2. Fuarcılık ve Fuar Organizasyonu
Fuar Sektörünün Tarihçesi
Fuar Kavramı
Fuarların Temel Fonksiyonları
Fuar Türleri
2
3. 1. Fuar Sektörünün Tarihçesi
3
Fuarcılığın başlangıcı olarak panayırlar kabul edilmektedir. Panayırların M.Ö.
18. yy.’da Hindistan’ın TYR kentinde M.Ö. 9. yy.’da da Mezopotamya
uygarlıklarında ve Anadolu’da Hitit uygarlıklarında önemli sosyal ve ticari bir
etkinlik olduğu bilinmektedir.
Hıristiyanlık öncesi dönemlerde Atina’da çeşitli panayırlar kurulmaktaydı. Bu
panayırlar ticari olmaktan çok sosyal bir içeriğe sahiptir. Bu oluşumların
başında da Atina Olimpiyatları gelmektedir.
4. 1. Fuar Sektörünün Tarihçesi
4
Dünya genelinde ticaretin gelişmesiyle birlikte panayırlar, şehir devletleri
arasındaki ilişkilerin gelişmesine neden olmuştur. Öncelikle su ve daha
sonra da Romalılarla gelişen karayolları, mal akışının boyutunu geliştirdiği
için bu tür pazarlamanın önemi daha da artmıştır.
Özellikle, karayolu yapımında yolların belirli merkezlerde toplanması ve
bunların su veya deniz yoluyla bağlantılı olması, belli ticaret merkezlerini
oluşturmuştur. Bu merkezler zaman geçtikçe yeryüzünde ürün sağlama ve
dağıtım merkezleri olmuştur.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
5. 1. Fuar Sektörünün Tarihçesi
5
Bu merkezler daha çok İtalya, Fransa, İspanya ve İngiltere gibi denizle
bağlantılı şehirleri bulunan ülkelerin bu liman yerleşim yerleri olarak ortaya
çıkmışlardır.
Bu dönemlerde Fransa’da Champagne Fuarları (427) bilinen en önemli
fuarlardandı. Fransa’da Kral Dagobert (629) de Paris’de bugünkü anlayışa çok
yakın Saint Denis günleri için fuar kurulmuş ve bu fuar 1789’a kadar sürmüştür.
Bu fuar daha sonraları Lendit ismini almıştır. Artık Fransa’da hemen hemen
her Saint günleri için bir fuar düzenlenmeye başlanmıştır.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
6. 1. Fuar Sektörünün Tarihçesi
6
İtalya’daki fuarcılığın gelişimi, Saint günlerinin etkinliğinden daha çok
Akdeniz’de ithalat-ihracat limanlarının olmasından kaynaklanmıştır. Genova
bu duruma en güzel örneklerden biridir.
Almanya’da en eski ve hala önemini yetirmemiş fuar; Leipzig (1268)
fuarıdır. Daha sonraları diğer kentlerede yayılmıştır. Bugün Auma’ya göre
eskiden günümüze kadar faaliyet gösteren 18 kadar fuar vardır.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
8. 1. Fuar Sektörünün Tarihçesi
8
Zamanla fuarlardaki dini etkinlik zayıflamıştır. Asıl amaç olarak,
teknolojinin ve ulaşımın gelişmesiyle birlikte fuarların ticari fonksiyonu
ön plana çıkmıştır. Fuarlar vasıtasıyla bölgeler ve uluslar arası ilişkiler
de yeni boyutlar kazanmış, globalleşmeyle birlikte dünya ticaretinin
gelişmesine katkılar sağlanmıştır.
Bu gelişim süreci, Birinci Dünya Savaşına değin sürmüştür. Savaş
dönemlerinde fuarcılıkta etkin bir duraklama görülmektedir. İkinci
Dünya Savaşından sonra yeniden doğan fuarcılıkta birleştiricilik ön
planda görülür. Hümanizm, katılımcılık ve birleştiricilik anlayışı
fuarcılığın temel felsefesini oluşturur.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
9. 2. Fuar Kavramı
9
Fuar sözcüğü Latince “bayram, dini tören” anlamına gelen Feria
kelimesinden, Fransızca Foire yolu ile dilimize geçmiştir.
