุกกนิสสัคคียปาจิตตีย์ หมายถึงสิกขาบทใด ? วรรคใด ? ความว่าอย่างไร ? ๑๒. แก้วแหวน เงินทอง ของที่เป็นวัตถุอนามาส ทรงอนุญาตให้จับต้องได้ในโอกาสเช่นไรบ้าง ? หรือ ห้ามเด็ดขาดทีเดียว จงตอบให้มีหลัก ? ๑๓. ภิกษุแลกเปลี่ยนของกับสามเณร ของที่ได้มาเป็นนิสัคคีย์หรือไม่ ? และอาศัยอะไรเป็นหลักจึงตอบ เช่นนั้น ? ปัตตวรรคที่ ๓ ๑๔. ภิกษุรับประเคนน้ำผึ้งแล้วลืม ปล่อยวางไว้ล่วง ๑๐ วัน เข้าใจว่ายังไม่ล่วง ๗ วัน เธอจะต้องอาบัติ อะไรหรือไม่ ? เพราะอะไร ? ๑๕. อติเรกบาตร คือบาตรเช่นไร ? ภิกษุจะต้องนิสัคคีย์ด้วยอาการเช่นไร ? ๑๖. สิกขาบทที่ ๑ และ ๒ แห่งปัตตวรรค เหมือนหรือต่างกันอย่างไร จงอธิบาย ? ๑๗. เภสัช ๕ ได้แก่อะไรบ้าง ? ภิกษุรับประเคนแล้วเก็บไว้ได้กี่วัน ? ๑๘. เวลาใด เรียกว่า จีวรกาล ? ๑๙. ภิกษุจำพรรษาหลัง จะได้รับอานิสงส์พรรษา และรับกฐินได้หรือไม่ เพราะอะไร ? ๒๐. อะไรเรียกว่า ลาภที่ภิกษุน้อมมาไม่ได้ ? อย่างไหนมีโทษอะไรบ้าง ? ๒๑. ภิกษุรู้อยู่ว่าน้อมลาภสงฆ์ไปเพื่อตน เพื่อบุคคล เพื่อสงฆ์อื่น ต้องอาบัติอะไร ? กัณฑ์ที่ ๗ ปาจิตตีย์ มุสาวาทวรรคที่ ๑ ๑. ปาจิตตีย์ แปลว่าอะไร ? มีกี่วรรค ? มีกี่สิกขาบท ? ๒. ภิกษุพูดมุสา จะเป็นอาบัติอะไรได้บ้าง ? ๓. ปฏิสสวทุกกฎ หมายเอาอาการเช่นไร ? ปรากฏในสิกขาบทใด ? ๔. ท่านปรับโทษภิกษุผู้พูดมุสาเป็นปาจิตตีย์ ก็เพื่อป้องกันมิให้พูดเหลวไหล ถ้าภิกษุพูดจริงทุกเรื่องก็เป็น อันพ้นอาบัติเพราะเรื่องพูด ท่านเห็นจริงตามนี้หรือไม่ ? ถ้าเห็นแย้ง จงอธิบายมา ? ๕. คำว่า “โอมสวาท” หมายถึงอะไร ? เรื่องสำหรับด่า เรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ? ๖. อาบัติปาจิตตีย์ใดบ้าง ที่ภิกษุประพฤติแล้ว ทำให้เป็นคนเลว แสดงความดุร้าย ทำให้เสียหาย และเป็น ความซุกซน จงยกตัวอย่างมาพอเข้าใจ ?
