"Prawdziwa wiedza to znajomość przyczyn" (Arystoteles). Model biznesowy to "opis tego jak i dlaczego zarabiamy". Wiele firm zarabia, mniej jednak rozumie dlaczego. Analiza i opracowanie modelu biznesowego to wiedza o tym jak i dlaczego firma zarabia....

1. Modele biznesowe i sformalizowane
metody ich dokumentowania
Mgr inż. Jarosław Żeliński
(wykładowca WIT)

2. Agenda
• Wprowadzenie
• - ogólne zasady opisu organizacji
- ogólna teoria systemów jako szkielet analizy strategicznej
- łańcuch wartości dodanej M.E.Portera - rynkowy i wewnętrzny
- model biznesowy - definicje
- model biznesowy jako dokumentacja strategii organizacji
- strategia i taktyka - definicje
- procesy biznesowe jako opis strategii i taktyki
- czynniki wpływu
- polityka i reguły biznesowe
- sformalizowany Model Motywacji Biznesowej jako opis działania organizacji
• Podsumowanie

3. Od strony filozofii…
Modelowanie
wymaga więc
określenia nie
tylko notacji ale
także pragmatyki
wskazującej: co
jest modelowane,
jak dokładnie i jak
ogólnie…
Artur Schopenhauer, Czworaki Korzeń Racji Dostatecznej

4. Notacja jako „pismo”: nośnik wiedzy…
semiotyka
• Lepsze rozdzielanie poznanego od poznającego to prawdopodobnie najbardziej
podstawowa wartość pisma od jego początku do dzisiaj. Między poznane a
poznającego, pismo wciska widzialny i dotykalny przedmiot, tekst.
• Obiektywizm tekstu pomaga nakładać obiektywizm na to, do czego tekst odnosi.
Pismo w końcu tworzy stan umysłu, w którym o samej wiedzy można myśleć jako o
przedmiocie odrębnym od poznającego. Ten stan umysłu będzie najpełniej
realizowany, gdy druk nasili przedmiotowy charakter tekstu.
• Niezależnie jednak od wewnętrznego oddziaływania na wiedzę tekst fizyczny sam
wiedzą nie jest, wiedza bowiem, zwerbalizowana lub inna, może istnieć jedynie w
poznającym przedmiocie.
[u osoby czytającej, przyp. J.Ż.]
• Pismo rozdziela słowo od przestrzeni wypełnionej istnieniem. W swej pierwotnej,
mówionej kondycji słowa [znaki przyp J.Ż] są zawsze częścią kontekstu, który jest w
dużej mierze niewerbalny, jest modyfikacją pola relacji osobowych i
przedmiotowych.
• Bezpośrednim kontekstem słów w tekście są po prostu inne słowa.
(źr. W. J. Ong ,,Osoba, świadomość, komunikacja. Antologia'', Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, strony 160 i 162)
Zapisana „wiedza”
a poznający ją
czytający…
Tekst jest
obiektywny:
czytający sam go
interpretuje.
Tekst to tylko
dane, wiedza to
to co zrozumiał
czytający.
Pojedyncze
obiekty notacji są
pozbawione
kontekstu, buduje
go doświadczenie
czytającego i inne
obiekty na
diagramach lub
pragmantyka.
Odpowiednikiem słowa notacji jest symbol z nadanym znaczeniem

5. Dlaczego warto budować modele
organizacji
• Przede wszystkim jest to wgląd w strukturę przedsiębiorstwa i
procesy w nim zachodzące oraz baza do wprowadzania wszelkich
zmian.
• Analiza modelu pozwala dostrzec wszelkie niedoskonałości i wąskie
gardła, które mogą utrudniać działalność przedsiębiorstwa, czy
hamować obieg wiedzy lub informacji.
• Model stanowi swoiste repozytorium wiedzy o przedsiębiorstwie,
może zatem być wykorzystywany jako „abstrakcja” organizacji na
potrzeby do podejmowania decyzji.
• Warto również zauważyć, że jako swoista „pamięć” zapobiega
wypływaniu i utracie wiedzy ukrytej wraz z odejściem pracowników.
2015-05-16 5

6. Proces analizy systemowej
2015-05-16 6
UWAGA! Modele same z siebie nigdy nie są celem pracy, nie są żadnymi
produktami, są tylko narzędziami analizy. Dlatego nie ma ich na tym
diagramie, są scenariusze które z nich korzystają. Produktem są jednak nie
raz mapy procesów (też modele) dokumentujące organizację i prace firmy.

7. Notacja jako Model pojęciowy
Byty świata
rzeczywistego
Przestrzenie
nazw
Pojęcia słownikowe
(symbole)
Model pojęciowy zły Model pojęciowy poprawny

8. Reguły biznesowe czyli swoboda
działania i jej ograniczanie
• Entropia – w ramach teorii informacji jest definiowana jako średnia ilość informacji,
przypadająca na znak symbolizujący zajście zdarzenia. Zdarzenia w tym zbiorze
mają przypisane prawdopodobieństwa wystąpienia.
• Entropię można interpretować jako niepewność wystąpienia danego zdarzenia
elementarnego w następnej chwili. Jeżeli następujące zdarzenie występuje z
prawdopodobieństwem równym 1, to z prostego podstawienia wynika, że entropia
wynosi 0, gdyż z góry wiadomo, co się stanie – nie ma niepewności (należy założyć,
że taka sytuacja nie występuje w rzeczywistości – biznesowe „nigdy nie mów
nigdy”).
• Ograniczenie - norma, przepis, zarządzenie krępujące czyjąś swobodę działania.
• Reguła biznesową będziemy nazywali specyficzne dla modelowanej organizacji
ograniczenie swobody realizacji danego działania.