Fuar, belli zamanlarda, belli yerlerde ticari mal sergilemek amacıyla açılan
büyük sergilerdir. Günümüzde fuarlar da sadece ticari mallar değil, hizmetler ve
eğlence de tanıtılmakta ve pazarlanmaktadır.
Fuarlar, ticari mal ve hizmetlerin sergilenmesi ve dolayısıyla pazarlanmasını
amaçlayan, belli zamanlarda, belli yerlerde ve belli sürelerde halkın eğlenceli
vakit geçirmesini de sağlayan büyük pazarlardır.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
10. 2. Fuar Kavramı
10
Bir başka tanıma göre de fuarcılık olarak isimlendirilen organizasyon; doğru
yerde doğru zamanda doğru kişileri buluşturma çabasıdır. Doğru yer ve doğru
zaman sektörlere göre değişkendir. Örneğin; tekstil üreticileri için, otomobil
üreticileri ve turizm sektöründeki otelciler için doğru zamanlar çok farklıdır.
Doğru yer, sektörlerin ihracat şansının fazla olduğu pazarlara göre
şekillenmektedir. Doğru kişiler ise değişmeyen bir unsur olup, fuar ne zaman ve
nerede olursa olsun iyi bir tanıtım ile sağlanabilir ve olmazsa olmaz özelliği
taşır.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
11. 3. Fuarların Temel Fonksiyonları
11
Diğer sosyal ve iktisadi olay ve kavramlarda olduğu gibi fuar konusunda da
onu ayrıcalıklı kılan kendine özgü özellikleri olduğu gibi, yine kendine özgü
hedefleri ve bu hedefleri sağlayan fonksiyonları da vardır. Fuarların kendine
özgü bu fonksiyon özelliklerini, onların ayrıcalıklı işlevsel yapı ve
karakterlerini göz ardı etmeden incelemek gerekmektedir.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
12. 3. Fuarların Temel Fonksiyonları
12
Fuarların, serbest rekabet ortamı içerisinde birincil ve ikincil olmak üzere iki
temel fonksiyonunu görürüz. Bunlar;
1.fuarlar, katılımcılar için pazarlama öğesidir.
2.fuarlar, katılımcılar için iş ilişkisi kurma, alış-veriş yapma bilgilenme ve
hoşça vakit geçirme yerleridir.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
13. Birincil oluşumdaki katılımcılar; üretimini, malını veya hizmetlerini fuar nedeniyle
ve ticari amaçla satan veya tanıtanlardır.
Bu bakımdan katılımcılar, fuar olgusunun aynı mekanda serbest rekabet koşulları
altında oluşmasını sağlayanlardır.
Katılımcılar, fuar yoluyla kendi pazar paylarını artırdığı, promosyonlarını
geliştirdiği gibi, fuarın yapıldığı kente de ekonomik ve sosyal yarar sağlar. Bu nedenle
fuarlar, bulundukları yere katma değer sağlayan ve katılımcıların mal ve ürünleriyle
hizmetlerini sergiledikleri bir pazarlama olayıdır.
3. Fuarların Temel Fonksiyonları
13Aymankuy, 2010; Özer, 2010
14. İkincil hedef olarak görülen talepçiler; fuarda yer alan katılımcılarla ticari ilişki
kurmak, geliştirmek, işlerine yeni boyutlar kazandırmak isteyen ve ayrıca gelişen
pazar yapısı ve teknoloji hakkında bilgilenmek isteyen kişi ya da işletmelerdir.
Fuarlar, bu fonksiyonuyla alıcıyla satıcıların serbest rekabet ortamında buluştukları
yerlerdir. Fuarların asıl amacı budur.
3. Fuarların Temel Fonksiyonları
14Aymankuy, 2010; Özer, 2010
15. Fuarları Oluşturan Sosyal Yapılar
3. Fuarların Temel Fonksiyonları
15Aymankuy, 2010; Özer, 2010
Organizatörler
ve
Denetleyiciler
Katılımcılar
Ziyaretçiler
Ve
Talepçiler
16. 4. Fuar Türleri
16
Fuarlar, bulundukları yerler ve sektörel bazdaki içerikleri açısından
farklılıklar ve türler oluşturmaktadır. Fuarları bu açıdan incelediğimizde
aşağıdaki gibi sınıflandırılabilirler:
1. Bulundukları yer ve hitap ettiği kitleye göre;
2. Sektörel yapıya bağlı olarak, içerik ve kapsamlarına göre; olmak üzere 2
ana grupta incelenebilirler.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
17. Bulundukları yer ve hitap ettiği kitleye göre fuarlar dört sınıfa ayrılır;
i. Yöresel fuarlar,
ii. Bölgesel fuarlar,
iii. Ulusal fuarlar,
iv. Uluslar arası fuarlar.