- 23. ๑๗ ๗. ภิกษุสอนธรรมแก่อนุปสัมบัน ถ้าว่าพร้อมกันต้องปาจิตตีย์ เป็นอจิตตกะ หรือสจิตตกะ ? แม้ถ้าไม่ได้ ตั้งใจจะอาบัติหรือไม่ ? สิกขาบทนี้ทรงบัญญัติเพื่ออะไร ? และเมื่อมีเหตุให้ภิกษุต้องแสดงธรรมแก่หญิง ท่านจะแสดงเช่นไรจึงจะไม่อาบัติ ๘. ภิกษุนอนในที่มุงที่บังอันเดียวกับอนุปสัมบัน ต้องอาบัติอะไร จงชี้แจง ? ๙. ปฐพี มีกี่อย่าง? อะไรบ้าง ? ภิกษุขุดต้องอาบัติอย่างไร ? เป็นโลกวัชชะ หรือปัณณัตติวัชชะ ? ภูตคามวรรคที่ ๒ ๑๐. ภูตคาม หมายเอาพืชเช่นไร ? พีชคาม หมายถึงอะไร ? ๑๑. ภิกษุ เห็นว่า อาบัติที่เกิดจากการพูดมีมาก จึงนิ่งเสีย เช่นนี้ยังมีทางจะต้องอาบัติอีกหรือไม่ ? ถ้าไม่มี ก็แล้วไป แต่ถ้ามี จงชี้แจงมา ? ๑๒. ในสิกขาบทมีบทลงโทษต่อภิกษุผู้ติเตียนสงฆ์ผู้ได้รับสมมติต่อหน้าอุปสัมบัน และอนุปสัมบัน และ ไม่ได้รับสมมติ แต่ทำการโดยผู้เดียว อย่างไรบ้าง ? ๑๓. ภิกษุเอาเตียง ตั่ง ฟูก เก้าอี้ และที่นอน ไปตั้งวางทิ้งไว้กลางแจ้ง หรือในกุฎีสงฆ์ แล้วทิ้งไปไม่ กลับมาใยดีอีก จนของเสียหาย ภิกษุที่กระทำเช่นนี้จะอาบัติอะไร จงอธิบาย ? ภิกษุนั้นจะต้องทำเช่นไรจึง จะพ้นอาบัติ ? ๑๔. ภิกษุต้องการแย่งกุฎีสงฆ์ของภิกษุอื่น จึงเอาของเพื่อนภิกษุผู้ทะเลาะไปโยนทิ้งนอกกุฎี เขาต้อง อาบัติปาจิตตีย์หรือไม่ ? เพราะเหตุใด ? การขับไล่กรณีใดไม่อาบัติ ? ๑๕. ภิกษุขาดสติไม่ทันดูว่า น้ำมีตัวสัตว์เอาไปรดดิน ภิกษุนี้ จะอาบัติอะไร หรือไม่ เพราะอะไร ? โอวาทวรรคที่ ๓ ๑๖. ภิกษุกลุ่มหนึ่งได้รับสมมติแล้ว ได้เข้าไปสอนภิกษุณีถึงในที่อยู่ จะอาบัติหรือไม่ ? ภิกษุ ก อิจฉา ภิกษุ ข ติเตียนว่า สอนภิกษุณี เพราะเห็นแก่ลาภ อาบัติหรือไม่ ? อย่างไร ๑๗. ภิกษุชวนภิกษุณีเดินทางด้วยกัน สิ้นระยะทางบ้านหนึ่ง แล้วไปร่วมนั่งเรือล่องไปอีกที่หนึ่ง เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอาบัติปาจิตตีย์กี่ตัว ? และจะไม่อาบัติในกรณีใด ? ๑๘. ในสิกขาบทที่ภิกษุรู้แล้วฉันอาหารที่ภิกษุณีแนะให้เขาถวาย ถ้าโยมเขาจัดไว้เองก่อนฉัน ฉันเข้าไป จะต้องอาบัติหรือไม่ อย่างไร ? โภชนวรรคที่ ๔ ๑๙. โภชนะ ๕ ได้แก่อะไรบ้าง ? โภชนะเช่นไร เรียกว่า ปรัมปรโภชนะ ? โภชนะเช่นไร เรียกว่า คณะ โภชนะ ? ๒๐. โภชนะอย่างไร ได้ชื่อว่า โภชนะอันประณีต ? ภิกษุฉันปรัมปรโภชนะ ต้องอาบัติอะไรหรือไม่ อย่างไร จงอธิบายให้มีหลัก ?