9. • Powinien w sposób jasny i zrozumiały dla pracowników firmy opisywać
firmę, jej cel rynkowy oraz wszelkie jej wewnętrzne i zewnętrzne
zachowania oraz reakcje.
• Jest niezbędny do przewidywania zachowań firmy w tym także do
przygotowania jej do wdrożenia nowych systemów zarządzania.
• Wiele firm doradczych i informatycznych pod pojęciem mapy lub modelu
procesów biznesowych dostarcza nieprzydatne, utrwalone na
dziesiątkach diagramów opisy czynności realizowanych przez
ankietowanych pracowników, które tak naprawdę nie wiele mają
wspólnego z modelowaniem.
• Model to coś co odzwierciedla rzeczywistość w uproszczonej formie i
symuluje zachowanie modelowanego przedmiotu lub zjawiska.
• Użycie niesformalizowanej notacji lub łamanie zasad formalnej notacji
(jej syntaktyki i semantyki) czyni tworzone modele nieprzydatnymi do
celów analitycznych.
Model organizacji (firmy)
2015-05-16 9

10. Ogólne zasady opisu organizacji
Źr. http://www.bptrendsassociates.com/

11. Ogólna teoria systemów jako metoda
naukowa i szkielet analizy strategicznej
UWAGA! Modele same z siebie nigdy nie są celem pracy, nie są
żadnymi produktami, są tylko narzędziami analizy. Model to teoria
(naukowa) mówiąca: „tak działa ta organizacja”.
Kluczowe znaczenie dla rozróżnienia czy dana teoria jest teorią naukową, czy nie, ma
obecnie kryterium falsyfikowalności. Pojęcie to zostało wprowadzone przez Karla Poppera
w dziele "Logika odkrycia naukowego" i stanowi podstawę metody naukowej.

12. Łańcuch wartości dodanej M.E.Portera
- rynkowy i wewnętrzny

13. Model biznesowy - definicje
• Model biznesowy - jest to plan, który relacje pomiędzy
uczestnikami rynku, informuje jak przedsiębiorstwa działają,
tj. w jaki sposób tworzą wartość dla klientów, towary i usługi
oraz z czego czerpią zyski.Innymi słowy, jest to definicja źródeł przychodów.
• Według Portera model biznesowy jest opisem działalności przedsiębiorstwa, które zapewniają mu
zyski. Sprowadza się to do określenia roli organizacji w łańcuchu wartości, w jakim działa. W
kompleksowym ujęciu chodzi o metodę przyjętą przez firmę, przez realizację której będzie ona
powiększać i wykorzystywać zasoby tak, aby oferować klientom większą wartość od konkurencji.
Dzięki temu przedsiębiorstwo osiągnie wyższe zyski, a może nawet uzyska i utrzyma trwałą
przewagę konkurencyjną.
• Obłój definiuje model biznesowy jako „połączenie koncepcji strategicznej firmy i technologii jej
praktycznej realizacji, rozumianej jako budowa łańcucha wartości pozwalającego na skuteczną
eksploatację oraz odnowę zasobów i umiejętności”. Wskazuje, że model biznesowy powinien
odpowiadać na pytania:
– Co firma będzie robić? (produkt)
– Jakie są jej podstawowe zasoby i kompetencje? (role)
– W jaki sposób zasoby i kompetencje są skonfigurowane w praktyce codziennego działania? (peroces)

14. Strategia i taktyka - definicje
• Słownik Języka Polskiego mówi (zacytowano
wyłącznie ogólne):
– strategia «przemyślany plan działań w jakiejś
dziedzinie»
– taktyka «sposób postępowania mający doprowadzić
do osiągnięcia celu»
– reguła «zasada postępowania ustalona przez kogoś
lub przyjęta na mocy zwyczaju»
– polityka «sposób działania osoby lub grupy osób
kierujących jakąś instytucją lub organizacją»

15. Model biznesowy jako dokumentacja
strategii organizacji

16. Procesy biznesowe jako opis strategii i
taktyki

17. Sformalizowany Model Motywacji
Biznesowej jako opis działania organizacji

18. Czynniki wpływu

19. Polityka i reguły biznesowe

20. Model Motywacji Biznesowej

21. Literatura
• http://www.omg.org/spec/BMM/
• M.E.Porter "Straregia konkurencji„
• Geary A. Rummler, Alan P. Brache
"Podnoszenie efektywności organizacji„
• Oraz pozycje z obszaru zarzadzania
strategicznego, modelowania i optymalizacji
organizacji