A. Bulundukları Yer ve Hitap Ettiği Kitleye Göre Fuarlar
17Aymankuy, 2010; Özer, 2010
18. Yöresel Fuarlar
18
Yöredeki ziyaretçi ve katılımcılara hitap eden fuarlardır. Genellikle yöre halkı
için, sosyal bir etkinlik olarak algılanabilir. Bu tür fuarlar zengin olmamakla
beraber, genellikle perakende stand satışlarını hedef almaktadır.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
19. Yöresel fuarlara göre biraz daha büyük olup, hitap ettikleri kitle daha geniştir.
Bölgesel fuarların isimlerinde, bölge isimleri belirlenir. Çünkü bu tür fuarlar, zayıf da
olsa bütün fonksiyonlarıyla fuarların temel kurallarına uygun olarak organize edilir.
Örneğin; Orta Anadolu Kayseri Fuarı, Karadeniz Samsun Fuarı gibi.
Bölgesel Fuarlar
19Aymankuy, 2010; Özer, 2010
20. Ulusal fuarlarda hedef kitle; diğer ülkelere de açık olmakla birlikte tüm ülkedeki
katılımcılar ve ziyaretçilerdir. Bu tür fuarlar, fuarın yapıldığı yerlerin isimleri ile
anılır. Zamanla aynı yerde gerçekleştirilen ülke boyutunda ve uluslararasına aday
geleneksel, sosyal ve ekonomik bir aktivite olma özelliği taşırlar.
Ulusal Fuarlar
20Aymankuy, 2010; Özer, 2010
21. Uluslararası Fuarlar
21
Uluslar arası fuarlar, katılımcı ve ziyaretçi açısından globalleşmiş bir yapı
ortaya koymaktadır. Ulusal boyuttaki katılımcılar ve ziyaretçilere de açıktır.
Fuarların, uluslar arası fuar niteliğine sahip olması için, ulusal fuar olarak
belli bir süre aralıksız faaliyette bulunması ve belirli bir gelişimi göstermesi
ve kapasite oluşumunu sağlaması gerekmektedir.
Örneğin; Uluslar arası İzmir Fuarı ile ilgili bilgileri http://ief.izfas.com.tr/
websitesini inceleyerek elde edebiliriz.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
22. Bir fuarın katılımcısının beklentilerini karşılayabilmesi için öncelikle uluslar arası
nitelikte olması gerekir.
Fuarlar hem katılımcı hem de ziyaretçi açısından uluslar arası bir platform
yaratmalıdır. Aksi halde katılımcı olarak şirket ile iç pazardaki rakiplerini karşı
karşıya getiren fuarlar, sadece iç pazar paylarının firmalar arsında yer değiştirmesine
yol açar. O nedenle yurt dışımdaki organizasyonlarda fuar katılımcısı firmalar hem
uluslar arası pazardaki rakipleri ile hem de onların müşterileri ile bir araya
getirilmelidir.
Uluslararası Fuarlar
22Aymankuy, 2010; Özer, 2010
23. İçerik ve Kapsamlarına Göre Fuarlar
23
Fuarlar, sergilenerek sunulan ürünlerin türüne göre sınıflandırılabilir. Bu
sınıflandırma, ürünlerin global yapıları dikkate alınarak yapılabileceği gibi,
daha da özelleşerek ve de özgünleşerek belli bir ürüne veya hizmete özel fuarlar
da olabilir.