- 24. ๑๘ ๒๑. เวลาวิกาล หมายเอาเวลาใด ? ถ้าภิกษุสงสัยในเวลาไม่แน่ใจ แล้วยังฉันอาหารในเวลาวิกาลพอดี อาบัติหรือไม่ เพราะอะไร ? ๒๒. ภิกษุ ขอโภชนะต่อคฤหัสถ์ไม่ใช่ญาติอย่างไร จึงไม่อาบัติ และเป็นสจิตตกะ ? ๒๓. วิธีประเคนที่ถูกต้องนั้น ต้องประกอบด้วยองค์อะไรบ้าง ? อเจลกวรรคที่ ๕ ๒๔. ปริพาชก ปริพาชิกา หมายเอาบุคคลเช่นไร ? ภิกษุ ให้ของเคี้ยว ของกินแก่บุคคลเหล่านั้น อย่างไร เป็นอาบัติ อย่างไรไม่เป็นอาบัติ ? ๒๕. ภิกษุ ก ชวนภิกษุ ข ไปบิณฑบาตแล้วไล่ภิกษุ ข กลับมา ต้องอาบัติหรือไม่ จงชี้แจงมา ? ๒๖. ภิกษุนั่งในห้องกับหญิงไม่มีชายอยู่เป็นเพื่อน เป็นอาบัติอะไร ? ถ้ามีหญิงหลายคนอยู่ด้วย จะคุ้ม โทษได้หรือไม่ ? และถ้ามีภิกษุ ๒ รูปด้วยกัน ชื่อว่ามีชายอยู่เป็นเพื่อน ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด ? ๒๗. ในสิกขาบทของปาจิตตีย์ กล่าวถึงการที่ภิกษุจะรับปัจจัยของบุคคลผู้ปวารณาไว้อย่างไรบ้าง จงอธิบาย ? ปัจจัยนั้นคืออะไร ? ๒๘. ถ้ามีเหตุจำเป็นพิเศษ เช่นเจ็บไข้อยู่ในกองทัพอยู่เกินกว่า ๓ วัน ต้องอาบัติหรือไม่ ? และเหตุจำเป็น มีอะไรบ้าง ? เมื่ออยู่ในกองทัพต้องระงับเรื่องอะไรบ้าง จึงจะไม่อาบัติ ? ๒๙. ภิกษุเดินบิณฑบาต ผ่านหน้าสนามฝึกทหาร เหลียวดูเขาฝึกทหาร จะอาบัติหรือไม่ เพราะเหตุใด ? สุราปานวรรคที่ ๖ ๓๐. สุราและเมรัย ต่างกันอย่างไร ? สิกขาบทข้อที่ห้ามดื่มน้ำเมานี้ เป็นสจิตตกะหรืออจิตตกะ ? และยกเว้นในกรณีใดบ้าง ? และถ้าภิกษุสูบฝิ่น กัญชา ยาบ้า จะต้องอาบัติอะไร ? เป็นโลกวัชชะ หรือปัณณัตติวัชชะ จนถึงที่สุดอย่างไร ? ๓๑. ภิกษุต้องอาบัติเพราะความซุกซน มีอย่างไรบ้าง ? ๓๒. ภิกษุว่ายน้ำเล่น ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทราบแล้วไม่ถาม แต่อยากทราบว่า ลักษณะอย่างไรที่เป็น การเล่นน้ำแล้วต้องอาบัติ ? ๓๓. ความไม่เอื้อเฟื้อในพระวินัยมีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ? ๓๔. พินทุกัปปะ คืออะไร ? จีวร ผ้านิสีทนะ อังสะ ผ้าเช็ดหน้า อย่างไหนควรพินทุ อย่างไหนไม่ควรพินทุ เพราะอะไร ? ๓๕. ภิกษุซ่อนบริขารของภิกษุและสามเณร จะต้องอาบัติอะไร ? ถ้ามีเจตนาจะเก็บไว้ให้จะเป็นอาบัติ อะไร ? สัปปานวรรคที่ ๗ ๓๖. ภิกษุเห็นว่ามดเป็นสัตว์เล็ก เลยบี้ตาย เช่นนี้เธอจะอาบัติหรือไม่ อย่างไร ? ๓๗. อธิกรณ์ที่ชำระแล้ว อธิกรณ์ใดที่รื้อฟื้นแล้วอาบัติ และอันใดไม่อาบัติ ?
- 25. ๑๙ ๓๘. ภิกษุรูปหนึ่ง ชวนหญิงและพ่อค้าหนีภาษี เดินทางด้วยกันสิ้นระยะทางบ้านหนึ่ง ภิกษุรูปนี้จะอาบัติ อะไร ? กี่ตัว ? เพราะอะไร ? สิกขาบทที่เกี่ยวกับเรื่องนี้ เป็นสจิตตกะ หรืออจิตตกะ ? สหธรมมิกวรรคที่ ๘ ๓๙. อาการเช่นไร คือ การก่นสิกขาบท ? และต้องอาบัติใด ? ๔๐. ภิกษุ ก ท่องนวโกวาทอยู่ ภิกษุ ข เข้าไปพูดว่า คุณจะท่องไปทำไม ออกพรรษาก็สึก ไม่ได้ใช้ ภิกษุ ก เห็นด้วยเลยเลิกท่องนวโกวาท ท่าน จะวินิจฉัยอาบัติโทษภิกษุ ก และภิกษุ ข อย่างไร ? ๔๑. อย่างไร เรียกว่า “อาบัติไม่มีมูล” ? โจทก์อาบัติไม่มีมูล ต้องอาบัติอะไรบ้าง ? ๔๒. การจะจับภิกษุประพฤติชั่ว โดยการแอบฟัง จะได้หรือไม่ ? มีข้อกำหนดใดเพิ่มเติมหรือไม่ อย่างไร ? รตนวรรคที่ ๙ ๔๓. ภิกษุเห็นของตกอยู่นอกวัด เก็บได้หรือไม่ ? ถ้าตกในวัดจะต้องเก็บไหม ? ท่านวางอาบัติไว้อย่างไร ใน ๒ กรณีนี้ ๔๔. ภิกษุเข้าบ้านในเวลาวิกาล โดยไม่บอกลาภิกษุอื่นในวัด ต้องอาบัติอะไร หรือไม่ ? มีข้อยกเว้นหรือไม่ อย่างไร ? บทบัญญัตินี้เป็นไปตามสิกขาบทใด ? ๔๕. มีทายกถวายเตียงนอนแก่ภิกษุรูปหนึ่ง แต่มีเท้าสูงเกินกำหนด ภิกษุนั้นได้นำไปใช้ เช่นนี้ ควรปรับ อาบัติอย่างไร ? ๔๖. ที่เรียกว่า อาบัติตามสิกขาบทว่า เฉทนกปาจิตตีย์ และเภทนกปาจิตตีย์ นั้น หมายความว่าอย่างไร ? กัณฑ์ที่ ๘ ปาฏิเทสนียะ ปาฏิเทสนียะ ๔ ๑. ปาฏิเทสนียะ แปลว่าอะไร ? ภิกษุรับของเคี้ยวของฉันจากมือนางภิกษุณีที่มิใช่ญาติ ด้วยมือตนเอง ควรปรับอาบัติอย่างไร ? ๒. สิกขาบทอะไร ทำรูปเดียวพ้นอาบัติทั้งหมู่ ? ๓. คำว่า “สกุลเสขะ” หมายเอาสกุลเช่นไร ? ๔. ภิกษุอยู่ในเสนาสนะป่าเปลี่ยว ไม่เป็นไข้ รับของเคี้ยวของฉันที่ทายกแจ้งให้ทราบก่อนด้วยมือตนมา บริโภค จะอาบัติหรือไม่ อย่างไร ? และคำว่า “เสนาสนะป่าเป็นที่เปลี่ยว” กล่าวถึงในสิกขาบทอะไรบ้าง ? หมายเอาที่เช่นไร ? เสขิยวัตร ๗๕ ๕. อะไรเรียกว่า เสขิยวัตร ? มีกี่สิกขาบท ? มีความสำคัญอย่างไร ?