Bu durumda fuarları içerik açısından ele aldığımızda; global sınıflandırma ve
özgün sınıflandırma olmak üzere iki temel başlık altında inceleyebiliriz.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
24. Global Sınıflandırma
24
Fuarların oluşturulmasına neden olan objelerin esas yapıları incelenir. Bu
ekonomik olayın unsurları olan üretim ve pazarlama öğelerinin de
irdelenmesi sonucu ortaya çıkarılan sınıflandırmadır. Buna göre; global fuar
sınıflandırmasını;
1. Tarımsal fuarlar,
2. Endüstriyel fuarlar,
3. Karma fuarlar,
4. Ticari fuarlar,
5. Hizmet fuarları,
olmak üzere çeşitlendirerek yapabiliriz.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
25. Özgün Sınıflandırma
25
Fuarlar kendi başlarına ve özgün yapısı içinde ekonomik ve sosyal bir etkinlik
olarak oluşturulabileceği gibi, başka bir sosyal veya ticari etkinliğin içinde ek
bir unsur olarak da oluşturulabilirler.
Özgün sınıflandırmada fuarlar, ürünün yapısına ve üreticilerin oluşumuna
göre ikiye ayrılırlar.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
26. a. Ürün Yapısına Göre
26
Sektörel bazdaki üretim veya imalat türlerine göre oluşan bir fuar
sınıflandırmasıdır. Bir başka deyişle, belli bir gruba veya imalatçılara borsa
oluşturmak amacıyla düzenlenen fuarlardır. Örneğin; “Bilgisayar Fuarı” gibi.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
27. b. Üreticilerin Oluşumuna Göre
27
Yöresel üretimi pazarlamak için üreticilerin bir ölçüde borsa oluşturmak
amacıyla düzenlenen fuarlardır. Bu tür fuarlar çoğunlukla tarımsal karakterde
olurlar ve yörenin üretimini sergilerler.
Aymankuy, 2010; Özer, 2010
28. 28
2. ÖĞRENME ÇIKTILARI
Bu dersin sonunda öğrenci;
• Fuar Sektörünün Tarihçesini,
• Fuarların Temel Fonksiyonlarını,
• Fuar Türlerini Öğrenir.
29. 29
1. BİR SONRAKİ DERS İÇİN ÖNERİLER
Fuar organizasyonlarının ne olduğu ve fuar organizasyonlarının
amaç ve özellikleri ile ilgili kaynakların incelenmesi.
30. 30
3. KONU DEĞERLENDİRME SORU VE CEVAPLARI
DERSİN ADI KONGRE VE FUAR ORGANİZASYONLARI HAFTA NO 4
KONU
BAŞLIĞI
FUAR KAVRAMI, FONKSİYONLARI VE
TÜRLERİ
YAYIM TARİHİ 19.10.2012
S1 Fransa’da 427 yılında 45-50 gün ara ile çeşitli şehirlerde kurulan, en önemli fuar aşağıdakilerden hangisidir?
C1
c
a) Saint Denis
b) Lendit
c) Champagne
d) St. Avide
e) St. Lazere
S2 Aşağıdakilerden hangisi bulundukları yer ve hitap ettiği kitleye göre fuar sınıflandırılmasından biri değildir?
C2
e
a) Yöresel fuar
b) Bölgesel fuar
c) Ulusal fuar
d) Uluslar arası fuar
e) Ticari fuar
S3 “Bilgisayar Fuarı” aşağıdaki fuar sınıflandırmalarından hangisine örnek gösterilebilir?
C3
d
a) Yöresel fuarlar
b) Bölgesel fuarlar
c) Endüstriyel fuarlar
d) Ürün yapısına göre fuarlar
e) Üreticilerin oluşumuna göre fuarlar
31. 31
S4
Aşağıdaki fuar türlerinden hangisinin hedef kitlesi; diğer ülkelere de açık olmakla birlikte tüm ülkedeki katılımcılar ve
ziyaretçilerdir?
C4
e
a)
Uluslar arası fuarlar
b)
Yöresel fuarlar
c)
Bölgesel fuarlar
d) Hizmet fuarları
e)
Ulusal fuarlar
S5
Aşağıdaki ülkelerden hangisinde fuarcılığın gelişimi daha çok Akdeniz’de ithalat-ihracat limanlarının olmasından
kaynaklanmıştır?
C5
c
a) Fransa
b) Almanya
c) İtalya
d) İspanya
e) İngiltere
32. 32
Ders ile ilgili
tüm soru ve görüşleriniz için
forum saatinde
öğretim elemanıyla
iletişime geçiniz.