- 26. ๒๐ ๖. เสขิยวัตรแบ่งออกเป็นกี่หมวด ? อะไรบ้าง ? เสขิยวัตร จัดเข้าในพระวินัยประเภทใด ? ภิกษุผู้ละเมิด ต้องอาบัติอะไร ? ๗. นุ่งห่มอย่างไร เรียกว่าเรียบร้อย ? ถ้าภิกษุนุ่งห่มไปม่เรียบร้อย จะต้องอาบัติอย่างไร ? ๘. ในเสขิยวัตร ทรงสอนให้ภิกษุสำรวมตาไว้อย่างไร ? ๙. ภิกษุจ้องดูบาตรของตนขณะบิณฑบาต ต้องอาบัติอะไร ? ถ้าจ้องดูบาตรผู้อื่นเล่า ต้องอาบัติอะไร จง ตอบให้มีหลัก ? ๑๐. ในเสขิยวัตร ทรงสอนการรับบิณฑบาตที่น่าศรัทธาเลื่อมใสไว้อย่างไร ? ๑๑. ข้อว่า ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า เราจักฉันบิณฑบาตโดยเคารพ มีอธิบายว่าอย่างไร ? ๑๒. จงยกตัวอย่างวัตรหรือมารยาทว่าด้วยการขบฉันอันเหมาะแก่ความเป็นสมณะ มา ๕ ประการ ? ๑๓. ภิกษุโดยสารรถไปกับคฤหัสถ์ จะแสดงธรรมกับผู้ที่มาด้วยนั้น ได้หรือไม่ อย่างไร ? ๑๔. ตามพระวินัย ภิกษุถืออิริยาบถไหน เป็นอิริยาบถเคารพ จงตอบโดยอ้างหลักที่มาด้วย ? ๑๕. หมวดปกิณณะในเสขิยวัตร มีกี่ข้อ ? มีประโยชน์อย่างไร ? ๑๖. ในเสขิยวัตร ทรงสอนให้ช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อมไว้อย่างไร ? กัณฑ์ที่ ๙ อธิกรณสมถะ ๑. อธิกรณ์ คืออะไร ? มีกี่ประเภท ? อะไรบ้าง ? ๒. ธรรมเป็นเครื่องระงับอธิกรณ์นั้น เรียกว่าอะไร ? มีเท่าไร ? อะไรบ้าง ? ๓. พระบรมศาสดา ทรงจัดกิจการของหมู่อธิกรณ์ไว้หมวดหนึ่ง ด้วยมีวัตถุประสงค์อย่างไร ? ๔. การอุปสมบท จัดเป็นอธิกรณ์หรือไม่ ? อย่างไร ? และจะพึงระงับด้วยสมถะอะไร ? ๕. ภิกษุเถียงกันด้วยเรื่องการแก้ปัญหาการเมือง เป็นอธิกรณ์หรือไม่ เพราะอะไร ? ๖. ภิกษุกระทำคืนอาบัติที่ต้องแล้ว โดยสมควรแก่ธรรม จัดเป็นการระงับอธิกรณ์อะไร ? ด้วยสมถะข้อ ไหน ? พระมหาธีรพิสิษฐ์ จนฺทสาโร ผู้ออก/พิมพ์/ทานแบบฝึกหัด